Reaktiviranje braunfilda u Srbiji - Stalna konferencija gradova i opština
Reaktiviranje braunfilda u Srbiji - Stalna konferencija gradova i opština Reaktiviranje braunfilda u Srbiji - Stalna konferencija gradova i opština
8 Reaktiviranje braunfilda u Srbiji - Sistematski pristup ili ad hoc rešenja?Osnovna klasifikacija braunfilda na:1. industrijske i druge privredne kapacitete (proizvodni pogoni, skladišta itd.),2. vojne objekte (kasarne, aerodromi, klubovi vojske...),3. poljoprivredna dobra (poljoprivredni kombinati i zadruge) i4. društvene ustanove (bolnice, škole, domovi kulture i slično)U procesu određivanja prioriteta nije dovoljna, jer ne ukazuje na ekonomsku atraktivnost pojedinihbraunfilda. Primera radi, jedan objekat tzv. socijalne infrastrukture, iako ranije nije bio namenjennekoj rentabilnoj delatnosti, ali se nalazi u centralnom gradskom području, može imati većiekonomski potencijal od napuštene fabričke hale u industrijskoj zoni koja ne poseduje adekvatnukomunalnu infrastrukturu i bila je izložena velikom zagađenju.Zbog toga je, u cilju sastavljanja liste prioriteta, od većeg praktičnog značaja švajcarska kategorizacijabraunfilda, prema kojoj se razlikuju: 1) lokacije u centralnim gradskim zonama, gde jevrednost recikliranog zemljišta nakon pripreme i transformacije izuzetno velika, što ih čini dovoljnoprivlačnim za privatne investitore i bez intervencije od strane države; 2) braunfildi u perifernimpodručjima gradova koje karakteriše manja vrednost zemljišta, pa je neophodno i učešće javnogsektora kako bi se za njih zainteresovali potencijalni ulagači i 3) lokacije u vangradskim i seoskimcelinama, gde je vrednost recikliranog zemljišta negativna, što uslovljava značajnu finansijsku podrškudržave, kroz direktne subvencije i poreske olakšice.Slika 2. Ruinirani pogoni preduzeća 14. oktobar u KruševcuIzvor: SIEPAIpak, i ova kategorizacija je opšteg karaktera i treba da posluži samo kao osnova za izbor prioriteta,dok će detaljna analiza braunfilda uključiti njihovo ocenjivanje prema brojnim parametrima,kao što su:••položaj objekta, odnosno parcele;••imovinsko-pravni odnosi na konkretnom braunfildu;••ekološka situacija;••potrebna sredstva (uključujući i eksterne izvore finansiranja);••vremenski period za njihovo reaktiviranje i drugi.
Reaktiviranje braunfilda u Srbiji - Sistematski pristup ili ad hoc rešenja?9Krajnji cilj ovog procesa treba da bude identifikovanje onih lokacija koje imaju najveće šanseza tržišnu komercijalizaciju na kratak rok i usmeravanje finansijskih sredstava i drugih resursaupravo u njihovu revitalizaciju.Zbog velikog broja napuštenih ili slabo iskorišćenih industrijskih i drugih lokacija i visokihtroškova njihove revitalizacije, izbor prioritetnih braunfilda jedan je od ključnih elemenataplanske politike.1.3. Parcijalni podaci o braunfild lokacijamaPočetna faza sistematske akcije na regeneraciji braunfilda mora da bude utvrđivanje njihovogtrenutnog stanja. Zadatak državnih institucija je da obezbede budžet, postave rokove i razvijumetodologiju izrade jedinstvenog katastra braunfild lokacija, a na gradovima i opštinama je da tajposao obave na svojoj teritoriji.Do sada su propuštene najmanje dve prilike da se uradi inventarisanje (jednog dela) braunfilda;najpre kao deo procesa privatizacije u kojem je, prema aktuelnim podacima, ostalo neprodatoili su raskinuti ugovori za 1.722 preduzeća, od kojih veliki deo čine nekadašnji industrijski kompleksisa ogromnim napuštenim kapacitetima, dok je Agencija za privatizaciju preuzela funkcijustečajnog upravnika u čak 984 preduzeća. 6 Realna je pretpostavka da projekat evidentiranja braunfildau fazi privatizacije ne bi bio ni previše tehnički kompleksan ni finansijski zahtevan, budućida kompletni podaci već postoje u bazi Agencije za privatizaciju; tu se kao logično pojavljujeobjašnjenje da je problematika braunfilda bila marginalizovana na državnom nivou, pa se ovajprojekat nije nikada našao na dnevnom redu Vlade i resornih Ministarstava. Druga mogućnost zaizradu nacionalne evidencije braunfilda pojavila se u okviru projekta izrade Jedinstvenog katastranepokretnosti, finansiranog sredstvima Svetske banke i implementiranog od strane Republičkoggeodetskog zavoda. Na žalost, ni u ovom procesu nije predviđeno popisivanje braunfild lokacijapo gradovima i opštinama, odnosno njihovo agregiranje na nacionalnom nivou. 7 Drugim rečima,Republički geodetski zavod bi, kao prirodni nosilac tog budućeg posla, morao, zajedno sa ostalimdržavnim institucijama, da obezbedi posebna budžetska sredstva ili neki eksterni izvor finansiranjaza novi projekat izrade jedinstvene baze braunfilda.U takvoj situaciji, pokušaji evidentiranja braunfild lokacija sprovođeni su parcijalno od stranenekoliko državnih institucija, a u saradnji sa lokalnim samoupravama koje su prepoznale važnostove problematike i njen uticaj na ukupan lokalni ekonomski razvoj. Na izradi baza investicionih lokacijaprethodnih godina radili su paralelno Agencija za strana ulaganja i promociju izvoza (SIEPA)i USAID-ov Program podsticanja ekonomskog razvoja opština (MEGA), da bi, po formalnom okončanjuMEGA programa sredinom 2009. godine, dve baze podataka bile integrisane u jedinstvenubazu lokacija koja, osim parcela za grinfild investicije, sadrži i informacije o braunfild objektima.Baza je dostupna na internet adresi: http://serbia-locations.rs/locations-eng/ i trenutno obuhvatapodatke za ukupno 238 braunfild lokacija (naziv objekta, grad/opština, površina zemljišta i objekata,opis lokacije, komunalna infrastruktura i fotografije objekata).6Statistika Agencije za privatizaciju, jul 2011.7Informacija dobijena u razgovoru sa menadžerom projekta u Republičkom geodetskom zavodu, obavljenom 30.6.2011.
