KLLAPIA E TESAVVUFIT - El-Hikmeh

Tesavvufi në Ballkan 123Teqeja Mevleviane e Sarajevës dhe veprimtaria e vrullshmeartistike në të, është bërë temë edhe për një numër të madh tëpoezive të shkruara për Sarajevën. Poeti i Sarajevës, ReshidEfendiu, në një poezi kushtuar Sarajevës së rrënuar nga ana ePrinc Eugenit nga Savoja, me lëvdata flet për TeqenëMevleviane si çerdhe e urtisë dhe shkencës. Ai kompleksin eteqesë në aspekt shpirtëror e krahason me sarajet më me nam tëbotës islame. Ai gjithashtu flet edhe për shejhun e urtë të teqesëi cili duke u zhytur në thellësitë teozofike të “Mesnevisë” kaprezentuar margaritarë të çmueshëm nga gjuha e tij. Ai flet edhepër semanë dhe ritualet të cilat në teqe janë bërë me përcjellje tëmuzikës mistike. 360Teqeja Mevleviane në Sarajevë ka patur vend të rëndësishëm nëjetën shoqërore të Sarajevës dhe megjithëse disa herë ështërrënuar sërish është rindërtuar. Mulla Mustafa Basheskiu thotëse teqeja për herë të parë është rindërtuar në vitin 1196/1782. 361Pas këtij rindërtimi teqeja është meremetuar edhe disa herë. 362360361362Mustafa. Shih: Evlija Çelebi, Seyahatname, V,431; ^ehaji}, D`., poaty, f. 29.Hand`i}, Mehmed, “Sarajevo u turskoj Pjesmi”, në“Glasnk IVZ”, XI, 10,(1943), f. 235-243; ^ehaji}, D`., po aty, f.29.Mulla Mustafa Ba{eskija, Ljetopis (1746-1804) përg. MehmedMujezinovi}, Sarajevë 1968, f. 275; po ai, “Musafirhana itekija Isa Bega Is’hakovi}a u Sarajevu”, në “Na{eStarine”, III, Sarajevë 1956, f. 247. Në kronikën e Basheskisë ështëpërmendur edhe një mbishkrim portal i meremetimit të teqesë, ku thuhet:“Kad bunije hadhe’l-bina lis-salikin (E ndërtoi këtë godinë për udhëtarëtshpirtërorë) / Sare vakfen ma’beden li’l-mevlevi (dhe u bë faltore vakëfpër mevlevijtë) / Dame ma’muren bi hizbi’dh-dhahirin (u meremetua ngaekzoteristët) / Ensede’r-Razi tarihu’l-bina- (e poetizoi Raziu datën egodinës) / Menzilu’l-ushshaki daru’s-airin” (vendin e ashikëve dheshtëpinë e udhëtarëve shpirtërorë).Në vargun e fundit sipas llogaritjes së vlerës numerike së shkronjave deldata e meremetimit 1196/1781-1782.Valiu i Bosnjës, Mehmed Salih Vexhihi Pasha (1835-1840) në vitin1252/1836 prej themeli e ka rindërtuar teqenë dhe afër saj ka ndërtuaredhe një xhami. Për Imam të xhamisë e ka caktuar Lutfullahzade OsmanEfendiun. Pas kësa teqeja edhe disa herë është meremetuar dhe kavepruar deri në vitin 1924. Prej vitit 1924 e deri në vitin 1957 ndërtesa e.