KLLAPIA E TESAVVUFIT - El-Hikmeh

Tesavvufi në Ballkan 189të cilët janë ndjekur nga ana e Shtetit Osman. Teqetëbektashiane në gjysmën e dytë të shekullit XIX janë bërë çerdhetë kryengritjes ndaj Shtetit Osman. Rol të rëndësishëm në këtëkanë luajtur edhe misionarët politikë perëndimorë të cilët siudhëpërshkrues me muaj të tërë kanë qëndruar nëpër teqetëbektashiane në tërë territorin e banuar me shqiptarë. Mirëpotërheqja e Shtetit Osman prej Ballkanit nuk ka qenë aspak nëdobi të bektashinjve. Pas ndarjes së trojeve shqiptare, qendratbektashiane jashtë Shqipërisë janë braktisur dhe shumica ebektashive ose është inkuadruar në mesin e popullatës tjetër oseka emigruar në Shqipëri. P.sh., Teqeja Harabati Baba ështëmbyllur në vitin 1912 dhe, nëse veçohen dy-tri vitet e shërbimittë Baba Qazimit dhe Dervish Musës, gjatë Luftës së DytëBotërore dhe pas saj kjo teqe ka mbetur e mbyllur për ibadet 80vjet të tëra. 5668. TARIKATI MELAMIMendimi i melametit i konceptuar në trajtë të “Paraqitjes sëmirësive dhe mosfshehjes së ligësive”, në Tesavvufin islamështë hasur pothuajse te të gjithë asketët dhe sufijtë brendaterritorit islam. Mirëpo Horasani ka qenë vendi ku duke filluarprej shekullit II h. sufijtë me nam, si Ibrahim b. Ed’hemi,Abdullah b. Mubareku, Fudajl b. Ijadi, Shekik Belhiu,Muhammed b. Eslem et-Tusiu dhe të ngjashmit e kanëpraktikuar mendimin e melametit në formë të kundërshtimit tëdëshirave të unit, nënçmimit të anës epshore në personalitetin enjeriut, moskushtim rëndësi veprave të bëra me epiqendër nëmbështetjen e plotë në Fuqinë Krijuese. Lirisht mund të thuhetse mendimi i melametit ka futur në jetën dhe shoqërinë islamepërpjekjen maksimale kundër fodullëkut të ibadetit dhepraktikimit për sy e faqe.566Më hollësisht për bektashinjtë shqiptarë në periudhën e re shih: Izeti,Metin, po aty, f. 74 e në vazhdim..