Pokaż treść! - Łódzka Regionalna Biblioteka Cyfrowa - Urząd Miasta ...

spis treściJan B ł a s z c z y k : Przedmowa ......................................................................................................................................................5Ryszard Żmuda: Dziesiąty numer „Kronikarza” .......................................................................................................................6Działalność dydaktyczna ..............................................................................................................................................................8Daria O r s z u l a k -Michalak: Edukacyjne drogi dorosłych - studia podyplomowe “Farmacja Polska” ........................8Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny w Piotrkowie Trybunalskim ...............................................................................................11Agnieszka S z c z e ś n i a k : Uroczyste otwarcie auli i nadanie imienia dr Mariana Wygrzywalskiego ................................11Joanna Sadura: IX Targi Edukacyjne dla Maturzystów “ŻAK 2007” ................................................................................22Monika Bujak: VII Targi Pracy “Piotrkowski Dzień Kariery 2007” ................................................................................24Sukcesy modzieży akademickiej .................................................................................................................................................27Ewelina Bigos: Srebrne medale chóru Uniwersytetu Medycznego w Łodzi ......................................................................27Lech Słomiński: Osiągnięcia sportowe studentów Uniwersytetu Medycznego w Łodzi ..................................................32Plenerowa impreza Biura Promocji UM ....................................................................................................................................35B i u r o P r o m o c j i UM: Dni Zdrowia na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi „Zdrowie - trendy”..................................35Absolwenci Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w roku akademickim 2006/2007 .....................................................................41Jan W i l c z y ń s k i : Dyplomy absolwentów Oddziału Studiów w Języku Angielskim Wydziału Wojskowo-Lekarskiego......41Karolina Piątkowska: Dyplomy absolwentów Wydziału Farmaceutycznego ..................................................................54Lucyna Kmiotek: Dyplomy absolwentów Wydziału Farmaceutycznego (Oddziałów Analityki Medyczneji Kosmetologii) ....................... .............................................................................................................................................67Rafał Bator: Dyplomy absolwentów Wydziału Lekarskiego i Wydziału Lekarsko-Dentystycznego ...................................80Jurek Olszewski: Dyplomy absolwentów Wydziału Fizjoterapii ... ..................................................................................98Barbara Anna Siewruk: Dyplomy absolwentów Wydziału Pielęgniarstwa i Położnictwa................................................114Habilitacje i doktoraty ..............................................................................................................................................................132Andrzej F i j a ł e k : Dyplomy habilitacyjne i doktorskie .....................................................................................................132Narcyza Miłkowska: Katalog dysertacji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (1 X 2006 - 30 IX 2007) ........................146Konferencje, sympozja, zjazdy naukowe ...................................................................................................................................158Maria J a k u b o w s k a : Wykaz konferencji zorganizowanych w roku akademickim 2006/2007 .........................................158Włodzimierz Berner: Jubileuszowy XX Krajowy Zjazd Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny i Farmacji ............164Włodzimierz Berner: XXI Krajowy Zjazd Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny i Farmacji .................................167Kamila Gworys: Sprawozdanie z VI Międzynarodowego Kongresu Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji ...................173Maria Jakubowska: Wolontariat w łódzkiej opiece hospicyjnej .....................................................................................182Jerzy Supady: Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji “Lekarze polscy na Syberii od XVIII do XX wieku”zorganizowanej dzięki finansowej pomocy Urzędu Miasta Łodzi ......................................................................................185Praca naukowo-badawcza ........................................................................................................................................................188Joanna W ł o d a r c z y k -Kit: Nagrody, granty, stypendia, publikacje, współpraca naukowa .......................................188Wydarzenia Uczelni ..................................................................................................................................................................195Jacek Danowski: Otwarcie Izby Pamięci Akademii Medycznej w Łodzi ........................................................................195Serwis fotograficzny .................................................................................................................................................................201Biblioteki uczelni medycznych ..................................................................................................................................................209Jadwiga Piotrowska: Biblioteka Główna Akademii Medycznej w Łodzi (1950 – 2002) ................................................209Krystyna Breker: Biblioteka Główna Wojskowej Akademii Medycznej im. gen.dyw. Bolesława Szareckiegow Łodzi (1958-2002) ...........................................................................................................................................................228Ryszard Żmuda: Biblioteka Główna Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (2002 – 2007) ................................................241Oficyny drukarskie i wydawnicze .............................................................................................................................................275Lechosław Trzciński: Dział Wydawnictw i Poligrafii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi ...........................................275Sprawy osobowe .......................................................................................................................................................................279Małgorzata S e p s k a : Odznaczenia, nominacje, emerytury ...............................................................................................279Doktorzy honoris causa Akademii Medycznej w Łodzi ............................................................................................................280Jan B e r n e r : Prof. dr. hab. med. Leszek Włodzimierz Woźniak - doktor honoris causa AkademiiMedycznej w Łodzi .............................................................................................................................................................280Marek Zawirski: Prof. dr hab. med. Antoni Prusiński - doktor honoris causa Akademii Medycznej w Łodzi ..............288Jubileusze profesorów łódzkich uczelni medycznych ................................................................................................................292Jerzy S t a ń c z y k : Jubileusz 85-lecia urodzin prof. dr hab. med. Barbary Dębiec ...........................................................292Andrzej Buczyński: Jubileusz 80-lecia urodzin płk. prof. dr. hab. med. Tadeusza Mosiniaka ......................................301Barbara Dziedzic: Jubileusz 80-lecia urodzin prof. dr. hab. med. Władysława Zygmunta Traczyka ............................308Nauczyciele akademiccy o sobie ...............................................................................................................................................349Jan Bożydar Latkowski: Moja metamorfoza .................................................................................................................349Janina Wielka: Akupunktura i refleksoterapia .................................................................................................................373KRONIKARZ 3

Biografie – sylwetki - wspomnienia...........................................................................................................................................377Magdalena Wochna-Sobańska, Joanna Szczepańska: Prof. dr hab. med. Krystyna Badzian-Kobos (1921-2000)s.377; Marcin Możdżan: Prof. dr hab.farm. Antoni Kotełko (1921-1982) s. 387; Katarzyna Hanisz: Prof. dr farm.Jan Muszyński (1884-1957) s. 392; Tadeusz Mosiniak, Andrzej Stempel: Płk dr farm. Wiesław Świtek (1937-2007)s.401;Tablice pamięci .........................................................................................................................................................................404Andrzej Kempa, Marta Zawadzka: Tablice i napisy pamiątkowe poświęcone instytucjom i pracownikom służbyzdrowia ..............................................................................................................................................................................404Uchwały Senatu ........................................................................................................................................................................421Teresa Iljin: Wykaz uchwał Senatu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (1 X 2006 - 30 IX 2007) ...................................421Zarządzenia Rektora .................................................................................................................................................................424Anna Skomorowska: Spis zarządzeń Rektora Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (1 X 2006 - 30 IX 2007)...............424Kalendarium rektorskie ............................................................................................................................................................426Teresa Iljin: Wizyty, spotkania, rozmowy JM Rektora prof. dr. hab. Andrzeja Lewińskiego ...........................................426Pro memoria .............................................................................................................................................................................433Małgorzata Strzelczyk: Zmarli w roku 2007 ................................................................................................................433Summary ...................................................................................................................................................................................436Anna Wiśniewska: „Kronikarz” Summary of the contents ...........................................................................................436Contents ...................................................................................................................................................................................437Skorowidze ................................................................................................................................................................................439Agnieszka Gwoździńska: Indeks osobowy i nazw geograficznych ..............................................................................4394 KRONIKARZ

Prof. dr hab. Jan BłaszczykPRZEDMOWADZIEKANA WYDZIAŁU WOJSKOWO-LEKARSKIEGOUNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W ŁODZISzanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy!Jest dla mnie ogromnym zaszczytem i niewątpliwą przyjemnością zaprosić Państwa dozapoznania się z kolejnym, 10 już numerem Kronikarza – semestralnego biuletynu informacyjnegoUniwersytetu Medycznego w Łodzi. Można by rzec, że biuletyn osiągnął mały jubileusz bowiemprzez pięć lat cyklicznie dostarcza społeczności uniwersyteckiej szerokiej informacji o ważnychwydarzeniach w życiu naszej Uczelni.W numerze, który Państwo macie przed sobą znajdziecie cykl artykułów poświęconychwręczaniu dyplomów ukończenia studiów. Dzięki temu, że na Wydziale Wojskowo–Lekarskimfunkcjonuje Oddział Studiów w Języku Angielskim, także i na naszym Wydziale odbyło sięuroczyste wręczenie dyplomów absolwentom tego oddziału, a w najbliższym czasie będziemymogli wręczyć dyplomy absolwentom Wydziału Wojskowo–Lekarskiego, którzy rozpoczęlistudia na Wydziale w momencie jego utworzenia.Korzystając z okazji udostępnienia łam czasopisma, chciałbym Radzie Programoweji Zespołowi Redakcyjnemu Kronikarza życzyć realizacji dalszych wspaniałych pomysłówi sukcesów, a Szanownym Czytelnikom w związku ze zbliżającymi się świętami Wesołychi Radosnych Świąt Wielkiej Nocy.KRONIKARZ 5

Dr Ryszard ŻmudaDZIESIĄTY NUMER „KRONIKARZA”W roku akademickim 2006/2007 Uniwersytet Medyczny w Łodzi obchodził Jubileusz 5-leciaistnienia Uczelni.Zadaniem Kronikarza jest m.in. dokumentowanie bieżącej działalności uniwersytetu, któryzostał utworzony w 2002 roku oraz prezentowanie artykułów o łódzkich uczelniach medycznych:cywilnej – AM (1950-2002) i wojskowej – WAM (1958-2002).Dziesiąty numer czasopisma zamieszcza oprócz stałych działów: działalność dydaktyczna,absolwenci, dysertacje, konferencje-sympozja-zjazdy naukowe, praca naukowo-badawcza, serwisfotograficzny, wydarzenia Uczelni, sprawy osobowe, jubileusze profesorów łódzkich uczelnimedycznych, biografie-sylwetki-wspomnienia, pro memoria, Uchwały Senatu, ZarządzeniaRektora, Kalendarium rektorskie, również inne opracowania.Ciekawe artykuły i informacje dotyczą m.in.: edukacji dorosłych (prof. Daria O r s z u l a k -Michalak), działalności Zamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego w Piotrkowie Trybunalskim(mgr Agnieszka Szcześniak, Joanna Sadura, mgr Monika Bujak), inicjatyw plenerowychBiura Promocji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, sukcesów młodzieży akademickiej - chóru(lek. Ewelina Bigos) i sportowców (mgr Lech Słomiński), bibliotek uczelni medycznych(AM – mgr Jadwiga Piotrowska, WAM – mgr Krystyna Breker, UM – dr Ryszard Żmuda),oficyny wydawniczej Uczelni (mgr Lechosław Trzciński), tablic i napisów pamiątkowychpoświęconych instytucjom i pracownikom służby zdrowia (mgr Andrzej Kempa, mgr MartaZawadzka).Odnotowano także otwarcie Izby Pamięci Akademii Medycznej w Łodzi z udziałem JMRektora UM – prof. Andrzeja L e w i ń s k i e g o , trzech doktorów honoris causa, b. Rektorów AMoraz Prezesa Stowarzyszenia Absolwentów AM/UM – prof. Wiesławy Torzeckiej, członkówSenatu, b. dyrektorów i wicedyrektorów Biblioteki Głównej AM – prof. Jerzego Supadego,mgr Jadwigi Piotrowskiej, mgr Grażyny Łukasiewicz, wielu innych zaproszonych gościi pracowników Uczelni.Sylwetki nauczycieli akademickich, które prezentujemy od początku redagowania czasopisma,m.in. przy okazji wyboru Władz Uczelni (Rektora, Prorektorów, Kanclerza, Dziekanów,Prodziekanów, Dyrektorów szpitali klinicznych), obchodzonych jubileuszy (gen. bryg. prof.Henryk Chmielewski, prof. Barbara Dębiec, prof. Maria Krzemińska-Pakuła, prof. JulianLiniecki, prof. Tadeusz Mosiniak, prof. Władysław Zygmunt Traczyk), nadania godnościdoktora honoris causa (prof. Jan Berner, dr Marek Edelman, prof. Michał Karasek, prof.Marek Pawlikowski, prof. Antoni Prusiński, prof. Leszek Woźniak) oraz nadesłanychwspomnień (prof. Jan Bożydar Latkowski, dr Janina Wielka), powinny utrwalać w pamięcistudentów, doktorantów i młodych pracowników, wiedzę o osiągnięciach dydaktycznych,naukowych, organizacyjnych, artystycznych, i innych przedsięwzięciach naszych uczonych.6 KRONIKARZ

DZIAŁALNOŚĆ DYDAKTYCZNAProf. dr hab. Daria Orszulak-MichalakEDUKACYJNE DROGI DOROSŁYCHSTUDIA PODYPLOMOWE „FARMACJA MEDYCZNA”NA UNIWERSYTECIE MEDYCZNYM W ŁODZI„Społeczeństwo oparte na zaawansowanej wiedzy stanowi klucz do zwiększenia wskaźnikówwzrostu i zatrudnienia. Edukacja i szkolenie stanowią zasadnicze priorytety Unii Europejskiejw celu osiągnięcia celów lizbońskich.”Decyzja nr 1720/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 listopada 2006 rokuustanowiła program działań w zakresie uczenia się przez całe życie.Według definicji unijnej lifelong learning oznacza „kształcenie ogólne, szkolenie i kształceniezawodowe, a także kształcenie pozaformalne i nieformalne podejmowane przez całe życie, dziękiczemu ulega polepszeniu poziom wiedzy, umiejętności i kompetencji wymaganych z perspektywyosobistej, obywatelskiej, społecznej lub zawodowej” 1 .Do najważniejszych działań zaliczono m.in. rozwój i modernizację kształcenia dorosłychoraz dostosowywanie oferty szkolnictwa wyższego do istniejącego zapotrzebowania 2 .Częścią lifelong learning jest uniwersyteckie kształcenie ustawiczne – university continuingeducation. Zgodnie z definicją podaną przez EUCEN ( European Universities ContinuingEducation Network) jako kształcenie ustawiczne określana jest każda forma kształcenia, zarównozawodowego, jak i ogólnego, wznawianego po przerwie, stanowiąca kontynuację kształceniapoczątkowego 3 .Kształcenie ustawiczne na poziomie akademickim obejmuje przede wszystkim kursy iszkolenia zawodowe, studia zaoczne, podyplomowe oraz studia doktoranckie.Uczelnie, by sprostać konkurencyjności w sferze edukacyjnej, muszą poszerzać i urozmaicaćpakiet proponowanych szkoleń i doskonalić jakość nauczania. Konieczny jest stały monitoring„rynku usług edukacyjnych” i natychmiastowa reakcja na zmiany otoczenia, zarównospołecznego, jak i zawodowego oraz szybkie dostosowywanie do zmieniających się przepisówregulujących zasady funkcjonowania szkół wyższych. Szczególnie istotną rolę w akademickiejrealizacji koncepcji uczenia się przez całe życia odgrywają studia podyplomowe 4-6 .Uniwersytet Medyczny w Łodzi proponuje studia podyplomowe z zakresu:• bezpieczeństwa i higieny pracy w ochronie zdrowia,• bezpieczeństwa wewnętrznego,• biotechnologii medycznej,• farmacji medycznej,• farmakoekonomiki i zarządzania w ochronie zdrowia,• poradnictwa psychospołecznego i pomocy rodzinie,• Master of Public Administration, specjalizacja: Health Systems,• opieki farmaceutycznej,• orzecznictwa lekarskiego i ubezpieczeń 7 .W roku akademickim 2007/2008 na Wydziale Nauk Biomedycznych i KształceniaPodyplomowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi ruszyła druga edycja studiów8 KRONIKARZ

podyplomowych „Farmacja medyczna”.„Farmacja medyczna” powstała w 2006 roku z inicjatywy prof. dr hab. Darii Orszulak-Michalak, prorektora ds. nauczania i wychowania Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, orazpracowników Katedry Biofarmacji Wydziału Farmaceutycznego UM.Program przygotowywano z myślą o osobach pracujących lub zamierzających podjąć pracę wprzemyśle farmaceutycznym. Tak więc studia adresowane są do: lekarzy, farmaceutów, biologów,chemików oraz menadżerów ochrony zdrowia, pracowników z wyższym wykształceniemprzemysłu farmaceutycznego, związanych z procesem rejestracji leków oraz badaniamiklinicznymi leków.Celem studiów jest poszerzenie i aktualizacja wiedzy z zakresu szeroko pojętych badańleków, uwzględniających m.in.: elementy farmakologii, farmakokinetyki i biofarmacji,zarządzania, marketingu i prawa farmaceutycznego, zasady prowadzenia badań klinicznychi rejestracji produktów leczniczych, bezpieczeństwo farmakoterapii i monitorowanie działańniepożądanych.Program obejmuje 14 modułów i jest tak opracowany, by osoby, które nie mają pełnegoprzygoto-wania, mogły przyswoić wiedzę z zakresu nauk farmaceutycznych i medycznych,niezbędną w procesie zarządzania lekiem, a także podczas prowadzenia badań klinicznych, czyprzygotowywania dokumentów rejestracyjnych. Zakres tematyczny poszczególnych modułówobejmuje wiedzę podstawową, jak i elementy wiedzy zaawansowanej.Studia trwają 2 semestry, zajęcia odbywają się raz lub dwa razy w miesiącu w sesjachsobotnio-niedzielnych. Program obejmuje 250 godzin (wykłady, seminaria, warsztaty). Zajęciaprowadzą wykładowcy Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, eksperci z Urzędu RejestracjiProduktów Leczniczych i Wyrobów Medycznych, Inspekcji Farmaceutycznej i KancelariiPrawniczych, pracownicy firm farmaceutycznych - specjaliści w zakresie rejestracji lekówi marketingu.Poruszane tematy koncentrują się wokół takich zagadnień jak: informacja medyczna,statystyka w badaniach medycznych, interdyscyplinarne aspekty farmacji medycznej, prawneregulacje rynku farmaceutycznego, postępy farmakoterapii, farmakokinetyka w rejestracjileków, elementy biofarmacji, farmakoekonomika, zarządzanie w ochronie zdrowia, rejestracjaproduktów leczniczych i wyrobów medycznych, wprowadzanie do obrotu nutraceutyków i kosmeceutyków,instytucje nadzoru rynku farmaceutycznego, pharmacovigilance - nadzór nadniepożądanym działaniem leków, marketing farmaceutyczny. Każdy z modułów zakończonyjest zaliczeniem 8 .Zgodnie z przyjętym regulaminem uczestnicy studiów przygotowują pracę dyplomową nawybrany przez siebie temat i przedstawiają ją przed komisją egzaminacyjną.W edycji 2007/2008 planowane jest seminarium dyplomowe, polegające na prezentacji pracyna forum słuchaczy i wykładowców, co pozwoli zyskać jeszcze jedną okazję do poszerzeniawiedzy i wymiany doświadczeń.Temat pracy dyplomowej jest zależny od zainteresowań. Przykładowo, w ubiegłym rokuopisywane zagadnienia dotyczyły m.in.: wykorzystania internetowych baz danych do ocenypotencjalnych i rzeczywistych interakcji leków, projektu poszerzenia działalności apteki,zarządzania marketingowego w firmie farmaceutycznej produkującej leki innowacyjne, ocenywpływu uregulowań prawnych Unii Europejskiej na badania kliniczne produktów leczniczych,problematyki równoważności terapeutycznej leków odtwórczych i oryginalnych.Po uzyskaniu zaliczeń i napisaniu pracy dyplomowej absolwenci uzyskują świadectwoukończenia studiów podyplomowych w zakresie „Farmacji medycznej”.Uczestnicy studiów podyplomowych należą do grupy studentów określanych jako learningoriented - nastawionych na uczenie się. Podjęcie przez nich studiów najczęściej wynikaKRONIKARZ 9

ze świadomości istnienia różnicy między aktualnym i pożądanym stanem wiedzy. Studencioczekują otrzymania na studiach najnowszych informacji i nowoczesnych metod ichprzekazywania. Podejmują studia podyplomowe, by zyskać szanse na rynku pracy i osiągnąćsukces zawodowy w przyszłości, stawiają wysokie wymagania sobie i wykładowcom. Oczekujązajęć praktycznych, chcą zdobyć szereg różnych umiejętności, np. obok tych, które wynikająz programu, również umiejętności korzystania z nowoczesnych technologii informacyjnych.Preferują nauczanie typu problem based learning – poprzez rozwiązywanie problemów.Promocja idei kształcenia przez całe życie musi być przez uczelnię rozwijana, formy szkoleńwzbogacane, a programy nauczania dostosowywane zarówno do ambicji poszczególnychuczestników, jak i potrzeb firm, strategii regionu, czy, w szerszym aspekcie, potrzeb kraju. Przyczym należy uwzględniać, że droga edukacyjna osoby podejmującej studia podyplomowe jest -poprzez posiadane bardzo różnorodne doświadczenia - wyjątkowo silnie zindywidualizowana,a więc przekazywany program nauczania musi być modyfikowany zgodnie z posiadaną przezsłuchacza wiedzą 5, 6, 9 .1Decyzja nr 1720/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 listopada 2006 r. ustanawiająca programdziałań w zakresie uczenia się przez całe życie. Dz. U. L 327 z 24 XI 2006 r.2European Commission, Making a European Area of Lifelong Learning a Reality, COM (2001), 678 final, Brussels:Commission of the European Communities.3Zbierzchowska Anna: SGH w sieci europejskich uniwersytetów oferujących kształcenie ustawiczne - EUCEN.e-mentor 2004, nr 3 s. 27-31.4Kraśniewski Andrzej: Proces Boloński: dokąd zmierza europejskie szkolnictwo wyższe? Warszawa 2004,publikacja MENiS.5Marciszewska Elżbieta, Zbierzchowska Andrzej: Kształcenie ustawiczne w europejskich uniwersytetach.e-mentor 2006, nr 4 s. 43-48.6Strategia rozwoju kształcenia ustawicznego do roku 2010 (dokument przyjęty 08 VII 2003 r. przez Radę Ministrów)„Edukacja ustawiczna dorosłych” 2003, nr 3 s. 7.7Materiały Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.8P r o g r a m studiów podyplomowych Farmacja medyczna UM w Łodzi.9S t a l e w s k i Tadeusz: Jakość kształcenia na kierunku zarządzanie i marketing. Centrum Doradztwa i InformacjiDifin. Warszawa 2005.10 KRONIKARZ

ZAMIEJSCOWY OŚRODEK DYDAKTYCZNY W PIOTRKOWIE TRYBUNALSKIMMgr Agnieszka SzcześniakUROCZYSTE OTWARCIE AULII NADANIE IMIENIA DR. MARIANA WYGRZYWALSKIEGOW ZAMIEJSCOWYM OŚRODKU DYDAKTYCZNYMUNIWERSYTETU MEDYCZNEGOW PIOTRKOWIE TRYBUNALSKIMW dniu 22 I 2007 roku w Zamiejscowym Ośrodku Dydaktycznym Uniwersytetu Medycznegow Piotrkowie Trybunalskim odbyło się uroczyste otwarcie auli i nadanie jej imienia zasłużonegodla medycyny lekarza dr. Mariana Wygrzywalskiego. Uroczystość tę poprowadził rektor Uczelniprof. dr hab. Andrzej L e w i ń s k i .W uroczystości uczestniczyli: prof. dr hab. Daria Orszulak-Michalak - Prorektor ds. Nauczaniai Wychowania, mgr Edward Gabryś - Kanclerz UM, prof. dr hab. Jerzy Stańczyk- Dziekan Wydziału Pielęgniarstwa i Położnictwa oraz poseł Elżbieta Radziszewska, posełArtur Ostrowski, Marian Błaszczyński - przewodniczący Rady Miasta, Krzysztof Chojniak- Prezydent Piotrkowa Trybunalskiego oraz zaproszeni goście.KRONIKARZ 11

Od lewej: Kanclerz UM - Edward Gabryś, Marszałek RP - Marek JurekOd lewej: Prorektor ds. Nauczania i Wychowania - prof. dr hab. Daria Orszulak-Michalak, dr hab. Piotr Woźniak,zastępca dyrektora ds. lecznictwa ICZMP, Prodziekan Wydziału Pielęgniarstwa i Położnictwa - prof. drhab. Grzegorz Krasomski12 KRONIKARZ

KRONIKARZ 13

14 KRONIKARZ

Marszałek Sejmu Marek JurekPoseł Elżbieta RadziszewskaKRONIKARZ 15

Przemówienie Jego Magnificencji Rektora Uniwersytetu Medycznegoprof. dr hab. Andrzeja LewińskiegoPanie Marszałku SejmuRzeczypospolitej Polskiej,Pani Poseł,Panie Pośle,Panie Prezydencie,Panie Starosto,Panie Przewodniczący,Czcigodny Księże Dziekanie,Pani Rektor,Panowie Dziekani,Panowie Dyrektorzy,Szanowni Goście!Anna Urzędowska, piotrkowskapisarka we wstępie doswojej - wydanej w ubiegłymroku - książki pt.: “Piotrkównie tylko Trybunalski”, napisała:“Pochodzenie z Piotrkowajest zaszczytem”. Od siebiedodam, że zaszczytem jesttakże tworzenie nowej wspólnejjakości z gospodarzami PiotrkowaTrybunalskiego. HistorycznegoMiasta Królewskie-go,z którym związani byli wielcyPolacy: ojciec polskiej myślidemokratycznej Andrzej Frycz-Modrzewski, reformator oświatyStanisław Konarski, współtwórcaKonstytucji 3 Maja StanisławMałachowski oraz legendarnyKomendant Armii Krajowej generałStefan Grot-Rowecki.Dlatego, po raz kolejny,z przyjemnością i satysfakcjągoszczę wraz z członkamiwładz Uniwersytetu Medycznegooraz reprezentacją nauczycieliakademickich i samorządustudenckiego Uczelni w naszymZamiejscowym OśrodkuDydaktycznym w PiotrkowieTrybunalskim. W stolicy powiatui gminy, która może poszczycić sięm.in. wysoką pozycją zajmowanąw rankingach samorządów,i która jest liczącym się ośrodkiemakademickim w naszym województwie.Dlatego też nasz wybórPiotrkowa Trybunalskiego namiejsce pierwszego powołanegoZamiejscowego OśrodkaDydaktycznego UniwersytetuMedycznego, nie jest przypadkiem.Odczuwaliśmy i odczuwamy- tworzoną przez parlamentarzystówZiemi Piotrkowskieji władze Miasta - niezwykleprzyjazną atmosferą sprzyjającąplanom rozwojowym naszejUczelni. Jej konkretnymświadectwem jest przekazanieUniwersytetowi Medycznemuw darowiźnie budynku, w którymsię znajdujemy. Obiektu, któregoarchitektura dobrze harmonizujez akademicką rolą, nadaną muw październiku 2004 roku.Mamy, Szanowni Państwo,Drodzy Gospodarze groduPiotra Dunina Włostowica,wielką satysfakcję z tego, żewspółtworzymy akademickąteraźniejszość tego pięknegomiasta.Nasz Ośrodek z roku narok - w miarę możliwościfinansowych Uczelni16 KRONIKARZ

- doskonali swój uczelnianystatus i charakter. Sukcesywniewzbogacamy jego wyposażeniedydaktyczne, tworząc w nimwarunki sprzyjające wysokiemupoziomowi realizowanej dydaktyki.Na studia prowadzone tutajprzyjmujemy coraz liczniejszegrupy studentek i studentów.Obecnie w Ośrodku kształcisię już trzeci rok studentówlicencjatu dziennego oraz tzw.studiów pomostowych na kierunkachpielęgniarstwo oraz położnictwo.Zdecydowana większośćstudentów Ośrodka mieszkaw regionie piotrkowskim,co oznacza, że nasz wspólny- Uczelni i władz Piotrkowa Trybunalskiego- pomysł, by wyjśćnaprzeciw ambicjom edukacyjnymmłodzieży powiatu piotrkowskiegooraz powiatówsąsiednich, był bardzo trafny.Zamierzamy poszerzać nasząofertę kształceniową kierowanądo młodzieży regionu piotrkowskiego,uzupełniając ją o kolejnekierunki studiów orazo różne formy szkolenia specjalistycznego.Planujemy m.in.utworzyć szkołę dla pielęgnia-rekstomatologicznych oraz szkołęrodzenia. W Ośrodku prowadzimyjuż kursy dla magistrów farmacjioraz lekarzy i technikówradiologów, a w perspektywiemyślimy o tym, by na tutejszejbazie dydaktycznej stworzyćwojewódzkie centrum szkoleniaradiologów.Szanowni Państwo!Dzisiaj, uczestniczymy w uroczystości,podczas której oddamydo użytku tę piękną Aulę,która będzie służyć naszym wykładowcomi studentom, a jejcharakter i wygląd podkreślaćbędzie uniwersyteckość Ośrodka.Przede wszystkim jednak,nadając jej imię dr. MarianaWygrzywalskiego - XIX-wiecznegopiotrkowskiego lekarza,naukowca i społecznika, któregożyciorys na stałe wpisanyzostał w historię piotrkowskiegolecznictwa - łączymysymbolicznie tradycje lecznictwaUniwersytetu Medycznegoi Piotrkowa Trybunalskiego.Składane kwiaty i zapalaneznicze przez pracownikówOśrodka na grobie dr. MarianaWygrzywalskiego są ich podkreśleniemoraz hołdem dladokonań tego piotrkowskiegoDoktora Judyma.Za kilka minut Pan dr ZbigniewKococik - lekarz tutejszegoSzpitala Rejonowego - przybliżynam sylwetkę Patrona otwieranejAuli.Drodzy Gospodarze Miasta!,Szanowni Państwo!Nasze wspólne przedsięwzięcie,które zaowocowało powołaniemZamiejscowego OśrodkaDydaktycznego doskonalewpisuje się w wielowiekowezwiązki naszych miast. Ichsymbolem są m.in. nazwy ulic:Łódzkiej w Piotrkowie Trybunalskimi Piotrkowskiej w Łodzi.Od 2004 roku łączy naszemiasta także obiekt przy ulicyDąbrowskiego 7, na któregofrontonie widnieje napis: ZamiejscowyOśrodek DydaktycznyUniwersytetu Medycznegow Piotrkowie Trybunalskim.Serdecznie dziękuję parlamentarzystomZiemi Piotrkowskiej- Panu Marszałkowi SejmuRzeczpospolitej MarkowiJurkowi, Pani Poseł ElżbiecieRadziszewskiej, Panu PosłowiArturowi Ostrowskiemu orazwłodarzom województwałódzkiego i gospodarzom PiotrkowaTrybunalskiego zadotychczasową, przebiegającąw klimacie poczucia wspólnotycelów - współpracę i pomocw realizacji akademickich przedsięwzięćw naszym OśrodkuDydaktycznym.Dziękuję także Panu Kanclerzowimgr. Edwardowi Gabrysiowioraz Dyrektorowi Ośrodkamgr. Leszkowi Matusiakowii jego pracownikom za ogrompracy włożonej podczas przebudowytego pomieszczenia naaulę uniwersytecką.Wspomniana autorka książkio Piotrkowie Trybunalskim, wewstępie do niej zamieściła takżenastępujące zdanie: “Europa niejest abstrakcją; jest konkretem.Kontynentem złożonym z państw- z regionów - z ojczyzn. Jednąz takich ojczyzn jest Piotrków”.Myślę, że “jedną z takichojczyzn” jest również RegionŁódzki i to, co wspólnie czynimy,czynimy także dla naszejregionalnej Ojczyzny.KRONIKARZ 17

Poświęcenia auli dokonał Ksiądz Prałat Stanisław Socha - Dziekan Parafii Św. Jakuba.Od lewej: ks. Stanisław Socha, ks. dr Ireneusz Bochyński, prof. Jerzy StańczykZgromadzeni na uroczystości wysłuchali także wykładu, jaki przedstawił dr ZbigniewK o c o c i k , ordynator oddziału chirurgii Samodzielnego Szpitala Wojewódzkiego w PiotrkowieTrybunalskim na temat dokonań naukowych dr. Mariana Wygrzywalskiego i jego zasług dlamiasta Piotrkowa Trybunalskiego.Dr Zbigniew KococikKRONIKARZ 19

Doktor Wygrzywalski osiedlił się w Piotrkowie w roku 1859 i właśnie w naszym mieścierozpoczął swoją działalność lekarską. Trzy lata później objął ordynaturę Szpitala Świętej Trójcy,który był wówczas chrześcijańskim szpitalem powiatowym, równocześnie sprawował tę funkcjęw szpitalu starozakonnych. Jest autorem wielu cennych opracowań z dziedziny chirurgii.Jego nagrobek znajduje się przy głównej alei Starego Cmentarza, na którym po uroczystościzostały złożone kwiaty i zapalono znicze.20 KRONIKARZ

Dr Marian Wygrzywalski (1828-1895)Urodził się 9 września 1828 roku w Gorlicach, wówczas galicyjskiej wsi. Naukipobierał w gimnazjum oo. Jezuitów w Tarnopolu. Przez dwa lata studiował filozofięna Uniwersytecie Jagiellońskim. Dalsze studia podjął na uniwersytecie wiedeńskim,które ukończył w 1853, gdzie uzyskał stopień doktora medycyny i chirurgii.Jako młody lekarz, asystent kliniki fakultetowej, od razu został mianowany okulistąw szpitalu wojskowym na Wawelu.Nie zagrzał tam długo miejsca i w 1858 roku przyjechał do Warszawy, gdzieprzystąpił do egzaminów wymaganych w zaborze rosyjskim. Zdał je z wyróżnieniem,uzyskując ponownie stopień doktora medycyny. W roku 1859 osiedlił się w PiotrkowieTrybunalskim i tu spędził resztę swojego życia. Jego sława jako lekarza i chirurgaszybko wzrastała. W 1862 roku dr Wygrzywalski objął ordynaturę SzpitalaŚwiętej Trójcy w Piotrkowie Trybunalskim (wraz ze szpitalem dla starozakonnych)i tutaj jako pierwszy chirurg w Polsce wprowadził antyseptyczny opatrunek Listerana oddziale chirurgii.Dr Marian Wygrzywalski, oprócz pracy zawodowej, opublikował w ówczesnychczasopismach lekarskich ponad trzydzieści prac oraz istotne tłumaczenia z czasopismzagranicznych wraz z przekładem dzieła Listera. Publikacje zazwyczaj dotyczyłychirurgii, ale również chorób wewnętrznych, ginekologii, okulistyki, chorób zakaźnychi medycyny sądowej. W swoich korespondencjach pisał o potrzebie wprowdzaniaubezpieczeń, proponował i wprowadzał w życie zorganizowanie ambulatorium. Ponadtopoddawał ostrej krytyce niedobór funduszy na działalność szpitala. W „GazecieLekarskiej” zaproponował i wprowadził dział poświęcony kazuistyce, wypowiadałsię o potrzebie utworzenia kół lekarzy, w których później czynnie uczestniczył wcelu dalszego dokształcania, utrzymania stosunków koleżeńskich oraz zapobieganiawszelkim nadużyciom. W swoich publikacjach opisywał przebieg operacji, jakie przeprowadzał,nie omijając przypadków zakończonych niepowodzeniem. Dr Wygrzywalskipoza medycyną interesował się poezją, był erudytą w Piśmie Świętym, muzykętraktował jak prawdziwy artysta, pozostawiwszy nawet swoje kompozycje.Zmarł 14 kwietnia 1895 roku w Piotrkowie Trybunalskim, a jego grób znajduje sięna piotrkowskim Starym Cmentarzu.KRONIKARZ 21

Joanna SaduraIX TARGI EDUKACYJNE DLA MATURZYSTÓWŻAK 2007W dniu 25 marca 2007 r. - już po raz 9 - odbyły się Targi Edukacyjne „ŻAK” w Radomsku,których organizatorem była 40 Radomszczańska Drużyna Wędrownicza oraz poseł na Sejm RPElżbieta Radziszewska.Program:‣ otwarcie‣ prezentacja uczelni‣ spotkanie z przedstawicielami uczelni na stoiskach‣ młodzieżowe warsztaty dziennikarskie i zakończenie targówGościem targów był dziennikarz radiowy i telewizyjny Jacek Grudzień, który poprowadziłwarsztaty dziennikarskie.Na maturzystów czekały testy predyspozycji zawodowych przygotowane przez PoradnięPsychologiczno- Pedagogiczną. Tegoroczni maturzyści mieli doskonałą okazję aby zapoznaćsię z ofertą szkół wyższych, zarówno z terenu województwa łódzkiego, jak i całej Polski.Uniwersytet Medyczny reprezentowany był przez pracowników Zamiejscowego OśrodkaDydaktycznego Uniwersytetu Medycznego w Piotrkowie Trybunalskim.Od lewej: mgr Leszek Matusiak - dyrektor ZOD, Joanna Sadura, poseł Elżbieta Radziszewska, mgr MonikaBujak, mgr Agnieszka Szcześniak22 KRONIKARZ

Targi cieszyły siędużym zainteresowaniemmaturzystów, ....... a przyszli żacy zasypywalipytaniamiW targach wzięło udział 25 wyższych uczelni m.in. Uniwersytet Łódzki, Politechnika Łódzka,Politechnika Opolska, Akademia Górniczo-Hutnicza z Krakowa, Akademia Ekonomiczna zPoznania, Akademia Rolnicza z Wrocławia i inne.Atrakcją Targów był pięknie przygotowany regionalny stół wielkanocny z tradycyjnymipotrawami, świątecznymi pisankami i kraszankami.KRONIKARZ 23

Mgr Monika BujakVII TARGI PRACY„PIOTRKOWSKI DZIEŃ KARIERY 2007”Dnia 30 maja 2007 r. w Ośrodku Sportu i Rekreacji w Piotrkowie Trybunalskim odbyłysię VII Targi Pracy „Piotrkowski Dzień Kariery 2007”, w których udział wzięli pracownicyZamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w PiotrkowieTrybunalskim.Program:• Uroczyste otwarcie• Wystąpienie Prezydenta Miasta Piotrkowa Trybunalskiego Krzysztofa C h o j n i a k a• Seminaria i prelekcje towarzyszące• Wręczenie dyplomów uczestnictwa i zakończenie TargówImpreza pn. VII Targi Pracy „Piotrkowski Dzień Kariery 2007” stała się swoistą platformąwspółpracy przedsiębiorców, jednostek samorządu terytorialnego, uczelni wyższych oraz jednosteksamorządu gospodarczego. Tegoroczną edycję wystawy zorganizowali: Urząd Miasta PiotrkowaTrybunalskiego, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej WojewódzkiegoUrzędu Pracy, Powiatowy Urząd Pracy, Stowarzyszenie „Euro-Centrum”, Starostwo PowiatuPiotrkowskiego oraz Regionalna Izba Gospodarcza.Od lewej: mgr Agnieszka Szcześniak, Joanna Sadura, mgr Monika Bujak24 KRONIKARZ

Celem targów było: przedstawienie aktualnej sytuacji i trendów na rynku pracy, prezentacjanowych inwestorów, szkół wyższych, promocja świadomego planowania własnej karieryzawodowej poprzez prezentacje oferty instytucji kształcących i szkoleniowych oraz budowaniesieci współpracy między instytucjami kształcenia, a przedsiębiorcami w celu wypracowaniawspólnych kierunków działania.W targach wzięło udział ponad trzydziestu wystawców: szkoły wyższe, instytucje rynku pracy.Wystawom towarzyszyły seminaria i prelekcje prowadzone przez fachowców.Spotkania miały charaktery dwupłaszczyznowy:1. część targowa imprezy – prezentacje na stoiskach, działania informacyjne, public relations,charakterystyka i omawianie działalności,2. część konferencyjna imprezy – udział w seminariach, dyskusjach – prezentacja stanowisk,wymiana doświadczeń, określanie kierunków i priorytetów działania.W trakcie imprezy po raz pierwszy doszło do tak szerokiego spotkania przedstawicieli uczelniwyższych, przedstawicieli samorządu terytorialnego i gospodarczego oraz przedsiębiorcówi pracodawców – określających zapotrzebowanie na rynku pracy. Planowana, kolejna edycjaimprezy będzie kontynuacją budowy sieci współpracy pomiędzy tymi instytucjami w celuwypracowania wspólnych kierunków działania – sprzyjających rozwojowi terenów województwaw oparciu o strategię rozwoju.Rozwój, a tym samym rosnąca ranga i zainteresowanie projektem „Wiedza, nauka, informacjakierunkami rozwoju województwa łódzkiego” stwarzają podstawy do kontynuacji rozpoczętychdziałań i wskazują na konieczność finansowania kolejnych edycji.Sukcesem projektu jest niewątpliwie fakt, iż budowana sieć współpracy poprzez spotkaniaseminaryjne i część wystawienniczą jest mocną podstawą do rozwoju regionalnego poprzezefektywne kształcenie na różnych szczeblach. Wymiana doświadczeń, poglądów, prezentacjaplanów i strategii, trafna identyfikacja potrzeb, a przede wszystkim pewna informacja to czynnikicharakteryzujące współpracę uczestniczących w projekcie podmiotów i instytucji. Kolejnymznaczącym sukcesem imprezy jest ogromny wzrost zainteresowania tym wydarzeniem. Wstatystykach notowany był stały wzrost zarówno liczby zwiedzających jak i wystawców.Poszerzenie zakresu tematycznego imprezy, a także wprowadzenie celów mających istotneznaczenie i wpływ na naukę, politykę i rozwój regionalny.KRONIKARZ 25

26 KRONIKARZ

SUKCESY MŁODZIEŻY AKADEMICKIEJLek. med. Ewelina BigosSREBRNE MEDALE CHÓRUUNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W ŁODZICzas ludzi łudzi, pisał Jan Sztaudynger i jest to prawda niezmącona. Zdaje się bowiem, żeledwie wczoraj zabrzmiało nasze pierwsze Gaudeamus, a mijają już trzy lata od powstaniachóru Uniwersytetu Medycznego w Łodzi pod batutą doświadczonej pedagog prof. dr hab. AnnyDomańskiej. I choć początki bywały trudne, to nie brakowało wszechobecnej determinacji, byzacząć wspólnie muzykować. Pierwsze próby były jak stąpanie po trochę niepewnym gruncie.Garstka zapaleńców – amatorów schodzących się w godzinach wieczornych do sali prób przyplacu Hallera i uśmiech pani profesor. Niepewnym początkowo głosem zaczynaliśmy rozczytywaćnuty sztandarowo już dziś wykonywanych przez nas hymnu państwowego czy Gaude MaterPolonia. Z próby na próbę przybywało nas. W coraz większym gronie podsycaliśmy w sobiemiłość do muzyki i chęć dalszego rozwoju.Pierwsze nasze wystąpienie miało miejsce w roku 2005 podczas Wigilii Senatu naszej AlmaMater. Repertuar kolędowy przyjęty został niezmiernie ciepło, co na dobre zakorzeniło w nasmyśl, że muzyka będzie częścią naszego nie tylko akademickiego, ale i prywatnego życia. I takoto stała się ona naszym wspólnym odkryciem i inspiracją do dalszej pracy. Pracowaliśmy dwarazy w tygodniu po trzy godziny zegarowe. Powoli zaczęliśmy koncertować. Wydarzeniem, dziękiktóremu po raz pierwszy stanęliśmy na profesjonalnych scenicznych deskach był odbywający się wFilharmonii Łódzkiej VI Festiwal Sztuki, Nauki i Techniki, który inaugurowaliśmy. Towarzyszącanam ogromna trema okazała się być budująca. Zebraliśmy gros pochwał i gratulacji.KRONIKARZ 27

Dzięki przyjaznym relacjom naszego dyrygenta z ks. Waldemarem Sondką, duszpasterzemśrodowisk twórczych, mieliśmy możliwość zaprezentować się w kościele artystów. Po razpierwszy wtedy połączyliśmy siły swoje i przyjaciół z Akademii Muzycznej. Kościół wypełnionybył słuchaczami po brzegi. Dla wszystkich było to niezapomniane przeżycie artystyczne iduchowe. Po koncercie do późnych godzin rozmawialiśmy i snuliśmy plany na przyszłość.Nie ustaliśmy pracować, wyznaczaliśmy sobie coraz to nowe cele i staraliśmy się kształtowaćgłosowo, w czym niewątpliwie pomogła nam mgr Marta Kosielska. Przygotowywaliśmy siędo pierwszego naszego Międzynarodowego Festiwalu Chórów, który odbył się w maju 2007roku w Sopocie. Ku naszej ogromnej radości w obu kategoriach, w których występowaliśmyzdobyliśmy srebrne medale. Wtedy to właśnie jak mawiał Ludwig van Beethoven „muzykazapaliła płomień w sercach mężczyzn i napełniła łzami oczy kobiet”. Radość nasza zbiegła sięrównież z faktem, iż otrzymaliśmy od zawsze życzliwych nam władz Uniwersytetu Medycznegowe współpracy z zastępcą kanclerza - mgr inż. Bogdanem Sieradzkim salę należącą już tylkodo nas. Przenieśliśmy więc swoje miejsce z placu Hallera na ulicę Żeligowskiego. Szczęśliwichcieliśmy dawać z siebie więcej i więcej.Przyszedł jednak czas na wakacyjny odpoczynek, który dzięki JM Rektorowi i Prorektords. Nauczania i Wychowania prof. dr hab. Darii Orszulak-Michalak spędziliśmy nadwutygodniowym obozie szkoleniowym w sercu Bieszczad – Polańczyku. Tam też odbywaliśmypo dwie próby dziennie, zapoznając się z nową partią materiału muzycznego, z którym topragnęliśmy wystąpić na Ogólnopolskim Konkursie Cantio Lodzensis, mającym miejsce od 10lat w Łodzi. I oto w kategorii „jazz i muzyka rozrywkowa” zdobyliśmy pierwsze miejsce i wzwiązku z tym, poza medalem, pierwszą nagrodę finansową.Pracujemy dalej, występujemy zawsze podczas wszystkich uroczystości naszej uczelni,jesteśmy przy nadaniach doktoratów honoris causa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, czy przyrozdaniu dyplomów absolwentom UM. Uświetniamy te wydarzenia, niezależnie od pory dnia,niejednokrotnie zwalniając się z zajęć, co czasami napotyka na opór naszych wykładowców.Jest to jedyny negatywny aspekt naszej działalności. Wyrażamy nadzieję, że z czasem będzie to28 KRONIKARZ

ozumiane i usprawiedliwiane przez coraz to większe grono pedagogów.Mamy wiele pięknych planów, teraz marzymy o zakwalifikowaniu nas do przeglądu zespołówmuzycznych z całego świata, odbywającego się co roku w Belfort, we Francji. Pracujemy więcwytrwale pod czujnym okiem naszej kochanej Pani Profesor, by tą najsubtelniejszą formąprzekazu jaką jest głos, poruszać serca i zaklinać dusze. I choć podobno nie wyśpiewane pieśnisą zawsze najpiękniejsze, my pragniemy śpiewać tak, by piękno budziło się w nas.Chórowi poświęcamy dużo swojego czasu, część z nas nie należy już do studenckiej braci, tymwiększe więc okazuje zaangażowanie we wspólne muzykowanie i przebywanie z przyjaciółmipoznanymi właśnie tutaj. W miniony świąteczny czas przygotowaliśmy też tradycyjną Wigilię z 13potrawami, czytaniem Ewangelii i, oczywiście, podarunkami. Zaproszone władze naszej Uczelnizaszczyciły nas swoją obecnością, przez co wspólne kolędowanie było jeszcze donioślejsze.Szczególnie dziękujemy wspaniałemu Rektorowi - prof. Andrzejowi L e w i ń s k i e m u , który nietylko cieszy się z naszych osiągnięć, ale i do nich motywuje oraz mgr Teresie Iljin - DyrektorBiura Rektora zawsze nas wspierającej.Jak widać muzyka uzależnia, i choć podnosi na duchu, to sprawia, że rozchorowujesz sięzupełnie nie wiedząc dlaczego… Na szczęście jesteśmy wśród medyków!Skład osobowy Chóru Uniwersytetu Medycznego w ŁodziDyrygent - prof. dr hab. Anna DomańskaSoprany - Katarzyna Starosta, Aleksandra Krajewska, Maria Berlińska, Anna Garus-Pakowska, MałgorzataOleksy, Marta Wiśniewska, Joanna Domagała, Ewelina Bigos, Kamila Pasternak, Marta Żołędziejewska,Marta Kosielska, alty - Joanna Sałata, Katarzyna Kula, Justyna Rutkowska, Aleksandra Kopeć, LilaStalińska, Nina Kozińska, Marta Łaszek, Ewa Błaszczyk, Katarzyna Berlińska, Magdalena Libera,Ewa Karłowicz, Ewa Zdziechowska, Paulina Łukasiewicz, tenory i basy - Michał Masłowski, MarcinZiółkowski, Jan Kanty Hałatek, Arkadiusz Gorący, Andrzej Zieliniak, Dariusz Karczmarz, Piotr Domiński,Patrycjusz Parnowski, Mieszko Falana.KRONIKARZ 29

30 KRONIKARZSopot

PolańczykKRONIKARZ 31

Mgr Lech SłomińskiOSIĄGNIĘCIA SPORTOWESTUDENTÓW UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W ŁODZIW roku 2006/2007 rozpoczęła się pierwsza część XXIV Edycji Akademickich MistrzostwPolski Szkół Wyższych.W pierwszej części edycji Uczelnia nasza w pionie Akademii Medycznych (11 Uczelni)startowała w następujących dyscyplinach :1. Siatkówka plażowa kobiet (trener mgr Urszula Szwarcbach) - I miejsce (zespół w składzie:Magdalena Majewska, Marta Zając, Katarzyna Bladowska, Joanna Rzepecka, Olga Sobczyk,Ewa Kaczmarek).2. Tenis ziemny kobiet (trener mgr Wojciech Stasio) - I miejsce (zespół w składzie: MagdalenaMatusiak, Paulina Matusiak, Anna Zubrzycka). Magdalena Matusiak uznana została najlepszązawodniczką turnieju.Plakietka za I miejsce na Mistrzostwach Akademii Medycznych32 KRONIKARZ

3. Siatkówka plażowa mężczyzn (trener mgr Ryszard Garnys) - II miejsce4. Piłka nożna (trener mgr Adam Chmielecki) - II miejsce5. Biegi przełajowe mężczyzn (trenerzy: mgr Mariusz Kotelnicki, mgr Piotr Ostojski, mgrUrszula Hajman) - II miejsce6. Tenis stołowy kobiet (trener mgr Sławomir Motylewski) - III miejsce. Za najlepszązawodniczkę uznano Magdalenę Długołęcką.7. Tenis stołowy mężczyzn (trener mgr Sławomir Motylewski) - III miejsce8. Lekka atletyka kobiet (trenerzy: mgr Mariusz Kotelnicki, mgr Piotr Ostojski, mgr UrszulaHajman) - III miejsce.Wśród kobiet najlepszą zawodniczką została Teresa Dobija, zdobywając indywidualnie dwazłote medale – w skoku w dal, w biegu na 200 m.Złoty medal - sztafeta 4x400 m w składzie: Teresa Dobija, Oliwia Gawlik, MagdalenaKaniecka, Paulina Kinas.9. Lekka atletyka mężczyzn (trenerzy: mgr Mariusz Kotelnicki , mgr Piotr Ostojski) - IIImiejsceWśród mężczyzn na wyróżnienie zasługują: Piotr Socha - złoto w biegach : 800 m i 1500m, Sebastian Spaleniak - złoto w rzucie dyskiem i srebro w pchnięciu kulą, Paweł Szwarocki- srebro w skoku wzwyż, brąz w rzucie dyskiem.10. Koszykówka mężczyzn (trener mgr Jan Jarczyński) - IV miejsce11. Koszykówka kobiet (trener mgr Jan Jarczyński) - VI miejsce12. Tenis ziemny mężczyzn (trener mgr Wojciech Stasio) - VI miejsce.Edycja zakończyła się zajęciem przez naszą Uczelnię I miejsca wśród uczelnimedycznych.Ceremonia podsumowania XXIV Edycji Mistrzostw Polski Szkół Wyższych odbyła się18 października 2007 roku w Warszawie na Centralnej Inauguracji Sportowego RokuAkademickiego. Nagrodę w formie plakietki i medalu odebrał opiekun Klubu UczelnianegoAZS UM prof. dr hab. Jan Błaszczyk, kierownik Studium WFiS mgr Józef Bortnik i prezes KUmgr Lech Słomiński.Trzy pierwsze miejsca w XXIV Mistrzostwach Polski Uczelni Medycznych zajęły :1) Uniwersytet Medyczny, Łódź2) Akademia Medyczna, Wrocław3) Pomorska Akademia Medyczna, SzczecinW bieżącym roku Minister Sportu przyznał 3 osobom Odznaki „Za Zasługi dla Sportu”:1. Brązowa - mgr Urszula H a j m a n2. Srebrna - dr Juliusz S i e n k i e w i c z3. Srebrna - mgr Lech S ł o m i ń s k iKRONIKARZ 33

Złoty medalOd lewej: Prezes Klubu Uczelnianego AZS - mgr Lech Słomiński i Dziekan Wydziału Wojskowo-Lekarskiegoprof. dr hab. Jan Błaszczyk34 KRONIKARZ

PLENEROWA IMPREZA BIURA PROMOCJIBIURO PROMOCJI90-647 Łódź, Plac Hallera 1tel./faks: (0 prefix 42) 639-32-57e-mail: biuroip@achilles.wam.lodz.plDNI ZDROWIA NA UNIWERSYTECIE MEDYCZNYM W ŁODZI„ZDROWIE - TRENDY”Plenerowa impreza „Dni Zdrowia – zdrowie trendy” zorganizowana została przez zespółpracowników Biura Promocji UM w Łodzi. Miała ona miejsce w dniach 23-25 września 2004roku na terenie kompleksu uniwersyteckiego przy pl. Hallera 1. Przedsięwzięcie typu nonprofit, zrealizowane zostało w ramach niestandardowej, zewnętrznej aktywności oświatowozdrowotneji promocyjnej Biura, adresowane było do młodzieży szkół ponadgimnazjalnychregionu łódzkiego.Głównym celem projektu było edukowanie przybyłej młodzieży poprzez przeprowadzenie„pogadanek” dotyczących wybranej problematyki z zakresu profilaktyki zdrowotnej, wydawaniemateriałów informacyjnych czy też przeprowadzenie prostych badań profilaktycznych. Niezabrakło także konkursów z nagrodami, które miały zachęcić młodzież do zainteresowania sięproblematyką zdrowotną.KRONIKARZ 35

Treści przekazywanych informacji oświatowo-zdrowotnych skoncentrowane były naproblematyce profilaktyki pierwszego stopnia chorób metabolicznych, układu krążenia,uzależnienia od narkotyków, alkoholu i tytoniu, a także dotyczyły higieny jamy ustnej, udzielaniapierwszej pomocy medycznej i krwiodawstwa.Przekaz wiedzy dostosowany był do poziomu przybywających na imprezę grup młodzieżygimnazjalnej i polegał na dostarczaniu w różnych, przystępnych formach informacji zdrowotnych.Obejmował także część szkoleniową w zakresie prawidłowego, prozdrowotnego zachowaniasię i realizowania wymaganych standardów w różnych aspektach zdrowia. W jego ramachprzeprowadzane były proste testy przesiewowe, skierowane na wczesne wykrywanie chorób,między innymi: pomiar ciśnienia tętniczego, pomiar stężenia glukozy we krwi, skrining otyłości(wyliczenie BMI).W szczegółowym programie imprezy znalazły się:1. Pokazy prawidłowego udzielania pierwszej pomocy przez instruktorów PCK.2. Profilaktyka zdrowotna:a). Higiena jamy ustnej· prezentacja środków do higieny jamy ustnej,· pogadanka na temat korzyści płynących ze stosowania preparatów żelowycho wysokiej zawartości fluoru,· pokaz prawidłowej higieny jamy ustnej.b). Palenie tytoniu· przeprowadzenie badań spirometrycznych,· rozmowa ze specjalistami z Miejskiego Ośrodka Terapii Uzależnień,· prezentacja negatywnych skutków palenia tytoniu przy pomocy „maszynypalącej”,· udostępnienie materiałów informacyjnych związanych z nałogiem.c). Alkoholizm· pogadanka i konsultacje z dr Maciejem Pawłem Czerniakiem z grupyterapeutycznej Miejskiego Ośrodka Profilaktyki Uzależnień,· udostępnianie materiałów informacyjnych związanych z alkoholizmem.d). Narkomania36 KRONIKARZ

· informacje prezentowane przez pracowników placówki profilaktycznorozwojowej„PROM”,· konsultacje udzielane przez przedstawicieli Miejskiego Ośrodka Profilaktyczno-Terapeutycznegodla Dzieci i Młodzieży Zagrożonej Narkomanią,· udostępnianie materiałów informacyjnych.e). Profilaktyka chorób:· Nadciśnienie tętnicze: pomiar ciśnienia, informacja na temat występowania izapobiegania nadciśnieniu oraz czynników ryzyka.· Cukrzyca: badanie poziomu glukozy, informacja na temat występowania,przebiegu i leczenia choroby.· Otyłość: pomiar tkanki tluszczowj, oznaczenie BMI, informacje na temat zasadprawidłowego odżywiania3. Promocja idei krwiodawstwa wśród młodzieży regionu łódzkiego. W tym celu obecnybył ambulans PCK pobierający krew od pełnoletnich ochotników.4. Prezentacja programów profilaktycznych i oświatowo-zdrowotnych, realizowanychw szkołach ponadgimnazjalnych przez przedstawicieli Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Łodzi.Dni Zdrowia „Zdrowie-trendy” na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi spotkały się z dużymzainteresowaniem łódzkiej młodzieży szkolnej, o czym świadczy fakt, iż imprezę odwiedziłoponad dwadzieścia szkół ponadgimnazjalnych.Za organizację przedsięwzięcia odpowiedzialni byli obok mgr. Jacka Dudka - Dyrektora BiuraPromocji, mgr Anna Pielesiek i mgr Aleksandra Zasiadczyk, absolwentki zdrowia publicznegoWydziału Nauk o Zdrowiu UM w Łodzi, odbywające w Biurze Promocji staż sponsorowanyprzez Wojewódzki Urząd Pracy w ramach Projektu „Pierwsza Praca”. W jego realizację włączalisię czynnie również inni pracownicy Biura: dr Stanisław Wijatkowski, dr Michał Żebrowski, inż.Agnieszka Gałązka, mgr inż. Zdzisław Kajdos, mgr Iwona Sidorowicz, Paweł Weżgowiec.Realizacja imprezy była wynikiem skutecznej współpracy w zakresie organizacyjnymz Zarządem Łódzkim PCK oraz w zakresie doradczym z: dr Maciejem Pawłem Czerniakiemz Miejskiego Ośrodka Profilaktyki i Terapii Uzależnień, mgr M. Broszkiewicz z PoradniPrzeciwtytoniowej, przedstawicielami Profilaktyczno-Rozwojowego Ośrodka Młodzieży i Dzieci„PROM”, mgr Marcinem Stańczakiem z firmy Rada, przedstawicielami Regionalnego CentrumPolityki Społecznej przy Urzędzie Marszałkowskim w Łodzi.KRONIKARZ 37

38 KRONIKARZ

Mgr inż. Zdzisław KajdosKRONIKARZ 39

40 KRONIKARZ

ABSOLWENCI UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W ŁODZIW ROKU AKADEMICKIM 2006/2007Prof. dr hab. Jan WilczyńskiDYPLOMY ABSOLWENTÓWODDZIAŁU STUDIÓW W JĘZYKU ANGIELSKIMWYDZIAŁU WOJSKOWO-LEKARSKIEGOW ROKU AKADEMICKIM 2006/2007W dniu 9 lipca 2007 roku, w gmachu Rektoratu przy Alei Kościuszki 4, odbyła się uroczystośćwręczenia dyplomów ukończenia studiów wyższych w roku akademickim 2006/2007absolwentom Oddziału Studiów w Języku Angielskim Wydziału Wojskowo-LekarskiegoUniwersytetu Medycznego w Łodzi.Program:• Hymn państwowy• Otwarcie uroczystości, powitanie gości i przemówienie JM Rektora - prof. dr hab.Andrzeja L e w i ń s k i e g o• Wystąpienie Prodziekana ds. Studiów w Języku Angielskim – prof. dr hab. JanaWilczyńskiego• Złożenie ślubowania lekarskiego• Wręczenie dyplomów przez JM Rektora i Dziekana Wydziału Wojskowo-Lekarskiego- prof. dr hab. Jana Błaszczyka• Głos przedstawiciela absolwentów – Liu, Che-Wei• Przemówienie Prorektora ds. Jakości Kształcenia Społecznej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczościi Zarządzania, Clark University - prof. dr hab. Łukasza Sułkowskiego• GaudeamusKRONIKARZ 41

Przemówienie JM Rektora Uniwersytetu Medycznego w Łodzi- prof. dr hab. Andrzeja LewińskiegoI would like to welcome allof you on this Ceremony of theconferring of the diplomas forthe Graduates of the MilitaryFaculty Division Studies in theEnglish Language in AcademicYear 2006/2007.I would like to cordiallywelcome Mr Victor Tsu-Ling,Teng, Representative and Chiefof the Economic and CulturalOffice of Taipei and Director inthe Division of Culture in theEconomic and Cultural Officeof Taipei.I would like to cordiallywelcome Mr Witold Gwiazda,Deputy Voivod of the LodzProvince.I can’t see Mr Maciej Grubski,Chairman of the MunicipalCouncil of the City of Lodzbut I hope that he will be ina moment, but I see Prof.Zbigniew Klajnert, who isrepresenting here Dr JerzyKropiwnicki, President of theCity of Lodz.And I welcome ProfessorŁukasz Sułkowski, Deputy Rectorof the Academy of Managementin Lodz.Distinguished Guests, DearGraduates, Ladies & Gentlemen.It was particularly difficultfor the 18 central figures oftoday’s event, the graduates ofthe Military Medical FacultyDivision of Studies in EnglishLanguage in the Medical Universityof Lodz to achieve theirProgramme. Not only havethey worked hard but alsocome to Poland from distantcountries, such as Taiwan,Pakistan, Kenya and the UnitedStates. André Malraux, oneof the prominent 20-centuryFrench authors once wrote:“Always be aware of whereyou are coming from andwhere you are heading for”.The graduates have striven forthe degrees in medicine withgreat confidence, determination,fully aware of thecultural and linguistic challengesthat were to be met ontheir path.Dear Graduates, it is mypleasure to congratulateyou on the completion of the4-year medical studies at theUniversity. I am particularlyfull of admiration for those of42 KRONIKARZ

you who achieved the highestfinal marks. Namely, Mr Liu,Che-Wei with the averageresult of 4.29, and Mr Pan,Pai-Liang with the average of3,90, both from Taiwan.You get medicine to seekthe man. You cure his disease.And yet, Dear Graduates, youhave chosen most complex anddemanding of all professions,which will often ask for manysacrifices in your personallives. The profession must becarried out with passion, theutmost dedication and beliefabout the sense of undertakenefforts and measures. It’s theprofession which calls forabsolute responsibility, fordecisions and actions. But,in time, it’s the only professionwhich blesses its practitionerswith fulfilment and satisfactionof bringing relief andhelp to those who suffer.Dear Graduates, lastyear, the first graduates leftour Division of Studies inthe English language, of theMilitary Medical Faculty.This course was introducedfor the first time during theAcademic Year of 2003/2004and, since then, we are makingcontinuous efforts for further,dynamic development of medicalstudies in English, dedicatedfor foreign students.Consequently, in the AcademicYear 2006/2007, 188 studentsbegan their studies. One hundredhave been taking the4-year course of medicalstudies, while 71 students havedecided to take the 6-yearcourse and 7 students haveselected other faculties. Thestudents come from manydifferent countries but mainlyfrom the United States, 7 ofthem, Taiwan, 58, Norway 17,Canada 16 and Nigeria 11.In addition, according to theErasmus Student ExchangeProgramme, we have studentsfrom many European Countries.Based on the Agreementof Cooperation, entered by ourUniversity with the AllianceInstitute of Medicine, some ofour 3-year American studentsapplied for clinical practice inaffiliated teaching hospitals inthe United Kingdom and in theUnited States.Professor Jan Wilczyński,the Deputy Dean of the Divisionof Studies in the EnglishLanguage of the MilitaryMedical Faculty and his staffare particularly helpful to ourforeign students. With theirhelp and support, regardingthe educational and organizationalaspects of studyingat our University, the 1st yearstudents obtain the orientationprogramme and a welcomepackage to their disposal. TheDepartment also helps medicalstudents to prepare to theUnited States Medical LicensingExamination. In order tofacilitate passing of this prestigiouslicense examination, ourUniversity has establisheda working relationship withthe National Board of theMedical Examining Force inPhiladelphia. As a result, wehave been given accreditationto conduct subject exams andcomprehensive exams, testingthe knowledge, needed to passthe licensing examination.Two of the students, currentlystudying at our university,have already passed step 1of the clinical United Stateslicence examination. One ofthem, previously mentioned,Mr Liu, Che-Wei, from Taiwan,scored very good marks, forwhich he was given the Rector’sAward.Dear Young Colleagues,after graduation, your knowledgeand skills will be confrontedwith real life medicine.Your professional careerswill have their ups and downs.And you will be faced with theneed of choosing right criteriato make right decisions. An oldChinese proverb says: “Welearn wisdom from failuremuch more than from success.We often discover what we doby finding out what we not do.And, probably, he, who nevermade a mistake, never madea discovery”. That is why donot get discouraged by theobstacles on your professionalpath but consciously andwisely make your dreams cometrue. I personally, stronglybelieve that our, so demandingstudies have highlightedyour minds and developed theability to cope with difficultiesto cross barriers and boundaries.I am convinced thatyou will be good doctors,responsive to human needsand effectively implementingthe knowledge which we allhave tried to pass onto you,training and preparing you toyour prestigious profession.I believe that you know howto use the newly acquiredtheoretical knowledge andpractical skills in your workat home or at any otherlocation.KRONIKARZ 43

On this very special day, Iwish you a big success in bothyour personal lives and inyour professional careers.Ladies & Gentlemen, toconclude my address, I wish toexpress my gratitude to all theteaching and administrativestaffs for their enormousefforts. I thank all our eminentguests and the DiplomaticCorps, for their help andassistance, so generously offeredand provided to the MedicalUniversity of Lodz.Ladies & Gentlemen, I wishyou all the very best. Thankyou.44 KRONIKARZ

KRONIKARZ 45

Wystąpienie Prodziekana ds. Studiów w Języku Angielskim- prof. dr hab. Jana WilczyńskiegoHis Magnificence Rector of the MedicalUniversity in Lodz,High Commitee of the Military MedicalDivision, Faculty and Staff,Distinguished guests,Friends and family members,Dear students of the graduating class 2007!I would like to extend my warm welcome toall of you. Thank you all for coming.Dear students of the graduating class 2007we all gathered here today to celebrate yourgreat accomplishment. You have successfullycompleted the first step in your medicaleducation and medical career.I am sure you are all grateful for theopportunities you have been given this past4 years. But it also has to be said that youtoo deserve the gratitude for undertaking therigorous education, for pushing yourselves tothe limits, and now for going out into the worldready to use your talents and education for thebenefit of the mankind.We should probably also pay the tribute toyour families that helped you come as far asyou have.I am sure that all of you today feel thesense of accomplishment of having learned anenormous amount about human biology anddiseases essential to practice medicine. Butlet me assure you that your learning has justbegun because science and medicine are nowevolving at such great. Now it is your turn togo out into the world and join others who areworking to unlock the secrets of cancer, to ridthe world of AIDS, to find the cure for otherdevastating diseases.It seems to me that the real challenge thatall of you will have to face starting today ishow in the midst of these truly revolutionarychanges you can stay true to the oath you willtake today, to make the health of your patientsyour first concern. Today you will have to ask46 KRONIKARZ

yourself a question. What kind of doctor do Isee myself becoming? How will I make surethat I will carry not just the science of medicine,not only the art of medicine, but also the heartof medicine.The science of medicine helps you understandhow the body works, what happens if somethingdoes not work properly, and how to fix theproblem.The art of medicine is an ability to makea diagnosis by using ones ability to get anaccurate story from the patients combined withskillful observation, clinical judgment and socalledgut feeling telling the person that he/sheis on the right diagnosis path.Heart of medicine means choosing the patientover the science. Heart also must be nurturedand tended in order to develop to its fullestpotential. It is up to each one you to make surethat that occurs.Soon you will start your postgraduate medicaltraining internship or speciality training. I amsure that you have already heard that it meansa lot of hard work and not much sleep.Good luck to all of you. Go out to the worldand make us proud.Oath of graduates of Division of Studies in English-LanguageMilitary Medical Faculty, Medical University of ŁódźKRONIKARZ 47

Wystąpienie Prorektora ds. Jakości Kształcenia Społecznej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczościi Zarządzania Clark University - prof. Łukasza SułkowskiegoMagnificent Rector, Magnificent Members of the Sentate, dear guests, dear students.This is a great pleasure to tell you a few words. I would like to congratulate you that you’re becoming doctorsfrom now. Part of you I know from our common program. We have the program together with Clark University.This is the program of management of public administration and health systems and part of your faces is knownto me. I remember I had one subject of strategic management for health systems and we had great experienceproviding knowledge about public administration and health system in Poland.I would like to tell that you made a good choice for studying in the Medical University here. I think this is aunique program from many, many points of view. First of all, I know that this is not easy to study in internationalenvironment but it’s great value. This is not only learning over professional skills, this is also learning interculturalcommunication. You are in the unique group. You are here and learned a lot about Poland, about culture, aboutEuropean Union. This’s great value.Second thing, I would like to mention that this is also value for us, for Polish people, for the Medical University,for Clark University, and the Academy of Management. Thanks to you we had an opportunity to develop interculturalcommunication, for some to learn English, for our teachers to work with you, to join intercultural experience. Thisis great and I hope that you have a very good impression from Poland and from Łódź.I also know that part of you would like to continue these meetings with Poland. I’ve heard that some students,some graduates of the program wish to make Ph.D in the Medical University from medical subjects but also in theAcademy of Management in management of the health systems. That’s great. This is just a proof that the MedicalUniversity has done a very good job here. So, let me address to you very nice trust with future. I’m very proud Ican participate in this ceremony.I would like to share your joy today. I would also like to introduce you one of our professors. This is ProfessorJoseph Ribak from Tel-Aviv University. He came here to see how a graduation ceremony looks like. He is a teacherin Clark University program here. So, part of you participated in his classes.All the best for you and keep the good track.48 KRONIKARZ

KRONIKARZ 49

50 KRONIKARZ

Głos przedstawiciela absolwentów lek. med. Liu, Che-Wei (Tajwan)Ladies and gentlemen, our Rector, our Dean, and professors, our secretaries: Ms Anna and MsMaria, my dear friends and my dear coleagues, the representatives of the Senate.It’s my honour to stand here to give this speech. In three years of study in Poland I would have beenasked a question for many, many times, that is why, why we came to Poland, why Łódź, why here. I alwaysthink and always reply to this: because of the policy, or because Poland is a part of European Union,or sometimes I say because Poland is a beautiful country with great, great history. But it is a period oftime that I’m not sure why I am here. So, I kept on making different replies about this question. So, untillast year when I received my transcript for a new semester one and it started in ’99 so I feel it’s not avery big achievement but it’s a part of a very good process. I think somehow it says that what these hardstudying students can score, what they can achieve, they can do it here as well.So, here I want to introduce the question for one more time. Why we came to Poland, why Łódź, whyhere? Because it’s a far city, yes. Because Poland is a beautiful country, yes. I think the most importantpoint is that Poland, Łódź, our school, and you people offered us a chance to be more than ourselves, togive us a chance to be excellent.I want to thank our Rector, our Dean, professors for sharing your wisdom in your administration andyour judgment that always, always keep us on the right track. I want to thank all doctors and especiallyour tutors for devoting your time and your patience in your teaching. You are the power that drives ustoward excellence. I want to thank our secretaries, especially Ms Anna and Ms Maria for always beingwith us and dealing with our daily problems. I know how difficult we are sometimes. Thank you.I want to thank all the patients in the hospital. Their cooperation in time of suffering turns out to beour range in our experiences. They are noble people.I want to thank to our collegues: Vincent, Jerry, George and Eslo. These three tought years, I thinkwithout your help in time my life here would be much more difficult. Thank you guys. I love you.I wish for the best, for big, big future.KRONIKARZ 51

52 KRONIKARZ

Absolwenci 2006/2007 - dane statystyczneWydział Oddział StudiaWojskowo-LekarskiStudióww JęzykuAngielskimLiczbaabsolwentówOcenybardzodobreLekarskie 18 1PrymusiŚredniaocenLiuChe-Wei 4,29KrajIlośćabsolwentówKenia 1Pakistan 1USA 1Tajwan 15Lek.Liu, Che-WeiKRONIKARZ 53

Mgr Karolina PiątkowskaDYPLOMY ABSOLWENTÓWWYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGOW ROKU AKADEMICKIM 2006/2007W dniu 1 czerwca 2007 roku w gmachu farmacji przy ulicy Muszyńskiego 1, odbyłasię uroczystość wręczenia dyplomów ukończenia studiów w roku akademickim 2006/2007absolwentom Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.Program:• Hymn państwowy• Otwarcie uroczystości• Przemówienie Prorektora ds. Nauczania i Wychowania – prof. dr hab. Darii O r s z u l a k -Michalak• Wystąpienie Dziekana Wydziału Farmaceutycznego – prof. dr hab. JadwigiSzymańskiej• Wystąpienie okolicznościowe Prezesa Okręgowej Izby Aptekarskiej – dr. WojciechaGiermaziaka• Złożenie przyrzeczenia farmaceutycznego• Wręczenie dyplomów ukończenia studiów i prawa wykonywania zawodu oraz nagródufundowanych przez Okręgową Izbę Aptekarską• Głos przedstawicielki absolwentów – mgr Karoliny Piątkowskiej• Wręczenie nagród dla najlepszych sportowców, ufundowanych przez Klub UczelnianyAZS• Gaudeamus54 KRONIKARZ

KRONIKARZ 55

Prorektor ds. Nauczania i Wychowaniaprof. Daria Orszulak-MichalakDziekan Wydziału Farmaceutycznegoprof. Jadwiga SzymańskaPrezes Okręgowej Izby Aptekarskiej w Łodzidr Wojciech GiermaziakProdziekan Wydziału Farmaceutycznego ds. Dydaktykiprof. Elżbieta Brzezińska56 KRONIKARZ

Od lewej siedzą: mgr Małgorzata Jurkowska, mgr Alicja Wrężel, mgr Marta Aleksandrowicz, Ewa WesołaOd lewej: prof. Barbara Kostka, dr hab. Krzysztof Walczyński, prof. Elżbieta Brzezińska,mgr Romuald Boguszewski, prof. Maria Wolbiś, dr Wojciech GiermaziakKRONIKARZ 57

Przyrzeczenie farmaceutyczne odczytała prof. Elżbieta B r z e z i ń s k a , wszyscy absolwencipowtórzyli:„Z głęboką czcią i wdzięcznością przyjmuję nadany mi tytuł magistra farmacji i ślubujęuroczyście wykonywać swe obowiązki zgodnie z prawem i według najlepszej swej wiedzyoraz przestrzegać tajemnicy zawodowej. W ciągu całego życia nie będę szczędzić trudu naddoskonaleniem się w naukach farmaceutycznych starając się przyczynić do jak największegoich rozwoju. Będę uważać za swój obowiązek podać do wiadomości świata naukowego wszystkoto, co stanowi postęp w dziedzinie wiedzy farmaceutycznej. Ślubuję i przyrzekam, że nadaną migodność zachowam nieskalaną i nie splamię jej nieprawością, a w postępowaniu swoim kierowaćsię będę zawsze zasadami uczciwości i sumienności.Salus aegroti suprema lex esto”58 KRONIKARZ

KRONIKARZ 59

60 KRONIKARZ

Głos przedstawicielki absolwentów mgr Karoliny PiątkowskiejSzanowna Pani Rektor,Wysoki Senacie,Drodzy Goście,Kochani Rodzice,Koleżanki i Koledzy,Dziś dzień szczególny dla każdego z nas. Otrzymujemy dyplom ukończenia studiów. Jest tochwila bardzo radosna, ale także pełna wspomnień i zadumy. Nadszedł bowiem czas rozstania,czas podsumowania tego, czego nauczyliśmy się i tego, czego dokonaliśmy. Nadszedł także czasna wskazówki oraz przestrogi. Opuszczamy mury uczelni, w których przeżyliśmy pięć ważnych latnaszego życia. Ale, jak powiedział Winston Churchill, „to nie koniec, to nawet nie jest początekkońca, to dopiero koniec początku”.Nasze studia były pełne trudu, wytężonego zgłębiania wiedzy farmaceutycznej, wielu wyrzeczeń.Nie był to jednak tylko czas nauki. To w okresie studiów zasmakowaliśmy beztroskiegożycia, klubowych spotkań, Medykaliów, Juwenaliów oraz obozów studenckich. Tutaj poznaliśmyciekawych ludzi, serdecznych przyjaciół, z którymi dzieliliśmy i pewnie będziemy, oby jaknajdłużej, dzielić swoje radości i smutki. W murach tej uczelni staliśmy się mądrzejsi i dojrzalsi,przygotowani do stawienia czoła prawdziwemu życiu.Studia dały nam podstawy wiedzy farmaceutycznej, które powinniśmy rozwijać i doskonalić,ponieważ to nasz profesjonalizm ma teraz jak najlepiej służyć ludziom, ale winniśmy pamiętaćtakże o wsparciu, wyrozumiałości i sercu.W imieniu tegorocznych absolwentów farmacji serdecznie dziękuję władzom uczelni z JegoMagnificencją Rektorem na czele, wszystkim profesorom, docentom, adiunktom, doktorom,asystentom oraz pozostałym pracownikom dydaktycznym Uniwersytetu Medycznego za trudwłożony w naszą edukację, za zaangażowanie i cierpliwość, a niekiedy również ciepłe wsparcie.Wielu spośród Państwa stało się dla nas wzorem do naśladowania nie tylko jako naukowcy-KRONIKARZ 61

farmaceuci, ale również jako ludzie.Dziękujemy wszystkim pozostałym pracownikom Uniwersytetu Medycznego, dzięki którymstudia minęły nam sprawniej i milej: paniom z dziekanatu, całej wydziałowej administracji,pracownikom biblioteki oraz obsługi technicznej.Szczególnie dziękujemy naszym rodzicom oraz najbliższym, którzy cały czas wspierali nasswoją pomocą, miłością i wyrozumiałością w niełatwej drodze po dyplom farmaceuty.Dziś się rozstajemy z miejscem, z ludźmi, ale nadal jesteśmy i będziemy reprezentantamiUniwersytetu Medycznego i to, co będzie nas łączyć już do końca, to pięć wspólnie spędzonychwspaniałych lat farmacji.Życzę wszystkim tu zgromadzonym, aby zatrzymali upływający czas we wspomnieniach,a przede wszystkim, aby pamiętali o pięknych chwilach, by nigdy nie poszły w zapomnienie.Vivat Academia! Vivat Professores!Mgr Michał Filipiak62 KRONIKARZ

KRONIKARZ 63

Prorektor ds. Wychowania i Nauczaniaprof. Daria Orszulak-Michalaki Prorektor ds. Finansów i Budżetuprof. Ryszard GlinkaDziekan Wydziału Farmaceutycznegoprof. Jadwiga SzymańskaKierownik Dziekanatu WydziałuFarmaceutycznego mgr Alicja Wrężel64 KRONIKARZ

Prezes Okręgowej Izby Aptekarskiejdr Wojciech GiermaziakŁódzki Wojewódzki Inspektor Farmaceutycznymgr Romuald BoguszewskiOd lewej: Dziekan Wydziału Wojskowo-Lekarskiegoprof. Jan Błaszczyk,Prorektor ds. Wychowania i Nauczaniaprof. Daria Orszulak-Michalak, PrezesKlubu Uczelnianego AZS mgr LechSłomińskiKRONIKARZ 65

Absolwenci 2006/2007 - dane statystyczneWydział Kierunek Studia LiczbaabsolwentówOcenybardzodobreFarmaceutyczny farmacja magisterskie 126 3PrymusiSzymonKurackiMagdalenaNiedzielkoŚredniaocen4,714,71MgrSzymon KurackiMgrMagdalena NiedzielkoGmach Wydziału Farmaceutycznego66 KRONIKARZ

Mgr Lucyna KmiotekDYPLOMY ABSOLWENTÓWWYDZIAŁU FARMACEUTYCZNEGO(ODDZIAŁÓW ANALITYKI MEDYCZNEJ I KOSMETOLOGII)W ROKU AKADEMICKIM 2006/2007W dniu 11 stycznia 2008 roku w gmachu przy ulicy Muszyńskiego 1 odbyła się uroczystośćwręczenia dyplomów ukończenia studiów w roku akademickim 2006/2007 absolwentomOddziałów Medycyny Laboratoryjnej i Kosmetologii Wydziału Farmaceutycznego UniwersytetuMedycznego w Łodzi.Program:• Hymn państwowy• Otwarcie uroczystości• Przemówienie Prorektora ds. Nauczania i Wychowania – prof. dr hab. Darii O r s z u l a k -Michalak• Wystąpienie Dziekana Wydziału Farmaceutycznego – prof. dr hab. JadwigiSzymańskiej• Złożenie przyrzeczenia analityka medycznego• Wręczenie dyplomów• Złożenie przyrzeczenia magistra i licencjata kosmetologii• Wręczenie dyplomów• Głosy przedstawicielek absolwentów – mgr Anny Milczarek (Oddział Medycyny Laboratoryjnej)i mgr Małgorzaty Kmieć (Oddział Kosmetologii)• GaudeamusKRONIKARZ 67

68 KRONIKARZ

KRONIKARZ 69

70 KRONIKARZ

KRONIKARZ 71

Głos przedstawicielki absolwentów Oddziału Medycyny Laboratoryjnej mgr AnnyMilczarekW imieniu tegorocznych absolwentów Oddziału Medycyny Laboratoryjnej mam zaszczytpodziękować naszej Alma Mater, osobom, które ją tworzą za przekazaną nam wiedzę. Profesorom,Docentom, Doktorom i Doktorantom dziękuję za trud i cierpliwość włożone w naszą edukację.Szczególne podziękowania chciałabym skierować do naszych bliskich, rodziców, małżonków,dzieci i przyjaciół. Dziękuję wam za to, że wspieraliście nas w ciężkich chwilach. Bez Waszegowkładu, nie byłoby nas dzisiaj tutaj.Drodzy Koleżanki i Koledzy! Po 5 latach zmagań, wyrzeczeń, ciężkiej pracy i nieprzespanychsesyjnych nocy spotykamy się w dniu wieńczącym nasze studia. Życzę wszystkim powodzenia,abyśmy mogli sprostać trudom dzisiejszej rzeczywistości.Jan Paweł II powiedział: „Musicie od siebie wymagać, choćby inni od was nie wymagali”.Zgodnie z tym przesłaniem życzę wszystkim, aby dalsza droga doskonalenia zawodowego, alerównież życie osobiste przyniosły Wam satysfakcję i szczęście.72 KRONIKARZ

Głos przedstawicielki absolwentów Oddziału Kosmetologii mgr Małgorzaty KmiećJego Magnificencjo Rektorze,Prorektorzy,Dziekani,Panie i Panowie Profesorowie,Nauczyciele Akademiccy,Szanowni Państwo,Koleżanki, Koledzy!W imieniu własnym i koleżanek dziękuję wszystkim, których wysiłek włożony w stworzenieOddziału Kosmetologii sprawił, że dziś po raz pierwszy w historii naszego Uniwersytetuodbieramy dyplomy magistra z zakresu kosmetologii. Jako absolwenci, słowa ogromnejwdzięczności kierujemy do Władz Uczelni z Jego Magnificencją Rektorem na czele.Wszystkim pracownikom naukowo-dydaktycznym: profesorom, docentom, doktorom, magistromdziękujemy za przekazaną nam wiedzę i cierpliwość, jaką wykazali w czasie naszychstudiów. Paniom pracującym w dziekanacie dziękujemy za życzliwość i okazywaną pomoc wrozwiązywaniu naszych studenckich problemów. Jesteście Państwo dla nas wzorem godnymnaśladowania.Dzięki przekazanej nam wiedzy i umiejętnościom praktycznym, a także postawom moralnymmożemy dziś w pełni odpowiedzialnie wkroczyć w życie zawodowe. Naszym posłannictwem jestdbanie o urodę, ale co najważniejsze także o zdrowie. Już bowiem Platon powiedział „Zdrowiejest najpierwszym dobrem, uroda drugim, a bogactwo trzecim”. Ale taki człowiek jest najbogatszy,który najpełniej rozwinąwszy swoje zdolności ma największy i najdobroczynniejszy wpływ nażycie innych ludzi.Obiecujemy rzetelnie wykonywać nasz zawód, poszerzać naszą wiedzę i interesować sięnajnowszymi osiągnięciami nauki po to, by lepiej służyć drugiemu człowiekowi.Wszystkim koleżankom życzę sukcesów w pracy oraz szczęścia i powodzenia w życiu.Dziękuję.KRONIKARZ 73

74 KRONIKARZ

KRONIKARZ 75

Absolwenci 2006/2007 - dane statystyczneWydział Oddział Kierunek Studia LiczbaabsolwentówFarmaceutycznyMedycynyLaboratoryjnejanalitykamedyczna5-letniejednolitemagisterskieOcenybardzodobrePrymusi20 1 KarolinaBedaŚredniaocen4,61MgrKarolina Beda76 KRONIKARZ

Absolwenci 2006/2007 - dane statystyczneWydział Oddział Kierunek Studia LiczbaabsolwentówFarmaceutyczny Kosmetologia Kosmetologia5-letniejednolitemagsterskiewyższe zawodowestudiakosmetyczne77OcenybardzodobrePrymusiEwaGarasińskadzienne226 Joanna Zapałazaoczne51Średniaocen4,834,75Farmaceutyczny Kosmetologia Kosmetologia licencjackiew tym:2wieczorowe27zaoczne32Razem 136 459IzabelaBednarekAleksandraSieradzka4,764,65MgrEwa GarasińskaMgrJoanna ZapałaLic.Izabela BednarekLic.Aleksandra SieradzkaKRONIKARZ 77

78 KRONIKARZ

Ogród Roślin Leczniczych Wydziału FarmaceutycznegoKRONIKARZ 79

Lek. dent. Rafał BatorDYPLOMY ABSOLWENTÓWWYDZIAŁÓW LEKARSKIEGOI LEKARSKO-DENTYSTYCZNEGOW ROKU AKADEMICKIM 2006/2007W dniu 18 stycznia 2008 roku w gmachu Teatru Wielkiego w Łodzi, przy placu Dąbrowskiego1 odbyła się uroczystość wręczenia dyplomów ukończenia studiów w roku akademickim2006/2007 absolwentom Wydziałów: Lekarskiego i Lekarsko-Dentystycznego UniwersytetuMedycznego w Łodzi.Program:• Hymn państwowy• Otwarcie uroczystości• Przemówienie JM Rektora – prof. dr hab. Andrzeja L e w i ń s k i e g o• Wystąpienie Dziekanów: Wydziału Lekarskiego – prof. dr hab. Kazimierza Ję d r z e j e w -s k i e g o i Wydziału Lekarsko-Dentystycznego – prof. dr hab. Wielisława Papierza• Złożenie ślubowania lekarskiego• Wręczenie dyplomów• Głos przedstawiciela absolwentów – lek. med. Michała M a t y j a s z c z y k a• Gaudeamus80 KRONIKARZ

KRONIKARZ 81

Senator Krzysztof KwiatkowskiWiceprezydent Miasta ŁodziHelena RosiakŁódzki Kurator OświatyBarbara Kochanowska82 KRONIKARZ

