Reaktiviranje braunfilda u Srbiji - Stalna konferencija gradova i opština

22 Reaktiviranje braunfilda u Srbiji - Sistematski pristup ili ad hoc rešenja?3.1. Budžet kao osnova za kombinovanje sa drugim izvorimaDržavna budžetska sredstva namenjena reaktiviranju braunfild lokacija usmeravaju se preko višeministarstava, kao deo podrške ravnomernom regionalnom razvoju. Glavni deo novca plasira se posredstvomMinistarstva ekonomije i regionalnog razvoja, koje, nakon rekonstrukcije Vlade, obuhvatai nekadašnje Ministarstvo za nacionalni investicioni plan, ali se regionalnim razvojem bavi i Ministarstvobez portfelja, tačnije Kancelarija za održivi razvoj nedovoljno razvijenih područja.Samo do kraja 2011. godine, Ministarstvo ekonomije bi trebalo da dodeli sredstva iz Nacionalnoginvesticionog plana za izgradnju opštinske i regionalne infrastrukture, kao i za slične programekoji se sufinansiraju iz IPA programa za 2008, odnosno 2010, u ukupnom iznosu od oko 875miliona dinara. 21 Pored toga, iz budžeta Ministarstva bez portfelja od približno 661 milion dinara,značajan deo novca odvaja se za projekte koji su, uglavnom indirektno, vezani za stavljanje braunfildlokacija u funkciju (na primer, finansiranje ili sufinansiranje izrade projektne dokumentacije,edukacija opštinskih uprava i slični programi), i to u 48 nedovoljno razvijenih područja u istočnomi južnom delu Srbije.Notorna je činjenica da su budžeti većine gradova i opština isuviše skromni za značajnije finansiranjekapitalnih projekata, naročito nakon smanjenja transfera sa državnog nivoa. Međutim, uzpretpostavku da lokalna samouprava da primat potencijalno najrentabilnijim investicijama, kakvemogu da budu i pojedini braunfild projekti, u kombinaciji sa kreditnim ili donatorskim sredstvimamogu se dobiti zadovoljavajući iznosi. 22Najveći deo budžetskog novca za poboljšanje lokalne infrastrukture plasira se preko programaMinistarstva ekonomije i regionalnog razvoja.3.2. Manje donacija, više kredita i obveznicaPrema jednom skorašnjem izveštaju na ovu temu 23 , lokalne samouprave generalno imaju dovoljnoprostora za dodatno zaduživanje, bez narušavanja pravila iz Zakona o javnom dugu, premakojem ukupne neizmirene dugoročne obaveze ne smeju preći 50% tekućih priliva budžeta izprethodne godine. Naime, iako je u 2009. u poređenju sa 2005. godinom iznos obaveza lokalnihsamouprava prema domaćim bankama porastao na 11,3 sa 2,1 milijarde dinara, a broj zaduženihgradova i opština popeo se na 94 sa svega 13, procenat zaduženja nije prešao 12 odsto. Čak i kadase na ovu sumu dodaju potraživanja međunarodnih finansijskih institucija, zaduženje je dostiglosamo 22 procenta. Situacija se menja tek u prošloj godini, kada je gornja granica zaduživanjasmanjena na 88,2 milijarde dinara, dok je, istovremeno, zbir neotplaćenih dugova lokalnih vlastidrastično porastao na 17,9 milijardi ili nešto više od 20 odsto. Uprkos brzom rastu zaduženosti,21Od pojedinačnih gradova i opština, među korisnicima programa u ovoj godini nalaze se Valjevo, Kruševac, Vrbas,Kula, Šabac, Varvarin i Ćićevac.22Primera radi, Grad Valjevo je za opremanje industrijske zone na prostoru propale fabrike nameštaja Stefil izdvojio2 miliona dinara sopstvenih sredstava, a za preostali deo ukupne sume od 20 miliona zadužio se kod komercijalnebanke. Više informacija o ovom projektu navedeno je u Prilogu 2.23Izveštaj o razvoju tržišta kredita lokalnih vlasti od 2005. do 2010. godine, Ljiljana Brdarević, oktobar 2010.