KLLAPIA E TESAVVUFIT - El-Hikmeh

Zhvillimi historik i Tesavvufit 55jenë të lumtur. Pendimi i njerëzve është përgjigje për dashurinëdhe ashkun e Allahut xh.sh. 183c) Zuhd (Askeza)Zuhdi është njëri nga termat kryesorë të Tesavvufit dhe nëaspektin gjuhësor d.t.th., mosanim, mosdëshirë, mosinteresim,largim, mosorientim drejt diçkaje, mangësi e diçkaje, e kundërtae dëshirës, pasionit dhe lakmisë për këtë botë. 184Zuhdi është një prej karakteristikave themelore të Tesavvufitislam dhe në terminologjinë e kësaj disipline d.t.th., vendosuripër mospërfillje të kësaj bote dhe gjërave që kanë të bëjnë me të.Zuhdi në vete përmban analiza të thella të llogarisë së unit dheparaqet rrugën më të sigurt të vajtjes së shpirtit njerëzor nëpërsosuri. Ai paraqet një veprimtari që njeriut ia mundësonpërkujtimin e origjinës së tij dhe e kaplon me dashurinë eAllahut xh.sh..Termi zuhd përmendet vetëm në një vend në Kur’anin a.sh. 185 ,ndërsa ajetet që flasin për parapëlqimin e ahiretit në krahasimme këtë botë janë të shumta. 186 Edhe Pejgamberi a.s. kapreferuar një jetë e cila nuk do të jetë e dhënë tepër paskënaqësive të kësaj bote ose, thënë ndryshe, që pushtim kryesornuk do ta ketë mirëqenien vetëm në këtë botë. Në përkufizimin eTesavvufit islam, zahid (asket) është personi i cili në zemër nukka dashuri ndaj kësaj bote, e që nuk do të thotë person që ështëlarguar në tërësi nga obligimet e kësaj bote dhe është bërë barrënë shpinën e dikujt tjetër.Hasan el-Basriu për zuhdin thotë: “Të mos jeshë i dhënë paskësaj bote dhe të shikosh me mospëlqim në gjërat e kësajbote”. 187 Ebu Talib Mekkiu pohon se zuhdi i të pasurve dallohetprej zuhdit të të varfërve. Zuhdi i të pasurit, thotë ai, është flakjanga zemra e dashurisë ndaj pasurisë. Ndërsa zuhdi i të varfërit183184185186187Ibn Arabi, el-Futuhatu’l-Mekkijje, II, 183-187.Xhevheri, po aty, II,481; Ragib el-Isfahani, po aty, f. 552; Ibn Manzur,po aty, III,1876-1877; Xhurxhani, po aty, f. 130.Kur’an, 12:20.Kur’an, 3:22, 117, 185; 4:77, 94; 6:32; 8:67; 9:38.Kushejri, po aty, f. 95..