Przemówienie Jego Magnificencji RektoraUniwersytetu Medycznego w Łodzi – prof. dr. hab. Andrzeja LewińskiegoPanie Senatorze,Pani Prezydent,Panie Przewodniczący,Panowie Oficerowie,Pani Naczelnik,Panie Komendancie,Panie i Panowie Dyrektorzy,Dostojny Senacie,Wysokie Rady Wydziałów,Panie i Panowie Profesorowie,Wielce Szanowni Goście,Drodzy Absolwenci!Współczesny polski pedagog ikrakowski działacz oświatowy ProfesorCzesław Banach napisał: „Sukcesui szczęścia nie tyle należy szukać,co wykuwać w trudzie”. Bohaterowiedzisiejszej uroczystości sąabsolwentami tych kierunków studiów,na których liczenie na szczęściekończy się zwykle porażką.Swój sukces musieli wykuwać wau-tentycznym, codziennym trudzieuczenia się.To życiowe osiągnięcie dowodzi,iż rację miał nasz XIX-wiecznypowieściopisarz Józef Ignacy Kraszewskipisząc następujące zdanie:„Gdy się cel sobie oznaczy, gdy siępragnie i silną ma wolę – czegóżto człowiek nie złamie”. Ujmującrzecz metaforycznie powiem: Paniei Panowie Lekarze oraz Lekarze-Dentyści, złamaliście zawiły kodprogramu studiów na swoich kierunkachi macie prawo do wyjątkowejsatysfakcji. Wasz sukces totakże powód do dumy dla WładzUniwersytetu Medycznego i WydziałuLekarskiego oraz Lekarsko-Dentystycznego, ale przede wszystkimdla Waszych nauczycieli akademickich.Ukończyliście Drodzy AbsolwenciUczelnię, która w trakcieWaszych studiów intensywnie rozwijałaswoją ofertę kształceniowąoraz rozbudowywała własny potencjałnaukowo-badawczy i kadrowy.Otrzymujecie dyplomyUczelni, której prestiż tworzy nietylko teraźniejszość, ale i bogatakilkudziesięcioletnia tradycjakształcenia w zawodach medycznych.Połączenie w 2002 rokupotencjałów Akademii Medyczneji Wojskowej Akademii Medycznejzaowocowało wyższym poziomemkształcenia i mogę zatem stwierdzić,że zdobyta przez Was wiedzai umiejętności praktyczne dają Wamstaranne i wszechstronne przygotowaniezawodowe.Nie oznacza to jednak – i zapewnedoskonale zdajecie sobie ztego sprawę - że z chwilą ukończeniastudiów nastąpił kres Waszejdalszej edukacji. Władysław Katarzyński– współczesny olsztyńskipoeta i satyryk, napisał: „Niejedenzdobywa laury, by uwić z nichprzytulne gniazdko”. Niestety, wnaszym lekarskim zawodzie nie wolnospocząć na laurach, gdyż - jakpisał Feliks Rajczak, polski poetaz minionego wieku – „Biada jeśliwieńce laurowe zapuszczają korzeniew czaszkę”.Jestem przekonany, Panie i PanowieAbsolwenci, że świetnie rozumiecie,iż obowiązkiem lekarza jestkonieczność nieustannego kształceniasię, zdobywania nowychumiejętności praktycznych i specjalizacjioraz stałego śledzenia postępumedycyny, która – jesteśmy tegoświadkami - rozwija się w sposóbKRONIKARZ 83

lawinowy. Przed Wami stają nowewyzwania, którym trzeba sp-rostaći myślę, że lata studiów w na-szejUczelni przygotowały Was do tego.Wybitna polska pisarka MariaDąbrowska napisała: „Człowiekmusi do wszystkiego dorastać sam.I do stosowania przymusu wobecsiebie - także sam”. Dlatego sądzę,że bardzo wymagające i trudnestudia, które ukończyliście wykształciływ Was - tak potrzebną wWa-szych zawodach - zdolność dosamodyscyplinowania się w dążeniudo dalszego rozwoju swojejwiedzy medycznej i umiejętnościpraktycznych.Drodzy Absolwenci!Jako wykształceni lekarze lublekarze-dentyści podejmujecie pracęw zawodach należących donajpiękniejszych na świecie, gdyżich istotą jest niesienie pomocycierpiącym oraz bliski związekz uniwersalnymi wartościami humanistycznymiprzekazywanymi jużprzez ojca medycyny Hipokratesa.Wraz z dyplomem nabywacieprzywileje, ale także bierzecie nasiebie ważne obowiązki na całezawodowe życie. Najważniejszeprzywileje, to możliwość leczeniachorych, którzy w Wasze ręce składająswój los i nadzieję na wyzdrowienieoraz wysoka pozycjaspołeczna lekarza. Po stronie należącychdo Was podstawowychobowiązków znajdują się międzyinnymi: gotowość niesienia pomocypacjentom, utrzymywanie wysokiegostandardu moralnego i przestrzeganieetosu zawodowego orazżyczliwość i wyrozumiałość dlachorych.Roman Mleczko – żyjący współcześnieksiądz, paulista, teolog,– jest autorem następującego aforyzmu:„Przyjacielem losu jest ten,kto kocha to, co robi”. Pokochaniewykonywanego zawodu lekarzajest podstawą, na której zbudowaćmożna własny sukces. To uczuciemusi być przy tym tak silne, ażebynie podważyła go czekająca Waskonfrontacja idealistycznych częstowyobrażeń z szarą rzeczywistością,w której możecie doświadczyć rozczarowańwarunkami pracy i płacyoraz frustrację z powodu ograniczonychmożliwości w leczeniuchorych - zwłaszcza w chorobachnieodwracalnych.Stanisław Breyer - lekarz i propagatorprzyrodolecznictwa, żyjącyna przełomie XIX i XX wieku,w swojej książce pt. „Z rozmyślańlekarza” napisał: „Największymlekarzem byłby taki lekarz, którybyłby równocześnie lekarstwem”.W swojej przyszłej pracy przekonaciesię, jak prawdziwe są te słowa,jak bardzo można pomóc pacjentowipoprzez empatyczną relację z nimsamym.Szanowni Państwo,Drodzy Absolwenci!Z okazji ukończenia studiówi otrzymania dyplomu lekarza i lekarza-dentysty,składam wszystkim273 absolwentom Wydziału Lekarskiegoi Lekarsko-Dentystycznego- w imieniu Władz UniwersytetuMedycznego, Senatu oraz własnym- najserdeczniejsze gratulacje.Szczególne wyrazy uznania przekazujętym spośród grona dzisiejszychbohaterów, którzy uzyskalinajwyższe średnie ocen końcowychna swoim roku. Należą do nichnastępujący absolwenci WydziałuLekarskiego:Pan Adam Szyszkowski – średniaocen 4.90;Pani Hanna Wosik – średniaocen 4.87;Pani Marta Tyndorf – średniaocen 4.79.oraz absolwenci Wydziału Lekarsko-Dentystycznego:Pani Aneta Kaczmarek – średniaocen 4.63;Pani Katarzyna Rau – średniaocen 4.53;Pani Aleksandra Góral – średniaocen 4.51.Z satysfakcją odnotowujemytakże fakt, iż dzisiejsi absolwencikierunku lekarsko-dentystycznegosą pierwszymi absolwentami tegoWydziału, którzy rozpoczynali studiajuż w nowo utworzonym UniwersytecieMedycznym.Serdecznie gratuluję równieżWładzom, radom naukowym oraznauczycielom akademickim obuwydziałów. Proszę przyjąć słowauznania i podziękowania zapełną poświęcenia pracę i trud nauczania.Macie Państwo prawo doszczególnego zadowolenia z osiągniętychefektów, których potwierdzeniemjest m.in. uzyskanie przez28 absolwentów kierunku lekarskiegoi 3 kierunku lekarsko-dentystycznegobardzo dobrych ocenkońcowych. Dziękuję także wszystkimpracownikom dziekanatuWydziału Lekarskiego oraz Lekarsko-Dentystycznegoza pełną osobistegozaangażowania pracę przyadministrowaniu spraw studentówi absolwentów oraz za życzliwą pomocw rozwiązywaniu ich problemów.Serdecznie gratuluję także RodzicomAbsolwentów, których wkładw ich sukces - zarówno w sensiematerialnym, jak i postaci wsparciaduchowego - jest bezdyskusyjny. Torównież Państwa wielkie święto.Panie i Panowie Absolwenci!Opuszczacie już mury naszejUczelni. Proszę, abyście dbali o jejdobre imię oraz mieli stały szacunekdo jej tradycji, a potwierdzaćto możecie zwłaszcza swoją wiedzą,postawą, sumiennością i odpowiedzialnościąw codziennej pracy.Nie zapominajcie, że nadal jesteścieczęścią naszej akademickiej wspólnoty,wychowankami Uczelni, którapozostaje dla Was otwarta i służyWam swoją pomocą.Życzymy Wam dużo zadowoleniaz wykonywanej pracy, satysfakcjiz dobrze spełnianych obowiązkóworaz kolejnych sukcesów.Zdobywając dyplom ukończeniastudiów spełniliście swoje życiowemarzenie i niech rodzą się Wamnastępne, gdyż – jak napisał KazimierzChyła, współczesny poeta– „Człowiek bez marzeń, jest jakdrzewo bez liści”.84 KRONIKARZ

KRONIKARZ 85

86 KRONIKARZ

KRONIKARZ 87

88 KRONIKARZ

Głos przedstawiciela absolwentów - lek. med. Michała MatyjaszczykaJego Magnificencjo,Wysoki Senacie,Drodzy Goście,Kochani Rodzice,Koleżanki i Koledzy,Dzisiaj zakończył się pewien okres w naszym życiu. Czas trudny, ale poniekąd przyjemny i niezwykleciekawy. Dla nas dzisiejszy dzień oznacza zamknięcie etapu nauki zawodu w „bezpiecznych warunkachUniwersytetu”. Przed nami zupełnie inna szkoła, dużo trudniejsza i nie wybaczająca błędów (tam niebędzie drugich i trzecich terminów), życie codzienne i praca w zawodzie lekarza i lekarza dentysty.Najważniejsze w naszej przyszłej pracy jest to, byśmy naszych pacjentów traktowali z szacunkiem i godnościąnależną wszystkim ludziom. Traktujcie pacjentów tak, jak byście chcieli, by potraktowani zostaliwasi bliscy szukający pomocy w trudnej sytuacji.Przypadł mi dzisiaj w udziale zaszczyt, jakim jest niewątpliwie szansa na podziękowanie w imieniuabsolwentów wszystkim tym, którzy przyczynili się do tego, że możemy tu dzisiaj być. Dziękuję wszystkimProfesorom i pracownikom naukowym za przekazaną nam wiedzę i pokazanie co oznacza: „byćdobrym lekarzem”. Pracownikom administracji i biblioteki uczelnianej (przede wszystkim „Paniomz dziekanatu” za pomoc i zrozumienie. Pragnę również gorąco podziękować Pani Eleonorze Olek, bezktórej zaangażowania wielu z nas by tu nie było lub czekali by na tę chwilę znacznie dłużej… Największei najważniejsze wyrazy wdzięczności kieruję do naszych Rodziców i bliskich: „bez Waszego wsparciabyłoby dużo ciężej”.Na koniec pragnę poruszyć jeszcze jedną kwestię. Wszyscy moi przedmówcy wspominali o finansowymaspekcie zawodu lekarza. Planowałem o tym nie mówić, ale postanowiłem zadać jedno pytanie skierowanedo absolwentów: „jeżeli wszyscy wyjedziemy, to kto zaopiekuje się naszymi bliskimi?”.Życzę Wam, aby Wasze sukcesy zawsze przyćmiewały niepowodzenia i aby nasza Uczelnia mogła byćdumna, że byliście Jej studentami.Cieszmy się! To jest nasz dzień!KRONIKARZ 89

90 KRONIKARZ

KRONIKARZ 91

92 KRONIKARZ

Lek. med. Adam Szyszkowski,PrzewodniczącyOkręgowej Izby Lekarskiejdr Grzegorz KrzyżanowskiLek. med. Piotr Badylak, lek. dent.Bartłomiej Ryglewski,JM Rektor prof. Andrzej Lewiński,Prezes Klubu Uczelnianego AZSmgr Lech SłomińskiKRONIKARZ 93

94 KRONIKARZ

KRONIKARZ 95

Absolwenci 2006/2007 - dane statystyczneWydział Studia LiczbaabsolwentówOcenybardzodobreLekarski lekarskie 179 28PrymusiAdamSzyszkowskiHanna WosikMartaTyndorfŚredniaocen4,904,874,79Lek. med.Adam SzyszkowskiLek. med.Hanna WosikLek. med.Marta Tyndorf96 KRONIKARZ

WydziałStudiaLiczbaabsolwentówOcenybardzodobrePrymusiAnetaKaczmarekŚredniaocen4,63Lekarsko-Dentystycznylekarskodentystyczne94 3KatarzynaRau4,53AleksandraGóral4,51Lek. dent.Aneta KaczmarekLek. dent.Katarzyna RauLek. dent.Aleksandra GóralGmach Centrum Kliniczno-Dydaktyczego UM - Instytut StomatologiiKRONIKARZ 97

Prof. dr hab. Jurek Olszewskidyplomy absolwentówwydziału fizjoterapiiw roku akademickim 2006/2007W dniu 8 lutego 2008 roku w auli przy placu Hallera 5, odbyła się uroczystość wręczenia dyplomówukończenia studiów w roku akademickim 2006/2007 absolwentom Wydziału FizjoterapiiUniwersytetu Medycznego w Łodzi.Program:• Hymn państwowy• Otwarcie uroczystości• Przemówienie Prorektora ds. Klinicznych i Kształcenia Podyplomowego prof. dr hab.Adama D z i k i e g o• Wystąpienie Dziekana Wydziału Fizjoterapii prof. dr hab. Jurka O l s z e w s k i e g o• Złożenie ślubowania licencjata/magistra fizjoterapii• Wręczenie dyplomów• Głos przedstawicieli absolwentów• Gaudeamus98 KRONIKARZ

KRONIKARZ 99

Przemawia Prorektor ds. Klinicznych i Kształcenia Podyplomowego - prof. Adam DzikiGłos pełnomocnika Prezydenta Łodzi ds. osób niepełnosprawnych Władysława Korowajczyka100 KRONIKARZ

Wystąpienie Dziekana Wydziału Fizjoterapii – prof. dr hab. Jurka OlszewskiegoWielce Szanowni Goście,Jego Magnificencjo,Panie i Panowie Prorektorzy, Dziekani,Dostojni Członkowie Rady Wydziału Fizjoterapii,Drodzy Absolwenci Wydziału Fizjoterapii!Minęło już 5 lat od utworzenia UniwersytetuMedycznego w Łodzi, a tym samymfunkcjonowania Wydziału Fizjoterapii, z którymzwiązany jestem od dwóch kadencji jakoDziekan. Pozostało kilka miesięcy do zakończeniadrugiej kadencji i związku z tym jestznakomita okazja na pewne podsumowania zeswojej działalności. Początki były trudne zewzględu na skromną bazę lokalową, brak saldydaktycznych i słabo wyposażonych w najnowszysprzęt audiowizualny oraz nieliczną kadręnaukowo-dydaktyczną.Znaczącym sukcesem dla Wydziału Fizjoterapiibyło przyznanie 27 października 2003roku uprawnienia do nadawania stopnia naukowegodoktora nauk medycznych w dyscypliniemedycyna, dzięki czemu otwarto do tej pory88 przewodów doktorskich, w tym przeprowadzonojuż 32 obrony.Funkcjonowanie Wydziału byłoby niemożliwe,gdyby nie fakt uzyskania w styczniu 2006roku akredytacji na prowadzenie kierunkufizjoterapia po pozytywnej ocenie PaństwowejKomisji Akredytacyjnej.Na początku roku akademickiego 2002/2003w skład Wydziału Fizjoterapii wchodziłozaledwie 13 struktur, w tym 5 klinik i 8 zakładów,natomiast obecnie doszło do znacznejrozbudowy bazy naukowo-dydaktycznej, czegodowodem jest istnienie 8 klinik, 8 oddziałówklinicznych i 17 zakładów – łącznie tworzą Wydział32 struktury.Rada Wydziału w tym początkowymokresie liczyła zaledwie 14 samodzielnych pracownikównaukowo-dydaktycznych, a obecniejest ich 31. W ciągu 5 lat na naszym Wydziale9 samodzielnych pracowników naukowo-dydaktycznychotrzymało stanowisko profesoranadzwyczajnego UM, a 3 - stanowisko profesorazwyczajnego. Oprócz tego dodatkowo jestKRONIKARZ 101

zatrudnionych na Wydziale około 100 osób naetatach adiunktów lub asystentów.W celu lepszego przygotowania zawodowegostudentów, Wydział Fizjoterapii zawarł umowy,dotyczące praktyk wakacyjnych i śródrocznychz 17 placówkami służby zdrowia, w tym5 szpitalami uzdrowiskowo-rehabilitacyjnymioraz z 2 placówkami zagranicznymi (Serbiai Czarnogóra – Specjalistyczny UzdrowiskowySzpital Rehabilitacyjny w Banja Koviljaca i Litwa– Kaunas College- w okresie realizacji).Pierwszych 255 absolwentów naszego Wydziałuukończyło studia w roku akademickim2003/2004, z czego 239 na jednolitych studiachmagisterskich i 16 na studiach I stopnia nauczania,natomiast ogółem studia na kierunkufizjoterapia ukończyło 1149 absolwentów, w tym855 na jednolitych studiach magisterskich, 136na studiach II stopnia nauczania oraz 158 naI stopniu nauczania.Wydział Fizjoterapii jest w dalszym ciąguw okresie intensywnego rozwoju. W początkowychlatach jego istnienia studia odbywały sięgłównie w systemie wieczorowym i zaocznym.Obecnie 80% stanowią studenci I i II stopnianauczania oraz jednolitych 5-letnich studiówmagisterskich, których edukacja odbywa sięw systemie dziennym. Powyższy fakt skutkujetym, że zmniejszyła się liczba studiującychz1100 do około 750 studentów oraz znaczniepodniósł się poziom nauczania.Plany na przyszłość - to uzyskanieprzez Wydział Fizjoterapii uprawnień donadawania stopnia doktora nauk medycznychw zakresie biologii medycznej oraz stopniadoktora habilitowanego nauk medycznychw zakresie medycyny (odpowiednie dokumentydo Centralnej Komisji ds. Tytułu i StopniNaukowych złożone zostały w listopadzie 2007r.) oraz uruchomienie w roku akademickim2008/2009 studiów I stopnia nauczania w językuangielskim (zatwierdzone zostały uchwałąSenatu Uniwersytetu Medycznego i równieżprzygotowano programy).Drodzy Absolwenci, za chwilę złożycie ślubowanielicencjata fizjoterapii oraz przyrzeczeniemagistra fizjoterapii, a następnie otrzymaciedyplomy, uprawniające do pracy w zawodzielicencjata i magistra fizjoterapii. Dla mnie jakoDziekana Wydziału będzie to ostatnie uroczystewręczanie dyplomów ukończenia studiów nakierunku fizjoterapia, z którym związany byłembardzo emocjonalnie i dołożyłem wszelkichstarań, aby stworzyć możliwie jak najlepszewarunki do studiowania i jednocześnie dbałemo dynamiczny rozwój Wydziału.Dla tegorocznych absolwentów I stopnianauczania możliwa będzie perspektywa dalszegostudiowania na II stopniu nauczania, natomiastdla magistrów fizjoterapii zakończył siępewien bardzo ważny etap w życiu, a mianowiciepodjęcie pracy w wybranym i ukochanymdla siebie zawodzie fizjoterapeuty.W roku akademickim 2006/2007 na WydzialeFizjoterapii studiowało 233 studentów,w tym;• na 5 roku jednolitych studiów magisterskich– 118 osób,• na 3 roku studiów I stopnia - 36 osób,• na 2 roku studiów II stopnia - 79 osób.Tytuł zawodowy licencjata fizjoterapiiuzyskało 32 absolwentów.Z kolei tytuł zawodowy magistra fizjoterapiiuzyskało 133 absolwentów, w tym:• 64 osoby na jednolitych studiach magisterskich,• 69 osób na studiach II stopnia.Na 3-letnich studiach I stopnia średnią zestudiów powyżej 4,0 uzyskało 14 absolwentów,w tym powyżej 4,5 – 5 osób. Najwyższą średniąuzyskała:1. licencjat - Ciesielska Karolina –4,71.Na jednolitych 5-letnich studiach magisterskichśrednią ze studiów powyżej 4,0 uzyskało30 absolwentów, w tym 6 osób powyżej4,5. Najwyższą średnią ocen uzyskała:1. mgr Bielińska Marzena – 4,69.Na 2-letnich studiach II stopnia średnią zestudiów powyżej 4,0 uzyskało 33 magistrów,w tym powyżej 4,5 – jedna osoba. Najwyższąśrednią ocen uzyskała:1. mgr Banaszak Anna – 4,63.Dzień uroczystego wręczania dyplomówukończenia studiów I i II stopnia nauczaniaoraz jednolitych studiów magisterskich nakierunku fizjoterapia jest szczególny dla Was,Drodzy Absolwenci, ale to również bardzo102 KRONIKARZ

ważna data dla rodziców, którym należą sięwielkie podziękowania z waszej strony za trudwychowania, pomoc materialną na studiach,a także przygotowanie do samodzielnego życiai założenia rodziny.Kończąc, pragnę wszystkim AbsolwentomWydziału Fizjoterapii Uniwersytetu Medycznegow Łodzi roku akademickiego 2006/2007życzyć wszelkiej pomyślności w życiu, wielusukcesów osobistych i zawodowych orazradości z wykonywania zawodu, natomiastRadzie Wydziału życzę dokonania trafnegowyboru Dziekana, odpowiedzialnego merytoryczniei organizacyjnie, jednocześnie z wielkącharyzmą oraz dbającego o dalszy rozwójtego unikatowego Wydziału w Polsce, któregosłabym ogniwem z punktu widzenia ekonomicznegojest posiadanie jedynie jednegokierunku.Dziękuję bardzo za uwagę.KRONIKARZ 103

104 KRONIKARZ

KRONIKARZ 105

106 KRONIKARZ

Głos przedstawicielki absolwentów – mgr Urszuli GóreckiejPanie Rektorze,Panie i Panowie Prorektorzy, Dziekani i ProdziekaniPanie i Panowie Profesorowie, Docenci, Doktorzy,Szanowni Goście,Kochani Rodzice, Koleżanki i Koledzy!Hipokrates – ojciec medycyny powiedział iż: „ Uśmierzanie bólu jest rzeczą boską” i w myśltej maksymy my – dzisiejsi absolwenci Wydziału Fizjoterapii z dyplomem w ręku idziemy w światnieść pomoc ludziom, którzy tej pomocy potrzebują.W roku 2002 rozpoczęliśmy studia na Wydziale Fizjoterapii Uniwersytetu Medycznego,nowopowstałego z połączenia dwóch znanych, z wielkim potencjałem naukowo- dydaktycznymUczelni – Wojskowej Akademii Medycznej i Akademii Medycznej.Odbierając z rąk Dziekana Wydziału pachnący jeszcze farbą drukarską indeks na inauguracjiroku akademickiego 2002/2003 wybiegaliśmy w przyszłość - zastanawialiśmy się, jak będziewyglądała uroczystość rozdania dyplomów ukończenia studiów.Dziś w naszych indeksach wiele zapisanych kartek, na których niejednemu spadła łza radościza wspaniale zaliczony przedmiot, ale również łza rozpaczy, że nie wszystko na egzaminie,zaliczeniach czy kolokwiach poszło pozytywnie. To co przykre szybko idzie w niepamięć –osiągnęliśmy nasz cel, otrzymaliśmy dyplomy – staliśmy się świeżymi adeptami fizjoterapii.Pragnę w imieniu moich koleżanek i kolegów przekazać słowa wdzięczności dla WładzUczelni, dla wszystkich pracowników naukowo-dydaktycznych: profesorów, docentów, doktoróworaz magistrów. To dzięki Waszej wszechstronnej wiedzy, fachowości i cierpliwości mogliśmyrozsmakować się w medycynie.KRONIKARZ 107

Słowa podziękowania pragnę złożyć również pracownikom Uczelni, tym wszystkim którychcodzienna – przez nas niezauważalna praca pozwoliła nam na studiowanie – pracownikomadministracji, obsługi technicznej, Paniom z dziekanatu za ich wyrozumiałość, uśmiech na twarzyi za pomoc w rozwiązywaniu naszych studenckich kłopotów.Słowa głębokiej wdzięczności kierujemy do Was Kochani Rodzice - to dzięki Wam mogliśmybyć tutaj i to Wy w pierwszej kolejności możecie być dumni, patrząc na swoje dzieci: niedawnojeszcze beztroskich studentów, a dziś już magistrów fizjoterapii.Koleżanki i Koledzy - wszystko co dobre, szybko się kończy. Nasze beztroskie, studenckielata są już za nami. Opuszczając mury Uczelni, wchodzimy w całkiem dorosłe życie – zdobytąwiedzę zamienimy z teorii na praktykę. Nadszedł czas, aby skorzystać z wiedzy, jaką wynieśliśmyz naszej Uczelni.Wszystkim, z którymi choć przez chwilkę, choć przez przypadkowe spotkanie na korytarzachnaszej Uczelni zetknęłam się składam w imieniu absolwentów rocznika 2007 krótkie,ale płynące z serca słowo dziękuję i wierzę, że moja studencka (niestety, już była) brać będziepamiętała …..”Są miejsca i ludzie, których się nie zapomina”….108 KRONIKARZ

Głos przedstawicielki absolwentów – lic. Magdaleny ParkiJego Magnificencjo Panie Rektorze,Panie Dziekanie,Wysoka Rado,Szanowni Goście,Koleżanki i Koledzy.Serdecznie witam wszystkich tu zgromadzonych w imieniu absolwentów studiów licencjackich WydziałuFizjoterapii.Za nami trzy lata zdobywania wiedzy teoretycznej i praktycznej, ciężkich zmagań, wyrzeczeń,nieprzespanych sesyjnych nocy. To także trzy lata wspaniałej przygody z nauką, która w przyszłości danam satysfakcję i spełnienie, to trzy lata spotkań z ludźmi, którzy wywarli na nas niezapomniane wrażenia,którzy nauczyli nas brać odpowiedzialność za siebie, swoje czyny i innych. To ludzie, którzy nauczyli nas,że fizjoterapia, to nie tylko ćwiczenia, ale też uśmiech, dobre słowo, rozmowa, która czasami potrzebnajest na równi z wysiłkiem fizycznym.Przed nami jeszcze dwa lata wytężonej nauki, zdobywania umiejętności praktycznych. Ale także szansana poznanie kolejnych osób, które w taki bądź inny sposób, świadomie lub nie staną się cząstką naszejedukacji, którzy pokażą nam kolejne tajniki zawodu, którzy stawiając nam poprzeczkę jeszcze wyżejwydobędą z nas kolejne pokłady zapału do pracy fizjoterapeuty.Z tego miejsca pragnę podziękować, w imieniu swoim, moich Koleżanek i Kolegów, wspaniałymwykładowcom za trud i poświęcenie, za pomocną dłoń zawsze wtedy, kiedy jej potrzebowaliśmy, zauśmiech nawet w trakcie trudnego egzaminu, dzięki któremu zapominaliśmy o stresie, za cierpliwość, zastworzenie atmosfery sprzyjającej przyswajaniu, niełatwej, wiedzy.Pierwsze podziękowania kieruję do prof. Jurka Olszewskiego, który sprawował nad nami pieczę, którystworzył miejsce, w którym mogliśmy spełniać nasze marzenia.Szczególne podziękowania pragnę złożyć na ręce prof. Jolanty Kujawy, która od początku służyła namKRONIKARZ 109

swoją pomocą, dobrą radą, która ułatwiła nam odnalezienie się w studenckiej rzeczywistości i o którejmogę śmiało powiedzieć, że niejednokrotnie była naszą, przysłowiową, ostatnią deską ratunku. Takżedzięki Pani Profesor Uniwersytet Medyczny stał się miejscem wyjątkowym – pod względem zdobywaniawiedzy, praktyki zawodowej, w tym wymagającym zawodzie, oraz atmosfery, która sprzyjała zdobywaniuwiedzy i zawodowych szlifów.W naszej pamięci pozostaną także zajęcia z psychologii z dr Dariuszem Szczęsnym, który nauczył nasempatycznego podejścia do pacjenta, zajęcia z mgr Pawłem Piątkowskim, dzięki któremu poznaliśmytajniki masażu klasycznego, który dzięki swojemu bogatemu doświadczeniu zawodowemu przekazał namwiedzę, która według nas wykracza poza standardowe rozumienie terminu masaż.Najserdeczniejsze życzenia składam także kadrze doktorów i magistrów z Kliniki Rehabilitacji szpitalaim. Z. Radlińskiego, z którymi spędziliśmy najwięcej praktycznej strony naszej edukacji, którzy pokazalinam co znaczy być dobrym rehabilitantem.Gorące podziękowania kierujemy także do pań z dziekanatu, które z uśmiechem na ustachpomagały nam w rozwiązywaniu problemów. Dziękujemy za wyrozumiałość, cierpliwość, wytrwałość, zato, że rzeczy niemożliwe były załatwiane niemalże od ręki, a czekanie na cud sprowadzało się do jednegodnia oczekiwania.Pragnę także podziękować naszym Rodzicom, za wiarę, za wspólne przeżywanie nie tylkosukcesów, ale i porażek, za mobilizację do mierzenia wyżej, za poświęcenia i wyrzeczenia. Z nikim innymnie moglibyśmy tak bardzo cieszyć się z tytułu licencjata fizjoterapii.Ostatnie podziękowania kieruję do was, Koleżanki i Koledzy. Dzięki wam studiowanie byłoprzyjemnością. Nie raz udowodniliśmy, że jesteśmy jednością. Dziękuję wam za wspieranie się w ciężkichchwilach, za wspólne świętowanie sukcesów. Wspomnienia wspólnej nauki, praktyk, spotkań na niwietowarzyskiej na zawsze już zostaną z nami.Wybierając kierunek studiów, wierzyliśmy, że pomaganie drugiemu człowiekowi jest istotnymelementem życia. Dzięki tym trzem latom przekonaliśmy się, że tak jest w rzeczywistości. Za kilka latproste słowo dziękuję usłyszane od pacjenta okaże się dla nas najwspanialszym prezentem.W ostatnim słowie chciałabym życzyć wszystkim tu zebranym wiary w siebie, w innych ludzi, siłyi zapału w dalszym zdobywaniu wiedzy i pewności, że to co robimy jest tym czego zawsze pragnęliśmy.110 KRONIKARZ

KRONIKARZ 111

112 KRONIKARZ

Absolwenci 2006/2007 – dane statystyczneWydział Kierunek Studia LiczbaabsolwentówFizjoterapii fizjoterapiamagisterskiejednolite 5-letniew tym stacjonarneOcenybardzodobre14 3niestacjonarne 60 4magisterskie2-letnieuzupełniającew tym stacjonarne23 4niestacjonarne 41 2licencjackie3-letnieniestacjonarneRazem 169 17PrymusiŚredniaocenUrszulaGórecka 4,67MarzenaBielińska4,69AnnaBanaszak 4,63JustynaKulesza31 4 KarolinaCiesielska4,464,71MgrUrszula GóreckaMgrMarzena BielińskaMgrAnna BanaszakMgrJustyna KuleszaLic.Karolina CiesielskaKRONIKARZ 113

S. lic. Barbara Anna Siewrukdyplomy absolwentówwydziału Pielęgniarstwa i PołOżnictwaw roku akademickim 2006/2007W dniu 1 lutego 2008 roku w Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi, przy ulicyRzgowskiej 281/289, odbyła się uroczystość wręczenia dyplomów ukończenia studiów w rokuakademickim 2006/2007 absolwentom Wydziału Pielęgniarstwa i Położnictwa UniwersytetuMedycznego w Łodzi.Program:• Hymn państwowy• Otwarcie uroczystości• Przemówienie JM Rektora - prof. dr hab. Andrzeja L e w i ń s k i e g o• Wystąpienie Dziekana Wydziału Pielęgniarstwa i Położnictwa - prof. dr hab. JerzegoStańczyka• Złożenie przyrzeczeń pielęgniarek i położnych• Wręczenie dyplomów• Głosy przedstawicielek absolwentów: lic. Anny Radomskiej i mgr Marzeny Wawrzyniak• Gaudeamus114 KRONIKARZ

KRONIKARZ 115

116 KRONIKARZ

Przemówienie JM Rektora Uniwerystetu Medycznego w Łodziprof. dr hab. Andrzeja LewińskiegoPanie i Panowie Dyrektorzy,Pani Przewodnicząca,Panie Przewodniczący,Wysoka Rado Wydzialu,Panie i Panowie Profesorowie,Wielce Szanowni Goście,Drodzy Absolwenci!Bolesław Prus - nasz znakomitypowieściopisarz i publicystaokresu pozytywizmu - napisał“Praca rozumna i wytrwała,która nie myśli o zbieraniuowoców w tydzień posie-wie, przebija góry, a nad przepaściamiprzerzuca mosty”.Dzisiejsza uroczystość, towielkie święto 256 absolwentówWydziału Pielęgniarstwai Położnictwa, których kilkuletniawytężona praca przyniosłacenny owoc w postaci dyplomuukończenia studiów na kierunkupielęgniarstwo lub położnictwo.Z ogromną przyjemnościąi satysfakcją wręczę za kilkanaścieminut - wraz z DziekanemWydziału Panem ProfesoremJerzym Stańczykiem - dyplomymagistrów pielęgniarstwa 22absolwentom 5-letnich jednolitychstudiów magisterskichoraz 58 absolwentom 2-letnichuzupełniających studiówmagisterskich, a także 104 licencjatompielęgniarstwa i 72licencjatom położnictwa.Drodzy Absolwenci, to Wasze- jedno z ważniejszych w życiu- osiągniecie, wymagało silnejmotywacji do pokonywaniaprzeszkód oraz własnych słabościi dzięki temu upragnionydyplom ma szczególna wartość.Anglicy mówią: “The greaterthe difficulty, the greaterthe glory” - “Im trudniejszedzieło, tym większa sława”,dlatego macie prawo do uzasadnionejdumy z dzieła zdobyciawykształcenia w prestiżowejUczelni.Dla nas: Władz Uniwersytetui Wydziału oraz Waszychnauczycieli akademickich, totakże powód do ogromnej satysfakcjii z tym większą przyjemnościąskładamy Państwuserdeczne gratulacje z tej pięknejokazji.Na szczególne słowa uznaniazasłużyło 62 absolwentów,którzy uzyskali bardzo dobreoceny końcowe. PozwólciePaństwo, że wymienię prymusówposzczególnych kierunkówi trybów studiów:KRONIKARZ 117

- na kierunku pielęgniarstwo:• w grupie absolwentówjednolitych 5-letnich studiówmagisterskich najwyższą ogólnąśrednią ocen - 4,82 - uzyskałaPani mgr Marzena Wawrzyniak;• w grupie absolwentów2-letnich magisterskich studiówuzupełniających najwyższąśrednią ocen - 4,92 - może pochwalićsię Pani mgr KarolinaKołodziej;• wśród absolwentów studiówI stopnia najwyższą średniąocen - 4,92 - uzyskała Panilicencjat Anna Śliwka.- na kierunku położnictwonajwyższe średnie ocen zdobyły:• wśród absolwentek położnictwastacjonarnego - Panilicencjat Katarzyna Parol - średniaocen 4,75;• w grupie absolwentekpomostowego położnictwa niestacjonarnego- Pani licencjatZofia Kacała - średnia ocen5,00;• w grupie absolwentekpomostowego położnictwa stacjonarnego- Pani licencjat ElżbietaBorowska - średnia ocen4,74.Jeszcze raz składam gorącegratulacje Paniom, także Władzomi nauczycielom akademickimWydziału Pielęgniarstwai Położnictwa, gdyż fakt, że takwielu tegorocznych absolwentówuzyskało bardzo dobre ocenykońcowe dowodzi, iż kształceniena Wydziale, który działa dopierood kilku lat, już zdołało osiągnąćwysoki poziom nauczania swoichstudentów.Panie i Panowie Magistrowiei Licencjaci!Ukończenie studiów jest początkiemkonfrontacji z rzeczywistością.Otrzymujecie,Drodzy Absolwenci, możliwość,obowiązek i przywilej zawodowejopieki nad pacjentami, aWasza wiedza zdobyta na studiachsprawdzać się będzie terazw praktyce.Aleksander Świętochowski -polski pisarz, publicysta, filozof ihistoryk, żyjący na przełomie XIXi XX wieku - pisał: “Każda pracaludzka ma swoją duszę”.Nie ulega wątpliwości, żezawody, które Państwo uprawiacielub będziecie uprawiać,należą do tych, które mają tęszczególną właściwość. Albowiemrealizowanie się w zawodziepielęgniarki, pielęgniarzalub położnej, nie można opieraćwyłącznie na książkowej wiedzyi doświadczeniu, ale w znaczącejmierze także na posiadaniu ważnejcechy charakteru, jaką jestwrażliwość na ludzkie cierpienieoraz zdolność współodczuwaniadramatu chorego. W tej empatycznejgamie winna miećmiejsce również radość z dobrychrezultatów leczenia lubszczęśliwego porodu.To dlatego pielęgniarstwoi położnictwo są zawodami,w których wyjątkowego znaczenianabierają umiejętności nawiązywaniai podtrzymywaniakontaktów z innymi ludźmi,a w szczególności dar do wypełnianiaekspresyjnej rolizmierzającej do rozładowanianapięć i lęków spowodowanychchorobą i pobytem w szpitalu.Wykonując te, tak społecznieważne i potrzebne zawody, maciePaństwo prawo do tego, bynadmiar codziennych, osobistychi rodzinnych trosk nie osłabiałWaszych motywacji do oddaniaswych sił, umiejętności i wiedzypacjentowi. Dlatego też, z tegomiejsca, w auli Szpitala, któregopatronką jest Matka Polka,chcę mocno podkreślić, to żepraca pielęgniarki, pielęgniarzai położnej winna być docenionanie tylko moralnie, lecz takżematerialnie.Drodzy Absolwenci, ze swojejstrony, starajcie się współtworzyćsamarytański etos Waszejpracy, ponieważ, jak pisałJoseph Conrad - pisarz angielski,ale z duszą Polaka - “Tylkopraca daje okazję odkryć namnas samych, pokazać to, czymnaprawdę jesteśmy, a nie tylko to,na co wyglądamy”. Życzę Wamwięc z całego serca, powodzeniai determinacji w wykonywaniutych pięknych, a jednocześnie taktrudnych zawodów.Szanowni Państwo!Kończąc, pragnę podziękowaći wyrazić wysokie uznanieWładzom, nauczycielom akademickimi pracownikom administracyjnymWydziału Pielęgniarstwai Położnictwa zaprzeprowadzenie dzisiejszychabsolwentów przez kolejne latastudiów, aż do szczęśliwego -ukoronowanego wręczeniemdyplomów - ich zakończenia.Serdecznie Państwu gratulujętego kolejnego sukcesudydaktyczno-wychowawczego.Drodzy Absolwenci!Byliście naszymi studentami,jesteście już naszymi absolwentamii Uniwersytet Medycznynadal pozostaje dla Was Uczelniąopiekuńczą i przyjazną. Z całegoserca życzę Wam satysfakcjiw pracy oraz wszelkiej pomyślnościw życiu osobistym.Raz jeszcze, gratuluję i wyrażamsłowa uznania, że starczyło Wamsił, samozaparcia i wytrwałościw dążeniu do zdobycia dyplomumagistra lub licencjata. Słowate odnoszę w szczególności dotych spośród Was, którzy łączylicodzienną pracę z trudem zdobywaniawiedzy.Pamiętajcie o swojej Uczelni,której ukończenie upowa-118 KRONIKARZ

żnia Was do dumy i zawodowejpewności siebie, gdyż WaszaAlma Mater, Wasz WydziałPielęgniarstwa i Położnictwa,są godnymi i twórczymi kontynuatoraminajlepszych tradycjikształcenia na kierunku,których protoplastką była FlorenceNightingale - inicjatorkanowoczesnego pielęgniarstwa,założycielka, powstałej w roku1860, londyńskiej SzkołyPielęgniarstwa.A dzisiaj, Drodzy Absolwenci,w dniu Waszego święta– „Gaudeamus igitur”, czyli„Radujmy się więc”, bo przecież-jak mówili starożytni Rzymianie- “Iucundum est meminisselaborum actorum” – „Przyjemniewspomina się zakończoneprace”. A my i Wasi najbliżsi,cieszymy się razem z Wami.KRONIKARZ 119

Wystąpienie Dziekana Wydziału Pielęgniarstwa i Położnictwaprof. dr hab. Jerzego StańczykaMagnificencjo Panie Rektorze,Dostojni Goście,Drodzy Absolwenci!Niech mi będzie wolno w imieniu własnym,Władz Wydziału oraz wszystkich pracownikówzłożyć Państwu serdeczne gratulacje z okazji uzyskaniadyplomów magistra lub licencjata. Dzieńdzisiejszy jest dniem szczególnym dla Państwa, alei dla nas, pracowników Uczelni, promujemy bowiemprawie 300 świetnie wykształconych pielęgniareki położnych. Wspomnieniami wracam do czasówsprzed dziesięciu lat, kiedy na prośbę MagnificencjiRektora rozpocząłem organizowanie w łódzkiejAkademii Medycznej Oddziału Pielęgniarstwa naWydziale Lekarskim. Nie przypuszczałem wtedy,że w Oddziale tym, a potem Wydziale będziemykształcić prawie 1500 studentów i promowaćprawie 300 absolwentów rocznie. W chwili obecnejWydział Pielęgniarstwa i Położnictwa UniwersytetuMedycznego w Łodzi jest jedynym takimwydziałem w Polsce, w którym pracuje prawie 50samodzielnych pracowników nauki, który ma prawonadawania stopnia doktora nauk medycznychoraz kształci studentów w ośrodku zamiejscowym.Z tego miejsca chciałbym podziękować WładzomUniwersytetu Medycznego z Magnificencją Rektoremprof. Andrzejem Lewińskim oraz wszystkimtym osobom, które przyczyniły się do rozwojunaszego Wydziału. Szczególnie gorąco dziękujępracownikom Wydziału, całej kadrze nauczającej- to dzięki Państwa wysiłkowi i zaangażowaniuabsolwenci naszego Wydziału uzyskują tak dobrewyniki w nauce, o czym świadczy fakt, że w dniudzisiejszym aż 62 absolwentów otrzyma dyplomyz wyróżnieniem. Ale ten sukces jest przedewszystkim sukcesem Państwa odbierających dzisiajdyplomy. Jest to również sukces Państwa rodzini bliskich, bez pomocy których byłoby znacznietrudniej ten sukces osiągnąć. Gratulując Państwuraz jeszcze życzę, aby wiedza, którą otrzymaliściew Naszej Uczelni była wykorzystana jak najlepieji pozwoliła Państwu osiągnąć wymarzony sukceszawodowy.120 KRONIKARZ

Dr Dorota Jędrzejczak - Pełnomocnik WojewodyŁódzkiegoDorota Łuczyńska - dyrektor Departamentu PolitykiZdrowotnej Urzędu MarszałkowskiegoDr Maciej Prochowski - Lekarz MiastaDr Zbigniew Tokarski - wiceprzewodniczący ZarząduGłównego Polskiego Towarzystwa PielęgniarskiegoKRONIKARZ 121

122 KRONIKARZ

KRONIKARZ 123

124 KRONIKARZ

KRONIKARZ 125

126 KRONIKARZ

Głos przedstawicielki absolwentów - mgr Marzeny WawrzyniakJego Magnificencjo Panie Rektorze,Panowie Dziekani,Panie i Panowie Profesorowie,Szanowni Goście,Koleżanki i Koledzy!Kilka lat temu spełniliśmy swoje marzenie zdobywając indeksy Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.Dzisiaj jesteśmy w gronie tych, którzy po kilkuletniej, wytężonej, wymagającej wielu wyrzeczeń nauce,w pełni zasłużenie otrzymują dyplomy ukończenia studiów na kierunku pielęgniarstwa i położnictwa.Studia to jeden z bardzo ważnych etapów w życiu. Przez ten czas staraliśmy się swoim doświadczeniemzawodowym, intelektem i aspiracjami zawodowymi być mocną stroną naszego Wydziału.Zdobytą wiedzę i umiejętności przeniesiemy na grunt naszej pracy, w której normą jest wykonywaniezawodu z zamiłowaniem, pasją i wiarą w jej sens, pamiętając o uniwersalnych wartościach i prawachprzyjętych już w starożytności, a przekazanych nam przez Hipokratesa, będących etycznym drogowskazemprzez całe zawodowe życie.Z jeszcze większym profesjonalizmem będziemy uczestniczyć w leczeniu pacjentów, którzy w naszeręce składać będą swój los i nadzieję na wyzdrowienie, dzielić się swoimi lękami, dopuszczając do takintymnej sfery, jaką jest tajemnica ich choroby.Wiemy, że w czasach zawrotnego tempa postępu nauk medycznych, wykształcenie uniwersyteckieobliguje nas do dalszej edukacji, ciągłego profesjonalnego rozwoju, zdobywania nowych umiejętności,a dokształcanie się jest nieodzownym elementem działalności zawodowej.Dyplom otwiera przed nami również możliwość rozwoju naukowego na drodze przewodu doktorskiego.Ten rodzaj pracy daje wiele satysfakcji i przyczynia się do rozwoju pielęgniarstwa.„Ważniejsze jest nie zwycięstwo, lecz właściwe wykorzystanie zwycięstwa”. Te słowa Ajschylosa,twórcy tragedii klasycznej, niech będą naszym zawodowym motto.Dzisiejsza uroczystość jest także szczególną okazją do złożenia podziękowań Władzom Uczelni, RadomNaukowym, nauczycielom akademickim oraz pracownikom dziekanatu, klinik i zakładów Wydziałowych.Prowadząc nas przez 5 lat studiów wykonaliście Państwo ogrom pracy organizacyjnej, dydaktyczneji administracyjnej. W imieniu absolwentów jednolitych niestacjonarnych studiów magisterskich orazwłasnym składam Państwu serdeczne gratulacje i wyrazy najwyższego uznania oraz życzę kolejnychsukcesów w kształceniu i kształtowaniu postaw swoich studentów i wychowanków.KRONIKARZ 127

Dziękujemy również naszym najbliższym, naszym rodzinom, którzy wspierali nas przede wszystkimswoją miłością i wyrozumiałością, znosząc nasze nieobecności i ciągły brak czasu.Drogie koleżanki i koledzy, dzień dzisiejszy, jak powiedział kiedyś Dale Carnegie “Jest pierwszymdniem dalszej reszty naszego życia”. Życzę nam, aby każdy kolejny dzień był równie wspaniały jak tendzisiejszy. Aby nigdy nie brakło nam entuzjazmu i siły, by pogłębiać zdobytą już wiedzę. Aby pośródwielu obowiązków zawodowych wystarczyło nam czasu oraz cierpliwości dla ludzkich skarg i cierpienia,abyśmy pamiętali, że pielęgniarstwo jest sztuką, której podmiotem jest człowiek. Życzę nam wszystkim,żebyśmy mimo wielu trudności mogli pracować w godnych warunkach i mieli siłę oraz odwagę walczyćo pacjenta i swoje prawa.Jakkolwiek potoczą się dalej nasze losy, zawsze z dumą będziemy mówić, że jesteśmy absolwentamiUniwersytetu Medycznego w Łodzi.Dziękuję.Głos przedstawicielki absolwentów - lic. Anny RadomskiejPrzypadł mi zaszczyt, aby w imieniu swoim i absolwentów Wydziału Pielęgniarstwa i Położnictwaserdecznie podziękować wszystkim tym, dzięki którym dzisiejsza uroczystść stała sięmożliwa.Pragniemy złożyć gorące podziękowania władzom uczelni: Panu Rektorowi AndrzejowiLewińskimu i prorektorom za dobrą organizację i zapewnienie nam warunków do nauki. Dziekanowi- Panu Jerzemu Stańczykowi oraz prodziekanom za opiekę i pomoc w trakcie studiów.Pracownikom dziekanatu - za cierpliwość i życzliwość. I oczywiście wszystkim wykładowcomza wiedzę i umiejętności do których będziemy się odwoływać w całej naszej karierze zawodowej.Dzisiaj dziękujemy Wam wszystkim za otworzenie nam drzwi do swojego świata.128 KRONIKARZ

Krystyna Walewska - przewodnicząca Okręgowej Izby Pielęgniarek i PołożnychKRONIKARZ 129

130 KRONIKARZ

Absolwenci 2006/2007 – dane statystyczneWydział Kierunek StudiaPielęgniarstwai Położnictwapielęgniarstwomagisterskie5-letniejednolitemagisterskie2-letnieuzupełniająceLiczbaabsolwentówOcenybardzodobre22 858 22licencjackie 44 9niestacjonarnepomostowe 68 1PrymusiŚredniaocenMarzenaWawrzyniak 4,82KarolinaKołodziej 4,92MałgorzataFlorczyk 4,54Anna Śliwka4,92położnictwolicencjackieKatarzynastacjonarne 12 2 Parol 4,75pomostoweniestacjonarne 42 15 Zofia Kacała 5,00pomostowestacjonarne 10 5ElżbietaBorowska 4,75Razem 256 62MgrMarzena WawrzyniakMgrKarolina KołodziejLic.Małgorzata FlorczykLic.Anna ŚliwkaLic.Katarzyna ParolLic.Zofia KacałaLic.Elżbieta BorowskaKRONIKARZ 131

HABILITACJE I DOKTORATYDr Andrzej FijałekDYPLOMY HABILITACYJNE I DOKTORSKIEW dniu 20 grudnia 2007 roku w gmachu Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznegow Łodzi, przy ul. Muszyńskiego 1, odbyło się uroczyste posiedzenie Senatu, na którym wręczono dyplomyhabilitacyjne i doktorskie osobom, które w 2007 roku uzyskały stopnie naukowe na Uniwersytecie Medycznymw Łodzi.Program:• Hymn państwowy• Otwarcie uroczystości i powitanie gości przez JM Rektora - prof. dr hab. AndrzejaLewińskiego• Wykaz autorów i tytuły rozpraw habilitacyjnych odczytał prof. dr hab. Paweł Piotr L i b e r s k i- Prorektor ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą, a dyplomy wręczał prof. dr hab. AndrzejLewiński- Rektor Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.• Złożenie ślubowania doktorskiego• Gaudeamus• Koncert kolęd w wykonaniu Chóru Uniwersytetu Medycznego132 KRONIKARZ

Habilitacje 2006/2007Wydział LekarskiDr hab. Iwona C y g a n k i e w i c z – Klinika Kardiologii – Wartość kliniczna i prognostyczna dynamicznychwskaźników elektrokardiograficznych chorych z niewydolnością serca;Dr hab. Maria K o w a l s k a – Zakład Radiologii i Diagnostyki Obrazowej – Nowe funkcje chemokinw aktywacji płytek i tworzeniu zakrzepów w naczyniach krwionośnych;Dr hab. Krzysztof Lewandowski – Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych – Nowoczesnemarkery ryzyka chorób sercowo-naczyniowych w stanach związanych z insulinoopornością i w okresiepomenopauzalnym;Dr hab. Irena Maniecka–Bryła – Pracownia Biostatystyki i Epidemiologii – Zmiany w staniezdrowia mieszkańców Łodzi w okresie transformacji społeczno-ekonomicznej (na przykładzie ludnościw wieku 65-74 lata);Dr hab. Dorota Nowakowska – Klinika Medycyny Matczyno-Płodowej i Ginekologii – Badaniamolekularne i kliniczne u ciężarnych zarażonych Toxoplasma gondi i u ich dzieci;Dr hab. Tomasz Ochędalski – Klinika Perinatologii – Modulacja matczynej i płodowej osipodwzgórze-przysadka-nadnercza w ciąży donoszonej, w trakcie porodu oraz we wczesnym okresiepołogu;Dr hab. Elżbieta Pastwa – Zakład Genetyki Molekularnej – Nowa metoda detekcji naprawy uszkodzeńDNA in vitro;Dr hab. Anna Płachcińska – Zakład Medycyny Nuklearnej – Wartość scyntygrafii receptorowejz użyciem znakowanego analogu somatostatyny 99 Tc-EDDAHYNIC-TOC w diagnostyce różnicowejpojedynczych cieni okrągłych w płucach;Dr hab. Ewa Toporowska–Kowalska – Klinika Alergologii, Gastroenterologii i Żywienia Dzieci –Występowanie pierwotnej neuropatii trzewnej oraz czynników wywołujących wtórną gastropatię u dziecii młodocianych chorych na cukrzycę typu 1;Dr hab. Anna Zalewska–Janowska – Klinika Dermatologii i Wenerologii – Łuszczyca zwyczajnaw aspekcie badań immunologicznych i psychologicznych;Dr hab. Jerzy Krzysztof Wranicz – Klinika Kardiologii – Steroidy płciowe u mężczyzn z chorobąwieńcową.Wydział Lekarsko-DentystycznyDr hab. Elżbieta B o ł t a c z –Rzepkowska – Zakład Stomatologii Zachowawczej – Badaniaepidemiologiczne, doświadczalne i kliniczne nad skutecznością leczenia endodontycznego.Wydział Wojskowo-LekarskiDr hab. Bożena D z i a n k o w s k a -Bartkowiak - Zakład Immunodermatologii - Znaczenie wybranychparametrów klinicznych i laboratoryjnych w procesie włóknienia i przebiegu twardziny układowej;Dr hab. Jacek G o l a ń s k i - Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi - Laboratoryjna procedura ocenywpływu kwasu acetylosalicylowego na zahamowanie reaktywności płytek krwi;Dr hab. Piotr J u r o w s k i - Klinika Rehabilitacji i Medycyny Fizykalnej - Ocena czynników stabilizującychstruktury wewnątrzgałkowe przed urazem termicznym w czasie pracy fakoemulsyfikatoraw badaniach doświadczalnych u królików;Dr hab. Leszek K l i m e k – Zakład Biofizyki - Wykorzystanie nowoczesnych metod inżynierii materiałowejw badaniach biomedycznych;Dr hab. Edward Kowalczyk - Zakład Fizjologii Człowieka -Badania nad wpływem antocyjaninaroniowych na właściwości oksydacyjno-redukcyjne i angiogenezę w badaniach doświadczalnychi klinicznych;Dr hab. Jacek Rysz - II Zakład Medycyny Rodzinnej - Intensywność ogólnoustrojowej reakcji zapalneji stresu oksydacyjnego u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek leczonych nerko-zastępczo;Dr hab. Janusz Szemraj - Zakład Chemii Medycznej - Konstrukcja nowych czynników o właściwościachtrombolityczno-przeciwzakrzepowych pochodnych stafylokinazy;KRONIKARZ 133

Tekst ślubowania doktorskiego odczytał prof. dr hab. Paweł Piotr L i b e r s k i - Prorektor ds. Naukii Współpracy z Zagranicą.Ślubowanie doktorskieSzanowni doktoranci!Po napisaniu pracy doktorskiej i obronie jej tez oraz po chlubnym złożeniu egzaminów przewidzianychustawą dla sprawdzenia wiedzy tych, którzy pragną uzyskać stopień i godność doktora, zwracacie się donas, abyśmy Was w tym uroczystym gronie zaszczycili godnością, o którą się ubiegacie.Przede wszystkim jednakże musicie złożyć przyrzeczenie, że zawsze będziecie takimi, jakimi Wam byćnakazuje godność, którą otrzymacie i jakimi my Was widzieć pragniemy.Przyrzeknijcie więc:Najpierw, że zawsze zachowacie we wdzięcznej pamięci tę Uczelnię, w której dostąpiliście najwyższegozaszczytu w nauce i sztuce farmaceutycznej i medycznej, zdobywając stopnie naukowe doktora, że zawszebędziecie bronili spraw i interesów tej Uczelni oraz popierali jej cele i zadania.Następnie, że godność, którą mamy zamiar Wam nadać zachowacie czystą i nieskalaną i nigdy niesplamicie jej nieprawością ani hańbą.Na koniec, że umiejętności i doświadczenie, którymi teraz rozporządzacie które w wyniku rzetelnejpracy jeszcze w przyszłości zdobędziecie - wykorzystacie dla zdrowia i szczęścia ludzi, a pracą sumiennąbędziecie uprawiać i rozwijać naukę - nie dla zysku ani czczej sławy - lecz z myślą o tym, aby najbardziejszerzyła się prawda i aby najjaśniej płonęło jej światło, ogarniające całą ludzkość.Czy to z serca ślubujecie i przyrzekacie?Doktoranci: Ślubujemy i przyrzekamy!Zatem nic nie stoi na przeszkodzie, aby Wam nadać godność, którą pragniecie uzyskać. Ja na mocyuchwał Rad Wydziałów: Farmaceutycznego, Fizjoterapii, Lekarskiego, Lekarsko-Dentystycznego,Wojskowo-Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi mianuję Was doktorami, to mianowanieogłaszam, wszystkie prawa i przywileje doktora Wam nadaję, w dowód czego Promotorzy wręczą Wamdyplomy, opatrzone pieczęcią Uczelni oraz podpisami: Jego Magnificencji Rektora i Dziekana.Listę nazwisk doktorantów odczytywali prodziekani ds. nauki poszczególnych wydziałów: prof. dr hab.Marek M i r o w s k i - Wydział Farmaceutyczny, prof. dr hab. Lucjan P a w l i c k i - Wydział Fizjoterapii,prof. dr hab. Adam A n t c z a k - Wydział Lekarski, prof. dr hab. Zbigniew B a j - Wydział Wojskowo-Lekarski, prof. dr hab. Magdalena Wo c h n a -S o b a ń s k a - Wydział Lekarsko-Dentystyczny, prof. drhab. Jolanta N i e w i a r o w s k a - Wydział Nauk o Zdrowiu, prof. dr hab. Jan K o m o r o w s k i - WydziałPielęgniarstwa i Położnictwa.Dyplomy wręczali promotorzy, a gratulacje składali JM Rektor i Dziekani: prof. dr hab. JadwigaSzymańska - Wydział Farmaceutyczny, prof. dr hab. Jurek Olszewski - Wydział Fizjoterapii, prof. drhab. Kazimierz J ę d r z e j e w s k i - Wydział Lekarski, prof. dr hab. Jan B ł a s z c z y k - Wydział Wojskowo-Lekarski, prof. dr hab. Anna J e g i e r - Wydział Nauk o Zdrowiu, prof. dr hab. Jerzy S t a ń c z y k - WydziałPielęgniarstwa i Położnictwa.Dyplomy otrzymało ogółem164 osób w tym: 70 - z Wydziału Lekarskiego, 45 - z Wydziału Wojskowo-Lekarskiego, 7 - z Wydziału Lekarsko-Dentystycznego, 11 - z Wydziału Farmaceutycznego, 18 - z WydziałuNauk o Zdrowiu, 5 - z Wydziału Pielęgniarstwa i Położnictwa, 8 - z Wydziału Fizjoterapii.Uroczystość zakończyło odśpiewanie Gaudeamus oraz koncert kolęd w wykonaniu chóru UniwersytetuMedycznego w Łodzi.134 KRONIKARZ

Dysertacje - dane statystyczne(1 X 2006 - 30 IX 2007)Wydział Habilitacje DoktoratyLekarski 11 70Wojskowo-Lekarski 7 45Farmaceutyczny - 11Nauk o Zdrowiu - 18Fizjoterapii - 8Lekarsko- Dentystyczny 1 4Pielęgniarstwa i Położnictwa - 5Razem 19 164Powyższe dane opracowano na podstawie informacji przekazanych przez poszczególne Wydziały oraz własnegosprawozdania z uroczystego posiedzenia Senatu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w dniu 20 XII 2007 roku.KRONIKARZ 135

136 KRONIKARZ

KRONIKARZ 137

138 KRONIKARZ

KRONIKARZ 139

140 KRONIKARZ

KRONIKARZ 141

142 KRONIKARZ

KRONIKARZ 143

144 KRONIKARZ

KRONIKARZ 145

Mgr Narcyza MiłkowskaKATALOG DYSERTACJIUNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W ŁODZI(1 X 2006 - 30 IX 2007)WYDZIAŁ LEKARSKIHabilitacjePIEKARSKI Janusz: Znaczenie kliniczne ekspresjiCK 5/6 i białka PTEN w obustronnym raku piersi u kobiet.- Klinika Chirurgii Onkologicznej. Recenzenci: prof.dr hab. Jerzy Mituś, prof. dr hab. Lech Pomorski, prof.dr hab. Wojciech Noszczyk, prof. dr hab. Jan Steffen.Kolokwium – 7 XI .2006.RIESKE Piotr: Neuropoeza w perspektywie badańwłasnych. - Zakład Patologii Molekularnej i Neuropatologii.Recenzenci: prof. dr hab. Marek Mirowski, prof. drhab. Leszek Kaczmarek, prof. dr hab. Jan Albrecht, prof.dr hab. Andrzej Łukaszyk. Kolokwium – 21 XI 2006.ZAKRZEWSKA Anna: Rola migdałka gardłowego(NALT) w rozwoju alergicznego nieżytu nosa u dzieci. -Klinika Otolaryngologii, Audiologii i Foniatrii Dzieci.Recenzenci: prof. dr hab. Elżbieta Hassman-Poznańska,prof. dr hab. Dariusz Jurkiewicz, prof. dr hab. TatianaGierek, prof. dr hab. Sylwester Kowalik. Kolokwium- 24 X 2006.***CYGANKIEWICZ Iwona: Wartość kliniczna iprog-nostyczna dynamicznych wskaźników elektrokardiograficznychchorych z niewydolnością serca. - KlinikaKardiologii. Recenzenci: prof. dr hab. Maria Krzemińska-Pakuła,prof. dr hab. Romuald Ochotny, prof. drhab. Ryszard Piotrowicz, prof. dr hab. Lech Poloński.Kolokwium – 13 III 2007.LEWANDOWSKI Krzysztof: Nowoczesne markeryryzyka chorób sercowo-naczyniowych w stanach związanychz insulinoopornością i w okresie pomenopauzalnym.- Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych.Recenzenci: prof. dr hab. Małgorzata Karbownik-Lewińska, prof. dr hab. Andrzej Szczeklik, prof. dr hab.Władysław Grzeszczak, prof. dr hab. Andrzej Milewicz.Kolokwium – 3 IV 2007.NOWAKOWSKA Dorota: Badanie molekularnei kliniczne u ciężarnych zarażonych Toxoplasma gondi iu ich dzieci. - Klinika Medycyny Matczyno-Płodowej iGinekologii. Recenzenci: prof. dr hab. Jacek Bartkowiak,prof. dr hab. Grzegorz Bręborowicz, prof. dr hab. AndrzejGładysz, prof. dr hab. Jan Oleszczuk. Kolokwium – 17IV 2007.PASTWA Elżbieta: Nowa metoda detekcji naprawyuszkodzeń DNA in vitro. - Zakład Genetyki Molekularneji Biotechnologii. Recenzenci: prof. dr hab. MałgorzataKarbownik-Lewińska, prof. dr hab. Edward Bańkowski,prof. dr hab. Janusz Limon, prof. dr hab. Tadeusz WilczokKolokwium – 19 VI 2007.TOPOROWSKA-KOWALSKA Ewa: Występowaniepierwotnej neuropatii trzewnej oraz czynnikówwywołujących wtórną gastropatię u dzieci i młodocianychchorych na cukrzycę typu 1. - Klinika Alergologii,Gastroenterologii i Żywienia Dzieci. Recenzenci: prof. drhab. Stanisław Konturek, prof. dr hab. Jerzy Loba, prof.dr hab. Mieczysława Czerwionka-Szaflarska, prof. dr hab.Danuta Zwolińska. Kolokwium – 27 III 2007.WRANICZ Jerzy Krzysztof: Steroidy płciowe umęż-czyzn z chorobą wieńcową. - Klinika Kardiologii.Recenzenci: prof. dr hab. Andrzej Lewiński, prof. dr hab.Ryszard Piotrowicz, prof. dr hab. Maria Trusz-Gluza,prof. dr hab. Romuald Ochotny. Kolokwium – 27 IIDoktoratyBARSZCZ Zbigniew: Wpływ agonistów dopaminyna stan psychiczny pacjentów i występującą u nichhiperprolaktynemię po lekach psychotropowych. -Katedra Psychiatrii. Promotor: prof. dr hab. JolantaRabe-Jabłońska. Recenzenci: prof. dr hab. Irena Krupka-Matuszczyk, prof. dr hab. Henryk Stępień. Obrona – 29XI 2006.BIELECKI Bartosz: Udział chemokin i ich receptoróww patogenezie stwardnienia rozsianego i jego modeludoświadczalnego – EAE. - Klinika Neurologii. Promotor:146 KRONIKARZ

dr hab. Andrzej Głąbiński. Recenzenci: prof. dr hab.Henryk Tchórzewski, prof. dr hab. Jacek Losy. Obrona– 29 VI 2006.DROZDOWSKA Agata: Cechy morfologiczne i biochemicznegrzybów wyodrębnionych od pacjentów znie-wydolnością nerek. - Zakład Biologii i Parazytologii.Pro-motor: prof. dr hab. Piotr Kurnatowski. Recenzenci:prof. dr hab. Ewa Małecka-Panas, prof. dr hab. AnnaMacura. Obrona – 29 VI 2006.FRACH Andrzej: Funkcja nerek i jej wartość prognostycznau chorych z niewydolnością serca. - II Katedrai Klinika Kardiologii. Promotor: dr hab. Jarosław Drożdż.Recenzenci: prof. dr hab. Michał Nowicki, dr hab. EdytaPłońska. Obrona – 28 VI 2006.FUNKOWICZ Marzena: Alergia pokarmowa arefluks żołądkowo-przełykowy u niemowląt i małychdzieci – rola badania pH-metrycznego w diagnostyceróżnicowej. - Klinika Gastroenterologii i AlergologiiDziecięcej. Promotor: prof. dr hab. Krystyna Wąsowska-Królikowska. Recenzenci: prof. dr hab. MieczysławaCzerwionka-Szaflarska, prof. dr hab. Iwona Stelmach.Obrona – 15 XI 2006.GRZYB Beata: Wpływ skojarzonego leczeniainhibitorem konwertazy angiotensyny i antagonistąaldosteronu na insulinowrażliwość i stężenie leptynyw surowicy u chorych na cukrzycę typu 2. - KlinikaNefrologii, Hipertensjologii i Transplantologii Nerek.Promotor: prof. dr hab. Michał Nowicki. Recenzenci:prof. dr hab. Krzy-sztof Marczewski, prof. dr hab. JerzyLoba. Obrona – 13 XII 2006.JANUSZKIEWICZ-CAULIER Joanna: Ocena ekspresjigenu TGF-beta 1 w bioptatach tarczycy pobra-nychod pacjentów z różnymi typami zapaleń tego gruczołu;korelacja ze stopniem włóknienia badanej tkanki. -Klinika Endokrynologii i Chorób Metabo-licznych.Promotor: prof. dr hab. Andrzej Lewiński. Recenzenci:prof. dr hab. Michał Karasek, dr hab. Anhelli Syrenicz.Obrona – 5 VII 2006.KIERSZNIEWSKA-STĘPIEŃ Dorota: Naczyniowośródbłonkowyczynnik wzrostu (VEGF) i jego rozpuszczalnereceptory (sVEGFR-1, s-VEGFR-2) u chorych naprzewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POCHP). KlinikaPneumonologii i Alergologii. Promotor: prof. dr hab.Paweł Liberski. Recenzenci: prof. dr hab. Włady-sławPierzchała, prof. dr hab. Mirosław Szmidt. Obrona – 22XII 2006.KUPCZYK Maciej: Prowokacja donosowa aspirynąlizenową jako metoda diagnostyki nadwrażliwości naniesteroidowe leki przeciwzapalne i oceny mechaniz-mówprzewlekłego zapalenia enzynofilowego w błonie śluzowejnosa. - Klinika Pneumonologii i Alergologii. Promotor:prof. dr hab. Piotr Kuna. Recenzenci: prof. dr hab. MarekJutel, dr hab. Cezary Pałczyński. Obrona – 22 XI 2006.LIBERA Urszula: Zmiana pamięci operacyjnej u osóbz pierwszym epizodem schizofrenii, leczonych przeciwpsychotycznie,zależnie od obrazu klinicznego choroby,przebytych komplikacji położniczych i czasu nieleczonejpsychozy. - Katedra Psychiatrii. Promotor: prof. dr hab.Jolanta Rabe-Jabłońska. Recenzenci: prof. dr hab. DanutaKądzielawa, prof. dr hab. Aleksander Araszkiewicz.Obrona – 8 XI 2006.LIPIEC Ewa: Analiza zmian w narządzie wzrokuw przebiegu młodzieńczego idiopatycznego zapaleniastawów u dzieci i młodzieży. - Klinika Okulistyki Dziecięcej.Promotor: prof. dr hab. Mirosława Grałek. Recenzenci:prof. dr hab. Wojciech Omulecki, prof. dr hab.Danuta Karczewicz. Obrona – 8 XI 2006.LIPIEC Piotr: Porównanie wartości diagnostycznejobciążeniowej echokardiografii perfuzyjnej oraz bramkowanejscyntygrafii perfuzyjnej u pacjentów z chorobąniedokrwienną serca. - II Katedra i Klinika Kardiologii.Promotor: prof. dr hab. Jarosław Kasprzak. Recenzenci:prof. dr hab. Jan H. Goch, dr hab. Anna Klisiewicz.Obrona – 28 VI 2006.MACIEJEWSKA Alina: Grzyby z rodzaju Candidau chorych z cukrzycą typu 2: prewalencja, ocenawybranych cech szczepów. - Zakład Biologii i Parazytologii.Promotor: prof. dr hab. Jolanta Kwaśniewska.Recenzenci: prof. dr hab. Jerzy Loba, prof. dr hab. AnnaMacura. Obrona – 29 VI 2006.MAKOWSKA Iwona: Używanie szkodliwe i uzależnienieod benzodiazepin u pacjentów geriatrycznych.Program profilaktyki uzależnienia od BZD dla pacjentówOddziału Psychogeriatrii. - Katedra Psychiatrii.Promotor: prof. dr hab. Iwona Kłoszewska. Recenzenci:prof. dr hab. Halina Marmurowska-Michałowska, prof.dr hab. Antoni Florkowski. Obrona – 25 X 2006.MOKROWIECKA Anna: Ocena użyteczności oznaczaniaprzeciwciał przeciw cytoplazmie neutrofilóworaz przeciwciał przeciw Saccharomyces cerevisiae wdiagnozowaniu i różnicowaniu podtypów nieswo-istychchorób zapalnych jelit. - Klinika Chorób PrzewoduPokarmowego. Promotor: prof. dr hab. Ewa Małecka-Panas. Recenzenci: prof. dr hab. Grażyna Ry-dzewska,prof. dr hab. Adam Dziki.Obrona – 6 XII 2006.PLUTA Agnieszka: Ocena wybranych białek pro- iantyapoptycznych u chorych na ostre białaczki. - KlinikaHematologii. Promotor: prof. dr hab. Tadeusz Ro-bak.Recenzenci: dr hab. Krzysztof Chojnowski, prof. dr hab.Dariusz Wołowiec. Obrona – 28 VI 2006.PTASIŃSKA-WNUK Dorota: Badania nad roląukładu renina-angiotensyna w patogenezie gruczolakaprolaktynowego przysadki szczurzej oraz w regulacjiwzrostu komórek linii GH3. - Klinika Endokrynologii.Promotor: prof. dr hab. Jolanta Kunert-Radek. Recenzenci:prof. dr hab. Bogusława Baranowska, dr hab.Agnieszka Lachowicz-Ochędalska. Obrona – 18 X2006.SMOLEŃ Ewa: Wpływ antagonisty aldosteronu naprofil dobowego ciśnienia tętniczego i wydalanie biał-KRONIKARZ 147

ka z moczem u chorych z pierwotnymi i wtórnymi glomerulopatiami.- Klinika Nefrologii, Hipertensjologii i TransplantologiiNerek. Promotor: prof. dr hab. Michał Nowicki.Recenzenci: dr hab. Jerzy Chudek, dr hab. Jarosław Drożdż.Obrona – 13 XII 2006.STASIKOWSKA Olga: Chemokininy-CC i receptorychemokinowe CC- w wybranych rozplemowych glomerulopatiach.- Zakład Nefropatologii Katedry Patomorfologii.Promotor: prof. dr hab. Małgorzta Wągrowska-Danilewicz. Recenzenci: prof. dr hab. Wiesława Salwa-Żurawska, prof. dr hab. Wielisław Papierz. Obrona – 28VI 2006.SZKLAREK Magdalena: Wpływ krótkookresowej suplementacjiżywieniowej połączonej ze śróddializacyjnympodaniem emulsji omega-3 kwasów tłuszczowych nawybrane składniki stanu odżywienia i mediatory stanuzapalnego. - Klinika Nefrologii, Hipertensjologii i TransplantologiiNerek. Promotor: prof. dr hab. Michał Nowicki.Recenzenci: dr hab. Katarzyna Cypryk, prof. dr hab. JacekS. Małyszko. Obrona – 13 XII 2006.SZYDŁOWSKA-PAZERA Katarzyna: Chemioterapianeoadiuwantowa i paliatywna uwzględniająca docetak-seli antybiotyk antracykinowy u kobiet z rakiem piersi. Ocenaskuteczności leczenia w zależności od wybranych cechklinicznych, patomorfologicznych i molekularnych. - KlinikaChemioterapii Nowotworów. Promotor: prof. dr hab. AnnaPłużańska. Recenzenci: prof. dr hab. Radzisław Kordek,prof. dr hab. Maciej Krzakowski. Obrona – 18 X 2006.WILCZYŃSKA Olena: Niezborność indukowana chirurgiczniepo fakoemulsyfikacji zaćmy z zastosowaniem różnychcięć operacyjnych. - Klinika Chorób Oczu. Promotor:prof. dr hab. Wojciech Omulecki. Recenzenci: prof. dr hab.Mirosława Grałek, prof. dr hab. Marek Gerkowicz. Obrona– 8 XI 2006.WILCZYŃSKI Michał: Stężenie wybranych czynnikóww ciele szklistym i surowicy krwi u chorych z proliferacyjnąretinopatią cukrzycową. - Klinika Chorób Oczu. Promotor:prof. dr hab. Wojciech Omulecki. Recenzenci: prof. dr hab.Jerzy Loba, prof. dr hab. Krystyna Raczyńska. Obrona – 15XI 2006.WISZNIEWSKI Marcin: Przebieg pooperacyjny popie-rwotnych operacjach rekonstrukcyjnych u dzieci zroz-szczepem wargi i/lub podniebienia. - Klinika ChirurgiiPlastycznej. Promotor: prof. dr hab. Julia Kruk-Jeromin.Recenzenci: prof. dr hab. Wiesława Perczyńska-Partyka,prof. dr hab. Andrzej Zieliński. Obrona – 29 XI 2006.ZASADZIŃSKA Grażyna: Zaburzenia gospodarkiwęglowodanowej i lipidowej u pacjentów ze zwyrod-nieniemplamki związanym z wiekiem. - Klinika Diabetologii iChorób Metabolicznych. Promotor: prof. dr hab. Jerzy Loba.Recenzenci: doc. dr hab. Katarzyna Cypryk, prof. dr hab.Waldemar Karnafel. Obrona – 29 VI 2006.***BALCEROWSKI Arkadiusz: Ocena zależności pomiędzywydychanym nadtlenkiem wodoru a zmianą aktywnościfagocytów we krwi obwodowej u pacjentów nosicieliwirusa HIV i chorych na AIDS. - Katedra FizjologiiDoświadczalnej i Klinicznej. Promotor: prof. drhab. Dariusz Nowak. Recenzenci: dr hab. ZbigniewDoniec, dr hab. Adam Antczak. Obrona – 28 III2007.BĄBOL-POKORA Katarzyna: Polimorfizmpojedynczych nukleotydów (SNP) i jego zastosowaniew identyfikacji osobniczej. - ZakładMedycyny Sądowej. Promotor: prof. dr hab. JarosławBerent. Recenzenci: dr hab. Witold Pepiński, dr hab.Tadeusz Dobosz. Obrona – 16 V 2007.DANOWSKA-KLONOWSKA Dominika: Badaniamikroskopowe kości i komórek C tarczycyszczura w doświadczalnej osteoporozie. - KatedraCytofizjologii, Histologii i Embriologii. Promotor:prof. dr hab. Hieronim Bartel. Recenzenci: prof. drhab. Jan Stetkiewicz, dr hab. Hanna Kubiak. Obrona– 30 V 2007.DROBIK-WĄSIEWICZ Katarzyna: Badanie nadstanem słuchu u dzieci po przebytym zapaleniu oponmózgowo-rdzeniowych. - Klinika Otolaryngologii,Audiologii i Foniatrii Dzieci. Promotor: prof. drhab. Danuta Gryczyńska. Recenzenci: prof. dr hab.Janusz Wendorff, prof. dr hab. Elżbieta Hassmann-Poznańska. Obrona - 16 V 2007.DUSZEWSKI Michał: Badania nad ustaleniemczynników prognostycznych określających odległewyniki chirurgicznego leczenia otyłości laparoskopowymopasaniem żołądka przewiązką regulowaną(laparoscopic adjustable gastric banding– LAGB). - Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej,Ogólnej i Onkologicznej. Promotor: prof. dr hab.Ryszard Markert. Recenzenci: prof. dr hab. MarianBrocki, prof. dr hab. Nina Ogińska-Bulik. Obrona– 28 II 2007.GĄSIOROWSKI Dariusz: Ocena i analiza porównawczawyników leczenia operacyjnego paluchówkoślawych oraz wybranych parametrów funkcji stopypo zabiegach metodą Degi i Komzy. - II KatedraOrtopedii. Promotor: prof. dr hab. Marek Synder.Recenzenci: prof. dr hab. Henryk Zwierzchowski,prof. dr hab. Marek Napiontek. Obrona – 13 VI2007.GÓRSKA Magdalena: Rola białka Unc119w przekazywaniu sygnału w limfocytach T. - Klini-kaPneumonologii i Alergologii. Promotor: dr hab. AdamAntczak. Recenzenci: prof. dr hab. Marek Kowalski,prof. dr hab. Marek Jutel. Obrona – 4 IV 2007.GRZELEWSKI Tomasz: Wpływ leczenia przeciwastmatycznegona czynność płuc, nadreaktywnośćoskrzeli oraz na przebieg kliniczny choroby u dziecichorych na astmę oskrzelową umiarkowaną. - OddziałKliniczny Interny Dziecięcej i Alergologii. Promotor:prof. dr hab. Iwona Stelmach. Recenzenci:148 KRONIKARZ

prof. dr hab. Krzysztof Zeman, dr hab. Henryk Mazurek.Obrona – 20 VI 2007.JEGIER Małgorzata: Wpływ wybranych czynnikówpsychospołecznych na występowanie i wyniki rehabilitacjiu chorych z przewlekłym bólem kręgosłupalędźwiowo-krzyżowego. - II Katedra Ortopedii. Promotor:prof. dr hab. Marek Synder. Recenzenci: prof. dr hab.Henryk Chmielewski, prof. dr hab. Krystyna Księżopolska-Orłowska.Obrona – 30 V 2007.KILJAŃSKI Marek: Ocena równowagi ciała u pacjentówze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa pokriostymulacji ogólnoustrojowej. - Zakład RehabilitacjiSPZOZ w Pabianicach. Promotor: prof. dr hab. ZbigniewŚliwiński. Recenzenci: prof. dr hab. Bogusław Frańczuk,prof. dr hab. Marek Synder. Obrona – 23 V 2007.KONARZEWSKA Magdalena: Genetyczny polimorfizmkrótkiej powtarzającej się sekwencji ludzkiegogenomu HUMHUU i jego wykorzystanie w kryminalistyce.- Katedra Medycyny Sądowej. Promotor: prof.dr hab. Jarosław Berent. Recenzenci: prof. dr hab.Tadeusz Dobosz, dr hab. Witold Pepiński. Obrona – 15VI 2007.LASOTA Aneta: Badania mikroskopowe kościi przytarczyc w doświadczalnej osteoporozie szczura.- Katedra Cytofizjologii, Histologii i Embriologii.Promotor: prof. dr hab. Hieronim Bartel. Recenzenci:prof. dr hab. Andrzej Łukaszyk, prof. dr hab. AndrzejZieliński. Obrona – 23 V 2007.ŁUCARZ Wojciech: Ocena ciężkości obrażenia tkanekna podstawie analizy całkowitego poziomu kinazykreatynowej. - II Katedra Ortopedii. Promotor: prof. drhab. Marek Synder. Recenzenci: prof. dr hab. KrystianŻołyński, prof. dr hab. Waldemar Lutz. Obrona – 13 VI2007.MACKIEWICZ Tomasz: Ocena sposobów leczeniazakażeń układu oddechowego w warunkach podstawowejopieki medycznej w latach 1998-2002. - KlinikaChorób i Nowotworów Płuc. Promotor: prof. dr hab.Iwona Grzelewska-Rzymowska. Recenzenci: prof.dr hab. Renata Jankowska, prof. dr hab. ZbigniewKrzemiński. Obrona – 20 VI 2007.MALINOWSKI Piotr: Ocena wiarygodnościbadania ultrasonograficznego i biopsji aspiracyjnejcienkoigłowej celowanej u chorych leczonych operacyjniez powodu zmian guzkowych tarczycy. - KlinikaChirurgii Endokrynologicznej i Ogólnej. Promotor:prof. dr hab. Krzysztof Kuzdak. Recenzenci: prof. drhab. Adam Dziki, prof. dr hab. Maciej Otto. Obrona – 9V 2007.MISIAK Grzegorz: Ocena wydolności fizycznej i reakcjina wysiłek fizyczny u dzieci i młodzieży z cukrzycątypu 1. - Klinika Chorób Dzieci. Promotor: prof. dr hab.Jerzy Bodalski. Recenzenci: prof. dr hab. Ewa Otto-Buczkowska, prof. dr hab. Barbara Kamer. Obrona – 21III 2007.MORKA Jacek: Czynniki wpływające na progresję iregresję zmian w zakresie naczyń wieńcowych. - IIKatedra i Klinika Kardiologii. Promotor: dr hab. JarosławDrożdż. Recenzenci: dr hab. Małgorzata Kurpesa, prof.dr hab. Jacek Kubica. Obrona – 10 I 2007.NIEWIDOCZNY Maciej: Wpływ trzymiesięcznegoprogramu śróddializacyjnych ćwiczeń fizycznych nawydolność i aktywność fizyczną oraz stan odżywieniachorych przewlekle dializowanych. - Klinika Nefrologii,Hipertensjologii i Transplantologii Nerek. Promotor:prof. dr hab. Michał Nowicki. Recenzenci: prof. drhab. Dariusz Nowak, prof. dr hab. Olgierd Smoleński.Obrona – 28 III 2007.PAWEŁCZYK Tomasz: Zaburzenia i objawy afektywne,nasilenie lęku, sprawność wybranych funkcjipoznawczych oraz jakość życia uwarunkowana stanemzdrowia u pacjentów z przewlekłym zapaleniemwątroby typu C, w trakcie i po zakończeniu leczeniapeginterferonem alfa i rybawiryną. - Klinika ZaburzeńAfektywnych, Psychotycznych i Psychiatrii Młodzieżowej.Promotor: prof. dr hab. Jolanta Rabe-Jabłońska.Recenzenci: prof. dr hab. Daniela Dworniak, prof. drhab. Halina Marmurowska-Michałowska. Obrona – 3I 2007.PECYNA Halina: Zakażenia szpitalne w SamodzielnymPublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej im.Prymasa Kardynała Wyszyńskiego w Sieradzu w trakcieroku 2000. - Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii.Promotor: prof. dr hab. Jan Kuydowicz. Recenzenci:prof. dr hab. Andrzej Grzybowski, prof. dr hab. JerzyMarcinkowski. Obrona – 25 IV 2007.POPOWICZ Bożena: Rola badania ultrasonograficznegoi cytologicznego w diagnostyce małychzmian ogniskowych gruczołu tarczowego. - KatedraEndokrynologii. Promotor: dr hab. Dorota Słowińska-Klencka. Recenzenci: prof. dr hab. Wielisław Papierz,dr hab. Anhelli Syrenicz. Obrona – 22 VI 2007.SKIBSKA Beata: Ochronne działanie kwasu liponowegow czasie stresu oksydacyjnego wywołanegolipopolisacharydem. - Katedra Fizjologii Doświadczalneji Klinicznej. Promotor: dr hab. Anna Gorąca.Recenzenci: prof. dr hab. Grzegorz Bartosz, prof. dr hab.Bogdan Walkowiak. Obrona – 22 VI 2007.SPYCH Michał: Analiza wybranych czynnikówro-kowniczych wpływających na wystąpienie ostregoodczynu popromiennego po konformalnej radioterapiichorych na niedrobnokomórkowego raka płuca. - ZakładTeleradioterapii. Promotor: prof. dr hab. Jacek Fijuth.Recenzenci: prof. dr hab. Maria Mazurkiewicz, prof. drhab. Roman Makarewicz. Obrona – 22 VI 2007.SZCZERBA Anita: Wpływ leczenia zespołu ograniczonegowzrastania płodu na wybrane parametry procesuapoptozy w łożysku. - I Katedra Ginekologii i Położnictwa.Promotor: dr hab. Agata Karowicz-Bilińska.KRONIKARZ 149

Recenzenci: prof. dr hab. Marek Spaczyński, prof. dr hab.Stanisław Sporny. Obrona – 15 VI 2007.TOMCZAK Joanna: Udział angiogeniny i rozpuszczalnejpostaci naczyniowej proteiny przylegania 1 wpatogenezie układowego tocznia rumieniowatego. - KlinikaDermatologii i Wenerologii. Promotor: dr hab. EwaRobak. Recenzenci: prof. dr hab. Jacek Szepietowski, drhab. Anna Woźniacka. Obrona – 13 VI 2007.WARZOCHA Dorota: Uwarunkowania samouszkodzeńu młodzieży leczonej psychiatrycznie. - KatedraPsychiatrii. Promotor: dr hab. Agnieszka Gmitrowicz.Recenzenci: prof. dr hab. Jadwiga Komender, prof. drhab. Wojciech Gruszczyński. Obrona – 22 VI 2007.WESTFAL Beata: Ocena wpływu 12-miesięcznejterapii atorwastatyną lub fenofibratem mikronizo-wanymna przebieg kliniczny, parametry biochemiczne i czynnośćukładu sercowo-naczyniowego u pacjentów po planowymzabiegu przezskórnej angioplastyki wieńcowej. - IIKatedra i Klinika Kardiologii. Promotor: prof. dr hab.Jarosław Kasprzak. Recenzenci: dr hab. Jarosław Drożdż,dr hab. Artur Mamcarz. Obrona – 4 IV 2007.WOSZCZAK Marek: Ocena skuteczności zabiegówkrioterapii miejscowej u dzieci z mózgowym porażeniemdziecięcym. - Zakład Rehabilitacji USK nr 1. Promotor:prof. dr hab. Zbigniew Śliwiński. Recenzenci: prof. drhab. Bogusław Frańczuk, prof. dr hab. Marek Synder.Obrona – 23 V 2007.WOŹNIAK Krystyna: Rola delecji chromosomalnychw patogenezie oponiaków ośrodkowego układunerwowego. - Zakład Patologii Molekularnej i Neuropatologii.Promotor: dr hab. Piotr Rieske. Recenzenci:prof. dr hab. Jan Albrecht, prof. dr hab. RadzisławKordek. Obrona – 15 VI 2007.WRÓBEL Włodzimierz: Przyczyny kaszlu uosób ba-danych za pomocą bronchoskopii w latach1996-2005 w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznymw Częstochowie z powodu podejrzenia nowotworupłuc. - Klinika Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii.Promotor: prof. dr hab. Piotr Kuna. Recenzenci: prof.dr hab. Karina Jahnz-Różyk, dr hab. Adam Antczak.Obrona – 30 V 2007.ZBOIŃSKA Joanna: Ocena rokowania u dorosłychchorych na marskość wątroby. - Klinika Chorób Zakaźnychi Hepatologii. Promotor: prof. dr hab. Jan Kuydowicz.Recenzenci: dr hab. Aleksander Garlicki, drhab. Janusz Piekarski. Obrona – 13 VI 2007.ŻURAWSKA-KLIŚ Monika: Ocena związku pomiędzymarkerami procesu zapalnego (interleukiny-6, czynnikamartwicy guza á, białka C-reaktywnego) i adyponektynąa insulinoopornością i cukrzycą. - KlinikaChorób Wewnętrznych z Oddziałem Diabetologii iFar-makologii Klinicznej. Promotor: prof. dr hab. JózefDrzewoski. Recenzenci: dr hab. Katarzyna Cypryk, drhab. Dorota Zozulińska. Obrona – 7 III 2007.WYDZIAŁ LEKARSKO-DENTYSTYCZNYHabilitacjeBOŁTACZ-RZEPKOWSKA Elżbieta: Badaniaepi-demiologiczne, doświadczalne i kliniczne nad skute-cznościąleczenia endodontycznego. - Zakład StomatologiiZachowawczej. Recenzenci: prof. dr hab. JaninaStopa, prof. dr hab. Stanisław Majewski, prof. dr hab.Janusz Piekarczyk, prof. dr hab. Zbigniew Jańczuk.Kolokwium – 12 II 2007.DoktoratyBIESAGA Robert Krzysztof: Ocena możliwościwczesnego obciążenia dwufazowych implantówcylindrycznych pokrytych hydroksyapatytem. – ZakładProtetyki. Promotor: prof. dr hab. Maciej Romanowicz.Recenzenci: dr hab. Janusz Kleinrok, prof. dr hab. PiotrArkuszewski. Obrona – 13 VI 2006.DOMINO Agata: Alergia na lateks u pracownikówstomatologii. – Zakład Chirurgii Stomatologicznej.Promotor: prof. dr hab. Grażyna Grzesiak – Janas.Recenzenci: prof. dr hab. Iwona Stelmach, dr hab. CezaryPałczyński. Obrona – 13 VI 2006.DUDKO Anna Ewa: Występowanie Trichomonastenar i grzybów u pacjentów z chorobami przyzębia. –Zakład Periodontologii i Chorób Błony Śluzowej JamyUstnej. Promotor: prof. dr hab. Anna Kurnatowska.Recenzenci: prof. dr hab. Jolanta Kwaśniewska, prof.dr hab. Jan Trykowski. Obrona – 30 VI 2006.JUNCEWICZ Michał Józef: Techniki odbudowystrukturalnie osłabionych korzeni zębów leczonychendodotycznie. Analiza wytrzymałościowa. – ZakładEndodoncji. Promotor: prof. dr hab. Halina Pawlicka.Recenzenci: prof. dr hab. Jerzy Sokołowski, prof. dr hab.Tadeusz Niezgodziński. Obrona – 27 X 2006.KAROLEWSKI Borys Łukasz: Ocena kliniczna150 KRONIKARZ

przydatności chlorku 1-metyloniokotynamidu (MNA) wleczeniu chorób błony śluzowej jamy ustnej i przyzębia. –Zakład Periodontologii i Chorób Błony Śluzo-wej JamyUstnej. Promotor: prof. dr hab. Anna Kurna-towska.Recenzenci: prof. dr hab. Maria Wierzbicka, prof. drhab. Jerzy Sokołowski. Obrona 30 VI 2006.KRZYWAŃSKA-KAROLEWSKA Marta Krystyna:Ocena rozwoju narządu żucia u dzieci z ciąż bliźniaczych.– Zakład Ortodoncji. Promotor: prof. dr hab.Grażyna Śmiech–Słomkowska. Recenzenci: prof. dr hab.Magdalena Wochna-Sobańska, prof. dr hab. AndrzejMalinowski. Obrona – 30 VI 2006.NIEKRA Maria: Program komputerowy ORTBAZ doprzestrzennej analizy modeli gipsowych. – Zakład Ortodoncji.Promotor: prof. dr hab. Grażyna Śmiech-Słomkowska.Recenzenci: prof. dr hab. Julia Kruk–Jeromin,prof. dr hab. Zdzisław Bereznowski. Obrona: 30 VI2006.PAWLAK Łukasz Ryszard: Bóle głowy typu napięciowegou młodzieży szkolnej z dysfunkcją narządużucia. – Zakład Neurologii i Zaburzeń CzynnościowychNarządu Żucia. Promotor: prof. dr hab. Wojciech Split.Recenzenci: dr hab. Maria Gołębiewska, prof. dr hab.Henryk Chmielewski. Obrona – 27 X 2006.SUDOŁ Małgorzata: Analiza potrzeb i skutecznościleczenia próchnicy u pacjentów w wieku rozwojowym.– Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego. Promotor:prof. dr hab. Magdalena Wochna-Sobańska. Recenzenci:prof. dr hab. Halina Pawlicka, prof. dr hab. MariaSpringer-Nodzak.* * *BĄKOWICZ Roman: Powtórna kolonizacja bakteryjnazębiny próchnicowej. Badania in vitro. – ZakładStomatologii Zachowawczej. Promotor: prof. dr hab.Danuta Piątowska. Recenzenci: prof. dr hab. HonorataShaw, prof. dr hab. Zbigniew Krzemiński. Obrona – 1VI 2007.GASZYŃSKA Ewelina: Wieloczynnikowa ocenaodległych wyników leczenia przodożuchwia morfologicznego.- Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej. Promotor: prof. dr hab. Piotr Arkuszewski.Recenzenci: prof. dr hab. Grażyna Śmiech-Słomkowska,prof. dr hab. Jan Wnukewicz. Obrona – 25 VI 2007.GOŁAWSKI Adam: Ocena znieczulenia przy użyciuaparatu Wanad w wybranych zabiegach chirur-giistomatologicznej. – Zakład Chirurgii Stomato-logicznej.Promotor: prof. dr hab. Grażyna Grzesiak-Janas.Recenzenci: prof. dr hab. Jerzy Sokołowski, prof. drhab. Jan Drugacz. Obrona 16 III 2007.JANICKI Marcin: Ocena wpływu rodzaju łyżkiwyciskowej oraz czasu przechowywania wyciskual-ginatowego na dokładność odwzorowania polapro-tetycznego. – Zakład Protetyki. Promotor: prof. drhab. Maciej Romanowicz. Recenzenci: prof. dr hab.Jerzy Sokołowski, prof. dr hab. Ryszard Kaczorowski.Obrona – 16 V 2007.KUNERT Joanna Beata: Ocena wpływu cukrzycyna frekwencję i intensywność próchnicy u kobiet napodstawie badań jakościowych i ilościowych śliny. –Zakład Stomatologii Zachowawczej. Promotor: prof.dr hab. Danuta Piątowska. Recenzenci: prof. dr hab.Maria Wierzbicka, dr hab. Katarzyna Cypryk. Obrona– 1 VI 2007.MARKOWSKI Radosław Tadeusz: Szczelnośćmateriałów stosowanych do wypełnień ubytków resorpcyjnychi ich wpływ na wzmocnienie struktury zębów.– Zakład Endodoncji. Promotor: prof. dr hab. HalinaPawlicka. Recenzenci: prof. dr hab. Jan Trykowski, prof.dr hab. Jerzy Sokołowski. Obrona – 11 VI 2007.PLUCIŃSKI Dariusz Stanisław: Połączenie materiałówkompozytowych za pomocą samotrawiącychsystemów wiążących ze szkliwem pryzmatycznym zębówpoddanym wstępnemu trawieniu kwasem ortofosforowym.Badania doświadczalne. – Zakład Propedeutykii Diagnostyki Stomatologicznej. Promotor: prof.dr hab. Jerzy Sokołowski. Recenzenci: prof. dr hab. JanTrykowski, prof. dr hab. Halina Pawlicka. Obrona – 11VI 2007.WYDZIAŁ WOJSKOWO-LEKARSKIHabilitacjeDZIANKOWSKA-BARTKOWIAK Bożena: Znaczeniewybranych parametrów klinicznych i laboratoryjnychw procesie włóknienia i przebiegu twardzinyukładowej. - Zakład Immunodermatologii. Recenzenci:prof. dr hab. Maria Błaszczyk-Kostanecka, prof. dr hab.Andrzej Kaszuba, prof. dr hab. Ligia Brzezińska-Wcisło,prof. dr hab. Wiaczesław Niczyporuk. Kolokwium - 17IV 2007.GOLAŃSKI Jacek: Laboratoryjna proceduraoce-ny wpływu kwasu acetylosalicylowego na zahamowaniereaktywności płytek krwi. - Zakład ZaburzeńKrzepnięcia Krwi. Recenzenci: prof. dr hab. BarbaraWachowicz, prof. dr hab. Wiesław Wiktor Jędrzejczak,prof. dr hab. Michał Myśliwiec, prof. dr hab. MarekParadowski. Kolokwium - 22 V 2007.JUROWSKI Piotr: Ocena czynników stabilizującychstruktury wewnątrzgałkowe przed urazem termicznymw czasie pracy fakoemulsyfikatora w badaniachdoświadczalnych u królików. - Klinika Okulistykii Rehabilitacji Wzrokowej. Recenzenci: prof. dr hab.KRONIKARZ 151

