KLLAPIA E TESAVVUFIT - El-Hikmeh

Tesavvufi në Ballkan 113Varadinit, Timishoarës. Pas marrëveshjes së bërë me Venedikunështë tërhequr edhe prej Hercegnovit, Kninit, Sinjit.Përveç luftërave që i kishte me Austro-Hungarinë, Venedikundhe Iranin, Shteti Osman ka hapur edhe frontin me Rusinë. PorSulltan Ahmedi III dhe sadrazami i tij, Damat Ibrahim Pasha mekohë kanë vërejtur rrezikun e luftimit në këtë periudhë dhe janëorientuar në investimin e projekteve të ripërtërirjes së shoqërisëosmane në aspektet ekonomike, industriale dhe kulturore.Periudha e nisur nga Sulltan Ahmedi III dhe e udhëhequr ngasadrazam Damat Ibrahim Pasha do të emërtohet si “Lale Devri”(“Periudha e tulipanëve”). Gjatë kësaj periudhe qeveria osmaneështë munduar të qëndrojë larg luftërave, rëndësi të posaçme ika kushtuar bartjes së zbulimeve të reja shkencore në shoqërinëe vet, janë përkthyer një numër i konsiderueshëm i veprave ngagjuhët evropiane, është themeluar shtypshkronja e parë nëShtetin Osman e kështu me radhë. 336Në shekullin XVIII krahina (eyalet) e Bosnjës përbëhej prej pesësanxhaqeve: Bosnja, Hercegu, Zvorniku, Kilisi dhe Bihaçi. PasMarrëveshjes së Karlovcit shumë vende të krahinës së Bosnjësjanë marrë nga ana e Venedikut. Ndërsa me Marrëveshjen ePozharevcit (1718) Banati, Sremi dhe Smedereva kanë kaluarnën pushtetin austriak. 337 Shumica e luftërave ndërmjet ShtetitOsman dhe Shtetit Austriak si dhe Venedikut janë bërë nëkrahinat e Zvornikut, Shkodrës, Beogradit dhe Smederevës.Gjatë këtyre luftërave pjesa e madhe e banorëve të krishterë tëviseve të lartpërmendura kanë luftuar kundër Shtetit Osman,ashtu që dalëngadalë kanë filluar kryengritjet dhe keqtrajtimet epopullatës muslimane nga ana e të krishterëve. Pas vitit 1768 nëorganizimin e popullatës vendase kundër Shtetit Osman me tëmadhe ka ndihmuar edhe politika pansllaviste e Rusisë. Sirezultat i kësaj ndihme malazezët nën udhëheqjen e Danilo336337Kjo periudhë ka zgjatur shkurt pasi Sulltan Ahmedi III është shkarkuarnga posti, ndërsa Damat Ibrahim Pasha është vrarë nga ana ekryengritësve. Shih: Ayverdi, Samiha, Turk Tarihinde Osmanli Asirlari,f. 447-449.Oztuna, Yilmaz, Baslangiçtan Zamanimiza Kadar Turkiye Tarihi, f. 34-39..