KLLAPIA E TESAVVUFIT - El-Hikmeh

Zhvillimi historik i Tesavvufit 33– Tibjanu Vesaili’l-Hakaik fi Bejani Selasili’t-Taraik, e shkruarnga Haririzade Muhammed Kemaleddin (1299/1882). 68– Sefine-i Evlija-ji Ebrar fi Sherh-i Esmar-i Esrar, e shkruar ngaOsmanzade Husein Vassaf (1348/1929). 69– Sefinetu’s-Safi, e shkruar nga Ahmed Safi Beu (1344/1926). 70– Osmanli Muellifleri, e shkruar nga Bursali Mehmed Tahir(1925). 71686970711302; Abdu’l-Kadiroglu, Abdu’l-Kerim, Bursali Ismail Belig, Ankara1985.Kjo vepër përbëhet prej tre vëllimeve të mëdha dhe ende është nëdorëshkrim. Vepra ka afro 1020 faqe dhe në të sipas radhitjes alfabetikejanë të përmendura të gjitha tarikatet, duke filluar prej themelimit të tyree deri në shekullin XIX kur ka jetuar autori. Njëkohësisht në vepër janëtë veçuara tarikatet dhe nëndegët e tyre. Janë të përmendura vitet evdekjes së shejhëve të cilëve u përmendet emri si dhe veprat e tyre.Haririzade, Muhammed Kemaleddin, Tibjanu Vesaili’l-Hakaik,Biblioteka “Sulejmanije”, Pjesa e Ibrahim Efendiut, nr. 432; Çiçek,Yakup, Haririzade Mehmed Kemaleddin Hazati, Eserleri ve TibyanuVesaili’l-Hakaik fi beyani Selasili’t-Taraik Muhtevasi, (temë edoktoraturës e pabotuar, Stamboll 1982).Kjo vepër është mjaft vëllimore dhe përbëhet prej pesë vëllimeve tëmëdha. Në të janë të përmendura jetëshkrimet e afro 2000 njerëzve tëshquar në lëmin e Tesavvufit. Sufijtë e përmendur kryesisht janë tëviseve të Anadolisë dhe të Ballkanit. Autori krahas jetës së sufijve kapërmendur edhe veprat e tyre dhe bibliotekat në të cilat gjenden ato, kadhënë planet e disa teqeve dhe fotografitë e tyre. Në vepër së paripërmendet një tarikat i caktuar, parimet e tij dhe më pas flitet përpërfaqësuesit dhe jetëshkrimet e tyre. Vetëm vëllimi i parë i kësaj vepreështë përshtatur në turqishten e sotme dhe është botuar, ndërsa pjesatjetër ende është në dorëshkrim. Husein Vassaf, Sefine-i Evlija-ji ebrar fiSherhi Esmar-i Esrar, Biblioteka Sulejmanije, pjesa e Dorëshkrimeve tëDhuruara, nr.2309; Huseyin Vassaf, Sefine-i Evlija I, përsht. M. Akkusdhe A. Yilmaz, Stamboll 1990.Kjo vepër është një enciklopedi biografike e përgjithshme, e përbërë prejtetëmbëdhjetë vëllimeve. Në te janë të përfshira në hollësi temat eTesavvufit, letërsisë klasike, kulturës së përgjishme dhe historisë. AhmedSafi, Sefinetu’s-Safi, Xherrahpasa Tip Tarihi Enstitusu, nr. 2096(dorëshkrim); Tosun Necdet, “Kultur Tarihimize Isik Tutan Muhim BirKaynak: Sefinetu’s-Safi”, në Revista e ILAM, nr. 2, Korrik-Dhjetor, f.177-190.Kjo vepër përbëhet prej gjashtë kapitujve të përfshirë në tre vëllime. Nëvëllimin e parë janë të përfshira jetëshkrimet e sufijve dhe të ulemasë.