Danuta Karczewicz, prof. dr hab. Tadeusz Kęcik, prof.dr hab. Janusz Czajkowski, prof. dr hab. Józef Kałużny.Kolokwium - 25 IX 2007.KOWALCZYK Edward: Badania nad wpływemantocyjanin aroniowych na właściwości oksydacyjnoreducyjnei angiogenezę w badaniach doświadczalnychi klinicznych. - Zakład Fizjologii Człowieka iBiofizyki. Recenzenci: prof. dr hab. Elżbieta Czarnecka,prof. dr hab. Mieczysław Szostek, prof. dr hab. ZbigniewHerman, prof. dr hab. Grzegorz Bartosz. Kolokwium -26 VI 2007.RYSZ Jacek: Intensywność ogólnoustrojowejreakcji zapalnej i stresu oksydacyjnego u chorych zprzewlekłą niewydolnością nerek leczonych nerkozastępczo.- II Zakład Medycyny Ratunkowej. Recenzenci:prof. dr hab. Jacek Manitius, prof. dr hab. FranciszekKokot, prof. dr hab. Władysław Sułowicz, prof. dr hab.Krzysztof Zeman. Kolokwium - 10 VII 2007.DoktoratyBARTOSZ Krzysztof: Ocena celowości wykonywaniagastroskopii u chorych z kamicą pęcherzykażółciowego. - Klinika Chirurgii, Akademia Świętokrzyskaw Kielcach. Promotor: prof. dr hab. StanisławGłuszek. Recenzenci: dr hab. Jarosław Reguła, prof. drhab. Marian Brocki. Obrona - 10 X 2006.CIEBIADA-ADAMIEC Anna: Ocena działaniaprzeciwgrzybicznego nikotynamidu w badaniach in vitro.-Zakład Mikrobiologii Klinicznej ICZMP. Promotor:doc. dr hab. Eugeniusz Małafiej. Recenzenci: prof. drhab. Andrzej Szkaradkiewicz, prof. dr hab. Piotr Kurnatowski.Obrona - 10 X 2006.CIURASZKIEWICZ Katarzyna: Zachowanie sięBNP- mózgowego peptydu natriuretycznego u pacjentówz pozawałowymi zaburzeniami przewodzeniaśródkomorowego. - Klinika Kardiologii, AkademiaŚwiętokrzyska w Kielcach. Promotor: prof. dr hab.Marianna Janion. Recenzenci: dr hab. Dariusz Dudek,prof. dr hab. Zenon Gawor. Obrona - 10 X 2006.HADŁAW–DURSKA Kinga: Wpływ pól magnetycznychstosowanych w chorobach odcinka szyjnegokręgosłupa na hydrodynamikę oka. - Klinika Okulistyki iRehabilitacji Wzrokowej. Promotor: prof. dr hab. RomanGoś. Recenzenci: prof. dr hab. Zofia Krawczyk, prof. drhab. Jan Czernicki. Obrona - 12 XII 2006.HAJDUK Robert: Wpływ inhibitorów esterazy acetylocholinowejna właściwości fizykochemiczne krwinekczerwonych ludzi zdrowych i pacjentów z chorobąAlzheimera – badania in vitro. - Zakład Biomedycz-nychPodstaw Rehabilitacji. Promotor: prof. dr hab. El-żbietaPoziomska–Piątkowska. Recenzenci: prof. dr hab.Krzysztof Gwoździński, prof. dr hab. Jan Błaszczyk.Obrona - 10 X 2006.KAMROWSKA Anna Katarzyna: Analiza przyczyni uwarunkowań zaburzeń adaptacyjnych u żołnierzyuznanych przez Wojskowe Komisje Lekarskie zanie-zdolnych do zasadniczej służby wojskowej. -Klinika Psychiatrii Dorosłych. Promotor: prof. dr hab.Antoni Florkowski. Recenzenci: prof. dr hab. JanuszPionkowski, prof. dr hab. Wojciech Gruszczyński.Obrona - 14 XI 2006.LEPAK Marcin: Problemy adaptacyjne do służbywojskowej uwarunkowane obciążającym wywiademokołoporodowym i wczesnodziecięcym. - Klinika PsychiatriiDorosłych. Promotor: prof. dr hab. WojciechGruszczyński. Recenzenci: prof. dr hab. Antoni Florkowski,prof. dr hab. Robert Hese. Obrona - 14 XI2006.OLAS-JANASZKIEWICZ Elżbieta: Ocena wybranychparametrów ekonometrycznych w oddziałachchirurgicznych w okresie zmian systemowych w ochroniezdrowia. - Szpital im. Mikołaja Kopernika w Łodzi.Promotor: dr hab. Włodzimierz Stelmach. Recenzenci:prof. dr hab. Leszek Wdowiak, prof. dr hab. Adam Dziki.Obrona - 10 X 2006.POPIŃSKI Michał: Wpływ pentoksyfiliny i kwasuaskorbinowego na wybrane parametry metabolizmutlenowego krwinki czerwonej osób z chorobą Alzheimeraw badaniach in vitro. - Zakład FizjologiiCzło-wieka. Promotor: prof. dr hab. Jan Błaszczyk.Recenzenci: prof. dr hab. Krzysztof Gwoździński, prof.dr hab. Andrzej Buczyński. Obrona - 12 XII 2006.PRZYBYŁA Monika: Potencjał endogenny P300jako wykładnik diagnostyczny zmian w ośrodkowymukładzie nerwowym u osób uzależnionych od alkoholu.- Klinika Neurologii i Neurorehabilitacji. Promotor:prof. dr hab. Henryk Chmielewski. Recenzenci: prof. drhab. Daniela Dworniak, prof. dr hab. Zdzisław Maciejek.Obrona - 10 X 2006.WOJTACKI Janusz: Ocena wpływu leczenia inhibitoramiaromatazy na strukturę kości chorych naraka piersi z zastosowaniem analizy radiometrycznejobojczyka i żebra. - Zakład Patomorfologii. Promotor:prof. dr hab. Krzysztof Zieliński. Recenzenci: prof.dr hab. Marian Brocki, prof. dr hab. Cezary Szczylik.Obrona - 14 XI 2006.ZIEMNIAK Piotr: Badania nad niektórymi zjawiskamiodpornościowymi w przebiegu doświadczalnegozapalenia jelit u szczurów. - Klinika Chirurgii Ogólneji Kolorektalnej. Promotor: prof. dr hab. Adam Dziki.Recenzenci: prof. dr hab. Grzegorz Wallner, dr hab.Krzysztof Kołomecki. Obrona - 12 XII 2006.* * *ADAMCZEWSKI Tomasz: Ocena zaburzeń czyn-152 KRONIKARZ

nościowych stawów krzyżowo-biodrowych i ich wpły-wuna funkcje kompleksu potyliczno-szczytowo-obrotowego.- Klinika Rehabilitacji Medycznej. Promotor: prof. drhab. Jolanta Kujawa. Recenzenci: prof. dr hab. HenrykChmielewski, prof. dr hab. Jan Talar. Obrona - 24 IV2007.BĄDYRA–KOWALIK Małgorzata: Stan seroprotekcjiposzczepiennej przeciw wirusowemu zapaleniuwątroby typu B u pracowników medycznych. Promotor:prof. dr hab. Maria Gołębiowska. Recenzenci: prof. drhab. Daniela Dworniak, prof. dr hab. Neonila Szeszenia-Dąbrowska. Obrona - 2 VII 2007.BERNACIAK Elżbieta: Aspekty epidemiologiczne,ekonomiczne i kliniczne obrażeń ciała u chorych hospitalizowanychw Oddziale Medycyny Ratunkowej 10Wojskowego Szpitala Klinicznego z Przychodnią wBydgoszczy w latach 1998-2005. - Oddział KlinicznyChirurgii Ręki. Promotor: prof. dr hab. Zbigniew Dudkiewicz.Recenzenci: prof. dr hab. Andrzej Kalewski,prof. dr hab. Krystian Żołyński. Obrona - 3 VII 2007.BROCKA Ewa: Stan przyzębia a wybrane parametrystresu oksydacyjnego u osób z zespołem metabolicznym.- Katedra Rehabilitacji. Promotor: prof. dr hab.Jan Kowalski. Recenzenci: prof. dr hab. Jadwiga Jośko,prof. dr hab. Jan Błaszczyk. Obrona - 3 VII 2007.BRODA Monika: Fenotypowa i genotypowacharakterystyka szczepów gronkowców izolowanychz różnych materiałów szpitalnych na oddziałachzabiegowych. - Zakład Mikrobiologii Lekarskiej iSanitarnej. Promotor: prof. dr hab. Andrzej Denys.Recenzenci: prof. dr hab. Mirosław Łuczak, doc. dr hab.Eugeniusz Małafiej. Obrona - 12 VI 2007.BZDĘGA Wojciech: Nowa koncepcja zabezpieczeniamedyczno-stomatologicznego wojsk w warunkachpolowych. Wyposażenie i praca polowego gabinetustomatologicznego. - Zakład Edukacji Zdrowotnej iPromocji Zdrowia. Promotor: prof. dr hab. AndrzejBuczyński. Recenzenci: prof. dr hab. Jan Trykowski,prof. dr hab. Tadeusz Mosiniak. Obrona - 13 II 2007.CIEŚLAK Dorota: Wpływ wybranych statyn nawskaźniki stanu zapalnego, cholesterol błonowy ilipidogram osocza u pacjentów z hiperlipidemią typuII. - Klinika Chorób Wewnętrznych z OddziałemFarmakologii Klinicznej i Terapii Monitorowanej.Promotor: prof. dr hab. Julita Chojnowska-Jezierska.Recenzenci: prof. dr hab. Jan Henryk Goch, prof. dr hab.Wiktor Szostak. Obrona - 2 VII 2007.DĄBROWSKA Katarzyna: Ocena działania donoratlenku azotu DPTA/NO w nadciśnieniu płucnymwywołanym infekcją streptoccocus z grupy B wmodelu noworodków świni. - Klinika NeonatologiiICZMP. Promotor: prof. dr hab. Janusz Gadzinowski.Recenzenci: prof. dr hab. Beata Czeszyńska, prof. drhab. Krzysztof Zeman. Obrona - 2 VII 2007.GAWŁOWSKA Aleksandra: Ocena stężeniaTGF-ß1, CCL5/RANTES i s Fas/Apoi-1 w moczu dzieciz u-ropatią zaporową. - Oddział Kliniczny Chirurgiii Uro-logii Dziecięcej Katedry Pediatrii Zabiegowej.Promotor: prof. dr hab. Jerzy Niedzielski. Recenzenci:prof. dr hab. Wojciech Dębek, prof. dr hab. MarekSosnowski. Obrona - 13 II 2007.GODLEWSKI Bartosz: Ocena skutecznościleczenia operacyjnego choroby dyskowej kręgosłupaszyjnego z zastosowaniem implantów DERO C-DiscPEEK. - Klinika Neurochirurgii i Chirurgii NerwówObwodowych. Promotor: prof. dr hab. Andrzej Radek.Recenzenci: prof. dr hab. Włodzimierz Jarmundowicz,prof. dr hab. Lech Polis. Obrona - 24 IV 2007.GRZYBOWSKI Roman: Badania nad czynnościąstawu skokowo-goleniowego po złamaniach kostekgoleni z uszkodzeniem więzozrostu piszczelowostrzałkowego.- Oddział Kliniczny Chirurgii Ręki.Promotor: prof. dr hab. Zbigniew Dudkiewicz. Recenzenci:prof. dr hab. Andrzej Kalewski, prof. dr hab.Krystian Żołyński. Obrona - 12 VI 2007.HARASIUK Agnieszka: Kliniczna wartość oznaczaniastężenia serotoniny i melatoniny w surowicyi ich metabolitów w moczu u osób z dyspepsją czynnościową.- Klinika Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych.Promotor: prof. dr hab. Jan Chojnacki.Recenzenci: prof. dr hab. Andrzej Lewiński, prof. dr hab.Antoni Gabry-elewicz. Obrona - 21 IX 2007.JAKUBOWSKI Artur: Ocena wyników leczeniazłamań okołokrętarzowych metodą stabilizacji dynamicznejw materiale własnym. - Oddział KlinicznyChirurgii Ręki. Promotor: prof. dr hab. ZbigniewDudkiewicz. Recenzenci: prof. dr hab. AndrzejKalewski. prof. dr hab. Krystian Żołyński. Obrona - 12VI 2007.KAMERYS Juliusz: Profilaktyka poekspozycyjnawścieklizny w regionie łódzkim w latach 1992-2004 natle sytuacji epizootycznej. - Klinika Chorób Zakaźnych.Promotor: prof. dr hab. Daniela Dworniak. Re-cenzenci:prof. dr hab. Piotr Zaborowski, prof. dr hab. AndrzejBuczyński. Obrona - 2 VII 2007.KĘDZIERSKI Robert: Zastosowanie lasera neodymowo:YAG (Nd: YAG) w leczeniu zwężeń cewkimoczowej u mężczyzn. - Klinika Urologii i RehabilitacjiUrologicznej. Promotor: prof. dr hab. Eugeniusz Miękoś.Recenzenci: prof. dr hab. Kazimierz Krajka, prof. dr hab.Marek Sosnowski. Obrona - 13 II 2007.KIEŁPIŃSKI Artur: Analiza wybranych czynnikówpsychopatologicznych i psychospołecznych determinującychprzestępcze zachowania seksualne. - KlinikaPsychiatrii Dorosłych. Promotor: prof. dr hab. AntoniFlorkowski. Recenzenci: prof. dr hab. Zbigniew LewStarowicz, prof. dr hab. Wojciech Gruszczyński. Obrona- 8 V 2007.KOŁODZIEJSKA Izabella: Analiza przyczyni uwarunkowań ponownych hospitalizacji psychia-KRONIKARZ 153

trycznych. - Klinika Psychiatrii Dorosłych. Promotor:prof. dr hab. Antoni Florkowski. Recenzenci: prof. drhab. Andrzej Zięba, prof. dr hab. Józef Kocur. Obrona- 13 II 2007.KOWALSKA Grażyna: Analiza wyników leczeniai przyczyn zwolnień lub odroczeń ze służby wojskowejżołnierzy z organicznym uszkodzeniem mózgu. - KlinikaPsychiatrii Dorosłych. Promotor: prof. dr hab. AntoniFlorkowski. Recenzenci: prof. dr hab. Robert Hese, prof.dr hab. Józef Kocur. Obrona - 29 VI 2007.LACHOWICZ Jerzy: Wartość diagnostyczna badaniaradiologicznego i artroskopowego w ocenie stopniazaawansowania choroby zwyrodnieniowej stawówkolanowych. - I Klinika Ortopedii z Oddziałem RehabilitacjiPourazowej. Promotor: prof. dr hab. KrystianŻołyński. Recenzenci: prof. dr hab. Andrzej Kalewski,prof. dr hab. Zbigniew Dudkiewicz. Obrona - 8 V2007.LIPIŃSKI Cezary: Standaryzacja opisu stanu klinicznegodla potrzeb informacji medycznej. - Szpitalim. Mikołaja Kopernika. Promotor: dr hab. WłodzimierzStelmach. Recenzenci: prof. dr hab. Leszek Wdowiak,prof. dr hab. Krystian Żołyński. Obrona -29 VI 2007.MAJOWSKI Jarosław: Wpływ inhibitora pompypro-tonowej na elementy bariery antyoksydacyjnej uosób z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy. -Zakład Fizjologii Człowieka. Promotor: prof. dr hab.Jan Błaszczyk. Recenzenci: prof. dr hab. KorneliaKędziora–Kornatowska, prof. dr hab. Jan Chojnacki.Obrona - 13 III 2007.MORDAKA Robert: Stężenie wybranych cytokinpozapalnych u chorych na przewlekłą niewydolność żylnąleczonych zmikronizowaną frakcją flawonową. - KlinikaDermatologii i Dermatologii Dziecięcej. Promotor: prof.dr hab. Andrzej Kaszuba. Recenzenci: prof. dr hab. AnnaSysa-Jędrzejowska, prof. dr hab. Zygmunt Adamski.Obrona - 9 I 2007.NOWAK Michał Szymon: Przyczyny niezdolności dosłużby wojskowej z powodu chorób oczu na podstawieorzeczeń Rejonowej Wojskowej Komisji Lekarskiej wŁodzi. - Klinika Okulistyki i Rehabilitacji Wzrokowej.Promotor: prof. dr hab. Roman Goś. Recenzenci: prof. drhab. Zofia Krawczyk, prof. dr hab. Andrzej Stankiewicz.Obrona - 24 IV 2007.OPUCHLIK Anna: Przydatność metody kompleksowejfizycznej terapii udrażniającej w leczeniu obrzękulimfatycznego kończyny górnej u kobiet po mastektomii.- Oddział Kliniczny Chirurgii Ręki. Promotor: prof.dr hab. Zbigniew Dudkiewicz. Recenzenci: prof. drhab. Wojciech Hagner, prof. dr hab. Krystian Żołyński.Obrona - 3 VII 2007.PAKUŁA Robert: Badania składu jakościowegoi lekowrażliwości in vitro bakteryjnej flory towarzyszącejizolowanej od chorych z trądzikiem pospolitym. - KlinikaDermatologii i Dermatologii Dziecięcej. Promotor:prof. dr hab. Franciszek Seneczko. Recenzenci: prof. drhab. Stanisław Zabielski, prof. dr hab. Andrzej Denys.Obrona - 9 I 2007.PAWLICKA Agnieszka: Ocena kształtowaniasię postawy ciała na tle wybranych parametrówrozwoju fizycznego uczennic klas maturalnych rocznika2006-2007 łódzkich szkół średnich ogólnokształcących. -Zakład Biomedycznych Podstaw Rehabilitacji WydziałuFizjoterapii. Promotor: prof. dr hab. Elżbieta Poziomska-Piątkowska. Recenzenci: prof. dr hab. Krystyna Nazar,prof. dr hab. Krystian Żołyński. Obrona - 8 V 2007.PIOTROWSKI Wojciech: Ocena intensywnościzakażenia Helicobacter pylori u osób z chorobąrefluksową przełyku. - Klinika Gastroenterologii i ChoróbWewnętrznych. Promotor: prof. dr hab. Jan Chojnacki.Recenzenci: prof. dr hab. Daniela Dworniak, prof. dr hab.Antoni Gabryelewicz. Obrona - 21 IX 2007.RYGLEWSKA-CHO Aneta: Badanie wybranychwskaźników metabolizmu tlenowego płytek krwi i chorychna atopowe zapalenie skóry. - Klinika Dermatologii iDermatologii Dziecięcej. Promotor: prof. dr hab. AndrzejKaszuba. Recenzenci: dr hab. Elżbieta Waszczy-kowska,prof. dr hab. Zygmunt Adamski. Obrona - 9 I 2007.SANTOREK-STRUMIŁŁO Edyta: Ocena wartościwideotorakoskopii a także aktywności peroksydazyglutationowej i dysmutazy ponadtlenkowej w diagnostycerozsianych zmian miąższowych płuc. - Klinika ChirurgiiKlatki Piersiowej,Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej.Promotor: prof. dr hab. Marian Brocki. Recenzenci: doc.dr hab. Krzysztof Leksowski, prof. dr hab. WojciechDyszkiewicz. Obrona - 12 VI 2007.STALIŃSKA Liliana: Analiza ekspresjiwybranych białek cyklu komórkowego za pomocąmetody immunohistochemicznej we włókniakowatościnaciekowej (desmoid). - Zakład Biologii i Genetyki.Promotor: prof. dr hab. Tomasz Ferenc. Recenzenci:prof. dr hab. Alina Midro, prof. dr hab. Stanisław Sporny.Obrona - 12 VI 2007.WRZESIŃSKA Magdalena: Ocena psychologicznychi psychospołecznych uwarunkowań niektórychczynnościowych zaburzeń układu pokarmowego. -Zakład Rehabilitacji Psychospołecznej. Promotor: prof.dr hab. Józef Kocur. Recenzenci: prof. dr hab. ZdzisławMajchrzyk, prof. dr hab. Jan Chojnacki. Obrona - 12VI 2007.ZGODA Krystyna: Efektywność nauczania językówobcych w ocenie studentów i absolwentów WydziałuWojskowo-Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego wŁodzi. - Klinika Ortopedii z Oddziałem RehabilitacjiPourazowej I Katedry Ortopedii i Traumatologii. Promotor:prof. dr hab. Krystian Żołyński. Recenzenci:prof. dr hab. Wiesława Leżańska, prof. dr hab. AndrzejBuczyński. Obrona - 29 VI 2007.ZNOJEK Wojciech: Ocena czynników ryzyka rozrostówendometrium i ich znaczenie w uzupełnieniu154 KRONIKARZ

wskazań do wyłyżeczkowania jamy macicy. - KlinikaGinekologii i Położnictwa. Promotor: doc. dr hab. JacekWilczyński. Recenzenci: doc. dr hab. Andrzej Semczuk,prof. dr hab. Tomasz Pertyński. Obrona - 9 I 2007.GRZEGORCZYK Izabela: Metabolity wtórne owłaściwościach przeciwutleniających w kulturach invitro Salvia officinalis. - Zakład Biologii i BotanikiFarmaceutycznej. Promotor: prof. dr hab. HalinaWysokińska. Recenzenci: prof. dr hab. Ewa Łojkowska,prof. dr hab. Olga Olszowska. Obrona – 15 XII 2006.JASIŃSKA Magdalena Ewa: Wpływ simwastatynyi wybranych antagonistów kanałów wapniowychna mięsień sercowy królików. - Zakład Biofarmacji.Promotor: prof. dr hab. Daria Orszulak-Michalak.Recenzenci: prof.dr hab. Jacek Petrusewicz, prof. dr hab.Jadwiga Skrętkowicz. Obrona – 27 X 2006.KUŹMA Łukasz: Wytwarzanie diterpenów wkulturach organów niezmienionych i zmienionychgenetycznie Salvia sclarea L. - Zakład Biologii i BotanikiFarmaceutycznej. Promotor: prof. dr hab. HalinaWysokiń-ska. Recenzenci: prof.dr hab. MirosławaFurmanowa, prof. dr hab. Jan Gudej. Obrona – 24 XI2006.NOWAK Tomasz: Meticylinooporność gronkowcówkoagulozaujemnych izolowanych ze środowiska szpitala.- Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej. Promotor:prof. dr hab. Eligia M. Szewczyk. Recenzenci: prof.dr hab. Maria Kozioł-Montewka, prof. dr hab. AndrzejPiotrowski. Obrona – 24 XI 2006.SZYMAŃSKI Paweł Bartosz: Poszukiwanie nowychinhibitorów acetylocholinoesterazy jako potencjalnychzwiązków do diagnostyki choroby Alzheimera. - ZakładChemii Farmaceutycznej i Analizy Leków. Promotor:prof. dr hab. Elżbieta Mikiciuk-Olasik. Recenzenci: prof.dr hab. Anna Długosz, prof. dr hab. Barbara Malawska.Obrona – 13 X 2006.WOJEWODA-MORAWSKA Emilia Barbara:Badania fizykochemiczne i biologiczne nowychhepatotropowych połączeń gadolinu - Zakład ChemiiFarmaceutycznej i Analizy Leków. Promotor: prof. drWYDZIAŁ FARMACEUTYCZNYDoktoratyWYDZIAŁ NAUK O ZDROWIUDoktoratyhab. Elżbieta Mikiciuk-Olasik. Recenzenci: prof. dr hab.Konrad Misiura, prof. dr hab. Justyn Ochocki. Obrona– 13 X 2006.* * *GALOCH Aneta Magdalena: Toksykokinetyka ihepatotoksyczność polichlorowanych naftalenów wustroju szczura. - Zakład Toksykologii. Promotor: prof.dr hab. Andrzej Sapota. Recenzenci: prof.dr hab. AndrzejStarek, prof. dr hab. Mirosław Szutowski. Obrona – 04VII 2007.KARMAŃSKA Aleksandra: Składniki odżywczeoraz aktywność celulolityczna, proteolityczna iprzeciwutleniająca wybranych gatunków grzybówuprawowych. - Zakład Bromatologii. Promotor: prof.dr hab. Anna Wędzisz. Recenzenci: prof.dr hab. ReginaOlędzka, prof. dr hab. Andrzej Stańczak. Obrona – 13IV 2007.LORENC Anna Katarzyna: Układ melatoninergicznyw siatkówce i szyszynce indyka – regulacyjna rolaświatła, zegara biologicznego i dopaminy. - ZakładFar-makologii, Wydział Lekarski. Promotor: prof. drhab. Jolanta B. Zawilska. Recenzenci: prof. dr hab.Elżbieta Pyza, prof. dr hab. Henryk Stępień. Obrona –19 VI 2007.PAJĄK Marek: Odwracalna reakcja wiązaniadi-tlenu przez kompleksy mieszane Co(II)-L-(α)-aminokwas-imidazol.- Zakład Chemii Fizycznej i Biokoordynacyjnej.Promotor: prof. dr hab. AleksanderKu-felnicki. Recenzenci: prof.dr hab. Zbigniew Hubicki,prof. dr hab. Cezary Kinart. Obrona – 11 V 2007.WOŹNICZKA Magdalena: Kompleksy mieszanekobalt(II)-aminokwas-imidazol: równowagi w warunkachbeztlenowych. - Zakład Chemii Fizycznej i Biokoordynacyjnej.Promotor: prof. dr hab. Aleksander Kufelnicki.Recenzenci: prof.dr hab. Adam Bald, prof. drhab. Edward Szłyk. Obrona – 11 V 2007.BŁĘDZKA Kamila: Współdziałanie miejsc wiążącychkationy i ligand w domenie ß3A receptorafibrynogenu i witronektyny . - Zakład BiofizykiMolekularnej i Medycznej. Promotor: prof. dr hab.Czesław Cierniewski. Recenzenci: prof. dr hab. inż.Grzegorz Bujasz, prof. dr hab. Jacek Otlewski. Obrona– 15 XI 2006.FRYDRYSIAK Krystyna: Efektywność nauczaniapierwszej pomocy na przykładzie uczniów LiceówOgólnokształcących w Łodzi. - I Zakład Anestezjologiii Intensywnej Terapii. Promotor: prof. dr hab. WojciechGaszyński. Recenzenci: prof. dr hab. Jacek Piekarski,prof. dr hab. Andrzej Piotrowski. Obrona – 8 XI 2006.KOŁODZIEJCZYK-WOJTCZAK Dominika:KRONIKARZ 155

Analiza przyczyn wczesnych zgonów u pacjentówz obrażeniami ciała na terenie województwa łódzkiego.- Zakład Medycyny Ratunkowej i Medycyny Katastrof.Promotor: prof. dr hab. Wojciech Gaszyński. Recenzenci:prof. dr hab. Marian Brocki, prof. dr hab. Michał Gaca.Obrona – 13 XII 2006.MARCINKOWSKA-BACHLIŃSKA Monika:Analiza wybranych psychologicznych parametrówjakości życia związanej ze zdrowiem chorych na chorobęrefluksową. - Klinika Chorób Przewodu Pokarmowego.Promotor: prof. dr hab. Ewa Małecka-Panas. Recenzenci:prof. dr hab. Alina Borkowska, prof. dr hab. Grażyna Rydzewska.Obrona – 13 XII 2006.NASZYDŁOWSKA Edyta: Jakość życia ludzi bezdomnychi jej uwarunkowania zdrowotne. - Zakład MedycynySportowej. Promotor: prof. dr hab. Anna Jegier.Recenzenci: prof. dr hab. Wojciech Drygas, prof. dr hab.Elżbieta Trafiałek. Obrona – 15 XI 2006.PRĄCZKO Katarzyna: Wpływ aktywności ruchowejna występowanie infekcji górnych dróg oddechowych uosób starszych. - Zakład Medycyny Zapobiegawczej.Promotor: prof. dr hab. Tomasz Kostka. Recenzenci:dr hab. Franciszek Szatko, dr hab. Katarzyna Wieczorkowska-Tobis.Obrona – 8 XI 2006.WIELEMBOREK-MUSIAŁ Katarzyna: Odpowiedźtensyjna na wysiłek fizyczny dorosłych osób,uwarunkowania i znaczenie kliniczne. - ZakładMedycyny Sportowej. Promotor: prof. dr hab. AnnaJegier. Recenzenci: prof. dr hab. Krzysztof Klukowski,prof. dr hab. Tomasz Kostka. Obrona – 15 XI 2006.* * *BARTOSZKO-TYCZKOWSKA Anna: Analizafenotypu oporności patogenów wyizolowanych odpacjentów OIT USK nr 1 w Łodzi w latach 2002-2006.I Zakład Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Promotor:prof. dr hab. Wojciech Gaszyński. Recenzenci: prof.dr hab. Eugeniusz Małafiej, prof. dr hab. Piotr Kuna.Obrona – 5 IV 2007.BEDNAREK-GEJO Anna: Ocena skutecznościwieloletniego systematycznego wysiłku fizycznego wpre-wencji otyłości i zespołu metabolicznego u mężczyznw wieku średnim. — Zakład Medycyny Zapobiegawczej.Promotor: prof. dr hab. Wojciech Drygas. Recenzenci:prof. dr hab. Tomasz Kostka, prof. dr hab. Krzy-sztofKlukowski. Obrona – 26 I 2007.BIEGAŃSKA-PŁONKA Maria: Opieka pediatrycznalekarzy Szpitala Anny Marii nad dziećmi w Łodziw okresie II Rzeczypospolitej. - Zakład Historii Medycynyi Farmacji. Promotor: prof. dr hab. Jerzy Supady.Recenzenci: prof. dr hab. Andrzej Felchner, prof. dr hab.Czesław Jeśman. Obrona – 4 VI 2007.CUKRAS Zbigniew: Aktywność ruchowa a chorobazwyrodnieniowa stawów biodrowych. - ZakładMedycyny Sportowej. Promotor: prof. dr hab. AnnaJegier. Recenzenci: prof. dr hab. Tadeusz Trzaska, drhab. Jolanta Kujawa. Obrona – 3 I 2007.CZARNIK Tomasz: Zależności patofizjologicznemiędzy ciśnieniem śródczaszkowym, ciśnieniemśródgałkowym oraz średnim ciśnieniem tętniczymu pacjentów z ciężkimi zespołami krwotocznymi mózguze szczególnym uwzględnieniem ciężkich obrażeńczaszkowo-mózgowych. - I Zakład Anestezjologii i IntensywnejTerapii. Promotor: prof. dr hab. WojciechGaszyński. Recenzenci: prof. dr hab. Andrzej Radek,prof. dr hab. Leon Drobnik. Obrona – 4 VII 2007.GAŁASZEK Michał: Wyniki stacjonarnej rehabilitacjikardiologicznej u mężczyzn z chorobąniedokrwienną serca po inwazyjnym leczeniu kardiologicznymlub kardiochirurgicznym. - Zakład MedycynySportowej. Promotor: prof. dr hab. Anna Jegier.Recenzenci: prof. dr hab. Wojciech Drygas, prof. dr hab.Piotr Dylewicz. Obrona – 30 III 2007.JERCZYŃSKA Hanna: Udział peptydów natriuretycznychw regulacji ekspresji inhibitora aktywatorówplazminogenu typu 1 w komórkach śródbłonkaludzkiego. - Zakład Biofizyki Molekularnej i Medycznej.Promotor: prof. dr hab. Zofia Pawłowska. Recenzenci:prof. dr hab. Jacek Bartkowiak, prof. dr hab. MirosławSoszyński. Obrona – 29 V 2007.KAMIŃSKI Michał: Zasady refundacji lekówna świecie – wnioski dla Polski. - Zakład JakościŚwiadczeń, Procedur i Standardów Medycznych.Promotor: prof. dr hab. Romuald Holly. Recenzenci:prof. dr hab. Andrzej Lewiński, prof. dr hab. TomaszHermanowski. Obrona – 7 V 2007.NOCUŃ Marek: Próba opracowania modelu monitorowanialeków przeciw płytkowych w cukrzycydoświadczalnej u szczurów. Zakład Zaburzeń KrzepnięciaKrwi. Promotor: prof. dr hab. Cezary Watała.Recenzenci: dr hab. Marek Sanak, prof. dr hab. BarbaraWachowicz. Obrona – 19 VI 2007.PORTAS Lesław: Lecznictwo chirurgiczne w Rzeszowiew okresie od 1626 do 1973 roku. - Zakład HistoriiMedycyny i Farmacji. Promotor: prof. dr hab. JolantaSadowska. Recenzenci: prof. dr hab. Czesław Jeśman,prof. dr hab. Antoni Jonecko. Obrona – 4 IV 2007.SMOLARCZYK Katarzyna: Oddziaływanie inhibitoraaktywatorów Plazminogenu typu 1 (PAI-1)z włóknikiem i á1- kwaśną glikoproteiną – znaczeniedla aktywności biologicznej PAI-1. - Zakład BiofizykiMolekularnej i Medycznej. Promotor: prof. dr hab.Czesław Cierniewski. Recenzenci: prof. dr hab. MichałDadlez, prof. dr hab. Barbara Wachowicz. Obrona – 7II 2007.STASIAK Marta: Receptory kolagenu w komórkachśródbłonka – ich porównanie z receptorami płytekkrwi. Zakład Biofizyki Molekularnej i Medycznej.Promotor: dr hab. Urszula Kralisz. Recenzenci: prof. drhab. Barbara Kostka, prof. dr hab. Barbara Wachowicz.Obrona – 29 V 2007.ZANIEWICZ Dorota: Wydolność aerobowa156 KRONIKARZ

i anaerobowa mężczyzn w wieku średnim i starszym –wieloletnia obserwacja wpływu aktywności fizycznej.- Zakład Medycyny Zapobiegawczej. Promotor: prof. drhab. Tomasz Kostka. Recenzenci: prof. dr hab. KrzysztofKlukowski, prof. dr hab. Dariusz Nowak. Obrona – 26I 2007.WYDZIAŁ FIZJOTERAPIIDoktoratyBUDKOWSKA Halina: Rekombinowane alergenypyłku brzozy a inne parametry alergii u chorych naastmę oskrzelową i alergiczny nieżyt nosa uczulonych nabrzozę. Zakład Alergologii i Rehabilitacji Oddechowej.Promotor: prof. dr hab. Krzysztof Buczyłko. Recenzenci:prof. dr hab. Krzysztof Zeman, prof. dr hab. Marek Kulus.Obrona – 7 XI 2006.CYNKIER Przemysław: Znaczenie wybranychuwaru-nkowań środowiskowych i zaburzeń psychicznychw zachowaniach agresywnych chorych na schizofrenię.Zakład Rehabilitacji Psychospołecznej. Promotor: prof.dr hab. Józef Kocur. Recenzenci: prof. dr hab. AntoniFlorkowski, dr hab. Bartosz Łoza. Obrona – 5 XII2006.OLSZEWSKI Sławomir: Ocena zdrowia fizycznegopoborowych i przydatności do zasadniczej służbywojskowej na przykładzie pułku chemicznego w Brodnicy.Klinika Ortopedii i Rehabilitacji Pourazowej. Promotor:prof. dr hab. Krystian Żołyński. Recenzenci: prof. drhab. Andrzej Buczyński, prof. dr hab. Wojciech Hagner.Obrona – 7 XI 2006.* * *BARYLSKI Marcin: Zespół metaboliczny u chorychz wysokim ryzykiem sercowo – naczyniowym. KatedraRehabilitacji. Promotor: prof. dr hab. Jan Kowalski.Recenzenci: prof. dr hab. Jan H. Goch, dr hab. KrzysztofJ. Filipiak. Obrona – 3 VII 2007.GAJOS Agata: Fenotyp mutacji (DYT 1) genu dlatorsyny A w populacji polskich pacjentów z dystonią.Oddział Kliniczny Chorób Układu Pozapiramidowego.Promotor: prof. dr hab. Andrzej Bogucki. Recenzenci:prof. dr hab. Janusz Wendorff, dr hab. Anna Krygowska–Wajs. Obrona – 5 VI 2007.NIEDŹWIEDZKI Tomasz: Analiza metod i wynikówleczenia operacyjnego złamań urazowych kręgosłupaw części piersiowo – lędźwiowej. Kliniczny OddziałChirurgii Ręki. Promotor: prof. dr hab. ZbigniewDudkiewicz. Recenzenci: prof. dr hab. AndrzejKalewski, prof. dr hab. Krystian Żołyński. Obrona – 2I 2007.REPETOWSKI Marcin: Porównawcza ocenawyników leczenia zawrotów głowy pochodzeniaszyjnego za pomocą farmakoterapii lub fizjoterapiioraz metody skojarzonej. Klinika Otolaryngologiii Onkologii Laryngologicznej. Promotor: prof. dr hab.Jurek Olszewski. Recenzenci: prof. dr hab. BożydarLatkowski, prof. dr hab. Wiesław Sułkowski. Obrona– 5 VI 2007.WROŃSKI Jan Wojciech: Analiza ekspresjiwybranych białek adhezyjnych w komórkach guzówwłókniakowatości naciekowej (desmoid). Zakład Biologiii Genetyki. Promotor: prof. dr hab. Tomasz Ferenc.Recenzenci: prof. dr hab. Adam Dziki, prof. dr hab.Wiesława Salwa–Żurawska. Obrona – 5 VI 2007.WYDZIAŁ PIELĘGNIARSTWA i POŁOŻNICTWADoktoratySZERLA Małgorzata: Ocena leczenia bólu pooperacyjnegou dzieci. Związek bólu z osobowością. –Oddział Kliniczny Intensywnej Terapii i AnestezjologiiII Katedry Pediatrii. Promotor: prof. dr hab. AndrzejPiotrowski. Recenzenci: prof. dr hab. Janusz Andres,prof. dr hab. Wojciech Gaszyński. Obrona – 14 XII2006.* * *PIŃKOWSKI Dominik: Wpływ wybranych zmiennychklinicznych na ocenę jakości życia zależnej odzdrowia u pacjentów chorujących na cukrzycę typu 2. –Klinika Diabetologii IMW. Promotor: prof. dr hab. JerzyLoba. Recenzenci: prof. dr hab. Iwona Kłoszewska, drhab. Maciej Małecki. Obrona – 15 II 2007.KRONIKARZ 157

KONFERENCJE, SYMPOZJA, ZJAZDY NAUKOWEDr Maria JakubowskaWYKAZ KONFERENCJI ZORGANIZOWANYCHW ROKU AKADEMICKIM 2006/2007Data Nazwa Organizator Wydział13-16 IX 2006, Łódź Konferencja Naukowo- Zakład Propedeutyki Lekarsko-DentystycznySzkoleniowa XII Zjazdu i Diagnostyki StomatologicznejZespołów Stomatologicznych;Katedry Sto-XVII Wystawa Produktówmatologii OgólnejStomatologicznychCEDE21-23 IX 2006, Bełchatów XXVI Sympozjum Sekcji Katedra Urologii Wojskowo-LekarskiUrologów WojskowychPolskiego TowarzystwaUrologicznego5–X 2006, Łódź VIII Sympozjum Sekcji Klinika Chorób Oczu LekarskiWszczepów Wewnątrzgałkowychi Chirurgii RefrakcyjnejPolskiego TowarzystwaOkulistycznego5-7 X 2006, Słok XXI Krajowa KonferencjaNaukowo-Szkoleniowa„Problemy otolaryngologiidziecięcej w codziennejpraktyce”7 X 2006, Łódź III Wojewódzkie SympozjumLekarzy Rodzinnych,Internistów i Pediatrów - 10lat Medycyny Rodzinnejw Łodzi12-14 X 2006, Łódź X Jubileuszowa KonferencjaSekcji PediatrycznejPolskiego TowarzystwaDiabetologicznego nt. ”Cukrzycatypu 1 od patogenezydo powikłań”Klinika Otolaryngologii,Audiologii i FoniatriiDziecięcejŁódzki Oddział Woj. KolegiumLekarzy Rodzinnychw Polsce, ZakładMedycyny Rodzinneji Medycyny SpołecznościLokalnych, I ZakładMedycyny RodzinnejUM w Łodzi przy udzialeKnow-howKlinika Chorób DzieciI Katedry Pediatrii, KlinikaDiabetologii i ChoróbMetabolicznych UMw ŁodziLekarskiNauk o ZdrowiuLekarski158 KRONIKARZ

16-20 X 2006, Łódź Międzynarodowa Konferencja„8th InternationalConference on AncientDNA and Associated Biomolecules”18. X. 2006, Łódź Konferencja Naukowo-Szkoleniowa nt. „Problemyotolaryngologii dziecięcej”Cykl posiedzeń 19 X,16,30 XI, 14 XII 2006, ŁódźSpotkania z kardiologiąi kardiologią inwazyjną19-20 X 2006, Łódź Ogólnopolska KonferencjaNaukowa „Wokół kobietyi jej dziecka”20 X 2006, Łódź I konferencja naukowoszkoleniowa„Nowe kierunkiw prewencji, diagnostycei terapii nadciśnienia tętniczegou dzieci i młodzieży”21 X 2006 , Łódź II Konferencja „Postępyw kardiologii”26-28 X 2006, KazimierzDolnyXI Konferencja PolskiegoTowarzystwa Badań nadHistaminą, nt. „BiogenicAmines and Related BiologicallyActive Compounds /Aminy Biogenne i PokrewneZwiązki o Wysokiej AktywnościBiologicznej”10 XI 2006, Warszawa Konferencja Naukowa:„Rozpuszczalność oraz solubilizacjahydrotopowai micelarna jako stały aspektformulacji efektywnej postacileku i kosmetyku”13-14 X 2006, Łódź Warsztaty Proktologiczne:„Leczenie chirurgiczneprzetok okołoodbytniczychi guzków krwawniczych”Zakład Biologii MolekularnejKatedry OnkologiiKlinika Otolaryngologii,Audiologii i FoniatriiDziecięcejPielęgniarstwa i PołożnictwaLekarskiKlinika Kardiologii Lekarskii Zakład KardiologiiInwazyjnej I KatedryKardiologii i KardiochirurgiiWydział Pielęgniarstwai Położnictwa UM nictwaPielęgniarstwa i Położ-w Łodzi, Polskie TowarzystwoPołożnych- Oddział Wojewódzkiw Łodzi, Polskie TowarzystwoGinekologiczne– Oddział ŁódzkiZakład Fizjologii Człowiekai Biofizyki podWojskowo-Lekarskipatronatem honorowymJ.M. Rektora UM wŁodzi prof. dr hab. AndrzejaLewińskiego orazPrezydenta Miasta Łodzidr Jerzego Kropiwnickiego.Fundacja „Dar Serca”, LekarskiFu-ndacja dla Kardiologii,Stowarzyszenie„Forum Kardiologów”;II Katedra i Klinika KardiologiiUMZakład Biochemii HormonówUM - współor-FizjoterapiiganizatorKatedra Farmacji StosowanejKlinika Chirurgii Ogólneji KolorektalnejFarmaceutycznyWojskowo-LekarskiKRONIKARZ 159

16-17 XI 2006, Łódź IX Konferencja NowoczesneTechnologie w Medycynie,pt. „Nowoczesne metodyleczenia chorób krwi”24 XI 2006, Łódź Konferencja TowarzystwaInternistów Polskich Oddziałw Łodzi nt. „Zespółmetaboliczny – prewencjai leczenie w XXI wieku”24 XI 2006, Łódź Konferencja naukowoszkoleniowamedycynyrodzinnej „Współczesnemetody diagnostyczne wpraktyce lekarza rodzinnego”24-25 XI 2006, Łódź Konferencja naukowoszkoleniowa„II ŁódzkaKonferencja im. Józefa WacławaGrotta – Diabetologiaoparta na faktach”Katedra i Kliniki HematologiiKlinika Chorób Wewnętrznychi RehabilitacjiKardiologicznej(współorganizator)II Zakład MedycynyRodzinnej UM, OśrodekKształcenia LekarzyRodzinnych UniwersyteckiegoSzpitalanr 2 WAM, CentralnySzpital WeteranówKlinika Endokrynologiii Chorób MetabolicznychUM w Łodzi, KlinikaDiabetologii i ChoróbMetabolicznych UMw Łodzi, Łódzki OddziałKolegium LekarzyRodzinnych w PolsceLekarskiFizjoterapiiWojskowo-LekarskiLekarski1 XII 2006, Łódź II Ogólnopolska KonferencjaKatedra Klinicznych Fizjoterapii„ Postępy Klinicznych Podstaw Rehabilitacji,Podstaw rehabilitacji” (Zakład Alergologiii Rehabilitacji Oddechowej,Zakład Arteterapii,Zakład BiomedycznychPodstaw Rehabilitacji,Zakład Biomechanikii Zaopatrzenia Protetyczno-Ortopedycznego)8-9XII 2006, Łódź Alergologia w praktyce- Katedra Immunologii LekarskiKonferencje szkolenioweALFA 2006 „ Alergie skóryi alergie zawodowe”12-13 XII 2006, Rydzyna Sympozjum : Techniczne i Klinika Kardiologii LekarskiMedyczne Aspekty LeczeniaNagłego Zgonu Sercowego16-17 II 2007, Łódź Ogólnopolska KonferencjaKatedra Higieny i Epi-Nauk o ZdrowiuNaukowo-Szkoleniowa demiologii„Otyłość jako problemzdrowotny współczesnychspołeczeństw”25-27 II 2007, Szczyrk Sympozjum Naukowo- Klinika Kardiologii, LekarskiSzkoleniowe „Migotanie Kardiochirurgii i Rehabilitacjiprzedsionków. Nowe strategieleczenia. Od farmakoterapiido ablacji”.KardiologicznejI Katedry Kardiologiii Kardiochirurgii160 KRONIKARZ

28 II 2007, Łódź Konferencja Łódzkiego Klinika Chorób PrzewoduOddziału Polskiego TowarzystwaPokarmowego UMGastroenterologicznegont.: „Postępyw diagnostyce i leczeniuchorób układu pokarmowego– choroby trzustki”2-3 III 2007, Łódź VI Łódzkie Warsztaty PsychogeriatrycznkuKlinika Psychiatrii WierzeńPodeszłego i Zabu-PsychotycznychUM3 III 2007, Łódź IV Wojewódzkie SympozjumSzkoleniowe LekarzyPodstawowej Opieki Zdrowotnej8-11 III 2007, Zakopane IV Sympozjum Sekcji NeurochirurgiiDziecięcej PolskiegoTowarzystwa Neurochirurgów:„Zastosowanieimplantów w chirurgii kręgosłupau dzieci” „Postępyw leczeniu zastawkowymwodogłowia”9-10 III 2007, Łódź Konferencja Forum Młodych17 III 2007, Łódź XIII Łódzka KonferencjaKardiologiczna19-20 III 2007, Łódź Warsztaty Proktologiczne:„Leczenie chirurgiczneprzetok okołoodbytniczychi guzków krwawniczych”24 III 2007, Łódź Konferencja: „Determinantynapadów i lekoopornościw padaczce”25-27 III 2007, Chlewiska Sympozjum: Zasady programowaniastymulatorówserca -kurs dla średniozaawansowanych18–24 IV 2007, Łódź VII Festiwal Nauki, Technikii SztukiI Zakład Medycyny RodzinnejUM (współorganizator)Klinika NeurochirurgiiDziecięcej UM, KlinikaNeurochirurgii ICZMPSekcja Forum MłodychPolskiego TowarzystwaDermatologicznego,Katedra i Klinika Dermatologiii WenerologiiUMII Katedra i Klinika KardiologiiKlinika Chirurgii Ogólneji KolorektalnejKlinika Neurologiii Epileptologii z OddziałemUdarowym IIKatedry Chorób UkładuNerwowego wraz z PolskimTowarzystwemEpileptologii”Klinika KardiologiiŁódzkie TowarzystwoNaukowe, Urząd MiastaŁodzi (współorganizator- Uniwersytet Medycznyw Łodzi)LekarskiPielęgniarstwa i PołożnictwaNauk o ZdrowiuNauk Biomedycznychi Kształcenia PodypolomowegoLekarskiLekarskiWojskowo-LekarskiWojskowo-LekarskiLekarskiKRONIKARZ 161

19-21 IV 2007, Łódź XLV Ogólnopolska i IIIMiędzynarodowa KonferencjaStudenckich TowarzystwNaukowych i MłodychLekarzy10-11 V 2007, Lublin Konferencja Młodych Fizjologów11-12 V 2007, Łódź III International EmergencyMedicine ConferenceCopernicus 2007 n.t. „Medycynaratunkowa – noweproblemy i rozwiązania”11-12 V 2007, Łódź The First International Conferenceof Medical Studentsand Junior Doctors on FamilyMedicine (PierwszaMiędzynarodowa KonferencjaStudentów Medycynyi Młodych Lekarzy na tematMedycyny Rodzinnej)16 V 2007, Łódź Warsztaty Proktologiczne:„Całkowite wycięcie mezorektumw raku odbytnicy”16-18 V 2007, Łódź VII Międzynarodowe SympozjumProktologiczne.18 V 2007, Warszawa Ogólnopolska KonferencjaNaukowa nt.: Badaniadiagnostyczne w reformowanymsystemie ochronyzdrowia w Polsce24-26 V 2007, Łódź XXIX Zjazd Polskiego TowarzystwaPediatrycznegoUniwersytet Medycznyw ŁodziKlinika Chorób PrzewoduPokarmowego UM(współorganizator)Oddział Kliniczny MedycynyRatunkowej(współorganizator)I Zakład Medycyny RodzinnejUM (współorganizator)pod patronatemJM Rektora UM w Łodzi,prof. dr. hab. med.Andrzeja Lewińskiegooraz dr KonstantegoRadziwiłła, prezesa NaczelnejRady Lekarskiej(organizator)Klinika Chirurgii Ogólneji KolorektalnejKlinika Chirurgii Ogólneji KolorektalnejUM w Łodzi, KrajowaIzba Diagnostów Lab.,Krajowy Instytut Ubezpieczeń,StudenckieKoło Naukowe przy KatedrzePolityki OchronyZdrowia UM w ŁodziKlinika Alergologii, Gastroenterologiii ŻywieniaDzieci III KatedryPediatrii UMKlinika Chorób PrzewoduPokarmowego UM(współorganizator)LekarskiPielęgniarstwa i PołożnictwaNauk o ZdrowiuWojskowo-LekarskiWojskowo-LekarskiNauk o ZdrowiuLekarski2 VI 2007, Walewice Konferencja Polskiego TowarzystwaLekarskiegoLekarskiChoroby Przewodu Pokarmowego14 VI 2007, Łódź Regionalna Konferencja Polskie Towarzystwo FarmaceutycznyNaukowo-Informacyjna Farmaceutyczne - OddziałŁódzki, Sekcja„Forum Leku Roślinnego”Technologii Farmaceutycznej,Katedra Farmakognozji,Katedra Biologiii BiotechnologiiFarmaceutycznej, OgródBotaniczny w Łodzi162 KRONIKARZ

20-23 VI 2007, Łódź VIII Konferencja Naukowo-Szkoleniowant.: „Alergia,astma, immunologiakliniczna”22 IX 2007, Łódź Krajowa Konferencja :„Łódzki Weekend Gastrologiczny”24–26 IX 2007, Łódź XIII Zjazd Polskiego TowarzystwaBiofizycznego27–29 IX 2007, Łódź Rehabilitacja Medyczna- profilaktyka pierwotnai wtórna niepełnosprawnościKatedra Immunologii,Klinika Immunologii,Reumatologii i AlergiiKlinika Gastroenterologiii Chorób WewnętrznychPolskie TowarzystwoBiofizyczne, ZakładBiofizyki Molekularneji Medycznej UMOddział Łódzki PolskiegoTowarzystwa Rehabilitacji,Klinika RehabilitacjiMedycznej UM,Komitet Rehabilitacji,Kultury Fizycznej, IntegracjiSpołecznej PolskiejAkademii Nauk,Zakład UbezpieczeńSpołecznychLekarskiWojskowo-LekarskiNauk o ZdrowiuFizjoterapiiKRONIKARZ 163

Dr Włodzimierz BernerJUBILEUSZOWY XX KRAJOWY ZJAZDPOLSKIEGO TOWARZYSTWAHISTORII MEDYCYNY I FARMACJIW dniach od 26 do 28 września 2003 roku odbył się w Poznaniu XX Jubileuszowy Krajowy ZjazdPolskiego Towarzystwa Historii Medycyny i Farmacji, zorganizowany w 750 rocznicę Lokacji MiastaPoznania na lewym brzegu Warty. Zjazd przygotował Komitet Organizacyjny (powołany przez członkówmiejscowego Oddziału Towarzystwa), któremu przewodniczył dr hab. n. med. Roman M e i s s n e r ,pełniący równocześnie funkcję prezesa Zarządu Głównego PTHMiF (kadencja za lata 2000-2003).Uroczystość otwarcia Zjazdu pod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej PolskiejAleksandra Kwaśniewskiego i przy wsparciu Komitetu Honorowego – reprezentowanego przezprzedstawicieli naczelnych i lokalnych władz administracji państwowej, nauki polskiej, najwyższejhierarchii kościoła rzymsko-katolickiego m. Poznania oraz wyższych uczelni poznańskich – odbyła się26 września w Sali Czerwonej Pałacu Działyńskich, który w historii miasta stał się w XIX i na początkuXX w. (w dobie niewoli narodowej) jednym z najważniejszych ośrodków polskości. W tym samym dniuorganizatorzy, zaproszeni goście i uczestnicy obrad wzięli udział w odsłonięciu tablicy, upamiętniającejświatowej sławy lekarza poznańskiego Roberta Remaka. Tablica – umieszczona na ścianie frontowejbudynku Archiwum Państwowego m. Poznania – pozostawiła trwały materialny ślad po ZjeździeJubileuszowym Towarzystwa.Miejscem zakwaterowania uczestników Zjazdu był Hotel „Polonez”, w którym odbyły się równieżtrzydniowe sesje naukowe. Ich tematyka obejmowała takie zagadnienia, jak: I. „Medycyna i farmacjaXX wieku”, II. „Lekarze i farmaceuci na obczyźnie”, III. Dzieje medycyny poznańskiej – w 750-lecieLokacji Miasta Poznania”, IV. „Od etyki do bioetyki”, V. „Metodologia historii nauk medycznych”, VI.„Varia”, prezentujące dowolną tematykę z dziedziny historii medycyny i farmacji.Zjazd zgromadził liczne grono historyków, lekarzy i farmaceutów, nie tylko z ośrodków pol-skich,ale także z zagranicy, m.in. z Austrii, Białorusi, Niemiec, Rosji, USA i Węgier. Wśród osób przybyłychna Zjazd było wielu młodych pracowników nauki (ogółem prawie 25% wszystkich prelegentów),godnych kontynuatorów badań, prowadzonych przez starsze i średnie pokolenie historyków medycynyi farmacji.Ogółem zgłoszono 155 referatów, w tym 15 przygotowanych przez członków i osoby związanez Oddziałem Łódzkim PTHMiF. Środowisko łódzkie zaprezentowało badania naukowe w czterechspośród sześciu tematów wiodących. W temacie I. udział referatowy mieli: dr n. hum. WłodzimierzBerner (Rozwój i organizacja kadr służby zdrowia w Łodzi w okresie II Rzeczypospolitej), lek. med.Maria Biegańska (Nadzór higieniczny i organizacja kontroli nad dystrybucją mleka w Łodzi w latach1925-1937), dr n. hum. Marek Dutkiewicz (Pomoc stomatologiczna w Legionach Polskich w latach1914-1918), prof. dr hab. n. hum. Andrzej Felchner (Działalność i najważniejsze problemy piotrkowskiejsłużby zdrowia po I i II wojnie światowej), prof. dr hab. n. med. Czesław Jeśman, dr n. hum. ZdzisławJezierski (Organizacja i działalność służb przeciwepidemicznych w wojsku polskim w latach 1918-1939;Porównanie występowania i zwalczania wybranych chorób zakaźnych w armiach obcych i WP w latach1918-1939), dr Z. Jezierski (Służba sanitarna harcerek podczas drugiej wojny światowej), lek. med.Krzysztof Kopociński (Opieka duszpasterska w IX Szpitalu Okręgowym w Brześciu nad Bugiem; Zarysorganizacji i działalności IX Szpitala Okręgowego w Brześciu nad Bugiem w latach 1920-1939), dr hab.164 KRONIKARZ

n. farm. Bazyli Leszczyłowski (Apteki i zawód farmaceutyczny w Polsce w latach 1946-1951), prof. drhab. n. hum. Jolanta Sadowska (Ewolucja systemowa opieki zdrowotnej w sektorze ubezpieczeniowymw Polsce w latach 1920-1939), prof. dr hab. n. med. Jerzy Supady (Powstanie i rozwój łódzkiej szkołyftyzjatrycznej (do 1939 r.); w temacie III. – dr Z. Jezierski (Służba zdrowia okręgu poznańskiego ArmiiKrajowej); w temacie V. – dr n. hum. Maria Wałęska-Siempińska (Przesłanki filozoficzne w dziejachnauki o leku); w temacie VI. – prof. J. Sadowska (Medycyna w starożytnej kulturze chińskiej).Nadmienić warto, że wyrazem uznania dla członków Oddziału Łódzkiego było powierzenie prof.Jolancie Sadowskiej i prof. Czesławowi Jeśmanowi (oboje z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi)oraz prof. Andrzejowi Felchnerowi (z Filii Kieleckiej Akademii Świętokrzyskiej w PiotrkowieTrybunalskim) kierownictwa obrad kilku sesji naukowych.Pobyt w Poznaniu – oprócz uczestnictwa w sesjach naukowych – sprzyjał licznym spotkaniomtowarzyskim, odbywanym w węższym i szerszym gronie. Niezapomnianą imprezą był bankiet w siedzibieFilii Poznańskiej Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej (mieszczącejsię na Starym Mieście), połączony z prezentacją pieśni i muzyki żydowskiej. Wspomnieć należytakże o wspaniałej uczcie duchowej, jakiej dostarczył koncert w kościele farnym p.w. św. Stanisława(najpiękniejszej świątyni barokowej na ziemiach polskich), zorganizowany specjalnie dla uczestnikówZjazdu, którzy wysłuchali kompozycji, m.in. Jana z Ludziska, Jana Sebastiana Bacha i Cezara Francka.Wrażeń estetycznych i poznawczych dostarczyła wycieczka do Biblioteki Kórnickiej, posiadającej bogatezbiory muzealne i biblioteczne, gromadzone głównie przez Tytusa Działyńskiego. Wśród najciekawszycheksponatów wymienić można rękopiśmienne pergaminowe księgi średniowieczne (najczęściej o charakterzesakralnym) i XV-wieczne drukowane inkunabuły (wszystkie z pięknymi ozdobnymi inicjałami),jak również XVI i XVII-wieczne zielniki i inne późniejsze dzieła o treści medycznej, kończąc na rękopisachniektórych prac Norwida, Słowackiego i Mickiewicza.Jednym z ostatnich akcentów Zjazdu była Msza Święta w intencji członków PTHMiF, odprawionaprzez Księdza Arcybiskupa Metropolitę Poznańskiego prof. dr. hab. Stanisława Gądeckiego w Katedrzew Ostrowiu Tumskim, w bardzo podniosłej atmosferze, w miejscu przesiąkniętym historią, gdzie przedponad tysiącem lat odbył się chrzest Polski i gdzie spoczęli po śmierci twórcy polskiej państwowościMieszko I i Bolesław Chrobry.W dniu 27 września odbyło się Walne Zgromadzenie PTHMiF, na którym wysłuchano i przyjętosprawozdania ustępującego Zarządu. Kulminacyjnym punktem posiedzenia był wybór nowych władzTowarzystwa, w tym jego prezesa; funkcję tę powierzono prof. dr hab. n. hum. Wandzie Wojtkiewicz-Rok z Oddziału Wrocławskiego (pierwszej kobiecie, która objęła ten urząd w blisko 80-letnich dziejachTowarzystwa). Organizację następnego XXI Krajowego Zjazdu w 2006 r. powierzono historykommedycyny i farmacji z Górnego Śląska, z siedzibą Oddziału w Katowicach. Stanowisko redaktoranaczelnego Archiwum Historii Medycyny i Farmacji, czasopisma wydawanego przez Towarzystwo,pozostawiono nadal w rękach prof. dr. hab. n. med. Zdzisława Gajdy z Oddziału Krakowskiego.Podkreślić należy, że XX Jubileuszowy Zjazd PTHMiF – w opinii jego uczestników – zakończył sięsukcesem organizacyjnym i naukowym. W 2007 r. ukazały się drukiem, oczekiwane od dawna, materiałyzjazdowe (ogółem 74 wybrane opracowania, w tym 11 autorstwa członków i osób związanych z OddziałemŁódzkim).Włodzimierz Berner: Spotkanie historyków, Panaceum, styczeń 2004 s. 15; Jubileuszowy XX KrajowyZjazd Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny i Farmacji. Program, Poznań 26-28 września 2003 s. 1-49:Jubileuszowy XX Krajowy Zjazd Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny i Farmacji. Streszczenia referatów,Poznań 26-28 września 2003 s. I-XXXIV, 1-84; Medycyna i Farmacja XX wieku. Zagadnienia wybrane. PokłosieJubileuszowego Naukowego XX Krajowego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny i Farmacji /pod. red. Romana Meissnera. Poznań 2007 s. VI-LXXIV; informacje z pobytu na Zjeździe, w posiadaniu autoraniniejszego opracowania.KRONIKARZ 165

Medal pamiątkowyMateriały zjazdowe PTHMiF166 KRONIKARZ

Dr Włodzimierz BernerXXI KRAJOWY ZJAZDPOLSKIEGO TOWARZYSTWA HISTORII MEDYCYNY I FARMACJIW dniach od 24 do 26 maja 2007 r. odbył się we Wrocławiu XXI Krajowy Zjazd PolskiegoTowarzystwa Historii Medycyny i Farmacji (PTHMiF). Jego przygotowaniem zajął się KomitetOrganizacyjny, któremu przewodniczyła prof. dr hab. n. hum. Wanda Wojtkiewicz-Rok (z OddziałuWrocławskiego), sprawująca jednocześnie funkcję prezesa Zarządu Głównego PTHMiF(kadencja za lata 2003-2007).Uroczyste otwarcie Zjazdu – pod Honorowym Patronatem Jego Magnificencji RektoraAkademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu i przy wsparciu Komitetu Honorowegoz udziałem przedstawicieli władz wojewódzkich i miejskich oraz krajowych i lokalnychtowarzystw naukowych i zawodowych o proweniencji historycznej, lekarskiej i farmaceutycznej– odbyło się 24 maja (w godzinach wieczornych) w Ratuszu, na Rynku Starego Miasta. W tymsamym dniu zebrał się ustępujący Zarząd Główny.Miejscem zakwaterowania uczestników Zjazdu był Park Hotel, mieszczący się nieopodalCentrum Szkoleniowo-Konferencyjnego (przy ul. Kopernika, w Parku Szczytnickim), gdzietoczyły się 25-26 maja obrady naukowe, zorganizowane w jedenastu sekcjach. Ich tematykabyła zróżnicowana i dotyczyła takich zagadnień, jak: I. „Dzieje ośrodków akademickich”, II.„Medycyna komplementarna i alternatywna”, III. „Higiena społeczna – eugenika – promocjazdrowia”, IV. „Medycyna magicznoteurgiczna”, V. „Z historii szpitalnictwa i opieki społecznej”,VI. „Z historii wodolecznictwa”, VII. „Opieka medyczna w szkołach”, VIII. „Medycyna wojskowawobec postępu nauk medycznych”, IX. „Wybitne postaci w dziejach medycyny”, X. „Zbioryeksponatów i muzea lekarskie”, XI. „Medycyna i farmacja – tradycja i współczesność”.Ogółem nadesłano 57 referatów, z czego 12 zgłosili członkowie i osoby związane z OddziałemŁódzkim PTHMiF. Wśród wystąpień zaprezentowanych przez „łodzian” warto zwrócić uwagęna zagadnienia dotyczące Łodzi i regionu łódzkiego, autorstwa: dr. n. hum. WłodzimierzaBernera (Doktor Emanuel Sonnenberg /1863-1939/ – działalność zawodowa, naukowai społeczna), mgr Anny Cisińskiej (Działalność poradni przyrodniczej dla dzieci w Łodziw okresie międzywojennym), prof. dr. hab. n. hum. Andrzeja Felchnera (Rozwój medycynyszkolnej w Piotrkowie Trybunalskim i powiecie piotrkowskim w II RP), prof. dr. hab. n. med.Jerzego Supady, dr n. med. Marii Biegańskiej-Płonki (Kolonie letnie dla dzieci w Łodzina przełomie XIX/XX w.); autorami pozostałych prelekcji, z zakresu historii medycyny polskieji powszechnej, byli: prof. dr hab. n. med. Czesław Jeśman (Charakterystyka epidemiologicznai zwalczanie gruźlicy w Wojsku Polskim w latach 1919-1921), mgr Joanna Jeśman (Muzealekarskie w Polsce), dr n. hum. Zdzisław Jezierski (Rafał Czerwiakowski – twórca polskiejchirurgii wojskowej), dr n. hum. Joanna Majchrzak-Mikuła (Początki opieki medycznej wszkołach na ziemiach polskich), mgr Magdalena Prasoł (Woda jako lek na cierpienie ciała iduszy w dawnej medycynie), prof. dr hab. n. hum. Jolanta Sadowska (Starożytne, orientalnemetody profilaktyczno-lecznicze i ich współczesne postrzeganie), dr n. hum. Beata Szczepańska(Czasopiśmiennictwo pedagogiczne i medyczne jako źródło do badań higieny szkolnej w II RP),dr Maria Wałęska-Siempińska (Filozoficzno-etyczne przesłanki medycyny holistycznej.Pacjent jest osobą). Dodać należy, że wśród osób kierujących obradami poszczególnych sekcjiKRONIKARZ 167

naukowych byli także członkowie naszego Oddziału, w tym prof. Jerzy Supady i prof. CzesławJeśman.Pobyt we Wrocławiu – niezależnie od uczestnictwa w posiedzeniach naukowych, charakteryzującychsię wysokim poziomem merytorycznym – obfitował w spotkania towarzyskie,podczas których odnawiano dawne kontakty i nawiązywano nowe znajomości. Jedną z takichimprez była uroczysta kolacja w restauracji Cesarsko-Królewskiej, w Rynku Starego Miasta.Wrażeń poznawczych dostarczyło zwiedzanie miasta.W dniu 25 maja, w godzinach popołudniowych, odbyło się Walne Zgromadzenie PTHMiF.Na mocy decyzji Zarządu Głównego prof. dr hab. n. med. Zbigniew Domosławski wraz zprof. dr. hab. n. med. Waldemarem Kozuschkem, prof. dr hab. n. med. Zofią Podgórską-Klawe i prof. dr. hab. n. med. Edmundem Waszyńskim uhonorowani zostali dyplomamiczłonków honorowych PTHMiF. W drugiej części posiedzenia zebrani delegaci wysłuchalisprawozdań i udzielili absolutorium ustępującemu Zarządowi oraz dokonali wyboru nowychwładz. W wyniku głosowania i po ukonstytuowaniu się nowego Zarządu Głównego prezesemTowarzystwa na kolejną kadencję został prof. Jerzy Supady, zastępcą prezesa – prof. CzesławJeśman, sekretarzem – prof. dr hab. n. hum. Andrzej Fechner, skarbnikiem – dr n. hum.Włodzimierz Berner (wszyscy z Oddziału Łódzkiego PTHMiF). Drugim zastępcą prezesamianowano prof. dr. hab. n. med. Romana Meissnera (z Oddziału Poznańskiego), któremupowierzono także stanowisko redaktora naczelnego „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny”.W tym periodyku, wydawanym przez Towarzystwo, mają ukazać się nadesłane i wygłoszonewe Wrocławiu referaty. Organizacji następnego XXII Krajowego Zjazdu, w 2010 r., podjęli sięhistorycy medycyny i farmacji z Oddziału Łódzkiego (pierwszy i jak dotychczas jedyny KrajowyZjazd łodzianie zorganizowali przed blisko trzydziestu laty, w 1979 r.).XXI Krajowy Zjazd Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny i Farmacji. [Program], Wrocław 24-26 maja2007; informacje z pobytu na Zjeździe, w posiadaniu autora niniejszego opracowania.XXI Krajowy Zjazd Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny i Farmacji we Wrocławiu168 KRONIKARZ

KRONIKARZ 169

170 KRONIKARZ

KRONIKARZ 171

Skład Zarządu Głównego PTHMiF (kadencja 2007-2010)Prof. dr hab. Jerzy Supady - prezesProf. dr hab. Czesław Jeśman - zastępca prezesaProf. dr hab. Roman Meissner - zastępca prezesaProf. dr hab. Andrzej Felchner - sekretarzDr Włodzimierz Berner - skarbnik172 KRONIKARZ

Dr Kamila GworysSPRAWOZDANIEZ VI MIĘDZYNARODOWEGO KONGRESUPOLSKIEGO TOWARZYSTWA REHABILITACJIW dniach 27 – 29 września 2007 r. odbył się w Łodzi VI Międzynarodowy Kongres PolskiegoTowarzystwa Rehabilitacji na temat: „Rehabilitacja Medyczna - profilaktyka pierwotna i wtórnaniepełnosprawności” pod Patronatem Honorowym Ministra Zdrowia prof. dr hab. med. ZbigniewaReligi.Podczas Kongresu odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo – Wyborcze Polskiego TowarzystwaRehabilitacji, na którym zostały wybrane nowe władze Towarzystwa. Odbyło się także ZebranieSprawozdawczo – Wyborcze Sekcji Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży. Zorganizowano również posiedzenieZarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji VI Kadencji w Muzeum Kinematografii w Łodzi,spotkanie Konsultantów Wojewódzkich z Konsultantem Krajowym w dziedzinie rehabilitacji medycznej,Posiedzenie Rad Naukowych czasopism z zakresu rehabilitacji medycznej i fizjoterapii oraz zebraniePaństwowej Komisji Akredytacyjnej.Uroczysta Inauguracja Kongresu odbyła się w Teatrze Wielkim w Łodzi. Przewodnicząca KomitetuOrganizacyjnego prof. Jolanta K u j a w a przywitała zebranych gości oraz odczytała listy skierowanedo uczestników Kongresu między innymi przez Ministra Zdrowia prof. Zbigniewa Religę. Po prze-VI MIĘDZYNARODOWY KONGRESPOLSKIEGO TOWARZYSTWA REHABILITACJIPod Honorowym Patronatem Ministra ZdrowiaProf. dr hab. med. Zbigniewa ReligiRehabilitacja Medyczna-profilaktyka pierwotna i wtórnaniepełnosprawnościMedical RehabilitationPrimary and secondary prevention of disabilityŁódź, 27–29 września 2007 r.KRONIKARZ 173

Uroczysta inauguracja Kongresu w Teatrze Wielkim w ŁodziPrezydent Miasta Łodzidr Jerzy KropiwnickiJM Rektor Uniwersytetu Medycznego w Łodziprof. dr hab. Andrzej Lewiński174 KRONIKARZ

mówieniach przedstawicieli władz samorządu i miasta Łodzi oraz JM Rektora Uniwersytetu Medycznegow Łodzi, Prezes Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji dr Marek K r a s u s k i dokonał oficjalnego otwarciaKongresu.Zaproszeni goście wygłosili następujące wykłady:1. prof. Jerzy E. K i w e r s k i - „Czynniki wpływające na wzrost niepełnosprawności i możliwościdziałań profilaktycznych”2. prof. Giancarlo Bodini, Anna Maria Croce - „Carpal tunnel syndrome: HILT therapy treatment.Wykorzystanie terapii HILT (High Intensity Laser Therapy) w leczeniu zespołu kanału nadgarstka”3. prof. Jan C z e r n i c k i , Waldemar B r o l a , Łukasz K m i e c i a k - „Niepełnosprawność w następstwieschorzeń układu nerwowego”4. dr Marek K r a s u s k i - „Niepełnosprawność wynikająca ze schorzeń narządu ruchu”5. prof. Andrzej K w o l e k - „Plastyczność mózgu – nadzieja rehabilitacji medycznej”.Uroczystość otwarcia Kongresu uatrakcyjnił występ Maryli R o d o w i c z z zespołem.Tematyka tegorocznego Kongresu była bardzo szeroka i obejmowała następujące zagadnienia:• Rehabilitacja medyczna jako zespół działań ograniczających niepełnosprawność narządu ruchu;• Metody specjalne w rehabilitacji medycznej;• Nowoczesne metody rehabilitacji kardiologicznej i monitorowania przebiegu rehabilitacji medycznej;• Problemy rehabilitacji dzieci i młodzieży;• Rehabilitacja medyczna w chorobach narządu ruchu o etiologii zapalnej i niezapalnej;• Sport osób niepełnosprawnych – jedna z dróg rehabilitacji;• Rehabilitacja narządów zmysłów;• Diagnostyka medyczna i fizjoterapeutyczna w rehabilitacji leczniczej;• Uwarunkowania socjopsychomedyczne i prawne rehabilitacji osób niepełnosprawnych;• Rehabilitacja medyczna w chorobach wewnętrznych;• Tematy wolne.Zamierzeniem Kongresu było wypracowanie i propagowanie nowoczesnych metod rehabilitacjiw ramach działań na rzecz eliminacji powikłań i wtórnych zmian w chorobach i po urazach narząduruchu. Kongres był także okazją do wymiany doświadczeń specjalistów z różnych ośrodków polskichi zagranicznych, zajmujących się rehabilitacją narządu ruchu, przyczyniając się do popularyzacjinowoczesnych metod rehabilitacji w środowisku medycznym. Stanowił forum dla realizacji zadańskupionych wokół wypracowania skutecznych metod ograniczenia niepełnosprawności i analizyczynników warunkujących poprawę stanu zdrowia i jakości życia, rzutujących na aktywne uczestnictwoosób niepełnosprawnych w życiu społeczno-gospodarczym i kulturalnym kraju oraz WspólnotyEuropejskiej. Celem Kongresu było także zapoznanie z osiągnięciami światowej medycyny w zakresiediagnostyki fizjoterapeutycznej, rehabilitacji kardiologicznej i rehabilitacji narządów zmysłów. Programspotkania zawierał specjalistyczne kursy, sesje specjalne i naukowe, prezentacje będące podstawą dozapoznania się z nowymi metodami leczenia i rehabilitacji oraz uzyskania wiedzy wykorzystywanej wcodziennej praktyce w trosce o dobro pacjentów.Spotkanie specjalistów różnych specjalności zainteresowanych problematyką rehabilitacji medyczneji prewencji niepełnosprawności było okazją do wymiany doświadczeń w zakresie profilaktyki, diagnozyi leczenia chorób narządu ruchu na gruncie interdyscyplinarnym i międzynarodowym.Obrady odbywały się w Miejskim Ośrodku Sportu i Rekreacji w Łodzi przy ul. Ks. Skorupki 21.Obejmowały część praktyczną w formie warsztatów oraz teoretyczną w formie doniesień ustnych i plakatów.W części praktycznej odbyły się następujące warsztaty:1. Metoda McKenziego – zajęcia warsztatowe – prowadzący dr n. med. Tomasz Stengert – starszyinstruktor Międzynarodowego Instytutu McKenziego oraz mgr Aleksandra Wojciechowska– terapeuta certyfikowany Międzynarodowego Instytutu McKenziego.2. Zastosowanie metody S-E-T (Sling Exercise Therapy) w ćwiczeniach odcinka lędźwiowegoKRONIKARZ 175

i szyjnego kręgosłupa – prowadzący mgr Lech Wojdyła, instruktor metody S-E-T.3. Diagnostyka ultrasonograficzna stawów i kręgosłupa – prowadząca dr med. Małgorzata Serafin-Król, Zakład Diagnostyki Obrazowej, II Wydział Lekarski, AM Warszawa, Wojewódzki SzpitalBródnowski w Warszawie.4. Wykorzystanie pozaustrojowej terapii falą uderzeniową w urazach mięśniowych i zmianachzwyrodnieniowo-przeciążeniowych stawów – prowadząca mgr Urszula Frątczak, OśrodekPrzygotowań Olimpijskich w Spale.5. Ćwiczenia przy użyciu dynamicznego parapodium dla dorosłych w rehabilitacji neurologicznej– prowadzący Jan Kalkowski, Kalmed.6. Nordic Walking, Gymstick – warsztat praktyczny – prowadzący Tomasz Winiarek.7. Kinesiotaping – prowadzący prof. dr hab. n. med. Zbigniew Śliwiński.Na VI Międzynarodowym Kongresie Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji w 12 sesjach tematycznychwygłoszono 140 referatów a w 2 sesjach plakatowych zaprezentowano 68 plakatów. Obrady odbywałysię w trzech sesjach równoległych. W sesji pierwszej plenarnej poświęconej rehabilitacji medycznej jakozespołowi działań ograniczających niepełnosprawność narządu ruchu wygłoszono 11 referatów. Językiemwykładowym był język polski i angielski a tłumaczenie odbywało się symultanicznie.Komitet Naukowy VI Międzynarodowego Kongresu Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji przyznałnagrody i wyróżnienia za prezentacje ustne i plakatowe:nagrody za prezentację ustną:1. Jan W. R a c z k o w s k i - „Poziom testosteronu i estradiolu u dziewcząt z młodzieńczą skolioząidiopatyczną”.2. Dorota Warzecha, Juliusz Huber, Aleksandra Zagłoba, Alicja Witkowska, MarcinWytrążek - „Przewodnictwo eferentne z kory ruchowej do ośrodków rdzeniowych orazobwodowe do mięśni kończyn górnych i dolnych u rehabilitowanych chorych po udarachniedokrwiennych”.wyróżnienia za prezentacje ustne:1. Jean-Michel G r a c i e s - “Pathophysiology of spastic paresis adding immobilization and disuseto the neural insult”.2. Jolanta G r o t o w s k a –L e d e r - „Niepełnosprawni w społeczeństwie – perspektywa socjologiczna”.3. Piotr T e d e r k o , Marek Krasuski, Julita Czech, Agnieszka Dargiel, Iwona Garwacka-Jodzis, Anna Wojciechowska, Jerzy Kiwerski - „Wiarygodność klinicznej oceny spastycznościu osób po urazie rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym”.4. Mariusz D r u ż b i c k i , Andrzej Kwolek, Teresa Pop, Grzegorz Przysada - „Prędkości choduchorych z niedowładem połowiczym po udarze mózgu”.5. Marzena Mielczarek, Wiesław Konopka, Jurek Olszewski - „Porównawcza ocena wynikówleczenia szumów usznych za pomocą kinezyterapii i/lub hydrotransmisyjnej elektro-stymulacjinarządu słuchu”.6. Małgorzata D o m a g a l s k a , Krzysztof Czupryna, Andrzej Szopa, Janusz Nowotny - „Tzw.„gipsy hamujące” i toksyna botulinowa jako środki prewencji wtórnej u dzieci z mózgowymporażeniem dziecięcym”.wyróżnione prace w sesji plakatowej:1. Krzysztof K o ł o d z i e j , Andrzej Kwolek, Grzegorz Przysada, Piotr Szpunar - „Wpływfizjoterapii na symetryczność obciążenia kończyn dolnych i postawę ciała u osób z chorobądyskową w odcinku lędźwiowym kręgosłupa leczonych operacyjnie lub zachowawczo”.2. Grażyna B a n a s z e k , Irena Norska-Borówka- „Matematyczna ocena efektów usprawnianiametodą Vojty niemowląt przedwcześnie urodzonych”.Podczas trwania Kongresu swoje osiągnięcia prezentowali także studenci medycyny i fizjoterapii.Decyzją przewodniczących sesji studenckiej w wyniku uzyskanych punktacji przyznano 4 wyróżnieniai jedną nagrodę za obydwie prace łącznie.Nagrodzone prace w sesji studenckiej to:1. Magdalena Fronczek, Karolina Szulkowska - „Rola aktywności ruchowej i nawyków rucho-176 KRONIKARZ

wych wyniesionych z okresu dzieciństwa i dojrzewania w występowaniu i przebiegu chorobyzwyrodnieniowej kręgosłupa u osób dorosłych”.2. Karolina S z u l k o w s k a , Magdalena Fronczek - „Porównawcza ocena skuteczności przeciwbólowejprądów interferencyjnych i ultradźwięków u chorych z przewlekłym zespołem bólowymkręgosłupa w przebiegu choroby zwyrodnieniowej” – badanie pilotażowe.wyróżnione prace w sesji studenckiej to:1. Magdalena Nowak - „Subiektywna ocena wpływu ćwiczeń według metody Pilates na sprawnośćnarządu ruchu”.2. Danuta J a r o s ł a w s k a - „Wpływ odczuwania zespołu fantomowego po amputacji kończynydolnej na jakość życia pacjentów”.3. Katarzyna Wójtowicz - „Analiza częstości stosowania zabiegów fizjoterapeutycznych u pacjentówz chorobą zwyrodnieniową stawów obwodowych i kręgosłupa oraz ocena skutecznościpostępowania terapeutycznego – na podstawie przeglądu dokumentacji lekarskiej”.4. Magdalena T a r p i ł o w s k a - „Ocena skuteczności przeciwbólowej niskoenergetycznegopromieniowania laserowego w chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego w zależności odparametrów naświetlania”.W Kongresie uczestniczyły 822 osoby. Byli to specjaliści z różnych dziedzin medycyny, przedewszystkim specjaliści rehabilitacji medycznej i medycyny sportowej, ortopedzi, neurolodzy, reumatolodzy,fizjoterapeuci. Do udziału w Kongresie zaproszono uznane autorytety w dziedzinie rehabilitacjimedycznej z kraju i z zagranicy. Gościem Kongresu był między innymi prof. Jean-Michel G r a c i e s ,kierownik Oddziału Medycyny Fizykalnej i Rehabilitacji w CHU Henri Mondor w Créteil, we Francji.Specjalista rehabilitacji neurologicznej, który zajmuje się najnowocześniejszymi projektami badawczymiskierowanymi na usprawnienie funkcji motorycznych w niedowładach spastycznych, drżeniach i chorobieParkinsona. Wygłosił wykłady na temat patofizjologii niedowładu spastycznego, roli ogniskowych formterapii w niedowładzie spastycznym oraz miar hypertonii i spastyczności (skala Tardieu).Do grona wykładowców dołączyła również dr Maria L e b i e d o w s k a , specjalistka biomechaniki orazautorka wielu nowych metod pomiarowych i protokołów badawczych narządu ruchu dziecka u dziecizdrowych, jak i pacjentów z różnego rodzaju schorzeniami neurologicznymi głównie związanymi zespastycznością. Od roku 2005 prowadzi prace badawcze w Disability Branch, Department of Rehabilitation,NIH, Bethesada, MD, USA. Wygłosiła referat na temat enigmy spastyczności.Z Niemiec przybył Andreas Mack terapeuta zatrudniony w Medica Medizintechnik GmbH specjalistaz zakresu THERA-Trainer i BALANCE-Trainer z wykładem ”Dynamiczne parapodium dla dorosłychw rehabilitacji neurologicznej – teoria i praktyka”.Tematykę Kongresu rozszerzył prof. Ilya B. Zavodnikz Białorusi wykładem pt. „Pozytywne działanie melatoniny w cukrzycy”.Tradycyjnie już Kongres został wzbogacony imprezami towarzyszącymi. Obok uroczystego otwarciaKongresu w Teatrze Wielkim w pierwszym dniu Kongresu uczestnicy mieli możliwość spotkaniasię w łódzkich pubach. Dało to możliwość poznania reprezentacyjnych miejsc Łodzi, a zwłaszcza ulicyPiotrkowskiej z jej wspaniałymi odrestaurowanymi kamienicami. W drugim dniu Kongresu organizatorzyzaprosili uczestników na uroczysty bankiet w Pałacu Poznańskich w Łodzi. Przepiękne wnętrza pałacunadały przyjęciu niepowtarzalną atmosferę i pozwoliły poczuć bogatą historię Łodzi fabrykanckiej.Impreza ta spełniała także rolę wieczoru integracyjnego mającego na celu skonsolidowanie środowiskarehabilitacyjnego, nawiązanie nowych kontaktów, podtrzymanie starych przyjaźni.Podczas trwania Kongresu zorganizowano także dla zainteresowanych i osób towarzyszącychwycieczkę po Łodzi. Uczestnicy podziwiali najciekawsze zakątki Łodzi świadczące o jej bogatej „włókienniczej”przeszłości między innymi willę Scheiblera, Księży Młyn, Pałac Poznańskich, ulicę Piotrkowską.Mieli okazję także dostrzec w Łodzi współgranie teraźniejszości z przeszłością, którego przykładem jestnowoczesne a zarazem stylowe centrum handlu i rozrywki „Manufaktura”.Zamknięcie VI Międzynarodowego Kongresu Polskiego Towarzystwa Rehabilitacji obfitowałow gratulacje dla wyróżnionych prelegentów, podziękowania dla organizatorów i uczestników, sponsorówi przyjaciół. Po owocnych obradach, uzyskaniu zamierzonych celów, wzbogaceni w nowe doświadczenianaukowe, kulturalne i towarzyskie zarówno uczestnicy jak i organizatorzy Kongresu z żalem sięrozstawali.KRONIKARZ 177

Od lewej: prof. dr hab. Andrzej Kwolek, prof. dr hab. Jerzy Kiwerski, prof. dr hab. Jan CzernickiUczestnicy Kongresu178 KRONIKARZ

Prof. dr hab. Jolanta KujawaProf. dr hab. Marek SynderKRONIKARZ 179

Prof. dr hab. Maria LebiedowskaOd lewej: prof. dr hab. Stanisław Rudnicki, prof. dr hab. Aleksander Ronikier,dr Leonard Januszko, prof. dr hab. Jan Czernicki180 KRONIKARZ

Dziekan Wydziału Fizjoterapii - prof. dr hab. Jurek Olszewski i przewodnicząca Oddziału Łódzkiego PolskiegoTowarzystwa Rehabilitacji - prof. dr hab. Jolanta KujawaUroczysty bankiet w Pałacu Izraela Poznańskiego w ŁodziKRONIKARZ 181

Dr Maria JakubowskaWOLONTARIATW ŁÓDZKIEJ OPIECE HOSPICYJNEJW dniach 12-14 X 2007 roku odbyła się w Łodzi Konferencja Naukowo-Szkoleniowapt. „XV-lecie Opieki Paliatywnej na Ziemi Łódzkiej” zorganizowana przez StowarzyszenieHospicjum Łódzkie oraz Pracownię Medycyny Paliatywnej Katedry Onkologii UniwersytetuMedycznego w Łodzi.Głównymi tematami konferencji były :• Standardy i organizacja opieki paliatywnej;• Problemy w leczeniu bólu nowotworowego;• Wybrane problemy leczenia objawowego;• Psychoonkologia;• Opieka paliatywna u pacjentów z chorobą nie nowotworową;• Pielęgniarstwo w opiece paliatywnej;• Wolontariat w opiece paliatywnej.Honorowym patronatem konferencję objęli: prof. dr hab. n. med. Krystyna d e W a l d e n –G a ł u s z k o - Konsultant Krajowy w Dziedzinie Medycyny Paliatywnej, prof. dr hab. AndrzejLewiński - Rektor Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Włodzimierz F i s i a k - MarszałekWojewództwa Łódzkiego, Helena Pietraszkiewicz - Wojewoda Łódzki, dr Jerzy Kropiwnicki- Prezydent Miasta Łodzi, Ksiądz Arcybiskup Władysław Ziółek - Metropolita Łódzki.Program naukowy konferencji w większości skupiał się wokół najistotniejszych problemówmedycyny paliatywnej. Wielu wybitnych specjalistów z tej dziedziny wymieniało poglądy natemat procesu leczenia i opieki nad osobami nieuleczalnie chorymi. Zainteresowanych odsyłamdo materiałów zjazdowych umieszczonych w Clinical and Experimental Medical Letters, Vol.48,supl. B, 2007.Podczas konferencji podkreślono też rolę wolontariatu w opiece nad pacjentami i ich bliskimi.Znaczenie wolontariatu w opiece hospicyjnej doceniono przeznaczając mu oddzielną sesję„Wolontariat w opiece paliatywnej”.W tym miejscu warto przybliżyć znaczenie działalności wolontaryjnej w narodzinach ruchuhospicyjnego w Łodzi. Podobnie jak na świecie, w Polsce - również w naszym mieście - togrupy wolontariuszy były inicjatorami powstania ośrodków opieki hospicyjnej. Niektóre z tychośrodków, także w Łodzi, w pierwszych latach swej działalności opierały się wyłącznie napracy wolontariuszy, zarówno medycznych, jak i nie medycznych. Aby zostać wolontariuszemhospicyjnym należy przejść kilkumiesięczny kurs prowadzony przez doświadczonych członkówzespołu hospicyjnego. W Łodzi taki 9-miesięczny kurs dla kandydatów na wolontariuszy różnychośrodków hospicyjnych, od 12 lat organizowany jest co rok przez Zespół Domowej OpiekiHospicyjnej przy Caritas Archidiecezji Łódzkiej.Zespół Domowej Opieki Hospicyjnej przy Caritas Archidiecezji Łódzkiej powstał w 1995 r.z inicjatywy wolontariuszki dr Zofii P a w l a k i od samego początku położono duży nacisk naszkolenie wolontariuszy zarówno medycznych, jak i nie medycznych.182 KRONIKARZ

Do współpracy w kształtowaniu przyszłych wolontariuszy dr Zofia P a w l a k zaprosiławielu nestorów łódzkiej opieki paliatywnej, którzy od 12 lat, również wolontaryjnie, prowadziliwykłady. Wśród nich jest wielu pracowników Uniwersytetu Medycznego w Łodzi: prof.dr hab. Leszek Woźniak (Rektor i kierownik Katedry Onkologii AM w Łodzi, w 1992roku jako prezes Stowarzyszenia Hospicjum Łódzkie był inicjatorem powstania pierwszej wŁodzi Poradni Leczenia Bólu Nowotworowego, przekształconej w 1995 r. w Zakład OpiekiPaliatywnej, od 2000 roku funkcjonującą jako Oddział Opieki i Radioterapii Paliatywnej ),dr Józef Stańczak(wieloletni pracownik Zakładu Anestezjologii i Intensywnej Terapii WAM,od 1992 roku kierownik Poradni Leczenia Bólu przy Regionalnym Ośrodku OnkologicznymWojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. Mikołaja Kopernika, przekształconej późniejw Zakład Opieki Paliatywnej). W ciągu 12 lat na kursie wykładali m. in. prof. dr hab. LubaJudkiewicz, prof. dr hab. Radzisław Kordek, dr Ewa Małolepsza, dr Zofia Pawlak,dr Anna Sitkiewicz, dr Piotr Stengert, dr Wiesław Świętosławski, dr Halina Urbańska-Ryś.Grupę wykładowców kształcących przyszłych wolontariuszy wspierają również lekarzez Regionalnego Ośrodka Onkologicznego WSS im. M. Kopernika w Łodzi.Opieka hospicyjna polega na zapewnieniu pacjentom całościowej opieki psycho-fizycznoduchowej.Mimo zmieniających się uwarunkowań społecznych, prawnych i ekonomicznychsprawowania opieki hospicyjnej, wolontariat nadal jest ważnym elementem opieki nad człowiekiemodchodzącym i jego rodziną. Wolontariusze, poprzez swoją obecność, rozmowę i towarzyszeniesą blisko pacjentów, którzy dzięki nim czują, że nie są traktowani anonimowo.Z satysfakcją należy przyjąć fakt, że wśród dość licznej grupy wolontariuszy wspomagającychłódzkie hospicja jest wielu pracowników Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.Trud pracy wolontaryjnej, dydaktycznej i naukowej oraz działalności hospicyjnej doceniłz okazji „XV-lecia Opieki Paliatywnej na Ziemi Łódzkiej” Prezydent Miasta Łodzi – dr JerzyK r o p i w n i c k i przesyłając na ręce nestorów wolontariatu hospicyjnego w Łodzi prof. dr hab.Leszka Woźniaka, dr Zofii Pawlak oraz dr Aleksandry Ciałkowskiej-Rysz, obecnegoprezesa Stowarzyszenia Hospicjum Łódzkie i konsultanta wojewódzkiego z dziedzinie medycynypaliatywnej dla woj. łódzkiego, listy gratulacyjne za „zaangażowanie w wolontariat i sercewkładane w działalność hospicyjną”.Clinical and Experimental Medical Letters, Vol.48, supl. B, 2007; http://www.hospicjum.sns.pl/;http://bazy.ngo.pl/search/; http://www.hospicjum.firmanet.pl/KRONIKARZ 183

