KLLAPIA E TESAVVUFIT - El-Hikmeh

22 Kllapia e Tesavufitgjegjësisht me gjërat në bazë të pozicionimit të tyre në qenësi.Kjo gradë e përsosurisë është emërtuar si irfan. 25Dimensioni sufik i dijes dhe njohjes është përkujtim,vetëdijësim, rinjohje e gjërave të cilat pranohen si ekzistente nëRealitetin e Zotit. P.sh., gjithësia (masiva) është pasqyrim icilësive të Allahut. Ky pasqyrim nuk është i fshehur për askënd.Ai është ditur, mund të dihet, por është harruar. Me harrimin etij është harruar edhe ekzistenca e vetme reale – Zoti. Marifetid.t.th. përkujtim i tyre ose, thënë me gjuhën e sufive, “ështëndritje (ishrak) e përmasave mendore dhe konkretizim ikuptimeve dhe pasqyrimeve të ardhura nga Zoti.Çështja e iluminimit (ishrak) doemos na hedh në mendimet ePlatonit në lidhje me çështjen e ekzistencës së thelbit dheshpirtit para trupit dhe materies. Sipas tij, shpirti jeton në botën eideve (alem-i mithal) dhe është në raport të drejtpërdrejtë medijen bindëse, të sigurt (jakin). Më pas zbret në botën e shqisavedhe të materies. Pikërisht për këtë, thotë Platoni, njohja (gnoza)është përkujtim, kurse injoranca harresë, e assesi mosdije. 26Nëse shpirti i njeriut zbret prej botës më të ngritur shpirtëroreose ideore në botën konkrete materiale, ose prej platformës sëburimit të dijes bindëse universale në platformën e dijesempirike materiale, atëherë është e arsyeshme që të ketëpotencial për t’u kthyer në pozicionin prej ku ka ardhur. 27Në bazë të asaj që shihet nga literatura më e gjerë sufike,konkretisht nga baza e përkufizimeve të bëra nga ana e sufijve tëmëdhenj gjatë historisë për Tesavvufin, në disiplinën eTesavvufit Zoti, Hakikati dhe Marifeti janë themelet bazë nësqarimin e burimit dhe qenies së kësaj shkence, e në veçanti tëdijes dhe njohjes sufike. Siç u pa edhe më lartë, këta termametafizikë posedojnë elemente të dukshme empirike dheracionale. 2825262728Muhjuddin ibn Arabi, Futuhatu’l-Mekkijje, I/117-118.Russell, Bertrand, Mudrost Zapada, përkth. Marija dhe Ivan Saleçiç, f.75.Irfan Abdulhamid, Neshetu’l-Felsefeti’s-Sufijje ve Tetavvuruha, f. 137.Problemi me të cilin ballafaqohemi në prezentimin e të vërtetave dhepërjetimeve sufike është në formimin e tyre gjuhësor. Automatikishtparashtrohet pyetja a janë ato vetëm përvoja të brendshme të cilat nuk