KLLAPIA E TESAVVUFIT - El-Hikmeh

Tesavvufi në Ballkan 117nëpërmjet Ebu Bekrit r.a., dhe Tarikatin Mevlevi e konsiderojnësi sintezë të rrugëve Alijje dhe Bekrijje. 343Në formimin e Mevlanës si sufi dhe në tarikatin e tij më vonë,ndikim të rëndësishëm kanë patur disa persona, në krye të tëcilëve pa dyshim qëndron Shemsi Tebriziu. Shemsi Tebriziuishte një sufi i cili në Konjë, në bazë të përcjelljeve, kishteardhur nga Damasku. Ai një ditë gjatë qëndrimit të tij në Konjëishte ulur pranë një godine dhe ishte thelluar në meditim.Atypari ka kaluar Mevlana dhe është ulur përballë tij. Pasi qëqëndruan një kohë të gjatë përballë njëri-tjetrit pa thënë gjë,Shemsi Tebriziu tha: “Ku qëndron dallimi mes thënieve të EbuJezid Bistamiut: “Madhërohem sa famëlartë jam” dhe “Nënxhupin tim nuk ka gjë tjetër përveç Allahut” dhe thënies sëPejgamberit: “Zemra ime ndryshket, prandaj nga shtatëdhjetëherë kërkoj falje prej Allahut?” Mevlana iu përgjigj: “Ebu Jezidiishte një evlija i lartë i cili i mahnitur prej bukurisë dhetërheqshmërisë së gradave të larta kuptimore kishte thënë fjalë tëpamatura, ndërsa Pejgamberi a.s. për çdo ditë kalonte nëpërshtatëdhjetë gradë të tilla dhe pas kalimit prej çdonjërës prej tyree falënderonte Allahun. Kur ngjitej në gradën më të lartë eshihte se ajo është më e lartë se e para dhe kërkonte falje prejZotit pse ka qenë i kënaqur me gradën e parë.”Pas kësaj përgjigjeje të Mevlanës ata janë përqafuar dhe kanëvendosur të mos ndahen më. Mevlana dhe Shemsi ditë të tërakanë kaluar të vetmuar prej njerëzve duke u zhytur në thellësitëe qenësisë. Sjellja e këtillë e Mevlanës pas takimit me Shemsinmjaft i ka brengosur nxënësit dhe të afërmit e tij, saqë ata kanëvendosur ta dëbojnë Shemsin nga Konja. Edhe pse Shemsi do tëdëbohet nga Konja, mendimet dhe mënyra e shprehjes sëdashurisë hyjnore tek ai do të bëhen parimet kryesore tëTarikatit Mevlevi. 344Pas Shemsi Tebriziut, Mevlana mendimet e tij do t’i diskutojëdhe veprën e tij kryesore “Mesnevi” do ta shkruajë me dy343344Ahmet Rif’at, Mir’atu’l-Mekasid fi def’i’l-Mefasid, Stamboll 1293, f. 22.Eflaki, Ahmet, Ariflerin Menkibeleri, Stamboll 1987, I, 84-85; Eraydin,Selçuk, Tesavvufi dhe Tarikatet, f. 336-7..