Od lewej siedzą : dr Iwona Sitarska – Koordynator medyczny ZDOH Caritas Archidiecezji Łódzkiej, dr ZofiaPawlak, dr Jolanta Stokłosa – Towarzystwo Przyjaciół Chorych „Hospicjum im. Św. Łazarza w Krakowie, mgrJolanta Szamburska- psycholog, inni uczestnicy konferencji184 KRONIKARZ

Prof. dr hab. Jerzy SupadySPRAWOZDANIEZ MIĘDZYNARODOWEJ KONFERENCJI„LEKARZE POLSCY NA SYBERII OD XVIII DO XX WIEKU”ZORGANIZOWANEJ DZIĘKI FINANSOWEJ POMOCYURZĘDU MIASTA ŁODZIKonferencja odbyła się w Łodzi w dniach od 29 do 31 października 2007 roku w pomieszczeniachInstytutu Medycyny Pracy przy ul. Św. Teresy 8. Patronat Honorowy nadKonferencją objął Prezydent Miasta Łodzi dr Jerzy K r o p i w n i c k i . Konferencję zorganizowałynastępujące instytucje:1. Katedra i Zakład Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi2. Oddział Łódzki Polskiego Towarzystwa Historii Medycyny i Farmacji3. Komisja Badań nad Historią Syberii Komitetu Historii Nauki i Techniki Polskiej AkademiiNauk w Warszawie.Honorowym Przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego był JM Rektor UniwersytetuMedycznego w Łodzi prof. dr hab. med. Andrzej L e w i ń s k i .Spiritus movens Konferencji, czyli główny jej inspirator i realizator – prof. dr hab. med.Jerzy S u p a d y – sprawował de facto funkcję koordynatora wszelkich poczynań związanychz organizacją spotkania, przewodząc Komitetowi Organizacyjnemu. Poza tym do KomitetuOrganizacyjnego weszli w charakterze wiceprzewodniczących profesorowie: Zbigniew Wójcikz Warszawy i Antoni Kuczyński z Wrocławia oraz członkowie: Bożena Kuzara, mgr MartaMiśkiewicz i mgr Piotr Machlański (związani z Katedrą i Zakładem Historii Medycynyi Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi).Problematyka Konferencji obejmowała następujące bloki zagadnień tematycznych:1. Lekarze polscy na Syberii jako więźniowie i zesłańcy2. Lekarze polscy pracujący dobrowolnie na Syberii3. Lekarze polscy w armii rosyjskiej4. Lekarze polscy biorący udział w badaniach i rozwoju cywilizacyjnym Syberii5. Lekarze polscy w armii gen. Władysława Andersa.Dwudniowy program obrad uwzględnił 32 referaty, w tym wystąpienia gości z Rosji,wygłaszane przede wszystkim w auli Instytutu Medycyny Pracy.Ramowy plan Konferencji obejmował uroczystość inauguracyjną z udziałem Prezydenta MiastaŁodzi, w zastępstwie którego przybyła do Instytutu Medycyny Pracy Wiceprezydent MiastaŁodzi Halina R o s i a k , oraz JM Rektora Uniwersytetu Medycznego w Łodzi prof. AndrzejaLewińskiego. Organizatorzy zaprosili na inaugurację łódzkiego duszpasterza akademickiegoks. Pawła Sudowskiego i prezesa „Wspólnoty Polskiej” prof. Andrzeja Stelmachowskiegooraz dyrektora Instytutu Medycyny Pracy prof. Konrada Rydzyńskiego; dwaj ostatnipanowie z powodu rozlicznych obowiązków nie zaszczycili swoją obecnością uroczystościotwarcia Konferencji. Po powitaniu gości przez prof. Jerzego Supady’ego wygłosili kolejnookolicznościowe przemówienia: Wiceprezydent Miasta Łodzi Halina Rosiak, JM RektorUniwersytetu Medycznego w Łodzi prof. Andrzej Lewiński, duszpasterz akademicki ks. PawełSudowski, prof. Zbigniew Wójcik oraz prof. Antoni Kuczyński. Poza tym WiceprezydentMiasta Łodzi Halina Rosiak i JM Rektor Uniwersytetu Medycznego w Łodzi prof. AndrzejKRONIKARZ 185

Lewiński złożyli na ręce prof. Jerzego Supady’ego pisemne pozdrowienia dla uczestnikówKonferencji oraz wyrazy uznania dla jej organizatorów.W pierwszym dniu obrad (29 października) odbyły się dwie sesje naukowe. Pierwszą prowadziłprof. Tadeusz Brzeziński, drugą prof. Antoni Kuczyński. Drugi dzień obrad (30 października)podzielony był na trzy sesje, którym przewodniczyli kolejno profesorowie: Zbigniew Wójcikz Warszawy, Roman Meissner z Poznania, Jerzy Supady i Albin Głowacki z Łodzi.Uczestników konferencji, którzy przyjechali do Łodzi, zakwaterowano w Instytucie MedycynyPracy. Tamże serwowano dla nich posiłki trzy razy dziennie (śniadanie, obiad, kolacja),a w przerwach obrad przygotowywano kawę, herbatę i ciastka.Wszyscy uczestnicy konferencji obdarowani zostali materiałami promującymi miasto Łódźi łódzki Uniwersytet Medyczny, a także otrzymali identyfikatory z nazwą i datą Konferencjioraz z własnym imieniem i nazwiskiem. Posiadający znaczne walory edytorskie, wydrukowanyna kredowym papierze program Konferencji zawierał na stronie tytułowej herb m. Łodzi orazinformację, iż „Międzynarodowa Konferencja Lekarze polscy na Syberii od XVIII do XX wiekuzorganizowana została dzięki finansowej pomocy Urzędu Miasta Łodzi”. Wewnątrz broszurkiprogramu zamieszczono dwa wiersze więźniarki GUŁagu, poetki Beaty O b e r t y ń s k i e j(„Gwiazda Polarna”, „Suplikacje”) oraz fotografię więźniów i mapkę Syberii. Ponadto nasali obrad (aula) zawieszono wykonany przez artystę plastyka pionowy transparent z napiseminformującym o nazwie i dacie Konferencji, zaopatrzony również w herb m. Łodzi.Kolejnym przedsięwzięciem promocyjnym m. Łodzi była uroczysta kolacja (29 października,godz. 20 00 ) w zabytkowych wnętrzach bardzo eleganckiej restauracji „Klub Spadkobierców”,przy ul. Piotrkowskiej 77, poprzedzona pamiątkową fotografią w wykonaniu artysty fotografikaw stroju z la belle epoque.186 KRONIKARZ

Podobne intencje promocyjne przyświecały organizatorom Konferencji, którzy jej uczestnikówzaprosili na autokarową wycieczkę z profesjonalnym przewodnikiem po Łodzi w dniu 31października br. Trwające 5 godzin zwiedzanie miasta uwzględniło w swoim programie m.in.Cmentarz Żydowski, pałac fabrykanta Poznańskiego, Manufakturę, pałac fabrykanta Kindermana,Muzeum Kinematografii w pałacu fabrykanta Scheiblera, Stare Miasto, Plac Wolności, fragmentulicy Piotrkowskiej, ciągi ulic m.in. Narutowicza, Gdańskiej, Zachodniej, Zielonej, al. Kościuszki,Wojska Polskiego. Poza tym zaprezentowano gościom niektóre skupiska miejskiej zieleni, m.in.parki: im. Matejki, Moniuszki, Staszica, Poniatowskiego, a także łódzkie dworce (Fabrycznyi Kaliski) i kościoły (m.in. Katedrę). Pokazano również ciekawe przykłady łódzkiej architekturyfabrycznej z przełomu XIX i XX wieku. Powrót do Instytutu Medycyny Pracy wiódł ulicąRokicińską oraz alejami Piłsudskiego i Włókniarzy.Na zakończenie organizatorzy Konferencji obdarowali przybyłych do Łodzi gości publikacjamiksiążkowymi nt. dziejów łódzkiej opieki zdrowotnej autorstwa prof. Jerzego Supadego.Uczestnicy Konferencji bardzo chwalili jej wysoki poziom merytoryczny (naukowy) orazaspekt organizacyjny spotkania. Zaskoczeni byli urodą miasta, którego albo nie znali, alboznali bardzo powierzchownie. Komplementy będące udziałem wszystkich gości, stanowiły dlaorganizatorów miłą nagrodę za realizację zamysłu Konferencji i trudy z nią związane.Konferencja znalazła znaczny wydźwięk w lokalnych mediach. Mówiono o niej w łódzkiejaudycji telewizyjnej, w miejscowych rozgłośniach radiowych oraz w lokalnej prasie (DziennikŁódzki, Express Ilustrowany) opublikowano informacje na jej temat. Organizatorzy wysłalisprawozdania z Konferencji do kilku ogólnokrajowych czasopism naukowych (PrzeglądWschodni, Zesłaniec, Archiwum Historii i Filozofii Medycyny, Analecta).Referaty wygłoszone na Konferencji zostaną w najbliższym czasie ogłoszone w formiepublikacji książkowej.KRONIKARZ 187

PRACA NAUKOWO-BADAWCZAMgr Joanna Włodarczyk-KitNAGRODY, GRANTY, STYPENDIA, PUBLIKACJE,WSPÓŁPRACA NAUKOWA- 2006 -Nagrody Ministra Zdrowia – indywidualne naukowe: prof. dr hab. Michał K a r a s e k – za redakcjęmonografii naukowej; prof. dr hab. Maria Respondek-Liberska – za redakcję monografii naukowej;zespołowe naukowe: zespół 1 - dr Anna Płachcińska, prof. dr hab. Jacek Kuśmierek, prof. dr hab. JózefKozak, dr inż. Renata Mikołajczyk, dr Katarzyna Rzeszutek – za cykl publikacji; zespół 2: prof. drhab. Tadeusz Robak, dr hab. Krzysztof Chojnowski, dr Jerzy Z. Błoński, dr Ewa Lech-Marańda,dr Anna Szmigielska-Kapłon, dr Barbara Cebula, dr hab. Piotr Smolewski, dr hab. Ewa Robak,dr hab. Anna Korycka – za osiągnięcia naukowe; zespół 3: prof. dr hab. Krzysztof Selmaj, dr MariuszStasiołek, dr Anna Jurewicz, dr Grażyna Gałązka, dr Mariola Matysiak, dr Agata Walczak, drStanisław Andrzejak, Alicja Żylicz – za cykl prac; zespół 4: prof. dr hab. Piotr Smolewski, dr hab.Ewa Robak, dr Ewa Smoleńska, dr Agnieszka Pluta, dr Olga Izydorczyk-Grzybowska, prof. drhab. Jerzy Stańczyk, prof. dr hab. Anna Sysa-Jędrzejowska, dr Anna Linke, dr Barbara Cebula,prof. dr hab. Tadeusz Robak – za cykl prac; zespół 5: prof. dr hab. Paweł P. Liberski, prof. WojciechKozubski – za redakcję naukową podręcznika.Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego – zespół: prof. dr hab. Jerzy Niedzielski,dr Wojciech Kuzański, prof. dr hab. Andrzej Napieralski, mgr inż. Adam Olszewski – zamiędzynarodowe osiągnięcia wynalazcze.Nagrody JM Rektora - indywidualne naukowe I 0 : prof. dr hab. Cezary Watała – za cykl prac, drhab. Tomasz Ochędalski – za rozprawę habilitacyjną, dr hab. Joanna Narbutt – za rozprawęhabilitacyjną, dr hab. Anna Korycka – za rozprawę habilitacyjną, prof. dr hab. Paweł Górski – za cyklprac, prof. dr hab. Wojciech Młynarski – za cykl prac, prof. dr hab. Anna Jegier – za cykl prac, drhab. Bożena Dziankowska-Bartkowiak – za rozprawę habilitacyjną, dr hab. Jarosław Kalinka – zarozprawę habilitacyjną, prof. dr hab. Danuta Gryczyńska – za redakcję podręcznika oraz całokształtdorobku, dr hab. Janusz Szemraj – za rozprawę habilitacyjną, dr Maciej Pawłowski – za doktorat, drhab. Leokadia Bąk-Romaniszyn – za cykl prac, prof. dr hab. Małgorzata Karbownik-Lewińska– za cykl prac, prof. dr hab. Romuald Holly – za całokształt dokonań, dr Iwona Głowacka – za doktorat,dr hab. Piotr Rieske – za rozprawę habilitacyjną, dr hab. Maria Świątkowska – za rozprawęhabilitacyjną, prof. dr hab. Jarosław D. Kasprzak – za rozprawę habilitacyjną; prof. dr hab. JózefDrzewoski - za najwyższą punktację naukową; indywidualne naukowe II 0 : dr hab. Jacek Rysz – zacykl prac, dr hab. Ewa Toporowska-Kowalska – za rozprawę habilitacyjną, dr Joanna Makowczyńska– za doktorat, dr Paweł Szymański – za doktorat, dr Krzysztof Jamroziak – za cykl prac, drAgnieszka Harasiuk – za doktorat, dr Marcin H. Woskowicz – za doktorat, mgr Kinga Studzińska-Pasieka – za całokształt dorobku, dr Olga Stasikowska – za doktorat, dr Łukasz Kuźma – za doktorat,dr Izabela Michałus – za doktorat, dr Michał J. Nachajski – za doktorat, dr hab. Piotr Jurowski – zacykl prac, dr Anna Janas – za cykl prac, dr hab. Agata Karowicz-Bilińska – za cykl prac, dr JoannaRuszkowska-Majzel - za doktorat, dr Bożena Popowicz – za doktorat, dr Justyna Kołodziejska– za cykl prac, prof. Jan Kowalski – za autorstwo monografii, dr Grzegorz Surkont – za cykl prac, dr188 KRONIKARZ

Joanna Kusowska – za całokształt dokonań, prof. dr hab. Jadwiga Skrętkowicz – za cykl prac, drhab. Dorota Nowakowska – za cykl prac, dr Marek Salagierski – za wdrożenie własnej metodyleczenia, prof. dr hab, Krystyna F a b i a n o w s k a - M a j e w s k a – za przygotowanie i wdrożenieprzedmiotów; zespołowe naukowe I 0 : 1 zespół: dr Marek Różalski, prof. dr hab.n.med. Anna Janecka,dr Kazimierz Studzian, mgr Urszula Krajewska, mgr Tomasz Janecki, mgr Małgorzata Kamocka,prof. dr hab. Elżbieta Mikiciuk-Olasik, dr Wiesława Lewgowd, prof. dr hab. Marek Mirowski,prof. dr hab. Wojciech Mielicki, prof.dr hab. Ryszard Wierzbicki, dr Ewa Balcerczak, dr hab.Wojciech Młynarski, mgr inż. Elżbieta Żurek, dr hab. Andrzej Stańczak, dr Zbigniew Ochocki,prof. dr hab. Małgorzata Czyż, dr Agata Szuławska – za cykl prac eksperymentalnych; 2 zespół: prof.dr hab. Radzisław Kordek, dr Piotr Potemski, prof. dr hab. Andrzej Bednarek, dr ElżbietaPłuciennik, dr Renata Kusińska, dr Robert Kubiak, dr Grażyna Pasz-Walczak, dr Dorota Jesionek-Kupnicka, prof.dr hab. Cezary Watała – za cykl publikacji; zespół 3: prof. dr hab. Justyn Ochocki,dr Elżbieta Zyner, prof.dr hab.Jacek Bartkowiak, dr Izabela Zawlik-Wójcik, prof. dr hab. PawełP. Liberski , prof. dr hab.Regina Osiecka, dr Beata Kośmider – za cykl prac; zespół 4: prof. dr hab.Halina Pawlicka, dr Katarzyna Banaszek, dr Maciej Kuźmiński, dr Sławomir Ledzion, dr MichałŁęski, Agnieszka Kozuń, Agnieszka Żęcin – za podręcznik; zespół 5: prof. dr hab. HalinaWysokińska, dr Ewelina Piątczak, dr Izabella Weremczuk-Jeżyna – za cykl prac; zespół 6: prof. drhab. Jerzy Supady, dr Magdalena Włodarczyk – za monografię; zespół 6: prof. dr hab. Anna Janecka,dr Jakub Fichna, dr Mariola Piestrzeniewicz, dr Kazimierz Studzian, lek. wet. Piotr Kosoń, mgrKatarzyna Gach – za cykl prac; zespołowe naukowe II 0 : zespół 1: prof. dr hab. Janusz Zasłonka,prof. dr hab. Ryszard Jaszewski, dr Piotr Okoński, dr Elżbieta Janowska, dr Maciej Banach,prof. dr hab. Jarosław Drożdż - za monografię; zespoł 2: prof. dr hab. Anna Sysa-Jędrzejowska,dr hab. Anna Woźniacka – za cykl prac; zespół 3: prof. dr hab. Ewa Panas-Małecka, dr AnitaGąsiorowska, dr Renata Talar-Wojnarowska – za cykl publikacji; zespół 4: prof. dr hab. IwonaGrzelewska-Rzymowska, dr Małgorzata Górska-Ciebiada, dr Jadwiga Kroczyńska-Bednarek– za cykl prac; zespół 5: prof. dr hab. Jerzy Niedzielski, dr Wojciech Kuzański, AndrzejNapieralski, Adam Olszewski – za cykl prac; zespół 6: dr Leszek Czupryniak, prof. dr hab. JerzyLoba, lek. Maciej Pawłowski – za monografie; zespół 7: prof. dr hab. Piotr Arkuszewski, dr hab.Marcin Kozakiewicz, dr Aleksander Przygoński, dr Ewelina Gaszyńska, dr Marek Olszycki,prof. dr hab. Ludomir Stefańczyk, inż. Marcin Hanclik, inż. Marcin Denkowski – za cykl prac;indywidualne dydaktyczne I 0 : prof. dr hab. Elżbieta Czarnecka – za całokształt dorobku, prof. dr hab.Anna Domańska – za prowadzenie chóru, prof. dr hab. Ludmiła Żylińska – za osiągnięcia dydaktyczne,prof. dr hab. Arkadiusz Jeziorski – za redakcję naukową podręczników; indywidualne dydaktyczneII 0 : dr Marek Dedecjus – za osiągnięcia dydaktyczne, dr Aleksandra Omulecka – za osiągnięciadydaktyczne, dr Jacek Pypeć – za opiekę nad kołem naukowym, dr Hanna Saryusz-Wolska – zawzbogacenie oferty dydaktycznej, mgr Urszula Szwarcbach – za całokształt osiągnięć; zespołowedydaktyczne I 0 : zespół 1: mgr Józef Bortnik, mgr Ewa Gajda, mgr Lech Słomiński, mgr UrszulaSzwarcbach, mgr Wojciech Stasio, mgr Urszula Hajman, mgr Jan Jarczyński, mgr AdamChmielecki – za osiągnięcia dydaktyczno-sportowe; zespół 2: prof. dr hab. Piotr Kurnatowski, prof.dr hab. Jolanta Kwaśniewska, prof. dr hab. Anna Kurnatowska, dr Marek Kurnatowski – zapodręcznik; zespół 3: prof. dr hab. Józef Kobos, dr Jolanta Glińska, mgr Elżbieta Kubańska, mgrMariola Mirecka, mgr Ewa Trajdos-Maślakiewicz – za opracownaie programu kształcenia; zespół4: prof. dr hab. Andrzej Sapota, prof. dr hab. Jadwiga Szymańska, dr Elżbieta Bruchajzer, drBarbara Frydrych, dr Jolanta Jajte, dr Anna Kilanowicz, dr Marzenna Nasiadek, dr CzesławOrłowski – za podręcznik; zespołowe dydaktyczne II 0 : zespół 1: prof. dr hab. Andrzej Stańczak, drWiesława Lewgowd, dr Zbigniew Ochocki, dr Beata Welk-Piela, dr Mirosław Szeligowski – zaopracowanie programu nauczania; zespół 2: prof. dr hab. Andrzej Zieliński, dr Piotr Brzeziński, drJoanna Dobek-Śmiech, dr Piotr Surmacki – za stronę internetową zakładu; zespół 3: prof. dr hab.Michał J. Nowicki, dr Ilona Kurnatowska – za skrypt; zespół 4: dr hab. Anna Głowacka, dr JoannaBłaszkowska – za opracowanie programu ćwiczeń i pomocy dydaktycznych; zespół 5: prof. dr hab.Jerzy Stańczyk, dr Kalina Pokuszyńska, dr Katarzyna Niewiadomska-Jarosik, dr ElżbietaKRONIKARZ 189

Smolewska – za opracowanie programów nauczania; zespół 6: prof. dr hab. Jarosław Berent, drRenata Jacewicz, prof. dr hab. Stefan Szram – za program komputerowy; indywidualne organizacyjneI 0 : prof. dr hab. Elżbieta Mikiciuk-Olasik – za zorganizowanie cyklu konferencji, prof. dr hab.Mieczysław Gałuszka – za opracowanie koncepcji i zorganizowanie nowych kierunków studiów, prof.dr hab. Jan Wilczyński – za organizację Oddziału Studiów w Języku Angielskim, dr Irena Wejman– za organizację naboru na studia, mgr Jadwiga Ciechowicz – za utworzenie informatycznej obsługinaboru na studia; indywidualne organizacyjne II 0 : dr Zbigniew Krenc – za opracowanie programunauczania i organizację zajęć, mgr Marzenna Broszkiewicz – za organizację, koordynację i ewaluacjęstażu przeddyplomowego, mgr Bogusława Rudnicka – za osiągnięcia organizacyjne; organizacyjne I 0 :dr hab. Adam Antczak, prof. dr hab. Zbigniew Baj, dr hab. Andrzej Bednarek, prof. dr hab. JanBłaszczyk, prof. dr hab. Elżbieta Brzezińska, prof. dr hab. Jan Brzeziński, dr hab. KrzysztofChojnowski, prof. dr hab. Andrzej Denys, prof. dr hab. Adam Dziki, prof. dr hab. WojciechGaszyński, prof. dr hab. Ryszard Glinka, prof. dr hab. Anna Jegier, prof. dr hab. KazimierzJędrzejewski, prof. dr hab. Józef Kobos, prof. dr hab. Jan Komorowski, prof. dr hab. BarbaraKostka, prof. dr hab. Tomasz Kostka, prof. dr hab. Grzegorz Krasomski, prof. dr hab. JolantaKujawa, dr hab. Agnieszka Lachowicz-Ochędalska, prof. dr hab. Paweł P. Liberski, prof. dr hab.Elżbieta Mikiciuk-Olasik, prof. dr hab. Marek Mirowski, dr hab. Jolanta Niewiarowska, prof.dr hab. Dariusz Nowak, prof. dr hab. Jurek Olszewski, prof. dr hab. Daria Orszulak-Michalak,prof. dr hab. Wielisław Papierz, prof. dr hab. Halina Pawlicka, prof. dr hab. Lucjan Pawlicki, prof.dr hab. Lech Pomorski, prof. dr hab. Jerzy Stańczyk, prof. dr hab. Jadwiga Szymańska, dr hab.Krzysztof Walczyński, prof. dr hab. Jan Wilczyński, prof. dr hab. Magdalena Wochna-Sobańska,prof. dr hab. Lucyna Woźniak, prof. dr hab. Krzysztof Zeman.Granty 2006/2007Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa WyższegoWydziałLiczba grantówLekarski 76Lekarsko-Dentystyczny 10Farmaceutyczny 10Wojskowo-Lekarski 15Nauk o Zdrowiu 15Fizjoterapii 5Pielęgniarstwa i Położnictwa 6Nauk Biomedycznych i Kształcenia7PodyplomowegoRazem 144W roku akademickim 2006/2007 realizowano 34 umowy naukowo-badawcze: (badanie leków ikosmetyków – 6, PAN, Minister Zdrowia –18, umowy z przemysłem – 10).Uczestniczono w międzynarodowych projektach naukowych w ramach V i VI Programu Ramowego -m. in. granty europejskie – EMAS (kierownik prof. dr hab. Krzysztof Kula), eTUMOR(kierownik prof.dr hab. Ludomir Stefańczyk), GA2LEN (kierownik prof. dr hab. Marek Kowalski), NEUROPRION(kierownik prof. dr hab. Paweł P. Liberski), EUROPEAN LEUKEMIANET (kierownik prof. dr hab.Tadeusz Robak), EUROPREVALL (kierownik prof. dr hab. Marek Kowalski), INNOCHEM(kierownikprof. dr hab. Andrzej Głąbiński), INNOMED (kierownik prof. Iwona Kłoszewska), ZINCAGE(kierownik dr Jolanta Jajte) oraz projekt realizowany z funduszy strukturalnych: Koordynator opiekinad turystą/pacjentem zagranicznym korzystającym z usług medycznych w regionie łódzkim – Pilot190 KRONIKARZ

Wycieczek, kurs szkoleniowy w zakresie wykonywania nowego zawodu dla pracowników sektora ochronyzdrowia w regionie łódzkim (kierownik dr Jacek Michalak).Granty Prezydenta Miasta Łodzi: prof. dr hab. Danuta Chlebna-Sokół, dr Krzysztof Kuszewski,dr Jarosław Paśnik - na projekty naukowo-badawcze na lata 2007-2008 tematu: „Problemy demograficznespołeczności łódzkiej w aspekcie społeczno-ekonomicznym i zdrowotnym”; Kamila Kowalewicz – napracę: „Wpływ wysiłku fizycznego na wydolność oddechową dzieci i młodzieży z astmą oskrzelowąw populacji łódzkiej ”.Program Erasmus / Socrates – 2006/2007W ramach programu Erasmus/Socrates w roku akademickim 2006/2007 30 studentów UniwersytetuMedycznego w Łodzi przebywało na 13 europejskich uczelniach.Studenci Uniwersytetu Medycznego w ŁodziNazwa uczelni Kraj Liczba studentówUniwersytet w Barcelonie Hiszpania 1Uniwersytet w Kuopio Finlandia 2Uniwersytet Radboud w Nijmegen Holandia 2Uniwersytet Henri Poincare w Nancy Francja 4Uniwersytet Claude Bernard w Lyonie Francja 3Uniwersytet we Murcii Hiszpania 3Uniwersytet w Valladolid Hiszpania 2Kings College Uniwersytet w Londynie Wielka Brytania 2Wyższa Szkoła Medyczna w Hannowerze Niemcy 3Uniwersytet w Erlangen Niemcy 3Uniwersytet w Elche Hiszpania 1Uniwersytet Karola w Pradze Czechy 2Uniwersytet w Oulu Finlandia 2Dwustronne umowy na wymianę studentów w ramach programu Erasmus/Socrates posiada pięćWydziałów: Lekarski, Wojskowo-Lekarski, Lekarsko-Dentystyczny, Farmaceutyczny i Nauk o Zdrowiu.W 2006/2007 roku 10 studentów z 4 uczelni europejskich studiowało na naszej Uczelni w ramachwymiany programu Erasmus/Socrates.Studenci zagraniczniNazwa uczelni Kraj Liczba studentówUniwersytet w Valladolid Hiszpania 1Uniwersytet w Murcii Hiszpania 1Uniwersytet Henri Poincare w Nancy Francja 6Uniwersytet Karola w Pradze Czechy 2Razem 10KRONIKARZ 191

Publikacje 2006WYDZIAŁ A B C D E PLekarski 518 302 15 19 136 2 (k-2)Wojskowo-Lekarski 221 139 10 30 -Lekarsko-Dentystyczny 93 128 2 2 54 -Farmaceutyczny 85 54 - 5 16 1 (k –1)Fizjoterapii 50 88 4 21 -Nauk o Zdrowiu 104 57 3 9 22 1 (k-1))Pielęgniarstwa i Położnictwa 113 71 3 18 34 -Nauk Biomedycznychi Kształcenia Podyplomowego42 54 - 2 5 2 (k-1, z-1)A – publikacje w czasopismach z listy MNiSzWB – publikacje w czasopismach spoza listy MNiSzW, objęte punktacją w latach 2001-2004C – inne publikacje w czasopismach recenzowanych w językach obcychD – inne publikacje w czasopismach recenzowanych w języku polskimE – monografie (autorstwo, redakcja)P – patentyz – w tym o zasięgu międzynarodowymk – w tym o zasięgu krajowymWydziałLiczba pracogółemLiczba pracz Impact FactoremLekarski 1020 202Wojskowo-Lekarski 404 53Lekarsko-Dentystyczny 284 17Farmaceutyczny 172 52Fizjoterapii 169 15Nauk o Zdrowiu 206 39Pielęgniarstwa i Położnictwa 246 36Nauk Biomedycznych i107 23Kształcenia PodyplomowegoRAZEM 2 069* 311*część publikacji jest przypisana do kilku wydziałów jednocześnie192 KRONIKARZ

Współpraca naukowaW roku akademickim 2006/2007 kontynuowano współpracę z zagranicznymi ośrodkami naukowymi:Katolicki Uniwersytet w Nijmegen, Holandia; Humana Craniofacial Institute w Dallas, USA; WydziałStomatologii Uniwersytetu w Ulm, Niemcy; Howard Hughes Medical Institute; Grodzieński InstytutMedyczny; Centrum Kształcenia i Rozwoju Homeopatii w Paryżu, Szkoła Dentystyczna UniwersytetuMaryland w Baltimore, USA; Uniwersytet w Murcii, Hiszpania; Klinik für Pädiatrische Hämatologie/Onkologie w Münster; Uniwersytet w Teksasie; Centrum Medyczne w Houston; Wydział StomatologiiUniwersytetu British Columbia, Kanada; Uniwersytet Bielefeld, Niemcy; Dalhousie University Halifax ,Nowa Szkocja, Kanada; Katedra Neurologii Uniwersytetu w Würzburgu; Institute for Multiple SclerosisResearch Uniwersytet w Getyndze, Niemcy; Ben Gurion Uniwersity of the Negev, Izrael; Alliance Instituteof Medicine, New York; Specjalistyczny Uzdrowiskowy Szpital Rehabilitacyjny w Banja Koviljaca,Serbia i Czarnogóra; Instytut Biochemii Akademii Nauk Białorusi w Grodnie.Ponadto jednostki Uczelni prowadzą współpracę niesformalizowaną, bezpośrednią, polegającą nawymianie osobowej (pobyty robocze, krótkie wizyty i rewizyty zapoznawcze).Wyjazdy pracownikówKraj do 3 mies. powyżej 3 mies. Kraj do 3 mies. powyżej 3 mies.Arabia Saudyjska 1 Kenia 1Argentyna 10 Korea Płd. 1Australia 5 Liban 1Austria 57 Macedonia 1Antiqua 1 Malta 4Belgia 25 Niemcy 46Białoruś 3 Norwegia 5Brazylia 2 Portugalia 15Chile 1 Rosja 4Chiny 3 Rumunia 2Chorwacja 8 Singapur 2Czechy 17 Słowacja 13Dania 10 Słowenia 1Egipt 2 Syria 1Estonia 6 Szwajcaria 33Finlandia 5 Szwecja 28Francja 28 Tajlandia 4Grecja 15 Tajwan 2Hiszpania 48 Tunezja 1Holandia 37 Turcja 20Indie 4 Ukraina 7Irlandia 3 USA 59 5Izrael 1 Węgry 11Japonia 4 Wielka Brytania 40Kanada 9 1 Włochy 45W 2007 roku za granicę wyjechało 658 pracowników, w tym: 652 osoby na pobyty krótkie do 3 miesięcyi 6 osób powyżej 3 miesięcy.KRONIKARZ 193

Wizyty gości zagranicznychKrajLiczba gościArgentyna 1Francja 7Słowacja 2Szwecja 1RPA 1Ukraina 3USA 3Uzbekistan 3Wielka Brytania 1Razem 22194 KRONIKARZ

WYDARZENIA UCZELNIDr Jacek DanowskiOTWARCIE IZBY PAMIĘCIAKADEMII MEDYCZNEJ W ŁODZIMocą ustawy Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 lipca 2002 roku powstała w Łodzinowa uczelnia - pierwszy w Polsce Uniwersytet Medyczny. Dnia 1 października 2002 roku studencirozpoczęli naukę na wydziałach, utworzonych w wyniku fuzji dwóch uczelni: AkademiiMedycznej i Wojskowej Akademii Medycznej.Akademia Medyczna wyodrębniła się ze struktur Uniwersytetu Łódzkiego 1 stycznia 1950roku. WAM powstała 1 lipca 1958. Po obu - już nie istniejących oddzielnie uczelniach - pozostaliabsolwenci i znaczny dorobek naukowy. W dawnym głównym budynku WAM, przy placuHallera 1, utworzono Izbę Tradycji, gromadzącą pamiątki po nieistniejącej już uczelni; dawnaAkademia Medyczna takiej izby nie miała.Jednak Izba Pamięci Akademii Medycznej powstała. Dnia 20 grudnia 2007 roku o godzinie9 00 w Bibliotece Głównej Uniwersytetu Medycznego zebrało się trzydziestoosobowe gronoOd lewej: JM Rektor UM – prof. Andrzej Lewiński, Prezes Stowarzyszenia Absolwentów AM/UM – prof. WiesławaTorzecka, Dyrektor Biblioteki Głównej – dr Ryszard Żmuda, b. Rektor AM – prof. Leszek WoźniakKRONIKARZ 195

pracowników. Dyrektor dr Ryszard Żmuda, powitał JM Rektora prof. dr hab. med. AndrzejaLewińskiego, przewodniczącą Stowarzyszenia Absolwentów AM, prof. Wiesławę Torzecką,trzech doktorów honoris causa AM: prof. prof. Leszka Woźniaka, Marka Pawlikowskiegoi Jana Bernera, następnie przedstawicieli Senatu i wszystkich obecnych.Rektor UM prof. Andrzej Lewiński podkreślił, że Izba Pamięci powstała w wyniku starańgrupy inicjatywnej, a przede wszystkim dzięki staraniom profesora Leszka Woźniaka. I żestworzenie tej izby było możliwe, pomimo posiadania niewielkich środków finansowych.Za poparcie pomysłu utworzenia pomnika i za wsparcie finansowe podziękowała JM Rektorowiprof. Wiesława Torzecka, przewodnicząca Stowarzyszenia Absolwentów AM/UM.Prof. Leszek Woźniak podkreślił, że z pomysłem i inicjatywą stworzenia Izby Pamięci AMwyszli członkowie Stowarzyszenia Absolwentów, prof. Wiesława Torzecka i prof. Jan Berner.Podziękował też mgr inż. Mikołajowi Kubiakowi za wkład pracy w organizację i urządzeniepomieszczenia w gmachu biblioteki uczelnianej.Izba Pamięci Akademii Medycznej w Łodzi mieści się na parterze Biblioteki Głównej UM.Tuż przy wejściu znajduje się sztandar Akademii Medycznej w Łodzi z lat 1945-1980 oraz kilkaobrazów, namalowanych przez absolwentkę, dr Aleksandrę Cieciurę. Są też liczne karykaturyprofesorów AM, pióra prof. Leszka Woźniaka. Dalej w gablotach znajdziemy fotografie z lat50-tych, ciekawe wspomnienia i dokumenty. Wiele materiału dostarczyli absolwenci nie mieszkającyjuż w Polsce, lecz za granicą (np. w Izraelu). Możemy obejrzeć książki wydane nakłademKoła Medyków Uniwersytetu Łódzkiego oraz napisane przez pracowników AM.W pokoju obok będą zgromadzone publikacje, napisane przez absolwentów AM i UM orazmateriały dokumentujące działalność Akademii Medycznej w Łodzi (1950-2002).W innych gablotach zgromadzono dokumenty dotyczące strajku studentów w 1981 roku, sąteż gazety i czasopisma studenckie oraz zdjęcia profesorów z lat 1945-1949 z komentarzamipod postacią satyrycznej “szopki”. Teksty naprawdę świetne - szkoda, że nie wiadomo, kto jenapisał.Na ścianie przedstawiono fotografie Rektorów Akademii Medycznej oraz - w kąciku - dotychczasowychprezesów Stowarzyszenia Absolwentów AM / UM w Łodzi.Izba Pamięci Akademii Medycznej w Łodzi jest naprawdę bardzo ciekawa. Polecam!196 KRONIKARZ

KRONIKARZ 197

198 KRONIKARZ

KRONIKARZ 199

200 KRONIKARZ

SERWIS FOTOGRAFICZNYJego Eminencja Kardynał Javier Lozano Barragán i JM Rektor prof. Andrzej LewińskiOd lewej: JM Rektor – prof. Andrzej Lewiński, Prezes Stowarzyszenia Absolwentów AM/UM – prof. WiesławaTorzecka, b. Rektor AM - prof. Jan Berner, Dyrektor Biblioteki Głównej – dr Ryszard Żmuda, dr AleksandaCieciura, prof. Justyn Ochocki, b. Rektor AM – prof. Leszek WoźniakKRONIKARZ 201

Dyplomy habilitacyjne, doktorskie i ukończenia studiów wyższychOd lewej: prof. Ewa Brzezińska-Błaszczyk, JM Rektor prof. Andrzej Lewiński, dr hab. Anna Zalewska-JanowskaDr Arkadiusz Balcerowski wraz z Promotorem - prof. Dariuszem Nowakiem w towarzystwie JM Rektora- prof. Andrzeja Lewińskiego i Dziekana Wydziału Lekarskiego - prof. Kazimierza Jędrzejewskiego202 KRONIKARZ

Dyrektor Victor Tsu-Ling, Teng (Tajwan) i Prodziekan ds. Studiów w Języku Angielskim - prof. Jan WilczyńskiLek. med. Lee, Ching-Yi z Wydziału Wojskowo-Lekarskiego i JM Rektor - prof. Andrzej LewińskiKRONIKARZ 203

Wydział LekarskiWydział Lekarsko-Dentystyczny204 KRONIKARZ

Wydział FarmaceutycznyWydział FizjoterapiiKRONIKARZ 205

Wydział Pielęgniarstwa i PołożnictwaS. lic. Barbara Anna Siewruk i JM Rektor - prof. Andrzej LewińskiOd lewej: mgr Hanna Filip, Prodziekan ds. Nauczania - prof. Józef Kobos, mgr Anna Kuszak,mgr Dorota Borkiewicz, Dziekan Wydziału Pielęgniarstwa i Położnictwa - prof. Jerzy Stańczyk,mgr Małgorzata Magdalena Bielecka, Prodziekan ds. Nauki - prof. Jan Komorowski206 KRONIKARZ

PolańczykKRONIKARZ 207

Chór Uniwersytetu Medycznego w ŁodziSportowcy naszej Uczelni208 KRONIKARZ

BIBLIOTEKI UCZELNI MEDYCZNYCHMgr Jadwiga PiotrowskaBIBLIOTEKA GŁÓWNAAKADEMII MEDYCZNEJ W ŁODZI(1950 - 2002)W dniu 24 maja 1945 roku ukazał się dekret Krajowej Rady Narodowej o utworzeniu UniwersytetuŁódzkiego, a 27 sierpnia tegoż roku rozporządzenie Ministra Oświaty powołujące Wydział Lekarski,Stomatologiczny i Farmaceutyczny. Tak oto uwieńczone zostały trwające przez okres 20-leciamiędzywojennego nieprzerwane starania i wysiłki lekarzy łódzkich z prof. Wincentym Tomaszewiczemna czele o zorganizowanie wyższej uczelni lekarskiej w Łodzi.Już w początkach istnienia wydziałów lekarskich w ramach Uniwersytetu wśród ich pracownikówzrodziła się idea stworzenia własnej, specjalistycznej biblioteki. Tak powstała Biblioteka WydziałuLekarskiego UŁ, mieszcząca się w sali wykładowej przy ul. Narutowicza 65. Na decyzję wyodrębnieniatej biblioteki ze zbiorów BUŁ miały znaczny wpływ dotacje finansowe Ministerstwa Zdrowia na zakupksiążek i czasopism. Dzięki nim oraz darom pochodzącym z różnych źródeł już w roku 1948 zebranoksięgozbiór liczący około 5360 vol. Warunki pracy biblioteki wydziałowej zarówno lokalowe jak i kadrowebyły skromne. W pomieszczeniu bibliotecznym odbywały się posiedzenia rad wydziałowych,podczas których bibliotekarze musieli przerywać pracę i opuszczać salę. Ograniczone też było korzystanieze zbiorów.Budynek Biblioteki Głównej. Spojrzenie od ul. MuszyńskiegoKRONIKARZ 209

W październiku 1949 roku zapadła decyzja odłączenia wydziałów lekarskich ze struktur uniwersytetów.Nowo powstała uczelnia, Akademia Medyczna w Łodzi, w roku 1950 powołała Bibliotekę AkademiiMedycznej w Łodzi, jednostkę ogólnouczelnianą o zadaniach naukowych, dydaktycznych i usługowych,spełniającą funkcję publicznej biblioteki naukowej. Do nazwy Biblioteki w późniejszym czasie dodanookreślnik Główna. Podstawowe zadania Biblioteki to stworzenie warsztatu pracy naukowej dla kadrynaukowo-dydaktycznej szkoły, zagwarantowanie zaopatrzenia w podręczniki i lekturę uzupełniającąmłodzieży studiującej, udział w doskonaleniu podyplomowym poprzez obsługę biblioteczno-informacyjnąpracowników służby zdrowia regionu. Dla spełnienia tych zadań, poza bazą lokalową niezbędne byłoodpowiednie wyposażenie w sprzęt, wystarczająca liczbowo i dobrze przygotowana kadra, dopływbieżącej literatury światowej.Organizująca się uczelnia borykała się z ogromnymi trudnościami lokalowymi. Z koniecznościprzyjęto na pomieszczenia biblioteczne, na okres przejściowy, halę pofabryczną o powierzchni ok. 300m 2 , mieszczącą się na pierwszym piętrze budynku przy al. Kościuszki 10. Ze względu na koniecznośćszybkiego udostępnienia zbiorów, wykonano tylko niezbędne prace remontowe i adaptacyjne. Wmarcu 1951 roku Biblioteka przyjęła pierwszych czytelników. Zaznaczyć należy, iż lokal pod każdymwzględem nie odpowiadał wymogom bibliotecznym, a także warunkom higieny i bezpieczeństwa pracy.Duża sala pofabryczna przegrodzona cienką ścianką, oddzielała magazyn i wypożyczalnię od czytelnii pracowni, a czytelnię od pracowni oddzielały szafy. Do magazynu, wypożyczalni, czytelni i pracowniprowadziło jedno wejście przez czytelnię, co nawet przy niezbyt ożywionym ruchu wprowadzało hałasi i zamieszanie. Pomieszczenia były niedogrzane w zimie, a magazyn całkowicie pozbawiony źródłaciepła. Brak dostatecznej liczby podręczników i zakaz wypożyczania czasopism, wymuszały pobyt wczytelni, natomiast oferowane warunki do korzystania na miejscu były iście spartańskie.Magazyn zbiorów bibliotecznych przy al. Kościuszki 10. Widok na pękający strop210 KRONIKARZ

Magazyn zbiorów bibliotecznych przy al. Kościuszki 10Czytelnia naukowa przy al. Kościuszki 4. Ekspozycja wydawnictw z importu oraz rozpraw doktorskich i habili-KRONIKARZ 211

Biblioteka nie musiała budować od podstaw księgozbioru. Trzon zasadniczy już istniał, a składałysię na niego następujące zbiory:Biblioteki Wydziału Lekarskiego UŁ5 362 vol.Łódzkiego Naukowego Towarzystwa Lekarskiego7 023 vol.Koła Medyków i Farmaceutów UŁ5 507 vol.Zakładu Historii Medycyny1 200 vol.Zakładu Psychopatologii Ogólnejbrak danychZbiory biblioteczne szybko się rozrastały, zaczynało brakować miejsca na ich przechowywanie. Wroku 1958 przejęliśmy po Bibliotece UŁ powierzchnię magazynową, około 300 m² mieszczącą się nadrugim pićtrze, nad naszym lokalem oraz dwie sale o powierzchni 90 m˛ w gmachu Rektoratu przyAl. Koúciuszki 4, gdzie urządziliśmy czytelnię naukową z najnowszą literaturą (nabytki książkowe zimportu, czasopisma bieżące i roczniki z ostatnich kilku lat). Księgozbiór podlegał ciągłej aktualizacji.Materiały o mniejszej użyteczności i dublety upychane były w piwnicach i bunkrach innych jednostek,gdzie często ulegały zniszczeniu.Stanowisko obsługi użytkownika Wypożyczalni miejscowej przy al. Kościuszki 10. Dyżuruje Irena SkłodowskaRównież przy poszczególnych katedrach i zakładach od ich zarania gromadzono księgozbiory o tematycezwiązanej z dziedziną zainteresowań danej jednostki. Były one zróżnicowane pod względem wielkościzbiorów, jak również stopnia ich organizacji. Liczba bibliotek w sieci Akademii Medycznej ulegałazmianom. Było to związane z zachodzącymi zmianami w strukturze organizacyjnej Uczelni jak również,a może przede wszystkim, z trudnościami lokalowymi, kadrowymi i względami oszczędnościowymi.W 1974 roku biblioteki znajdowały się w 63 jednostkach, w 2000 roku w 33 jednostkach. W zaledwie7 zatrudnieni byli bibliotekarze. Pozostałymi opiekowali się młodzi pracownicy nauki bądź sekretarki.Do lepiej zorganizowanych należało zaliczyć Bibliotekę Wydziału Farmaceutycznego, bibliotekiinstytutów Pediatrii, Stomatologii i Endokrynologii, Zakładu Etyki i Filozofii Medycyny. Książnice te,łącznie z Biblioteką Główną tworzyły ogólnouczelniany system biblioteczno-informacyjny. Nadzór nad212 KRONIKARZ

siecią sprawował dyrektor Biblioteki Głównej. Jednostkom nie posiadającym obsady fachowej pomocmerytoryczną i opiekę zapewniał Oddział Bibliotek Zakładowych Biblioteki Głównej.Właściwe warunki rozwojowe dla Biblioteki Głównej wyłoniły się dopiero pod koniec 1977 roku, poprzeniesieniu do nowego, 3-kondygnacyjnego budynku przy ul. Muszyńskiego 2, zaprojektowanego przezinż. arch. Witolda Millo. Kubatura budynku - 17 692 m², powierzchnia użytkowa 4 271 m² umożliwiałymagazynowanie około 400 tysięcy vol.W nowym gmachu zaplanowano następujący rozkład pomieszczeń:I kondygnacja: szatnia, wypożyczalnia miejscowa z magazynem księgozbioru studenckiego(wieloegzemplarzówka), Oddział Informacji Naukowej, katalogi.II kondygnacja: czytelnia ogólna, czytelnia czasopism, pracownie biblioteczne, dyrekcja i administracja,sala konferencyjna.III kondygnacja i piwnice: magazyny zbiorów, pracownia reprografii.Szereg błędów popełnionych w fazie projektowania i budowy jak np. płaski dach, nadmierneprzeszklenie, zabudowane betonowe balkony II-ej kondygnacji zaciemniające pomieszczenia parteru,wymusiło w trakcie użytkowania dokonanie pewnych zmian funkcjonalnych pomieszczeń. Trzeba byłoteż zrezygnować z hałaśliwej klimatyzacji (urządzenie zdemontowano dopiero w 1998 roku), co miałowpływ na niedogrzanie pomieszczeń oraz konieczność przeróbek części nieotwieralnych okien. Z koleikomputeryzacja i automatyzacja w latach 90-tych spowodowała konieczność przeniesienia OddziałuInformacji Naukowej do większego pomieszczenia, na miejsce czytelni czasopism. Czytelnia ogólnaoraz czytelnia czasopism zostały połączone. Po wprowadzeniu do budynku Biblioteki - “na dwa lata”! -Katedry Historii Medycyny i Farmacji trzeba też było przenieść katalogi na II kondygnację do OddziałuInformacji Naukowej.Magazyny biblioteczne po 22 latach działalności zostały całkowicie zapełnione i obecnie brakujemiejsca na bieżące wpływy.Struktura organizacyjna Biblioteki ulegała zmianom. W okresie 1950-1977 były to podstawowe działybiblioteczne, gromadzenia, opracowania, udostępniania, a od roku 1959 informacji naukowej i bibliotekzakładowych. Od roku 1978 struktura uległa rozbudowie i przedstawiała się następująco:Biblioteka Głównadyrektorzastępca dyrektoraadministracja (sekretariat, księgowość, referent gospodarczy)Oddział Gromadzenia Zbiorówzakup książekprenumerata czasopismwymiana i darydublety i druki zbędneOddział Opracowania Zbiorówopracowanie alfabetyczne książek i zbiorów specjalnychopracowanie rzeczowe książek i zbiorów specjalnychopracowanie i inwentarz czasopismOddział Udostępniania Zbiorówczytelniawypożyczalnia miejscowawypożyczalnia międzybibliotecznapracownia reprograficznaOddział Informacji Naukowejinformacja naukowadokumentacja naukowaadministracja systemów komputerowychOddział Przechowywania, Ewidencji i Konserwacji Zbiorówmagazynyinwentarz oraz przysposobienie książek i zbiorów specjalnychOddział Zbiorów SpecjalnychKRONIKARZ 213

Porządkowanie placu budowy Biblioteki przez bibliotekarzy w tzw. „czynie społecznym” (1976) - chwila relaksuUroczyste przecięcie wstęgi oddawanego do użytku gmachu Biblioteki (5 X 1977)214 KRONIKARZ

Zwiedzanie budynku. Na pierwszym planie Minister Zdrowia prof. dr hab. Marian ŚliwińskiKoniec uroczystości. Goście opuszczają terenKRONIKARZ 215

Oddział Bibliotek ZakładowychBiblioteki zakładowe:Biblioteka Wydziału FarmaceutycznegoBiblioteka Wydziału Lekarsko-DentystycznegoBiblioteka Instytutu EndokrynologiiBiblioteka Instytutu KardiologiiBiblioteka Instytutu Pediatriipozostałe biblioteki sieci:biblioteki przy katedrach, klinikach, zakładach i innych jednostkach.Działalność bibliotek uczelnianych regulowała Ustawa o szkolnictwie wyższym z dnia 20 maja 1982roku oraz odpowiednie paragrafy Statutu uczelni i Regulaminy biblioteczne.Zgodnie z ustawą w grudniu 1983 roku powołana została Rada Biblioteczna, która wraz z dyrektoremBiblioteki Głównej, wybieranym wówczas przez Radę, kieruje działalnością systemu bibliotecznoinformacyjnegoUczelni. Początkowo, przewodniczącym Rady Bibliotecznej był dyrektor BibliotekiGłównej, następnie samodzielny pracownik nauki.Prof. dr hab. med.Michał KarasekPrzewodniczący Rady Bibliotecznej(kadencje 1985 - 2002)216 KRONIKARZ

O kierunku rozwoju Biblioteki decydują jej użytkownicy, pracownicy naukowi i studenci, którychprzedstawiciele zasiadają w Radzie Bibliotecznej. Biblioteka pełni też rolę publicznej bibliotekispecjalistycznej służąc szerokim rzeszom pracowników służby zdrowia regionu łódzkiego.Pierwszym kierownikiem organizującej się biblioteki była Janina N o w a k o w s k a , która funkcję tępełniła w okresie 1950-1951. Następni: 1951-1952 prof. dr Jan Szmurło, laryngolog, do 1939 profesorUniwersytetu Wileńskiego, w naszej Uczelni kierownik Katedry Historii Medycyny do czasu jej likwidacjiw 1951 roku. Zmarł 1 maja 1952 roku. Od 1952-1954 lek. med. Andrzej Gądek, 1954-1955 AnnaZdyblowa, 1955-1978 lek. med. Julian Dmitrowicz, 1978-1982 dr med. Jerzy Supady, 1982-1990mgr Jadwiga Piotrowska, bibliotekoznawca, 1990-2002 dr Ryszard Żmuda, historyk, biliotekoznawca.Funkcje wicedyrektorów pełnili: 1974-1980 mgr Andrzej Kempa, 1980-1982 mgr Jadwiga Piotrowska,1985-1990 dr Ryszard Żmuda i 1991-2002 mgr Grażyna Łukasiewicz.Od czerwca 1956 roku stanowisko kierownika biblioteki podniesiono do rangi dyrektora.Personel biblioteczny w 1950 roku to 3 bibliotekarzy, sekretarka i woźny. W 1952 roku liczył już 16osób, w tym 1 lekarza zatrudnionego przy opracowaniu rzeczowym zbiorów. Pod koniec lat 60-tych zespółliczył 24 osoby, w tym 17 bibliotekarzy. W grudniu 2002 zatrudnionych było ogółem 48 osób, w tym 35bibliotekarzy, oraz 13 innych pracowników: 4 - naukowo-technicznych, 4 - administracji, 5 - obsługi.Trudno nie wspomnieć tu o Tych, których nie ma już wśród nas, a ich wkład pracy i zaangażowanieprzyczyniły się do rozwoju biblioteki. Ślady ich pracy zachowały się w naszych odręcznie pisanychkatalogach i inwentarzach.Maria Gorzechowska – wielce zasłużona dla polskiego bibliotekarstwa. Dwukrotnie odznaczonaKrzyżem Kawalerskim Polonia Restituta przed 1939 rokiem. Rozpoczęła pracę w Warszawie w 1903roku. Od bibliotek oświatowych, poprzez bibliotekę kolejową, Bibliotekę Ordynacji Krasińskich doszłado stanowiska dyrektora Towarzystwa Bibliotek Publicznych. W Bibliotece Akademii Medycznej w Łodzizatrudniona na stanowisku bibliotekarza w latach 1950-1958. Zmarła 2grudnia 1961 roku.Urszula Pełka-Pelińska – mgr filologii polskiej, st. kustosz dypl., absolwentka UniwersytetuPoznańskiego, do 1939 roku nauczycielka. Wieloletni zasłużony kierownik Działu Opracowania Zbiorów.Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1961). Zmarła 25 stycznia 1980 roku.Julian Dmitrowicz – lekarz medycyny, st. kustosz dypl., dyrektor Biblioteki Głównej w latach1955-1978 do odejścia na emeryturę. To dzięki jego uporowi, długim, usilnym staraniom stanął budynekBiblioteki Głównej. Zmarł 18 maja 1981 roku.Elżbieta Jankowska – mgr bibliotekoznawstwa, kustosz, absolwentka Uniwesytetu Wrocławskiego(1963), kierownik Działu Opracowania Zbiorów. Pracowała w latach 1959-1972. Zmarła przedwcześnie29 czerwca 1972 roku.Zofia Dreszerowa – mgr historii, st. kustosz dypl., absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego,kierownik Działu Bibliotek Zakładowych. Pracowała w latach 1963-1974. Zmarła 28 października 1991roku.Maria Kerc – mgr filologii polskiej, kustosz, kierownik Działu Opracowania Zbiorów. Pracowaław latach 1962-1983. Zmarła 28 sierpnia 1983 roku.Mirosława Szajna – mgr bibliotekoznawstwa, kustosz Biblioteki Katedry Nauk Społecznych.Pracowała w latach 1974-1988. Zmarła 10 grudnia 1988 roku.Alicja Cierniak – mgr bibliotekoznawstwa, kustosz w bibliotekach Instytutu Chorób UkładuNerwowego i Narządów Zmysłów. Pracowała w latach 1975-2000. Zmarła 3 kwietnia 2000 roku.Jerzy Cieszkowski – mgr filologii polskiej, kustosz. Pracował w latach 1953-1982. Zmarł w roku1982.Po wielu latach pracy odeszli na zasłużoną emeryturę:Balbina Łakoma – mgr socjologii, kustosz dypl., kierownik Biblioteki Wydziału Farmaceutycznego.Pracowała w latach 1963-1986.Irena Skłodowska – studia I stopnia na Wydziale Humanistycznym UŁ, kierunek filologia polska,st. kustosz, kierownik Wypożyczalni Miejscowej. Pracowała w latach 1952-1990.Jadwiga Piotrowska – mgr filologii polskiej, bibliotekoznawca, st. kustosz dypl., dyrektor BibliotekiGłównej w okresie 1982-1990. Pracowała w latach 1951-1990.Barbara Krupińska-Stachera – mgr bibliotekoznawstwa, kustosz, kierownik Oddziału BibliotekZakładowych. Pracowała w latach 1963-2000.KRONIKARZ 217

Irena Smejda – mgr filologii polskiej, kustosz, kierownik Oddziału Opracowania Zbiorów. Pracowaław latach 1975-2000.Po dwudziestu latach pracy opuścił nasz zespół Andrzej K e m p a , mgr filologii polskiej,bibliotekoznawca, st. kustosz dypl., zastępca dyrektora Biblioteki Głównej w okresie 1974-1980,podejmując pracę w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Ludwika Waryńskiego.Znacząca liczba naszych pracowników podwyższała swoje kwalifikacje zawodowe. Licencjat uzyskały2 osoby (Lidia Pura, Paweł Chłosta), magisterium 10 osób (Alicja Cierniak, Barbara Grabińska,Elżbieta Jankowska, Maria Kawałek, Barbara Krupińska-Stachera, Narcyza Miłkowska,Magdalena Rzadkowolska, Elżbieta Szreder, Krystyna Trzcińska, Małgorzata Więcek-Palmowska), stopień doktora 1 osoba (Magdalena Rzadkowolska).Poza pracownikami z wykształceniem bibliotekarskim bądź humanistycznym innej specjalności,zatrudniani są też biolodzy i lekarze, których wiedza jest pomocna przy klasyfikacji zbiorów. W latach90-tych w bibliotekach zatrudniani są również informatycy.Powołana do życia w roku 1950 Biblioteka nie startowała od zera. Zaczynem stały się wspomnianewcześniej księgozbiory.Prof. Jan Szmurło obejmując pieczę nad Biblioteką wniósł także w całości bardzo cenny księgozbiórzlikwidowanej Katedry Historii Medycyny, której był kierownikiem. Licząca około 1 200 vol. kolekcjaskładała się głównie z unikalnych starych polskich druków medycznych.Z całości zbiorów wydzielono podręczniki i skrypty tworzące tzw. księgozbiór studencki(wieloegzemplarzówkę), który do dnia dzisiejszego jest wyodrębniony w magazynie, posiada własnekatalogi i inwentarz, podlega częstej selekcji i aktualizacji.Z roku na rok wzrastała liczba woluminów wpływających z zakupu i prenumeraty, a także z darówi wymiany za wydawnictwa Uczelni, głównie Annales Academiae Medicae Lodzensis.Pierwszy rok 1951zamknęliśmy liczbą zbiorów około 24000 vol.w 1961 zbiory opracowane (książki, czasopisma) 62 043 vol.1971 „ 12 5791 vol.1981 „ 172 100 vol.1991 „ 254 538 vol.2001 „ 293 567 vol.(w tym druki zwarte 184 023 vol., czasopisma 63 492 vol., zbiory specjalne 46 052 jedn.)W pozostałych bibliotekach sieci uczelnianej na dzień 31 grudnia 2001 roku stan księgozbioru ogółemwynosił 68 800 jedn., w tym druki zwarte 44 752 vol., czasopisma 17 219 vol., zbiory specjalne 6829jedn.Ogólnokrajowe trudności finansowe w handlu z drugim obszarem płatniczym lat 80-ych spowodowałydrastyczne ograniczenia w dopływie literatury zachodniej do bibliotek. Zamówienia na wydawnictwaksiążkowe zostały całkowicie wstrzymane. Z prenumeraty wpływało w nierytmicznych dostawach 55-75tytułów, co stanowiło 10-15% stanu posiadania z lat wcześniejszych. Około 140 tytułów realizowaliśmyw formie mikrofisz w Głównej Bibliotece Lekarskiej w Warszawie, która wówczas jako biblioteka wiodącasieci cieszyła się pewnymi przywilejami.Zaistniała systuacja przyczyniła się do ożywionej, ścisłej współpracy bibliotek naukowych w zakresiegromadzenia zbiorów, zarówno regionalnej jak i ogólnokrajowej. Starano się o możliwie najszerszywykaz, nie dublowania tytułów. Podejmowano szereg inicjatyw, np. wspólne tworzenie centralnegokatalogu bieżących czasopism zagranicznych. Uaktywniły się wypożyczalnie międzybiblioteczne. W siecibibliotek medycznych organizowano częste konferencje i narady. Płynęły dary z Zachodu, główniewydawnictwa książkowe, wycofane przez wydawców starsze wydania, które były solidarnie rozdzielanedla poszczególnych bibliotek.O naszych zbiorach bibliotecznych informowały katalogi: alfabetyczny i przedmiotowy drukówzwartych, alfabetyczny i klasowy druków ciągłych, alfabetyczny i działowy księgozbioru studenckiego,alfabetyczny księgozbioru podręcznego czytelń oraz centralny katalog zbiorów znajdujących się wbibliotekach sieci. W latach 50-ych opis katalogowy i wszystkie jego kopie sporządzane były ręcznie;w latach 60-ych używano maszyn do pisania. W 1979 roku zakupiono Robotron, niemiecką maszynęzautomatyzowaną, umożliwiającą kopiowanie dowolnie zaprogramowanej liczby kart. Od 1997218 KRONIKARZ

Katalog czasopism w Oddziale Informacji Naukowejroku książki, czasopisma oraz zbiory specjalne katalogowane są na bieżąco, jak i retrospektywnie wkomputerowym systemie bibliotecznym Horizon.Katalog przedmiotowy powstawał początkowo w oparciu o „Słownik haseł z dziedziny medycynyi nauk pokrewnych” Stanisława Konopki. Klasyfikowanie druków nastręczało wiele trudności. Szybkirozwój nauk medycznych wymógł wprowadzenie nowych, własnych haseł oraz tworzenie ich kartoteki.Następnie przy klasyfikowaniu rzeczowym dokumentów korzystano z Polskiego tezaurusa medycznegoopartego na Medical Subject Headings opracowanego przez National Library of Medicine w Bethesda,wspomaganego permanentnie aktualizowaną kartoteką, dostępną on line, zlokalizowaną na serwerzeBiblioteki Głównej AM w Poznaniu.Nasi użytkownicy to głównie pracownicy i studenci Akademii Medycznej oraz innych łódzkichuczelni, pracownicy służby zdrowia regionu łódzkiego. Staraliśmy się o pozyskanie jak największej liczbyczytelników, o poznanie ich oczekiwań i potrzeb. Zabiegamy o jak najszersze wykorzystanie zbiorówbibliotecznych. Zmieniające się warunki życia wymagają zmian w stylu pracy bibliotek medycznych.Użytkownik wertujący tradycyjne katalogi, spędzający godziny w czytelni należy dziś do rzadkości.Rejestr czytelników w poszczególnych latach przedstawiał się następująco:Rok Ogółem Studenci Pracownicy AM Inni1951 609 418 1911960 3 408 6 322 2 0861970 5 498 brak danych brak danych1980 4 476 2 114 823 1 0541990 6 392 3 680 1 031 1 6812000 8 165 3 831 1 203 3 1312002 8 531 4 102 1 126 3 303KRONIKARZ 219

Jak już wcześniej wspomniano w latach 1951-1977 warunki korzystania ze zbiorów były trudne.Dlatego też, dyrektor J. Dmitrowicz zdecydował się na formę tzw. obiegu bieżących numerów czasopismzachodnich. Po wpływie i zarejestrowaniu każdy zeszyt trafiał na okres 1 tygodnia obiegiem do jednostekzainteresowanych tematyką – np. czasopismo chirurgiczne wędrowało do trzech klinik chirurgicznych ipo zwrocie było dopiero odkładane na półkę czytelni. Eksperyment ten jednak nie powiódł się. Nie byłydotrzymywane terminy zwrotu, ginęły zeszyty i akcję trzeba było zaniechać.Czytelnia naukowa przy al. Kościuszki 4Z chwilą uruchomienia czytelni naukowej w gmachu Rektoratu (1958) dostęp do wszystkich półekz księgozbiorem był wolny. Również w nowym budynku w czytelni czasopism, gdzie znajdowały sięroczniki z ostatnich kilku lat w układzie działowym oraz numery bieżące, był wolny dostęp do zbiorów.Po połączeniu czytelń, ze względu na brak miejsca eksponowane są jedynie zeszyty z roku bieżącego.Liczbę odwiedzin oraz wykorzystanych jednostek ilustruje tabela poniżej:RokWypożyczalnia MiejscowaLiczbaodwiedzinOgółemwykorzystanychvol.LiczbaodwiedzinCzytelnieOgółemwykorzystanychjedn.1951 12 132 14 905 1 564 2 4141960 23 698 51 381 14 275 39 4001970 br. danych 55 146 16 885 45 4151980 12 639 20 167 8 533 77 9731990 15 332 54 455 6 434 75 7282000 8 165 22 770 9 441 80 7412002 8 531 23 188 10 188 95 510220 KRONIKARZ

Pracownicy Biblioteki (1985) - siedzą od lewej: Irena Skłodowska, mgr Barbara Krupińska-Stachera, dyrektor- mgr Jadwiga Piotrowska, mgr Maria Molenda, dr Ryszard Żmuda. Stoją od lewej: Andrzej Zabadeusz, BożennaChmielecka-Konieczna, mgr Danuta Biernat, mgr Aleksandra Chojnowska, Zenona Wysocka, Wacław Głowacki,Jolanta Piechota, mgr Urszula Wilkin, mgr Barbara Grabińska, Daniela Kutwin, Stanisława Pająk, mgr NarcyzaMiłkowska, mgr Iwona Fabiańska, mgr Kazimiera Domińska, mgr Irena Smejda.Pracownicy Biblioteki (1995) - siedzą od lewej: Elżbieta Konopka, Jadwiga Ścierwicka, Beata Kasperska, ZenonaWysocka, dyrektor - dr Ryszard Żmuda, zastępca dyrektora - mgr Grażyna Łukasiewicz, mgr Ewa Wieczorek,Monika Lessen, mgr Krystyna Trzcińska, stoją w I rzędzie od lewej: mgr Barbara Krupińska-Stachera, BożennaChmielecka-Konieczna, mgr Kazimiera Domińska, mgr Anna Andrzejewska, Lilijanna Aszkiełoniec, mgr BogumiłaWiktorowska, Paulina Fotyga, mgr Anna Strumiłło, Bożena Wcisło, Mirosława Andrzejczyk, mgr KrystynaUrbaniak, mgr Izabela Nowakowska, mgr Narcyza Miłkowska, mgr Barbara Grabińska, mgr Irena Smejda, GenowefaSobczyńska, Stefania Świstek, mgr Małgorzata Więcek-Palmowska, Genowefa Kwiatkowska, mgr IwonaFabiańska, mgr Urszula Przewieś, Małgorzata Strzelczyk, mgr Jolanta Cwer, Danuta Kołodziejczak, mgr JolantaStasiak, stoją w II rzędzie od lewej: mgr Wiesław Wolski, Józef Smolarski, Krzysztof Kuźnicki, mgr KazimierzWalczak, Józef Świstek, Paweł CzerwińskiKRONIKARZ 221

Dużym usprawnieniem stało się wprowadzenie w latach 70-ych reprografii. Początkowo były to prostekserokopiarki KS 4, później Rank Xerox, Canon’y. Od roku 2001 użytkowana jest kopiarka cyfrowaAficio, umożliwiająca skanowanie i przesyłanie pocztą elektroniczną zamawianych źródeł w postaciplików PDF. Rozwój usług reprograficznych w Bibliotece przedstawia poniższa tabela:LiczbaRok zamówień artykułów kserokopii1980 834 8 595 23 5561985 766 4 040 36 6921990 1 199 5 206 47 9061995 2 725 14 302 104 8232000 3 914 19 568 149 0832002 4 409 18 881 127 047W latach 60-tych uruchomiono stanowisko wypożyczeń międzybibliotecznych, których rozkwit nastąpiłpo roku 1980, kiedy to ograniczony został dopływ literatury zagranicznej do bibliotek.RokNasze zamówienia wysyłane do innych bibliotekLiczba pozycjizrealizowanychzamówieńW tym: jedn.źródłaOdbitkiartykułówz czasopismZamówienia innych bibliotek zrealizowane przez nasLiczba stron1980 402 357 67 1 2651985 681 263 327 2 4731990 122 86 67 3501995 339 29 310 2 0832000 447 15 432 2 2952002 623 7 616 2 291RokLiczba pozycjizrealizowanychzamówieńW tym: jedn.źródłaOdbitkiartykułówz czasopismLiczba stron1980 438 204 267 2 3481985 264 21 355 2 3911990 582 33 549 3 8101995 1 975 32 1 943 12 8152000 2 913 45 2 874 18 4602002 6 196 7 6 189 30 886Od roku 1983 dysponowaliśmy teleksem i faksem. Po roku 1990 zaczęliśmy korzystać z najnowszychosiągnięć techniki. Do Biblioteki wkroczyły komputery, a wraz z nimi informatycy. Zmieniły się metodystosowane przy gromadzeniu, opracowaniu, udostępnianiu i informowaniu. W 1991 roku zakupiono4 komputery IBM PC oraz 4 drukarki. Dwa z nich umiejscowiono w Oddziale Informacji Naukowej,gdzie natychmiast zaczęto ich eksploatację, wykorzystując bazy danych zapisane na dyskach optycznychCD-ROM. Pozostałe dwa otrzymały: Oddział Gromadzenia Zbiorów oraz Wypożyczalnia Miejscowa.W roku 1994 nastąpiło przyłączenie do sieci Internet w ramach ŁASK (Łódzkiej Akademickiej SieciKomputerowej). Uczelnia uzyskała też grant z KBN (Komitetu Badań Naukowych) na zakup i instalacjęsystemu ERL (Electronic Reference Library) udostępniającej informacje z baz danych CD-ROM do222 KRONIKARZ

innych jednostek organizacyjnych sieci uczelnianej.W roku 1995 system został wdrożony. W tym czasienapływały dalsze urządzenia z Fundacji Andrew W. Mellona z Nowego Jorku: 14 komputerów IBM,2 czytniki, 14 monitorów, drukarka laserowa. W związku z planowanym rozpoczęciem działania systemuHorizon do prac bibliotecznych, pracownicy uczestniczyli w szkoleniach dotyczących wprowadzaniadanych, wykorzystania możliwości systemu, archiwizacji i innych zagadnień. W 1997 roku przystąpionodo katalogowania i opracowania rzeczowego w systemie Horizon oraz rozpoczęto tworzenie bazy danych„Łódzkiej bibliografii regionalnej” m.in. za lata 1981-1990 dostępnej w sieci Internet. W dalszym ciągupowiększał się stan liczbowy urządzeń zakupionych dzięki grantowi z Fundacji A. Mellona. W 1999roku uruchomiono w systemie Horizon moduły Udostępnianie i Wpływ czasopism, a dwa lata późniejmoduł Gromadzenie.Od 2002 roku działa sieciowy dostęp do czasopism w wersji elektronicznej w ramach prenumeratyrocznej oraz przez system Eifl Direct – Ebsco. Nawiązana wcześniej współpraca bibliotek medycznychzaowocowała teraz ścisłą współpracą w sieci, wymianą doświadczeń, wspólnym opracowaniem projektówrozwojowych. Sprzęt komputerowy i oprogramowanie przyniosły rewolucyjne zmiany w OddzialeInformacji Naukowej. Korzyści z nich czerpią zarówno użytkownicy jak i bibliotekarze. Czasochłonnei żmudne ongiś poszukiwania literatury, najczęściej nie zapewniające kompletności, dzisiaj trwa zaledwiekilka minut i taką gwarancję daje. Dla mnie, autorki tych wspomnień jest to osiągnięcie ogromne. Przyopracowywaniu kwerend bibliograficznych spędzałam bowiem długie godziny wertując Current List ofMedical Literature, Index Medicus i inne źródła bibliograficzne światowego piśmiennictwa lekarskiego.Korzystanie z nich było bardzo męczące, ze względu na drobną czcionkę druku oraz niekompletnośćnumerów. Po skomputeryzowaniu działalność informacji naukowej nabrała tempa. Dobre warunkilokalowe, odpowiednie wyposażenie w sprzęt oraz księgozbiór podręczny i fachowa obsada sprawiły,iż agenda ta stała się wiodącą w Bibliotece, miejscem gdzie łatwo i szybko zdobyć można profesjonalnąinformację.Oddział Informacji Naukowej. Stanowisko komputerowe dla użytkownikówKRONIKARZ 223

Wzrosła liczba odwiedzin i wykorzystanie księgozbioru podręcznego. Użytkownicy mogą korzystaćz 12 samodzielnych stanowisk komputerowych z dostępem do systemów sieciowych ERL (Medline,Internet, Telmed, Netscape i in.) oraz edytorów tekstu. W latach 1992-2001 dzięki EuroTransMed (WielkaBrytania) zarejestrowano 118 satelitarnych telekonferencji, w których użytkownicy mogli brać udział „nażywo” (zadając pytania za pośrednictwem telefonu lub faxu) lub nagrane na kasety video-konferencjewypożyczyć.Wzrosła również liczba wykonywanych zestawień tematycznych:RokTematycznezestawieniabibliograficznew liczbachOpisybibliograficzne(wydruki rekordów)1980 23 1 7601985 55 2 6561990 28 2 6261995 1 163 15 0082000 1 246 7 0192002 1 003 8 943Stały wycinek działalności Oddziału Informacji Naukowej stanowi ekspozycja nowych nabytkówksiążkowych. Organizowane też były, we współpracy z firmami wydawniczymi i marketingowymiwystawy połączone z kiermaszami wydawnictw zwartych i multimediów. Urządzano również wystawyokolicznościowe: dorobku piśmienniczego pracowników z okazji jubileuszów Uczelni, osiągnięćtwórczych doktorów honoris causa Akademii Medycznej w Łodzi i inne.Jednym z podstawowych zadań biblioteki jest dokumentowanie publikacji pracowników Uczelni.Działalność tę rozpoczęliśmy wcześnie, bo już pod koniec lat 50-ych, wydając drukiem w 1962 roku„Materiały do bibliografii 1945-1960”. Kontynuację stanowią tomy: „Bibliografia publikacji pracownikówAkademii Medycznej za lata 1961-1970 (wyd. 1988), „Bibliografia...” za lata 1971-1990 (wyd. 2000),1991-2000 (wyd.2002), 2001-2002 (wyd. 2003), będące kumulacją wydawanych na bieżąco roczników.Pracownicy nasi są też autorami bądź redaktorami innych publikacji.Biblioteka uczestniczy w procesie dydaktycznym prowadząc następujące zajęcia: Przysposobieniebiblioteczne dla studentów I roku, Informacja naukowa dla I roku stacjonarnych studiów doktoranckich,praktyki wakacyjne dla studentów bibliotekoznawstwa, praktyki zawodowe dla bibliotekarzy innychbibliotek. Również nasi bibliotekarze sami się dokształcają, uczestnicząc w różnego rodzaju szkoleniachi konferencjach dotyczących bibliotekarstwa i informacji naukowej. Byliśmy organizatorem III (1983)i XIV (1995) Ogólnopolskiej Konferencji Bibliotek Medycznych oraz wspólnie z wydawnictwem Langeund Springer międzynarodowej konferencji „Elektroniczne rozpowszechnianie informacji naukowej”,w której udział wzięli przedstawiciele bibliotek naukowych wszystkich typów. Współuczestniczyliśmyw regionalnych przedsięwzięciach kulturalnych i obchodach jubileuszowych (70-lecie Łodzi Akademickiej- 1995, I Festiwal Nauki i Sztuki – 2001).Dynamiczny rozwój Biblioteki po roku 1980 (zaopatrzenie w sprzęt, komputeryzacja) nie byłybymożliwe bez pomocy Władz Uczelni.Ogromne poparcie uzyskiwaliśmy w szczególności od prof. dr hab. Jerzego K. P i o t r o w s k i e g o ,prof. dr hab. Juliana L i n i e c k i e g o , prof. dr hab. Tadeusza R o b a k a - Prorektorów ds. Nauki w latach1980-2002.Dziękujemy w imieniu pracowników Biblioteki Głównej, jak również szerokiej rzeszyużytkowników.224 KRONIKARZ

Prof. dr Jan SzmurłoDr Ryszard ŻmudaDyrektor Jadwiga Piotrowska i Ryszard ŻmudaKRONIKARZ 225

226 KRONIKARZ

PrzypisyZarys dziejów i działalności Biblioteki Głównej Akademii Medycznej w Łodzi zaprezentowali na łamachczasopisma Annales Academiae Medicae Lodzensis poszczególni jej dyrektorzy: lek. Julian D m i t r o w i c z (1970T. 13 supl. 6 s. 593-603, il. portr., tab.); dr Jerzy Supady (1980 T. 21 supl. 19 s. 237-240, il. , portr.); mgr JadwigaPiotrowska (1985 T. supl. 26 s. 372-378, il., portr.); dr Ryszard Żmuda (2002 Vol. 43 supl. 30 cz. 1 s. 293-299,tab.) oraz Tenże: W: 60 sześćdziesięciolecie wydziałów medycznych 1945-2005 / zainicjowała i oprac. [red.] TeresaPajszczyk-Kieszkiewicz. Łódź 2005 s. 941-963, il., tab.O bibliotece uczelnianej powstała również praca magisterska Barbary Grabińskiej: Biblioteka GłównaAkademii Medycznej w Łodzi (1950-1983). Kielce 1983 Wyższa Szkoła Pedagogiczna. Promotor: dr KazimierzWarda. Biblioteka Główna UM Rps sygn. D-4161 oraz inne opracowania, m. in. Ewa Wieczorek: Bazy CD-ROM w Bibliotece Głównej Akademii Medycznej w Łodzi. Biuletyn Głównej Biblioteki Lekarskiej 1993 R. 39 nr348 s. 71-77; Ryszard Żmuda: System biblioteczno-informacyjny Akademii Medycznej w Łodzi. Biuletyn GłównejBiblioteki Lekarskiej 1996 R. 42 nr 354 s. 21-26, portr., bibliogr.; Tenże: XII Konferencja Problemowa BibliotekMedycznych, Łódź 7-9 VI 1995. Tamże s. 92-99, il.; Tenże: Łódzka konferencja o elektronicznej informacjinaukowej. Biuletyn Głównej Biblioteki Lekarskiej 1999 R. 45 nr 359 s. 3-5, il.; Tenże: Łódzka bibliografia regionalna1901-2000. W: INFOBAZY’99 – bazy danych dla nauki. materiały z konferencji organizowanej pod patronatemKomitetu Badań Naukowych. Politechnika Gdańska, Centrum Informatyczne TASK, Instytut Oceanografii PAN.Gdańsk 1999 s. 482-487, il., bibliogr.; Agnieszka Kupis: Internet w Bibliotece Głównej Akademii Medycznej wŁodzi. Biuletyn Głównej Biblioteki Lekarskiej 2002 R. 48 nr 366 s. 15-26, il., wykr., bibliogr.; Narcyza Miłkowska,Małgorzata Więcek–Palmowska: Jan Muszyński (1884-1957) – naukowiec, społecznik i bibliofil. Spojrzeniena rękopiśmienne dedykacje w księgozbiorze profesora. Tamże s. 57-69, portr., bibliogr.; Witold Kozakiewicz:Strategia backupów na serwerach systemu Horizon realizowana w Konsorcjum Bibliotek Łódzkich. Tamże s.91-94, wykr.Pracownikom poświęcono wiele artykułów biograficznych: Barbara Krupińska–Stachera: Mgr AlicjaCierniak (1939-2000). Biuletyn Głównej Biblioteki Lekarskiej 2000 R. 46 nr 362 s. 123-126; Lek. med. JulianDmitrowicz. Annales Academiae Medicae Lodzensis 1981 T. 22 s. 162-163, portr.; Izabela Nagórska, KrystynaPieńkowska: Julian Dmitrowicz (1912-1981). W: Informator Bibliotekarza i Księgarza na rok 1983. Warszawa1983 s. 222-225; Jadwiga Piotrowska: Julian Dmitrowicz (1912-1981). Biuletyn Głównej Biblioteki Lekarskiej1986 R. 32 nr 339 s. 69-71, portr.; Ryszard Żmuda: Dmitrowicz Julian (1912-1981). W: Słownik pracownikówksiążki polskiej. Supl.2 / pod red. Hanny Tadeusiewicz z udziałem Bogumiła Karkowskiego. Warszawa 2000s. 39-40, bibliogr.; Barbara Krupińska-Stachera: Mgr Zofia z Bacciarellich Dreszerowa (1905-1991). BiuletynGłównej Biblioteki Lekarskiej 1992 R. 38 nr 346 s. 86-88, portr.; Jadwiga Piotrowska: Elżbieta Jankowska(1922-1972). Bibliotekarz 1972 R. 39 nr 10 s. 320; Andrzej Kempa: Bibliografia dorobku piśmienniczego1955-1995. Łódź 1966; Who is who w Polsce. Wyd.3 uzup. Zug 2004 s. 1711; Jadwiga Piotrowska: UrszulaPełka-Pelińska (1904-1980). Bibliotekarz 1981 R. 48 nr 2 s. 51; Ryszard Żmuda: Jadwiga Piotrowska [oraz]Bibliografia publikacji... Biuletyn Głównej Biblioteki Lekarskiej 1991 R. 37 nr 347 s. 97-102, portr., bibliogr.;Tenże: Dyrektor Jadwiga Piotrowska. Poradnik Bibliotekarza 1993 nr 6 s. 39-41, portr.; Prof. dr hab n. med.,mgr historii Jerzy Supady. W: Andrzej Kurnatowski: Kolejni profesorowie i doktorzy habilitowani AkademiiMedycznej w Łodzi 1995-2002. Łódź 2004 s. 154-155, portr.; Jerzy Supady: Impresje szkolne. Łódź 2004, il.;Maria Pędziwiatr: Mirosława Szajna (1946-1988). Biuletyn Głównej Biblioteki Lekarskiej 1989 R. 35 nr343 s. 151, portr.; Ryszard Żmuda: Szajna Mirosława Anna. W: Słownik pracowników książki polskiej. Supl.2 / pod red. Hanny Tadeusiewicz z udziałem Bogumiła Karkowskiego. Warszawa 2000 s. 154, bibliogr.;Szmurło Jan. W: Łódzkie Towarzystwo Naukowe. Sprawozdanie z czynności i posiedzeń za rok 1949. Łódź 1950R. 4 nr 1 s. 68-76; Benedykt Dylewski : Prof. dr med. Jan Szmurło (1867-1952) [oraz] Spis prac naukowych ...Otolaryngologia Polska 1954 R. 8 nr 1 s. 87-92, portr., bibliogr.; Miron Paciorkiewicz, Piotr Wyszogrodzki,Maria Szmurło-Tarnowska: Jan Szmurło – życie i działalność naukowa (w 25 rocznicę zgonu) OtolaryngologiaPolska 1978 T. 32 nr 3 s. 339-342, bibliogr.; Miron Paciorkiewicz: Profesor Jan Szmurło. Medycyna DydaktykaWychowanie 1981 R. 13 nr 3 s. 247-254, bibliogr.; Andrzej Kurnatowski, Leszek Woźniak: Współcześni i dawniprofesorowie, docenci i doktorzy habilitowani Akademii Medycznej w Łodzi. Łódź 1994 s. 286-288, il.; Gaudeamus... bis: karykatury – fraszki - piosenki / Leszek Woźniak, Zdzisław Cywiński, Wacław Olszewski, AndrzejRakowski. Wyd. 3. Łódź 1996 s. 136-137, il.; Piotr Latawiec: Nowy dyrektor Biblioteki Głównej AM w Łodzi [drRyszard Żmuda]. Biuletyn Głównej Biblioteki Lekarskiej 1992 R. 38 nr 346 s. 71; Leszek Woźniak: Osobistościnaszej uczelni w karykaturze ... Łódź 1995 s. 151, il.; Piotr Latawiec: W: Ryszard Żmuda: Bibliografia produkcjiwydawniczej zakonów w Polsce 1996-2000. T. 1 cz.3-4. Warszawa 2002 okł. III; Who is Who w Polsce. Zug2002 s. 2269-2270, portr.KRONIKARZ 227

Mgr Krystyna BrekerBIBLIOTEKA GŁÓWNAWOJSKOWEJ AKADEMII MEDYCZNEJIM. GEN. DYW. BOLESŁAWA SZARECKIEGO W ŁODZI(1958 - 2002)W październiku 2002 roku Biblioteka Główna Wojskowej Akademii Medycznej im. gen.dyw. prof. Bolesława Szareckiego w Łodzi, przeszła do historii bibliotekarstwa naukowego.Na mocy Ustawy Sejmu RP z dnia 27 lipca 2002 roku o utworzeniu Uniwersytetu Medycznegow Łodzi 1 złączyły ponownie swe losy organizacyjne, naukowo-dydaktyczne i kliniczne dwiełódzkie uczelnie medyczne – Akademia Medyczna i Wojskowa Akademia Medyczna. W nowopowstałym uniwersytecie wiodąca rola biblioteki uczelnianej pozostała przy BiblioteceGłównej AM, natomiast Biblioteka Główna WAM została przekształcona w Bibliotekę WydziałuWojskowo-Lekarskiego UM.Dzieje książnicy medycznej w Wojsku Polskim to 44 lata wytężonej pracy kadry dyrektorskiej,kierowniczej, rad bibliotecznych i przede wszystkim zespołu bibliotekarzy na rzecz procesunaukowo-dydaktycznego i rozwoju Uczelni.228 KRONIKARZ

W roku 1958, na przełomie maja i czerwca, powołano do życia Wojskową Akademię Medyczną,która powstała przez połączenie Wojskowego Centrum Wyszkolenia Medycznego (WCWMed)oraz Wojskowych Szpitali Klinicznych w Łodzi i w Warszawie 2 . Zaistniała oczywista koniecznośćutworzenia biblioteki, będącej własną bazą naukowo-dydaktyczną nowopowstałej Uczelni. PrzyKatedrze Historii Medycyny, kierowanej przez płk dr med. Władysława Chimiaka, mieszczącejsię w gmachu dawnych koszar wojskowych przy ulicy Żeligowskiego 7/9 powołano do życiabibliotekę naukową na bazie dotychczasowej biblioteki WCWMed-u, kierowanej przez kpt. lek.Wawrzyńca Pająka. Na księgozbiór złożyły się zbiory biblioteki naukowej byłego CentralnegoWojskowego Szpitala Klinicznego w Łodzi i rozwiązanego Wojskowego Centrum WyszkoleniaMedycznego oraz dar Departamentu Służby Zdrowia WP. Na ogólną liczbę ok. 40 000 vol.blisko połowę stanowiły zdezaktualizowane podręczniki byłego WCWMed. Po przeprowadzeniuselekcji liczba księgozbioru zmniejszyła się do ok. 16 000 vol. druków zwartych. W końcu 1958roku wydzielony został księgozbiór podręcznikowy dla studentów, który zlokalizowano przyulicy Źródłowej, gdzie mieściły się studenckie koszary. W tym miejscu pozostał przez około 20lat (w latach 80-tych, sukcesywnie, księgozbiór studencki przenoszono do gmachu BibliotekiGłównej przy ulicy Żeligowskiego 7/9, gdzie pozostał do października 2002 roku). Natomiastw I Centralnym Szpitalu Klinicznym WAM w Łodzi otwarto czytelnię czasopism naukowych,która funkcjonowała w latach 1958-1960. Od 1959 roku rozpoczęto tworzenie bibliotekzakładowych przy katedrach, klinikach i zakładach. Księgozbiór stanowiły częściowo dublety idary, a później depozyt z zakupu zarówno książek, jak i czasopism krajowych i zagranicznych.Biblioteką w latach 1958-1960 kierowali kolejno kpt. lek. Wawrzyniec Pająk, mgr KrystynaAltenberger i Brunon Lipko 3 .W kwietniu 1960 roku Biblioteka uzyskała status samodzielnej międzywydziałowej jednostkiuczelnianej. Kierownikiem Biblioteki został mjr lek. Jerzy Niemiec, który sprawował funkcjędo marca 1965 roku.Początek Biblioteki był bardzo trudny, nie dysponowała w pełni przydatnym księgozbiorem,odpowiednim lokalem i dostateczną obsadą etatową. W krótkim jednak czasie, dzięki dość wysokimdotacjom, zrozumieniu ze strony przełożonych, licznym darom, zakupom antykwarycznym orazKRONIKARZ 229

Dyrektorzy Biblioteki Głównej WAMMjr lek.Jerzy Niemiec1960-1965Ppłk mgr farm.Andrzej Stempel1965 - 1978Płk lek.Marian Kowalik1978 - 1990Płk dr farm.Wiesław Świtek1990 - 1995Ppłk dr med.Krzysztof Walczewski1995 - 2002230 KRONIKARZ

zaangażowaniu personelu, na V-lecie Akademii zbiory Biblioteki ogółem liczyły ok. 45 tys. vol.druków zwartych oraz 670 tytułów czasopism wpływających na bieżąco 3 . Profil gromadzonychzbiorów to medycyna i nauki pokrewne, medycyna wojskowa, wojskowość, filozofia i naukispołeczno-polityczne.Nie bez znaczenia była także ścisła współpraca, wsparcie i opieka ze strony Prorektorów ds.Nauki WAM. Byli to kolejno: płk prof. dr med. Jan Leńko (1958-1966), płk doc. Marek Kański(1966-1973), płk prof. Leszek Cieciura (1973-1974), płk dr hab. Władysław Tkaczewski(1974-1981), płk prof. Andrzej Kulig (1981-1984), płk prof. Hieronim Bartel (1984-1991),płk prof. Józef Kędziora (1991-1998) oraz płk prof. Krzysztof Zeman (1998-2001).W latach funkcjonowania Biblioteki Głównej WAM na stanowisku dyrektora zasiadali: mjrlek. Jerzy Niemiec (1960-1965), ppłk mgr farm. Andrzej Stempel (1965-1978), płk lek.Marian Kowalik (1978-1990), płk dr farm. Wiesław Świtek (1990-1995) oraz płk dr med.Krzysztof Walczewski (1995-2002).Na stanowisku kierownika Ośrodka Informacji Naukowej: ppłk lek. Bronisław Głuś(1972-1977), ppłk lek. Henryk Górski (1980-1990), mjr lek. Krzysztof Walczewski(1990-1994) i ppłk dr inż. Marek Matusiak (1996-2002).W okresie od 1 III 1965 do 15 X 1978 ster kierowania Biblioteką przejął kpt. mgr farm.Andrzej Stempel, od 21 XII 1975 tytularnie pierwszy dyrektor.W ciągu przeszło 13-letniej kadencji ppłk mgr farm. Andrzeja Stempla zmieniło się obliczeBiblioteki, wpisując się w ogólny nurt przemian zachodzących w bibliotekarstwie naukowymw kraju i za granicą.Bibliotekę przebudowano, rozlokowano już na dwóch kondygnacjach. Funkcjonowałyoddziały: gromadzenia, opracowania i bibliotek zakładowych, udostępniania i magazynów,kolportaż – kolportowano czasopisma zagraniczne ze strefy dolarowej do 23. szpitali wojskowychi instytucji naukowych MON oraz kolportowano wydawnictwo uczelniane Biuletyn WAM dokilkuset odbiorców, biblioteka szkoleniowa – studencka oraz biblioteka wydawnictw fachowowojskowych.Biblioteka WAM rozwijała się intensywnie, w 1968 roku, np. biblioteka studenckaliczyła przeszło 36 000 woluminów podręczników, a w dziale naukowym 26 389 woluminówdruków zwartych, 18 613 jednostek zbiorów specjalnych i 13 531 woluminów wydawnictwciągłych, będących zasobem 717 tytułów, z czego na czasopisma krajowe przypadało 242, a nazagraniczne 475 tytułów 4, 5 .W styczniu 1969 roku uruchomiono w gmachu WAM przy pl. 9 Maja (obecna nazwa pl. gen.Józefa Hallera) Oddział Biblioteki, który skupiał księgozbiór funkcjonujących w tej lokalizacji9 zakładów teoretycznych. Pod koniec lat 70-tych zamknięto Oddział, a księgozbiór przekazanodo Biblioteki Głównej, pozostała tylko czytelnia czasopism przy Instytucie Nauk Podstawowych,udostępniająca czasopisma naukowe zawsze z ostatnich 3 lat, w późniejszym okresie równieżuległa likwidacji, a czasopisma udostępniano w Bibliotece Głównej.W katedrach, klinikach i zakładach funkcjonowało około 40 bibliotek zakładowych,podlegających Bibliotece Głównej.W roku 1972 Główna Biblioteka Wojskowo-Lekarska WAM w Łodzi, otrzymała też nowe,dodatkowe funkcje, m. in., pełnienie roli biblioteki wiodącej w Siłach Zbrojnych PRL w zakresiemedycyny wojskowej. Rozpoczął się nowy etap w dziejach Biblioteki, już nie tylkobaza naukowo-dydaktyczna WAM, ale także świadczenie usług na rzecz całej kadry WojskaPolskiego 6 .Bibliotece podporządkowano Centralną Pracownię Fotograficzną WAM, wspomagającądziałalność dydaktyczną Akademii oraz świadczącą usługi fotograficzne dla pracownikównaukowo-dydaktycznych WAM. W późniejszych latach w miejsce Centralnej Pracowni Fotograficznejzorganizowano Pracownię Reprograficzną, której zadaniem było świadczenie usługreprograficznych i mikrofilmowania zarówno na potrzeby Akademii, jak i innych jednostekSłużby Zdrowia WP.KRONIKARZ 231

