KLLAPIA E TESAVVUFIT - El-Hikmeh

100 Kllapia e TesavufitNë periudhën e themelimit të Shtetit Osman në shoqërinëanadoliane vepronte edhe një organizëm sufik-zejtar i quajtur“Ahillëk”. 290 Themeluesi i Shtetit Osman, Osman Gaziu, ngaana e ahijve është emërtuar si Gazi dhe ka qenë i martuar me tëbijën e kryeshejhut të ahive Shejh Edebaliut. 291 Një numër imadh i regjistrave të popullsisë (tahrir defterleri) në periudhat esulltanëve të parë flet se ata shumë vende u kanë dhuruarshejhëve ahi. 292 Ibn Batuta në vizitën e tij Anadolisë në vitet epara të shekullit XIV është takuar me ahijtë dhe në“Udhëpërshkrimin” e tij me lëvdata flet për ahijtë, teqetë dherespektin e tyre në popullatë. 293 Ahijtë kanë qenë nëmarrëdhënie të nduarnduarta me shumë tarikate. Kështu, atakanë qenë në marrëdhënie të drejtpërdrejta me Mevlevijtë,Rifaijtë, Halvetijtë, e në veçanti me Bektashijtë. 294Relacionet e sulltanëve dhe udhëheqjes shtetërore osmane metarikatet e ndryshme në Anadoli kanë vazhduar edhe në Ballkan.Si raste të posaçme përmenden: Teqeja e Ahi Musës në Galipol,Teqeja e Mallkarës, Teqeja e Abdall Xhunejdit në Dimetokë,etj. 295Sulltanët osmanë shejhët dhe dervishët i kanë konsideruar siautoritete me rëndësi prandaj edhe janë konsultuar me ta.Pikërisht për këtë, dervishët i hasim në shumë lëmenj tëshoqërisë osmane. Si në themelimin e shtetit ashtu edhe më vonëtarikatet, teqetë dhe zavijet kanë shërbyer si institucione290291292293294295Yilmaz, Kamil, po aty, f. 15-16; Bardakçi Mehmet Nexhmettin, Sosyo-Kulturel Hayatta Tasavvuf, Isparta 2000, f. 222-223; Ocak, A.Yasar,Osmanli Imparatorlugunda Marjinal Sufilik Kalenderiler (XIV-XVIIyuzyillar), Ankara 1992, f. 74-75.“Është e domosdoshme të përmendet se Organizata e Ahijve me degët esaj në të gjitha anët e Anadolisë, dukshëm ka ndikuar në themelimin dhezhvillimin e Shtetit Osman”, Omer, Lutfi Barkan, po aty, f. 282-283.Bayram Mikail, Ahi Evren ve Ahi Teskilatinin Kurulusu, Konya 1991, f.102.Barkan, Omer Lutfi, po aty, f. 18.Ibn Batuta, Tuhfetu’n-Nudhdhar fi Garaibi’l-Emsar, Kajro 1928, I,181,185,187.Eflaki, Ahmed, Ariflerin Menkibeleri, përkth në turq. T. Yazici, Ankara1989, I, 302-303, 421-423; II, 169-173, 232-233.Bardakçi, M.N., Sosyo-Kulturel Hayatta Tasavvuf, f. 226.