KLLAPIA E TESAVVUFIT - El-Hikmeh

Tesavvufi në Ballkan 125Përveç Sarajevës dokumentet historike flasin edhe për një teqemevleviane në Mostar. Shejh Fevzi Efendiu (v.1747) i cili kalindur në Blagaj afër Mostarit, pas kryerjes së mësimeve të lartanë Mostar dhe Stamboll është kthyer në Mostar dhe aty kathemeluar një teqe mevleviane ku edhe ka shërbyer si shejh.Shejh Fevziu i Mostarit i ka bërë edhe disa komente“Mesnevisë” dhe ka shkruar për domethëniet e vallëzimitmistik. 367 Në Bosnjë dhe Hercegovinë ka patur edhe një teqemevleviane në Konjic. 368Pas mbylljes së Teqesë së Isa Beut në Sarajevë ka pushuarveprimtaria institucionale e Tarikatit Mevlevi. MirëpoMevlevizmi si një mënyrë e botëkuptimit të realiteteve fetare, kavazhduar në jetën dhe veprimtarinë e shumë familjeve dheqarqeve me nam në Bosnjë dhe Hercegovinë. Rëndësia të cilënshejhët dhe dervishët mevlevi ia kanë kushtuar artit, ka ndikuarnë veprimtarinë e një numri bukur të mirë të poetëve dheshkrimtarëve të kohës së vonshme. Mësimet e Mesnevisë deri nëvitin 1924 janë mbajtur në Teqenë Mevleviane. Pas mbylljes sëteqesë mësimet nuk janë ndërprerë por kanë vazhduar nëpërshtëpi private dhe si rezultat i kësaj janë përkthyer dy pjesët epara të Mesnevisë në boshnjakishte. 369Në Serbi ka patur dy teqe mevleviane, njëra prej tyre ka qenë nëBeograd, ndërsa tjetra në Nish. 370 Edhe Aleksandër Popoviçipohon se në periudhën osmane në Beograd dhe Nish ka paturnga një teqe mevleviane. 371 G. Marjanoviçi duke folur përinfrastrukturën dhe arkitekturën e Beogradit në periudhënosmane, thotë se në anën e sipërme të Kalasë së Beogradit ka367368369370371Hasandedi}, Hivzija, “Mostarske Muftije”, në “Glasnik IVZ”, 9-10/1975, Sarajevë 1975, f. 8-9.Golpinarli, A., po aty, f. 335.Mësimet e Mesnevisë prej teqesë janë transferuar në shtëpinë e HaxhiMujaga Merhemiçit. Kapitujt e Mesnevisë pikësëpari janë lexuar nëpersishte, është folur për kuptimet e tyre dhe sipas nevojës janë sqaruartermat e vështira dhe komplekse të tekstit. Pas vdekjes së HaxhiMujagës, mësimet i ka vazhduar Fejzullah Efendi Haxhibajriçi.Golpinarli, A. po aty, f. 335.Popoviç, Alexandre, Les Derviches Balkaniques Hier et Aujourdhui, f.265..