Kierownicy Ośrodka Informacji NaukowejPpłk lek. Bronisław Głuś1972-1977Ppłk lek. Henryk Górski1980-1990Mjr lek. Krzysztof Walczewski1990-1994Ppłk dr inż. Marek Matusiak1996-2002232 KRONIKARZ

W 1972 roku, podobnie jak w innych uczelniach wojskowych naszego kraju, powołanow Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi oddział informacji naukowej jako odrębną komórkępodporządkowaną Głównej Bibliotece Wojskowo-Lekarskiej. Kierownikiem Ośrodka NaukowejInformacji Wojskowej (ONIW) został ppłk lek. Bronisław Głuś 7 .Ośrodkowi Informacji Naukowej wyznaczono zaszczytne i ważne zadania pełnienia funkcjiinformacyjno-dokumentacyjnej w zakresie nauk wojskowo-medycznych na rzecz kadry naukowejWAM oraz na potrzeby całego Wojska Polskiego. Koordynatorem tych zadań był CentralnyOśrodek Naukowej Informacji Wojskowej w Warszawie, umieszczony w strukturach SztabuGeneralnego WP 8 .Początkowo metody pracy Ośrodka różniły się zasadniczo od form działania w latachpóźniejszych. W latach 70-tych i 80-tych współdziałano z innymi ośrodkami naukowej informacjiwojskowej działającymi w uczelniach wojskowych w tworzeniu Centralnej KartotekiKart Dokumentacyjnych, która pełniła rolę bazy bibliograficznej z zakresu nauk wojskowychi medycyny wojskowej. Karty dokumentacyjne oprócz opisu bibliograficznego posiadałyinformację o treści dokumentu, a cała kartoteka była uporządkowana według UniwersalnejKlasyfikacji Dziesiętnej 9 .Kwerendy o tematyce medycznej, wojskowo-medycznej, czy nawet wojskowej wykonywanodla pracowników naukowych WAM oraz kadry WP w oparciu o wspomnianą wyżej Kartotekę orazinne dostępne w tych czasach bazy bibliograficzne: bibliografie wojskowe, bibliografia lekarskaIB-3, Index Medicus, Excerpta Medica, Medicinskij Referativnyj Žurnal oraz przeglądającposzczególne tytuły czasopism zagranicznych i krajowych.Na rzecz całego Wojska wykonywano niezbędne tłumaczenia literatury fachowej z posiadanychźródeł, czasopism medycznych i wojskowo-medycznych. Dane np. z 1977 roku podają, żeOśrodek, w tym czasie, rozporządzał 12 500 kartami dokumentacyjnymi, około 100 zestawieniamidokumentacyjnymi i bibliograficznymi, 370 zestawieniami piśmiennictwa, kartoteką tłumaczeńoraz dziesiątkami tysięcy odbitek i przeźroczy 10 .Systematycznie powiększały się zasoby Biblioteki, w 1973 roku na XV-lecie Uczelni, stanBiblioteki wynosił przeszło 180 000 woluminów, z czego 34 545 vol. druków zwartych wdziale naukowym, 35 509 jednostek inwentarzowych zbiorów specjalnych, przeszło 17 000 vol.czasopism, z zakupu 883 tytuły - krajowe 620 tytułów, strefa rublowa 106 tytułów, zachodnieOd lewej: mgr Krystyna Breker, Jadwiga Bańkowska, mgr Iwona DziuganKRONIKARZ 233

za dolary 157 tytułów, z wymiany i inne 177 krajowe, 7 rublowe, 48 dolarowe, łącznie 1 115tytułów. W tym czasie w dziale szkoleniowym było 44 985 woluminów podręczników, pozostałaliczba to zbiory biblioteki wydawnictw fachowo-wojskowych 4, 11 .Biblioteka naukowa wraz z bibliotekami zakładowymi w uczelni tworzy jednolity systembiblioteczno-informacyjny, realizuje zadania dydaktyczne i naukowe, uczestniczy w procesiedydaktycznym nie tylko poprzez udostępnianie podręczników, ale także poprzez szkoleniestudentów w zakresie bibliotecznym i informacji naukowej, uczy jak się poruszać w świecienauki, aby znaleźć odpowiedź na stawiane pytania. W procesie naukowym nie tylko pośredniczyw pozyskiwaniu i udostępnianiu udokumentowanej wiedzy, ale wielokrotnie przyczynia się dojej poszerzania. Główna Biblioteka Wojskowo-Lekarska bardzo pozytywnie spełniała się w tejroli. Przykładem były liczne publikacje w czasopismach naukowych oraz referaty przedstawianena konferencjach naukowych i zjazdach 12 .Opisując działalność Głównej Biblioteki Wojskowo-Lekarskiej należy odnotować jeszczejeden ważny fakt, w czerwcu 1977 roku powiększyło się „terytorium” Biblioteki. Na I piętrze,w sali znajdującej się w bezpośrednim sąsiedztwie oddano do użytku czytelników Bibliotekinową, dużą czytelnię z bogatym księgozbiorem podręcznym: podręczniki, monografie, atlasy,słowniki, encyklopedie i bibliografie, a także czasopisma naukowe polskie i zagraniczne,w wolnym dostępie oraz udostępniano na miejscu księgozbiór naukowy. W późniejszym okresieBibliotece przydzielono jeszcze jedną kondygnację, w piwnicach, z przeznaczeniem na magazyn.W latach 70-tych istniały plany przekazania Bibliotece samodzielnego obiektu spełniającegowymagania i odpowiadającego potrzebom nowoczesnej biblioteki naukowej. Idea ta nie zostałajednak wcielona w życie.W latach 1977-1979 wydawano Biuletyn ONIW WAM pod redakcją mgr Krystyny Brekeri Jadwigi Bańkowskiej we współpracy z całym zespołem Biblioteki. Biuletyn był kwartalnikiem,który zawierał liczne przydatne zarówno dla kadry naukowej, jak i studentów informacje, a mianowicie,przegląd najnowszych publikacji zagranicznych z dziedziny medycyny i medycynywojskowej przygotowany w formie karty dokumentacyjnej, następnie wykaz nabytków BibliotekiGłównej oraz wykaz sporządzonych w ostatnim kwartale w Ośrodku kwerend i tłumaczeń.Biuletyn był rozpowszechniany nie tylko w Akademii, ale w całej sieci ośrodków informacjinaukowej i bibliotek naukowych w Wojsku Polskim.Władze Uczelni oraz Centralnego Ośrodka Naukowej Informacji Wojskowej – współkoordynatorapracy GBWL kładły duży nacisk na doskonalenie zawodowe pracownikówBiblioteki. Bibliotekarze uzupełniali wykształcenie, odbywali studia podyplomowe, uczestniczyliw licznych fachowych kursach dokształcających krótko i długoterminowych, konferencjachszkoleniowych i innych formach doskonalenia zawodowego organizowanych przez takieinstytucje jak ODiIN PAN, CINTE, Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Jagielloński. W Biblioteceszkolono też studentów, doktorantów i stażystów.W Bibliotece, poczynając od 1958 roku pracowali bibliotekarze: Jadwiga Kornaszewska,Helena Sędkowska, Elżbieta Serafińska, Henryk Łuczyński, Wiesław Harland, TeresaKowalska, mgr Teresa Zajączkowska-Pilarska, mgr Jadwiga Kulamowicz-Bukowska,Julitta Kucińska, mgr Brygitta Michałowska, Janina Imbras, Krystyna Zientek, BożennaPietrzak, mgr Dorota Strucińska, mgr Krzysztof Ożarski, mgr Teresa Miętkiewska,mgr Maria Chyla, mgr Elżbieta Kaczmarek, mgr Halina Pilc-Boroń, Sylwia Filipowicz,Danuta Bartkowiak i Eugenia Majak – sekcja magazynów, Anastazja Winiarska - sekretariat,Halina Szymańska i Łucja Spólnik - kolportaż, sierż. Jan Habigier, sierż. Marian Szaliński,st. sierż. szt. Waldemar Kubizon, chor. Kazimierz Stopczyk i chor. szt. Mirosław Grzesik –biblioteka wydawnictw fachowo-wojskowych. W latach następnych, już siedemdziesiątych, gronopracowników powiększyły mgr Danuta Dubrowin, mgr Anna Kozera, mgr Grażyna Kawalec,mgr Barbara Krymarys, mgr Lucja Krzewińska, mgr Elżbieta Pazia-Redłowska, Izabela234 KRONIKARZ

Od lewej: stoją - ppłk dr Krzysztof Walczewski, Izabela Antonowicz-Kościukowicz, chor. Kazimierz Stopczyk,płk dr Wiesław Świtek, ppłk rez.inż. Ryszard Matusiak, mgr Grażyna Kawalec, Mariola Bogulska, Joanna Szymańska,mgr Antonina Winczewska, mgr Krystyna Breker, płk lek. Henryk Górski, Jadwiga Bańkowska, płk lek.Marian Kowalik, siedzą - mgr Barbara Krymarys, mgr Maria ChylaOd lewej: stoją - mgr Lucja Krzewińska, Halina Szymańska, mgr Grażyna Kawalec, Krystyna Zientek, mgrKrystyna Breker, Mariola Bogulska, Joanna Szymańska, Izabela Antonowicz-Kościukowicz, płk lek. MarianKowalik, Jadwiga Bańkowska, ppłk lek. Henryk Górski, płk dr Wiesław Świtek, chor. Kazimierz Stopczyk, mgrAntonina Winczewska, mgr Maria Chyla, ppłk. rez. inż. Ryszard Matusiak, mgr Barbara Krymarys, siedzi - mgrJanina RosiakKRONIKARZ 235

Od lewej: siedzą - płk dr Wiesław Świtek, mgr Lucja Krzewińska, Krystyna Zientek, mgr Maria Chyla, HenrykŁuczyński, stoją - Izabela Antonowicz-Kościukowicz, Mariola Bogulska, ppłk dr Krzysztof Walczewski, mgr JaninaRosiak, Jadwga Bańkowska, ppłk rez. inż. Ryszard Matusiak, mgr Krystyna Breker, mgr Barbara Krymarys, mgrAntonina Winczewska, płk lek. Marian Kowalik, Joanna SzymańskaOd lewej: siedzą - st. sierż. szt. Waldemar Kubizon, mgr Elżbieta Kaczmarek, Henryk Łuczyński, mgr MariaChyla, stoją - Mirosława Andrzejczyk, mgr Janina Rosiak, Anastazja Winiarska, mgr Krystyna Breker, KrystynaZientek, mgr Lucja Krzewińska, ppłk mgr Andrzej Stempel, Danuta Bartkowiak, Romana Skonieczko, mgr BarbaraKrymarys, mgr Elżbieta Pazia-Redłowska, Halina Szymańska236 KRONIKARZ

Laskowska i Halina Gąsińska – pracownia fotograficzna, Ośrodek Informacji Naukowej:mgr Andrzej Szczypkowski, mgr Krzysztof Kaczmarek, mgr Krystyna Breker i JadwigaBańkowska, pozostali pracownicy Biblioteki: mgr Janina Rosiak, Mirosława Andrzejczyk,mgr Antonina Winczewska, mgr Leszek Karolczak, Romana Skonieczko, Izabela Antonowicz-Kościukowicz,Joanna Szymańska, ppłk rez. inż. Ryszard Matusiak, BarbaraNiemczewska, mgr Izabela Dębowska, mgr Iwona Dziugan, Iwona Warchoł i JolantaKapusta - sekretariat.W październiku 1978 roku nowym dyrektorem Biblioteki został płk lek. Marian Kowalik.Stan Biblioteki na XX-lecie Uczelni wynosił: 40 920 woluminów druków zwartych w dzialenaukowym, 37 670 pozycji zbiorów specjalnych, 24 736 woluminów wydawnictw ciągłych, naktóre składało się 723 tytuły czasopism krajowych, 377 tytułów z tzw. KDL (ZSRR i inne krajedemokracji ludowej) oraz 274 tytuły ze strefy dolarowej, około 26 575 zaewidencjonowanychwydawnictw fachowowojskowych, 36 067 podręczników oraz tysiące wojskowych maptopograficznych do ćwiczeń dla podchorążych, studentów WAM 13 .W styczniu 1981 Główna Biblioteka Wojskowo-Lekarska zmieniła nazwę na BibliotekaNaukowa WAM, Ośrodek Naukowej Informacji Wojskowej od tej pory nazywał się OśrodekInformacji Naukowej i Bibliograficznej. Nazwę Biblioteka zmieniła po raz kolejny w 1987 rokui od tej pory aż do roku 2002 nosiła nazwę Biblioteki Głównej WAM 14 .Płk lek. Marian Kowalik, pełnił funkcję dyrektora do 1990 roku, po nim stanowisko objąłpłk dr farm. Wiesław Świtek (1990-1995). W lutym 1995 roku w związku z wyjazdem płkdra Wiesława Świtka do Libanu na misję pokojową ONZ-UNIFIL, w obowiązkach dyrektorazastępował go ppłk, lekarz - następnie dr n. med. - Krzysztof Walczewski, który na stanowiskudyrektora Biblioteki Głównej WAM pozostał do 2002 roku.Kolejne dane ze sprawozdań z roku 1983, na XXV-lecie Akademii podają, że księgozbiórOd lewej: stoją - mgr Elżbieta Kaczmarek, mgr Barbara Krymarys, mgr Lucja Krzewińska, dr Marek Matusiak,Jadwiga Bańkowska, Barbara Niemczewska, chor. szt. Mirosław Grzesik, dr Krzysztof Walczewski, Izabela Laskowska,Jolanta Kapusta, siedzą - Joanna Szymańska, Izabela Antonowicz-Kościukowicz, Iwona Warchoł, mgrMaria Chyla, mgr Krystyna Breker, mgr Grażyna KawalecKRONIKARZ 237

Biblioteki Naukowej w tym okresie prezentował się w sposób następujący: 44 536 vol. drukówzwartych w dziale naukowym, 39 496 vol. podręczników i skryptów dla studentów oraz 22218 vol. wydawnictwa fachowo-wojskowe. Liczba zbiorów specjalnych wynosiła 39 100 egz.Około 11 tys. książek znajdowało się w 36 bibliotekach zakładowych. Liczba tytułów czasopismwynosiła 1 739, przynajmniej połowa tytułów była przekazywana w depozyt do bibliotekzakładowych. Na bieżąco do Biblioteki wpływały 693 tytuły czasopism w 888 egzemplarzach,na stanie Biblioteki było 23 163 roczniki stanowiąc około 30 000 woluminów. W latach 80-tychodnotowano systematyczny spadek liczby prenumerowanych tytułów czasopism, zwłaszcza zestrefy dolarowej, natomiast nastąpił rozkwit wymiany międzybibliotecznej oraz zastępowanieliczby egzemplarzy drukowanych czasopism przez mikrofilmowane. W czytelni zainstalowanozakupione dla Biblioteki przez CONIW czytniki mikrofisz. Pracownia Reprograficznawykonywała mikrofisze z czasopism zagranicznych i kolportowała je według rozdzielnika doplacówek naukowych i fachowych MON 9 .Kolejnym kierownikiem Ośrodka został ppłk lek. Henryk Górski (1980-1990). „Biuletyn”zastąpiono „Informatorem” o charakterze current. Każdy numer zawierał spolszczone spisy treścizagranicznych czasopism o tematyce wojskowo-medycznej. W redagowaniu „Informatora”uczestniczył szeroki zespół współpracowników. „Informator” ukazywał się aż przez 16 lat i byłrozpowszechniany podobnie jak „Biuletyn” w całej sieci ośrodków i bibliotek wojskowychWP.Pracownicy Biblioteki jak już wspomniano aktywnie uczestniczyli w licznych konferencjachnaukowych i naukowo-szkoleniowych zarówno w sieci bibliotek i ośrodków sił zbrojnych, jaki bibliotek uczelni wyższych, w tym medycznych; sami także byli organizatorami konferencjinaukowych. We wrześniu 1983 roku w dniach 15-16 odbyła się w Bibliotece Głównej WAMIII Problemowa Konferencja Bibliotek Medycznych, poświęcona zagadnieniom bibliotekzakładowych w systemie biblioteczno-informacyjnym wyższych uczelni medycznych orazw 1992 roku również we wrześniu w dniach 10-11 odbyła się konferencja dyrektorów.Konferencja odbyła się pod hasłem “70-lecie wyższego wojskowego szkolnictwa medycznego”oraz tematycznie związana była z zagadnieniami analizy doświadczeń bibliotek ze współpracyz firmami pośredniczącymi w prenumeracie czasopism zagranicznych.Działalność usługowa Biblioteki kształtowała się przez wszystkie lata na pewnym stałympoziomie, średnio rocznie liczba zapisanych użytkowników około 3000, w tym spoza Uczelniod 50 do 60 kont, liczba odwiedzin 23 000 do 25 000, wypożyczeń 50 000 (dział studencki,dział naukowy i wydawnictwa wojskowo-fachowe łącznie), w tym na miejscu zwykle około10 000-15 000 udostępnień, tysiące udzielonych informacji na miejscu lub telefonicznie orazpisemnie, setki wypożyczeń międzybibliotecznych zarówno do Akademii, jak i na zewnątrz,zwłaszcza odbitek kserograficznych z czasopism 15 .Koniec lat 80-tych, a następnie 90-te to rewolucyjne zmiany w formach pracy zarównoośrodków informacji naukowej, jak i bibliotek. Laser, a następnie Internet zrewolucjonizowałyśrodowisko biblioteczne, szczególnie biblioteki naukowe.W 1991 roku zakupiono komputer z programem Spirs i czytnik CD-ROM-ów, wykupionodzierżawę na bazę MEDLINE, która objęła lata 1966-1991, otwierając niezmierzone możliwościpomocy użytkownikowi w rozwiązywaniu jego problemów naukowych. Kolejny kierownikOśrodka - ppłk. dr n. med. Krzysztof Walczewski (1990-1994).Wraz z postępem naukowo-technicznym i rozwojem sieci komputerowych nastąpiłakomputeryzacja Biblioteki Głównej. Początki były skromne, z środków własnych orazpochodzących z CONIW zakupiono kilka komputerów oraz program biblioteczny SOWA, od1994 roku elektroniczny katalog lokalny zaczął wypierać tradycyjny katalog kartkowy. Zakupionoprogram EXPERTUS, firmy Splendor z Poznania umożliwiający tworzenie bibliografii publikacjipracowników. Przyłączenie Biblioteki do Internetu spowodowało rewolucyjne zmiany w pracy238 KRONIKARZ

ibliotekarzy i nowe spojrzenie czytelnika na bibliotekę jako partnera w procesie naukowodydaktycznym.W latach 1996-1998 trwały intensywne prace wdrożeniowe nowego systemubibliotecznego HORIZON firmy Dynix, USA - komputerowego, zintegrowanego systemu doobsługi biblioteki (gromadzenie, opracowanie i udostępnianie zbiorów bibliotecznych), któryBiblioteka otrzymała dzięki grantowi Andrew W. Mellon Foundation z USA, przyznanemuw ramach Konsorcjum Łódzkich Bibliotek Naukowych.Kolejny, ostatni kierownik Ośrodka Informacji Naukowej ppłk dr n. przyr. inż. MarekMatusiak (1996-2002), wypełnił znaczącą rolę przy wdrażaniu systemu bibliotecznegoHORIZON. Na szkolenia, w obsłudze i pracy w poszczególnych modułach programu, któreodbywały się w Bibliotece Głównej Politechniki Łódzkiej uczęszczał cały zespół Biblioteki.Należałoby wymienić osoby, które miały największe zasługi we wdrażaniu i oswajaniu trudnegoHORIZON’a: płk dr farm. Wiesław Świtek – dyrektor, mgr Maria Chyla, kustosz – kierownikdziału opracowania, Barbara Niemczewska – bibliotekarz systemowy, mgr Izabela Dębowska– bibliotekarz systemowy i mgr Iwona Dziugan, kustosz – bibliotekarz systemowy. Dziękimrówczej pracy całego zespołu Biblioteki czytelnik za pomocą „kliknięcia” może poruszać siępo zbiorach Biblioteki.Dnia 1 października 2002 roku, kiedy Biblioteka Główna WAM została włączona w strukturyUniwersytetu Medycznego w Łodzi liczyła 131 619 woluminów, z czego księgozbiórstudencki wynosił 35 677 podręczników, księgozbiór naukowy, wydawnictwa zwarte – 32 746woluminów, zwarte w depozytach (bibliotekach zakładowych) - 5 696 woluminów, rękopisy3 035 egzemplarzy, 37 053 jednostki inwentarzowe zbiorów specjalnych, w tym 51 starodruków,w prenumeracie bieżącej 102 tytuły czasopism polskich i 51 tytułów zagranicznych, łącznie 14059 woluminów wydawnictw ciągłych w Bibliotece Głównej oraz 3 353 woluminy w bibliotekachzakładowych. Wydawnictwa zwarte od 1994 roku oraz rękopisy i czasopisma w bieżącejprenumeracie skatalogowano elektroniczne w systemie HORIZON.Przedstawione opracowanie nie wyczerpuje historii biblioteki naukowej w WojskowejOd lewej: siedzą - ppłk lek. Bronisław Głuś, Jadwiga Kornaszewska, ppłk mgr farm. Andrzej Stempel. mgrMaria Chyla, stoją - Henryk Łuczyński, Sylwia Filipowicz, Bożena Wenikajtis, Anastazja Winiarska, KrystynaZientek, mgr Danuta Dubrowin, mgr Krzysztof Kaczmarek, mgr Elżbieta Kaczmarek, mgr Barbara Krymarys,Danuta Bartkowiak, mgr Halina Pilc, st. sierż. szt. Waldemar Kubizon, Wiesław HarlandKRONIKARZ 239

Akademii Medycznej w Łodzi, może stanowić zaledwie przyczynek do szerszego, głębszegoi bardziej wszechstronnego opracowania, które byłoby pożądanym i godnym uwagi przedsięwzięciem.Autorka składa serdeczne podziękowanie dyrektorowi płk w st. spocz. mgr. farm.Andrzejowi Stemplowi za znaczną pomoc faktograficzną i wiele cennych uwag w opracowaniuprzedstawionego materiału.1Dziennik Ustaw z 2002 r. Nr 141, poz. 11842Rozkaz min. Obrony Narodowej z dnia 19 maja 1958 r. [na podstawie] Uchwały Nr 417 Rady Ministrów z dnia7 XI 1957 roku w sprawie utworzenia Wojskowej Akademii Medycznej, Monitor Polski Nr 86, poz. 5163Maria C h y l a : Biblioteka Naukowa Wojskowej Akademii Medycznej. Biuletyn WAM 1983, R. 26 nr 2s. 222-2244Zbigniew Onisk, Bogumił Tkacz, Longin Indisow, Marek Dudkiewicz: Zarys historyczny WojskowejAkademii Medycznej imienia gen. dyw. prof. dr med. Bolesława Szareckiego (1958-1983). Łódź 1986s. 66-735Przemówienie Rektora WAM gen. bryg. prof. dr med. Wiesława Łasińskiego na inauguracji roku akademickiego1968/1969. Biuletyn WAM 1969, R. 12 nr 1 s. 7-166Instrukcja o działaniu wojskowych bibliotek naukowych i fachowych. Warszawa 1972. Sygn. Szt. Gen.609/727Zarządzenie nr 67/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 grudnia 1969 r. w sprawie rozwoju naukowejinformacji wojskowej w Siłach Zbrojnych PRL. Dz. Rozk. MON 1969 r. Nr 26, poz. 1108Instrukcja o działaniu naukowej informacji wojskowej w Siłach Zbrojnych PRL. Sygn. Szt. Gen. 516/709Izabela Borowiec, Krzysztof Graczyk: Centralny Ośrodek Naukowej Informacji Wojskowej 35 lat działalnościw dziedzinie informacji naukowej w resorcie obrony narodowej 1969-2004. Warszawa 200510Wybrane fragmenty przemówienia Rektora WAM płk. doc. dr. hab. n. med. Jerzego Bończaka wygłoszone nainauguracji roku akademickiego 1976/1977. Biuletyn WAM 1977, R. 20 nr 1 s.1-1111Dane ze Sprawozdań rocznych Głównej Biblioteki Wojskowo-Lekarskiej12Publikacje pracowników Biblioteki [związane z bibliotekarstwem i informacją naukową]: Bibliografia publikacjipracowników naukowych Wojskowej Akademii Medycznej. T.1 (1958-1972), cz. 1, 2 pod red. Marii Chylai Andrzeja Stempla; T.2 (1973-1977) pod red. Marii Chyla i Andrzeja Stempla; T.3 (1978-1982) podred. Krystyny Breker, Janiny Rosiak i Henryka Górskiego; Andrzej Stempel: Problemy rozwojoweOśrodka Naukowej Informacji Wojskowej Wojskowej Akademii Medycznej. W: Materiały Konferencji natemat: Stan, zadania i perspektywy rozwoju naukowej informacji wojskowej. Warszawa 25 września 1973 r.s. 69-74; Przegl. Inf.-Dok. NIW 1973; Krzysztof Walczewski, Marek Matusiak: Biblioteka Główna WojskowejAkademii Medycznej – czterdziestolecie. Przegląd Wojskowo-Medyczny 1999 Vol. 41 nr 4 s. 427-431; MarekMatusiak, Krzysztof Walczewski: Rola poczty elektronicznej w funkcjonowaniu nowoczesnej bibliotekinaukowej. Biuletyn Głównej Biblioteki Lekarskiej 1999, R. 45 nr 361 s. 18-20; Konferencja problemowa bibliotekmedycznych Kraków 26-28.05.1999; Krzysztof Walczewski, Marek Matusiak, Marek Skalski: Gromadzenieczasopism w Bibliotece Głównej WAM – wczoraj, dziś, jutro. Biuletyn Głównej Biblioteki Lekarskiej. 2000, R.46 nr 363 s. 49-52; 19. Konferencja Problemowa Bibliotek Medycznych pt. Perspektywy współpracy bibliotekmedycznych w dobie elektronicznych technologii, Wrocław 31.05-02.06.2000; Marek Matusiak, KrzysztofWalczewski, Czesław Jeśman: Uczelniany serwis naukowych publikacji internetowych. Biuletyn GłównejBiblioteki Lekarskiej 2000, R. 46 nr 363 s. 129-131; 19. Konferencja Problemowa Bibliotek Medycznych pt.Perspektywy współpracy bibliotek medycznych w dobie elektronicznych technologii, Wrocław 31.05-02.06.2000; Krzysztof Walczewski, Elżbieta Kaczmarek, Marek Matusiak: Wypożyczalnia międzybibliotecznaw Bibliotece Głównej Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi w ostatniej dekadzie. Biuletyn Głównej BibliotekiLekarskiej 2001, R. 47 nr 365 s. 37-42; XX Jubileuszowa Konferencja Problemowa Bibliotek Medycznych,Szczecin - Międzyzdroje 06-08.06.2001; Marek Matusiak, Krzysztof Walczewski, Piotr Kaczmarek: Bezpiecznawymiana dokumentów z użyciem poczty elektronicznej. Wykorzystanie procedur szyfrujących. Biuletyn GłównejBiblioteki Lekarskiej 2001, R. 47 nr 365 s. 115-120; XX Jubileuszowa Konferencja Problemowa BibliotekMedycznych, Szczecin - Międzyzdroje 06-08.06.2001.13Dane ze Sprawozdań rocznych GBWL14Statut WAM im. gen. dyw. B. Szareckiego z 1981 roku, Statut WAM z 10 lutego 1987 roku. Łódź: WAM, 1987oraz Statut WAM z 1995 roku. Warszawa: MON, 199515Dane ze Sprawozdań rocznych GBWL/Biblioteki Głównej WAM w Łodzi.240 KRONIKARZ

Dr Ryszard ŻmudaBiblioteka GłównaUniwersytetu Medycznego w Łodzi(2002-2007)Biblioteka Główna jest jednostką ogólnouczelnianą o zadaniach naukowych, dydaktycznychi usługowych. Pełni funkcję publicznej książnicy naukowej. Wraz z bibliotekami wydziałów,katedr, klinik i zakładów, tworzy system biblioteczno-informacyjny Uczelni.Od 2002 roku, gdy utworzono Uniwersytet Medyczny w Łodzi – pierwszy w Polsce, któryzorganizowano z połączenia akademii medycznych: cywilnej – AM i wojskowej – WAM,biblioteka uczelniana funkcjonuje na bazie połączonych księgozbiorów: wydawnictw zwartychi ciągłych oraz zbiorów specjalnych obu Uczelni.Biblioteka Główna UM otrzymała dobre warunki do pracy bieżącej i dalszego rozwoju.Przyczyniły się do tego m.in. prawidłowo prowadzona działalność, posiadane zasoby,wyposażenie techniczne i lokale, ale przede wszystkim wartościowi pracownicy BibliotekGłównych AM i WAM.Powszechnie wiadomo, że odpowiedni pracownicy, w tym zwłaszcza kierownicy (wiek,wykształcenie, ilość etatów, predyspozycje intelektualne, osiągnięcia naukowe, dydaktycznei zawodowe, podwyższanie kwalifikacji, pracowitość i zaangażowanie dla dobra Uczelni), znacznyilościowo i jakościowo krajowy i zagraniczny księgozbiór oraz inne nośniki bibliograficzneGmach Biblioteki GłównejKRONIKARZ 241

i faktograficzne informacji naukowej, zwłaszcza bazy danych i czasopisma elektronicznew tym pełnotekstowe, nowoczesne – sukcesywnie odnawiane – wyposażenie techniczne orazniezbędne znaczne środki finansowe decydują o prawidłowym i właściwym rozwoju bibliotekiszkoły wyższej.Wybudowanie Bibliotece Głównej AM samodzielnego gmachu - pomimo znacznychusterek - było ogromnym sukcesem dyrektora lek. med. Juliana Dmitrowicza. Ten fakt ułatwiałw następnych latach zorganizowanie wartościowego warsztatu pracy - z tradycjnymi formamifunkcjonowania - dyrektor Jadwidze Piotrowskiej, która w mojej opinii była najznakomitszymbibliotekoznawcą w dziejach AM.Lek. Julian DmitrowiczMgr Jadwiga Piotrowska242 KRONIKARZ

Nowoczesność związana z komputeryzacją i informatyzacją pracy w bibliotece wkroczyła donaszej książnicy, gdy funkcję Prorektora ds. Nauki pełnił prof. dr hab. Julian L i n i e c k i , a FundacjaAndrew W. Mellona z USA na czele z prof. Richardem E. Quandtem przyznała grant dla 11łódzkich bibliotek naukowych, który umożliwił zakup komputerowego systemu bibliotecznego„Horizon” firmy Dynix oraz wyposażenie w niezbędny sprzęt informatyczny. Dokonano wówczasodrobienia zaległości w ciągu jednego roku za poprzednie dziesięć lat. Następni Prorektorzyds. Nauki - prof. dr hab. Tadeusz Robak i prof. dr hab. Paweł Piotr Liberski - bardzo dbalio dalszy rozwój biblioteki uczelnianej.Prof. dr hab. Julian LinieckiProf. dr hab. Tadeusz RobakOd lewej: dr Ryszard Żmuda, prof. Richard E. Quandt z Fundacji Andrew W. Mellona, mgr Grażyna Łukasiewicz,dr Józef RobowskiKRONIKARZ 243

Dzięki ogromnej życzliwości i poparciu finansowemu władz Uniwersytetu Medycznegow Łodzi, na czele z JM Rektorem prof. dr hab. - Andrzejem Lewińskim, Prorektorem ds.Nauki i Współpracy z Zagranicą prof. dr hab. - Pawłem Piotrem Liberskim i PrzewodniczącymRady Bibliotecznej prof. dr hab. - Michałem Karaskiem, udało się nam rozwinąć i utrzymaćna poziomie europejskim, na miarę potrzeb XXI wieku, zarówno Bibliotekę Główną jak i całysystem biblioteczno-informacyjny naszej Uczelni.JM Rektorprof. dr hab. Andrzej LewińskiProrektor ds. Nauki i Współpracy z Zagranicąprof. dr hab. Paweł Piotr LiberskiPrzewodniczący Rady Bibliotecznejprof. dr hab. Michał Karasek244 KRONIKARZ

Przy rozwiązywaniu wielu problemów naszej książnicy zawsze bardzo pomocne było zaangażowanieRady Bibliotecznej, organu opiniodawczo-doradczego Rektora, któremu przez ponad20 lat przewodniczył prof. dr hab. Michał K a r a s e k .Rada Biblioteczna – zgodnie z § 50 Statutu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi: „1) ustalapolitykę biblioteczno – informacyjną, stosownie do potrzeb działalności badawczej i dydaktycznejUniwersytetu Medycznego, 2) określa zasady gromadzenia i wykorzystywania zbiorówbibliotecznych, 3) opiniuje wnioski kierowane do Rektora w sprawach dotyczących strukturyi organizacji Biblioteki Głównej oraz w sprawach związanych z działalnością i rozwojem systemubiblioteczno-informacyjnego Uniwersytetu Medycznego, 4) wypowiada się w sprawach obsadystanowisk kierowniczych w Bibliotece Głównej, w tym: przedstawia Rektorowi kandydatana stanowisko dyrektora oraz opiniuje wnioski dyrektora w sprawie kandydata(-ów) na jegozastępcę (-ów), 5) opiniuje sprawozdania Dyrektora Biblioteki Głównej składane Senatowi,6) opiniuje projekt regulaminu systemu biblioteczno-informacyjnego, 7) opiniuje sprawydotyczące powołania, znoszenia i przekształcania bibliotek na wydziałach i innych jednostkachorganizacyjnych Uniwersytetu Medycznego, 8) powołuje Komisję ds. Gromadzenia Zbioróww składzie: przewodniczący Rady Bibliotecznej oraz dwóch członków, 9) opiniuje protokołyz okresowych kontroli księgozbioru, 10) opiniuje inne sprawy przedstawione przez Rektorai Dyrektora Biblioteki Głównej.”Rada Biblioteczna (2006-2008)Od lewej: siedzą: prof. Michał Karasek, prof. Elżbieta Czarnecka, dr Ryszard Żmuda, stoją: mgr Anna Strumiłło,prof. Jacek Bartkowiak, prof. Grażyna Śmiech-Słomkowska, prof. Magdalena Wochna-Sobańska, prof.Małgorzata Karbownik-Lewińska, prof. Lech Polis, prof. Grażyna Broniarczyk-Dyła, mgr Ewa Wieczorek, prof.Elżbieta Waszczykowska, Michał Matyjaszczyk, mgr Izabela Nowakowska, lek. Maciej Białas, mgr inż. WitoldKozakiewiczStatut Uniwersytetu Medycznego w Łodzi uchwalony w dniu 29 czerwca 2006 roku przez Senat UniwersytetuMedycznego w Łodzi. Łódź 2006 s. 41-43KRONIKARZ 245

Bibliotekę uczelnianą od każdej strony świata ozdabiają iglaki.Od lewej: Jolanta Piechota, mgr Anna Andrzejewska, mgr Urszula Przewieś, Beata Kasperska-Grams, mgr IwonaDziugan, mgr Lidia Pura (Solecka), Jadwiga Ścierwicka, mgr inż. Witold Kozakiewicz, dr Ryszard Żmuda, mgrGrażyna Łukasiewicz, mgr Ewa Wieczorek, dr Maria Jakubowska, mgr Barbara Grabińska, mgr Tomasz Ostrowski,mgr Jolanta Stasiak, a na dole Monika Lessen i Józef Świstek246 KRONIKARZ

Od lewej: siedzą - mgr Anna Strumiłło, Jadwiga Ścierwicka, mgr Małgorzata Więcek-Palmowska, mgr JolantaCwer, mgr Ewa Wieczorek, mgr Grażyna Łukasiewicz, stoją - dr Ryszard Żmuda, Monika Lessen, mgr IzabelaNowakowska, mgr Anna Andrzejewska, mgr inż. Witold Kozakiewicz, mgr Jolanta StasiakKRONIKARZ 247

Od lewej: siedzą - Jadwiga Ścierwicka, mgr Ewa Wieczorek, mgr Bogumiła Wiktorowska, mgr Maria Pędziwiatr, mgr BarbaraKrupińska-Stachera, mgr Lucja Krzewińska, mgr Barbara Skalska, dr Maria Jakubowska, mgr Krystyna Breker, PaulinaFotyga, mgr Izabela Nowakowska, stoją w I rzędzie - mgr Barbara Grala, mgr Alicja Malinowska, Urszula Zauder, BożennaChmielecka-Konieczna, mgr Urszula Przewieś, mgr Agnieszka Kupis, mgr Bogumiła Bruc, mgr Renata Leszczyńska, JolantaPiechota, Lilijanna Aszkiełoniec, mgr Narcyza Miłkowska, Izabela Antonowicz-Kościukowicz, mgr Małgorzata Więcek-Palmowska,mgr Monika Opioła, mgr Anna Strumiłło, mgr Anna Andrzejewska, Jadwiga Bańkowska, mgr Iwona Dziugan, mgrMagdalena Kaźmierczak, Małgorzata Strzelczyk, mgr Jolanta Stasiak, stoją w II rzędzie - Zbigniew Jóźwiak, mgr WiesławWolski, mgr inż. Witold Kozakiewicz, dyrektor - dr Ryszard Żmuda, mgr Piotr Cichocki, Wojciech Kayzer, Tadeusz Grabowski,mgr Krzysztof Wiktorowski, Konrad Żurek (2008)Od lewej: siedzą - Lilijanna Aszkiełoniec, mgr Iwona Dziugan, mgr Krystyna Trzcińska, mgr Roman Wołujczyk, mgr BarbaraGrabińska, dyrektor - dr Ryszard Żmuda, mgr Grażyna Łukasiewicz, mgr Barbara Krupińska-Stachera, Józef Świstek, GenowefaKwiatkowska, mgr Jolanta Cwer, stoją - mgr Agnieszka Kupis, dr Maria Jakubowska, mgr Barbara Skalska. Małgorzata Strzelczyk,Bożenna Chmielecka-Konieczna, mgr Małgorzata Więcek-Palmowska, Lidia Pura, Monika Lessen, Jadwiga Ścierwicka, mgrBogumiła Wiktorowska, Paulina Fotyga, mgr Izabela Nowakowska, Jadwiga Bańkowska, mgr Lucja Krzewińska, MirosławaAndrzejczak, Izabela Antonowicz-Kościukowicz, mgr Wiesław Wolski, Anna Kubicka, mgr inż. Witold Kozakiewicz, ElżbietaKonopka, mgr Barbara Grala, mgr Jolanta Stasiak, Beata Kasperska-Grams, mgr Urszula Przewieś, Jolanta Piechota, mgr AnnaAndrzejewska, mgr Ewa Wieczorek, Urszula Zauder, mgr Tomasz Ostrowski, mgr Anna Strumiłło, Zbigniew Jóźwiak (2005)248 KRONIKARZ

Struktura organizacyjna systemu biblioteczno-informacyjnego UczelniDyrektor - dr Ryszard ŻmudaWicedyrektorzy - mgr inż. Witold Kozakiewicz – zastępca dyrektora ds. komputeryzacji, mgrAnna Strumiłło - zastępca dyrektora ds. bibliotekoznawstwaSekretariat - mgr Monika OpiołaOddział Administracyjno-Gospodarczy - Jadwiga Ścierwicka – kierownik, Wojciech Kayzer,Piotr KołodziejskiOddział Gromadzenia Zbiorów - mgr Urszula Przewieś – kierownik, zakup książek, mgrAgnieszka Kupis - prenumerata czasopism, mgr Lucja Krzewińska – wymiana i darywydawnictw, mgr Wiesław Wolski – dublety i druki zbędneOddział Opracowania Zbiorów - mgr Anna Andrzejewska - opracowanie alfabetyczne książeki zbiorów specjalnych, dr Maria Jakubowska – opracowanie rzeczowe książek i zbiorówspecjalnych, mgr Małgorzata Więcek-Palmowska – opracowanie i inwentarz czasopismOddział Udostępniania Zbiorów - mgr Małgorzata Więcek-Palmowska – kierownikCzytelnia Ogólna - mgr Renata Leszczyńska, Małgorzata StrzelczykWypożyczalnia Miejscowa - Paulina Fotyga, Mirosława Andrzejczyk, Izabela Szczecińska,Konrad ŻurekWypożyczalnia Międzybiblioteczna - Jolanta PiechotaPracownia Reprograficzna - Tadeusz Grabowski, Zbigniew JóźwiakOddział Zbiorów Specjalnych - vacatOddział Informacji Naukowej - mgr Ewa Wieczorek – kierownik, mgr Bogumiła Bruc, BożenaChmielecka-Konieczna, mgr Alicja Malinowska, mgr Paulina Niedbała, Urszula ZauderOddział Przechowywania, Ewidencji i Konserwacji Zbiorów - mgr Narcyza Miłkowska, mgrKrzysztof WiktorowskiOddział Bibliotek Zakładowych - mgr Bogumiła Wiktorowska – kierownik, IzabelaAntonowicz-Kościukowicz, Bożena WcisłoBiblioteki zakładoweWydziału Farmaceutycznego - mgr Izabela Nowakowska, Lilijanna AszkiełoniecWydziału Lekarsko-Dentystycznego - mgr Jolanta Stasiak, mgr Barbara GralaWydziału Wojskowo-Lekarskiego - mgr Krystyna Breker, Jadwiga Bańkowska, mgr IwonaDziuganKatedry Pediatrii - mgr Barbara SkalskaZakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej / Biblioteka Zakładu Cytofizjologii, Neurologiii Embriologii - mgr Piotr CichockiMiędzyuczelnianej Katedry Nauk Humanistycznych - mgr Maria PędziwiatrInne bibliotekiZakładu Biologii i Parazytologii Lekarskiej, Zakładu Mikrobiologii Lekarskiej i Immunologii,Zakładu Mikrobiologii Farmaceutycznej, Katedry Patomorfologii, Zakładu Biochemii Lekarskiej,Katedry Endokrynologii, Katedry Higieny i Epidemiologii, Katedry Medycyny Sądowej, KatedryPatofizjologii, Katedry Historii Medycyny i Farmacji, Katedry Ortopedii, Katedry Kardiologii,Katedry Dermatologii, Kliniki Gruźlicy i Chorób Płuc, Katedry Psychiatrii, Katedry MedycynyNuklearnej, Centrum Nauczania Języków Obcych.KRONIKARZ 249

DyrekcjaFunkcję dyrektora już po raz drugi, drogą konkursu po rekomendacji Rady Biblioteczneji zasięgnięciu opinii Senatu, JM Rektor powierzył dr Ryszardowi Żmudzie, starszemu kustoszowidyplomowanemu, historykowi, bibliografowi, bibliotekoznawcy, który od 1990 roku kierowałBiblioteką Główną Akademii Medycznej w Łodzi, a wcześniej przez trzy miesiące OddziałemInformacji Naukowej, następnie przez pięć lat był wicedyrektorem Biblioteki Głównej AM(1985-1990).Na zastępcę dyrektora w drodze konkursu wybrano mgr Grażynę Łukasiewicz, kustosza,absolwentkę bibliotekoznawstwa i informacji naukowej Uniwersytetu Łódzkiego, która wcześniejtę funkcję pełniła w latach 1990-2002 w Akademii Medycznej w Łodzi. Po jej przejściuw 2005 roku na wcześniejszą emeryturę wicedyrektorami Biblioteki Głównej UniwersytetuMedycznego w Łodzi zostali: mgr Anna Strumiłło, kustosz, bibliotekoznawca, zastępca dyrektorads. bibliotekoznawstwa i mgr inż. Witold Kozakiewicz, informatyk, zastępca dyrektora ds.komputeryzacji.Dr Ryszard ŻmudaSenat Uniwersytetu Medycznego w Łodzi na posiedzeniach w dniach 13 I 2003 r. i 20 XII 2007 r. powołał skład n/wKomisji Konkursowych: I 2003 r. – przewodniczący: prof. dr hab. Paweł Piotr Liberski - Prorektor ds. Nauki i Współpracyz Zagranicą, członkowie: prof. dr hab. Andrzej Joss - Prorektor ds. Nauczania i Wychowania, prof. dr hab. Jan Błaszczyk - DziekanWydziału Wojskowo-Lekarskiego, prof. dr hab. Kazimierz Jędrzejewski - Dziekan Wydziału Lekarskiego, prof. dr hab. MichałKarasek - Przewodniczący Rady Bibliotecznej; - II – 2008 r. – przewodniczący: prof. dr hab. Krzysztof Zeman - Prorektor ds.Rozwoju Uczelni, członkowie: prof. dr hab. Jan Błaszczyk - Dziekan Wydziału Wojskowo-Lekarskiego, prof. dr hab. KazimierzJędrzejewski - Dziekan Wydziału Lekarskiego, prof. dr hab. Dariusz Nowak - Dziekan Wydziału Nauk Biomedycznychi Kształcenia Podyplomowego, prof. dr hab. Jerzy Stańczyk - Dziekan Wydziału Pielęgniarstwa i Położnictwa.250 KRONIKARZ

Mgr Grażyna ŁukasiewiczMgr Anna StrumiłłoMgr inż. Witold KozakiewiczKRONIKARZ 251

Oddział Administracyjno-GospodarczyWażną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu biblioteki uczelnianej pełni Oddział Administracyjno-Gospodarczy,którego kierownikiem jest Jadwiga Ścierwicka, która w latach 1992-1994pełniła funkcję księgowej.Dawniej wszyscy pracownicy administracji i obsługi byli zatrudniani na etatach Uczelni.Obecnie wykonują te usługi firmy porządkowe i ochroniarskie, po wygranym przetargu.Kilkuletnia praktyka w tym zakresie wielokrotnie wykazała negatywne skutki przyjętegorozwiązania. W omawianym okresie zaistniała potrzeba natychmiastowej wymiany kilkunastupracowników.Sekretariat z dużym powodzeniem prowadziły: Beata Kasperska-Grams (1992-2005), mgrMarta Szymczak (2005-2006), mgr Monika Opioła (2006-2008), mgr Magdalena Kaźmierczak(2008).Jadwiga Ścierwicka252 KRONIKARZ

Beata Kasperska-GramsMgr Marta Szymczak Mgr Monika Opioła Mgr Magdalena KaźmierczakKRONIKARZ 253

Oddział Gromadzenia ZbiorówZakres gromadzenia zbiorów wyznacza profil Uczelni oraz prowadzona działalność naukowa,dydaktyczna i kliniczna pracowników.Źródłem powiększania księgozbiorów są zakupy, dary i wymiana wydawnictw zwartychi ciągłych oraz prenumerata czasopism.Informacje o publikacjach otrzymujemy od wydawców (drukowane katalogi, ofertywydawnicze, strony internetowe), pracowników uniwersytetu medycznego (autorów, profesorów,doktorantów, studentów) oraz innych użytkowników biblioteki uczelnianej.Zakupy książek polskich realizowane są bezpośrednio w oficynach wydawniczych,księgarniach i przez wyspecjalizowane firmy pośredników w nabywaniu literatury naukowej(zwłaszcza publikacji zagranicznych). O prenumeracie czasopism decydują przetargi orazzakupy z tzw. “wolnej ręki”. Ważnym uzupełnieniem zakupów i prenumeraty są dary i wymianawydawnictw innych uczelni za publikacje naszego Uniwersytetu.Środki finansowe na realizację niezbędnych wydawnictw zwartych i ciągłych oraz zbiorówspecjalnych pochodzą z budżetu Biblioteki Głównej, funduszy katedr, klinik i zakładów orazprac własnych i grantów pracowników naukowych Uczelni.Od lewej: siedzi - mgr Urszula Przewieś, mgr Lucja Krzewińska, mgr Agnieszka Kupis, mgr Wiesław Wolski254 KRONIKARZ

Oddział Opracowania ZbiorówW 1997 roku rozpocząto alfabetyczne i rzeczowe opracowanie księgozbiorów wkomputerowym systemie bibliotecznym Horizon (format MARC 21), który został zakupionydzięki grantowi Foundation Andrew Mellona z Nowego Jorku (koordynator prof. Richard Quandt)przez 9 łódzkich bibliotek naukowych (http://www.bg.umed.lodz.pl/index.php?option=com_content&task=view&id= 27&Itemid=1).Od 2004 roku Oddział uczestniczy w tworzeniu Narodowego Uniwersalnego KataloguCentralnego – NUKAT w bibliotecznym systemie Virtua. Do charakterystyki rzeczowejwykorzystuje język informacyjno-wyszukiwawczy haseł przedmiotowych Medical SubjectHeadings – MESH, a przy opracowywaniu książek nie medycznych – KABA.Przy elektronicznym opracowywaniu zbiorów nastąpiło ujednolicenie zasad katalogowania,utworzenie katalogu komputerowego (1997) oraz wspólnej bazy danych dla systemu bibliotecznoinformacyjnegoUczelni.Od lewej: dr Maria Jakubowska, mgr Anna AndrzejewskaKRONIKARZ 255

Oddział Udostępniania ZbiorówCzytelniaDysponuje 50 miejscami dla czytelników z wolnym dostępem do zbiorów. Udostępniaksięgozbiór prezencyjny do korzystania tylko na miejscu: czasopisma drukowane (oraz onlinew wersji elektronicznej), dysertacje, podręczniki i skrypty studenckie oraz inne materiałybiblioteczne.W czytelni zgromadzono ułożone wg działów medycznych czasopisma z ostatnich 5-10 latoraz na zapleczu podręczniki i skrypty dla studentów.Dodatkowo zorganizowano stanowisko kserograficzne do samodzielnego korzystania przezczytelników. Planowane jest zwiększenie ilości komputerów, które obecnie służą do korzystaniaz czasopism elektronicznych, katalogu i wykonywania prac wewnętrznych.Rozpoczynająca się digitalizacja zbiorów powinna ocalić część księgozbioru przed zaczytaniem,a dodatkowe zabezpieczenia – kody radiowe i bramki elektroniczne przed stratami.Bibliotekarze aktualizują dane o czasopismach w systemach: Horizon i doc@med oraz centralnymkatalogu czasopism zagranicznych GBL. Sporządzają inwentarz wydawnictw ciągłychi wykonują odbitki artykułów z czasopism naukowych.Pracownicy, studenci i doktoranci Uczelni posiadają dostęp do około 10 000 tytułów czasopismelektronicznych z baz danych: ScienceDirect, ProQuest, Ovid, ABE - Marketing, Lippincott,Williams and Wilkins, Blackwell Synergy. Logowanie jest możliwe również spoza sieciuczelnianej. Rozważamy możliwość zwiększenia zakupów dostępów on-line do zagranicznychczasopism naukowych.Od lewej: mgr Renata Leszczyńska, mgr Małgorzata Więcek-Palmowska i Małgorzata Strzelczyk256 KRONIKARZ

CzytelniaKRONIKARZ 257

Wypożyczalnia MiejscowaProwadzi rejestr czytelników (ok. 13 000 osób), którzy po otrzymaniu karty bibliotecznejmogą korzystać z zasobów biblioteki. W roku akademickim 2007/2008 wprowadzono w Uczelninowe legitymacje studenckie, które zastąpiły karty biblioteczne.Udostępnia zbiory biblioteczne z księgozbioru lekarskiego i studenckiego. Od 1999 rokurealizuje wypożyczenia w komputerowym systemie Horizon.Ewidencjonuje, przysposabia technicznie, przechowuje i udostępnia księgozbiór studencki,który liczy ok. 80 000 woluminów. Dynamiczny rozwój Uczelni, przy znacznych, aleograniczonych środkach finansowych przydzielanych Bibliotece Głównej UM, spowodował –na co zgłaszają przede wszystkim uwagę studenci - że powstały w stosunku do potrzeb, brakiodpowiedniej ilości podręczników, zwłaszcza anglojęzycznych.Monitoruje wypożyczenia (terminowość zwrotów), sprządza korespondencję do czytelnikówprzetrzymujących książki.Opracowuje wykaz podręczników i skryptów zalecanych studentom UM.Od lewej: stoją - Konrad Żurek i Monika Lessen, siedzą - Paulina Fotyga z kotem Wampiremi Mirosława Andrzejczyk258 KRONIKARZ

Magazyn księgozbioru studenckiegoKRONIKARZ 259

Wypożyczalnia MiędzybibliotecznaPośredniczy w sprowadzaniu książek, kopii artykułów z czasopism naukowych oraz innychmateriałów bibliotecznych z polskich bibliotek naukowych. Zamawiane artykuły otrzymywanesą w postaci plików pdf, na konto poczty elektronicznej w ciągu 48 godzin, poprzez systemdoc@med, który pomimo odpłatności za usługi, uważany jest przez użytkowników jako szybki,wygodny i praktyczny.Jolanta PiechotaPracownia Reprograficzna / Digitalizacja zbiorówWykonuje odbitki kserograficzne i skanuje artykuły z czasopism naukowych dla potrzebsystemu doc@med oraz inne prace reprograficzne dla biblioteki uczelnianej, redakcji Kronikarza.Rozpoczynająca się digitalizacja zbiorów obejmie m.in. skanowanie kart katalogowych,zbiorów specjalnych (inkunabuły, stare druki, rozprawy doktorskie), podręczników i skryptóworaz czasopism i gazet.Od lewej: Wojciech Kayzer, Tadeusz Grabowski, Zbigniew Jóźwiak, Piotr Kołodziejski260 KRONIKARZ

Oddział Informacji NaukowejStanowi kluczowe ogniwo biblioteki uczelnianej. Dysponuje tradycyjnym i nowoczesnymwarsztatem pracy oraz niezbędnym wyposażeniem technicznym. Księgozbiór informacyjny:encyklopedie, słowniki, informatory, bibliografie, drukowane katalogi czasopism zagranicznychoraz bibliograficzne, faktograficzne i pełnotekstowe bazy danych. Wolny dostęp do zbiorówprezencyjnych.Pracownicy sporządzają kwerendy dla użytkowników informacji naukowej. Uczestnicząprzy opracowywaniu spisu bibliograficznego i punktacji dorobku piśmienniczego pracownikówUniwersytetu Medycznego w Łodzi za poszczególny rok kalendarzowy (ocena parametrycznadla Uczelni i Ministerstwa), organizują wystawy nowych nabytków oraz okolicznościowe.OIN dysponuje 50 miejscami dla użytkowników informacji naukowej, 16 stanowiskamikomputerowymi, TVsat - EuroTransMed, 4 serwerami, projektorem multimedialnym,kserografem, faxem.Posiada bazy danych: ProQuest (ProQuest Medical Library + Medline), EbscoHost (AcademicSearch Premier + Medline), ScienceDirect, Polska Bibliografia Lekarska, Current Contents (LifeSciences i Clinical Medicine).Korzystanie z baz danych ułatwia wyszukiwarka A-to-Z firmy Ebsco (przeszukuje wszystkiebazy jednocześnie) oraz Link Solver firmy OVID, narzędzia scalające zasoby elektronicznew jeden zintegrowany system.Od lewej: mgr Bogumiła Bruc, mgr Ewa Wieczorek, Urszula Zauder, mgr Alicja Malinowska,siedzi - Bożenna Chmielecka-KoniecznaKRONIKARZ 261

262 KRONIKARZInformacja naukowa

Oddział Przechowywania ZbiorówW magazynie zawsze były trudne warunki pracy, co negatywnie oddziaływało na jegofunkcjonowanie i dalszy rozwój.Od 1997 roku tradycyjny inwentarz został zastąpiony komputerowym. Numer inwentarzowyjest sygnaturą. Część zbiorów po opracowaniu technicznym jest przekazywana do księgozbiorówpodręcznych czytelni i informacji naukowej.Codziennie realizowane są zamówienia do czytelni i wypożyczalni miejscowej, rzadziej doinformacji naukowej i wypożyczalni międzybibliotecznej. Sukcesywnie prowadzone są pracezwiązane z kontrolą księgozbioru i porządkowaniem czasopism, niezależnie od zaplanowanegoskontrum.Stan techniczny gmachu spowodował konieczność przemieszczenia do piwnicy znacznejilości zbiorów z II piętra magazynu. Zdemontowano regały z powierzchni ok. 2 m szerokości odścian bocznych dookoła budynku. Obecnie zaczyna brakować miejsca na księgozbiór. Planowaneudostępnienie miejsca bibliotece uczelnianej w Centrum Kliniczno-Dydaktycznym UniwersytetuMedycznego w Łodzi przy ulicy Pomorskiej 251, może przyczynić się do rozwiązania tegoproblemu.Mgr Krzysztof Wiktorowski i mgr Narcyza MiłkowskaKRONIKARZ 263

264 KRONIKARZMagazyn księgozbioru lekarskiego

Oddział Bibliotek ZakładowychSprawuje nadzór mertoryczny nad 26 bibliotekami zakładowymi. Tylko w 7 zatrudnienisą bibliotekarze, a w pozostałych 19 kierownicy jednostek organizacyjnych wyznaczyliopiekunów.Realizuje przyjmowanie zamówień, zakup książek, prowadzenie akcesji i inwentarzy książeki czasopism, wprowadzanie rekordów posiadanych zbiorów do systemów komputerowychHorizon i Nukat. Pracownicy przeprowadzają selekcje i skontrum księgozbiorów bibliotekzakładowych.Siedzi: mgr Bogumiła Wiktorowska, stoją od lewej: Izabela Antonowicz-Kościukowicz i Bożena WcisłoBiblioteka Katedry Dermatologii - mgr Barbara Krupińska-StacheraKRONIKARZ 265

Biblioteka Wydziału FarmaceutycznegoOd lewej: mgr Izabela Nowakowska, siedzi w środku - Lilijanna AszkiełoniecBiblioteka Wydziału Wojskowo-Lekarskiego266 KRONIKARZ

Biblioteka Wydziału Lekarsko-DentystycznegoOd lewej stoją: mgr Barbara Grala, mgr Jolanta StasiakBiblioteka Międzyuczelnianej Katedry Nauk Humanistycznych - mgr Maria PędziwiatrKRONIKARZ 267

Biblioteka Katedry Pediatrii - mgr Barbara SkalskaBiblioteka Zakładu Anatomii Prawidłowej i KlinicznejOd lewej: mgr Piotr Cichocki, Robert Chałubiński268 KRONIKARZ

Formy działalności biblioteki uczelnianej:• naukowa- organizowanie konferencji naukowych- dokumentacja publikacji pracowników Uczelni- rejestracja, przechowywanie i udostępnianie rozpraw doktorskich i habilitacyjnych- opracowanie i ogłaszanie drukiem „Bibliografii publikacji pracowników UniwersytetuMedycznego w Łodzi za rok 2002/ [-2007] / pod red. Ryszarda Żmudy ISSN 1733-9537- redagowanie Kronikarza – semestralnego biuletynu informacyjnego UniwersytetuMedycznego w Łodzi/ red. nacz. Ryszard Żmuda. Łódź R.1 2002/2003 - R.6 2007/2008ISSN 1732-9329- tworzenie i utrzymanie baz danych:- Łódzkiej bibliografii regionalnej (1978-1973, 1981-1990, 1991-2000) (GrantKBN)- Bibliografii publikacji pracowników Uczelni- Centralnego katalogu czasopism zagranicznych w bibliotekach medycznych(współudział-koordynator GBL)- wykazu podręczników i skryptów zalecanych studentom UM- dysertacji za rok akademicki 2002/2003 - 2007/2008, których przewodyprzeprowadzono w Uniwersytecie Medycznym w Łodzi (spis publikowany w Kronikarzu)• dydaktyczna- Przysposobienie biblioteczne dla studentów I roku wszystkich kierunków studiów(1975 z wpisem do indeksu)- Informacja naukowa dla doktorantów z zaliczeniem na ocenę w sześciostopniowejskali ECTS (poprowadzono również dla studentów zaocznych III roku pielęgniarstwai położnictwa)- wakacyjne praktyki zawodowe studentów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej(UŁ) i informatyki (PŁ)- praktyki zawodowe pracowników bibliotek naukowych (UŁ, PŁ, AMuz.)- szkolenie użytkowników informacji naukowej- wystawy nowych nabytków i okolicznościowe (jubileusze Uczelni i profesorów,doktoraty honoris causa, dorobek artystyczny pracowników)- kiermasze i promocja książki krajowej i zagranicznej (PZWL Warszawa, ABEMarketing Warszawa, Bookseller Poznań)• usługowa- obsługa i nagrywanie na kasety video teletransmisji satelitarnych EuroTransMed(1992-2001)- wykonywanie odbitek kserograficznych artykułów z czasopism naukowych- wypożyczanie księgozbioru- przeszukiwanie baz danych- udostępnianie w czytelniach: książek, czasopism, zbiorów specjalnych- skanowanie artykułów z czasopism i przesyłanie w postaci plików pdf na kontopoczty elektronicznej zamawiającego użytkownika informacji naukowej w systemiedoc@med- zakładanie na serwerze pocztowym kont czytelników- sporządzanie kwerend bibliograficznych (na podstawie baz danych, księgozbioru iInternetu)- wymiana publikacji Uczelni- pomoc czytelnikom przy korzystaniu z Internetu.KRONIKARZ 269

Informacje ogólne i dane statystyczneBiblioteka Główna(90-151 Łódź, ul. Muszyńskiego 2, tel.: 042 677 92 60fax: 042 679 06 56, e-mail: biblio@bg.umed.lodz.plhttp://www.bg.umed.lodz.pl)Biblioteka czynna:październik - czerwieclipiec - wrzesieńp o n i e d z i a ł e k - piątekponiedziałek, środa, piątekCzytelnia 8 00 - 20 00 Czytelnia 8 00 - 15 00Informacja naukowa 8 00 - 20 00 Informacja naukowa 8 00 - 15 00Wypożyczalnia 10 00 - 17 30 Wypożyczalnia 10 00 - 15 00sobotawtorek, czwartekCzytelnia 9 00 - 14 00 Czytelnia 13 00 - 20 00Informacja naukowa 9 00 - 14 00 Informacja naukowa 13 00 - 20 00Wypożyczalnia 10 00 - 14 00 Wypożyczalnia 10 00 - 17 30Pracownicy• Etaty: - 43, w tym 34 bibliotekarzy, 3 naukowo-techniczni, 4 administracja, 2 obsługaporządkowa (oddelegowane do innych jednostek organizacyjnych Uczelni).• Wykształcenie: 26 wyższe, 16 średnie, 2 podstawowe• Stopień naukowy doktora – 2• Bibliotekarze dyplomowani – 1• Stanowiska: st. kustosz dypl. - 1, kustoszy - 17, st. bibliotekarzy - 10, bibliotekarzy - 3,mł. bibliotekarzy - 3, inne: 9 (specjaliści 3, referenci 2, informatyk 1)• Przeszli na emeryturę - 15 / rentę - 2• Zmienili miejsce pracy - 5• Zmarli – 2GmachObecny, samodzielny, dwupiętrowy gmach Biblioteki Głównej UM oddano do użytkuAkademii Medycznej w Łodzi w dniu 5 X 1977 roku. Został zbudowany według projektuinż. arch. Witolda Millo. Kubatura budynku wynosi 17 692 m 3 , a powierzchnia użytkowa 4 271m 2 . W zaplanowanych pomieszczeniach magazynowych na ok. 400 tys. woluminów zaczynajuż brakować miejsca na księgozbiór, zwłaszcza, że część gmachu od 1999 roku, zajmuje„tymczasowo” Katedra i Zakład Historii Medycyny i Farmacji. Od 2007 roku rozważana jestmożliwość przeniesienia biblioteki uczelnianej z ulicy Muszyńskiego 2, do Centrum Kliniczno-Dydaktycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, przy ulicy Pomorskiej 251. Realizację tegoprojektu podjęto po dodatkowym dofinansowaniu CK-D, na określone cele dydaktyczne, przezprof. dr hab. Michała Seweryńskiego, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Zakończeniew/w inwestycji planowane jest na rok 2012.Wyposażenie techniczneSprzęt: elektroniczny (ok. 50 komputerów, w tym serwery - 4, czytniki kodów),audiowizualny: telewizja satelitarna, dekoder, projektor, kasety video, (transmisje EuroTransMed),telekomunikacyjny: telefony (w tym bezprzewodowe), fax, (dawniej telefax, który nie byłwykorzystywany), Internet bezprzewodowy, reprograficzny: kserografy, drukarki laserowe,atramentowe.270 KRONIKARZ

Stan zbiorówRokDruki zwarte(vol.)B i b l i o t e k a G ł ó w n aWydawnictwaciągłe (vol.)Biblioteki zakładoweZbioryspecjalne(jedn.)Razem (jedn.)2002 209 822 64 213 46 143 320 1812003 211 109 64 990 49 361 325 4602004 212 582 66 275 49519 328 3762005 215 102 67 045 49 666 33 18132006 207 165 67 694 49 821 324 6802007 208 918 68 759 50 000 327 677RokDruki zwarte(vol.)Wydawnictwaciągłe (vol.)Zbioryspecjalne(jedn.)Razem (jedn.)2002 82 818 33 750 46 437 163 0052003 83 696 33 646 43 404 160 7462004 84 444 33 917 43 110 161 7712005 84 814 33 128 43 419 161 3612006 84 749 31 503 43 419 159 6712007 84 803 31 761 43 381 159 954Ogółem stan zbiorów systemu biblioteczno-informacyjnego UM w ŁodziRokLiczba jednostek (książek,czasopism, zbiorów specjalnych)2002 483 1862003 486 2062004 490 1472005 493 1742006 484 3512007 487 622KRONIKARZ 271

Wpływ księgozbioru – Biblioteka GłównaRok200220032004200520062007Wydawnictwa zwarte (książki, prace zbiorowe)woluminyWydawnictwa ciągłe (czasopisma, seriewydawnicze)tytułyZakup Dary Wymiana Za zagubione Prenumerata Dary Wymianapol. zagr. pol. zagr pol. zagr. pol zagr. pol. zagr. pol. zagr. pol. zagr.37 000 637495 36 191 199 115 565 20 52406 89 36 191 96 103 115 - 294 271 8 12 28 241 601 599491 798 208 104 524 26 49383 108 672 126 143 65 104 - 330 194 12 14 27 22986 443 247 85 519 55 521 761 626798 188 438 5 130 117 85 - 325 194 37 18 31 211 983 6271224 521 28 210 520 61 461077 157 512 9 28 - 210 - 338 182 39 22 31 151 928 7161064 470 302 92 535 89 92901 163 469 1 183 119 92 - 354 181 66 23 54 382 8331 567 622 130 514 541 139 911 423 144 619 3 113 17 514 - 357 184 101 38 61 30Zbiory specjalne – Biblioteka GłównaRok Zakup Inne wpływy Razem2002 4 90 942003 - 3217 32172004 6 149 1552005 4 146 1502006 9 146 1552007 9 170 179Bazy danychDostęp do zasobów elektronicznych w sieci uniwersyteckiej oraz dla pracowników naukowodydaktycznychstudentów i doktorantów poprzez Internet.Warunki korzystania - posiadanie karty bibliotecznej/elektronicznej legitymacji studenckiej.Po uzyskaniu indywidualnego hasła dostępu. W przypadku problemów z dostępem należyskontaktować się z informatykiem (tel. 042 677 92 77, e-mail: pkolodziejski@bg.umed.lodz.pl).W grudniu 2007 roku Oddział Informacji Naukowej dysponował n/w bazami danych: Proquest,Ebscohost, Science Direct, Ovid, Medline, Current Contents (Life Science, Clinical Medicine),Bibliografia Zawartości Czasopism (1996-1999), Łódzka bibligrafia regionalna (1981-2000),Polska Bibliografia Lekarska (1979-1980, 1991 -), Przewodnik Bibliograficzny (1980-1999).272 KRONIKARZ

KatalogiOd roku 1997 o księgozbiorze informuje katalog komputerowy, a za poprzednie latakatalogi alfabetyczny i przedmiotowy. Prowadzona jest rekonwersja zbiorów, aby utworzyćjednolitą bazę katalogów na nośniku elektronicznym. Digitalizacja powinna zakończyć tenproces na przełomie 2008/2009 roku.Czasopisma drukowane i elektroniczneRokLiczba tytułówpolskiezagraniczne2002 330 3072003 369 2302004 393 2332005 408 2192006 474 2422007 519 252Firma ABE Marketing z Warszawy, która wygrała przetarg na prenumeratę czasopismzagranicznych zobowiązała się udostępniać bezpłatnie korzystanie ze 160 tytułów czasopismelektronicznych.Dostęp on-line do pełnotekstowych periodyków jest preferowany przez nauczycieliakademickich. W miarę posiadanych możliwości finansowych Uczelni staramy się wyjśćnaprzeciw tym oczekiwaniom.Podręczniki i skryptyStaramy się realizować zapotrzebowanie zgłaszane przez wykładowców, w tym dla studentówanglojęzycznych, ale duże koszty powodują, że pomimo znacznych środków przeznaczonych naten cel m. i n. przez Oddział Studiów w Języku Angielskim Wydziału Wojskowo-Lekarskiego,posiadamy niewystarczającą ilość egzemplarzy.Osiągnięcia• komputerowe stanowiska pracy, częściowo wyposażone w nowe meble biblioteczne• dostęp do światowych źródeł informacji naukowej z medycyny i nauk pokrewnych (bazydanych, czasopisma tradycyjne i elektroniczne)• rozbudowa sieci internetowej przy wykorzystaniu łącz światłowodowych• redagowanie spisu bibliograficznego dokumentującego dorobek piśmienniczy pracownikówUczelni oraz biuletynu informacyjnego p.t. Kronikarz• wyposażenie biblioteki uczelnianej w nowoczesny sprzęt informatyczny, reprograficzny,audio-wizualny• konferencje naukowe (międzynarodowe - 1998 rok, ogólnopolskie - 1995 rok, regionalne- 1996 rok)• uczestnictwo w Konsorcjum ŁASBPlany na przyszłość• opracowywanie i redagowanie: bibliografii dorobku piśmienniczego pracowników UM (zarok kalendarzowy) ISSN 1733 - 9537, katalogu rozpraw doktorskich i habilitacyjnychUM, Kronikarza - semestralnego biuletynu informacyjnego Uniwersytetu Medycznego wŁodzi ISSN 1732 - 9329KRONIKARZ 273

• prowadzenie zajęć dydaktycznych: Przysposobienia bibliotecznego przez Internet (dlastudentów I roku wszystkich kierunków studiów w tym anglojęzycznych), Informacjinaukowej dla doktorantów (zaliczane w indeksie na ocenę w sześciostopniowej skaliECTS)• uzupełnienie sprzętu komputerowego• digitalizacja części księgozbioru, w tym zbiorów specjalnych (stare druki, dysertacje) orazwydawnictwa Uczelni (podręczniki, skrypty), bibliografie, informatory dla studentów,składy osobowe, czasopisma AM, WAM / UM• utworzenie biblioteki składowej (poza gmachem Biblioteki Głównej, gdzie brakuje miejscana nowe woluminy)• retrospektywne opracowanie katalogu komputerowego• przygotowanie do druku 3 tomów Łbr (1918-1939, 1981-1990, 1991-2000)• redagowanie Forum Bibliotek Medycznych / Medical Library Forum: półrocznika bibliotekuczelni medycznych w Polsce• zwiększenie liczby elektronicznych tytułów zagranicznych czasopism naukowych• zorganizowanie bibliotek zakładowych na wydziałach (Fizjoterapii, Pielęgniarstwa i Położnictwa,Nauk o Zdrowiu, Nauk Biomedycznych i Kształcenia Podyplomowego)• podwyższanie kwalifikacji zawodowych, dydaktycznych i naukowych przez pracowników:dokształcanie na kursach m.in. w Politechnice Łódzkiej w sprawie modułów bibliotecznegosystemu komputerowego „Horizon”, konferencjach, warsztatach, zjazdach naukowych,studiach podyplomowych z bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, egzaminach dlakandydatów na bibliotekarzy dyplomowanych i dyplomowanych dokumentalistów, studiamagisterskie, doktoraty i habilitacje• komputerowe zamawianie książek i czasopism• utworzenie Pracowni Multimedialnej oraz Pracowni Introligatorskiej.Reasumując, pragnę podkreślić, że zarówno Czytelnicy, jak i Użytkownicy naukowejinformacji medycznej, pozytywnie oceniają działalność naszej książnicy w roku Jubileuszu5-lecia istnienia Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.Słowa uznania, wdzięczności i serdeczne podziękowania pragnę skierować pod adresemwszystkich Osób i Instytucji, które – na przestrzeni wielu lat – przyczyniły się do wszechstronnegorozwoju książnic AM, WAM i UM.Odpowiednia pozycja Biblioteki Głównej UM procentuje obecnie m.in. na wysoką rangęUniwersytetu Medycznego w Łodzi, pośród szkolnictwa wyższego w Polsce, jak równieżw Europie i na świecie.I n f o r m a t o r ects 2004/2005. Łódź 2005 s. 28, il.,tab.; Informator dla studentów na rok akademicki 2007/2008.Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Łódź 2007; Skład osobowy kadencja 2003-2006 / Uniwersytet Medyczne w Łodzi.Łódź 2006; //Barbara Grala: Elektroniczne źródła naukowej informacji medycznej wykorzystywane w BiblioteceGłównej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi - wybrane aspekty: praca dyplomowa / pod kier. dr Aleksandry Wejman-Sowińskiej. Łódź 2005. Uniwersytet Łódzki. Wydział Filologiczny. Studium Podyplomowe Bibliotekoznawstwai In-formacji Naukowej (Rękopis).274 KRONIKARZ

OFICYNY DRUKARSKIE I WYDAWNICZEMgr Lechosław TrzcińskiDZIAŁ WYDAWNICTW I POLIGRAFIIUNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W ŁODZI90-153 Łódźul. Kopcińskiego 20tel. 042 678 70 25e-mail: wydawUM@csk.umed.lodz.Skład osobowy: Anna B a l c e r o w s k a – starszy referent techniczny, Bolesław Bielecki - starszy referent techniczny,Jadwiga Grochulska - referent techniczny, mgr Karolina Grochulska - referent techniczny, lic. AgnieszkaGwoździńska - referent techniczny, dr Jerzy Klem - samodzielny referent, Krystyna Kociołek - starszy referenttechniczny, Ewa Kurzdym - referent techniczny, Mariola Pietrzyk - starszy referent, Iwona Podleska - referenttechniczny, mgr Lechosław Trzciński – główny specjalista kierujący działem.Dział Wydawnictw i Poligrafii bezpośrednio podlega Prorektorowi ds. Nauki i Współpracyz Zagranicą.Podstawowym obowiązkiem Działu jest realizowanie zamierzeń wydawniczych SenackiejKomisji ds. Wydawnictw:• opracowywanie planów wydawniczych i ich wykonanie,• organizowanie pracy i prowadzenie sekretariatu Komisji,• korespondencja i współpraca z autorami, recenzentami i członkami Komisji.Zespół Pracowników Działu Wydawnictw i Poligrafii (stoją od lewej: Karolina Grochulska, Jadwiga Grochulska,Iwona Podleska, Krystyna Kociołek, Anna Balcerowska, Ewa Kurzdym. Siedzi: Lechosław Trzciński)KRONIKARZ 275

Prace Działu to:• adiustacja i redakcja techniczna, korekta,• przygotowywanie do druku,• drukowanie lub powielanie oraz oprawa introligatorska.Prace te obejmują wszystkie pozycje i materiały wydawnicze z zakresu działalności SenackiejKomisji ds. Wydawnictw, a także inne prace wydawnicze zlecane przez bezpośredniegoprzełożonego i władze Uczelni.Obowiązujący zakres działalności wydawniczej:- skrypty dla studentów,- czasopisma UM,- monografie,- prace habilitacyjne,- materiały na konferencje, sympozja i zjazdy naukowe,- wydawnictwa okolicznościowe UM oraz jednostek organizacyjnych,- wydawnictwa informacyjne: skład osobowy, informator dla studentów pierwszego rokuUM, informatory wydziałowe,- testy, dzienniczki zajęć, materiały dydaktyczne i administracyjne,- różne druki: zaproszenia, listy, dyplomy, formularze, itp.Mgr Lechosław Trzciński276 KRONIKARZ

Senacka Komisja ds. Wydawnictw(kadencja 2006-2008)Przewodniczący: prof. dr hab. Dariusz N o w a k , członkowie: prof. dr hab. ElżbietaBrzezińska, prof. dr hab. Henryk Chmielewski, prof. dr hab. Elżbieta Czarnecka,prof. dr hab. Tomasz Durko, prof. dr hab. Tomasz Ferenc, prof. dr hab. Józef Kobos,prof. dr hab. Radzisław Kordek, mgr inż. Stanisław Majeranowski, prof. dr hab. AndrzejRadek, prof. dr hab. Jerzy Supady, prof. dr hab. Janusz Szemraj, prof. dr hab. MirosławSzmidt, mgr Lechosław Trzciński; przedstawiciele Władz UM: prof. dr hab. Andrzej Lewiński,prof. dr hab. Paweł Piotr Liberski.Dr Jerzy KlemKRONIKARZ 277

Od lewej: Mariola Pietrzyk, Ewa Kurzdym, lic. Agnieszka Gwoździńska, mgr Karolina GrochulskaJadwiga Grochulska i Bolesław Bielecki278 KRONIKARZ

SPRAWY OSOBOWEMgr Małgorzata SepskaORDERY, ODZNACZENIA, MEDALE,NOMINACJE, EMERYTURY- 2007 -Złoty Krzyż Zasługi – prof. dr hab. Elżbieta Olga Brzezińska, prof. dr hab. JózefWieńczysław Kobos, prof. dr hab. Jan Maciej Komorowski.Srebrny Krzyż Zasługi – dr Urszula Kurczewska, dr Elżbieta Urszula Zyner.Tytuł naukowy profesora – prof. dr hab. Alina Borkowska, prof. dr hab. MałgorzataCzyż, prof. dr hab. Anna Domańska, prof. dr hab. Jarosław Drożdż, prof. dr hab. JacekF i j u t h , prof. dr hab. Grażyna G r z e s i a k - J a n a s , prof. dr hab. Arkadiusz J e z i o r s k i ,prof. dr hab. Iwona K ł o s z e w s k a , prof. dr hab. Urszula K o w a l s k a - K o p r e k ,prof. dr hab. Eugeniusz Małafiej, prof. dr hab. Wojciech Młynarski, prof. dr hab. Justyn Ochocki,prof. dr hab. Wojciech Omulecki, prof. dr hab. Cezary Pałczyński, prof. dr hab. Zofia Pawłowska,prof. dr hab. Piotr Smolewski, prof. dr hab. Iwona Stelmach, prof. dr hab. ElżbietaZielińska.Emerytury nauczycieli akademickich – m g r D a n u t a B o r o w c z y k ,prof. dr hab. Julitta C h o j n o w s k a - J e z i e r s k a , prof. dr hab. Tomasz D u r k o ,dr Anna G r a b o w s k a , prof. dr hab. Andrzej G r z y b o w s k i , mgr Halina K a r a b a n ,prof. dr hab. Michał Karasek, mgr Ewa Korczak-Kozakiewicz, prof. dr hab. BarbaraKostka, dr Maria Kowalska, prof. dr hab. Zbigniew Krzemiński, dr Maciej Kuczborski,dr Elżbieta Małecka, mgr Iwona Miłaszewicz, lek. Halina Ostrowska-Buchalik,prof. dr hab. Antoni Palatyński, prof. dr hab. Jolanta Sadowska, prof. dr hab. Wojciech Split,dr Joanna Stempczyńska, prof. dr hab. Danuta Stera-Gryczyńska, dr Jacek Szkudliński,dr Elżbieta Zyner.KRONIKARZ 279

DOKTORZY HONORIS CAUSA AKADEMII MEDYCZNEJ W ŁODZIProf. dr hab. Jan BernerPROF. DR HAB. MED.LESZEK WŁODZIMIERZ WOŹNIAKDOKTOR HONORIS CAUSAAKADEMII MEDYCZEJ W ŁODZIUrodził się 30 stycznia 1925 roku w Łodzi. Ojciec Józef, urzędnik łódzki, patriota, cenił zawszeprace społeczne. Matka Bolesława Szafranowska humanistka, kochająca muzykę, tworzącapiękne wiersze i znająca kilka języków obcych, dbała zawszę o edukację syna. Rozpoczętąnaukę w Szkole Pracy i w gimnazjum im. Józefa Piłsudskiego w Łodzi zakończył Leszek „małąmaturą” w 1941 roku w Warszawie. Podjął następnie pracę w fabryce maszyn rolniczych. Pozakończeniu tragicznego powstania warszawskiego powrócił wraz z rodziną do Łodzi. Maturęzdał eksternistycznie i został przyjęty na Wydział Lekarski Uniwersytetu Łódzkiego, któregorektorem był wówczas Tadeusz Kotarbiński. W marcu 1945 roku Leszek Woźniak został powołanydo wojska, gdzie służył w 11 Dywizji Piechoty, a po 9 miesiącach został zdemobilizowanyw stopniu plutonowego.Studia medyczne ukończył z dobrym wynikiem w 1951 roku. W kwietniu tegoż roku poślubiłMarię Błeńską, poznaną wcześniej pomorzankę gdańską i utalentowaną tenisistkę. ZawszeProfesor zwyczajny dr habilitowany medycyny Leszek Woźniak280 KRONIKARZ

uważał to wydarzenie za najważniejsze, mające szczególny i pozytywny wpływ na całe Jegożycie. Droga młodego medyka do nauki teraz została w pełni otwarta. Dzięki wrodzonymzdolnościom artystycznym droga ta będzie urozmaicona i ubarwiana ulubionym rysowaniem.Jedyna córka Marii i Leszka Woźniaków, Ania ukończyła łódzką Państwową Wyższą SzkołęSztuk Plastycznych.Lekarz - uczony - pedagogZanim został młodszym asystentem w Zakładzie Anatomii Patologicznej, kierowanym przezcharyzmatycznego profesora Aleksandra Pruszczyńskiego, Leszek pracował przez szereg miesięcyjako wolontariusz na oddziale chorób wewnętrznych u dra Jana Chrzanowskiego, a potemw klinice chirurgicznej u profesora Mariana Stefanowskiego. W drugim roku pracy w ZakładzieAnatomii Patologicznej profesor Pruszczyński przedstawił swemu asystentowi kilka tematówpracy doktorskiej do wyboru. Leszek wybrał temat związany z onkologią i dermatologią. Pracęp.t. „Rak Krompechera - (adnexoblastoma cutis) - studium morfologiczne” obronił w 1956 roku,uzyskując stopień doktora medycyny. Teraz już był pewien, że patomorfologia onkologiczna orazdermatologia wyznaczą jego drogę do nauki. Współpracując w zakresie diagnostyki z klinikądermatologiczną, kierowaną przez znakomitego klinicystę profesora Jerzego Lutowieckiego,Leszek Woźniak uzyskał w roku 1961 specjalizację z dermatologii. Dalsze pogłębianie wiedzyw zakresie patomorfologii i tzw. patokliniki związane było z osobistymi kontaktami LeszkaWoźniaka z patomorfologami światowej klasy jak Józef Laskowski, A. von Albertyni, T. vanRijssel, R.G.H. Willighagen, K. Lennert, a zwłaszcza z wielomiesięcznymi studiami w Warszawie,Zurychu i Leiden. Ważne też były częste spotkania z patologami i dermatopatologaminiemieckimi. Umożliwiło to wykonanie rozprawy habilitacyjnej p.t. „Morfologia i histochemiazrębu nowotworowego w rakach skóry”. Została ona wysoko oceniona przez recenzentów,Radę Wydziału i Senat AM w Łodzi oraz zatwierdzona w roku 1964. Uzyskany stopień doktorahabilitowanego był wówczas związany z tytułem docenta. W roku 1966 docentowi Woźniakowipowierzono zorganizowanie i rozbudowę międzywydziałowego ośrodka naukowo-badawczego,którym kierował przez 11 lat. Tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w roku 1972.W roku 1978 z działającego wzorowo ośrodka rozwinęły się samodzielne, nowoczesneDawno temu mikroskopy też były skromniejsze... Dr medycyny Leszek WoźniakKRONIKARZ 281

Zakłady: Medycyny Nuklearnej, Biologii Molekularnej, Mikroskopii Elektronowej i Onkologii.Od 1 stycznia 1978 roku kierownikiem Zakładu Onkologii został prof. Woźniak, który w 1979roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Wkrótce zakład zostaje przekształcony w KatedręOnkologii, jedną z pierwszych w uczelniach medycznych w kraju. Umiejscowienie Katedryw Regionalnym Ośrodku Onkologicznym w Łodzi umożliwiło powstanie odpowiednichklinik i zakładów. Powołano Klinikę Chirurgii Onkologicznej z Oddziałem Chirurgii Sutkaw CZMP - pod kierownictwem profesora Jana Bernera, Klinikę Chemioterapii Nowotworówpod kierownictwem profesor Anny Płużańskiej i Zakład Patologii Nowotworów z PracowniąImmunohistochemii pod kierownictwem profesora Leszka Woźniaka z następującymipracowniami: Diagnostyki Histopatologicznej kierowanej przez profesor Annę Szadowską,Diagnostyki Cytologicznej kierowanej przez profesora Janusza Alwasiaka, MikroskopiiElektronowej i Genetyki Molekularnej - kierowanej przez profesora Pawła Liberskiego i Immunochemii– pod kierownictwem profesora Jacka Bartkowiaka. Rozszerzony zakres badań,współpraca z Zakładem Radioterapii Ośrodka Onkologicznego (dr Eugeniusz Studencki,dr Barbara Wrężel), Zakładem Radiologii (dr Henryk Wiankowski), Zakładem DiagnostykiObrazowej (prof. Tomasz Pertyński, doc. Michał Studniarek) oraz Pracownią Endoskopii (drBożena Filipczyńska) i Laboratorium (dr W. Piontek) przyczyniły się do rozwoju działalnościklinicznej związanej z rozpoznawaniem i leczeniem nowotworów w naszym regionie.W latach 1981–1982 Leszek Woźniak reprezentował Polskę jako ekspert do spraw edukacjionkologicznej na konferencjach w Genewie i Pradze. Podczas obrad komisji WHO i UICCopracowane były formy i programy przeddyplomowego nauczania onkologii w Europie.Profesor Woźniak jako nauczyciel akademicki, były prodziekan i prorektor Akademii Medycznejw Łodzi, mając duże doświadczenie w tej dziedzinie brał aktywny i konstruktywny udział wtych opracowaniach. Przedstawił także własny program uwzględniający po raz pierwszy treścizwiązane z opieką paliatywną, zaakceptowany przez kierownictwo Planu Rządowego PR-6i realizowany w Polsce. Cztery lata później wraz z profesorem Janem Bernerem brał udziałw ogólnoświatowym Kongresie w Ismailli w Egipcie dotyczącym nowoczesnych programówlekarskich wprowadzonych w 20 eksperymentalnych wydziałach społeczno – medycznych.Wygłoszone tam referaty na temat edukacji onkologicznej w Polsce cieszyły się dużym zainteresowaniem.Profesor Leszek Woźniak był też inicjatorem utworzenia „Stowarzyszenia HospicjumŁódzkie”, którego został prezesem i przyczynił się do powstania hospicjum im. Bł. RafałaChylińskiego w Domu Pomocy Społecznej Nr 4, a później Oddziału Opieki Paliatywnej wOśrodku Onkologicznym oraz Hospicjum dla Dzieci. Od początku też działał z hospicjumdomowym prowadzonym przez Caritas. Prof. Woźniak współpracował ściśle z wieloma twórcamipolskiej medycyny i opieki paliatywnej jak np. prof. Jacek Łuczak w Poznaniu czy ks. EugeniuszDutkiewicz w Gdańsku. W Łodzi współpracował blisko z dr Józefem Stańczakiem, ks. IreneuszemKuleszą, dr Zofią Pawlak, dr Piotrem Stengertem i dr Aleksandrą Ciałkowską-Rysz.Profesor opublikował ponad 200 prac w czasopismach krajowych i zagranicznych, w większościz zakresu onkologii, zwłaszcza skóry, chłoniaków, raka piersi, białaczek, ziarnicyzłośliwej i żołądka. Ponadto był redaktorem lub współautorem 6 podręczników i atlasów.Opracował własną klasyfikację nowotworów skóry, dokonał patomorfologicznej charakterystykiczerniaków jagodówki oka oraz oceny wyników pooperacyjnego leczenia radiologicznego.Uczestniczył w wielu zjazdach, sympozjach i kongresach w kraju i za granicą wygłaszającliczne referaty. Profesor Woźniak był promotorem 14 doktoratów i opiekunem 9 habilitacji orazkierował specjalizacją wielu lekarzy.Jest laureatem nagrody naukowej 1 0 Polskiego Towarzystwa Anatomicznego i dwukrotnieMinistra Zdrowia oraz licznych wyróżnień. Otrzymał Nagrodę Miasta Łodzi za całokształtdziałalności naukowej i dydaktycznej.282 KRONIKARZ

