KLLAPIA E TESAVVUFIT - El-Hikmeh

18 Kllapia e TesavufitTesavvufit 10 , ne këtu mistikën e kemi përdorur me përmasën esaj filozofike e jo fetare.Në parim Tesavvufi mëton ta paraqesë traditën e përgjithshmeshpirtërore të shoqërisë muslimane, obligim i së cilës ështëmbrojtja e pasurisë së amshueshme metafizike të besimit islamnga çdo përdorim i pjesërishëm në përditshmërinë e jetësnjerëzore. 11 Mirëpo përkufizimi do të mbetej i gjymtë nëse nukzbritet në cilësitë dhe karakterin e kësaj perspektive shpirtëroretë përfaqësuar në përditshmërinë metagjeografike dhemetahistorike të njerëzve të emërtuar si sufi. Këta persona tëshoqërisë muslimane, të cilët me një flakë të posaçme kanëdëshiruar të qëndrojnë me respekt pranë pastërtisë së brendshmetë Ligjit Islam, pranë etikës universale islame dhe traditësshpëtimtare, Tesavvufin e kanë konsideruar si zhveshje tëzemrës nga raportet njerëzore, braktisje të etikës naturaliste,largim nga cilësitë ekzoterike, tërheqje nga përpjekjet epshoredhe egoiste dhe kapje e fuqishme për cilësitë metafizike dhedisiplinat e urtisë primordiale – sophia perennis. 12Si pasojë parimi dhe hipoteza e parë e dijes së Tesavvufit ështëhedhja në mes e ekzistencës së Realitetit Absolut, Hakikat-iMutlak, si postulat parësor. Njohja e këtij Realiteti Absolut ështëideja dhe parimi më i përsosur i ligjit etik, gjegjësisht ështënjohje a priori me ndihmën e së cilës sqarohen dhe rrënjësohentë gjitha llojet tjera të dijes dhe njohjes.101112Tesavvufi është emërtuar edhe si sufizëm, teozofi islame, ezoterikëislame, misticizëm islam etj. Një grup i studiuesve të Tesavvufit, nëmesin e tyre edhe Rene Guenoni, janë të mendimit se Tesavvufi nukmund të emërtohet si misticizëm meqë ai krejtësisht dallohet nga termifetar misticizëm. Mistiku është personi i cili ka njohuri të veçanta përgjërat dhe ekzistencën të marra drejtpërdrejt nga Zoti. Për pasojë, në këtëdomethënie dhe si përvojë e këtillë, mistikën e hasim edhe te egjiptianëte vjetër, edhe te grekët e vjetër edhe te shumë kultura tjera të Lindjes dhetë Perëndimit. Më gjerë shih: Tahrali, Mustafa, “Fransiz MuslumanAbdulvahid Yahya’nin Eserinde Tasavvuf ve Mistisizm Farki”, në“Kubbealti Akademi Mecmuasi”, Ekim 1981.Hafizovi}, Re{id, po aty. f. 6.Madkur, A. Abdulmumin, Nadharat Fi’t-Tasavvufi’l-Islami, Kajro 1993,f. 21.