KLLAPIA E TESAVVUFIT - El-Hikmeh

Zhvillimi historik i Tesavvufit 45është organi i zemrës që gjendet në gjoks, por është aftësia eabsorbimit të Frymës hyjnore dhe prezentimit të saj nëpersonalitetin e njeriut. Kjo zemër është pjesë e pandashme earsyes absolute (akl-i kul-l), të përdorur në terminologjinë e IbnArabiut. 120Sufijtë zemrën e kanë konsideruar si vendbanim të Allahutxh.sh., vend ku pranohen frymëzimet metafizike, aftësi për t’upërqëndruar në vërtetësinë e ekzistencës. Pikërisht për këtë edhekanë zhvilluar një letërsi vëllimore me rregulla për pastrimin ezemrës nga ligësitë e epshit.c) Ruh (Shpirti)Fjala “ruh” në aspektin gjuhësor ka domethënien e “erës sëfreskët që u jep jetë trupit, frymës, gëzimit, qetësisë, energjisëlëvizëse, pushimit, aromës”. 121 Shpirti si qenësi e ndritur ecnëpër trup ashtu si drita e llambës që ndriçon dhomën, ose si ujiqë shpërndahet nëpër të gjitha pjesët e drurit. 122Shpirti (ruh) në Kur’an është përdorur në këto kuptime:shpallje 123 , Isai a.s. 124 , Xhebraili a.s. 125 , fuqi dhe ndihmë 126 .Diku në vend të ruhut për shpirtin është parapëlqyer terminefs. 127 Në bazë të asaj që thuhet në këto ajete, shpirti ështëkrijesë ose pasqyrim i Allahut xh.sh. Nuk është rastësi dhecilësi, por është substancë dhe thelb. Përderisa shpirti është nëtrup, ai ka jetë. Mirëpo gjallëria nuk është prej shpirtit, por prejZotit. Allahu xh.sh., në Kur’an thotë se njerëzit shumë pak janëtë informuar për çështjet e shpirtit. 128 Shpirti i njeriut me njërën120121122123124125126127128Afifi, Ebu’l-Ala, Muhyiddin Ibnu’l-Arabi’nin Tasavvuf Felsefesi, përkth.në turqishte Mehmet Dag, Ankara 1974, f. 108.Xhevheri, po aty, I,367-371; Ragib el-Isfahani, po aty, f. 369-371; IbnManzur, po aty, III,1763-1771.Gazali, po aty, III,3Kur’an, 42:52; 40:15.Kur’an, 4:171.Kur’an, 2:97; 16:102.Kur’an, 58:22.Kur’an, 3:185; 89:27; 75:2; 12:53; 6:93; 91:7.Kur’an, 17:85; Kelabazi, po aty, f. 99; Kushejri, po aty, f. 223; Huxhviri,po aty, f. 390;.