Lekarz - artysta - grafikWięzy medycyny ze sztuką znane są od wieków; zdaniem prof. Andrzeja Szczeklika wynikająz ich wspólnego rodowodu, z magii. Od dawna uważa się, że aby zostać prawdziwym lekarzemtrzeba mieć specjalne predyspozycje, zwane często powołaniem. Artysta musi mieć ponadtotalent.Leszek Woźniak już we wczesnej młodości z upodobaniem rysował postacie ludzkie,kopiował portrety sławnych malarzy, robił portreciki z fotografii itp. Spostrzegł wówczas, iżdeformacja rysów twarzy nie tylko nie zmniejsza podobieństwa portretowanych osób, ale nawetczęsto je uwypukla. Stopniowo zaczął się fascynować karykaturą portretową podziwiając,a częściowo naśladując wielkich mistrzów jak Kazimierz Sichulski, Feliks Topolski, OlafGulbransson, George Goursat, Sem Donga czy John Jensen. Leszek Woźniak nie studiowałnigdy malarstwa czy grafiki w sposób systematyczny. Jest grafikiem amatorem sensu stricte.Mimo to jego karykatury portretowe zyskały uznanie także wśród profesjonalistów, ludzizawodowo związanych z twórczością graficzną. Jeszcze jako student medycyny, LeszekWoźniak współpracował z Dziennikiem Łódzkim, w którym publikował dziesiątki karykatursportowców. Kończąc studia wykonał duże, barwne karykatury wszystkich swoich profesorów,a Koło Medyków wydało w 1950 roku piękny album „Gaudeamus” zawierający 33 karykaturyprofesorów Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Łódzkiego. Nie wszystkim jednak się topodobało i podczas wakacji, pod nieobecność autora, jakaś tajemnicza komisja partyjna zniszczyła70% nakładu i wszystkie oprawione, oryginalne karykatury, wiszące w lokalu Koła Medyków.Pretekstem było „niedopuszczalne naigrywanie się z autorytetów w państwie socjalistycznym”.Ochota do tworzenia nowych karykatur przeszła Leszkowi Woźniakowi na długo, zwłaszcza, żesztuka lekarska, którą obserwował na żywo w wykonaniu dra Chrzanowskiego, prof. MarianaStefanowskiego, prof. Aleksandra Pruszczyńskiego i prof. Jerzego Lutowieckiego zafascynowałago do głębi. Do karykatur wrócił Leszek Woźniak dopiero w 1966 roku w Holandii, gdzie przez7 miesięcy studiował patomorfologię w uniwersyteckim Instytucie Patologii w Leiden. Wykonałtam ponad 50 karykatur profesorów i kolegów. Prezentacja portretów była zaskakująca: kolorowediapozytywy zademonstrowano słuchając symfonii Johannesa Brahmsa i Roberta Schumannapodczas pożegnalnego wykładu Leszka Woźniaka na temat nowotworów skóry. Oryginałykarykatur zostały zawieszone w Instytucie u profesora Theo van Rijssela.Łatwiej zeszpecić innych niż siebie(autokarykatura z 1995)KRONIKARZ 283

Po powrocie do kraju i objęciu kierownictwa Ośrodka Naukowo-Badawczego, a później KatedryOnkologii prof. Woźniak wrócił też do rysowania karykatur Polaków. W sumie w ciągu 30lat wykonał ich ponad 1000, spośród których aż 750 opublikowano w 8 pięknie wydanych czarnobiałychlub kolorowych albumikach. Leszek Woźniak miał też wiele wystaw m.in. w MuzeumMiasta Łodzi, w Muzeum Włókiennictwa, w Teatrze im. Adama Mickiewicza w Częstochowie,w gmachu Senatu RP w Warszawie, w Głównej Bibliotece Lekarskiej w Warszawie, a takżew kilku miejskich domach kultury w Łodzi, Lesznie, Będzinie i innych. Niektóre ze znanychkarykatur zostały zawieszone w Izbie Pamięci Akademii Medycznej w Łodzi utworzonej przezprofesora Leszka Woźniaka i dyrektora Biblioteki UM dr Ryszarda Żmudę, otwartej przezRektora UM profesora Andrzeja Lewińskiego. Więzy łączące medycynę ze sztuką to nie tylkomagia. Zdaniem profesora Woźniaka histopatologia może inspirować twórczość malarską poprzezwspaniałą kolorystykę obrazów mikroskopowych i przez niezwykłą architektonikę tkanek. Obrazmikroskopowy tkanek nowotworowych ma z pewnością wiele wspólnego z karykaturą. Tkankanowotworu stanowi bowiem „karykaturalną” deformację tkanki prawidłowej. Chirurgia marównież cechy i powiązania ze sztuką, stąd zapewne sentyment do niej Leszka Woźniaka - artysty.Uwidocznił się on szczególnie we współpracy z Kliniką Chirurgii Onkologicznej, kierowanejprzez profesora Jana Bernera, który także otrzymał ciekawą, własną karykaturę.Podziwiając artystyczną twórczość profesora Woźniaka, warto zaznaczyć, że godzenie jegopracy naukowej i artystycznej było - jak sam mówi - możliwe dzięki dobrym radom, pomocyi wspaniałej atmosferze domowej tworzonej przez żonę Marię i córkę Anię.Leszku! Z przeciwnościami trzeba walczyć.Jan Berner284 KRONIKARZ

Zaszczytne funkcje i godnościW roku 1981 profesor Leszek Woźniak został wybrany w pierwszych demokratycznychwyborach Rektorem Akademii Medycznej w Łodzi. Funkcję tę pełnił przez dwie kadencje do1987 roku. W szczególnie trudnym i dramatycznym okresie stanu wojennego w Polsce twórczoi z pełnym oddaniem kierował Uczelnią, chroniąc społeczność akademicką, zwłaszcza młodzieżprzed grożącymi niebezpieczeństwami. W latach 1981-1987 współpracowałem z rektoremWoźniakiem jako, również demokratycznie wybrany, dziekan Wydziału Lekarskiego AM.JM Rektor Akademii Medycznej w Łodzi prof. Leszek Woźniak. „Zaczynały się niełatwe czasy - 1981 ...”KRONIKARZ 285

W latach 1978–1982 prof. Leszek Woźniak był Prezesem Zarządu Głównego PolskiegoTowarzystwa Onkologicznego, następnie przez cztery lata przewodniczącym Rady NaukowejCentrum Onkolo-gii Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. W latach 1988–1990był członkiem CKK ds. kadr naukowych, Komisji Fizjopatologii i Biologii Komórki PAN orazKomisji Etyki i Nauki przy Ministrze Zdrowia. Przez 9 lat pełnił funkcję Prezesa Regionalnego,Społecznego Komitetu Walki z Rakiem oraz Prezesa Stowarzyszenia Hospicjum Łódzkie.Był Członkiem Krajowej Rady ds. Opieki Paliatywnej i Hospicyjnej oraz wielu towarzystwnaukowych i laureatem licznych nagród naukowych i wyróżnień.W roku 1996 Senat Akademii Medycznej w Łodzi nadał Profesorowi Leszkowi Woźniakowitytuł i godność doktora honoris causa Akademii Medycznej w Łodzi.Spośród licznych odznaczeń, medali i dyplomów, jakie profesor Woźniak otrzymał należywymienić: Krzyż Komandorski, Oficerski i Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, ZłotyKrzyż Zasługi, Złoty Medal Za Zasługi dla Obronności Kraju, Honorową Odznakę MiastaŁodzi, Zasłużony Lekarz, Zasłużony Nauczyciel, Krzyże PCK, Złotą Odznakę StowarzyszeniaAbsolwentów i inne. Został członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Onkologicznego(1990), Polskiego Towarzystwa Patologów (1992), Łódzkiego Towarzystwa Naukowego(1997).Profesor Leszek Woźniak w dniu 1 października 1995 roku przeszedł na emeryturę, lecz nadalpracuje w niepełnym wymiarze godzin w Katedrze Onkologii prowadzonej obecnie przez Jegoucznia, profesora Radzisława Kordka. Służy swoją wiedzą studentom, młodzieży lekarskieji chorym.286 KRONIKARZ

Leszek Woźniak przyjmuje tytuł doktora honoris causa z rąk Jana Bernera (1996)[P i ę ć d z i e s i ą t ] 50 lat łódzkich wydziałów medycznych 1945 -1995. Materiały jubileuszowej sesji naukowohistorycznej.Annales Academiae Medicae Lodzensis 1995 supl. 31; Andrzej Kurnatowski: Profesorowie i docenciAkademii Medycznej w Łodzi 1965-2004. Łódź 2004 s. 580-581, portr.; Bibliografie wydawnictw TowarzystwaPrzyjaciół Nauk w Łodzi w latach 1936-1946 i Łódzkiego Towarzystwa Naukowego 1946-2005 Łódź 2006; Ktojest kim w polskiej medycynie: informator biograficzny. Warszawa 1987 s. 730; Leszek Woźniak: Wolny wybórczy konieczność? W: Moja droga do nauki / red. Elżbieta Paradowska. Łódź 1997 s. 99-118, il., portr., tabl.;Rektorzy państwowych wyższych uczelni w Łodzi 1945-2002, Łódź 2002 s. 141-144, portr.; Skład Osobowykadencja 2003-2006 / Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Łódź 2006; 70 lat Łódzkiego Towarzystwa Naukowego1946-2006; Złota Księga Nauki Polskiej: naukowcy zjednoczonej Europy / red. nacz. Krzysztof Pikoń. Gliwice2006 s. 926.KRONIKARZ 287

Prof. dr hab. Marek ZawirskiPROF. DR HAB. MED. ANTONI PRUSIŃSKIDOKTOR HONORIS CAUSAAKADEMII MEDYCZNEJ W ŁODZIProfesor Antoni Prusiński urodził się 23 czerwca 1925 roku w Częstochowie, w rodzinieinteligenckiej o tradycjach patriotycznych, rodzice brali udział w III Powstaniu Śląskim, a poodzyskaniu niepodległości ojciec Profesora wykładał w Szkole Podchorążych Artylerii i napisałpodręczniki z zakresu balistyki.Profesor Prusiński wychował się w domu dziadka, znanego w Częstochowie lekarzaspołecznika, Wilhelma Mikulskiego. Rozpoczętą naukę w gimnazjum w Częstochowie przerwaławojna, a ze względu na niebezpieczeństwo ze strony okupanta, jakie groziło powstańcom śląskimrodzina Profesora przeniosła się na Wileńszczyznę, gdzie posiadała majątek ziemski, tam teżProfesor został członkiem Armii Krajowej.Po wojnie Profesor wraca do Częstochowy, gdzie dostaje z wyróżnieniem w 1947 roku288 KRONIKARZ

świadectwo dojrzałości i w tym samym roku rozpoczyna studia na Wydziale LekarskimUniwersytetu Łódzkiego, które kończy również z wyróżnieniem w 1952 roku, w powstałejw międzyczasie Akademii Medycznej w Łodzi.Już w czasie studiów Profesor zainteresował się neurologią, uczestniczył w pracachStudenckiego Koła Naukowego przy Katedrze Neurologii stając się jego przewodniczącym.Ówczesny kierownik Katedry, wybitny neurolog polski profesor Eufemiusz Herman zwróciłuwagę na wybijającego się studenta i zaproponował Antoniemu Prusińskiemu, młodemuabsolwentowi, pracę asystenta w Klinice Neurologii. Pod kierunkiem prof. Hermana uzyskałI i II stopień specjalizacji z neurologii, a w roku 1960, po obronie rozprawy doktorskiej „Badaniaczynności wątroby i trzustki w nerwicach”, otrzymał stopień naukowy doktora nauk medycznych.W roku 1962 ukończył przewód habilitacyjny na podstawie pracy „Polineuropatia cukrzycowa– badania kliniczne”. Za rozprawę tę otrzymał nagrodę wydziałową Polskiej Akademii Naukw 1963 roku. Po przejściu profesora Hermana na emeryturę ówczesny docent Prusiński objąłkierownictwo Katedry i Kliniki Neurologii, stając się nie tylko najmłodszym kierownikiemkatedry w Uczelni, ale także najmłodszym szefem Katedry Neurologii w powojennej Polsce.Kierował Katedrą 33 lata i przeszedł na emeryturę w roku 1995, ale nadal prowadził aktywnądziałalność.Profesor Prusiński wywodzi się ze szkoły prof. Hermana, który stale podkreślał genetycznąwięź neurologii z interną. Idąc w ślady swojego znakomitego nauczyciela, wydał wspólną z nimksiążkę „Zespoły neurologiczne w chorobach wewnętrznych”. W 1965 roku była to jedyna tegotypu pozycja w Polsce i jedna z nielicznych w Europie, została ona później przetłumaczona najęzyki: rosyjski (PZWL) i niemiecki (Schattauer–Verlag). Sukces tego dzieła zachęcił ówczesnegodocenta Prusińskiego do kontynuacji działalności wydawniczej – w sumie wydał 47 podręcznikówjako autor lub współautor.Wracając do kariery zawodowej i nauczycielskiej, nie sposób nie wspomnieć o wielkimtalencie dydaktycznym profesora Prusińskiego. Jego wykłady z neurologii cieszyły się bodajnajwiększym zainte-resowaniem wśród studentów i lekarzy. W 1974 roku profesor Prusińskiuzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1983 tytuł i stanowisko profesora zwyczajnego.W 1997 r. Akademia Medyczna w Łodzi nadała mu tytuł doktora honoris causa. Profesorskupił wokół siebie zespół aktywnych i płodnych pracowników nauki. Pod jego kierunkiemKRONIKARZ 289

kilkadziesiąt osób uzyskało I i II stopień specjalizacji z neurologii, był promotorem 25 doktoratówi opiekunem 8 habilitacji. Trzech dalszych jego uczniów habilitowało się już po przejściu profesoraPrusińskiego na emeryturę. W sumie 11 z jego uczniów zostało profesorami neurologii,jeden z nich, profesor Krzysztof Selmaj, objął po profesorze Katedrę Neurologii. Można śmiałopowiedzieć, że profesor Prusiński stworzył własną szkołę neurologii.Niecodzienny, obszerny dorobek naukowy Profesora Prusińskiego obejmuje około 450prac, z tego 125 pozycji badawczych i klinicznych, 47 pozycji książkowych, 65 rozdziałóww książkach o zbiorowym autorstwie, 31 prac kazuistycznych, 72 prace poglądowe i 111 doniesieńzjazdowych. Bardzo rozległe zainteresowania naukowe Profesora można podzielić na pracepoświęcone leczeniu: bólów głowy, zawrotów głowy, chorób układu pozapiramidowego, udarówmózgu, kazuistyki rzadkich przypadków, chorób układu wegetatywnego, nerwic, neurologiiprzemysłowej, leczenia balneologicznego, orzecznictwa, skończywszy na pograniczu neurologiii interny. Niemal każdemu z wymienionych zainteresowań towarzyszyły publikacje książkowecieszące się bardzo wysokim uznaniem wśród czytelników, nie tylko dlatego, że były najczęściejjedynymi nowoczesnymi pozycjami na rynku książek w Polsce, ale również za granicą.Poza rozległą działalnością naukową Profesor Prusiński prowadził również ożywionądziałalność organizacyjną, w latach 1972–1979 był prodziekanem ds. nauki Wydziału Lekarskiego.Zorganizował Sekcję Badań Migreny Polskiego Towarzystwa Neurologicznegoi założył w 1999 roku Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, którego jest honorowym prezesem.Od 1954 roku jest członkiem Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, w latach 1980-1990był jego wiceprezesem, a w okresie 1990–1995 prezesem, obecnie jest członkiem honorowymtego Towarzystwa. Od 1980 roku jest członkiem Komitetu Nauk Neurologicznych PAN, a od5 kadencji członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i Ty-tułów Naukowych. Ważny elementdziałalności stanowi udział w redagowaniu czasopism naukowych. Aktualnie jest redaktoremnaczelnym dwóch czasopism: Neurologia Praktyczna i Vertigo - profil. Był redaktorem i290 KRONIKARZ

założycielem czasopism Migrena oraz Vertigo, był lub jest członkiem komitetów redakcyjnychlicznych czasopism polskich i zagranicznych: Cephalalgia, Headache Quarterly, News inHeadache, Functional Neuerology, Journal of Neurololgical Sciences (organ światowej FederacjiNeurologii), Neurologia i Neurochirurgia Polska, Terapia i Leki, Nowa Klinika, Ból, Sen, UdarMózgu, Postępy Psychiatrii i Neurologii, Diabetologia Polska i Balneologia Polska.Działalność na forum międzynarodowym to nie tylko czynny udział w ponad 50 kongresachi sympozjach we wszystkich częściach świata, nie tylko liczne publikacje w czasopismachmiędzynarodowych i udział w komitetach redakcyjnych międzynarodowych czasopism, aletakże członkostwo w Towarzystwach Neurologicznych. Profesor Prusiński należał do grupyzałożycieli International Headache Society (IHS) i European Headache Federation, będąc przezszereg lat członkiem zarządu obu tych Towarzystw. Należał do Komitetu Klasyfikacyjnego IHS,który opracował w 1988 roku pierwszą, ogólnie zaakceptowaną obszerną klasyfikację bólówgłowy. Był szczególnie czynny w udostępnianiu polskim czytelnikom czołowych podręczników zmedycyny i neurologii jako redaktor naukowy tłumaczeń: Merrck Manual, Neurologie autorstwaM. Mumenthalera, Adams and Victor’s Manual of Neurology, Neurology in Clinical PracticeBradley’a, Harrison’s Interna medicine.Wyjątkowa aktywność Profesora Prusińskiego została dostrzeżona i doceniona nie tylkoprzez władze Uczelni; świadczą o tym liczne odznaczenia między innymi: Krzyż Kawalerskii Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, tytuł Zasłużonego Nauczyciela, Odznaka WzorowegoPracownika Służby Zdrowia, Odznaka Miasta Łodzi, Medal Edukacji Narodowej, Medal im.Mikołaja Kopernika PAN oraz tytuł doktora honoris causa Akademii Medycznej w Łodzi (...).W życiu prywatnym Profesor Prusiński jest kochającym synem, mężem, ojcem i dziadkiem,o czym najlepiej świadczą dedykacje w napisanych przez Profesora książkach, jest zapalonymturystą, znawcą malarstwa, poezji i muzyki poważnej, ponadto kolekcjonerem. W napisanychz okazji 50-lecia pracy zawodowej wspomnieniach profesorowie: Teofan Domżał, WojciechKozubski i doktor habilitowany Jacek Rożniecki, piszą o Profesorze jak o najlepszym przyjacielu,znakomitym mistrzu i niesłychanie życzliwym człowieku. Wiem z własnych kontaktów z Profesorem,że jest to najszczersza prawda.W opracowaniu wykorzystałem, poza osobistą znajomością Profesora Antoniego Prusińskiego i jego życiorysem, duże fragmenty publikacjidoktora Aleksandra N i e w o d n i c z e g o : „Prof. dr hab. med., dr h.c. Antoni Prusiński”. Migrena 2003 nr 1 s.4–9 i profesorów: WojciechaKozubskiego: „Profesor”. Tamże s. 10-11 i Teofana M. Domżała: „O Profesorze Antonim Prusińskim-refleksje własne z okazji Jubileuszu”.Tamże s.11-14; oraz doktora habilitowanego Jacka Rożnieckiego: „Mistrz”. Tamże s. 14–16.KRONIKARZ 291

JUBILEUSZE PROFESORÓW ŁÓDZKICH UCZELNI MEDYCZNYCHProf. dr hab. Jerzy StańczykJUBILEUSZ 85-LECIA URODZINPROF. DR HAB. MED. BARBARY DĘBIECProfesor Barbara Dębiec urodziła się 21 stycznia 1923 roku w Łodzi w rodzinie robotniczej.Ojciec Wiktor Wiśniewski utrzymywał rodzinę do czasu wybuchu wojny w 1939 roku, pracującjako zecer w gazecie Dziennik Łódzki, po czym w niedługim czasie został wywieziony doNiemiec i wrócił do Łodzi dopiero po wojnie.Matka Stanisława prowadziła dom. Rodzeństwo – siostra Zofia. Mąż - prof. dr hab. med.Tadeusz Dębiec, chirurg, wieloletni ordynator Oddziału Chirurgii Szpitala MSW w Łodzi i kierownikKliniki Chirurgii WAM alokowanej w tym szpitalu. Zmarł w 1995 roku.292 KRONIKARZ

Pani Profesor miała troje dzieci, syna Stefana Jana (1951–1986), inżyniera, asystentaPolitechniki Łódzkiej, który zginął śmiercią tragiczną na morzu, pozostawiając żonę i troje dzieci.Dwie córki bliźniaczki (ur. w 1953 r.): Katarzynę Annę – psychologa, dr nauk hum., starszegowykładowcę na Uniwersytecie Łódzkim oraz Marię Małgorzatę – lekarza, prof. dr hab. med.,kierownika Pracowni Genetyki i Biologii Molekularnej Nowotworów na Uniwersytecie Leuvenw Belgii. Pani Profesor ma 6 wnuków i jednego prawnuka.Do 1939 roku B. Dębiec ukończyła w Łodzi szkołę podstawową, a następnie cztery klasytzw. ”małą maturę” w prywatnym gimnazjum Adeli Skrzypkowskiej. Dalszą możliwość naukiw Łodzi przerwała wojna. Ze względu na niebezpieczeństwo, jakie mogło Jej grozić ze stronyokupanta, przedostała się przez „zieloną granicę” do Kielc, w których mieszkała do 1942 roku.Następny okres do końca wojny spędziła w Pruszkowie, mieszkając u bliskiej rodziny, któraumożliwiła Jej naukę na tajnych kompletach, ukończenie liceum, pozytywne zdanie w 1944roku egzaminu maturalnego i uzyskanie świadectwa dojrzałości.Po wojnie, w 1945 roku, wróciła do Łodzi i w tym samym roku 15 maja rozpoczęła studiana Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Łódzkiego (późniejszej Akademii Medycznej), któreukończyła, uzyskując absolutorium w roku 1949, wspólnie ze swym przyszłym mężem –Tadeuszem, którego poślubiła w sierpniu 1949 roku.Pracę zawodową podjęła już w 1950 roku w Miejskim Szpitalu Dziecięcym im. Anny-Marii(później im. Janusza Korczaka) na stanowisku asystenta. Celowo opóźniając zdanie ostatniegoegzaminu, dyplom lekarza otrzymała w 1951 roku, tzn. z chwilą powstania II Kliniki ChoróbDzieci, w której została asystentem. W 1959 roku Kliniki Pediatryczne zostały przeniesione donowo wybudowanego szpitala przy ulicy Spornej.Pierwszym kierownikiem II Katedry i Kliniki Chorób Dzieci był wówczas prof. dr hab. med.Franciszek Redlich, doświadczony pediatra, dbający o rozwój naukowy i zawodowy swychasystentów, zgodnie z kierunkiem ich zainteresowań. Dlatego też Pani Profesor, którą już naZespół pracowników II Kliniki Pediatrycznej AM w Łodzi z kierownikiem prof. dr hab. Franciszkiem RedlichemKRONIKARZ 293

studiach interesowała kardiologia, została skierowana na staż w Warszawie do prof. AntoniegoChrościckiego celem kształcenia się w tej dziedzinie w Instytucie Matki i Dziecka oraz KlinicePediatrycznej AM.Pod kierunkiem prof. Redlicha w latach 1951-1964 osiągała kolejne szczeble karierynaukowej uzyskując I 0 (1953) i II 0 (1955) specjalizacji z pediatrii oraz specjalizację z kardiologii(1975). Staże specjalistyczne w zakresie pediatrii i kardiologii dziecięcej odbyła za granicąw następujących ośrodkach: Instytucie Zdrowia Dziecka w Londynie (1970), KlinikachPediatrycznych w Bratysławie i Pradze (1973), Szpitalu Dziecięcym Uniwersytetu Michiganw Detroit (1985).Po obronie rozprawy doktorskiej na temat: „Badania nad zachowaniem się przygodnychszmerów serca u dzieci”, której promotorem był prof. dr Franciszek Redlich, otrzymała w 1961roku tytuł doktora nauk medycznych i stanowisko adiunkta kliniki. Po śmierci prof. Redlichaw 1964 roku została powołana przez władze Uczelni na p.o. kierownika II Kliniki ChoróbDzieci AM. Stanowisko to pełniła przez rok, równocześnie kończąc swą pracę habilitacyjnąpod tytułem: ”Badania nad pozawieńcowym ukrwieniem przedsionków serca u dzieci”. Na jejpodstawie i po przeprowadzonym przewodzie habilitacyjnym w 1965 roku otrzymała tytułdoktora habilitowanego medycyny, a w 1967 roku stanowisko docenta. W 1978 roku uzyskałatytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1988 tytuł i stanowisko profesora zwyczajnego.Pani Profesor zasłużyła się szczególnie w nauczaniu propedeutyki pediatrii studentów IIIroku Wydziału Lekarskiego, gdy zorganizowała od podstaw i objęła kierownictwo ZakładuPropedeutyki Pediatrii w latach 1968-1975. Dla tej nowej placówki naukowo-dydaktycznejopracowała program nauczania integrujący wykłady, seminaria i pracę przy łóżku chorego z pracąna bazie miejskiej służby zdrowia.Równocześnie w latach 1970-1975 była wicedyrektorem Instytutu Pediatrii AM powstałegow roku 1970. Po odejściu na emeryturę profesora Kazimierza Sroczyńskiego w 1975 roku,Pani Profesor objęła po nim stanowisko Dyrektora Instytutu Pediatrii oraz Kierownika I KlinikiChorób Dzieci AM w Łodzi.Zespół pracowników I Kliniki Chorób Dzieci AM w Łodzi z kierownikiem prof. dr hab. Barbarą Dębiec294 KRONIKARZ

Kierownik I Kliniki Chorób Dzieci AM w Łodzi - prof. dr hab. Barbara DębiecFunkcje te pełniła przez osiemnaście lat tj. do 1993 roku, w którym przeszła na emeryturę.Mimo to pracowała jeszcze przez kilka lat w Instytucie Pediatrii w niepełnym wymiarzegodzin.Niezależnie od podstawowego zatrudnienia Pani Profesor pracowała również dodatkowow: Poradni Reumatologicznej dla Dzieci w charakterze lekarza reumatologa i konsultantaSana-torium Reumatologicznego (w latach 1950-1966), tygodniowym Żłobku Rejonowym nr11 w Łodzi (1956-1958), Uzdrowisku Wieniec-Zdrój, jako kierownik Ośrodka Naukowo-Badawczegoi konsultant dziecięcego oddziału kardiologicznego (1980-1990).Działalność naukowa Pani Profesor jest rozległa. Obejmuje ona bowiem obok aktualnychproblemów zdrowotnych dziecka i fizjopatologii jego rozwoju, problemy zwalczania choróbukładu krążenia populacji w wieku rozwojowym, wczesną diagnostykę oraz leczenie zachowawczei chirurgiczne chorób i wad wrodzonych serca u dzieci.Szczególne znaczenie i wysoką wartość ze względu na nowatorski charakter i swą kompleksowośćposiadają prace prowadzone przez Nią w ramach problemu międzyresortowego(MR-13) i węzłowego (10.8) dotyczące badań echokardiograficznych i radioizotopowych.KRONIKARZ 295

W prowadzonych badaniach zastosowała po raz pierwszy w kraju technikę radioizotopowąw diagnostyce wad wrodzonych serca u dzieci i wypracowała metodę interpretacji uzyskanychwyników.Dalszy ciąg własnych zainteresowań kardiologicznych Pani Profesor poświęciła ocenieczęstości występowania bakteryjnego zapalenia wsierdzia, problemom diagnostyki klinicznejtego schorzenia oraz zagadnieniom zapobiegania i leczenia.W dorobku naukowym Pani Profesor ważną pozycję zajmują również prace dotycząceoceny stanu zdrowia dzieci i młodzieży w wybranych regionach kraju. Prace te, realizowanew ramach problemu resortowego, dotyczyły rozwoju dzieci łódzkich do lat 3, wskaźnikówhematologicznych i biochemicznych, częstości występowania krzywicy oraz wpływu warunkówśrodowiskowych na występowanie stanów niedoborowych u dzieci.W związku z powierzeniem Pani Profesor kierownictwa nad niektórymi tematamirealizowanymi w skali kraju w latach 1975-1980, prowadziła w 6 ośrodkach pediatrycznychw Polsce badania dotyczące diagnostyki i leczenia zespołów złego wchłaniania u dzieci.Z zakresu wyżej omówionej problematyki prof. dr hab. Barbara Dębiec opublikowała 196prac oryginalnych, 27 artykułów przeglądowych, 152 streszczenia i komunikaty zjazdowe, 25prac popularnonaukowych oraz 2 skrypty i 10 książek, m.in. „Wczesna diagnostyka i podstawyleczenia chorób i wad układu sercowo-naczyniowego u dzieci” (1979), „Metody pracy higienistkiszkolnej w placówkach oświatowo-wychowawczych” (1983), „Szczepienia ochronne u dzieci”(1983, 1991), „Vademecum pediatrii” (wyd. IV 1993), „Pediatria” t. I (1985), t. II (1986),nowa wersja (współredaktor 1995), wydanie II (2002). Ta ostatnia pozycja tj. „Pediatria” T.1-2otrzymała nagrodę główną Atena‘95 za najlepszą książkę akademicką na II Krajowych TargachKsiążki Akademickiej w Warszawie 3-6 listopada 1985 roku.Wspomnieć należy, że Pani Profesor udało się stworzyć i kierować zespołem aktywnychi zdolnych pracowników nauki, którzy kontynuują osiągnięcia i działalność naukową na polukardiologii dziecięcej. W celu dalszego rozwoju kardiologii dziecięcej i kardiochirurgii częśćswoich asystentów przesunęła w 1979 roku do oddziałów Szpitala Centrum Zdrowia Matki Polki,poszerzając w ten sposób obszar lokalowy i możliwości kadrowe I Kliniki Pediatrii InstytutuWizyta kardiochirurgów z Kapsztadu (RPA) w I Klinice Chorób Dzieci - w celu przeprowadzenia zabiegówkardio-chirurgicznych u dzieci z wrodzonymi wadami serca296 KRONIKARZ

Pediatrii AM. Pod jej kierunkiem 27 osób uzyskało I 0 i II 0 specjalizacji z pediatrii, a kilka osób- z kardiologii. Była promotorem 25 doktoratów i opiekunem 4 habilitacji, ponadto recenzentemkilkudziesięciu rozpraw doktorskich oraz habilitacyjnych z różnych uczelni w kraju.Podczas swojej pracy zawodowej brała aktywny udział w licznych kongresach międzynarodowychm. in. w Pradze, Londynie, Paryżu, Moskwie, Sztokholmie, Uppsali, Helsinkach,New Delhi, Frankfurcie oraz Nowym Jorku. Wielokrotnie też organizowała i współorganizowałazjazdy międzynarodowe, ogólnopolskie konferencje i sympozja, prezentując wyniki badań orazprzewodnicząc obradom.Drugim, obok naukowego, obszarem działalności, ważnym i skupiającym uwagę Pani Profesorbyło prowadzenie zajęć dydaktycznych.Była utalentowanym nauczycielem akademickim, unowocześniającym metody nauczaniai sprawdzania wiedzy systemem testowym i seminaryjnym. Jako kierownik Kliniki Chorób Dziecizwracała szczególną uwagę na właściwe prowadzenie zajęć praktycznych, niejednokrotnieosobiście uczestnicząc w zajęciach prowadzonych przez swoich asystentów, przekazując w sposóbjak najbardziej przystępny swoją wiedzę i ogromne doświadczenie kliniczne. Stawiając samasobie wysokie wymagania i służąc własnym przykładem, przekazywała studentom naczelnewartości i zasady etyczne obowiązujące w zawodzie lekarza – odpowiedzialność za standardyleczenia, troskę o dobro chorego dziecka, sumienność, uczciwość i rzetelność. Wyrazem uznaniaJej osiągnięć dydaktycznych było przyznanie w 2005 roku przez Okręgową Izbę Lekarskąw Łodzi odznaki: „Zasłużony Nauczyciel Lekarzy” .W życiu macierzystej Uczelni oraz w środowisku zawodowym Pani Profesor była zawszeaktywnym, posiadającym autorytet pracownikiem naukowym i działaczem społecznym.Prowadziła prestiżową, rozległą działalność organizacyjną i społeczną. W latach 1984-1987 byłaProdziekanem ds. nauki, a w latach 1987-1990 Prorektorem ds. nauki Akademii Medycznejw Łodzi.Była także twórcą, a w latach 1970-2001 redaktorem naczelnym (obecnie jest redaktoremWładze Akademii Medycznej w Łodzi w czasie inauguracji roku akademickiego 1990/1991KRONIKARZ 297

honorowym) czasopisma Przegląd Pediatryczny, które pomimo trudności finansowych ukazujesię nadal, służąc celom dydaktycznym środowisku pediatrycznemu.W ciągu wielu lat pracy była członkiem wielu Rad i towarzystw naukowych. Pani Profesorw latach 1982-1985 była członkiem Rady Wyższego Szkolnictwa Medycznego MinisterstwaZdrowia i Opieki Społecznej; Społecznej Rady Naukowej przy Prezydencie m. Łodzi(Przewodnicząca Komisji Infrastruktury w latach 1984-1988); Komisji ds. Pediatrii RadyNaukowo-Programowej Państwowego Zakładu Wydawnictw Lekarskich; Krajowego ZespołuSpecjalistycznego w dziedzinie pediatrii i medycyny szkolnej (1983-1993). Brała czynnyudział w pracach Komitetu Rozwoju Człowieka PAN i jego sekcji (od 1976), przewodniczyłaKomitetowi w latach 1991-2000.Była członkiem KBN (wieloletni członek sekcji „Medycyna wieku rozwojowego, do 1997);specjalistą regionalnym ds. pediatrii i medycyny szkolnej regionu łódzkiego (w latach 1976-1996);Rady Naukowej Instytutu Matki i Dziecka oraz Rady Naukowej Instytutu Pomnik CentrumZdrowia Dziecka w Warszawie (1991-1996), Rady Instytutu Ginekologii i Położnictwa AM wŁodzi (1996-1999). Wspomnieć również należy, że wielokrotnie była zapraszana na posiedzeniaCentralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów Naukowych w celu opiniowania dorobku naukowegolekarzy pediatrów.Pani Profesor od 1953 roku jest członkiem (obecnie honorowym) Polskiego TowarzystwaPediatrycznego, pełniąc funkcję Przewodniczącej oddziału łódzkiego w latach 1967-1970oraz wiceprzewodniczącej Zarządu Głównego PTP w Warszawie. Należąc do TowarzystwaKardiologicznego, była także założycielką i Przewodniczącą Sekcji Kardiologii DziecięcejOddziału Łódzkiego PTP. Za wybitne zasługi dla Towarzystwa Pediatrycznego Pani Profesorotrzymała w 2005 roku Dyplom Honorowy Zarządu Głównego PTP .Jej wielokierunkowa działalność zawodowa i społeczna, zaangażowanie w sprawy rozwojumedycyny i środowiska lekarskiego oraz osiągnięcia organizacyjne zostały uhonorowane licznymiwyróżnieniami i odznaczeniami. Należą do nich nagrody: Rady Naukowej przy Ministrze ZdrowiaNauczyciele akademiccy odznaczenie Krzyżami Zasługi podczas inauguracji roku akademickiego 1979/1980298 KRONIKARZ

i Opieki Społecznej (1993); Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej Indywidualna II 0 (1984);dwukrotnie - specjalna I 0 (1987, 1988), wielokrotnie - Rektora AM w Łodzi I i II 0 .Pani Profesor otrzymała również Medal XXV-lecia AM w Łodzi (1975), Medal XL-lecia PRL(1984), Medal 50lecia Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie (1948-1998), Odznakę Honorową„Zasłużony dla AM w Łodzi (1995), Złotą Odznakę S.A.A.M.- 50 lecie pierwszego po wojnieabsolutorium, Medal 40-lecia Szpitala Klinicznego Nr 4, XXX-Lecia Instytutu Pediatrii AMw Łodzi (2000), Odznakę „Za wzorową pracę w Służbie Zdrowia” (1973), Odznakę „PrzyjacielDziecka” (1974), Srebrną Odznakę „Za zasługi dla woj. włocławskiego” (1979), KrzyżKawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1979), Złoty Krzyż Zasługi (1974), Medal XL-LeciaPRL (1984), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1987), Medal dr Henryka Jordana (1991),Medal „Serce Dziecku” (1994).Należy podkreślić, że Pani Profesor Barbara Dębiec jest wybitną postacią, niezwykle zasłużonądla polskiej nauki, pediatrii oraz macierzystej Uczelni. Osobą skromną i życzliwą, powszechnieszanowaną i honorowaną, zawsze służy radą i pomocą nie oczekując niczego w zamian.My, Jej uczniowie jesteśmy dumni z tego, że mogliśmy na swej drodze zawodowej i naukowejspotkać tak wspaniałego człowieka.KRONIKARZ 299

Prof. dr hab. Barbara Dębiec z grupą swoich współpracownikówZespół pracowników Kliniki Kardiologii Dziecięcej z kierownikiem prof. dr hab. Jerzym Stańczykiem300 KRONIKARZ

Płk prof. dr hab. Andrzej BuczyńskiJUBILEUSZ 80-LECIA URODZINPŁK. PROF. DR. HAB. MED. TADEUSZA MOSINIAKAW dniu 23 października 2007 roku w Sali Rady Wydziału Wojskowo-Lekarskiego UniwersytetuMedycznego w Łodzi odbyło się uroczyste posiedzenie poświęcone jubileuszowi 80 urodzinprof. dr hab. n. med. Tadeusza Mosiniaka. W trakcie posiedzenia drogiemu jubilatowi JM Rektorwręczył list gratulacyjny wraz z życzeniami w imieniu własnym oraz Senatu Uczelni. Mającna uwadze ogromne zasługi tego wybitnego nauczyciela akademickiego, uczonego, działaczai organizatora Wojskowej Służby Zdrowia, postanowiłem w niniejszym opracowaniu przybliżyćjego sylwetkę.Płk w st. spocz. prof. dr hab. n. med. dr farm. Tadeusz Mosiniak urodził się 8 października 1927roku w Łodzi. Do wybuchu II wojny światowej uczęszczał do Prywatnej Szkoły TowarzystwaSpołecznego Polskiego Gimnazjum Męskiego w Łodzi. Po zamknięciu przez Niemców szkoływ grudniu 1939 roku do pewnego czasu uczęszczał na zorganizowane tajne komplety nauczania,jednak na skutek coraz silniejszego terroru okupanta, dla bezpieczeństwa profesorów i uczniównauczanie to zostało przerwane.W okresie okupacji niemieckiej został zmuszony od 1942 roku do 1945 roku do wyniszczającejpracy w Möbel Fabrik Julius Rejt. Po zakończeniu wojny ukończył szkołę średnią i po uzyskaniuświadectwa dojrzałości w 1948 roku wstąpił na Wydział Farmaceutyczny UniwersytetuŁódzkiego, który ukończył w 1952 roku uzyskując stopień magistra farmacji. W 1952 rokuKRONIKARZ 301

został powołany na Kurs Przeszkolenia Oficerów Służby Zdrowia przy Wojskowym CentrumWyszkolenia Medycznego w Łodzi, po ukończeniu którego został skierowany do pełnienia służbyw jednostce wojskowej we Wrocławiu, a następnie w Poznaniu. W 1954 roku po przeszkoleniuw Wyższej Szkole Piechoty w Rembertowie został wytypowany do specjalistycznego WyższegoKursu Akademickiego w Wojskowej Akademii Medycznej im. Kirowa w Leningradzie z zakresuorganizacji zabezpieczenia medycznego i zaopatrzenia materiałowego wojsk, który ukończyłz wyróżnieniem.Po powrocie do kraju w 1956 roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy dyrektora naukw Wojskowym Centrum Wyszkolenia Medycznego w Łodzi. W 1958 roku na własną prośbęrezygnuje z wysokiego stanowiska administracyjnego, przechodzi do pionu pracy dydaktycznonaukowejna stanowisko starszego asystenta w tworzonej wówczas Wojskowej AkademiiMedycznej, której był współorganizatorem.Profesor Tadeusz Mosiniak w czasie studiów na Uniwersytecie Łódzkim oraz w AkademiiMedycznej w Łodzi pracował aktywnie w akademickich organizacjach młodzieżowych: BratniejPomocy i Zrzeszeniu Studentów Polskich, był 4-krotnie starostą roku oraz wiceprzewodniczącymStudenckiego Koła Naukowego.W 1964 roku uzyskał stopień naukowy doktora farmacji na Wydziale FarmaceutycznymAkademii Medycznej w Łodzi na podstawie pracy nt.: „Ocena osuszaczy krzemionkowychprodukcji krajowej w celu zastosowania ich do osuszania wnętrz opakowań leków”. W tymżeroku został adiunktem w Wojskowej Akademii Medycznej. W 1969 roku został powołanyna stanowisko kierownika Zakładu Farmacji Wojskowej Instytutu Medycyny WojskowejWojskowej Akademii Medycznej. Komendant Uczelni jednocześnie powierzył mu funkcjękierownika (dziekana) Studium Farmaceutycznego i Analityki Medycznej Wojskowej AkademiiMedycznej.W 1975 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk medycznych na Wydziale LekarskimWojskowej Akademii Medycznej na podstawie rozprawy nt.: „Ocena skutków radiacyjnychna wybrane środki lecznicze i materiały opatrunkowe służby zdrowia”.Od 1972 roku jest specjalistą II stopnia z zakresu organizacji i taktyki służby zdrowia (OOZW)i organizacji ochrony zdrowia (OOZ), a w 1975 roku uzyskał II stopień specjalizacji z zakresufarmacji stosowanej. W 1978 roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy KomendantaInstytutu Medycyny Wojskowej WAM ds. naukowych, a od 1984 roku został Komendantemtegoż Instytutu.Dorobek naukowy płk prof. dr hab. n. med. Tadeusza Mosiniaka liczy 157 prac z zakresuorganizacji ochrony zdrowia i organizacji zaopatrzenia medycznego wojsk oraz chemii lekówi farmacji stosowanej. Działalność naukowa Profesora obejmowała dwa kierunki badań. Jedenkierunek dotyczył organizacji zaopatrzenia i wyposażenia medycznego Sił Zbrojnych.Prace z tego zakresu dotyczą usprawnień organizacji zaopatrzenia i wyposażenia medycznegoróżnych rodzajów wojsk i służb. Między innymi prowadził badania nad unowocześnieniempolowego wyposażenia wojskowej służby zdrowia w aspekcie postępu w dziedzinie technikiwspółczesnej. Opracował model opatrunku włókninowego trójwarstwowego, który zostałopatentowany oraz typ specjalnego opatrunku pooparzeniowego, wdrożony do produkcjiprzemysłowej. Współuczestniczył także w opracowaniu zestawu roślin leczniczych mogącychmieć zastosowanie w warunkach ekstremalnych. Jest autorem cyklu prac na temat możliwościprodukowania płynów infuzyjnych do stosowania w warunkach polowych. Opracował wdrożonyprototyp noszy siatkowych służących do dezynfekcji i dezaktywacji chorych i rannych leżącychoraz zestaw ćwiczebny imitatorów urazów ciała ludzkiego.Drugi kierunek badań prowadzonych przez płk prof. dr hab. n. med. Tadeusza Mosiniakadotyczy ustalenia kryteriów do oceny skutków destrukcyjnego działania naturalnych i bojowychczynników zewnętrznych na środki lecznicze i materiały medyczne. Prace z tego zakresu302 KRONIKARZ

związane były głównie z ustaleniem stopnia rozkładu hydrolitycznego środków leczniczychprzechowywanych przez dłuższy okres czasu oraz z opracowaniem sposobów zapobiegania tymprocesom. Brał również czynny udział w pracach dotyczących wykrycia zmian, jakie zachodzą wśrodkach leczniczych i materiałach medycznych w następstwie działania na nie promieniowaniajonizującego. Uzyskane dane stanowią istotny i oryginalny wkład do nauki w dziedzinie ocenyskutków działania radiacyjnego, na środki lecznicze i materiały medyczne.Płk prof. Tadeusz Mosiniak określił warunki, kiedy te środki i materiały napromienione mogąbyć w pełni lub częściowo wykorzystane, jak też, kiedy nie można się nimi posługiwać przyudzielaniu pomocy rannym i chorym. Był opiekunem 5 przewodów habilitacyjnych. Pod jegokierunkiem wykonano 12 prac doktorskich obronionych na Wydziale Lekarskim WAM orazwiele prac magisterskich na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Łodzi.Był recenzentem 32 prac doktorskich, 1 podręcznika i 6 skryptów. Przez wiele lat byłPrzewodniczącym Krajowej Komisji Egzaminacyjnej MON ds. uzyskiwania specjalizacji I i IIstopnia. Pod jego wieloletnim kierownictwem 51 oficerów-farmaceutów uzyskało I stopieńspecjalizacji, a 66 - II stopień specjalizacji z zakresu Organizacji i Taktyki Służby Zdrowia iOrganizacji Zaopatrzenia Medycznego. Jest autorem jednego podręcznika oraz współredaktoremdrugiego, interdyscyplinarnego, dla potrzeb ówczesnego Ministerstwa Nauki i SzkolnictwaWyższego.Jest posiadaczem trzech patentów: „Włókninowy opatrunek” (Urząd Patentowy PRLświadectwo autorskie o dokonaniu wynalazku Nr 49073, m rejestracyjny 66813 z dnia 21kwietnia 1973 roku), „Zestaw imitatorów urazów ciała ludzkiego” (Urząd Patentowy PRL MP2044718 z dnia 17 lutego 1978 roku) oraz urządzenie „Pojemnik prześcieradeł jednorazowegoużytku” (Urząd Patentowy PRL świadectwo autorskie Nr 38125 i Prawo ochronne Nr 3124z 1980 roku).Tytuł profesora uzyskał 11 lipca 1985 roku. Prof. dr hab. n. med. Tadeusz Mosiniak organizowałzjazdy naukowe o zasięgu krajowym i zagranicznym, był współorganizatorem 18 konferencjinaukowo-szkoleniowych. Czynnie uczestniczył w 31 zjazdach i konferencjach naukowychkrajowych i zagranicznych. Prof. dr hab. n. med. T. Mosiniak jest doświadczonym nauczycielemakademickim. Od 1958 roku nieprzerwanie prowadzi wykłady, ćwiczenia i seminaria z zakresuorganizacji zaopatrzenia medycznego i materiałoznawstwa sanitarnego dla słuchaczy WydziałuLekarskiego, Studium Stomatologicznego, Studium Farmaceutycznego WAM, jak równieżdla słuchaczy Ośrodka Szkolenia Rezerw Służby Zdrowia WAM, także przez wiele lat od1959 do 1975 roku prowadził wykłady i ćwiczenia dla studentów Wydziałów Lekarskiego,Farmaceutycznego i Oddziału Stomatologicznego Akademii Medycznej w Łodzi.Kolejno przeszedł przez wszystkie stanowiska nauczyciela akademickiego, od asystentado kierownika Zakładu i Komendanta Instytutu. Za osiągnięcia w dziedzinie nauki i pracydydaktyczno-wychowawczej rektor WAM nadał mu w 1977 roku zaszczytny tytuł PrzodującegoNauczyciela Akademickiego.Płk prof. dr hab. n. med. T. Mosiniak był aktywnym członkiem Polskiego TowarzystwaFarmaceutycznego. Za zgodą Zarządu Głównego tegoż Towarzystwa utworzył jedyną w krajuSekcję Farmacji Wojskowej przy Oddziale Łódzkim, której został przewodniczącym od chwilijej powstania. Od wielu lat jest członkiem Zarządu Oddziału Łódzkiego PTF. Za wieloletniąi ofiarną pracę na rzecz Towarzystwa Oddział w Łodzi przyznał mu z okazji 30-lecia dyplomuznania. Był także członkiem Zarządu Głównego oraz wiceprezesem Oddziału ŁódzkiegoPolskiego Towarzystwa Badań Radiacyjnych im. Marii Skłodowskiej-Curie.Płk prof. dr hab. n. med. Tadeusz Mosiniak pełnił odpowiedzialne funkcje, m. in.: byłczłonkiem Kolegium Redakcyjnego Biuletynu Wojskowej Akademii Medycznej, zastępcąprzewodniczącego Komisji ds. Wynalazczości i Nowatorstwa Wojskowej AkademiiMedycznej(1964-1980), członkiem Rady Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej w ŁodziKRONIKARZ 303

(od 1967), członkiem Rady Wydziału Lekarskiego Wojskowej Akademii Medycznej oraz sekretarzemRady Naukowej Wojskowej Akademii Medycznej (1967-1969), przewodniczącymRady Naukowej Instytutu Organizacji Ochrony Zdrowia Wojsk WAM (od 1984), członkiemKomisji Zastosowań Praktycznych Komitetu Podstawowych Nauk Medycznych WydziałuVI Polskiej Akademii Nauk (1972-1980), był także członkiem Komisji Senackiej ds. rozwojukadry naukowej WAM (od 1979), członkiem Rady Naukowej (Senatu) WAM (od 1984), a takżewieloletnim członkiem Polskiego Czerwonego Krzyża.Za całokształt działalności naukowo-badawczej i dydaktyczno-wychowawczej zostałodznaczony: Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym KrzyżemZasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, złotym, srebrnym i brązowym medalem „ZaZasługi dla Obronności Kraju”, złotym, srebrnym i brązowym medalem „Siły Zbrojne w SłużbieOjczyzny”, odznaką „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”, medalem „XL PRL”, złotym,srebrnym i brązowym Medalem Wojskowej Akademii Medycznej, Odznaką Honorową PCK IIIi II stopnia, srebrną odznaką “Zasłużony Działacz Ligi Obrony Kraju”, Honorową Odznaką MiastaŁodzi, Srebrną Odznaką „Młodzież dla postępu”, medalem „W uznaniu zasług położonych wpodnoszeniu gotowości obronnej służby zdrowia i opieki społecznej”, dyplomem oraz odznakąi tytułem „Racjonalizatora Wojskowego”, Medalem Pamiątkowym Akademii Medycznejw Łodzi za wieloletnie nauczanie studentów Wydziałów Lekarskiego, Stomatologicznegoi Farmaceutycznego.Płk. prof. dr hab. n. med. Tadeusz Mosiniak był wielokrotnie nagradzany i wyróżnianywieloma dyplomami uznania między innymi przez: Ministra Obrony Narodowej, GłównegoInspektora Techniki WP, Głównego Kwatermistrza WP, Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej,Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Rektora Akademii Medycznej w Łodzi, KomendantaWojskowej Akademii Medycznej oraz dowódcę Marynarki Wojennej.Obecnie prof. dr hab. n. med. Tadeusz Mosiniak nadal czynnie uczestniczy w procesiedydaktycznym i naukowym Zakładu Edukacji Zdrowotnej i Promocji Zdrowia UniwersytetuMedycznego w Łodzi, prowadząc wykłady, recenzując rozprawy doktorskie oraz pracemagisterskie, biorąc również czynny udział w konferencjach naukowych, szczególnie o tematycez zakresu obronności kraju.Ceremonia wręczenia dyplomów ukończenia studiów WAM w Łodzi (sala Rady Miejskiej w Łodzi 1991)304 KRONIKARZ

Wręczenie dyplomów absolwentom Wydziału Farmacji AM w Łodzi (1992)Pożegnanie z mundurem, Sala Tradycji Wojskowej Akademii Medycznej, Łódź (1994)KRONIKARZ 305

Wręczanie dyplomów doktorskich (Wydział Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, 2004)306 KRONIKARZ

Uroczyste posiedzenie Rady Wydziału Wojskowo-Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi z okazjijubileuszu 80 urodzin prof. dr hab. n. med. Tadeusza Mosiniaka. Na zdjęciu: Jubilat przyjmuje gratulacje z rąkJM Rektora UM prof. dr hab. n. med. Andrzeja LewińskiegoJubilat z członkami Rady Wydziału Wojskowo-LekarskiegoKRONIKARZ 307

Dr Barbara DziedzicJUBILEUSZ 80-LECIA URODZINPROF. DR HAB. MED.WŁADYSŁAWA ZYGMUNTA TRACZYKAOd dzieciństwa do maturyWładysław Z. Traczyk urodził się w Warszawie 27 czerwca 1928 roku w dniu imienin swojejmamy Władysławy Traczyk z domu Dzikiewicz. Był to powód, dla którego otrzymał pierwszeimię Władysław, a drugie imię ojca – Zygmunt. Ojciec Zygmunt Teodor Traczyk był chirurgiemi pracował w Oddziale Chirurgii Szpitala Dzieciątka Jezus. Podobnie jak inni młodzi lekarzeojciec Władysława rozpoczynał swą karierę lekarską, mieszkając na terenie szpitala początkowosam, a potem z rodziną, pełniąc na przemian dyżury lekarskie zarówno w dzień jak i w nocy.Tu w latach wczesnego dzieciństwa mały Władzio bawił się z rówieśnikami lekarskich rodzini, jak opowiadała jego mama, czasami miał ciekawe pomysły zaskakiwania sąsiadów swoimieksperymentami.308 KRONIKARZ

Naukę rozpoczął w 1934 roku (w 6 roku życia) w prywatnej Szkole Powszechnej przy ulicyPrezydenckiej, prowadzonej przez Annę Goldman. Nikt nie spodziewał się wówczas, że ta samapani za parę lat zorganizuje tajne nauczanie na poziomie gimnazjalnym i że odegra wielką rolęw życiu swoich uczniów i w tej liczbie Władysława. Po dwóch latach nauki rodzice przenieślisyna do prywatnej szkoły „Przyszłość” przy ulicy Śniadeckich 17, przy której zamieszkali podnumerem 13. Z tą szkołą wiąże Profesora wiele wspomnień. Lekcje rozpoczynały się codziennąmodlitwą w kaplicy, w klasach panowała dyscyplina i nauka niczym nie zakłócona trwała aż dowybuchu II wojny światowej. W wolnych od nauki chwilach Władysław lubił rysować, zwłaszczapod uważnym okiem znanej akwarelistki Agi Mazaraki–Dziewanowskiej, zaprzyjaźnionejz rodzicami i upatrującej w chłopcu zdolności artystyczne. Wakacje mile wspomina. Spędzał jenad morzem z rodzicami i ciotecznymi braćmi, bądź z dziadkiem Józefem Traczykiem. Bywałteż u dziadka Władysława Dzikiewicza w Żyrardowie, zasłużonego nauczyciela dla tegoż miasta.W 1935 roku spędził wakacje w Paryżu. Pojechał tam z mamą w odwiedziny do ojca, którypracował w Klinice Urologicznej Uniwersytetu Paryskiego zdobywając nowe doświadczeniaw zakresie urologii. Mile wspomina ten pobyt w willi położonej w ogrodzie, w której z mieszkaniarodziców na II piętrze, 7 letni Władzio obserwował z okna codziennie powtarzający się rytuałmycia i czesania 5 jamników przez służące właścicielki domu. Szczegół ten utkwił mu w pamięciz powodu niezwykłego zachowania tych czworonogów. Same ustawiały się jeden za drugimi grzecznie czekały na swoją kolejkę zaplanowanych czynności. Widoki z Wieży Eiffla i inneatrakcje tak głęboko utkwiły mu w pamięci, że przy kolejnych pobytach w Paryżu w wiekudorosłym, zawsze wracały wspomnienia z dziecięcych lat i chęć ponownego ujrzenia miejsczwiązanych z pobytem z rodzicami.Po ukończeniu 6 klasy zamierzał kontynuować naukę w gimnazjum, ale wojna pokrzyżowała teplany. W 1939 roku pierwszego dnia ogłoszenia mobilizacji, ojca powołano do wojska w stopniuKarta pracy Władysława Z. Traczyka z czasów okupacji niemieckiej (1943)KRONIKARZ 309

porucznika, z zadaniem organizowania szpitali polowych. Matka pomagała w organizowaniuszpitala w budynku szkoły „ Przyszłość” przeznaczonym dla hospitalizacji rannych w wynikubombardowania i innych działań wojennych.Po zajęciu Warszawy Niemcy wydali zarządzenie o zamknięciu wszystkich szkół, poczym wiosną 1940 roku pozwolili na otwarcie szkół powszechnych i zawodowych z bardzoograniczonym programem, kontrolowanym przez ich władze. Toteż po ukończeniu 6 klasyw „Przyszłości” Władysław rozpoczął naukę w Szkole Handlowej im. Ewerta, przy ul.Wilczej. W końcu 1942 roku Niemcy zamknęli również Szkołę Handlową i stanął przed faktemposzukiwania odpowiedniej dla siebie szkoły.W tym czasie w dzielnicy Ochota istniało już kilka szkół administrowanych przez AnnęGoldman - tę samą, u której rozpoczął naukę jako sześciolatek. Były to szkoły, które realizowałyprogram nauczania zgodny z programami polskich szkół ogólnokształcących z okresumiędzywojennego. Nauczanie było tajne, natomiast przed okupantem władze szkoły legitymowałysię programem przygotowującym uczniów do różnych zawodów.Na początku 1943 roku Władysław trafił do trzeciej klasy poziomu gimnazjalnego, w którejmiędzy innymi uczyły siostry Pani Przełożonej ( Irena i Halina Goldmanówny ) oraz nauczycielez Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego. Zarejestrowany był jako uczeń przygotowującysię do zawodu malarza pokojowego. Jeden dzień w tygodniu przewidziany był na praktykęu mistrza i musiał być odnotowywany w karcie pracy (patrz karta pracy).Szkoła mieściła się w budynku usytuowanym przy ul. Mianowskiego. Klasa zajmowałaobszerne pomieszczenie na parterze, w którym znajdowało się 45 uczniów (sami chłopcy). Wśródnich był Tomasz Byszewski, Wojciech Fijałkowski, Zbigniew Jaczewski, Tadeusz Jegliński,Tadeusz Korszyński, Wojciech Mieroszewicz, Aleksander Rylski, Ryszard i Stanisław Sagan(bliźniaki), Ryszard Siwicki, i Robert Sztiller. Do klasy wolno było przynosić z domu tylkopodręczniki do religii i niemieckiego. Pozostałe książki musiały pozostać w domu, aby w razierewizji nie wykryto czego naprawdę uczono. W rzeczywistości uczono nie tylko przedmiotówKsiążeczka Służbowa ZHP Władysława Z. Traczyka (1946)310 KRONIKARZ

na poziomie gimnazjalnym, ale także kształtowano świadomość więzi narodowej i potrzebęwspółdziałania w obronie wolności. Większość uczniów jego klasy należała do tajnych organizacji,w tym również do Związku Harcerstwa Polskiego pod kryptonimem Szarych Szeregów. Dnia12 kwietnia 1943 roku Władysław został przez kolegów wciągnięty do tej organizacji. Wstąpiłdo Drużyny wchodzącej w skład Hufca „Grunwald”-Ochota. W dniu 6 grudnia 1943 rokuzłożył przyrzeczenie harcerskie na ręce phm „Bogusława”. Jedyny dokument jaki upamiętnia tewydarzenia, to jego książeczka służbowa Związku Harcerstwa Polskiego Seria VIII, No O215,wydana 25 czerwca, w 1946 roku.Zbiórki 5 osobowego zastępu kolegów z klasy odbywały się w prywatnym mieszkaniu przyul. Filtrowej. Zastępowy - druh „Wichura”, prowadził szkolenie w zakresie zasad konspiracji,podstaw musztry, terenoznawstwa, rozpoznawania stopni i rodzajów broni żołnierzy i oficerówWermachtu. W kwietniu 1944 roku Zastępowy z przyczyn bliżej nieznanych przestał przychodzićna zbiórki. Po kilku tygodniach daremnego oczekiwania na niego, niektórzy wstąpili do innychorganizacji, większość zaś łącznie z Władysławem przystąpiła do egzaminu małej matury i egzaminówdo Liceum im. Stefana Batorego. Egzaminy zdał w czerwcu 1944 roku.W swoich wspomnieniach Profesor napisał, że w czasie egzaminu, kiedy tłumaczył tekstLiwiusza z języka łacińskiego na język polski, nagle usłyszał sygnał alarmu dochodzącyz głównej kwatery żandarmerii polowej mieszczącej się w domu akademickim przy PlacuNarutowicza. W chwilę potem, usłyszał za oknem tupot kroków i przez zniszczoną miejscamifarbę zamalowanych szyb, ujrzał żandarma z karabinem maszynowym, stojącego na odległośćwyciągniętej ręki. Po pewnym czasie ciszę panującą w klasie przerwał huk salw karabinowych,dochodzący z zewnątrz z niedalekiej odległości. Wszyscy w spokoju dotrwali do przerwylekcyjnej. Później dowiedzieli się, że była to egzekucja zakładników.Dnia 1 sierpnia 1944 o godz. 17 00 rozpoczęło się Powstanie Warszawskie. Ulica Śniadeckichprzy której mieszkał, znalazła się pod stałym obstrzałem karabinów maszynowychrozmieszczonych w bunkrze przed szkołą przy ul. Śniadeckich 17, zamienioną przez Niemcówna szpital wojskowy.Zaświadczenie o zdaniu małej matury w czerwcu 1944 roku, z podpisem Anny GoldmanKRONIKARZ 311

W piśmie Polsce Wierni Nr 9 (105) z września 2004 roku, na stronie 11, w artykule p.t.„Z Szarych Szeregów do Powstania Warszawskiego” Profesor wspomina tamte lata i brawurowyswój udział w naprawianiu barykady pod obstrzałem niemieckich pocisków. Warto zacytowaćjego słowa; które oddają motywacje tego udziału: „W poczuciu pełnej odpowiedzialności zazłożone przyrzeczenie w Szarych Szeregach wykonywałem polecenia komendanta, uczestniczącwe wszystkich wymienionych zadaniach z biało-czerwoną opaską na ramieniu.”W dniu 6 października wraz z rodziną i innymi mieszkańcami Warszawy pod eskortąuzbrojonych żołnierzy niemieckich był zmuszony opuścić Warszawę. Szedł ze wszystkimido Ursusa, ulicą Wawelską, Grójecką i przez Okęcie. Po drodze mijali kwartał między ulicąWawelską, Pługa, Mianowskiego i Uniwersytecką, w którym mieściła się jego tajna szkoła. Tamwalczyli w szeregach AK koledzy ze szkoły m. in. mecenas Wojciech Mieroszewski z jego klasy.Spalony i w znacznej części zburzony kwartał domów świadczył o tym, jak zacięta była walka.Wojciech tę walkę przeżył. Do dziś Profesor spotyka się z nim 2 razy w roku w Liceum im. StefanaBatorego w gronie byłych wychowanków tajnego nauczania w szkole Anny Goldman.Po opuszczeniu Warszawy Władysław zmywał szkło laboratoryjne w ewakuowanym SzpitaluDzieciątka Jezus, który mieścił się w fabryce „Stomil” w Piastowie pod Warszawą.W dniu 1 kwietnia 1945 roku rozpoczął naukę w Liceum im. Stefana Batorego przy ul.Myśliwieckiej 4, w Warszawie. Ucząc się, jednocześnie wraz z kolegami uczestniczył wodgruzowywaniu liceum, którego pierwsze piętro było całkowicie spalone i zdarzało się, żew czasie obfitych opadów krople deszczu spadające na uczniów z sufitu „uatrakcyjniały”prowadzone lekcje, z powodu konieczności przesuwania ławek. Ostatni egzamin maturalnyw klasie matematyczno-fizycznej zdał 27 czerwca 1946 roku.Okres studiów na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu WarszawskiegoW październiku 1946 roku rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego.Ukończył je 18 lipca 1951 roku jako pierwszy spośród trzystu studentów całegokursu (miał wówczas 23 lata).Przez pierwsze trzy lata utrzymywał kontakt z młodzieżą Liceum im. Stefana Batorego.Należał nadal do drużyny harcerskiej 23 WDH i w okresie letnim uczestniczył w obozachtej drużyny. W 1946 roku był oboźnym w Ustroniu Morskim koło Ustki, w 1947 roku byłkomendantem obozu nad Jeziorem Łańskim na Mazurach i nad Jeziorem Brzeźno na Pomorzu.Przez około pół roku był hufcowym Hufca harcerzy Powiśle aż do czasu zmian organizacyjnychw ZHP. Bogdan Bartnikowski w książce p.t. „Opowieści Zastępowego” wydanej przez KrajowąAgencję wydawniczą RSW „Prasa-Książka- Ruch” w 1983 roku, na stronach 38-41 oraz 42-44wspomina druha Władysława. Z tych relacji wynika, że był bardzo wymagającym wychowawcą,ale również wzorem stawiania wymogów przede wszystkim sobie. Te zaobserwowane przezautora książki cechy charakteryzowały doktora, a później profesora Traczyka przez wszystkielata jego pracy zawodowej i naukowej.W czasie trwania roku akademickiego Władysław wykorzystywał czas maksymalnie nazdobywanie wiedzy. Przez 4 lata uczył się języka angielskiego w Szkole Metodystów przy PlacuZbawiciela i przez dwa lata języka rosyjskiego, na kursach prywatnych. W tym czasie nie byłolektorów języków obcych na wyższych uczelniach.W latach 1948/1949 i 1949/1950 był jednocześnie wolnym słuchaczem Akademii SztukPięknych, studiując rysunek odręczny pod kierunkiem profesora Edwarda Kokoszki. Była tokontynuacja jego zainteresowań z dzieciństwa. Szkoda tylko, że jego dziecięce prace, któreoceniano pochlebnie, uległy w czasie Powstania Warszawskiego spaleniu w mieszkaniu kamienicyprzy ul, Śniadeckich 13. Chęć łączenia zainteresowań plastycznych z medycyną wynikałarównież ze sprzyjającego usytuowania siedziby ASP w sąsiedztwie Katedry Fizjologii, obiektujego największych zainteresowań.312 KRONIKARZ

W czasie IV roku studiów Władysław Traczyk uczestniczył w pracy Koła Medyków jakoczłonek jego Zarządu i jednocześnie był aktywnym członkiem koła naukowego, pracując nawolontariacie w Zakładzie Fizjologii Człowieka, kierowanym przez profesora FranciszkaCzubalskiego. Był to wówczas ośrodek czołowy w skali naszego Kraju. Ukoronowaniempracy na wolontariacie, było zatrudnienie go od 1 września 1950 r. (w czasie V roku studiów)na stanowisku młodszego asystenta w Zakładzie Fizjologii. Fakt ten przesądził o rezygnacjiz dalszego uczęszczania na zajęcia w Akademii Sztuk Pięknych. Potrzebował teraz więcej czasuna badania naukowe, którym oddał priorytet. Od tej chwili nauka stała się pasją jego życia.Dopiero w roku 1980 w czasie pobytu w Bierutowicach, patrząc z tarasu domu wczasowego, nazmieniającą się w świetle słońca zimową panoramę gór, zapragnął utrwalić ją w postaci obrazu.Sięgnął po farby olejne i udało się. Odtąd godził fascynację nauką uprawianą na co dzień z malarstwemuprawianym sporadycznie w okresie urlopów letnich i zimowych.Stopnie i tytuły naukowe12 grudnia 1955 roku Rada Wydziału I Moskiewskiego Instytutu Medycznego w Moskwie,nadała lekarzowi medycyny Władysławowi Traczykowi stopień naukowy kandydata naukmedycznych (równoważny doktorowi nauk medycznych) na podstawie rozprawy p.t. „Stanyczynnościowe wyższych ośrodków układu nerwowego, a czynność układu przysadkowonadnerczowego”. W dniu 2 lutego 1962 roku Rada Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznejw Warszawie nadała mu stopień naukowy docenta (odpowiadający stopniu naukowemu doktorahabilitowanego nauk medycznych) po przedstawieniu pracy doświadczalnej p.t. „Wpływniektórych fizjologicznie aktywnych związków wprowadzonych do komór mózgowych na czynnośćodruchową i potencjały bioelektryczne mózgu” oraz po zakończeniu przewodu habilitacyjnego.W dniu 8 marca 1973 roku Rada Państwa nadała dr hab. med. Władysławowi Traczykowi tytułnaukowy: profesora nadzwyczajnego nauk medycznych, a w listopadzie 1980 roku tytuł naukowy:profesora zwyczajnego.Praca naukowa w ośrodkach zagranicznychW 1952 roku prof. Franciszek Czubalski piastujący jednocześnie urząd rektora AkademiiMedycznej w Warszawie, zaproponował młodszemu asystentowi Władysławowi Traczykowiwyjazd do ZSRR na studia aspiranckie w zakresie fizjologii, równoważne studiom doktoranckim.Propozycja spotkała się z akceptacją zainteresowanego i Ministerstwo Zdrowia i OpiekiSpołecznej delegowało go w 1952 roku do cieszącego się dużym uznaniem naukowym uczniaPawłowa, profesora Michaiła Aleksandrowicza Usyjewicza - kierownika Katedry FizjologiiI Instytutu Medycznego im. Sieczenowa w Moskwie.Na podstawie wykonanej tam pracy doświadczalnej p.t. „Stany czynnościowe wyższychośrodków układu nerwowego, a czynność układu przysadkowo – nadnerczowego” Rada WydziałuI Instytutu Medycznego w Moskwie przyznała mu w dniu 12 grudnia 1955 roku stopień naukowykandydata nauk medycznych, równoważny ze stopniem doktora nauk medycznych. Poza pracąnaukową dr Władysław Z. Traczyk prowadził zajęcia ze studentami i był delegowany do innychzakładów i instytutów naukowych w Moskwie i w Leningradzie, w celu zapoznania się z tematykąi metodyką prowadzonych tam badań.W okresie 3 letniej aspirantury wiele zdarzyło się w życiu Władysława Traczyka. Przedewszystkim 1 stycznia 1953 roku zmarł niespodziewanie jego ojciec, prof. dr hab. ZygmuntTeodor Traczyk, kierownik Katedry i Kliniki Urologii Akademii Medycznej w Warszawie.Śmierć była przedwczesna (w wieku 54 lat), z powodu zatoru tętnicy płucnej po operacjipęcherzyka żółciowego. Planowo miał wrócić ze szpitala przed Nowym Rokiem i dokończyćrozpoczęte prace, pozostawione na biurku. Niestety, los zrządził inaczej. Władysław Traczykutracił najbliższą osobę, ponadto boleśnie przeżywał osamotnienie i cierpienie matki, którą poKRONIKARZ 313

pogrzebie ojca zostawił w Warszawie na dalsze 2 lata swojej aspirantury.Jakby na ukojenie bólu jakiego doznawał po stracie ojca, poznał swoją przyszłą żonę ZdzisławęTraczyk, z domu Andrysik. Ślub odbył się 7 grudnia 1954 roku.Przyjemnym wspomnieniem z tego okresu był przyjazd profesora F.Czubalskiego doMoskwy. Złożył on swojemu uczniowi wizytę w pokoju akademickim i odbył z nim bardzoserdeczną rozmowę.Od września 1959 roku do kwietnia 1960 roku dr Traczyk jako adiunkt Zakładu FizjologiiPAN otrzymał stypendium Polskiej Akademii Nauk na pobyt naukowy w ZakładzieNeuroendokrynologii Instytutu Psychiatrii w Londynie pod kierunkiem dr George´a W. Harrisa,światowej sławy neuroendokrynologa. Uczestniczył w badaniach nad cyklem owulacyjnymu świnek morskich. Wyniki badań opublikował wraz z B. Donowanem i G. W. Harrisem w TheJournal of Physiology, 1962, vol. 161, 227-236.W czasie pracy w Londynie, mimo skromnego stypendium zaprosił do siebie żonę na okresświąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku z nadzieją wspólnego zwiedzania Londynu. Niestety,zarówno paszport jak i wiza były gotowe po tym terminie.W rezultacie żona sama zwiedzałaLondyn, a w drodze powrotnej otrzymała zadanie przywiezienia do Zakładu Fizjologii PANotrzymane w darze od Zakładu Neurofizjologii w Londynie fretki, jako przydatne zwierzętalaboratoryjne w zaplanowanych badaniach. Było z nimi trochę problemu, ale szczęśliwiewylądowały na warszawskim lotnisku, gdzie oczekiwała na nie asystentka Zakładu BarbaraKruk.Od 30 sierpnia 1966 roku docent Traczyk jako kierownik Zakładu Fizjologii AkademiiMedycznej w Łodzi otrzymał stypendium fundacji Forda i do dnia 1 marca 1967 roku pracowałpod kierunkiem prof. Charles´a H. Sawyera w Instytucie Badania Mózgu UniwersytetuKalifornijskiego w Los Angeles. Uczestniczył w badaniach nad czynnością pnia mózgu i podwzgórza.Wyniki badań opublikował w Acta Physiologica Polonica, 1971, vol.22, 411-429.Współautorami pracy są: D. I. Witmoer i C. H. Sawyer.Okres pobytu w Los Angeles wiąże Profesor ze wspomnieniami szczególnie ciepłego przyjęciai troski profesora Charlesa Sawyera o właściwe zakwaterowanie na miejscu oraz stworzeniemaksymalnie korzystnych warunków badań naukowych. Stypendium pozwalało na oszczędności,za które kupił w Niemczech pierwszy w swoim życiu samochód.Pracownicy Zakładu Fizjologii PAN. Siedzą od lewej: Elżbieta Żuber - bibliotekarka, Halina Zarzycka – sekretarka, mgrBarbara Kruk - asystentka, obecnie dr hab., Wanda Radziszewska - laborantka, Anna Gajowczyk i Janina Pokorska - obsługazwierzętarni. Stoją od lewej: Ryszard Szostak – magazynier, lek med. Józef Beck - asystent, lek wet. Franciszek Przekop - asystent,lek med. Bogdan Sadowski - asystent, (obecnie prof. dr hab), doc. Władysław Z. Traczyk - adiunkt, mgr chemii TadeuszKubaj - asystent, Janina Porębska - nadzór nad zwierzętarnią i mgr farm. Zofia Brzezińska – asystent (23 VI 1962)314 KRONIKARZ

W październiku i listopadzie 1969 roku otrzymał stypendium Światowej Organizacji Zdrowiaw celu poznania działalności naukowej i dydaktycznej ważniejszych ośrodków naukowychw Anglii i Szwecji.Od 1 września 1980 roku do 27 sierpnia 1981 r. prof. Traczyk uczestniczył w badaniach nadudziałem neuropeptydów w regulacji rozrodu, finansowanych przez Canadian Medical ResearchCouncil. Pracował w Zakładzie Fizjologii Uniwersytetu Manitoba w Winnipeg w Kanadzie,dokąd został zaproszony przez prof. Wiktora Halicka, kierownika tegoż Zakładu.W 1988 roku jako stypendysta Fundacji Fulbrighta, pracował przez 6 miesięcy w RegionalnymCentrum Badania Naczelnych w Oregonie, w Pracowni Neuroendokrynologii Rozrodu, którejkie-rownikiem był dr Harold Spies. Uczestniczył w realizacji badań nad rolą neuropeptydóww regulacji wydzielania gonadotropin.Działalność zawodowa i naukowaZakład Fizjologii Polskiej Akademii NaukPo ukończeniu aspirantury i powrocie w styczniu 1956 r. do Katedry i Zakładu Fizjologiiw Warszawie, prof. Franciszek Czubalski, jako kierownik Katedry i jednocześnie członekrzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, zaproponował doktorowi Traczykowi zorganizowaniePracowni Fizjologii przy VI Wydziale Polskiej Akademii Nauk. Lokalizację jej przewidziałw budynku Centralnej Poradni Zdrowia Psychicznego przy ulicy Jazgarzewskiej. OficjalniePracownia została powołana dopiero 1 kwietnia 1957 roku pod nazwą „Zakład Fizjologii PolskiejAkademii Nauk”. Trzeba było organizować wszystko od podstaw. W sąsiedztwie Poradnimieściła się zwierzętarnia. Szczekanie psów zakłócało pracę Poradni, ale dla dra Traczykazatrudnionego na etacie adiunkta, zwierzętarnia była nadzieją jako niezbędny atrybut placówkinaukowo badawczej. Profesor Czubalski pozostawił mu pełną swobodę w ukierunkowaniubadań, w zakupie niezbędnego wyposażenia w sprzęt i aparaturę naukową, jak też w doborzepracowników naukowych i technicznych.Była to w życiu doktora pierwsza placówka, którą faktycznie sam kierował mając upoważnienieprofesora Czubalskiego, formalnego kierownika Zakładu Fizjologii PAN. Doktor Traczykpoza pracą organizacyjną i naukową ponosił ciężar wszelkich problemów związanych z organizowaniemZakładu. Rozbudowa zwierzętarni została zakończona w grudniu 1956 roku, tj.po roku od rozpoczęcia organizowania Zakładu. W lutym 1957 roku na wniosek ówczesnegoNowe laboratorium i rozbudowana zwierzętarnia Zakładu Fizjologii Polskiej Akademii Nauk przy ul. Jazgarzewskiej1 w WarszawieKRONIKARZ 315

ministra Zdrowia i Opieki Społecznej prof. Rajmunda Barańskiego polecono dobudować doZwierzętarni część laboratoryjną, a zajmowany lokal zwrócić Poradni Zdrowia Psychicznego.Budowę nowego laboratorium ukończono we wrześniu 1959 roku.Piętą Achillesową było załatwianie wszystkich spraw administracyjnych, które należały dopowinności urzędnika administracji PAN, a nie pracownika naukowego. Niestety, taki pracownikpojawiał się tylko na krótko 2 razy w tygodniu. Aby maksymalnie wykorzystać czas na pracęnaukową w okresie przeznaczonym na budowę pomieszczeń dla Zakładu Fizjologii PAN, doktorTraczyk nawiązał kontakt z wybitnym neuroendokrynologiem dr George’em H. Harrisem,kierownikiem Zakładu Neuroendokrynologii Instytutu Psychiatrii w Londynie. Otrzymał od niegozaproszenie do udziału w badaniach zaplanowanych na okres dwuletniej pracy. Jednakże prof.Czubalski wyraził zgodę tylko na okres 7 miesięcy. Po powrocie z Londynu i po przeprowadzcedo nowych pomieszczeń, dr Traczyk wraz z zespołem zapowiadających się pracownikównaukowych, a także bardzo zaangażowanych pracowników technicznych wiele dokonał. Samwyraził opinię, że dwa lata pracy obejmujące rok 1960 i 1961, uważa za najbardziej wydajnez całego okresu pracy naukowej. W tych latach dokonał oryginalnych i znaczących obserwacjinaukowych nad czynnością ośrodków w mózgowiu w procesie ich pobudzania i hamowania. Pracezostały opublikowane, ale nie udało się ich dalej rozwijać mimo, że doktor Traczyk w lutym 1962roku otrzymał stopień naukowy docenta, równoważny doktorowi habilitowanemu medycyny i samstworzył warunki do kontynuowania badań, pewne okoliczności zmusiły go do rezygnacji z pracyw tym ośrodku. Te okoliczności, to odejście prof. Czubalskiego na emeryturę w czerwcu 1962roku i przejęcie kierownictwa Zakładem przez prof. Włodzimierza J.Misiurę. Był on specjalistąfizjologii pracy i zapowiedział zmianę kierunku badań, zgodnie ze swoimi zainteresowaniami. Dladocenta Traczyka były to zawiedzione nadzieje na stworzenie liczącego się w świecie ośrodkabadań procesów transmisji mózgu. Przerwanie rozpoczętej pracy zdecydowanie niekorzystniewpłynęło na jego dalszą działalność. Wiedział, że bezpowrotnie utracił pracę, jakiej pragnął tj.pracę wyłącznie doświadczalną. Zdawał sobie też sprawę z tego, że wraz z odejściem profesoraCzubalskiego na emeryturę, utracił orędownika swoich dalszych planów naukowych, człowiekawielkiego formatu, życzliwego. Odszedł z Zakładu Fizjologii PAN, mimo ogromnego wkładuOkolicznościowe spotkanie z prof. Franciszkiem Czubalskim w Zakładzie Fizjologii Człowieka Akademii Medycznej,w Warszawie, przy ul. Krakowskie Przedmieście. Prof. Czubalski na pierwszym planie (1961).316 KRONIKARZ

pracy, licznych publikacji, dużego dorobku naukowego i przygotowania pracowników doukierunkowanych badań mózgu. To docent Traczyk dał asystentom tematy prac doktorskichi kierował ich zakończeniem, ale procedura zatwierdzania i nadania stopnia naukowego docentaprzedłużała się i nie mógł być promotorem tych prac.Warto w tym miejscu przytoczyć końcową treść pisma desygnowanego przez profesoraCzubalskiego i skierowanego 14 grudnia 1963 roku do sekretarza VI Wydziału PAN w sprawieaparatury dla docenta Traczyka.„Uważam, że wkład pracy wniesiony przez Kolegę Traczyka przy zorganizowaniu Zakładu Fizjologii PANzobowiązuje moralnie Wydział VI Nauk Medycznych do udzielenia mu pomocy przy tworzeniu nowego warsztatupracy naukowej na terenie Zakładu Fizjologii Akademii Medycznej w Łodzi. Ze swej strony proponuję powołaniekomisji, która zbada możliwości czasowego wypożyczenia aparatury Kol. Traczykowi, mając na uwadze dobrorozwoju badań naukowych – podstawowego obowiązku Polskiej Akademii Nauk.”W załączeniu fotografia z roku 1961 upamiętniająca okolicznościowe spotkanie z prof.Franciszkiem Czubalskim w Zakładzie Fizjologii Człowieka na Krakowskim Przedmeściu.Teraz docent Traczyk stanął przed faktem konieczności wyboru nowego miejsca zatrudnienia.Dr B. Donowan, z którym pracował w Londynie wyjeżdżał akurat na 2 lata do San Franciscoi zaproponował mu na ten okres objęcie po nim stanowiska u prof. Harrisa. Oferta byłaimponująca, ale wiązała się z wyjazdem z rodziną, w tym z synem w wieku szkolnym. Wygraniekonkursu na stanowisko kierownika Katedry Fizjologii Akademii Medycznej w Łodzi, rokowałoperspektywicznie bardziej stabilne zatrudnienie w kraju i tę szansę wybrał. Przez jakiś czas niebył pewien czy dokonał właściwego wyboru, ale potem nie wracał już do tego tematu.Zatrudnienie w Akademii Medycznej w ŁodziDoc. Traczyk z mieszanymi uczuciami rozpoczął swoją działalność w nowym miejscu pracyi w nowych warunkach. Łódzkie środowisko akademickie było mu bliżej nieznane, oczywiście zawyjątkiem uczestników wspólnych zjazdów i konferencji naukowych, w których sam uczestniczyłi miał okazję poznać ich aktualne wyniki badań. Inaczej było w Warszawie, gdzie w czasiePracownicy Zakładu Fizjologii Akademii Medycznej w Łodzi. Siedzą od lewej: lek med. Włodzimierz Oliskiewicz, lekmed. Andrzej Drewczyński, doc. Władysław Z. Traczyk, dr med. Tadeusz Toczyski, doc. Jan W. Guzek. Stoją od lewej: lekmed. Andrzej Cyrkowicz, lek med. Andrzej Klimek, mgr biol. Maria Przasnyska, mgr farm. Helena Leśnik i mgr biol. TadeuszTomas (5 III 1970)KRONIKARZ 317

studiów poznał zespoły pracowników dydaktycznych wszystkich katedr, w których miał wykładyi zajęcia praktyczne. Tu trzeba było wszystko zacząć od początku, poznawać środowisko wtrakcie codziennej pracy. Bliżej znał tylko prof. Aleksandra Pruszczyńskiego, kolegę swojegoojca z czasów kiedy profesor Pruszczyński mieszkał w Warszawie. Mógł więc z pełną wiarązasięgnąć jego życzliwej rady, co było mu potrzebne. Nie nawiązywał bliższych znajomości, bonie czuł takiej potrzeby. Był powściągliwy w wypowiedziach, miał trochę „sztywny kręgosłup”.Ta ostatnia właściwość nie ułatwiała mu życia. Najważniejszym jego zadaniem było stworzeniewarunków do kontynuowania rozpoczętych w Warszawie badań naukowych, zapanowanie wpozytywnym tego słowa znaczeniu nad istniejącym już zespołem pracowników naukowych,których miał dopiero poznać i tchnąć w nich zapał, chęć i zainteresowanie nowymi propozycjamibadań. Nade wszystko największą potrzebą chwili była organizacja pracy dydaktycznej, którąod tego czasu musiał polubić.W Zakładzie Fizjologii Akademii Medycznej w Łodzi po odejściu na emeryturę prof.Mieczysława Wierzuchowskiego w roku 1952, funkcję pełniącego obowiązki kierownikaZakładu sprawował do września 1963 roku dr med. Józef Sysa, były współpracownik prof.Wierzuchowskiego.Docent Traczyk objął stanowisko kierownika Katedry i Zakładu Fizjologii AM w październiku1963 roku. Początki były trudne. Dr Sysa zajęty był przygotowaniem obrony pracy na stopieńnaukowy docenta i nie wiązał swojej przyszłości z dotychczasowym miejscem pracy. Pozadoktorem Sysą stopień naukowy doktora medycyny miał Jan Wojciech Guzek, któregopromotorem pracy był prof. Tadeusz Pawlikowski w roku 1962 i Tadeusz Toczyski, który uzyskałstopień dr med. w 1965 roku. Promotorem jego pracy był prof. Franciszek Venulet. Niestety,w roku 1970 wszyscy zostali wstrząśnięci wiadomością o nagłej śmierci dr Toczyskiego. Pozostalipracownicy naukowi byli głównie lekarzami, zainteresowanymi docelowo pracą kliniczną.Studenci Akademii Medycznej w Łodzi słuchają wykładu prof. W. Z .Traczyka w sali wykładowej im. ProfesoraE. Palucha ( 30 X 1974)318 KRONIKARZ

Wymienieni pracownicy zgodnie z oczekiwaniami chętnie włączyli się do zaproponowanychprzez docenta Traczyka badań i w konsekwencji pięcioro z nich w różnym czasie zdołałoprzygotować i obronić rozprawę na stopień naukowy doktora medycyny. W różnym też czasieznaleźli sobie nowe miejsce pracy w klinikach lub w innych ośrodkach medycznych. Od tegoczasu przyjmując nowych pracowników w ich miejsce, Profesor wolał zatrudnić biologówniż lekarzy. Trzeba było każdego nowego pracownika od początku wszystkiego nauczyć.Z omówionego zespołu przedstawionego na fotografii tylko dr Barbara Jakubowska-Naziembłoi dr Jan Wojciech Guzek związali się Zakładem na wiele lat.Każdy rok działalności przynosił nowe osiągnięcia w zakresie dydaktyki, rozwoju kadrynaukowej i rozwoju badań naukowych.Działalność dydaktycznaOd objęcia kierownictwa Zakładu Fizjologii docent Traczyk postawił sobie zadanieunowocześnienia tematyki ćwiczeń z fizjologii, poszerzenia ich zakresu oraz opracowanianowego systemu organizacyjnego i metodycznego prowadzenia ćwiczeń. Celem było nauczeniestudentów samodzielności w wykonywaniu doświadczeń na zwierzętach i badaniu podstawowychprocesów fizjologicznych u człowieka. Zachęcił wszystkich pracowników dydaktycznych dowspółudziału w opracowaniu dla studentów skryptu, który pod jego redakcją ukazał się jużw roku 1964 pt. „Wskazówki do ćwiczeń z fizjologii”. Skrypt był również udogodnieniem dlaprowadzących zajęcia dydaktyczne. Co pewien czas pojawiały się nowe wydania poprawianei uzupełniane. Łącznie było ich 7. W roku 1973 prof. Traczyk napisał i wydał podręcznik pt.„Fizjologia człowieka w zarysie” przeznaczony dla studentów i lekarzy. Podręcznik ten stanowiłkompendium niezbędnej wiedzy bogato ilustrowanej rycinami, ułatwiającymi przyswajaniepotrzebnego materiału. Doczekał się on 8 wydań. Z czasem wśród studentów zyskał sobienazwę „Mały Traczyk” dla odróżnienia od dużego, zbiorowego dzieła pt. „Fizjologia człowiekaz elementami fizjologii stosowanej i klinicznej” wydanego po raz pierwszy w 1980 roku podPracownicy Zakładu Fizjologii Akademii Medycznej. Od lewej siedzą: mgr K. Wiatr , prof. B. Naziembło, prof.Władysław Traczyk, dr hab. M. Orłowska, mgr Gajdowicz. Od lewej w środkowym rzędzie stoją: I. Majewska,H. Wojciechowska, K. Asłanowicz, lek. J. Balcewicz, mgr J. Skóra, mgr. A. Makowska, W. Pawłowski, dr hab.S. Lipińska, dr B. Dziedzic, dr A. Walczewska, dr M. Pawelska. W górnym rzędzie od lewej stoją: dr U.Szkudlarek, A. Sobczyk, dr M. Łuczyńska, dr hab. A. Gorąca (1998)KRONIKARZ 319

edakcją W. Z. Traczyka i A.Trzebskiego. Następne wydania ukazały się w roku 1989 i 2001.W roku 1994 pod redakcją prof. Traczyka ukazało się tłumaczenie podręcznika W. F. Ganonga„Fizjologia – podstawy fizjologii lekarskiej.” Przekładu dokonali głównie pracownicy naukowiZakładu. W 1999 roku wydana została pod redakcją W. Z. Traczyka „Diagnostyka czynnościowaczłowieka”. Jest to opracowanie zbiorowe autorów - specjalistów z różnych ośrodków.W związku z koniecznością ograniczenia doświadczeń na zwierzętach prof. Traczykwprowadził do dydaktyki metodę wykorzystania filmów, które były przygotowywane z udziałempracowników Zakładu i w oparciu o fachowe zaplecze Ośrodka Technik Audiowizualnych i FilmuNaukowo-Dydaktycznego Akademii Medycznej w Łodzi. W ten sposób przygotowano kilkafilmów dydaktycznych, z których korzystało wiele ośrodków akademickich.Od początku roku akademickiego 1963/1964 w Zakładzie Fizjologii poza wykładami dlastudentów Wydziału Lekarskiego prowadzone były wykłady i ćwiczenia dla studentów II rokuWydziału Farmaceutycznego; od 1978/1979 dodatkowo dla Oddziału Analityki Medycznej i odroku 1986/1987 również dla studentów II roku Oddziału Lekarsko-Higienicznego. Dla studentówWydziału Farmaceutycznego profesor Traczyk przewidział podręcznik „Anatomia i fizjologiaczłowieka,” którego autorami są Bogusław Gołąb, Władysław Z. Traczyk i Michał Karasek.Łącznie ukazały się 3 wydania tej książki.Wykłady profesora Traczyka zawsze zawierały pewne elementy nowości, które nie byłydostępne w podręcznikach. Dlatego, aby zdać egzamin, trzeba było słuchać wykładów, a jeszczelepiej, notować je i tak też studenci czynili.Warto w tym miejscu zacytować słowa prof. Jana W. Guzka ze „Sprawozdania z czynnościi posiedzeń naukowych Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” tom 52, 1998, s. 208:„Działalność Profesora Traczyka jako nauczyciela akademickiego dotyczy nie tylko wzorowegoprowadzenia wykładów i organizacji oraz nadzoru nad ćwiczeniami ale także globalnejstrony organizacyjnej procesu dydaktycznego (m.in. opracowania punktowego systemu ocenystudentów). Ćwiczenia w ciągu ubiegłych dziesięcioleci uległy znacznemu zmodyfikowaniu , coznalazło wyraz w kolejnych głęboko modernizowanych wydaniach skryptów pomocniczych.”Miłym akcentem ze strony studentów było złożenie Profesorowi Traczykowi podziękowań,Po zakończeniu ostatniego wykładu przez prof. Traczyka delegacja studentów II roku - Łukasz Figiel i NataliaAdrianowska - składa podziękowania (20 V 1998)320 KRONIKARZ

po wygłoszeniu ostatniego wykładu przed odejściem na emeryturę. Był to wyraz wdzięcznościza poniesiony trud za wszystkie lata jego pracy.Rozwój kadry naukowejProfesor Traczyk wiedział, że jakość dydaktyki i wyniki badań zależą nie tylko od stopni i tytułównaukowych pracowników, ale także od ich zaangażowania i zainteresowania tematem, odwiedzy, opanowania potrzebnych technik badania, od rzetelności ich wykonania i dokładności. Tedane zawsze były brane pod uwagę w ocenie każdego wyniku. Profesor był wymagający, nikogonie faworyzował, swoim zaangażowaniem dawał przykład, wiedzą i umiejętnościami stale służył.W miarę potrzeby kontrolował. Wszystkich obowiązywało prowadzenie dokumentacji przebiegudoświadczenia, tak aby można było zawsze do niego wrócić. O wszystkich istotnych sprawachProfesor był informowany i ważniejsze decyzje były z nim uzgadniane. Z reguły zastępstwow kierowaniu Zakładem powierzał doktorowi, a później docentowi Janowi W. Guzkowi, a poobjęciu przez niego w październiku 1974 roku stanowiska kierownika Zakładu Patofizjologii,obowiązki te przejęła dr hab., a później profesor Barbara Naziembło.Obrona rozprawy na stopień naukowy doktora u profesora Traczyka nie była łatwa. Przedewszystkim doświadczenia były czasochłonne, trudne, wymagające dużej precyzji. Nie mniejjednak 17 osób osiągnęło ten cel, a pięć uzyskało tytuł doktora habilitowanego. Stopień naukowydoktora otrzymali: Barbara Naziembło (15 III 1968), Helena Leśnik (1 XII 1970), WłodzimierzOliskiewicz (12 XII 1972), Tadeusz Tomas (12 XII 1972), Andrzej Cyrkowicz (21 V 1974),Zdzisław Sobczak (16 XI 1976), Monika Orłowska-Majdak (9 I 1979), Jan Kubicki (8 V 1979),Elżbieta Strumiłło-Dyba (8 V 1979), Sławomir Kosiński (20 V 1985), Anna Gorąca (21 I 1986),Stanisława Lipińska (21 I 1986), Elżbieta Potargowicz (12 IV 1988), Maria Łuczyńska (16V 1989), Urszula Szkudlarek (20 III 1990), Barbara Dziedzic (22 XI 1994), Maria Pawelska-Zubrzycka (20 VI 1995). Stopień naukowy doktora habilitowanego otrzymało 5 osób: JanWojciech Guzek (23 I 1968), Barbara Naziembło (27 XI 1987), Stanisława Lipińska (19 XII2000), Anna Gorąca (9 I 2001) i Monika Orłowska –Majdak (4 V 2004).Poniżej fotografia przedstawiająca wejście profesora Traczyka do Pracowni Zakładu Fizjologiipo zakończeniu przewodu doktorskiego Barbary Dziedzic (promotor prof. Traczyk) i AnnyWalczewskiej (promotor prof. Naziembło). Obrona w jednym dniu dwóch przewodów doktorskichz jednego Zakładu, to szczególna okazja do uroczystego spotkania pracowników. Uwidoczniato fotografia, która przedstawia zadowoloną minę Profesora.Profesor Traczyk zadowolony po zakończeniu obrony dwóch przewodów doktorskich z Zakładu Fizjologii,pracownicy oczekują na uroczyste spotkanie z tej okazji (22 XI 1994)KRONIKARZ 321

