KLLAPIA E TESAVVUFIT - El-Hikmeh

Tesavvufi në Ballkan 153- Në Banjsko të Strumicës ka patur një teqe xherrahijje ethemeluar nga Ismail Babai. 455- Në Gostivar ka patur një teqe halvetiane e cila kavepruar deri në vitin 1951. Shejhu i fundit i teqesë kaqenë Shejh Ismaili. 456- Në Rahçe të Shkupit ka patur një teqe xhelvetiane. Nëkëtë teqe shejh ka qenë Hafiz Ahmed Xhevdet EfendiRashçeviu. 457Dega më e përhapur e Tarikatit Halveti në Maqedoni s’kadyshim se ka qenë Dega Hajatijje. Dega Hajatijje ështëthemeluar nga Pir Mehmed Hajatiu (v.1180/1766-67) dhe ështënëndegë e Degës Ramazanijje-Ahmedijje të Tarikatit Halveti. 458Pir Mehmed Hajatiu ka lindur në Buharë, ku ka marrë mësimet epara dhe është vendosur në Edrene. Prej Edrenesë ka shkuar nëSerez pranë Husein Baba Siroziut dhe aty e ka përfunduar sejr-isulukin e tij. Me rekomandimin e Husein Baba Siroziut ështënisur për në viset e Maqedonisë së sotme dhe është ndalur nëKërçovë. Në vitin 1667 ka ardhur në Ohër, mirëpoadministratorët e qytetit nuk e kanë lejuar që të ndërtojë teqebrenda në qytet. Ai ka ndërtuar një teqe jashtë qytetit, por nukështë pajtuar me mendimin e udhëheqësve të qytetit, prandaj kashkuar tre herë në Stamboll për t’u ankuar. Në fund i është lejuarqë të ndërtojë teqenë pranë Medresesë së Ohrit. 459 ShejhMehmet Hajatiu në Teqenë e Ohrit ka përgatitur edhe dervishëpër teqetë e tjera anembanë territorit shqiptar. Teqeja Halveti-Hajati e Ohrit njëkohësisht është edhe teqe qendrore (asitane) ekësaj dege. Pas themeluesit të teqesë, Pir Mehmed Hajatiut, nëkëtë teqe në post janë ulur këta shejhë: Shejh Osmani, ShejhAbdu’l-Kerim b. Osmani, Shejh Abdulhadiu, Shejh Mehmedi,455456457458459Ayverdi, E.H., po aty, III, 243.Trifunovski, J.F., Skopski Derven, Beograd 1952, f. 34.Had`ibajri}, F., “Pred 40 godi{njicu smrti HafizAhmed D`evdet Efendi Ra{~eli”, “Preporod”, 12 (212),Sarajevë, 15 qershor 1979, f. 12.Shih: Uludag, Suleyman, “Halvetiyye”, klasifikimi skematik, në EID,XV, 392-393.Tevfik, Mehmet, Manastir Vilajetinin Tarihçesi, Manastir 1327/1910-11,f. 88..