- Page 1 and 2: Stalna konferencijagradova i opšti
- Page 3 and 4: Sadržaj1. Uvod: Napredak u prethod
- Page 5 and 6: 1. Uvod: Napredak u prethodne četi
- Page 7: Reaktiviranje braunfilda u Srbiji -
- Page 11 and 12: Reaktiviranje braunfilda u Srbiji -
- Page 13 and 14: 2. Pravni režim braunfilda:Dovoljn
- Page 15 and 16: Reaktiviranje braunfilda u Srbiji -
- Page 17 and 18: Reaktiviranje braunfilda u Srbiji -
- Page 19 and 20: Reaktiviranje braunfilda u Srbiji -
- Page 21 and 22: 3. Izvori finansiranja:Slabo koriš
- Page 23 and 24: Reaktiviranje braunfilda u Srbiji -
- Page 25 and 26: 4. Ograničenja revitalizacije brau
- Page 27 and 28: Reaktiviranje braunfilda u Srbiji -
- Page 29 and 30: 5. Rezime: Reaktiviranje braunfilda
- Page 31 and 32: Prilog 1: Investicija kompanije Leo
- Page 33 and 34: Prilog 2: Industrijska zona STEFIL
- Page 36: www.skgo.org
8 <strong>Reaktiviranje</strong> <strong>braunfilda</strong> u <strong>Srbiji</strong> - Sistematski pristup ili ad hoc rešenja?Osnovna klasifikacija <strong>braunfilda</strong> na:1. industrijske i druge privredne kapacitete (proizvodni pogoni, skladišta itd.),2. vojne objekte (kasarne, aerodromi, klubovi vojske...),3. poljoprivredna dobra (poljoprivredni kombinati i zadruge) i4. društvene ustanove (bolnice, škole, domovi kulture i slično)U procesu određivanja prioriteta nije dovoljna, jer ne ukazuje na ekonomsku atraktivnost pojedinih<strong>braunfilda</strong>. Primera radi, jedan objekat tzv. socijalne infrastrukture, iako ranije nije bio namenjennekoj rentabilnoj delatnosti, ali se nalazi u centralnom gradskom području, može imati većiekonomski potencijal od napuštene fabričke hale u industrijskoj zoni koja ne poseduje adekvatnukomunalnu infrastrukturu i bila je izložena velikom zagađenju.Zbog toga je, u cilju sastavljanja liste prioriteta, od većeg praktičnog značaja švajcarska kategorizacija<strong>braunfilda</strong>, prema kojoj se razlikuju: 1) lokacije u centralnim gradskim zonama, gde jevrednost recikliranog zemljišta nakon pripreme i transformacije izuzetno velika, što ih čini dovoljnoprivlačnim za privatne investitore i bez intervencije od strane države; 2) braunfildi u perifernimpodručjima <strong>gradova</strong> koje karakteriše manja vrednost zemljišta, pa je neophodno i učešće javnogsektora kako bi se za njih zainteresovali potencijalni ulagači i 3) lokacije u vangradskim i seoskimcelinama, gde je vrednost recikliranog zemljišta negativna, što uslovljava značajnu finansijsku podrškudržave, kroz direktne subvencije i poreske olakšice.Slika 2. Ruinirani pogoni preduzeća 14. oktobar u KruševcuIzvor: SIEPAIpak, i ova kategorizacija je opšteg karaktera i treba da posluži samo kao osnova za izbor prioriteta,dok će detaljna analiza <strong>braunfilda</strong> uključiti njihovo ocenjivanje prema brojnim parametrima,kao što su:••položaj objekta, odnosno parcele;••imovinsko-pravni odnosi na konkretnom braunfildu;••ekološka situacija;••potrebna sredstva (uključujući i eksterne izvore finansiranja);••vremenski period za njihovo reaktiviranje i drugi.
Change language