Miłe chwile bywały nie tylko z powodu zdobywania stopni naukowych. Dostarczały je różneosiągnięcia pracowników Zakładu, a także spotkania przedświąteczne. Chwile relaksu sprzyjałyodpoczynkowi po ciężkiej pracy i mobilizowały do dalszych badań.Osiągnięcia naukoweWyniki badań naukowychGłówne kierunki działalności naukowej Profesora Traczyka, to:1. Badanie czynności podwzgórza a szczególnie fizjologicznych mechanizmów regulacji,syntezy, transportu aksonalnego, magazynowanie i uwalnianie podwzgórzowych neuropeptydóworaz ich ośrodkowego działania.2. Badanie czynności ośrodków podkorowych, w tym czynności jądra ogoniastego i układusiatkowatego śródmózgowia.3. Prace dotyczące metod badania struktur podkorowych mózgowia.Profesor Jan W. Guzek w artykule będącym przedrukiem wygłoszonego przez siebie referatupod tym samym tytułem „Profesor Władysław Traczyk – spojrzenie na uczonego, pedagogai człowieka” (Sprawozdania z czynności i posiedzeń naukowych, Łódzkie Towarzystwo Naukowe,tom 52, 1998. s. 206-207) pisze o osiągnięciach Profesora w następujący sposób:„W dorobku badawczym Profesora Traczyka zwracają uwagę opracowane przezeń oryginalnemetody badawcze. Profesor Traczyk był pierwszym fizjologiem w naszym kraju, stosującymmetody stereotaktyczne do badań neurofizjologicznych. Wśród wczesnych prac ProfesoraTraczyka wymienić trzeba badania neurofizjologiczne nad doświadczalnym modelem katalepsji.Profesor Traczyk ustalił mianowicie, stosunki ilościowe między kataleptyczną dawką adrenalinyi noradrenaliny powolnie infundowanych do komór mózgu. Demonstrowane przezrocze przedstawiakatalepsję po wprowadzeniu do komór mózgu noradrenaliny. Zastygłe w bezruchu psymożna było postawić na nóżkach taboretów.Stosując kaniulę „push-pull ”(pozwalającą na jednoczesną infuzję i odsysanie płynu, co dajeefekt jakby przemywania tkanki ) Profesor Traczyk rozwinął metodę uzyskiwania z określonychokolic mózgu ciał czynnych (np. neurohormonów.) Metodę tę stosowano np dla uzyskiwania322 KRONIKARZ

w doświadczeniu „ in vivo” hormonu antydiuretycznego (wazopresyny ) z przerwanych aksonówbiegnących z jądra nadwzrokowego do części nerwowej przysadki. Podobne rozwiązaniame-todyczne Profesor Traczyk stosował w badaniach u psa podwzgórza kaniulą „push pull”i jednoczesnym drażnieniem pewnych struktur mózgowia (np. istoty środkowej śródmózgowiai grzbietowego hipokampa).Wśród priorytetowych osiągnięć badawczych Profesora Traczyka, które wywołały znacznyoddźwięk w środowisku naukowym, wymienić należy przede wszystkim wykazanie już w latachsześćdziesiątych występowania wazopresyny w międzymózgowiu, tj. poza przysadkąi podwzgórzem. W latach późniejszych (tj. siedemdziesiątych i osiemdziesiątych) ukazały sięliczne publikacje pochodzące z wielu pracowni, a potwierdzające obecność wazopresyny pozapodwzgórzem.Badania nad sprzężeniem zwrotnym pomiędzy tworem siatkowatym a hipokampem dowiodłyzależności uzyskiwanych efektów od energii impulsów drażniących twór siatkowaty. Zwrotniemodulowane impulsy elektryczne o małej energii wyzwalają sen; impulsy energetyczne o dużejenergii dają efekt wzbudzenia.Kontynuacją badań wykonanych metodą kaniuli „push-pull” było ilościowe oznaczaniepeptydów uwalnianych z przeciętych aksonów lejka po usunięciu przysadki (tj. peptydów obecnychw płynie przemywającym przecięte aksony lejka; pierwsze publikacje z roku 1968). Dalsze pracedotyczyły uwalniania neuropeptydów z płata tylnego przysadki inkubowanego „in situ”.Szczególne miejsce w dorobku badawczym Profesora Traczyka zajmują prace nad uwalnianiemSubstancji P z podwzgórza i przysadki, a w latach ostatnich badania nad czynnikiem kardiodepresyjnymuwalnianym z układu podwzgórzowo-przysadkowego”.Profesor Traczyk wykazał, że Substancja P uwalniana jest z podwzgórza, z przysadki i dopłynu mózgowo-rdzeniowego. Jest to pierwsze doniesienie w całym piśmiennictwie światowym,wykazujące w sposób bezpośredni miejsce uwalniania się do krwi neuropeptydów (Substancji P)o najsilniejszym fizjologicznie działaniu. Stwierdził, że syntetyczny sześciopeptyd odpowiadającykońcowemu fragmentowi Substancji P, przewyższa swą aktywnością wasopresyjną aktywnośćcałej cząsteczki Substancji P.W roku 1976 prof. Traczyk wraz z D.Wilmańską i E. Strumiłło–Dybą wykryli obecnośćczynnika kardiodepresyjnego w częściowo oczyszczonej tkance podwzgórza wołu. Kolejnebadania przy udziale A. Gorącej i M. Orłowskiej–Majdak wykazały jednoczesne uwalnianieprzez tylny płat przysadki zarówno czynnika kardiodepresyjnego, jak też wazopresyny.W 2003 roku (w piątym roku swojej emerytury) prof. Traczyk uzyskał dotacje KBN nabadanie struktury czynnika kardiodepresyjnego, pozyskiwanego z podwzgórzy i przysadekszczurów. I etap przewidywał wyizolowanie z homogenizatów tych tkanek frakcji o wysokiejbiologicznie aktywności kardiodepresyjnej i przesłanie wyizolowanego związku do pracownibiochemii, celem określenia sekwencji aminokwasowej poszukiwanego peptydu (określeniabudowy chemicznej). Następny etap miał polegać na odtworzeniu syntezy badanego związku i napotwierdzeniu jego aktywności biologicznej. Profesor Traczyk miał już wówczas pierwsze objawychoroby Parkinsona ograniczające sprawność ruchową. Zależało mu bardzo na dotrzymaniuprzewidzianych umową terminów zakończenia poszczególnych etapów badań. Przyjeżdżał doZakładu na posiedzenia robocze, prowadził z wykonawcami korespondencję pocztą elektronicznąi niepokoił się, bo mimo uzyskania zgody KBN na przedłużenie terminu zakończenia badań,nie udało się nawet i w tym czasie doprowadzić do końca I etapu, który potwierdził tylkodotychczasowe wyniki badań.Oceniając retrospektywnie, główną przyczyną niedokończenia badań był brak stałej obecnościProfesora Traczyka w Zakładzie Fizjologii. Byli współpracownicy zadbali o to, aby przynajmniejportret Profesora Traczyka był obecny w Zakładzie i prof. Dariusz Nowak kierownik KatedryFizjologii nie tylko wyraził zgodę, ale nawet sam portret ten zawiesił.KRONIKARZ 323

Prof. Dariusz Nowak przygotowuje miejsce do zawieszenia portretu prof. Władysława TraczykaPortret już jest zawieszony (2006)324 KRONIKARZ

Osiągnięcia naukowe zastosowane w praktyce, w tym udzielone patenty1. Konstrukcja w 1959 roku prototypu własnego modelu aparatu stereotaktycznego do badańmózgu psa. Rozwiązania konstrukcyjne tego aparatu umożliwiają podejmowanie wszechstronnychbadań nad czynnością ośrodków podkorowych u psów.2. Konstrukcja własnego modelu uniwersalnego aparatu stereotaktycznego dla zwierzątlaboratoryjnych. Aparat ten znalazł zastosowanie do badań w kilku Zakładach Fizjologiiw Polsce.3. Opracowanie wraz z inżynierem Tadeuszem Litwinem własnego modelu aparatustereotaktyznego dla badań mózgu owcy. Od 1962 roku aparat ten był wykorzystywany przezInstytut Fizjologii i Żywienia Zwierząt Polskiej Akademii Nauk w Jabłonnej.4. Rozpoczęte w 1967 roku badania nad obiektywnym pomiarem działania leków i hormonówna mózgowie zwierząt laboratoryjnych zostały zakończone udzieleniem dwóch patentów: nr80506 - zgłoszonego w 1970 roku i nr 221576 - zgłoszonego w 1980 roku. Całkowicie oryginalnazasada pomiaru energii impulsów elektrycznych drażniących śródmózgowie i modulującejspontaniczne potencjały bioelektrycznej hipokampa, w układzie sprzężenia zwrotnego, znajdujezastosowanie do obiektywnej oceny stopnia oddziaływania związków biologicznie czynnychna mózgowie.5. Przy współpracy z Pracownią Peptydów Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiegoopracował nową wydajną metodę syntezy amidu sześciopeptydu analogu fragmentu substancjiP i wykazał jego bardzo wysoką aktywność biologiczną. Został udzielony patent Nr 104364zgłoszony w 1976 roku.6. Opracował metodę wytwarzania preparatów peptydowych rozpuszczalnych w płynachustrojowych z peptydów nierozpuszczalnych w wodzie. Dzięki temu można było badaćaktywność biologiczną peptydów, które dotychczas nie były badane ze względu na ichnierozpuszczalność. Metoda ta była wykorzystywana do badania pochodnych fragmentówsubstancji P (nierozpuszczalnych) w szeregu zakładach współpracujących w zakresie problemuwęzłowego 10.4.7. W dniu 26 kwietnia 1999 roku wraz z Kazimierzem Doleckim i Pawłem Janem Kołodziejskimopublikował w Biuletynie Urzędu Patentowego Nr 22 (674) s. 5 „Sposób i urządzenie dozachowania percepcji wzrokowej otoczenia”. Urząd patentowy RP po rozpatrzeniu zgłoszeniaoznaczonego numerem 332763 udzielił patentu na rzecz autorów za zgłoszony wynalazek.PublikacjeProfesor Traczyk opublikował drukiem ponad 90 indywidualnych i zespołowych pracdoświadczalnych oraz ponad 100 streszczeń referatów i komunikatów przedstawionych naposiedzeniach towarzystw naukowych, sympozjach, zjazdach krajowych i zagranicznych. Pozatym prof. W. Traczyk ma łącznie 18 pozycji książkowych, monografii i podręczników. Obokwymienionych wcześniej podręczników, profesor Traczyk napisał Fizjologię ośrodkowegoukładu nerwowego - część zbiorowego podręcznika „Fizjologia człowieka” pod redakcją prof.J. Walawskiego, którego 3 kolejne wydania ukazały się w latach: 1965, 1967 i 1971. W roku 1966wydał przez PZWL monografię pt. Współczesne poglądy na czynność podwzgórza, a w 1967wydał przez PWN w serii „Omega”- książkę pt. „Fizjologiczne mechanizmy popędów i emocji”.W 1970 roku ukazała się monografia „Neurohormony” wydana przez PZWL.Łączna liczba publikacji całego Zakładu Fizjologii za lata 1965-1998 wynosi 220 pracoryginalnych i 240 komunikatów zjazdowych.Organizowanie warunków dla działalności naukowej Zakładu FizjologiiDziałalność naukowa Zakładu była finansowana w ramach funduszów statutowych, problemówwęzłowych i resortowych oraz grantów KBN i prac własnych, a w roku 1994/1995z funduszy europejskich przyznanych na współpracę z krajami Europy wschodniej w ramachKRONIKARZ 325

European Communities Associated Contract z Leiden University, The Netherlands. W latach1975-1990 Zakład Fizjologii prowadził koordynację merytoryczną II stopnia w programachwęzłowych PAN.Profesor Traczyk przy udziale pracowników Zakładu Fizjologii zorganizował Konferencjępt.: „Ośrodkowa kontrola przysadki,” która odbyła się w Łodzi w 1970 roku. Poza tym, w roku1978 zorganizował również w Łodzi XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego,a w rok później (2-4 VI 1979) był organizatorem Międzynarodowego Sympozjum IBRO-UNESCO w Jabłonnej, poświęconego „Neuropeptydom i przewodnictwu synaptycznemu”.Sympozjum wspierane było przez IBRO (Międzynarodową Organizację Badania Mózgu), którejprof. Traczyk był członkiem UNESCO. W roku 1979 z rekomendacji Profesora W. TraczykaAkademia Medyczna w Łodzi nadała tytuł doktora honoris causa fizjologowi KrólewskiegoKarolińskiego Instytutu Medyczno-Chirurgicznego w Sztokholmie, laureatowi Nagrody Nobla,Ulf von Euler´owi.Działalność naukowo społecznaProfesor Traczyk był członkiem Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej do spraw KadrNaukowych przy Prezesie Rady Ministrów (1976-1983), Rady Głównej Nauki i SzkolnictwaWyższego (1986-1991), Rady Naukowej przy MZiOS (1982-1987), Oddziału w Łodzi PolskiejAkademii Nauk, Komisji Endokrynologii, Komitetu Patofizjologii Klinicznej VI WydziałuPAN (1981-1989), Komisji Biologii Zwierząt Laboratoryjnych Komitetu Patomorfologii,później Komitetu Patofizjologii Komórki PAN od 1971 roku, Rady Naukowej InstytutuFizjologii i Żywienia Zwierząt PAN (1966-1977), Rady Naukowej Instytutu Medycyny Pracyw Łodzi (1976-1991), Komitetu Nauk Fizjologicznych Wydziału VI PAN (1966-1969 i odLaureat Nagrody Nobla, fizjolog, prof. dr Ulf von Euler z Królewskiego Karolińskiego Instytutu Medyczno-Chirurgicznego w Sztokholmie, podczas uroczystości nadania tytułu doktora honoris causa przez Senat AkademiiMedycznej w Łodzi. Profesor von Euler ubrany w togę siedzi w pierwszym rzędzie pośrodku. Za katedrą stoiprof. dr hab. Władysław Traczyk Za stołem od lewej siedzą: prof. dr hab. Kazimierz Rybiński - Prorektor, prof. drhab. Antoni Kotełko - Rektor, prof. dr hab. Jerzy Rożniecki – Prorektor, prof. dr hab Henryk Rafalski – Prorektor,lekarz Andrzej Zaborowski, prof. dr hab. Antoni Jerzmanowski - Dziekan Wydziału Lekarskiego, prof. dr hab.Stefan Groszkowski – Dziekan Wydziału Farmacuetycznego W pierwszym rzędzie po prawej stronie siedzi prof.dr hab. Eufemiusz Herman (5 VI 1979)326 KRONIKARZ

1978-2005), przewodniczącym Komisji Endokrynologii i Komisji do spraw MianownictwaFizjologicznego (do 2007). Był kierownikiem grupy tematycznej w problemie węzłowym„Układ nerwowy”(1976-1985) i w Centralnym Programie Badań Podstawowych 06 (1986-1990),koordynując w trzech kolejnych okresach pięcioletnich badania w zakresie neurohormonalnejregulacji i roli neuropeptydów w ustroju.Działalność w towarzystwach naukowychProfesor Traczyk nadal należy do wielu towarzystw naukowych, krajowych i zagranicznych. Jestczłonkiem Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego (był przewodniczącym Oddziału Łódzkiegow latach 1963-1971), Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego, Polskiego TowarzystwaElektroencefalografii i Neurofizjologii Klinicznej (wiceprezes Zarządu Głównego pierwszejkadencji, prezes Zarządu Głównego drugiej kadencji), redaktor działu rozpraw tego Towarzystwaw czasopiśmie międzynarodowym Electroencephalography and Clinical Neurophysiology,prezes Zarządu Głównego (drugiej kadencji) Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, KrólewskiegoTowarzystwa Lekarskiego w Londynie (1960–1981), Międzynarodowego TowarzystwaNeuroendokrynologicznego, Międzynarodowego Towarzystwa Psychoneuroendokrynologicznegoi przewodniczący Zrzeszenia Towarzystw: Polski, Czechosłowacji, NRD i Węgier (jednorocznakadencja). Przewodniczący Komisji d/s. Współpracy z Zagranicą Zarządu Głównego PolskiegoTowarzystwa Fizjologicznego w okresie 1985–1987.Inne rodzaje działalności zawodowej i społecznejProfesor Traczyk uczestniczył w licznych pracach społecznej działalności Uczelni. Pełniłfunkcje, które warto wymienić:- Opiekun studentów II roku i przewodniczący Rady Pedagogicznej II roku WydziałuLekarskiego i Oddziału Stomatologicznego AM w Łodzi w okresie 1964–1972, a w następnychlatach uczestnictwo w Konferencjach Studenckiego Towarzystwa Naukowego i w KomisjachKonkursowych Koła Naukowego Studentów przy Zakładzie Fizjologii.Od lewej stoi student P. Lipiec, laureat I nagrody Sesji Międzynarodowej Koła Naukowego przy ZakładzieFizjologii. Za stołem członkowie Komisji Sesji Międzynarodowej: od lewej: prof. Dariusz Nowak, prof. BarbaraNaziembło i prof. Władysław Traczyk, dr Maria Pawelska. Sesja odbyła się w ramach XXXV KonferencjiStudenckiego Towarzystwa Naukowego Akademii Medycznej w Łodzi (8-10 V 1997).KRONIKARZ 327

- Rektorska Komisja ds. Wynalazczości (1967-1974).- Komisja Dyscyplinarna dla Pracowników Naukowych AM w Łodzi (1968–1972).- Komisja Dyscyplinarna Odwoławcza dla studentów (1972-1977).- Rzecznik Komisji Dyscyplinarnej dla Pracowników Naukowo-Dydaktycznych AM w Łodzi(1977-1980).- Rektorska Komisja ds. Badań Naukowych AM w Łodzi (1972-1980).- Rektorska Komisja ds. Wydawnictw Naukowych i Skryptów AM w Łodzi (1976), redaktornaczelny wydawnictwa ciągłego Annales Academiae Medicae Lodzensis (1978-1998)- Przewodniczący Uczelnianej Komisji Wyborczej Akademii Medycznej w Łodzi (....).Odznaczenia i nagrodyKrzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974), Krzyż Oficerski Orderu OdrodzeniaPolski (1985), Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (1989), Medal KomisjiEdukacji Narodowej (1998), Medal za Zasługi dla Uczelni Akademii Medycznej w Łodzi (1995),indywidualna nagroda Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej (1998) za podręcznik „Fizjologiaczłowieka w zarysie”, nagroda indywidualna stopnia pierwszego Ministra Zdrowia i OpiekiSpołecznej (1977) za działalność dydaktyczno–wychowawczą, nagroda zespołowa stopniapierwszego Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej za współautorstwo podręcznika „Fizjologiaczłowieka”.Jakim człowiekiem jest Profesor Traczyk?(cytat z artykułu prof. dr hab. Jana Wojciecha Guzka)„W ostatniej już części mojego artykułu chciałbym wskazać na niektóre cechy osobowościProfesora Traczyka i odpowiedzieć na pytanie jakim jest człowiekiem ? Odpowiedź winna byćzwięzła, ograniczę się przeto do tych tylko aspektów, jakie w mym przekonaniu wysuwają sięna pierwsze miejsce. Jak wspomniałem uprzednio, ówczesny docent Traczyk objął Katedręi Zakład Fizjologii w Akademii Medycznej w Łodzi w roku 1963. Od razu wówczas dał siępoznać swym współpracownikom jako przełożony bardzo wymagający, lecz wymagającyprzede wszystkim od siebie samego. Ta dyscyplina wewnętrzna ujawniła się bardzo szybko.Wymagał pracy konsekwentnej i upartej, lecz miał do tego moralne prawo, bo sam dawał tenwłaśnie przykład. Takim zapamiętałem Go z lat przed rokiem 1974 (gdy przed objęciem ZakładuPatofizjologii pracowałem w Zakładzie Fizjologii) i taki pozostał do dziś. Inaczej zresztą niemógłby dokonać tego, co zostało dokonane, a co omówiłem pokrótce uprzednio. Nie wszyscyz Jego współpracowników mogli, a może chcieli wymaganiom takim sprostać.Gdy w miarę upływu lat, potem dziesiątków lat, poznawałem Profesora Traczyka, jak sądzę,coraz lepiej - a ponadto w miarę jak obaj zmienialiśmy się wraz z upływem czasu - zacząłemdostrzegać, iż pod powłoką osoby surowej dla siebie i innych kryje się wnętrze wrażliwe, a także(niech wolno mi będzie to powiedzieć) w dobrym znaczeniu tego słowa nieśmiałe. Wrażliwośćna otoczenie znalazła swój wyraz w znanej nam twórczości malarskiej Pana Profesora. Pewnąnatomiast nieśmiałość w stosunku do otoczenia zauważyć jest znacznie trudniej - ale z mychdługoletnich kontaktów osobistych taki właśnie między innymi wniosek wynika. Obce Mu jestdążenie do wysuwania się na czoło i zapobiegliwa dbałość o własne powodzenie. Nie pamiętam,aby Profesor Traczyk zabiegał dla siebie o zaszczyty i beneficja, choć przecież miał i ma słusznąświadomość wartości owoców własnej pracy. Pełnił i nadal pełni w Uczelni a także poza nią licznefunkcje, są one jednak trudne i czasochłonne, a mało spektakularne: wystarczy przypomnieć,jeśli mówimy o naszej Uczelni, redagowanie Acta Academiae Medicae Lodzensis, gdy zaśchodzi o krajową społeczność fizjologów - prace nad polskim mianownictwem fizjologicznym.Nie pamiętam natomiast, aby Profesor Traczyk ubiegał się choćby o godności w hierarchiiakademickiej.”328 KRONIKARZ

Życie rodzinne Profesora TraczykaPrzez 35 lat pracy w Łodzi, Profesor Traczyk dzielił swój pobyt między Łodzią a Warszawą.W Łodzi mieszkał od poniedziałku do piątku a pozostałe dni (wliczając okresy świąteczne i urlopy)spędzał w Warszawie ze swoją najbliższą rodziną (matką, żoną i synem). Już po śmierciojca Profesor zabiegał o to, aby matka nie mieszkała sama i żeby czuła się nadal głową swojejrodziny. Synowa i wnuczek mieli wypełnić pustkę po stracie męża oraz złagodzić uczuciebraku obecności syna przez wiele dni w każdym tygodniu. Matka Profesora nie była postaciąprzeciętną. Była skromna, oddana rodzinie. Kochała syna, a później część swojej miłości przelałana wnuka. Nie eksponowała siebie jako osobę ważną w rodzinie, mimo że była ważną dla całejrodziny jako matka i babcia. Po śmierci męża podjęła pracę w charakterze sekretarki rektoraPolitechniki Warszawskiej i jednocześnie sekretarza technicznego kwartalnika naukowegoGeodezja i Kartografia, którego zeszyty opracowywała łącznie przez 26 lat. Niestrudzeniepracowita i uczynna, życzliwa i pomocna wszystkim.Zmarła 12 września 1979 roku po ciężkiej chorobie. Po Jej śmierci, ukazały się piękne o Niejwspomnienia od Redakcji Geodezji i Kartografii, PWN, 1979, tom 28, zeszyt 4 s. 231-232.Profesor Traczyk ze swoją matką, z którą niewątpliwie łączyły go wspólne przymioty charakteruKRONIKARZ 329

W Łodzi prof. W. Traczyk mieszkał w małej kawalerce, wyposażonej w niezbędne meblei przedmioty do pracy: obszerne biurko – dar prof. Pruszczyńskiego, krzesło, maszyna do pisania,półki na książki, wersalka i radio. Na małym stoliczku stały zawsze w wazonie te same sztucznekwiaty, na jednej ścianie wisiała reprodukcja Mony Lisy, a na wprost wersalki fotografie prof.Traczyka i jego żony z roku 1956.Zdzisława i Władysław TraczykowiePodczas pobytu w Łodzi Profesor korzystał z obiadów w stołówce Uniwersytetu, natomiastśniadania i kolacje przygotowywał we własnym zakresie. Po powrocie do domu był krótkiodpoczynek, a następnie praca do późnych godzin. Chwile wolne od pracy organizowane byłypo powrocie Profesora do Warszawy oczywiście wtedy, kiedy nie było pilnych korekt, pilnegoprzygotowywania testów egzaminacyjnych itp. Spotkania towarzyskie wśród grona znajomychbyły rzadkością, natomiast wraz z żoną chętnie organizował okolicznościowe przyjęcia licznejswojej ciotecznej rodziny lub przez nią był przyjmowany.Spotkanie rodzinne w domu syna prof. Traczyka330 KRONIKARZ

Cieszył się zawsze na myśl zbliżającego się wspólnego urlopu. Lubił czynny odpoczynek.Wyjazdy do Bułgarii miały swoją odrębną zaletę: gwarantowaną pogodę, ciepłe morze i możliwośćdłuższego pływania. Polskie jeziora pozwalały na pływanie kajakiem lub łodzią, a od 1980roku kusiły swoim urokiem tak, że nie mógł oprzeć się pokusie oddania pędzlem ich piękna.Prof. W. Traczyk na urlopie w PieczyskiejZimowe urlopy spędzał najczęściej w Bukowinie Tatrzańskiej, gdzie warunki narciarskie byłyoptymalne dla całej rodziny. Były też w lecie wyjazdy samochodem na różne zjazdy naukowew Europie oraz uczestnictwo w zorganizowanych wycieczkach zagranicznych.Z wnuczką Krystyną Traczyk w ParyżuKRONIKARZ 331

Profesor Traczyk zawsze czuł się i czuje się dobrze w rodzinie, do której chętnie wracałz Łodzi oraz po dłuższych pobytach zagranicznych. Nigdy nie wyjeżdżał sam na urlop, a w czasiedłuższych pobytów zagranicznych zapraszał żonę do siebie. Łączy ich wzajemne przywiązanie,zaufanie, zrozumienie i oddanie. Łączą ich 54 lata wspólnego życia małżeńskiego, przeżytewspólnie miłe i smutne chwile. Profesor Traczyk wyróżnia się na co dzień dobrymi manierami.Nigdy nie zdarzyło się, aby użył niestosownych słów, nawet wtedy, kiedy nie mógł ukryć swojegozdenerwowania. Miał świetną pamięć zwłaszcza do historii, którą starał się wpoić synowi i bardzobył mu pomocny w tym przedmiocie. Warto wspomnieć jeszcze o tym, jaką opinię wyraził syno swoim ojcu w pewnych okolicznościach.Otóż w czasie końcowych dni pobytu w Kanadzie Profesor Traczyk, zawiadomił władzeuczelni o przedłużeniu grantu Forda na kontynuowanie zaplanowanych badań naukowych. Przezuczelnię zostało to zrozumiane jako przedłużenie pobytu w Kanadzie o rok i taką informacjęprzekazała żonie jedna z asystentek prof. Traczyka. Żona tłumaczyła, że to niemożliwe, bo mążpodał jej dokładną datę przylotu i spotkania na lotnisku. Obie Panie upierały się przy swojejwiedzy na ten temat. Ostatecznie żonę zaniepokoiła ta rozbieżność wiadomości, ale obawyrozwiał syn, który z całkowitą siebie pewnością powiedział: „To niepodobne do Taty, aby Mamęwprowadził w błąd”. Miał rację. Tata przyleciał w określonym przez siebie czasie.W okresie ostatnich kilku lat choroba ograniczyła na tyle sprawność ruchową ProfesoraTraczyka, że pozostały mu jedynie spacery i wyjazdy latem pod Warszawę do syna. Tam z żonąspędza czas na łonie natury. Mieszkają w sąsiedztwie lasu, w domu otoczonym wysokimi sosnami.To świetna okazja do podglądania przyrody, podziwiania śpiewu ptactwa, swoistych dźwiękówdzięcioła, szelestu gałęzi wyzwalanego przez przeskakującą po drzewach wiewiórkę. Nadto teciepłe gwiaździste, bezchmurne noce oświetlone blaskiem błądzącego po niebie księżyca i tacisza przerywana oddalonym i bliskim szczekaniem psów. Niemałą atrakcją są kanie rosnącewe własnym ogrodzie, często dość liczne.Profesor w ogrodzie z kaniami332 KRONIKARZ

Wystawa malarstwa w ŁodziProfesor Traczyk swoim dorobkiem malarskim dowiódł, że zasługuje na członkostwoStowarzyszenia Plastyków, toteż w dniu 14 listopada 1996 roku został przyjęty w poczet jegoczłonków. Na jednej z wystaw organizowanych przez WSP, otrzymał legitymację członkaWarszawskiego Stowarzyszenia Plastyków.Indywidualną wystawę swej twórczości malarskiej miał w „Najmniejszym Muzeum Świata”w Warszawie, w Głównej Bibliotece Lekarskiej w Warszawie, w filii GBL w Słupskui w Bibliotece Głównej Akademii Medycznej w Łodzi. Poza tym, uczestniczył parę razy w wystawach,wspólnie organizowanych przez członków Stowarzyszenia, wystawiając po kilka tylkoobrazów. W Łodzi wystawa odbyła się dzięki uprzejmości dyrektora Biblioteki Głównej AM,dr Ryszarda Żmudy. Była zorganizowana w sposób perfekcyjny i wyróżniała się tym od innych,że łączyła w sobie dorobek malarski z osiągnięciami naukowymi i dydaktycznymi ProfesoraTraczyka oraz tym, że zaproszeni goście byli pracownikami Wydziału Lekarskiego AkademiiMedycznej w Łodzi.Na wystawie zaprezentowano 23 obrazy. Katalog zaopatrzono dytyrambem napisanym przezprof. Jerzego Rożnieckiego na cześć prof. Władysława Traczyka. Na szczególne podkreśleniezasługują wystąpienia Jego Magnificencji Rektora AM prof. Henryka Stępnia, który zaszczyciłswoją obecnością wystawę i dokonał jej otwarcia, wystąpienie prof. Jerzego Rożnieckiego,autora „Dytyramba” oraz głos dra Ryszarda Żmudy. Ich słowa były ciepłe, wyrażały uznanie dlaosoby Autora obrazów i bogactwa eksponatów dokumentujących osiągnięcia naukowe.Wystawa cieszyła się zainteresowaniem, o czym świadczyła dyskusja przed prezentowanymiobrazami. Po upływie roku, w piśmie Okręgowej Izby Lekarskiej w Łodzi Panaceum Nr 4/52z 1999 roku, na stronie 24 ukazała się notatka na temat wystawy Profesora Traczyka, a na okładcepisma znalazła się fotografia jednego z obrazów z tej wystawy – Jezioro Staw w Kołatku.Minęło już sporo lat od tamtego czasu. Obrazów przybyło, ale więcej wystaw już niepróbowano organizować. Są tylko filmy, fotografie i wspomnienia, ale jakże refleksyjne. Byłygratulacje i plany spotkań. Niestety, niektórzy odeszli już na zawsze. Pozostała po nich pamięći ich dokonania.Legitymacja członkowska Warszawskiego Stowarzyszenia PlastykówKRONIKARZ 333

Katalog wystawy malarstwa prof. Władysława TraczykaWystawę obrazów prof. W. Traczyka otworzył JM Rektor AM - prof. Henryk Stępień334 KRONIKARZ

Wystąpienie prof. Jerzego Rożnieckiego, autora „Dytyramba”Prof. Władysław Zygmunt Traczyk i dr Ryszard ŻmudaKRONIKARZ 335

Profesorowie: Andrzej Kurnatowski, Leszek Woźniak i Antoni Prusiński na wystawie obrazów prof. TraczykaOd lewej: dr hab. Andrzej Godlewski, prof. Hieronim Bartel, prof. Leszek Cieciura, dr Jacek Danowski336 KRONIKARZ

Pracownicy Zakładu Fizjologii na wystawie - od lewej stoją: dr Maria Pawelska-Zubrzycka,prof. Zbigniew Kotwica, mgr Krystyna Wiatr, prof. Barbara Naziembło, dr Monika Orłowska-Majdak, Ewa Zając,lek. Paweł KołodziejskiOd lewej: dr Andrzej Turski, doc. Andrzej Godlewski, prof. Wojciech Guzek, prof. Krzysztof KulaKRONIKARZ 337

Okładka pisma „Panaceum” z fotografią jednego z obrazów z wystawy malarstwa prof. Władysława Traczykapt. „Jezioro Staw w Kołatku”338 KRONIKARZ

Wydawnictwa książkowe,monografie i podręcznikiBibliografia publikacji Władysława Zygmunta T r a c z y k a1. W. Traczyk. Fizjologia ośrodkowegoukładu nerwowego,Rozdział 4 w podręczniku „Fizjologiaczłowieka” pod redakcjąJ. Walawskiego, I wydanie,PZWL, Warszawa 1965, str.104-236.2. W. Traczyk. Współczesne poglądyna czynność podwzgórza.PZWL, Warszawa 1966,str. 1-67.3. W. Traczyk. Fizjologia ośrodkowegoukładu nerwowego.Rozdział 4 w podręczniku „Fizjologiaczłowieka” pod redakcjąJ. Walawskiego, II wydanie,PZWL, Warszawa 1967, str.104-236.4. W. Traczyk. Neurohormony.PZWL, Warszawa 1970,str.1-102.5. W. Traczyk. Fizjologia ośrodkowegoukładu nerwowego.Rozdział 4 w podręczniku „Fizjologiaczłowieka” pod redakcjąJ. Walawskiego, III wydanie,PZWL, Warszawa 1971,str. 105-229.6. W. Z. Traczyk. Fizjologicznymechanizm popędu płciowego.W pracy zbiorowej „Problemyoziębłości płciowej u kobiet”pod red. I. Roszkowskiego i K.Imielińskiego, PZWL, Warszawa1972, str. 9-19.7. W. Z. Traczyk. Fizjologiaczłowieka w zarysie. PZWL,wydanie I, Warszawa 1973, str.1-406.8. W. Z.Traczyk. Fizjologia człowiekaw zarysie. PZWL, wydanieII poprawione i uzupełnione,Warszawa 1976, s. 1-411, Warszawa1978 /dodruk/, s.1-411.9. W. Z. Traczyk. Factors actingon Substance P-like peptidesreleased from pituitary stalk andposterior lobe incubated in situ.(Czynniki wpływające na uwalnianiepeptydów podobnych doSubstancji P z lejka i z tylnegopłata przysadki inkubowanegoin situ). W książce: “SubstanceP” pod red. U. S. von Euler iB. Pernow. Raven Press, NewYork, 1977, str. 156-168.10. B. Gołąb i W. Z. Traczyk. Anatomiai fizjologia człowieka.Podręcznik dla studentów farmacjiprzy współpracy M.Karaska, PZWL, I wydanie,Warszawa 1978, str. 1-452.11. W. Z. Traczyk. Rola neurotransmiteróww powstawaniu czynnościbioelektrycznej mózgu.Rozdział w podręczniku dlalekarzy “Elektroencefalografiakliniczna” po redakcją J. Majkowskiego,I wydanie, PZWL,Warszawa 1979, str. 28-33.12. W. Z. Traczyk. Rozdział 8 -Czucie i percepcja, rozdział 9(wraz z A. Niechajem) - Ruchyi postawa ciała, rozdział 10 -Zachowanie się człowieka, rozdział11 - Wzajemne związkipomiędzy czynnością mózgui środowiskiem wewnętrznymw podręczniku “Fizjologiaczłowieka z elementami fizjologiiklinicznej” pod redakcjąW. Z. Traczyka i A. Trzebskiego,I wydanie, PZWL, Warszawa1980, str. 131-268.13. B. Gołąb i W. Z. Traczyk. Anatomiai fizjologia człowieka.Podręcznik dla studentówfarmacji przy współpracy M.Karaska, PZWL, wydanieII zmienione i uzupełnione,Warszawa 1981, str. 1-46314. W. Z. Traczyk. Fizjologiaczłowieka w zarysie. PZWL.Wydanie III poprawione iuzupełnione, Warszawa 1982,str. 1-74.15. B. Gołąb i W. Z. Traczyk. Anatomiai fizjologia człowieka.Podręcznik dla studentów farmacjiprzy współpracy M.Karaska, PZWL. wydanieIII zmienione i uzupełnione,Warszawa 198b, str. 1-474.16. W. Z. Traczyk. Rola neuromediatorówi neuromodulatoróww powstawaniu czynności bioelektrycznejmózgu. Rozdział 4w podręczniku dla lekarzy „Elektroencefalografiakliniczna”pod redakcją J. Majkowskiego,II wydanie, PZWL, Warszawa1989, str 31-40.17. W. Z. Traczyk. Fizjologiaczłowieka w zarysie. PZWL.Wydanie IV poprawione iuzupełnione, Warszawa 1989,str. 1-424.18. W. Z. Traczyk. Rozdział 8 -Czucie i percepcja, rozdział9 (wraz z A. Niechajem) -Ruchy i postawa ciała, rozdział10 - Zachowanie sięczłowieka, rozdział 11 - Wzajemnezwiązki pomiędzy czynnościąmózgowia a środowiskiemwewnętrznym w podręcznikudla studentów medycyny„Fizjologia człowiekaz elementami fizjologii stosowaneji klinicznej” podredakcją W. Z. Traczyka iA. Trzebskiego, II wydaniezmienione i uzupełnione,PZWL, Warszawa 1989/90,tom 1 i 2, str. 157-300.Prace poglądowe1. W. Z. Traczyk. Regulacjawydzielania neurohormonówi czynników uwalniających.„Ośrodkowa kontrola przysadki”suplement do EndokrynologiiPolskiej pod redakcjąT. Pawlikowskiego, W.Traczyka i J. Guzka. PZWL,Warszawa 1971, str. 60-67.2. W. Z. Traczyk. Neuroendokrynologia- jej powstanie iperspektywy rozwoju. ActaPhysiologica Polonica, 1971,tom 22, suplement 3 pod red.W.Z. Traczyka, str. 1-3.3. W. Z. Traczyk. Fizjologicznemechanizmy kontrolujące uwalnianieoksytocyny i wazopresyny.Sympozjum - Zespołypodwzgórzowe, diagnostykai terapia. Kraków 8 XII 1973.Ginekologia Polska, 1974, tom45, str. 923-926.4. W. Z. Traczyk. Podwzgórzowemechanizmy przetwarzaniainformacji nerwowej na informacjęhumoralną. ActaPhysiologica Polonica, 1976,tom 27, Suple-ment 13, str.113-122.5. W. Z. Traczyk. Factors actingon Substance P-like peptidesreleased from pituitary stalkand posterior lobe incubated insitu. (Czynniki wpływające nauwalnianie peptydów podob-KRONIKARZ 339

nych do Substancji P z lejka iz tylnego płata przysadki inkubowanegoin situ). W książce:„Substancja P” pod red. U.S.von Euler i B. Pernow. RavenPress, New York, 1977, str.156-168.6. W. Z. Traczyk i J. Kubicki.Podwzgórzowe peptydy o bezpośrednimoddziaływaniu nanarządy i tkanki. Acta PhysiologicaPolonica, 1977, tom28, Suplement 15, str. 37-62.7. W. Z. Traczyk. Neuropeptides- the present state of researchwork. Materia Medica Polona,1987, 1(61), Vol. 19, str. 3-6.8. W. Z. Traczyk. Udział neuropeptydóww opuszkowychodruchach somatycznych. ActaPhysiologica Polonica, 1989,tom 40, Suplement 34, str.55-66.Publikacje popularno-naukowei informujące o postępach naukii nauczania1. W. Traczyk. Fizjologiczne mechanizmypopędów i emocji.Współczesna Biblioteka NaukowaOmega, PAN, Warszawa1967, 143 s.2. W. Traczyk. Egzamin testowyz fizjologii. Problemy uczelni iinstytutów medycznych, 1972,tom 7, str. 37-41.3. W. Traczyk, B. Gołąb, Z. Torzecki.Elementy integracjinauczania nauk podstawowychna Wydziale Lekarskim AkademiiMedycznej w Łodzi.Problemy uczelni i instytutówmedycznych, 1974, tom 9, str.37-43.4. W. Traczyk. II Europejska KonferencjaOkrągłego Stołu na tematneuroendokrynologii. Oksford,6-7 IV 1974. Nauka Polska,1974, nr 6, str. 128-129.5. W. Traczyk. 100 lat badań bioprądówmózgu. Problemy miesięcznikpopularnonaukowy,1976, Nr 2 (359), str. 41-46.6. W. Traczyk, Sympozjum FundacjiNobla na temat SubstancjiP. Sztokholm, 14-16 VI.1976.Nauka Polska, 1976, nr 11, str.97-99.7. W. Z. Traczyk. “Neuropeptydyi przewodnictwo nerwowe”Sympozjum MiędzynarodowejOrganizacji Badania MózguIBRO-UNESCO. Jabłonnapod Warszawą, 2-4 VI 1979.Nauka Polska, 1980, Nr 3-4,str. 171-173.8. W. Z. Traczyk. „Substancja P ineurokininy ” . Montreal. 21-23VII 1986. Nauka Polska, 1988,nr 5, str. 181-183.Streszczenia referatów i komunikatóworyginalnych pracnaukowych1. W. Traczyk. Wyrabianie iwygaszanie u ludzi odruchuwarunkowego na silny bodziecnocyceptywny (prąd elektryczny).Acta Physiologica Polonica,1952, tom 3, str. 94-96.2. W. Traczyk. Zachowanie sięciepłoty opuszki palców w stanachemocji. Acta PhysiologicaPolonica, 1952, tom 3, str.194.3. W. Traczyk, Zawartość 17-ketosteroidóww moczu w stanachemocji. Acta PhysiologicaPolonica, 1952, tom 3, str.276.4. S. Karcz, A. Pobudkowski i W.Traczyk. Wpływ drażnieniapodwzgórza na odruchy pokarmoweu królików. ActaPhysiologica Polonica, 1957,tom 8, str. 369-371.5. W. Traczyk. Reakcja eozynopeniiprzy pobudzaniu tzw.„ośrodka stressu” w podwzgórzuszczurów, Acta PhysiologicaPolonica, 1957, tom 8, str.551-553.6. B. T. Donovan and W. Traczyk.Uterine distension and the vaginalcycle in the guineapig,(Rozciągnięcie macicy i cyklpochwowy u świnek morskich),The Journal of Physiology,1960, tom 154, 50-51 P,7. W. Traczyk, B. Sadowski, A.Pobudkowski, S. Karcz i J. Beck.Stany czynnościowe niektórychośrodków podkorowych azachowanie się zwierząt. ActaPhysiologica Polonica, 1960,tom 11, str. 899-901.8. W. Traczyk. Rola czynnikówhumoralnych w powstawaniupotencjałów bioelektrycznychmózgu. Sympozjum elektrofizjologicznePol. Tow. Fizjologicznego.Sopot, 29 – 30 IX1961, str. 29.9. W. Traczyk. Udział jądra ogoniastegow elektrogenezie przodomózgowia,Acta PhysiologicaPolonica, 1962, tom 13,str, 575.10. W. Traczyk and B. Sadowski.Acetylcholine content in stimulatedcaudate nucleus in relationto muscle tonus and brain electricalactivity. (Zawartośćacetylocholiny w drażnionymjądrze ogoniastym w korelacjido napięcia mięśniowego i czynnościbioelektrycznej mózgu).Abstracts of papers presented atXXII International Congress ofPhysiological Sciences, Leiden1962, komunikat Nr 820.11. W. Traczyk. Experimental catatoniaproduced in dogs by intraventricularadministration ofadrenaline and noradrenaline.(Doświadczalna katatonia wywołanau psów dokomorowymwprowadzaniem adrenaliny inoradrenaliny). BiochemicalPharmacology, 1963, suppl. dotomu 12, str. 37-38.12. J. Narębski, W. Traczyk i J.Hurynowicz. Potencjały bioelektrycznekory mózgowej i ośrodkówpodkorowych w odwracalnymwstrząsie anafilaktycznymu królików. Streszczeniareferatów i komunikatów IXZjazdu Pol. Tow. Fizjologicznego,Toruń 1963, str. 220.13. W. Traczyk, W. Kądziela, L.Choromańska i J. Hurynowicz.Badania nad przenośnikiempomiędzy neuronami „ośrodkaoczopląsu”. Streszczenia referatówi komunikatów IX ZjazduPol. Tow. Fizjologicznego, Toruń1963, str. 283.14. W. Traczyk. Przewodzenieimpulsów w układach niespecyficznychpnia mózgu. Streszczeniareferatów i komunikatówIX Zjazdu Pol. Tow, Fizjologicznego,Toruń 1963, str.282.340 KRONIKARZ

15. W. Traczyk i B. Sadowski.Badania nad udziałem acetylocholinyw czynności jądra ogoniastego.Streszczenia referatówi komunikatów IX ZjazduPol. Tow. Fizjologicznego,Toruń 1963, str. 284.16. W. Traczyk. Niektóre zagadnieniafizjologii wzgórza wświetle własnych badań. ActaPhysiologica Polonica, 1964,tom 15, str. 36-37 P.17. W. Traczyk. Wpływ inhibitorówcholinesterazy infundowanychdo jądra ogoniastegona czynność bioelektryczną„mózgu izolowanego” spontanicznąi wywołaną. ActaPhysiologica Polonica, 1964,tom 15, str. 39 P.18. W. Traczyk, J. Guzek, B. Jakubowska,T. Toczyski i H. Leśnik.Wpływ chronicznego drażnieniaokolicy przedwzrokowejna czynność kory nadnerczy itarczycy u świnek morskich.Streszczenia referatów i komunikatówV Zjazdu Pol. Tow. Endokrynologicznego,Wrocław1965, str. 45-46.19. W. Traczyk, B. Jakubowska, J.Guzek, T. Toczyski i H. Leśnik.Effect of preoptic area chronicstimulation on behaviour, ADH,ACTH, TSH and gonadotropinssecretion of guinea-pigs.(Wpływ drażnienia okolicyprzedwzrokowej na zachowaniei wydzielanie ADH, ACTH,TSH oraz gonadotropin uświnek morskich). Abstractsof papers presented at XXIIInternational Congress ofPhysiological Sciences, Tokyo1965, komunikat Nr 568, str .251.20. W. Traczyk, B. Jakubowska, J.Guzek, T. Toczyski i H. Leśnik.Badania nad podwzgórzowąregulacją przysadki mózgoweju świnek morskich. Acta PhysiologicaPolonica, 1965, tom16, str. 20 P.21. W. Traczyk. Eksperymentalnakatatonia u psów po dokornorowympodaniu amin katecholowych.Acta PhysiologicaPolonica, 1965, tom 16, str. 6P.22. W. Traczyk. Metodyka drażnieniapodwzgórza w eksperymenciechronicznym trwającymkilka miesięcy. ActaPhy-siologica Polonica, 1966,tom 17, str. 356-357.23. W. Traczyk i B. Jakubowska.Zachowanie się świnek morskichw czasie drażnienia przedniegopodwzgórza impulsamielektrycznymi o różnej częstotliwości.Acta PhysiologicaPolonica, 1966, tom 17 ,str.357.24. J. Guzek, T. Toczyski i W.Traczyk. Zachowanie się czynnościgruczołu tarczowego uświnek morskich po drażnieniuokolicy przedwzrokowej. ActaPhysiologica Polonica, 1966,tom 17, str. 357-558.25. W. Traczyk i B. Jakubowska.Hamowanie diurezy u świnekmorskich w zależności od charakteruimpulsów drażniącychpodwzgórze. Acta PhysiologicaPolonica, 1966, tom 17,str. 358-359.26. B. Jakubowska i W. Traczyk.Badania nad wpływem drażnieniaprzedniego podwzgórzaprądem elektrycznym na funkcjęgonadotropową przysadkiu świnek morskich. Acta PhysiologicaPolonica, 1966, tom17, str. 359.27. B. T. Donovan i W. Z. Traczyk.Wpływ przecięcia nerwówunerwiających macicę (podbrzusznegoi miednicowego) nawystępowanie ciąży u świnekmorskich. Acta PhysiologicaPolonica, 1967, tom 18, str.491.28. A. Drewczyński i W. Traczyk.Wpływ ostrego wygaszaniaobronnego odruchu warunkowegona czynność bioelektrycznąhipokampa u królików.Acta Physiologica Polonica,1967, tom 18, str. 495.29. W. Traczyk i S. Jurasz. Własnamodyfikacja operacji utworzeniamałego żołądka wgSawicza. Acta PhysiologicaPolo-nica, 1967, tom 18, str.495.30. W. Traczyk. Metodyka mikroperfuzjipodwzgórza u czuwającychchronicznych psów.Acta Physiologica Polonica,1967, tom 18, str. 498.31. W. Z. Traczyk, J. W. Guzekand H. Leśnik. Storage andliberation of vasopressin fromdog’s diencephalon. (Magazynowaniei uwalnianie wazopresynyz międzymózgowiau psów). Abstracts of paperspresented at XXIV InternationalCongress of PhysiologicalSciences, Washington,1968, str. 438, komunikat1312.32. W. Z. Traczyk i H. Leśnik.Uwalnianie wazopresyny zaksonów drogi nadwzrokowoprzysadkoweji przykomorowoprzysadkowej.Acta PhysiologicaPolonica, 1969, tom20, str. 512-513.33. H. Leśnik, W. Z. Traczyk i J. W.Guzek. Wpływ wzrostu stężeniajonów wapnia i magnezu wekrwi na uwalnianie wazopresynyz aksonów lejka. ActaPhysiologica Polonica, 1969,tom 20, str. 845-846.34. W. Z. Traczyk, W. Oliskiewicz,T. Michalak, A. Cyrkowicz i A.Drewczyński. Zastosowaniepomiaru „oporności fizjologicznej”pnia mózgu u królikówdo oceny działania preparatówz grupy hypnotica. Streszczeniawykładów i doniesień, II.ZjazdPolskiego Tow. Farmakologicznego,Warszawa 1969, str.91-92.35. W. Z. Traczyk i C. H. Sawyer,Śródmózgowiowy mechanizmsnu. Acta Physiologica Polonica,1970, tom 21, str. 167.36. W. Z. Traczyk i T. Tomas.Hamowanie uwalniania substancjiantydiuretycznej z przeciętychaksonów lejka podwpływem drażnienia hipokampa.Acta Physiologica Polonica,1970, tom 21, str. 168.37. W. Z. Traczyk, W. Oliskiewicz,T. Michalak, A. Drewczyńskii A. Cyrkowicz. „Opornośćfizjologiczna” pnia mózgu ukrólików. Acta PhysiologicaPolonica, 1970, tom 21, str.169-170.38. W. Z. Traczyk, W. Oliskiewiczand A. Drewczyński. Shiftof “Brain stem physiologicalimpedance” in rabbits afterovariectomy and sex hormonetreatment. (Przesuwanie “opornościfizjologicznej pnia móz-KRONIKARZ 341

gu” u królików po usunięciujajników i stosowaniu hormonówpłciowych). RegionalCongress of the InternationalUnion of Physiological Sciences.Abstracts of Papers,Brasov, Romania August 10-16,1970, str. 203-204.39. J. W. Guzek, H. Leśnik andW. Z. Traczyk. The influenceof amphetamine on the vasopressinfIow through infundibularaxons in rats. (Wpływamfetaminy na przepływ wazopresynyprzez aksony lejkau szczurów). 7th Congress ofthe Collegium InternationaleNeuro-Psychopharmacologicum.Abstracts of Communications,Prague, 11-15 VIII1970.40. A. Drewczyński i W. Z. Traczyk.Zmiany „oporności fizjologicznejpnia mózgu u królikóww czasie poinsulinowej hipoglikemii.Acta PhysiologicaPolonica, 1971, tom 22, str.146-147.41. W. O1iskiewicz i W. Z. Traczyk.Zmiany „oporności fizjologicznej”pnia mózgu po przecięciusłupów sklepienia u królików.Acta Physiologica Polonica,1971, tom 22, str. 148-14942. W. Z. Traczyk, J. W. Guzek, H.Leśnik and T. Tomas. Humoraland neural factors controllingthe vasopressin outflow fromhypothalamus to neurohypophysisin rats. (Czynniki humoralnei nerwowe kontrolująceodpływ wazopresyny z podwzgórzado części nerwowejprzysadki u szczurów). XXVInternational Congress of PhysiologicalSciences, Munich1971, vol. IX: Abstracts ofvolunteer papers and films, str.568, komunikat nr 1691.43. W. Z. Traczyk i W. Oliskiewicz.Wpływ estrogenów na przewodzenieimpulsów nerwowychw obrębie pnia mózgu.VII Krajowy Zjazd Endokrynologów,Katowice 1971. Streszczeniareferatów i komunikatów,str. 31-32, komunikat nr 47.44. W. Traczyk. Osiągnięcia naukoweZakładu Fizjologii AkademiiMedycznej w Łodzi. ActaPhysiologica Polonica, 1971,tom 22, str. 668.45. A. Cyrkowicz, W. Z. Traczyk.Uwalnianie hormonu melanotropowego(MSH) z tylnegopłata przysadki inkubowanejin situ u szczurów. Acta PhysiologicaPolonica, 1972, tom23, str. 874.46. W .Z. Traczyk. Ośrodkowymechanizm stressu. SympozjumPolskiego TowarzystwaFizjologicznego - Mechanizmyreakcji stressowych. Lublin19-20 września 1974, str.99-102.47. W. Z. Traczyk. The limbicsystem control on the vasopressinoutflow from the hypothalamusor release from theneurohypophysis. (Kontrolaukładu limbicznego nadtransportem z podwzgórza iuwalnianiem wazopresyny zczęści nerwowej przysadki).Proceedings of the SatelliteSymposium - Emotions andVisceral Functions - of theXXVI International CongressPhysiological Sciences, Baku,USSR, October 14-16, 1974,str. 54-56.48. W. Z. Traczyk, A. Cyrkowiczand E. Strumiłło-Dyba. Influenceof osmotic factoron Substance P, MSH andvasopressin release fromincubated in situ posteriorpituitary lobe. (Wpływ czynnikaosmotycznego na uwalnianiesię Substancji P, MSH iwazopresyny z inkubowanegoin situ tylnego płata przysadki).Abstracts of papers presented atXXVI International Congressof Physiological Sciences, NewDelhi, India, October 20-26,1974.49. W. Z. Traczyk, K. Dolecki. Analizaenergii salw impulsów elektrycznychdrażniących twór siatkowatyśródmózgowia i wywołującychsen lub wzbudzeniew eeg u królików. SympozjumPolskiego TowarzystwaFizjologicznego - Sen w fizjologiii klinice, Toruń 13-14 XII1974.50. W. Z. Traczyk. Mechanizmyfizjologiczne transformacjiinformacji nerwowej nainformację humoralną w podwzgórzu.XIII Zjazd PolskiegoTowarzystwa Fizjologicznego,streszczenia referatów i komunikatów,Gdańsk 22-23 IX1975, str. 380.51. W. Z. Traczyk, B. Soszka.Przepływ krwi przez przysadkowenaczynia wrotne. XIIIZjazd Polskiego TowarzystwaFizjologicznego, streszczeniareferatów i komunikatów,Gdańsk 22-23 IX 1975, str.381.52. A. Lipkowski, T. Majewski,S. Drabarek, W. Z. Traczyk.Synteza biologicznie czynnegosześciopeptydowegofragmentu Substancji P. IIIKrajowa Konferencja ChemiiAminokwasów i Peptydów.Uniwersytet Warszawski, Warszawa16-18 X 1975, str. 31.53. W. Z. Traczyk, S. Drabarek.Wazodepresyjne i kardiodepresyjnedziałanie syntetycznegosześciopeptydowegofragmentu Substancji P. IIIKrajowa Konferencja ChemiiAminokwasów i Peptydów.Uniwersytet Warszawski,Warszawa 16-18 X 1975, str.32-33.54. W. Z. Traczyk. Factors actingon Substance P release frompituitary stalk and posteriorpituitary lobe incubated insitu. (Czynniki powodująceuwalnianie Substancji P z lejkai z tylnego płata przysadkiinkubowanego in situ). NobelSymposium 37. Substance P.Stock-holm, 14-16 VI 1976.Streszczenia, str. 21-23.55. W. Z. Traczyk. Circulatoryeffects of fragments and analoguesof Substance P. (Efekty wukładzie krążenia pod wpływemfragmentów i analogów SubstancjiP). Nobel Symposium37. Substance P. Stockholm,14-16 VI 1976. Streszczenia,str. 39-41.56. A. W. Lipkowski, T. Majewski,S. Drabarek and W. Z. Traczyk.Investigation of thioether groupof Substance P. (Badania nadgrupą tioeterową SubstancjiP). International Symposiumon Low Molecular WeightSulphur Containing NaturalProducts. Jabłonna 6-10 VII342 KRONIKARZ

1976. Streszczenia, str. 25-26.57. W. Z. Traczyk and M. Orłowska-Majdak. Vasopressin and oxytocincontents in hypothalamiand neurohypophyses of therats infused 6-OH-dopamineinto cerebral ventricles andthen dehydrated. (Zawartośćwazopresyny i oksytocyny wpodwzgórzu i w części nerwowejprzysadki po infuzji6-OH-dopaminy do komórmózgowych i następnie pozbawieniaszczurów wody).V International Congress ofEndocrinology, Hamburg,18-24 VII 1976. Streszczeniakomunikatów.58. B. Werulik, W. Z. Traczyk andG. Hajdukiewicz. Ependymaof the rats third ventricle afterintraventricular infusion ofhypertonic solution in scanningelectron microscopy. (Wyściółkatrzeciej komory mózgoweju szczura w mikroskopieskaningowym po dokomorowejinfuzji hypertonicznego roztworu).VII International Symposiumon NeurosecretionLeningrad, 15-21 VII 1976.Streszczenia komunikatów.59. W. Z. Traczyk. Role of SubstanceP in hypothalamo-hypophysialfunction. (Rola SubstancjiP w czynności układuprzysadkowo-podwzgórzowego).Symposium on Regulationof Pituitary Functions. ŠtrbskePleso, 13-15 X 1976. StreszczeniaKomunikatów, str. 23.60. E. Strumiłło-Dyba and W. Z.Traczyk. Influence of osmoticfactor on Substance P (SP)release from the pituitary.(Wpływ czynnika osmotycznegona uwalnianie SubstancjiP (SP) z przysadki). Symposiumon Regulation of PituitaryFunctions, Štrbske Pleso, 13-15X 1976, Streszczenia Komunikatów,str. 23-24.61. W. Z. Traczyk, T. Tomas, Z.Sobczak, H. Leśnik and J. W.Guzek. Control of hormonerelease from the hypothalamusand the posterior pituitary lobe.(Kontrola uwalniania hormonówz podwzgórza i z tylnegopłata przysadki). Abstracts ofpapers presented at the FifthAnnual Intermozg Meeting.23-26 VI 1976, Jabłonna. ActaNeurobiologiae Experimentalis1976, tom 36, str. 727.62. S. Lipińska, M. Orłowska-Majdak, G. Rubacha, W. Z.Traczyk. Oxytocin release fromneuro-hypophysis evoked bypreganglionic stimulation ofrat superior cervical ganglion.(Uwalnianie oksytocyny zczęści nerwowej przysadkiwywołane przedzwojowymdrażnieniem zwoju szyjnegogórnego u szczura). XXVIIInternational Congress ofPhysiological Sciences, Paris1977, vol. XIII: Abstract ofvolunteer papers, str. 449,komunikat Nr 1326.63. B. Jakubowska-Naziembło, B.Włodzimierska, W. Z. Traczyk.Wpływ Substancji P i jej sześciopeptydowychfragmentówwprowadzonych do komórmózgowych na cykl rujowyu szczurów samic. XIV ZjazdPolskiego Towarzystwa Fizjologicznego,Łódź, 11-13 IX1978. Annales AcademiaeMedicae Lodzensis, 1978, tom19, supl. 16, str. 162.64. M. Łuczyńska, W. Z. Traczyk.Wpływ perfuzji komór mózgowychsześciopeptydami pochodnymiSubstancji P na wywołaneruchy języka szczura. XIVZjazd Polskiego TowarzystwaFizjologicznego, Łódź 11-13IX 1978. Annales AcademiaeMedicae Lodzensis, 1978, tom19, supl. 16, str. 251.65. S. Lipińska, M. Orłowska-Majdak,G. Rubacha, W. Z. Traczyk.Uwalnianie oksytocyny z tylnegopłata przysadki wywołanedrażnieniem włókien przedzwojowychzwoju szyjnegogórnego u szczura. XIV ZjazdPolskiego Towarzystwa Fizjologicznego,Łódź, 11-13 IX1978. Annales AcademiaeMedicae Lodzensis, 1978, tom19, supl. 16, str. 244.66. E. Kacprzak, W. Z. Traczyk.Effect of implantation of SubstanceP fragment SP6-11 intodiencephalon on the estruscycle in female rats. IBROSymposium Neuropeptides andNeural Transmission, Jabłonnanear Warsaw, June 2-4, 1979.Abstracts, Akademia Medycznaw Łodzi, 1979, str. 16.67. W. Z. Traczyk, M. Łuczyńska.Activity of medullary centersafter infusion of Substance Pand its hexapeptide fragmentsinto cerebral ventricles. IBROSymposium, Neuropeptidesand Neural Transmission, Jabłonnanear Warsaw, June 2-4,1979. Abstracts, AkademiaMedyczna w Łodzi, 1979, str.18.68. D. Cannon, D. Powell, P. Skrabanek,E. Strumiłło-Dyba, W. Z.Traczyk. SP-like immunoreactivityin cerebrospinal and perfusingcerebral ventricle fluid inrat. IBRO Symposium, Neuropeptidesand Neural Transmission,Jabłonna near Warsaw,June 2-4, 1979. Abstracts, AkademiaMedyczna w Łodzi,1979, str. 17.69. S. Lipińska, G. Rubacha, W. Z.Traczyk. The effects of cervicalsympathestomy on vasopressinand oxytocin content inrats posterior pituitary lobe.Anna-les Academiae MedicaeLo-dzensis, tom 21, suplement21 Peptides and Brain Function,Lodz, September 20-22, 1979,Łódź, 1980, str. 93-99.70. W. Z. Traczyk, D. Wilmańska.The cardiodepressor factorisolated from the bovine hypothalamus.(Czynnik kardiodepresyjnywyizolowany z podwzgórzybydlęcych). Abstractsof papers presented at XXVIIIInternational Congress of PhysiologicalSciences, Budapest1980, vol. XIV: Abstracts ofLectures Symposia and VolunteerPapers, str. 751, komunikatnr 3451.71. W. Z. Traczyk. Role of neuropeptidesin brain function,Abstracts of the XV Congressof the Polish PhysiologicalSociety, Białystok, 24-26 IX1981, str. 75-76.72. A. Gorąca, W. Z. Traczyk.Appearance of cardiodepressantfactor in the mediumincubated the posterior pituitarylobe “in situ” in rats.Abstracts of the XV Congressof the Polish PhysiologicalKRONIKARZ 343

Society, Białystok, 24-26 XI1981, str. 160,73. S. Lipińska, G, Rubacha, W.Z. Traczyk. Investigation ofpost-bleeding mechanism ofvaso-pressin release. Abstractsof the XV Congress of thePolish Physiological Society,Białystok, 24-26 XI 1981, str.257.Artykuły1. W.Traczyk. Influence of pneumaticinhalation on the lungvital capacity. Polish Balneology1952. vol. 3, 94-113 (inPolish)2. W. Traczyk. Role of the functionalstates of the cerebralcortex in the regulation of thehypophyseo-adrenal system.Polish Medical Weekly, 1955.vol. 10, 670-674 (in Polish)3. W. Traczyk. Role of the functionalstates of the cerebralcortex in the regulation of thehypophyseo-adrenal system.Polish Medical Weekly, 1956.vol. 11, 156-158. (in Polish)4. W. Traczyk. Eosinopenic responseto stimulation of thehypothalamus in adrenalectomisedrats. Bulletin deL’Aca-demie Polonaise desSciences, S. Biol., 1957, vol. 5,267-270.5. W. Traczyk. Functional state ofhigher segments of the centralnervous system and adrenopituitaryactivity. Problems ofEndocrinology and HormoneTherapy, 1957, vol. 3, 25-34.(in Russian)6. W. Traczyk. Methods of implantationof the poliethylenecannula into the lateral cerebralyentricle in dogs, using a stereotaxicapparatus. Acta PhysiologicaPolonica, 1957, vol.8, 739-744. (in Polish)7. W. Traczyk. Methods of implantationof polyethylenecannula into the cerebral ventriclein rabbits using a stereotaxicapparatus. Acta PhysiologicaPolonica, 1957. vol.8, 745-746. (in Polish)8. W. Traczyk. Glomerular filtrationafter the drinking ofminerał water “Dąbrówka”from Szczawno-Zdrój. PolishBalneology, 1957, vol. 8, 69-78.(in Polish)9. W. Traczyk. Conditioned andunconditioned salivary defencereflexes in dogs following introductionof adrenaline andRinger-Locke solution intothe lateral ventricle. Bulletinde L’Academie Polonaise desSciences, S. Biol., 1958, vol. 6,253-258.10. W. Traczyk. Functional stateof higher segments ofthe central nervous systemand adrenopituitary activity.The Journal of Nervous andMental Disease, 1958, vol. 128,438-449.11. W. Traczyk. Formation of twoconditioned reflexes reinforcedsimultaneous by two differentunconditioned stiamuli. ActaPhysiologica Polonica, 1959,vol. 10, 11-19 (in Polish)12. W. Traczyk. The stereotaxicinstrument for the dog andits appliance at operations onthe animals used for chronicexperiments. Part I. Thestereotaxic instrument. ActaPhysiologica Polonica, 1959,vol. 10, 407-413.13. W. Traczyk. The stereotaxicinstrument for the dog and itsappliance at operations on theanimals used for chronic experiments.Part II. The methodof electrode implantation intothe basal gangila. Acta PhysiologicaPolonica, 1959, vol. 10,415-421.14. W. Traczyk and B. Sadowski.On increase of aoetylcholinecontent in electrically stimulatedcaudate nucleus of arabbit. Bulletin de L‘AcademiePolonaise des Sciences, S.Biol. t1959, vol. 7, 331-33515. W. Traczyk. Behaviour of dogsafter administration into thelateral ventricle of acetylcholine,neostigmine and ă-aminobutyricacid. Bulletin de L‘AcademiePolonaise des Sciences,S. Biol., 1959, vol.7, 421-426.16. W.Traczyk. Electrocorticogramsand electrothalamogramsregistered after introductionof ă-aminobutyric acidinto the cerebral ventricles ofdogs in chronic experiments.Bulletin de L’Academie Polonaisedes Sciences, S. Biol.,1960, vol. 3, 71-75.17. W. Traczyk. The influence ofsome physiologically activedrugs introduced into thecerebral ventricles on the reflexfunctions and bioelectricpotentials of the brain. Transactionof the of the MedicalDivision Polish Academy ofSciences, 1962, vol. 7, 3-61.(in Polish)18. W. Traczyk. Feeding and flightreactions evoked in rabbits byhypothalamic stimulation. ActaPhysiologica Polonica, 1962,vol. 13. 239-251. (in Polish andEnglish)19. B. T. Donovan and W. Traczyk.The effect of uterine distensionon the oestrous cycle of theguinea-pig. The Journal ofPhysiology, 1962 ,, vol. 161,227-236.20. W. Traczyk and B. Sadowski.Electrical activity of the “CerveauIsole” during caudatenucleus stimulation and itsmodification by eserine andatropine. Acta PhysiologicaPolonica, 1962, vol. 13,521-533.21. W. Traczyk and B. Sadowski.Alteration of the muscle tonusdue to stimulation of the caudatenucleus in rabbits. ActaPhysiologica Polonica, 1962,vol. 13, 609-620.22. B. Sadowski and W. Traczyk,Stimulation effects and bioelectricalactivity of the caudatenucleus in unilaterally decorticatedrabbits and cats. ActaBiologiae Experimentalis,1963, vol. 23, 101-113.23. B. Sadowski and W. Traczyk.Conditioned reflexes establishedin unilaterally decorticated344 KRONIKARZ

abbits to caudate nucleusstimulation. Acta BiologiaeExperimentalis, 1963, vol. 23,125-132.24. W. Traczyk and F. Przekop.Methods of investigation thefunction of the hypothalamusand hypophysis in chronicexperiments in sheep. ActaPhysiologica Polonica, 1963,vol. 14, 227- 236. (in Polishand English)25. Z. Brzezińska, B. Sadowski andW. Traczyk. Effect of somebiologically active compoundson acetylcholine-induced contractionsof the rectus abdominismuscle in frog. ActaPhysiologica Polonica, 1963,vol. 14, 171-182. (in Polish andEnglish)26. J. Beck and W. Traczyk, Electricstimulation of thalamusunspecific nuclei as the conditionalstimulus for the instrumentalconditional alimentaryreflex. Bulletin deL’Academie Polonaise desSciences, S. Biol., 1963, vol.11, 199-203.27. W. Traczyk and B. Sadowski.Studies on the role of acetylcholinein the activity of caudatenucleus. Relationshipbetween content of acetylcholinein caudate nucleus andmuscle tone. Acta PhysiologicaPolonica, 1963, vol.14, 517-526. (in Polish andEnglish)28. W. Traczyk. The influence ofcholinesterase inhibitors infusedinto the caudate nucleuson the spontaneous and evokedbioelectrical activity of the“cerveau isole” preparation.Bulletin de L’Academie Polonaisedes Sciences, S. Biol.,1963, vol. 11, 395-401.29. W. Z. Traczyk. Experimentalcatalepsy produced in dogs byintraventricular administrationof adrenaline and noradrenaline.International Journalof Neuropharmacology, 1964,vol. 3, 261-266.30. W. Traczyk and B. Sadowski.Electrical activity of the “cerveauisole” preparation andits relation to the acetyloholinecontent of the caudate nuclei.Electroencephalography andClinical Neurophysiology,1964, vol. 17, 272-280.31. B. T. Donovan and W. Traczyk.Interruption of the hypogastricand pelvic nerve supply to theuterus and the occurrance ofpregnancy in the guinea pig.The Journal of Endocrinology,1965. vol. 33, 335-336.32. W. Traczyk, J. W. Guzek, B.Jakubowska, T. Toczyski andH. Leśnik. The effect of chronicstimulation of the preoptic areaon the function of the adrenalcortex and thyroid in the guineapig. Polish Endocrinology,1966, vol. 17, 133-145. (inPolish and English)33. W. Traczyk and B. Jakubowska.Behaviour of guinea pigs duringstimulation of anterior hypothalamuswith electric impulsesof a different frequency.Acta Physiologica Polonica,1966, vol. 17, 187-194. (inPolish and English)34. J. Narębski, W. Traczyk andJ. Hurynowicz. Spontaneouselectrical activity of the cortexand subcortical centers duringreversible anaphylactic shockin rabbits. Acta PhysiologicaPolonica, 1966, vol. 17,727-741. (in Polish andEnglish)35. W. Z. Traczyk and B. Jakubowska.Inhibition of diuresisin relation to frequency ofimpulses stimulating the hypothalamusin guinea pigs withchronically implanted electrodes.Acta Physiologica Polonica,1966, vol. 17, 923-931 (inPolish and English)36. W. Z. Traczyk, The vasopressincontent in perfusion fluidfrom the hypothalamus in consciouschronic dogs. Bulletinde L’Academie Polonaise desSciences, S. Biol., 1966, vol.14, 727-729.37. W. Traczyk. The control ofreleasing the humoral factorsfrom hypothalamus. Acta BiologiaeExperimentalis (Warsaw),1967, vol. 27, 285-288.38. A. Drewczyński and W. Z.Traczyk. Hippocampal electricalactivity during acuteextinction of defensive conditionedreflex in rabbits. ActaBiologiae Experimentalis (Warsaw)1968, vol. 28, 187-196.39. W. Z. Traczyk and H. Leśnik.The antidiuretic substanceliberation from the axons of thepituitary stalk of the rat. Bulletinde L’Academie Polonaisedes Sciences, S. Biol., 1968,vol. 16, 401-465.40. W. Z. Traczyk, D. I. Whitmoyerand C. H. Sawyer. EEG feedbackcontrol of midbrain electricalstimulation inducingsleep or arousal in rabbits. ActaBiologiae Experimentalis (Warsaw),1969, vol. 29, 135-152.41. H. Leśnik, J. W. Guzek, W. Z.Traczyk. The release of antidiuretichormone from pituitarystalk after intravenous calciumchloride or magnesium chlorideinfusion in rats. The Journal ofEndocrinology, 1969, vol. 45,83-90.42. W. Z. Traczyk, J. W. Guzek, andH. Leśnik. Distribution of antidiureticsubstance in the diencephalonand mesencephalon ofthe dog. Neuroendocrinology,1970, vol. 6, 56-64.43. W. Z. Traczyk and T. Tomas,The influence of hippocampuson the release of antidiuretichormone from the pituitarystalk in rats. Bulletin de L’AcademiePolonaise des Sciences,S. Biol., 1070, vol. 18, 53-5844. J. W. Guzek, H. Leśnik et W. Z.Traczyk. Mesure du flux de lavasopressine hypothalamiquevers la neurohypophyse. ColloquesNationaux du CentreNational de la Recherche Scientifique,No 927: Neuroendocrinologie,Paris 24-26. IX. 1969.ed. J. Benoit i C. Kordon,Editions du CNRS, Paris 1970,177-184. (in French)KRONIKARZ 345

45. W. Oliskiewicz, A. Cyrkowicz,T. Michalak and W. Z. Traczyk.Alteration of electrical impedancebetween electrodeschronically implanted intothe midbrain of rabbits. ActaPhysiol. Pol., 1970, vol.21, 821-831. (in Polish andEnglish)46. 46. W. Oliskiewicz, A. Drewczyński,T. Michalak and W. Z.Traczyk. Bioelectrical activityof the hippocampus aroused bythe stimulation of the midbrainreticular formation in the feedbacksystem of rabbits. ActaPhysiologica Polonica, 1971,vol. 22, 153-167 (in Polish andEnglish).47. W. Z. Traczyk, D. I. Whitmoyerand C.H. Sawyer. Projectionsfrom the periaqueductal centralgray to the forebrain duringcontinuous EEG arousal inrabbits. Acta Physiologica Polonica,1971, vol. 22, 411-429(in Polish and English).48. W.Z. Traczyk. Vasopressinrelease from incubated in situposterior pituitary lobe in rats.Bulletin de L’Academie Polonaisedes Sciences. S. Biol.,1972, vol. 20, 351-35649. Cyrkowicz and W. Z. Traczyk.Release of Melanocyte-StimulatingHormone (MSH)from incubated in situ posteriorpituitary lobe in rats. Bulletinde L’Academie Polonaise desSciences. S. Biol., 1972, vol.20, 357-36050. W. Traczyk. Distribution ofvasopressin in the diencephalonsand mesencephalon indogs. Ann. Med. Sec. Pol. Acad.Sci., 1972, vol. 17, 295-301.51. T. Tomas, W. Z. Traczyk and J.W. Guzek. ADH release fromcut pituitary stalk and intactpituitary gland during hippocampalstimulation of variousfrequencies in rats. Neuroendocrinology.1973, vol. 11,257-267.52. E. Strumiłło-Dyba, D. Wilmańskaand W. Traczyk. Biologicallyhomogenous SubstanceP isolated from bovinehypothalami. Acta PhysiologicaPolonica, 1973, vol. 24,685-686.53. E. Strumiłło-Dyba, D. Wilmańskaand W. Traczyk. Substan-ceP isolated from bovine hypothalamus.Acta PhysiologicaPolonica, 1974, vol. 25,363-370.54. W. Z. Traczyk. Substance Pand vasopressin release fromincu-bated in situ posteriorpituitary lobe in rats. Bulletinde L’Academie Polonaise desSciences, S. Biol., 1974, vol.22,731-735.55. A. Cyrkowicz and W. Z. Traczyk.Effect of intravenousand intracarotid injections ofhypertonic fluids on the releaseof melanocyte-stimulating hormonefrom the rat posteriorpituitary lobe incubated in situ.The Journal of Endocrinology,1975, vol. 66, 85-91.56. W. Z. Traczyk, J. Pilichowski,W. Szelenberger, H. Wilczak-Szadkowska, M. Nowakowska.A feedback operated electronicdevice for blocking cerebralalpha rythm. Postępy FizykiMedycznej, 1975, vol.10;229-238. (in Polish)57. A. Cyrkowicz and W. Z. Traczyk.Lack of stimulating effectof hypertonic NaCl intravenousinjection on the release ofmelanocyte-stimulating hormonefrom the hypothalamicend of the cut pituitary stalk.Acta Physiologica Polonica,1976, vol. 27, 101-103,58. W. Z. Traczyk, D. Wilmańskaand E. Strumiłło-Dyba. Cardiodepressorand vasodepressoractivities of partially purifiedbovine hypothalamic extract.Acta Physiologica Polonica,1976, vol. 27, 249-258.59. W. Z. Traczyk. Circulatoryeffects of Substance P, SP 6-11and [pGlu 6 ] SP 6-11Hexapeptides.In: Substance P, editedby U. S. von Euler and B.Pernow, Raven Press, NewYork, 1977, 297-309.60. W. Oliskiewicz and W. Z.Traczyk. Shifting of the brainstem physiological impedanceafter ovariectomy and oestradiolimplantation in rabbits.Acta Physiologica Polonica,1977, vol. 28, 285-296.61. K. Gryz, J. Jarzębiński, W. Z.Traczyk and D. Wilmańska.Substance P isolated from bovinehypothalamus: amino acidcomposition, 1977, vol. 28,383-389 .62. W. Z. Traczyk and E. Strumiłło-Dyba.Substance P-likepeptides and vasopressin releasefrom posterior pituitarylobe incubated in situ afterintracarotic injections of hypertonicsolution in rats. ActaPhysiologica Polonica, 1977,vol. 28, 397-404.63. W. Z. Traczyk and M. Orłowska-Majdak.The effect ofintraventricular 6-hydroxydopamineon the content of oxytocinand vasopressin in thehypothalamus and pituitarygland of water-deprivated rats,Acta Physiologica Polonica,1977, vol. 28, 497-504.64. H. Leśnik and W. Z. Traczyk.Effect of increased concentrationof Ca ++ and Mg ++ inthe fluid perfusing the cerebralventricles, and hypoxia onevoked tongue jerks. Acta PhysiologicaPolonica, 1978, vol.29, 27-36.65. M. Orłowska-Majdak, B. Werulikand W. Z. Traczyk. Releaseof oxytocin and SubstanceP-like peptides from the rat posteriorpituitary lobe incubatedin situ after infusion of hypertonicsolution into the thirdcerebral ventricle. Acta PhysiologicaPolonica, 1978, vol.1978, vol. 29, 11-16.66. W. Z. Traczyk and J. Kubicki.The pressor response to SubstanceP and hexapeptide[pGlu 6 ] SP 6-11injections intothe cerebral ventricles in rats.Neuropharmacology, 1980, vol.19, 607-611,67. M. Łuczyńska and W. Z. Traczyk.Influence of cerebralcentricles perfusion with hexapeptidederivatives of Sub-346 KRONIKARZ

stance P on evoked tongue jerksin rats. Brain Research, 1980,vol. 198, 403-410.68. E. Kacprzak and W. Z. Traczyk.Effect on the estrous Cycle offemale rats of implantation ofSubstance P fragment SP 6-11into the diencephalon. In:Neuropeptides and Neural Transmission,edited by C. AjmoneMarsan and W. Z. Traczyk,Raven Press, New York, 1980,141-151.69. C. Cannon, D. Powell, P. Skrabanek,E. Strumiłło-Dyba andW. Z. Traczyk. SP-like immunoreactivityin cerebrospinal andperfusing cerebral ventriclefluid in rats. In: Neuropeptidesand Neural Transmission, editedby C. Ajmone Marsan andW. Z. Traczyk, Raven Press,New York, 1980, 153-157.70. W. Z. Traczyk and M. Łuczyńska.Activity of medullarycenters after perfusion with[pGlu 6 ]SP 6_ 11hexapeptide,a derivative of Substance P,through cerebral ventricles. In:Neuropeptides and Neural Transmission,edited by C. AjmoneMarsan and W. Z. Traczyk,Raven Press, New York, 1980,165-180.71. B. Jakubowska-Naziembło, B.Włodzimierska and W. Z. Traczyk.Effect of intracerebroventricularadministration ofSubstance P and its hexapeptidefragment on the estruscycle in female rats. Acta PhysiologicaPolonica, 1980, vol.31, 637-645.72. S. Lipińska, M. Orłowska-Maj-dak, G. Rubacha and W.Z. Traczyk. Oxytocin releasefrom neurohypophysis evokedby preganglionic stimulationof the rat superior cervicalganglion. Endokrinologie ,1982, vol. 79, 385-392.73. A. Gorąca, W. Z. Traczyk andA. Konarzewska. The influenceof amino acids, vasopressinand oxytocin on spontaneouscontraction of the right auricleof the right atrium of two-dayoldrats in vitro. Acta PhysiologicaPolonica, 1984, vol. 35,454-459,74. A. Gorąca, T. Tranda and W.Z. Traczyk. Appearance ofa cardiodepressant factor inthe medium incubating in situthe posterior pituitary lobe ofthe rat. I. Isolation of activecompound. Acta PhysiologicaPolonica, 1984, vol. 35,460-468.75. W. Z. Traczyk and S. Kosiński.Effect of intracerebroventricularadministration of deltasleep-inducingpeptide onhippocampal electrical activityin the rabbit. In: Sleep ‘84,editors W. P. Koella, E. Rüther,H. Schulz:, Gustav FischerVerlag, Stuttgart, New York,1985, 220-221.76. B. Meltzer, W. Z. Traczyk andJ. Kubicki. Arterial bloodpressure response in consciousrabbits to administration ofC-terminal fragment of SubstanceP into the cerebralventricles, intravenously andintragastrically. Arzneimittel-Forschung / Drug Research,1985, vol. 35, 1374-1377.77. U. Szkudlarek, D. Cannon, N.Corbally and W. Z. Traczyk.Substance P in the blood plasmain hypophysial portal vessels.Acta Physiologica Polonica,1986, vol. 37, 92-99.78. S. Lipińska, W. Z. Traczyk andF. Kokot. Mechanism of thepost-haemorrhagic vasopressinrelease from the posteriorpituitary lobe. Acta PhysiologicaPolonica, 1986, vol. 37,109-117.79. B. Jakubowska-Naziembło, U.Antonowicz, D. Cannon and W.Z. Traczyk. ImmunoreactiveSubstance P content in pituitaryand median eminence infemale rats on particular days ofoestrus cycle and in male rats.Endokrynologia Polska, 1986,vol. 37, 23-29.80. U. Szkudlarek, J. Mazanowska-Gajdowicz, D. Cannon and W.Z. Traczyk. Sciatic nerve stimulationand Substance P releasefrom posterior pituitary lobe(PPL) in rats. In: Substance Pand Neurokinins, edited by J.L. Henry, R. Couture, A. C.Cuello, G. Pelletier, R, Quirion,D. Regoli, Springer-Verlag,New York, 1987, 288-290.81. E. Potargowicz and W. Z. Traczyk.Suppression of Noradrenaline-inducedovulation byadministration of Substance Pinto the third cerebral ventriclein pseudo-pregnant rats. In:Substance P and Neurokinins,edited by J. L. Henry, R.Couture, A. C. Cuello, G.Pelletier, R. Quirion, D. Regoli,Springer-Verlag. New York,1987, 321-323.82. A. Gorąca and W. Z. Traczyk.Appearance of a cardiodepressantfactor in the medium incubatingin situ the posteriorpituitary lobe of the rat. II.Differentiation from other activecompounds. Acta PhysiologicaPolonica, 1988, vol. 39,98-111.83. G. Rubacha, M. Orłowska-Majdak and W. Z. Traczyk.The effect of Substance P (SP)infusion above the supraopticnuclei of hypothalamus on thevasopressin content in theposterior pituitary lobe afterhaemorrhage in rats. ActaPhysiologica Polonica, 1988,vol. 39, 175-182.84. B. Jakubowska-Naziembło, W.Z. Traczyk, B. Dziedzic and N.Corbally. Neonatal testoeteronepretreatment significantlyalters Substance P-like immunoreactivityof the medianeminence. NeuroendocrinologyLetters, 1988, vol. 10,113-118.85. B. Dziedzic, A. Sumorok, N.Corbally and W. Z. Traczyk.Decrease of immunoreactiveSubstance P content in posteriorpituitary lobe afterbilateral superior cervicalganglionectomy in femalerats. Proceedings of the FourthInternational Conference on theNeurohypophysis. New Aspectsof Morphology Functionand Regulation, CopenhagenKRONIKARZ 347

2-5 July 1989, Published byOxford University Press.86. U. Szkudlarek, J. Mazanowska-Gajdowicz, R. M. Buijs, D.Cannon and W. Z. Traczyk.Vasopressin and Substance Prelease from posterior pituitarylobe incubated in situ afterosmotic stimulation of 3rdcerebral ventricle or of sciaticnerve in rats. Proceedings ofthe Fourth International Conferenceon the Neurohypophysis.New Aspects of MorphologyFunction and Regulation,Copenhagen 2-5 July1989. Published by OxfordUniversity Press, 10-12.87. M. Orłowska-Majdak, G, Rubachaand W. Z. Traczyk.Vasopressin content in theposterior pituitary lobe of ratsafter Substance P infusionabove the hypothalamic supraopticnuclei and after haemorrhage.Proceedings of theFourth International Conferenceon the Neurohypophysis.New Aspects of MorphologyFunction and Regulation.Copenhagen 2-5 July 1989.Published by Oxford UniversityPress, 13-15.88. A. Gorąca and W. Z. Traczyk.Increase of cardiodepressantactivity in the medium incubatingin situ the posteriorpituitary lobe during vagalnerve stimulation in rat. Proceedingsof the Fourth InternationalConference on theNeurohypophysis. New Aspectsof Morphology Functionand Regulation. Copenhagen2-5 July 1989. Published byOxford University Press,154-155.89. A. Gorąca and W. Z. Traczyk.The lack of influence of someneuropeptides present in theposterior pituitary lobe onthe frequency of spontaneouscontraction of the isolatedheart auricle. Acta PhysiologicaPolonica, 1990, vol. 41,54-64.90. S. Lipińska, U. Szkudlarek andW. Z. Traczyk. Hypophysialportal blood flow during preganglionicstimulation of thesuperior cervical ganglionunder condition of systemicarterial blood pressure stabilizationin rat. Acta PhysiologicaPolonica, 1990, vol.41, 20-28.348 KRONIKARZ

NAUCZYCIELE AKADEMICCY O SOBIEProf. dr hab. Jan Bożydar LatkowskiMOJA METAMORFOZAKrótka notka biograficzna autoraJ. Bożydar Latkowski (Wodnik - 1930) urodził się w Wolbromiu, woj. krakowskie. Ukończył Akademię Medyczną w Łodziz wyróżnieniem w 1955 r., uzyskując następnie specjalizację z otolaryngologii. W 1979 otrzymał przyznany przez Radę Państwatytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1986 - tytuł profesora zwyczajnego nauk medycznych.Z przeszło 200 publikacji naukowych, zamieszczonych w indeksowanych czasopismach krajowych i zagranicznych,wymienić należy 31 książek, których był autorem, współautorem, a jednocześnie redaktorem. Przez wiele lat kierował klinikamiotolaryngologicznymi wojskowej i cywilnej Akademii Medycznej w Łodzi.Pełnił także obowiązki Pełnomocnika Rektora ds. doskonalenia medycznego, organizując Ośrodek Kształcenia LekarzyRodzinnych w łódzkiej Akademii Medycznej.Był promotorem 20 doktoratów i opiekował się 10 habilitacjami, a ośmiu doktorów habilitowanych otrzymało już tytuły„profesorów prezydenckich”. Jest członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Otolaryngologicznego i Kolegium LekarzyRodzinnych w Polsce. Został wyróżniony wieloma odznaczeniami państwowymi: Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim PoloniaRestituta i resortowymi oraz „Złotym Medalem” im. Alberta Schweitzera przyznanym za propagowanie humanizmu w medycynie.J. Bożydar Latkowski - karykatura wykonana przez b. Rektora A.M. prof. dr hab. Leszka WoźniakaKRONIKARZ 349

Po długiej okropnej okupacji w styczniu 1945 roku nadeszło wyzwolenie huczące pojazdaminiewiadomego przeznaczenia, które wypełnione ludźmi - żołnierzami, jechały w postaci długiego wężadniami i nocami na zachód.Wyzwolenie zastało nas w Parzęczewie k/Ozorkowa, gdzie przyjechaliśmy w 1936 roku i gdzie ojciecmój, magister farmacji, otrzymał koncesję na założenie pierwszej apteki w tej osadzie. Ojciec jednaknie doczekał wyzwolenia i zmarł w 1942 roku po przesłuchaniach w gestapo. Miałem wówczas 12 lati zostałem zatrudniony jako chłopiec na posyłki (laufjunge) w byłej naszej aptece, gdzie równieżpracowała matka.Już w lutym rozpocząłem naukę w zgierskim Gimnazjum im. St. Staszica, a po zdaniu tzw. małejmatury przeniosłem się do Liceum Drogistowskiego w Łodzi z myślą, że być może kiedyś pójdę w śladyojca i rozpocznę studia farmaceutyczne.U „Drogistów” przed samą maturą, były mój kochany dyrektor liceum poprosił mnie i powiedział(liceum było dla dorosłych i nas tytułowano „per pan”): „Drogi Panie, otrzymałem polecenie, aby wszyscymający związek z prywatną inicjatywą opuścili internat i to możliwie szybko”. Przez kilka dni nocowałemu kolegi na leżaku, a potem matka znajdowała mi miejsca na kolejnych tzw. stancjach. W moim przypadkużycie w tych szczególnych warunkach nie dopisało negatywnych elementów wychowania, choć mogłobyć niejednokrotnie inaczej.Studia na Wydziale Lekarskim zacząłem dość przypadkowo i naprawdę do dziś nie wiem, dlaczego taksię stało. Bardzo prozaiczną przyczyną był fakt, że kilkoro z moich kolegów także wybrało ten kierunek.Studia ukończyłem z wyróżnieniem w 1955 roku i otrzymałem nakaz pracy do Zakładów Sodowychw Mątwach k/Inowrocławia.Swoim, niebogatym przecież, doświadczeniem służyłem pracownikom Zakładów Sodowych, poznajączasadę technologii, występujące dolegliwości, problem profilaktyki, analizując absencję chorobową.Leczyłem także chorych w miejscowej poradni rejonowej. Ale nie miałem jeszcze zdanej laryngologii.Recepty ,,in blanco” stemplował i podpisywał mi kierownik Wydziału Zdrowia szczęśliwy, że w ogóleznalazł kogoś do pracy w przemyśle.W oznaczonym dniu wyjechałem na egzamin. Rozmyślałem tak: „Pociąg z Inowrocławia do Łodzijedzie cztery godziny. Egzamin ma być w poniedziałek. Pozostaje mi, zatem do nauki niedziela i całecztery godziny w pociągu. To wystarczy”. Niestety, nie wystarczyło i profesor Radzimiński ustalił nowytermin za trzy tygodnie. Był to jedyny egzamin, który tak z marszu „oblałem”. Po trzech tygodniachponownie przystąpiłem do egzaminu. Zdałem, uświadamiając sobie, że jednak niedziela i cztery godzinyw pociągu, to trochę za mało, aby opanować ten przedmiot.Wracam do Zakładów Sodowych. Ponieważ wymyśliłem jakieś innowacje dotyczące bardziej szczegółowegoanalizowania absencji chorobowej, zostałem oddelegowany na kurs lekarzy przemysłowych doInstytutu Medycyny Pracy, gdzie po pewnym czasie wpadłem w oko ówczesnemu dyrektorowi Instytutu.Dalej sprawy potoczyły się, jak w kolorowym, bajecznie kolorowym kalejdoskopie. Po ukończeniukursu zaproponowano mi zmianę nakazu pracy i objęcie stanowiska kierownika ambulatorium Zakładów„Boruta” w Zgierzu oraz pół etatu w Instytucie. Za mieszkanie „kupiono” mnie także na stanowiskokierownika Wydziału Zdrowia. Miałem 27 lat i byłem szefem sześćdziesięciu lekarzy zatrudnionychw szpitalu miejskim i tzw. lecznictwie otwartym. Żadnego ani zawodowego, ani administracyjnego, aniżyciowego doświadczenia. Na szczęście szpital prowadził wspaniały człowiek i lekarz, dr Fijałkowski,z którego rad życiowych i zawodowych bardzo często korzystałem. Powoli zacząłem stawać się administratorem,a bezpośredni kontakt z chorymi utrzymywałem w trudny i bardzo wyrozumowanysposób, rozpoczynając specjalizację z chirurgii oraz pracując na rejonie i w pogotowiu. A więc pracaadministracyjna w Wydziale Zdrowia i być może kiedyś specjalizacja kliniczna - takie miałem plany,które zakłócił i zmienił pewien upalny lipiec. Każdej nocy coś się ,,chirurgicznego” działo. Ostry brzuch.Wyrostek. Pęcherzyk. Przepuklina.Tego lipca nie mogłem już wytrzymać i postanowiłem zmienić zainteresowania na inne, choć zbliżone.Jako specjalizację wybrałem laryngologię dlatego, że była to specjalność zabiegowa, nie wymagającawyłącznie pracy w szpitalu.Do kliniki przyjechałem w listopadzie 1959 roku. Profesor Radzimiński przyjął mnie bardzo uprzejmiei przychylnie ustosunkował się do projektu specjalizowania w ramach tzw. wolontariatu. Rozmawiającz profesorem, nigdy nie przypuszczałem, że po trzydziestu latach zajmę jego stanowisko w innym, co350 KRONIKARZ

prawda, gabinecie, choć z tymi samymi meblami. Byłem, więc wolontariuszem w klinice, a jednocześniekierownikiem Wydziału Zdrowia.Czas płynął, a ja dojeżdżałem codziennie na cztery godziny do Kliniki w Łodzi, wykonywałem -może nie najgorzej - swoje obowiązki wolontariusza, następnie powracałem do Wydziału Zdrowia,przygotowywałem zebrania organizacyjne, pisałem sprawozdania, obliczałem i oceniałem wskaźniki,uczestniczyłem w długich i czasem bardzo nudnych naradach na sesjach Rady Narodowej.Na kilka miesięcy przed planowanym terminem egzaminu specjalizacyjnego z laryngologii, mójnauczyciel, wychowawca i chyba także przyjaciel, profesor Aleksander Radzimiński zaproponowałmi stanowisko asystenta w Klinice. Stanąłem przed wielkim dylematem życiowym. Oto już niedługomiałem być specjalistą laryngologii i dopiero wówczas bez tej przeklętej szarpaniny między klinikąa administracją planowałem spokojnie pracować w Wydziale Zdrowia, a tu właśnie teraz nagle przychodzipropozycja zmiany moich zainteresowań i to w stronę zupełnie mi nieznanej pracy dydaktycznej, a przedewszystkim w stronę pracy naukowej, o której nie miałem najmniejszego pojęcia.Czy ta metamorfoza mi się uda?Zdecydowałem się jednak na asystenturę. Zacząłem zatem pracę w klinice. Był to szczególnie trudny,choć także bardzo przyjemny okres mojego życia zawodowego - okres, podczas którego uzyskałem kolejnestopnie specjalizacyjne, obroniłem pracę doktorską, przedstawiłem rozprawę habilitacyjną i uzyskałemtytuł docenta.Nim to się jednak stało, rozpoczęła się praca dydaktyczna od podstaw oraz praca lekarska i naukowa.Ta ostatnia bardzo symboliczna.Nadszedł czas ostrych dyżurów, które początkowo pełniłem jako „dublant”, a następnie już samodzielnie,mając pod telefonem dyżurującego adiunkta. Wtedy też zostałem „wyzwolony”, wykonując pierwszeoperacje polipów, migdałków, zatok czy resekcje przegrody. Powoli zaczynałem rozumieć i odczuwać tona własnej skórze, że nie ma dwóch takich samych operacji, tak jak nie ma dwóch takich samych ludzi.Zrozumiałem, że naprawdę nie ma małych i dużych operacji, czy zabiegów, bo każde z nich jest brutalnymwtargnięciem w fizyczną osobowość jednego człowieka nazwanego chorym przez innego człowiekanazwanego lekarzem. Długo nie mogłem się pogodzić z potworną myślą, że chory z nowotworem krtani,który następnego dnia ma być operowany, rozmawia ze mną ostatni raz w życiu.Ostry dyżur, co podkreślam do dzisiaj, jest zawsze niezastąpioną szkołą zawodowego życia. Wyrabiasię wówczas zdolność szybkiego myślenia, różnicowania objawów chorobowych, a przede wszystkimpodejmowania decyzji, od których zależy los chorego. To właśnie na ostrym dyżurze spotyka się najciekawszei najbardziej trudne do rozwiązania „krzyżówki”.Wręczenie operatorowi „medalu za ucho” po wykonaniu pierwszej samodzielnej operacji uchaKRONIKARZ 351

Tradycją stało się, że każde zakończenie stażu lub wykonanie pierwszej operacji zmuszało delikwentado przygotowania słodkiego poczęstunku zwanego „kawą”.Pamiętam doskonale dzień, w którym otrzymałem od kolegów „medal za ucho” po samodzielnymwykonaniu pierwszej operacji ucha. Do tradycji należały także noworoczne spotkania w domu profesora.Zapraszani byli wszyscy od adiunktów do stażystów i wolontariuszy. Piękny to i stary obyczaj wywodzącysię z niepisanego kultu różnych szkół medycznych. Zabawa była znakomita.Lata biegły, pojawiły się liczne publikacje oraz pomysł napisania pierwszego polskiego podręcznikaoperacyjnego w naszej specjalności, którego mój rękopis zachowałem. Profesor i pozostali współautorzypoprawiali go i uzupełniali. Była to ogromna dla mnie satysfakcja.Po latach badań nadszedł pamiętny luty 1970 roku, kiedy stanąłem przed Radą Wydziału, aby „excatedra” wygłosić wykład habilitacyjny i odpowiadać na zadawane pytania. Wszystko poszło dobrze.Na przyjęciu „pohabilitacyjnym”, w jeszcze milszym nastroju siedząc obok profesora Radzimińskiegopowiedziałem:- Nie wiem czy pan profesor pamięta jak „oblałem” egzamin z laryngologii?Profesor popatrzył na mnie ze zdziwieniem i odparł krótko:- Porozmawiamy o tym jutro, już bez alkoholu.A kiedy następnego dnia powtórzyłem profesorowi to samo, polecił p. Marii, sekretarce przynieśćksiążkę ze stopniami egzaminów.- Która grupa? – zapytał.- Siódma - odpowiedziałem. I rzeczywiście było tak jak mówiłem.- Dobrze, że mi o tym nie powiedziałeś kilkanaście lat temu - mruknął pod nosem profesor. - Pewnonie mógłbyś zostać laryngologiem.I dodał - popatrz jak to się można sugerować czymś, co w rzeczywistości potem nie jest tak ważne.Na pewno miałeś, jak i ja, kolegów, którzy w gimnazjum lub na studiach byli prymusami, natomiastpotem, w życiu zawodowym w ogóle nie wyrośli ponad przeciętność. I oczywiście jest także odwrotnie,choć nie często. Lubię cię - profesor poklepał mnie po ramieniu - i dobrze się stało, że nie pamiętałemtwego egzaminu sprzed lat.Po habilitacji profesor powiedział mi któregoś dnia, że jeśli nauczę się szybko francuskiego, otrzymamstypendium Fundacji Portmanna we Francji w Bordeaux. Francuskiego uczyłem się w gimnazjum. Aleczy to kto kiedy nauczył się języka obcego w szkole? Podstawy, jakie takie były, ale tylko podstawy.Miałem na to jeden rok. Zaczął się maraton po kilka godzin dziennie przy pomocy nauczyciela, ale takżeza pomocą płyt. Orientacyjny, bardzo orientacyjny egzamin w ministerstwie zdałem. Zatem Francja -z licznymi przygodami.We Francji moje zainteresowania skupiły się przede wszystkim wokół problemów rozpoznawania ileczenia zawrotów głowy oraz wokół operacji poprawiających słuch, w tym szczególnie dotyczyły leczeniaotosklerozy.Trzeba pamiętać, że w tym czasie operacje tego typu wykonywane były tylko w kilku ośrodkachakademickich. A więc ucho. Aby żartobliwie na wzór rysunków J. Effela podkreślić znaczenie uchaprzygotowałem następujące opowiadanie:Dawno, bardzo dawno temu, kiedy Pan Bóg budował świat, pewnego dnia usiadł zmęczony na kamieniupod drzewem. Nagle przyszedł do niego anioł i rzekł:- Panie brakuje nam gliny, aby temu monstrum, które wykonujemy przy Twojej pomocy, a które nazywaszczłowiekiem, przyprawić ucho.Pan Bóg rzekł - Nie szkodzi. Ucho człowiekowi nie będzie potrzebne do życia. Po długiej przerwieanioł powiedział:- Jak to Panie? A jeżeli jakaś piękna kobieta temu człowiekowi powie: „Ja cię kocham”, a on tego nieusłyszy? Przecież po wyznaniu „ja cię kocham” zaczyna się życie.Pan Bóg pomyślał i rzekł:- Dobrze. Masz rację. Macie tu glinę, doróbcie temu człowiekowi uszy. Uszy będą naprawdęnajważniejszym narządem potrzebnym do życia.Po moim wielomiesięcznym pobycie naukowym we Francji oraz powrocie z Włoch w ramachuzyskanego dłuższego stypendium w Sassari i Parmie spotkał mnie wielki osobisty dramat – zmarł mój352 KRONIKARZ

Adam bez ucha nie słyszy wyznaniaKRONIKARZ 353

Lekarze stażyści w znanym na świecie Instytucie im. Portmanna w Bordeaux. Od lewej stoją: C. Barionuevo(Brazylia), M. Grelet (Brazylia), J. Levi (Chile), B. Latkowski (Polska); siedzą od lewej: R. Asorga (Meksyk),M. Irribaren (Wenezuela), C. Zini (Włochy)Operacja pod mikroskopem - pierwsze kroki mikrochirurgii ucha354 KRONIKARZ

Wychowawca, Nauczyciel i Przyjaciel prof. Aleksander Radzimiński.Ze względu na tzw. „układy” zmuszony byłem zmienić miejsce pracy i nie bez niepokoju, i oczywistychkłopotów, zostałem jako cywil kierownikiem Kliniki Otolaryngologicznej WAM w Łodzi przy ul. Że-Parma - zabytkowa katedra i baptysteriumZ prof. Carlo Zini w gabinecieKRONIKARZ 355

omskiego 113. Drugim cywilnym kierownikiem kliniki w CKP WAM-u w Warszawie przy ul. Szaserówbył w tym czasie znany ortopeda prof. Donat Tylman.Z niesłabnącą energią przystąpiłem do dalszej działalności dydaktycznej, naukowej, zawodowej i chybatakże społecznej, bo jakże inaczej nazwać dążenie do ukierunkowania zespołu Kliniki i przekazywanieW gabinecie Kliniki Otolaryngologii WAM - już jako szefZespół lekarsko-pielęgniarski Kliniki Otolaryngologicznej, WAM - w pierwszym rzędzie od lewej: A. Jankowska-Kucharska,D. Gryczyńska, B. Latkowski, B. Garbacz, J. Piotrowska; stoją od lewej - St. Markucki,Z. Dzwonnik, G. Wilczyński, W. Rosiak, P. Zalewski, K. Zbrzeźny, H. Otulska; stoją w II rzędzie od lewej - I.Czyżewski, Z. Gos, M. Stawiak, K. Białkowska, J. Olkusz, B. Kabza, K. Buczyłko356 KRONIKARZ

temu zespołowi tych wszystkich zasad małej i wielkiej deontologii, której mnie kiedyś nauczono, doodważnego przedstawiania swoich zasad i dążeń, słowem do tego wszystkiego, co tworzyć powinnosylwetkę postępowego lekarza i człowieka?W szpitalu powstało wiele innowacji między innymi wykonano pierwszą operację usunięcia krtani,radykalne usunięcie węzłów chłonnych szyi, rozpoczęto rutynowo operacje otosklerozy oraz usprawnionodiagnostykę narządu słuchu i zmysłu równowagi. W jakim stopniu udało się czegoś dokonać? - nie domnie należy taka ocena.Wreszcie po latach nastąpiło wydarzenie niezapomniane. Zawiadomiono mnie, że w sobotę 5 maja1979 roku mam zgłosić się w Belwederze po odbiór z rąk Przewodniczącego Rady Państwa uchwałyo przyznaniu mi tytułu profesora nadzwyczajnego. Muszę przyznać, że w moim przypadku byłem wówczasw kraju najmłodszym profesorem w swojej specjalności.Ponowne zaproszenie do Belwederu, tym razem, aby otrzymać najwyższy tytuł naukowy profesorazwyczajnego, miało miejsce siedem lat potem, w 1986 r.Moje dyplomy profesorskie: profesora nadzwyczajnego (13 IV 1979) i profesora zwyczajnego (16 X 1986)KRONIKARZ 357

W imieniu nominowanych powiedziałem : „Nasze belwederskie spotkanie jest również częścią udziałuwszystkich tu obecnych od akceptacji i wniosku Jego Magnificencji do tajnego głosowania włącznie.Dziękujemy za to szanowni koledzy i przyjaciele. To prawda, że „Dobry Los” prowadził nas pomyślnie dowytkniętego celu, prawda też, że towarzyszył mu niezmiennie przysłowiowy „łut szczęścia”, ale wszyscywiemy, że i losowi i szczęściu trzeba pomagać własną pracą, która niejednokrotnie w środowiskachnaszych specjalności uważana bywa za herezję. „Nie ma postępu bez herezji” - jak pisał kiedyś znakomityLudwik Hirszfeld - toteż także nasza herezja jest maleńką cegiełką w budowie olbrzymiego gmachu wiedzyi postępu medycznego.Zbliżają się święta i Nowy Rok 1987, z tej okazji pragnę złożyć wszystkim najlepsze życzenia, przedewszystkim, aby burzliwe tempo codziennego dnia zwalniało się i pozwalało dostrzegać piękno naszejziemi - piękno niezbędne do wyzwalania odruchów humanistycznych, bez których chory, nawet w otoczeniuprecyzyjnych aparatów i błyskotliwych komputerów - pozostanie sam i tylko sam.Życzę spokoju, zdrowia i pomyślnych realizacji nakreślonych celów.Kończę słowami Johna Colby „każdy człowiek powinien być łakomy i ciekawy wiedzy – przez całyczas trwania swojej wielkiej przygody, aż do dnia, kiedy już nie będzie rzucał cienia w słońcu”Ale właśnie wtedy, kiedy osiągnąłem najwyższy tytuł naukowy pojawiła się myśl, aby zebraći opublikować moje wiersze od bardzo wielu lat pisywane w chwilach rozmyślań o drobiazgach nibyoddalonych, a jednak bliskich codziennym przeżyciom. Oto kilka z nich:SZADŹA najpiękniej zimą jest w lesieGdy gałązki szadź bielą okrywaKażda milionami gwiazdek ozdobionaI jak kwiaty chciałbym je pozrywaćCicho... i tylko znienackaKępka śniegu gdzieś z szelestem spadnieSłońce z między drzew przyświecaMyślę, że nie może być już ładniejIdę wolno zaśnieżoną drogąA na śniegu ślady moje widaćMyśli gonią za minionym czasem -Wiosną życia - a dla mnie już zimaAle trwa to tylko jedną chwilęPiękno lasu odwraca te myśliIdą dalej bielusieńką drogąTaką drogą... co może się przyśnićŚWIECIDEŁKA CHOINKOWEZawsze nadchodzi taki momentGdy świecidełka choinkowePoukładane w pudełeczkachTrzeba na rok następny schowaćZawsze to robię z nutką żaluBo jest to jakieś pożegnanieA przecież nie wiem, co się z moją„Przygodą Ziemską” za rok stanieBo przecież musi kiedyś nadejśćDzień, który wszystko dla mnie zmieniI któreś Święta będę spędzał samGdzieś... w gwiazdozbiorze Kasjopei358 KRONIKARZ

PRZERWANA WYPRAWA(napisana po krwotoku z przewodu pokarmowego19.12.1999r.)Kiedy już wyprawa na „Kasjopeję”została przerwanaA spacer po „Mlecznej Drodze”odszedł w zapomnienieUspokoił się także kłąb myśli splątanychNiosących teraz spokój i dużo nadzieiI znowu widzę przez okno śniegu białe plamyI gawrona jak tłucze dziobem zamarznięte kęskiWspominam po głodówce najwspanialszysmak rosołku z „manną”Który tak bardzo mi pomógłw zapasach zwycięskichI znowu mogę śledzić chmur zawiłe wzoryNie myśleć jaką wartość ma hemoglobinaPozbyć się mogę wreszcie mych myśliupiornychI od początku „działalność” zaczynaćSANTA MARIAKiedy nad morzem upał się rozżarzyW jutrzejsze popołudnie powietrzem drgająceSpotkajmy się jednak na plażyNie przyjdziesz? Szkoda. Morze, piękna plaża....i słońceOszołomiony mnóstwem projektów i marzeńOczarowany pięknem Twej urodySam, więc zostanę na nadmorskiej plażyZe złotem słońca i bezkresem wodyLecz jednak pomyśl... może zmienisz zdanieI jutro w południe tak bardzo gorąceNa plaży w Santa Maria ze mną pozostanieszGdzie tylko my będziemy, morze... no i słońceSYLWESTERNoc jeszcze była bardzo mroźnaA śniegu prawie po kolanaGdyśmy do domu powoli wracaliPierwszego stycznia nad ranemMijały nas na śnieżnej drodzeŚmiejących się par barwne tłumyKończyła się noc sylwestrowaA każdy się bawił jak umiałNoc była jeszcze bardzo mroźnaGdyśmy do domu wracali nad ranemPijani... myślę bardziej sobą,A tylko trochę - szampanemCO SIĘ STAŁOCo się z nami stało - moi drodzyCo się stało – tak myślęŻe trudno jest się uspokoićBo też tak bardzo nas pozmieniałI zatarł ważne wydarzeniaBezwzględny, nieubłagany czasCo się z nami stało - moi kochaniŻe nie ma już w zeszytach kleksów,Że nic na jutro nie jest zadane,Że brak znajomych podpisów w indeksach,Że warkocze obcięte w pudełku schowane,Że na szafie leżą wystrugane miecze,Że fotografie z wycieraczek źle są powklejane,Wszystko to stygmat czasu przecieżCo się z nami stało - moi drodzyŻe ręce drżą dziwnie przy pisaniu słówŻe i blask w oczach jakoś dziwnie przygasłŻe szron otulił większość naszych główTo czas brutalnie zmienił nas i nasze twarzeŻe pozostały w pamięci tylkoEcha dawnych zdarzeńI my obecni w kosmicznej przestrzeniCo na wieczności zegarzeZnaczy... nie wiadomo jak długo jeszczeBo praw przyrody nie można już zmienić.KRONIKARZ 359

ZATRUWANIE POLSKIEJ MOWYByłoby jednak najprościejUciec od tej codziennościCo zasmuca nas i męczySiecią wulgarnych pajęczynKtóre odsłaniają przy temMiejsca najgłębiej ukryteBo nie tylko o sex chodziJak czytamy w prasie co dzieńTo afery i skandaleBędą umacniały stalePolityków grę obłudnąNa to mówię głośno – trudnoWięc o wiele będzie lepiejGdy do mowy się przyczepięWspominając wiele razyNowe dziwaczne wyrazyKtóre grzmią na wszystkie strony …..Ktoś jest czymś tam „ZNIESMACZONY”Albo Koleżanki i KoledzyNie mam o czymś „ŻADNEJ WIEDZY”Zamiast zwykle i po prostuMówić „NIE WIEM” – prosto z mostuMoże łatwiej jest tym stylemMówić „NA OBECNĄ CHWILĘ”Zamiast „teraz” lub „w tej chwili”„Quasi” – mówców się nie zmyliTe maniery – trzeba wierzyćNie tylko są wśród młodzieżyChociaż zgwałcić mogą alboPomalować ścianę farbaModne jest też – to już znacieMówić mądrze „W TYM TEMACIE”Jest tez jeszcze jeden znakPowtarzać – „DOKŁADNIE TAK”Trzeba mieć nie lada głowęBy tak niszczyć polską mowęCeluje w tym wielu znawcówI działaczy i sprzedawcówPan Bóg ich na pewno skarzeMyślą o dziedzinie a mówią w OBSZARZEMoże także Was przerażaćMiast – wprowadzać…mówią WDRAŻAĆWymyślono także bzduryJak na przykład – PROCEDURYTak, jakby nie można prościejMówić po prostu CZYNNOŚCIPostawiłbym wielka dwójęTym co mówią – coś SKUTKUJEPopisują się tym z męstwemZamiast mówić – jest następstwemChcecie wiersz mieć – to nie żartyPapier do „dwóch zer” – za twardyAle można myślę chybaNa pamiątkę wiersz zatrzymać.INTERNETOWE SPOTKANIERaz młody człowiek z komórką w ręceChciał się oświadczyć młodej panienceNo - czy oświadczyć – to może nieAle po prostu spotkać chciał sięTak, jak to teraz bywa na świecieZnalazł to cudo gdzieś w InternecieWybrali termin oraz godzinęZobaczył wówczas piękną blondynęA ona zaraz – niemal od rękiPokazywała mu swoje wdziękiKiedy w spódniczce super miniNiby przypadkiem chciała się schylićAby uniknąć miejskiego gwaruWięc pojechali do „hotel - baru”Tam przy stoliku – koniak, dwa wina, …Tak się powoli romans zaczynałPotem w pokoju – pani z tym panemRobili rzeczy na ogół znaneLecz wśród uniesień bardzo gorącychPrzeszkadzał nieco tapczan skrzypiącyAle skrzypienie to bardzo małoStare sprężyny „właziły” w ciałoRaniutko chłopak oczy przeciera:Boże najsłodszy - co za chimeraSen to, czy jawa, czy jakieś żartyMakijaż z twarzy zupełnie startyTysiące zmarszczek, a włos rzadziutkiI wcale nie blond, lecz siwy, krótkiNa domiar złego – pod kołdrą w nogachJest blond peruka mocno stłamszonaUbrał się, cicho opuścił pokójRecepcjonistce dał coś na bokuWrócił do domu nie patrząc w oczyBył to rezultat „przegranej” nocyA morał z tego jest znany przecieżNie szukaj przygód swych w Internecie.360 KRONIKARZ

W roku 1989 zwolniło się stanowisko kierownika kliniki w „mojej” łódzkiej Akademii. Zebrałempapiery i złożyłem je na ręce ówczesnego Dziekana, prof. Janusza Gregera przystępując do konkursu.A trzeba pamiętać, że było to po 14 latach mojej „banicji”. Wielu nowych ludzi w Radzie Wydziałui Senacie, którzy nie bardzo dokładnie znali moją drogę naukowo-dydaktyczną. Decyzja miała zapaśćw końcu września. Jakie miałem wakacje, nie potrzebuję wyjaśniać? Miałem jednak potężne wsparcieduchowe. To podobno pomaga „Losowi”.Wreszcie tuż przed początkiem nowego roku akademickiego zawiadomiono mnie o pozytywnej decyzjiRektora, prof. Marka Pawlikowskiego. A zatem wracałem wiedząc, że czeka mnie ogromnie dużo pracyreorganizacyjnej, dążącej przede wszystkim do zmiany sposobu myślenia zespołu i wskazania kierunku,w którym klinika powinna moim zdaniem zmierzać.Rozpocząłem starania mające na celu doprowadzenie do częściowego remontu i unowocześnieniaoraz zmiany organizacji i samego wyglądu kliniki. Powstały, więc trzy oddziały Otiatrii, Onkologiii Laryngologii Ogólnej.Rozbudowany został blok operacyjny, powstała nowa sala operacyjna. Uzupełniono pracowniebadania zmysłu słuchu i równowagi, a także zakupiono niezbędną aparaturę i narzędzia operacyjne.Unowocześniono sanitariaty, przygotowując zamiast wanien natryski. Maleńkim kroczkiem posunęliśmysię ku nowoczesności. Dla trzech docentów Kliniki wystąpiłem z wnioskiem o przyznanie im tytułuprofesora. Byli to koledzy: Maciej Gryczyński, Marek Łukomski i Tomasz Durko. Wnioski zostałyzaakceptowane w tajnym głosowaniu przez Radę Wydziału i zatwierdzone potem przez WładzeUczelni.Zespół lekarski Kliniki Otolaryngologii AM z nowym szefem (1989)KRONIKARZ 361

Promotor w gronie swoich doktorów na wieczorze w restauracji „Lyon”Na początku lat dziewięćdziesiątych zostałem powołany przez ówczesnego rektora prof. Jana Bernerana stanowisko koordynatora Regionalnego Ośrodka Kształcenia Lekarzy Rodzinnych, mając organizowaćkształcenie lekarzy rodzinnych, czyli odtwarzanie tego, co kiedyś już było.W latach powojennych model organizacyjny służby zdrowia tworzono z myślą o ideale (myśl możebyła słuszna), ale z biegiem lat do tej idealnej konstrukcji dobudowywano różne mało życiowe projekty,ciągle zakładając, że wszyscy pracownicy służby zdrowia będą nad głowami nosili symboliczne kółko„Simona Templara”. Rzeczywistość jest jednak nieubłagana i potwierdza, że wśród wielotysięcznejrzeszy pracowników służby zdrowia nie ma ani świętych, ani aniołów, a uposażenia i wyposażenia miejscpracy sprawiają, że symboliczne „kółko Templara” blednie i coraz bardziej zanika. Ochrona zdrowiapowszechna i bezpłatna. Jest to bardzo piękne, ale niebywale drogie.Niezbędne są zmiany organizacyjne ochrony zdrowia, zmierzające do utworzenia miejsc pracy dlalekarza rodzinnego lub grupy lekarzy rodzinnych pragnących tworzyć spółki. Zmiany te będą przezwiele, wiele lat inne w dużych aglomeracjach miejskich i zupełnie inne w małych miejscowościach, czyna wsi.I wreszcie, najważniejsze - w październiku 1994 roku ukazało się zarządzenie ministra zdrowiao specjalizacji lekarza rodzinnego, która do tej pory praktycznie nie istniała, ponieważ nie widzianopotrzeby, aby lekarz rodzinny był dobrze wykształconym lekarzem tzw. pierwszego kontaktu, ale także,aby wiedział o rodzinie to wszystko, co jest niezbędne, aby jej pomagać, nie tylko w sferze działanialekarskiego, ale i społecznego, czy socjalnego.Jako koordynator Regionalnego Ośrodka Kształcenia Lekarzy Rodzinnych skorzystałem z propozycji,aby zapoznać się z organizacją kształcenia i pracy lekarzy rodzinnych w Anglii, Holandii, Hiszpanii,Belgii, Austrii i Włoch.Nadszedł wyjazd, a dokładniej wylot, do wydziału kształcenia podyplomowego w Sheffield i Manchesterze,związany z zapoznaniem się z tamtejszym systemem.Ściemniło się już nieco, kiedy przez chmury „wyskoczyło nagle” oświetlone lotnisko w Manchesterze,na którym przed wejściem czekać mieli na mnie moi młodsi koledzy Kasia Kosiek i Maciej Godycki-Ćwirko. Ale ja wyszedłem innym wyjściem, chyba przez pomyłkę, dla VIP-ów. Odnaleźliśmy się jednak362 KRONIKARZ

i niebawem zostałem „zainstalowany” w hotelu wydziału kształcenia podyplomowego Uniwersytetuw Sheffield. Potem nastąpiły wyjazdy – staże wielu kolegów. Z programu PHARE otrzymaliśmyniezbędne środki.Ostatecznie wyremontowany został stary budynek po fabryce, w którym do dziś mieści się bazakształcenia lekarzy rodzinnych, dobrze wyposażona w sprzęt i umożliwiająca prowadzenie dydaktykiprzeddyplomowej, a także dydaktyki podyplomowej, czyli kształcenia podyplomowego, z uwzględnieniemoczywiście medycyny rodzinnej. Powstały także tzw. modelowe poradnie, czyli gabinety lekarzyrodzinnych zarówno w Łodzi, jak i województwie, ale powstało ich nie tyle, ile powstać mogło, gdybydyrektorzy ZOZ-ów potrafili znaleźć na swoim terenie poradnie, które po uzyskaniu znacznych środkówmogły być przekształcone w gabinety lekarzy rodzinnych.Założenie było takie - rozpoznać chorobę i rozpocząć leczenie aż do pomyślnego wyniku, jeśli jednakwystąpiłyby trudności - kierować chorego do specjalistów. Ponadto należało dążyć, aby lekarz rodzinny nietylko zajął się leczeniem, ale także wszechstronną opieką nad rodziną, aby stał się dosłownie opiekunem,doradcą i przyjacielem człowieka potrzebującego pomocy. Nie było i nadal nie jest to łatwe. A nie jestto łatwe ani u nas, ani w wielu innych krajach Europy.Pracowaliśmy nadal w myśl sentencji Turgieniewa: „...Nie można nic nie robić tylko dlatego, że niemożna zrobić wszystkiego...”, aby jak najlepiej wykorzystać doświadczenia nabyte za granicą i dostosowaćje najkorzystniej do naszych polskich warunków.Pracowaliśmy wspólnie, dostosowując programy do naszych polskich warunków, co wymagałoznacznego wysiłku i modyfikowania planów.Pomagali mi w tym szczególnie prof. Ewa Pakalska, dr med. Katarzyna Kosiek, dr med. MaciejGodycki–Ćwirko, dr Lidia Klichowicz, mgr Janina Trojnar, mgr Ewa Andrzejewska i wielu, wielu innych,których nie sposób wyliczyć. Składam wszystkim serdeczne podziękowanie, ponieważ RegionalnyOśrodek Kształcenia, choć pod zmienioną nazwą, nadal istnieje, przygotowując nowe zastępy lekarzyrodzinnych.Dziekan Wydziału Lekarskiego - prof. Dariusz Brykalski i Prodziekani: prof. Halina Plewińska, prof. BożydarLatkowski, prof. Józef DrzewoskiKRONIKARZ 363

Otwarcie pierwszej części Ośrodka Kształcenia lekarzy rodzinnychOtwarcie Regionalnego Ośrodka Kształcenia Lekarzy Rodzinnych. Prawie każde „dzieło” remontowane matakie zakończenie. Stoją od lewej: Janina Trojnar - współorganizator ROK - u, Maciej Godycki-Ćwirko, z-ca koordynatora,Bożydar Latkowski - koordynator, pełnomocnik Rektora, M. Pałaszewski - przedstawiciel programuPHARE, w Polsce, Wiktor Korościk - wicedyrektor ds. technicznych AM, Gabryela Zadumińska „duch ” ROK-u,K. Kapłoniak - wykonawca remontu364 KRONIKARZ

Zmieniają się warunki, ale przede wszystkim zmienią się także zespoły ludzi. I tak być powinno.Naturalne prawa natury. Nie mogę jeszcze na koniec pominąć bardzo ważnej sprawy: apelu o humanizacjęmedycyny, jaki przekazała Uczelni Światowa Akademia Medycyny.Na prośbę ówczesnego Rektora prof. Henryka Stępnia, przygotowałem szereg wykładów, wygłaszającje na krajowych konferencjach wśród kolegów lekarzy różnych specjalności. Było to ważne szczególnieteraz, kiedy następuje dehumanizacja medycyny i jawne naruszanie godności chorego.Z tymi wykładami związana jest pewna szczególnie miła dla mnie niespodzianka. Już po pierwszejkonferencji „okrągłego stołu” (kwiecień 2001) otrzymałem zawiadomienie, że Prezydium ŚwiatowejAkademii Medycyny przyznało mi za szerzenie idei humanizmu w medycynie – „Złoty Medal” im. AlbertaSchweitzera. Przyjąłem to wielkie wyróżnienie ze wzruszeniem. Tu krótka dygresja: tuż po wręczeniu„Złotego Medalu” 5 maja 2001 roku rozmawiałem z prof. Christianem Barnardem, kardiochirurgiem, który3 grudnia 1967 roku w szpitalu Groote Schur w Kapsztadzie, pierwszy w świecie dokonał przeszczepuserca u człowieka.- Panie profesorze - powiedziałem - wielu kardiochirurgów uważa, że technicznie operacja przeszczepuserca jest prosta.- Drogi kolego - odparł profesor - być może teraz tak, ale 34 lata temu ktoś musiał być pierwszy, abyodważyć się na taką decyzję i dokonać tego.Dzisiaj, wspominając moją rozmowę z prof. Barnardem sądzę, że pierwsze przeszczepienie sercazasługiwało na Nagrodę Nobla, lecz nieprzyznanie jej najlepiej obrazuje aforyzm: „... sukces to coś,czego nie wybaczą ci koledzy i „przyjaciele” ... ”.W wykładach tych między innymi powiedziałem: „Deontologia i dramat człowieka - upokorzeniai godność chorego, to zjawiska, które naprzemiennie mieszają się w tyglu oszalałej gonitwy naszych dnii naszych trudnych decyzji związanych z ratowaniem każdego zdrowia i życia.Deontologia to dziedzina mająca ukazać najwyższą jakość służebnej roli człowieka - lekarza w stosunkudo chorych potrzebujących opieki. Uważam, że wszelkie akcje „nacisku” na decydentów, zmierzającedo utrudnienia lub pogorszenia opieki nad chorymi, są naruszeniem godności chorych i chyba takżeich człowieczeństwa, ponieważ stają się oni przedmiotem, podkreślam – przedmiotem - handlowegoprzetargu na bazarze współczesnej rzeczywistości. Jeżeli zawinili decydenci (politycy), to organizatorzyprotestów - a zwłaszcza strajków - powinni usiąść spokojnie i wspólnie opracować pomysł na takieformy sprzeciwów, które będą dotyczyły tylko decydentów, aby pod żadnym pozorem nie łączyć i nieangażować do tych protestów chorych, którzy są niewinni i nie mogą być traktowani jak „chłopcy dobicia” w XVIII-wiecznych pałacach magnackich.Oczywiście od czasu, kiedy przed setkami lat Fenicjanie przekształcili handel wymienny nawartościowy kruszec - dziś nic albo prawie nic nie może być za darmo, ale w każdym państwie politycywinni dostrzegać niezbędne, delikatne, choć słabo widoczne niepisane prawa deontologii, zagubioneczęsto wśród surowych pisanych praw ekonomii wynikających z postępu cywilizacji i wspaniałego XXIwieku.Przypomnieć muszę, że pojęcie deontologii, od greckich słów deon - obowiązek i logos - nauka,a więc obowiązek zawodowy, zaproponował żyjący na przełomie XVIII i XIX wieku angielski prawniki filozof Jeremy Bentham. Tradycyjnie od lat deontologię łączy się z zawodem lekarskim, choć dlaczegotak jest, nie ma na to jednoznacznego wyjaśnienia. Myślę, że było to w jakiś sposób związane z panującąw końcu XVIII wieku pandemią dżumy dziesiątkującej ludność Europy, kiedy to ludzie umierali w okropnychmęczarniach i wymagali opieki innych, a następnie wiąże się to być może z tragedią rannychw początkach XIX wieku podczas wojen napoleońskich, szczególnie w czasie odwrotu Wielkiej Armiispod Moskwy. Tak czy inaczej, deontologia łącznie ze słowem lekarska jest symbolem obowiązku i powinnościzawodowej lekarza w stosunku do chorych potrzebujących pomocy.Ale deontologia rozumiana jako obowiązek zawodowy dotyczy w równym stopniu żołnierza strzegącegogranic ojczyzny, policjanta mającego zapewnić bezpieczeństwo obywateli czy strażaka niosącegopomoc w wydarzeniach losowych. Bo na przykład pali się wielopiętrowy dom na wirtualnej ulicySzczęśliwej 13, a do pożaru jedzie tylko jedna sekcja straży, ponieważ inne sekcje strajkują. Per analogiammożna to odnieść m.in. do podanych wyżej zawodów, choć jest ich o wiele więcej.Jestem lekarzem przeszło pół wieku, z czego 45 lat przepracowałem w szpitalach jako tzw. specjalistazabiegowy (chirurgia, laryngologia) i dlatego proszę, aby nikt z organizatorów akcji protestacyjnych nieKRONIKARZ 365

starał się mnie przekonać, że obecność na oddziale tylko ordynatora z lekarzem dyżurnym przez wieledni (tak jak na ostrym dyżurze) nie pogorszy jakości opieki nad chorymi. Jest to kłamstwo, w które nigdynie uwierzę. Propagatorom akcji protestacyjnych muszę przypomnieć, że szpital, przychodnia i gabinetlekarski to nie sklep odzieżowy czy fabryka obuwia. To coś o wiele, wiele bardziej ważnego. To miejsceosobistego dramatu wielu chorych, miejsce ciągłego niepokoju i miejsce nadziei, że wszystko pomyślniesię zakończy i powróci zdrowie. Aby to zrozumieć, potrzeba jednak niezbędnej wrażliwości, która winnabyć jedną z podstawowych cech charakteru przy wyborze zawodu lekarza.”I tak moja metamorfoza z lekarza rejonowego i urzędnika w Wydziale Zdrowia w lekarza klinicystęi profesora zwyczajnego (tytularnego) powiodła się wbrew wielu opiniom.W jej ostatnim stadium bardzo wiele zawdzięczam mojemu Koledze i Przyjacielowi byłemu RektorowiAkademii wspaniałemu, rozumnemu i życzliwemu człowiekowi, prof. zw. Leszkowi Woźniakowi, któregosugestia na posiedzeniu Rady Wydziału wpłynęła na moje dalsze losy.Może to, kim byłem i jestem zawdzięczam łutowi szczęścia, którego zawsze życzyła mi moja matka.Być może - ale zawsze starałem się, aby temu szczęściu odwdzięczać się pracą.Dyplom „Złotego Medalu” im. Alberta Schweitzera366 KRONIKARZ

Po wręczeniu „Złotego Medalu” im. Alberta Schweitzera na Zamku w Warszawie (5 V 2001) stoją od lewej:prof. Wojciech Kaniowski z Wrocławia, ks. prof. Andrzej Kryński z Częstochowy, prof. Bożydar Latkowski z Łodzi,prof. Krzysztof Marczewski z Lublina, gen. prof. Krzysztof Pajewski z Poznania, prof. Ryszard Szwed z Częstochowy,płk prof. Roman Tomaszewski z Warszawy, nadbryg. prof. Jerzy Wolanin z WarszawyZ prof. Christianem Barnardem tuż po wręczeniu „Złotego Medalu”KRONIKARZ 367

ANEKS Nr 1Moje wykłady dotyczące humanizmu w medycynie:1. Łódź (2001) Konferencja „Okrągłego Stołu” dla lekarzy i studentów2. Lublin (2002) Krajowa Konferencja Lekarzy Rodzinnych3. Warszawa (2002) Kongres Lekarzy Rodzinnych4. Białystok (2002) Polskie Towarzystwo Otolaryngologów i Lekarzy Rodzinnych5. Łódź (2002) Posiedzenie Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Lekarzy iOtolaryngologów6. Katowice (2003) Regionalna Konferencja Otolaryngologów7. Poznań – Licheń (2002) Krajowa Konferencja Otolaryngologów8. Łódź (2003) Konferencja Lekarzy Rodzinnych i Laryngologów9. Lipno (2003) Spotkanie z lekarzami pierwszego kontaktu w regionie10. Zakopane (2003) Zjazd Laryngologów Wojskowych11. Łódź (2003) Inauguracja roku akademickiego w Uniwersytecie Medycznym12. Bydgoszcz (2003) Jubileusz Akademii Medycznej13. Łódź (2004) Spotkanie w Klubie Pielęgniarek i Położnych14. Piotrków Tryb. (2004) Otwarcie filii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi15. Warszawa (2004) Krajowe Sympozjum Biologii16. Licheń (2005) Konferencja Lekarzy Rodzinnych z firmą GEERS17. Olsztyn (2005) Konferencja Lekarzy Rodzinnych i Otolaryngologów18. Łódź (2006) Konferencja Lekarzy Rodzinnych oraz studentów UM19. Toruń (2006) Kongres Lekarzy Rodzinnych20. Łódź (2006) Kongres Gastroenterologów368 KRONIKARZ

ANEKS Nr 2Moje autorstwo, współautorstwo a jednocześnie redakcja książekLp. Tytuły książek Wydawnictwo Rok wyd.1. Zabiegi i operacje w otolaryngologii PZWL Warszawa 19702. Zawroty głowy PZWL Warszawa 19723. Podstawy elektronystagmografii PZWL Warszawa 19764. Urazy w otolaryngologii PZWL Warszawa 19795. Uszkodzenia nerwu twarzowego PZWL Warszawa 19836. Postępowanie specjalistyczne w urazach głowy PZWL Warszawa 19847. Zawroty głowy - ich diagnostyka i leczenie „Polfa” Warszawa 19858. Technika podstawowych zabiegów i operacji w otorynolaryngologiiLARS Łódź 19929. Krótkie opowiadania do poduszki LARS Łódź 199210. Podręcznik otorynolaryngologii dla studentów medycyny i Wyd. Lek. PZWL Warszawa 1995stomatologii (Wyd. I).11. Zapisane myśli rymowane AM Łódź 199512. Otolaryngologia praktyczna Wyd. Lek. PZWL Warszawa 199613. Zarys historii otorynolaryngologii polskiej (1879-1995) AM Łódź 199614. Technika badania narządu słuchu i zmysłu równowagi Wyd. Lek. PZWL Warszawa 199715. Homotoksykologia kliniczna Aurelia, Baden-Baden 199816. Otoneurologia t. I i II Bell Corp. Warszawa 199817. Farmakoterapia w otorynolaryngologii Wyd. Lek. PZWL Warszawa 1998Otolaryngologia dla studentów (Wyd. II i III) wydanie Wyd. Lek. PZWL Warszawa 2004zmienione i uzupełnione18. Fantazyjno-kwieciste aforyzmy AM Łódź 199819. Elektronystagmografia praktyczna Wyd. Lek. PZWL Warszawa 199920. Technika zabiegów i operacji w otorynolaryngologii Wyd. Lek. PZWL Warszawa 200021. Otorynolaryngologia polska - ślady historii AM Łódź 200122. Poradnik dla protetyków słuchu Wyd. MAMOS Łódź 200123. Ślady znaczone faktami Wyd. MAMOS Łódź 200124. To nie pierwszy zbiór wybranych wierszy Wyd. AM Łódź 200525. Medycyna Rodzinna Wyd. Lek. PZWL Warszawa 200526. Medycyna Rodzinna - Repetytorium Wyd. Lek. PZWL Warszawa 200727. Otorynolaryngologia-Kompendium z wersją angielską Wyd. Lek. PZWL Warszawa 200728. Ucho, nos, gardło, krtań - co warto wiedzieć Wyd. Lek. PZWL Warszawa 200729. Postępowanie lekarzy rodzinnych w wybranych stanach Wyd. Lek. PZWL Warszawa 2008nagłych30. Choroby uszu nosa, gardła i krtani - w opiece podstawowej (w druku – PZWL)31. Stare i nowe wybrane - myśli rymowane (w druku) Wyd. UM ŁódźKRONIKARZ 369

370 KRONIKARZ

KRONIKARZ 371

372 KRONIKARZ

Dr Janina WielkaAKUPUNKTURA I REFLEKSOTERAPIAW przekazach rodzinnych mówiono, iż od zawsze chciałam być lekarzem i zajmować sięcierpiącymi. W okresie szkolnym działałam w harcerstwie prowadząc zastęp samarytanek.Byłyśmy szkolone w udzielaniu pierwszej pomocy w nagłych przypadkach. W tym celu udałonam się pozyskać znakomitego chirurga dr Tadeusza Zawadzkiego. Było dla nas zaszczytem,że możemy szkolić się u takiego mistrza.Po maturze bezskutecznie starałam się o indeks na wydziale lekarskim. Niepowodzenie niezniechęciło mnie do dalszego działania.W 1953 r. skończyłam 2-letnią Szkołę Felczerską. W tym samym roku rozpoczęłam pracęw ambulatorium Stacji Pogotowia Ratunkowego w Łodzi. Po 2-letnim okresie pracy zostałamskierowana za wzorową pracę zawodową i społeczną na kurs przygotowawczy na studia medycznedla felczerów w Warszawie.Po kursie dostałam się na drugi rok Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Łodzi.Uczelnię ukończyłam w 1960 roku. Pracę zawodową kontynuowałam przez całe studia. Podjęłampracę w Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Akademii Medycznej w Łodzi u prof. JanuszaBardacha.Drugą moją pasją obok medycyny jest podróżowanie i poznawanie świata. W 1970 rokutrafiłam z wycieczką do Indii. Wśród uczestników znalazła się osoba z zapaleniem nerwutrójdzielnego, z bardzo silnymi bólami twarzy. Jako młody lekarz starałam się pomóc, jednakKRONIKARZ 373

wszelkie środki w walce z uporczywymi bólami okazały się nieskuteczne. Wówczas przewodnikhinduski zaproponował wizytę u miejscowego specjalisty. Byłam zainteresowana i pojechałamz chorym i przewodnikiem. Wtedy po raz pierwszy zetknęłam się z zabiegiem akupunktury.Prawdą jest, że podróże kształcą. Nie potrafiłam zrozumieć, jak wkłucie kilku igieł w miejscadotknięte silnym bólem powoduje jego ustąpienie. Ziarno zostało zasiane... Zainteresowałam siętym zagadnieniem. Po powrocie do Polski szukałam w dostępnym piśmiennictwie światowymwytłumaczenia tego zjawiska. Nie znalazłam odpowiedzi.Dopiero w 1974 roku na Zjeździe Anestezjologów w Karpaczu zetknęłam się z doniesieniamina ten temat. Między innymi dr Bolesław Rutkowski, który był w Chinach i prowadził PoradnięPrzeciwbólową w Gliwicach, przedstawił pozytywne wyniki zastosowania elektroakupunkturyw różnych zespołach bólowych.W 1976 roku pracowałam jako anestezjolog. Dyżury, ciężka praca spowodowały w efekciechorobę. W trakcie badań diagnostycznych (próba bromosulfonowa) wystąpiły u mnie: utrataprzytomności, wstrząs anafilaktyczny, reanimacja.W następstwie wstrząsu oraz przemieszczenia mnie doszło do uszkodzenia splotu barkowego,który wywołał silne bóle nie reagujące na konwencjonalne leczenie. Szukając pomocy,przypomniałam sobie dr B. Rutkowskiego. W Gliwicach, w Poradni Zwalczania Bólupoddałam się zabiegom elektro-akupunktury. Byłam zdumiona i zachęcona pozytywnymrezultatem leczenia, które doświadczyłam na sobie. Rozpoczęte leczenie przerodziło się w miesięczneszkolenie dzięki życzliwości dr B. Rutkowskiego i jego współpracowników (dr TaidaNiedziałkowska, dr Jerzy Otto). Po szkoleniu w Gliwicach zakupiłam igły do akupunkturyi odpowiednią aparaturę. Wróciłam z postanowieniem zajęcia się leczeniem bólu przewlekłego.Pierwszy zabieg wykonałam w Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej AM w Łodzi, kierowanejprzez prof. Wiesławę Partykę. Elektroakupunkturę wykonałam u chorej z nerwobólem trzeciejgałązki nerwu trójdzielnego. Po kilku zabiegach ból ustąpił. Efekt terapeutyczny spowodowałżywe zainteresowanie wśród lekarzy. Wiadomość trafiła nawet do miejscowej prasy.Szukałam nowych źródeł wiedzy na ten temat. W tym samym roku wyjechałam na wycieczkędo Wietnamu. Miałam listy polecające do lekarzy wietnamskich, praktykujących w Polsce374 KRONIKARZ

w klinice prowadzonej przez prof. Wiktora Degę. Dzięki temu miałam możliwość zapoznaniasię z pracą lekarzy zajmujących się akupunkturą w szpitalach w Hanoi i Sajgonie. Poznałamziołolecznictwo, specjalne masaże, terapię manualną i zastosowanie akupunktury w różnychschorzeniach. Byłam zafascynowana tymi metodami.Po powrocie do kraju zgłosiłam się do światowej sławy w zakresie leczenia bólu prof. dr hab.Antoniego Prusińskiego, twórcy pierwszej w Polsce Poradni Zwalczania Bólów Głowy. Mojapropozycja zorganizowania i prowadzenia Poradni Zwalczania Bólu przewlekłego metodamimedycyny Dalekiego Wschodu była zaskoczeniem dla Profesora. Jak mi się udało przekonaćprof. A. Prusińskiego do tych, jak mówiono, „szamańskich” metod? – do dziś nie wiem.W lutym 1978 roku na wniosek prof. A. Prusińskiego powstała Poradnia Bólu przewlekłego,zamieniona następnie na Poradnię Refleksoterapii przy Katedrze i Klinice Neurologii. Zostałamkierownikiem tej Poradni, tym samym przeniesiono mnie z Zakładu Anestezjologii do KlinikiNeurologii. Zakres działalności Poradni obejmował dydaktykę dla studentów IV roku stomatologiii V roku Wydziału Lekarskiego, usługi medyczne i działalność naukową. W ramach szkoleniapodyplomowego lekarzy prowadziłam zajęcia z akupunktury.W tym czasie w Warszawie prof. Zbigniew Garnuszewski powołał Polskie TowarzystwoRefleksoterapii przy Polskim Towarzystwie Lekarskim, które następnie wydzieliło się i jakosamodzielne zmieniło nazwę na Towarzystwo Akupunktury. Prof. Garnuszewski od października1978 roku organizował systematycznie szkolenia dla lekarzy zajmujących się akupunkturą. Będącjuż wykładowcą, uczestniczyłam także w tych szkoleniach.Ośrodek, który stworzyłam w Łodzi pracował w latach osiemdziesiątych na wysokichobrotach. Do Poradni skierowany został dr Lech Bujwid. Stale współpracowałam z lekarzamikonsultantami z zakresu neurologii, psychologii, fizjoterapii. Jednocześnie rozwinęła się staławspółpraca z uzdrowiskiem Świerardów-Zdrój. W działalności naukowej wdrożyłam nowąmetodę japońską diagnostyczno-leczniczą Ryodoraku, która pozwala ocenić stan punktówakupunkturowych na meridianach. Następną metodą wprowadzoną przeze mnie w Poradni byłoPole Elektromagnetyczne.Działalność ośrodka znalazła oddźwięk w Ambasadzie Chińskiej. W wyniku tegoniespodziewanie dostałam zaproszenie na II Sympozjum Międzynarodowe w Pekinie. Ambasada„awansowała” mnie w zaproszeniu na dyrektora Centrum Akupunktury w Łodzi, co wywołałożarty z nowego „dyrektora”.Równolegle zakwalifikowana zostałam przez AM w Łodzi na wyjazd szkoleniowy doMongolii.W Ułan Bator dowiedziałam się o zakwalifikowaniu na sympozjum do Pekinu. Własnymiśrodkami, sama wybrałam się pociągiem transsyberyjskim z Ułan Bator do Pekinu. Była toKRONIKARZ 375

niezapomniana podróż. Jechałam klasą turystyczną dla miejscowych podróżnych. Byli gościnni,musiałam poznać kuchnię i zwyczaje podróżnych mongolskich, chińskich i rosyjskich. Po dwóchdniach dotarłam do Ambasady Polskiej w Pekinie, gdzie czekałam na pozostałą delegację z polskiz prof. Z. Garnuszewskim na czele. Na zjeździe przedstawiłam pracę na temat zastosowaniaakupunktury w Blepharospazmus. Współautorką była prof. dr hab. Irena Świetliczko, kierownikKliniki Okulistycznej AM w Łodzi.Moja aktywność naukowa oraz uzyskane efekty terapeutyczne wywoływały coraz większe zainteresowanie.Poradnie przy łódzkiej uczelni odwiedzali profesorowie z różnych stron świata i ichasystenci. Ciekawi byli, jak medycyna Wschodu przyjmowała się na uczelni Zachodu. Efektemzainteresowania było następne zaproszenie na 6-tygodniowe szkolenie do Korei Północnej.W dziesięciolecie działalności Poradni Zarząd Główny PTA zorganizował sesję naukowąw Łodzi, a dowodem uznania dla mojej działalności było wystąpienie prof. Z. Garnuszewskiegodo Rektora AM prof. Jana Bernera o powołanie mnie na stanowisko specjalisty regionalnegods. akupunktury. Po śmierci dr L. Bujwida skierowana została do pracy w Poradni dr JolantaUrbaniak, neurolog.W 1991 roku został zarejestrowany samodzielny regionalny Oddział Łódzki TowarzystwaAkupunktury, którego prezesem została autorka artykułu, od 1995 roku prezesurę Oddziałuobejmuje dr Piotr Woźniak, który od 2001 roku pełni również funkcję prezesa PolskiegoTowarzystwa Akupunktury. Oddział Łódzki organizował i organizuje liczne konferencjemiędzynarodowe z udziałem gości zagranicznych z Białorusi, Ukrainy, Chin i Singapuru.W 1995 roku powstała w Łodzi redakcja czasopisma Akupunktura Polska, której redaktoremnaczelnym jest dr Piotr Woźniak.Ośrodek Refleksoterapii przy AM w Łodzi w okresie działalności opublikował 20 artykułóww czasopismach krajowych i zagranicznych.W 1994 roku przeszłam na emeryturę. Działam dalej w Zarządzie Głownym PTA, gdziejestem wiceprezesem. W 1997 roku delegacja PTA czynnie uczestniczyła w sympozjummiędzynarodowym w Pekinie.Oddział Łódzki PTA przy Instytucie Centrum Zdrowia Matki Polki współuczestniczyłw realizacji umowy rządowej. Umowa podpisana przez premiera Jerzego Buzka obejmowaławspółpracę w zakresie medycyny integracyjnej w Polsce i w Wietnamie. Koordynatorem tegoprojektu badawczego był doc. dr hab. Piotr Woźniak.376 KRONIKARZ

BIOGRAFIE - SYLWETKI - WSPOMNIENIAProf. dr hab. Magdalena Wochna-SobańskaDr hab. Joanna SzczepańskaPROF. DR HAB. MED. KRYSTYNA BADZIAN-KOBOS(1921 - 2000)Profesor Krystyna Badzian–Kobos urodziła się 29 września 1921 roku w Łodzi w rodzinieinteligenckiej. W czasie okupacji pracowała jako robotnica w fabryce pończoch, a następniena robotach ziemnych. W Łodzi ukończyła szkołę powszechną i gimnazjum, a w roku 1946rozpoczęła studia na Wydziale Stomatologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Dyplom lekarza–dentysty otrzymała w roku 1951. Jeszcze jako studentka, ze względu na nieprzeciętne zdolnościi zamiłowania naukowe, została zatrudniona w Katedrze Dentystyki Zachowawczej – najpierw naetacie klinicznym, a od roku 1956 na stanowisku nauczyciela akademickiego. Przeszła wszystkieszczeble kariery naukowej w łódzkiej Uczelni – od młodszego asystenta, asystenta, starszegoasystenta, adiunkta, docenta – do profesora.KRONIKARZ 377

W 1958 r. działając zgodnie ze swoimi zainteresowaniami, rozpoczęła pionierską w skalikraju pracę budowy podwalin Stomatologii Dziecięcej - jako odrębnej dziedziny kliniczneji dydaktycznej. Zorganizowała, będąc w owym czasie starszym asystentem, PrzychodnięStomatologii Dziecięcej przy Katedrze Stomatologii Zachowawczej Akademii Medycznejw Łodzi. Pogłębiając wiedzę na ten temat i korzystając z publikacji zagranicznych, zwłaszczaz krajów skandynawskich, doprowadziła do utworzenia w roku 1962 samodzielnego ambulatoriumstomatologii dziecięcej. We wrześniu 1971 roku, wraz z powołaniem Instytutu Stomatologii,zostało ono przekształcone w Zakład Stomatologii Dziecięcej – p.o. kierownikiem Zakładuzostała doktor Krystyna Badzian-Kobos. W październiku 1977 roku po uzyskaniu stopniadoktora habilitowanego została mianowana na stanowisko kierownika Zakładu. W 1974 rokuuzyskała specjalizację II stopnia z zakresu stomatologii dziecięcej. Odbyła szkolenia krajowe wzakresie pedagogiki, statystyki medycznej, paradontologii i ortodoncji oraz zagraniczne w KliniceStomatologii Dziecięcej Uniwersytetu Karola w Pradze i Centralnym Instytucie Naukowo-Badawczym w Moskwie. Współpracowała także z innymi ośrodkami badawczo-naukowymim.in. w Niemczech i Rumunii.Na podstawie własnych doświadczeń i wzorców zagranicznych opracowała program nauczaniastomatologii dziecięcej, jako wyodrębnionego przedmiotu, obejmującego zajęcia dla studentów naIV i V roku studiów. Dzięki znajomości specyfiki leczenia stomatologicznego małych pacjentów,w dążeniu do poprawy opieki stomatologicznej nad dziećmi i młodzieżą w Polsce oraz dziękiuporowi i konsekwencji powstał program, który następnie został zaakceptowany i wprowadzonydo realizacji we wszystkich uczelniach naszego kraju.Funkcję kierownika Zakładu pełniła do odejścia na emeryturę w roku 1991.378 KRONIKARZ

Dorobek naukowyW 1964 roku uzyskała stopień naukowy doktora nauk medycznych po obronie pracy„Fluorescencja grzbietu języka jako metoda oceny niektórych stanów fizjologicznych i patologicznychu dzieci od 0 do 14 roku życia”. Tytuł doktora habilitowanego zdobyła w roku1975 na podstawie pracy pt.: ”Badania nad wpływem niektórych tłuszczów roślinnych na rozwójdoświadczalnej próchnicy zębów u chomików złocistych”.Wśród różnorodnych kierunków zainteresowań naukowych Pani Profesor dużą wagę mająprace dotyczące etiopatogenezy, diagnostyki i leczenia próchnicy, chorób miazgi i urazowychuszkodzeń zębów u dzieci. Na szczególne podkreślenie zasługują opracowania z zakresupsychostomatologii. Drugim nurtem zainteresowań naukowych były badania doświadczalne nazwierzętach nad znaczeniem czynników żywieniowych w profilaktyce próchnicy i szczepionkąprzeciwpróchnicową. Liczne publikacje z epidemiologii chorób jamy ustnej i profilaktykifluorkowej miały duże znaczenie dla organizatorów opieki stomatologicznej w regionie łódzkimi w całym kraju.Profesor opublikowała 64 prace naukowe w czasopismach polskich i zagranicznych. Wygłosiłakilkadziesiąt referatów na zjazdach krajowych i zagranicznych oraz na posiedzeniach PolskiegoTowarzystwa Stomatologicznego. Jest autorem 3 rozdziałów w podręczniku „Stomatologia wiekurozwojowego” - pod redakcją prof. Marii Szpringer-Nodzak, oraz 1 rozdziału w podręczniku„Pediatria kliniczna” pod redakcją prof. B. Górnickiego i B. Dębiec. Ma na swoim koncie udziałw realizacji 4 filmów instruktażowo-oświatowych z dziedziny profilaktyki stomatologiczneju dzieci.Praca dydaktycznaWażnym osiągnięciem Profesor Krystyny Badzian-Kobos było opracowanie w roku 1977programu nauczania studentów w zakresie stomatologii wieku rozwojowego, który zostałzatwierdzony przez Departament Szkolnictwa i Nauki MZiOS.Od lewej: dr Jacek Pypeć, dr Danuta Cichocka, Krystyna Kielmanowicz, prof. Krystyna Badzian-Kobos, AnnaAndrzejewska, prof. Magdalena Wochna-Sobańska, Wiesława Tworek, dr Jolanta Dębska, dr Krzysztof ŚlaskiKRONIKARZ 379

Program ten stał się wzorcem do zorganizowania nauczania stomatologii dziecięcej w całejPolsce.W przebiegu swojej pracy dydaktycznej Profesor prowadziła ćwiczenia kliniczne, seminariai wykłady dla II, III, IV i V roku stomatologii, a także w ramach zajęć z fizjologii narządu żuciaoraz propedeutyki stomatologii. Prowadziła także seminaria na VI roku wydziału Lekarskiegona temat próchnicy zębów i jej zapobiegania. Była opiekunem studenckiego koła naukowego,a także obozów naukowych m.in. w Błaszkach, gdzie badany był wpływ ponadoptymalnychdawek fluoru na organizm dziecka.Działalność społeczno-szkoleniowaProfesor Krystyna Badzian-Kobos była członkiem Krajowego Zespołu Specjalistycznegoi współautorem programu specjalizacji ze Stomatologii Dziecięcej, była członkiem PolskiegoTowarzystwa Stomatologicznego od chwili jego powstania. Przez 2 kadencje pełniła funkcjeprzewodniczącej Zarządu Sekcji Stomatologii Dziecięcej oraz członka Zarządu Głównegoi Zarządu Oddziału Łódzkiego.W związku z otwarciem w roku 1976 możliwości uzyskiwania specjalizacji przezstomatologów Profesor Krystyna Badzian-Kobos uczestniczyła w tworzeniu podstawmerytorycznych kształcenia podyplomowego. Jest współautorką programu i pytań na II stopieńspecjalizacji z zakresu stomatologii dziecięcej. Była kierownikiem i wykładowcą 47 kursówatestacyjnych i doskonalących. Pod Jej kierunkiem 52 lekarzy odbyło staże do specjalizacji zestomatologii ogólnej i z dziecięcej. Była wielokrotnie przewodniczącą komisji egzaminacyjnejna II stopień specjalizacji ze stomatologii dziecięcej i członkiem komisji na I stopień zestomatologii ogólnej. Pani Profesor była promotorem 4 prac doktorskich i opiekunem 1 rozprawyhabilitacyjnej. Recenzowała liczne prace doktorskie oraz artykuły drukowane w CzasopiśmieStomatologicznym.Jako członek Krajowego Zespołu Specjalistycznego w dziedzinie stomatologii współtworzyłaprogram fluorkowej profilaktyki próchnicy na lata 1985 – 1990, a następnie program – Kierunkii metody zapobiegania próchnicy zębów i chorobom przyzębia – na lata 1991 – 1995.380 KRONIKARZ

Nagrody i odznaczeniaZa działalność naukową, dydaktyczno-wychowawczą i organizacyjną Profesor KrystynaBadzian-Kobos otrzymała 7 nagród III stopnia Rektora Akademii Medycznej. W 1976 roku zostałauhonorowana doroczną nagrodą Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego za najlepszą pracęwydrukowaną w Czasopiśmie Stomatologicznym oraz 3 nagrodami PTS O/Łódź za wygłoszonereferaty. W roku 1982 otrzymała Dyplom Honorowy Polskiego Towarzystwa Stomatologicznegoza działalność na rzecz rozwoju stomatologii dziecięcej.Profesor Krystyna Badzian-Kobos została odznaczona: Srebrną Odznaką PTS (1974), ZłotymKrzyżem Zasługi (1974), Medalem im. H. Kleista (NRD – 1977), Medalem XXV-lecia PTS(1977), Odznaką Honorową m. Łodzi (1980), Złotą Odznaką PTS (1981).Profesor Krystyna Badzian-Kobos zmarła 21 sierpnia 2000 roku. Była doświadczonymi cenionym w kraju specjalistą w dziedzinie stomatologii dziecięcej, miała bogaty dorobeknaukowy, posiadała znaczne osiągnięcia związane z rozwojem młodej kadry nauczycieli,wykazywała ogromne zaangażowanie w kształceniu młodych lekarzy z regionu łódzkiego ikraju. Pozostaje w pamięci współpracowników i uczniów jako wybitny naukowiec, doskonałylekarz, nauczyciel i wychowawca wielu pokoleń studentów.KRONIKARZ 381

Prof. dr hab. Krystyna Badzian-KobosOd lewej: prof. Stanisław Suliborski, dr Ewa Bałczewska, dr Jolanta Skowron-Kobos (synowa), prof. JózefKobos (syn), Katarzyna Kobos (wnuczka), dr Marian Kobos (mąż), prof. Magdalena Wochna-Sobańska382 KRONIKARZ

Wydanie pośmiertne poezjiprof. dr hab. Krystyny Badzian-KobosWokół „Słownika”* Prezentowane wiersze i fotografie Redakcja “Kronikarza” otrzymała dzięki uprzejmości syna Pani Profesor,prof. dr. hab. Józefa Kobosa, prodziekana Wydziału Pielęgniarstwa i Położnictwa Uniwersytetu Medycznegow ŁodziKRONIKARZ 383

Zatwierdzanie hasełPowiedzmy sobie bez plotek,jak było z hasłem „nagniotek”Na jednym naszym zebraniuPrzy haseł zatwierdzaniu.Referent skonfundowany,Gorącym potem oblany,W skupieniu wielkim czyta,A zespól drzemie i kwita.Ten o spółdzielni marzy,Drugi – jak było na plaży,Trzeci – zjada śniadanie,Czwarty układa podanie.Skończył prelegent czytać.Każdy ma prawo zapytać:Czy uwypuklone zostało to ?Czy to potrzebne , albo to ?Chwileczka ciszy i wytchnienia ...Na każdej twarzy jest natchnienie ...Rozlega się już pierwszy głos:(Dla prelegenta jest to cios).Że szczegół ważny pominięty,Że odcisk może być wciągnięty,Że na początku zaraz w zdaniu,Że po ponownym przeczytaniu.Kwestia wychodzi na plan pierwszyCzy nie odgniotek termin lepszy ?Może wygniotek panowie ?Proszę niech każdy odpowie !To rzecz zastanawiająca !Poważny aspekt mająca !Czy to na nodze będzie ?Czy występuje wszędzie ?Czy to pochodzi od gnieść ?Czy to prawdziwa jest wieść ?Że gnieść to znaczy gnieść,A nie na przykład jeść ?I długa by była perora,Trwałaby aż do wieczora,Lecz nagle, z okna framugi,Odzywa się głos drugi:Że znając układ nerwowy,Korę i łuk odruchowy,Zgodnie z nauką Pawłowa ....Panie gdzie nogi, gdzie głowa ?!Inny głos krzykiem zgoła.Co do mnie nie znam tego,I nie mam zdania swego.Wiem, że w angielskiej literaturzeMuszę się wnet ustosunkowaćSzkolenia trzeba, ludzi wychować !Takie gadanie to wszystko bzduraNagniotek będzie gdy w bucie dziura.Otóż to właśnie ! Tu jest logika,Folia to pisze morfologika,Na cztery tkanki to się rozpadaMistrz pingpongistek tak nam powiada.Ach ! piśnie dziewczę zapłonionePo przedmówczyni trzymam stronę.Czy was to wszystkich nie zachwycaToż to z nagniotków przyzębica.Z punktu widzenia historykaDonośny głos ciszę przenika.Nie po raz pierwszy przypominamBy oprzeć się na VoluminachNagniotek słowo pożyteczneJednak czy bardzo jest konieczne ?Po co ta mowa mowa ? wszystko źle !Najlepsze hasło to Rp.Signore ! szepnie rentgenomamSpokój i cisza ! mówić ja mam.Tylko bez pośpiechu, po co ten chór ?Patologiczny nagniotek to twór.Nagniotek pisze się przez „N” duże.Czwarta osoba zalotna, miłaWszystkim zebranym tak obwieściła:z filogenezy przedmiot znam,I dane pewnie też już mam,że u antropitekusaNagniotek spostrzeżono w uszach !Na to odrzecze uczony mąż,Który zabierać głos lubi wciąż,Że leukoplakię oris znalazłNa dwu nagniotkach pięty naraz !I znów ktoś z miejsca się porywaI wszystkich słowników wzywaBy rzecz rozważyć dość krytycznie,i potraktować statystycznie.Hola panienko ! dość ! powoli !Od statystyki głowa boli,Nagniotki znane są z przed wiekaNa to jest dowód – czaszka człowieka.A głos skromniutki choć postać obfitaOrtodontycznie zebranych pyta:Czy po głębokiej amputacjiNie ma w nagniotkach komplikacji ?Nie ! rzecze Leader nasz pulchniutkiAnatomiczne to są skutki.I tu sportsmenka nie wytrzymałaRęce ze zgrozy załamałaEjże Kolego ! czy nie gorzej !Bo mnie się zdaje, że to zgorzel.384 KRONIKARZ

Tak jest odpowie Zdrowia WydziałJuż na tom formularze widział,Że tyczy się stomatologa.Niby nagniotek – to jest nogaLeczyć, leczyć trzeba oczywista ....I jak tu wybrnąć z sytuacjiKto zna się ? a kto nie ma racji ?Zamyślił się nasz wódz - a szkodaUsłużny mu Kryńskiego podał.Czy ten nagniotek jest coś wartCzy przeczytany był na żartCzy Jaswoin o tym coś porusza ?A Entin, Euler, sprawdzić muszę.Szukajmy prędko ! Nie bałamucićNagniotka nie ma ! hasło wyrzucić !Jaka kształcąca, jak rzeczowaByła dyskusja ta zebraniowa !Tę jedną tylko wspominam mileChoć jej podobnych było już tyle.KrakowiaczekJestem jednym z członkówZespołu Słownika,Gdy o tym pomyślęZgroza mnie przenika.Oj tak, tak niedobrze, oj niedobrze,Oj tak, tak niedobrze.Plan ja wykonujęTylko w dwu procentach,Chociaż kierownictwoDepcze mi po piętach.Oj tak, tak niedobrze, oj niedobrze,Oj tak, tak niedobrze.Hasła opisujęNa podstawie marzeń,Które zatwierdzonePrzechodzą bez wrażeń.Oj tak, tak niedobrze, oj niedobrze,Oj tak, tak niedobrze.HasłoA wnet niepokójW serca się wkradł.Co to jest hasło ?Kto by to zgadł ?Pobledli jak ścianaNie spali do rana,Myśleli, dumali i nic.A jedna malutkaDziewuszka skromniutkaWiadomość przyniosła !(I w oczach urosła),Że hasło co się rozwija, to słowoŻe hasło warianty posiadaŻe pracę należy rozpocząć na nowo,Inaczej zespół wysiadaKiedy zaś się w pracyNa źródłach opieramWszyscy odrzucają,Że aż dech zapieraOj tak, tak niedobrze, oj niedobrze,Oj tak, tak niedobrze.Aby słownik i jaPracował bez szkodyPoszukam na przyszłośćWłaściwszej metodyOj tak, tak niedobrze, oj niedobrze,Oj tak, tak niedobrze.BazaW pewien wieczór słotnyPaździernikowyZebrał się zespół ochotnyProsłownikowy.Gwarzyli, radzili,Wczasowe kurzyliI doszli do wniosku, że:Poemat wnet stworząSławę swą pomnożą,Być może – lecz kto wie ?I przyszło do głowy jednemunaukowcowi sprytnemuBy dzieło rozpocząć zażarcie,I wziąć się od razu za darcieSłownika GrewegoI jeszcze innegoMillera słownika i już !Ach darło się darłoAż serce zamarło,Że co pozostało ach cóż:Dwie grube okładkiDwadzieścia trzy kartki,Karteczki, strzępeczki i kurzKRONIKARZ 385

Spis źródełA teraz drodzy koledzySpisujemy źródła wiedzy.Czy Balzak posłuży nam ?Nie Giedroyć. Giedroycia mam.Dyskusja rozwija się w mig,Kto przyzwoitszy jest z nich ?Wybrano coś innego,Coś stomatologicznego.Słowniczek Krakowskiego.To dzieło podstawoweTam same rzeczy noweZa króla Ćwieczka wprost renomowe.I tak kolejno rozważywszyO wiele tomów pomnożywszyLiteratury spis podanoGiedryocia też nie zapomniano ?RybołówstwoSport to miły łowić rybyAle hasła owszem, gdybyŹródła były atrakcyjne,Romantyczne, fantazyjne.A tu tylko przyzębicaCaries, apex, ropowica,Rękaw, zgłębnik, wiertło, Black,Gutaperka, dryl i ćwiek.Na i w takim rzeczy stanieWziął się człowiek z a bujanie,Że są źródła z pograniczaŻe tak mało się zalicza.No i powstał haseł kwiat,Same perły, brzmi to tak:Noga, guzik, sznurowadło,Czajnik, lejek, stół i wiadro,Wąwóz, zero, mak, tabakaLufa, sznurek, mydło, pakaTak przeminął cały rokHaseł milion – w planie skok.386 KRONIKARZ

Mgr Marcin MożdżanPROF. DR HAB. FARM. ANTONI KOTEŁKO(1921 - 1982)Z okazji 25-rocznicy śmierci profesora Antoniego Kotełki, chciałbym wszystkim czytelnikomKronikarza przybliżyć życiorys i zasługi rektora Akademii Medycznej w Łodzi. Prof. A.Kotełko należał do tych osób, które niechętnie o sobie opowiadały. Był bardzo skromnymczłowiekiem.Antoni Kotełko urodził się 11 czerwca 1921 roku w Aleksandrowie koło Łodzi. Był synemEdmunda i Michaliny z Ciesielskich. Do 1939 roku uczęszczał do Miejskiego GimnazjumMęskiego w Łodzi. W czasie okupacji kontynuował naukę na tajnych kursach. Egzamindojrzałości zdał w Warszawie w 1942 roku. Następnie studiował na Wydziale ChemicznymTajnej Politechniki Warszawskiej, gdzie uczęszczał do końca II wojny światowej.Warto w tym miejscu przypomnieć o zamiłowaniu Antoniego Kotełki do przekazywaniawiedzy młodszym pokoleniom. Nie zważając na represje hitlerowskie, wraz ze swoją krewną,Stefanią Sztaudynger, nauczał młodzież szkoły średniej w miejscowości Puszcza Mariańska(byłe województwo skierniewickie).KRONIKARZ 387

Po wojnie naukę kontynuował na Politechnice Łódzkiej, gdzie w 1947 roku otrzymał dyplominżyniera chemii, natomiast po 3 latach uzyskał w tejże uczelni stopień naukowy doktora napodstawie rozprawy „Synteza niektórych tlenków fenylarsenawych”.Od 1947 roku rozpoczął pracę na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Łódzkiegou boku prof. dr Stanisława Kiełbasińskiego w Katedrze i Zakładzie Technologii ŚrodkówFarmaceutycznych. Po śmierci prof. St. Kiełbasińskiego, w 1955 roku, Antoni Kotełko objąłobowiązki kierownika katedry.Profesor Antoni Kotełko w latach 1946–50 jednocześnie pracował w Łódzkich ZakładachChemiczno-Faramceutycznych „Polfa” w dziale produkcji piperazyny i w laboratoriumzakładowym.W 1957 roku profesor odbył studia specjalistyczne w Instytucie FarmaceutycznymUniwersytetu w Bazylei, gdzie zdobywał doświadczenie w zakresie badania związkównaturalnych oraz we Frankfurcie nad Menem w 1958 roku, gdzie zajmował się syntezą związkówheterocyklicznych.W 1961 roku Antoni Kotełko otrzymał na Wydziale Farmaceutycznym tytuł naukowydocenta, na postawie pracy pt. „Studia nad procesami uwodornienia aminonitryli”, a 7 lat późniejzostał mianowany na profesora nadzwyczajnego, by w 1977 roku otrzymać tytuł profesorazwyczajnego.Antoni Kotełko należał do tych osób, które w sposób znaczący przyczyniły się do rozwojuWydziału Farmaceutycznego w Łodzi. Profesor był cenionym wykładowcą i doskonałymorganizatorem.W 1972 roku odbył wizytę na Uniwersytetach: w Berlinie i Greisswaldzie, a dwa lata później,przebywał w Republice Federalnej Niemiec, gdzie brał udział w posiedzeniach naukowych weFrankfurcie w ramach współpracy z prof. Walterem Reid z Zakładu Chemii Organicznej jakrównież w Instytucie Maxa Plancka we Freiburgu u prof. Lude Ritz.Do najważniejszych osiągnięć naukowo-badawczych profesora Antoniego Kotełki należą:• otrzymanie i zbadanie piperazyny szeregu pochodnych dwóch nieopisanych dotychczasukładów heterocyklicznych 7-członowych.• opracowanie nowej metody syntezy monoalkilowych pochodnych heksahydro-1,4-diazepiny, a następnie dwupodstawionych jej pochodnych. Należy zwrócić uwagę, żemetoda opracowana przez profesora była bardzo wydajna i tania do otrzymania. Na bazietego mechanizmu otrzymał ponad 40 nowych związków chemicznych potencjalnychleków o działaniu psychotropowym, spazmolitycznym i antyhistaminowym.• opracowanie syntezy nowych pochodnych (alkilowych) pierścieni 8 członowych z dwomaatomami azotu.Profesor Antoni Kotełko był także autorem wielu patentów syntezy leków, które zostałyprzekazane Zakładom Chemiczno-Faramceutycznym „Polfa”.Wykorzystując predyspozycje organizacyjne, powierzono Profesorowi stanowisko kolejno:dziekana Wydziału Farmaceutycznego AM w Łodzi 1(966-1969), prorektora ds. nauki(1969-1972) i rektora (1972-1981).Dzięki uzyskanym kontaktom naukowym w Bazyleii i Frankfurcie nad Menem, prof. AntoniKotełko wpłynął niewątpliwie na rozwój prac naukowych ośrodka łódzkiej farmacji.Natomiast jako rektor przyczynił się do podniesienia rangi uczelni w kraju i za granicą.Wiele uwagi poświęcał na nawiązanie kontaktów naukowych, wymianie myśli i poglądówz odwiedzającymi łódzką uczelnię wybitnymi naukowcami z kraju i z zagranicy.Był jednym z pomysłodawców budowy Centrum Kliniczno-Dydaktycznego AkademiiMedycznej w Łodzi. Wiedział jak trudne jest to zadanie, ale chciał stworzyć dla łódzkichstudentów godziwe warunki nauki.388 KRONIKARZ

Prof. Antoni Kotełko rektorem Akademii Medycznej w ŁodziProfesor był również zwolennikiem współpracy z zakładami przemysłowymi w Łodzi i pozamiastem, czego celem miała być poprawa higieniczno-sanitarnych, a także zdrowotnych warunkówpracy. W późniejszym czasie została nawiązana współpraca z sąsiednimi województwami:włocławskim, piotrkowskim i sieradzkim.Jego zdolności i umiejętności były także wykorzystywane w skali całego kraju. W latach1969-1972 był członkiem Sekcji Medycznej Rady Głównej Ministerstwa Szkolnictwa Wyższegoi Nauki, zaś od 1972 do ostatnich swoich dni życia - członkiem Rady Naukowej przy MinistrzeZdrowia i Opieki Społecznej.Zaangażowanie prof. Antoniego Kotełki w rozwój nauki w Polsce przyniosło Profesorowiogromny autorytet na wyższych uczelniach łódzkich, co znalazło odbicie w pełnieniu funkcjiprzewodniczącego kolegiów rektorów łódzkich uczelni (1974-1977), a w ostatnich latachw funkcji zastępcy przewodniczącego Rady Naukowej przy prezydencie Miasta Łodzi.W latach 1980-1981 był przewodniczącym Łódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu.Antoni Kotełko zreformował studia farmaceutyczne poprzez opracowanie programu nauczaniatechnologii chemicznej środków leczniczych (wykłady i ćwiczenia z technologii środkówleczniczych, inżynierii chemicznej i aparatury chemicznej), w związku z rozszerzeniem studiówkierunkowych o specjalizację technologii na ostatnich 2 latach studiów farmaceutycznych.Jego zasługą było również powołanie do życia Zakładu Biosyntezy w obrębie Instytutu Chemiii Technologii Leków, którego głównym zadaniem było przygotowanie studentów do wytwarzaniaśrodków leczniczych, głównie antybiotyków na drodze procesów mikrobiologicznych.Profesor cieszył się ogromnym poważaniem, czego dowodem mogą być liczne pracemagisterskie, których był promotorem. W Zakładzie Technologii Środków Leczniczychpatronowano ponad 80 obronom prac magisterskich, a w instytucie przeprowadzono 9 przewodówdoktorskich i 4 habilitacyjnych.Profesor Antoni Kotełko współpracował z ośrodkiem wrocławskim przede wszystkim z prof.Leonardem Kuczyńskim, który - jak wspominał Profesor - na początku jego drogi naukowejsłużył mu radą i pomocą.KRONIKARZ 389

JM Rektor Antoni Kotełko wręcza dyplom doktorski Romanowi GurynowiDoceniając te zasługi dla rozwoju łódzkiej farmacji, przedstawił senatowi AM prof. L. Kuczyńskiegojako kandydata do tytułu doktora honoris causa. Ziściło się to w dniu 27 października1981 roku jeszcze za życia prof. Antoniego Kotełki.Kolejną pasją profesora były kwiaty. Hodował je we własnym ogródku, a w domu miał rzadkieokazy. Ta pasja zapewne dawała mu odprężenie i przynosiła relaks w ciężkiej codziennej pracy.Nieliczni, którzy znali Antoniego Kotełkę z tej strony, wiedzieli że był wiceprzewodniczącymPolskiego Towarzystwa Lilii. Kochał lilie, a także tulipany, których miał ponad 4 tysiące odmian,zapakowanych i opisanych każdą z osobna.Prof. Antoni Kotełko za swoją działalność naukową i organizacyjną został uhonorowanywieloma odznaczeniami państwowymi m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu OdrodzeniaPolski i Złotym Krzyżem Zasługi, a także był laureatem innych nagród: Nagrody I 0 MinistraZdrowia i Opieki Społecznej, Nagrody Miasta Łodzi, medalem XXV-lecia AM w Łodzi, Złotym,Srebrnym i Brązowym Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju, wyróżniony odznaczeniemresortowym, pośmiertnie odznaczony tytułem i orderem Zasłużonego Nauczyciela PRL.Ponadto podczas pełnienia funkcji rektora, prof. Antoni Kotełko nawiązał ścisłą współpracęz Włocławkiem. Za zasługi dla Włocławka, mieszkańcy i miłośnicy miasta obdarzyli AntoniegoKotełkę zaufaniem, proponując mu stanowisko pierwszego prezesa Włocławskiego TowarzystwaNaukowego.Prof. Antoni Kotełko zmarł 23 listopada 1982 roku i został pochowany na cmentarzu katolickimna Dołach obok swoich rodziców - nauczycieli.Jak wspominał podczas ceremonii pogrzebowej ówczesny rektor AM, prof. Leszek Woźniak,390 KRONIKARZ

Antoni Kotełko „był człowiekiem bystrym, inteligentnym, a jednocześnie bardzo skromnym, a nawetnieśmiałym, nade wszystko jednak szlachetnym, niezwykle uczciwym i bezinteresownym”.Natomiast według prof. Stefana Groszkowskiego, Zmarły był człowiekiem wybitnym,cechowała go głęboka mądrość, prawość, skromność i pracowitość.Miał wielkie poczucie sprawiedliwości, był wrażliwy na wszelką krzywdę. Na co dzieńbył osobą dostępną dla wszystkich, cieszył się wielkim poważaniem i autorytetem, dużą wagęprzywiązywał do tradycji dobrych obyczajów akademickich.N e k r o l o g i Antoniego Kotełki, Dziennik Łódzki, Głos Robotniczy, 1982, Służba Zdrowia 1982 nr 31 s.7; Wspomnienia pośmiertne „Prof. Antoni Kotełko”, Głos Robotniczy, nr 243 z 13 grudnia 1982 r.; StefanGroszkowski: Przemówienie nad trumną A. Kotełki, 23 listopada 1982; H. Mikołajewska: „Antoni Kotełko(1921 – 1982) – wspomnienie pośmiertne”; Henryk Młodecki: Przemówienie nad trumną A. Kotełki, 23 listopada1982; Henryk Pankiewicz: Dr hab. Antoni Kotełko – profesorem zwyczajnym. Farmacja Polska 1978 nr 7 s.431–432, portr.; Tenże: Rektor Akademii Medycznej prof. dr hab. Antoni Kotełko – laureatem Nagrody MiastaŁodzi. Farmacja Polska 1980 nr 6 s. 371; Tenże: Prof. dr hab. Antoni Kotełko. Farmacja Polska 1983 nr 6 s.378-379, portr., bibliogr.; Leszek Woźniak: Przemówienie nad trumną Antoniego Kotełki, 23 listopada 1982;Annales Academiae Medicae Lodzensis 1984/1985 T. 25/26 s. 89-90, portr.; Skład osobowy i plan studiów na rokakademicki 1983/1984 / Akademia Medyczna w Łodzi. Łódź 1984 s. 206-208; Andrzej Kurnatowski: Profesorowiei docenci wydziałów medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1945-1964. Łódź 2003s. 106-107, portr.KRONIKARZ 391

Dr Katarzyna HaniszPROF. DR FARM. JAN MUSZYŃSKI(1884-1957)Jan Kazimierz Muszyński urodził się 3 lipca 1884 roku w Wólce Nosowskiej koło Białej Podlaskiej.Gimnazjum ukończył w 1903 roku w Warszawie, gdzie również stawiał pierwsze kroki w zawodzieaptekarskim. W 1907 roku złożył egzamin na pomocnika aptekarskiego, po czym rozpoczął studiafarmaceutyczne w Dorpacie w dzisiejszej Estonii. Już wówczas wyróżniał się wyjątkowymi umiejętnościaminaukowo-badawczymi, został asystentem znanego rosyjskiego botanika prof. MikołajaKuźniecewa. W tym czasie ukończył również kurs z bakteriologii i techniki mikroskopowej w miejscowymInstytucie Weterynarii. W 1909 roku uzyskał dyplom prowizora farmacji i objął stanowisko inspektoraOgrodu Roślin Lekarskich przy Uniwersytecie w Dorpacie.Po wybuchu pierwszej wojny światowej, w sierpniu 1914 roku został powołany do wojska, jakopomocnik kierownika apteki w szpitalu polowym Pułku Gwardii Konnej w Piotrogrodzie. Nakazemwładz wojskowo-sanitarnych, w latach 1915-1920 zarządzał Stacją Hodowli Roślin Leczniczych i Technicznychoraz fabryką chemiczno-farmaceutyczną, uruchomionymi na rzecz wojska w Suchumi naProf. dr farm. Jan Muszyński - Łódź (ok. 1947)392 KRONIKARZ

Jan Muszyński - Petersburg (1914)Jan Muszyński - Wilno (ok. 1925)KRONIKARZ 393

Kaukazie. Prowadził badania nad możliwością produkcji na tym terenie naturalnej kamfory i olejkueukaliptusowego. W tym czasie miał już gotową rozprawę naukową „Abrus precatorius i zafałszowaniapodobne do semen chequiritiae z anatomiczną charakterystyką rodziny Leguminosae”, ale w związkuz działaniami wojennymi dyplom magistra farmacji otrzymał dopiero w 1917 roku w Dorpacie. Był towówczas najwyższy stopień naukowy dla farmaceutów w carskiej Rosji, który odpowiadał tytułowidoktora farmacji, nadawanemu w monarchii austro-węgierskiej.Po powrocie do Polski w 1920 roku, pracował początkowo w Spółdzielni Zielarskiej „Planta”w Warszawie, a następnie w Wydziale Farmaceutycznym Ministerstwa Zdrowia Publicznego. W 1921roku wyjechał do Wilna, gdzie wziął udział w tworzeniu Oddziału Farmaceutycznego przy WydzialeLekarskim Uniwersytetu im. Stefana Batorego, a w nim pierwszej i jedynej wówczas w Polsce samodzielnejKatedry Farmakognozji i Uprawy Roślin Lekarskich. Dwa lata później uzyskał nominację nastanowisko profesora nadzwyczajnego w tej katedrze i dyrektora uczelnianego Ogrodu Roślin Lekarskich,a w 1937 roku został profesorem zwyczajnym. W latach 1921-1939 pełnił też funkcję dyrektora OddziałuFarmaceutycznego wileńskiego uniwersytetu. Po wybuchu drugiej wojny światowej pracowałw laboratorium przyaptecznym, a następnie został zatrudniony na stanowisku kierownika laboratoriumFabryki Chemiczno-Farmaceutycznej „Eska” w Wilnie.Profesor Jan Muszyński rozwinął w Wilnie szeroką działalność naukową i popularyzatorską. Jegozainteresowania skoncentrowały się wokół roślin leczniczych i otrzymywanych z nich związków naturalnych.Prowadził priorytetowe w tym czasie doświadczenia uprawowe, odmianowe i aklimatyzacyjne.Miały one ogromne znaczenie praktyczne, zwłaszcza w okresie nasilającego się kryzysu gospodarczego.U schyłku lat trzydziestych zyskał sławę i uznanie jako jeden z najwybitniejszych badaczy lekówroślinnych w kraju, a także za granicą. Jednocześnie był czołową postacią polskiej farmacji. W pierwszychlatach po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, brał aktywny udział w przygotowaniach do reformystudiów farmaceutycznych. Był też współautorem Farmakopei Polskiej II z 1937 r.W 1942 roku Profesor przeniósł się wraz z rodziną do Warszawy, gdzie pracował jako doradca naukowyi kierownik plantacji roślin leczniczych Towarzystwa Przemysłowo-Chemicznego Edward Gobiec i s-ka.Jan Muszyński obok zielarek na corocznym targu świętojańskim przy kościele św. Jana w Wilnie (ok. 1933)394 KRONIKARZ

Włączył się też w nurt spraw publicznych i patriotycznych. Był jednym z najaktywniejszych wykładowcówtajnego Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Warszawskiego. W czasie Powstania Warszawskiegopełnił cywilną służbę w powstańczych oddziałach sanitarnych.Po zawierusze wojennej, w 1945 roku przybył do Łodzi, gdzie zorganizował Wydział Farmaceutycznyw tworzącym się Uniwersytecie Łódzkim i do 1951 roku był jego pierwszym dziekanem. Jednocześniepodjął się trudnego w tamtych czasach zadania utworzenia łódzkiego ośrodka badań nad lekiem naturalnym.W tym celu zorganizował Katedrę Farmakognozji i Uprawy Roślin Leczniczych, którą prowadził aż dośmierci. W wyniku starań Profesora, już pod koniec 1945 roku na terenie łódzkiej dzielnicy Zdrowiepowstał Miejski Ogród Botaniczny, a w jego wydzielonej części Ogród Roślin Leczniczych. W krótkimczasie, ogród ten stał się nie tylko bazą szkoleniową dla studentów, ale również znaną w świecie placówkąeksperymentalną.Rozległa wiedza, intuicja naukowa, pracowitość i ogromny autorytet prof. J. Muszyńskiego zainspirowałypoczątkowo niewielki zespół Jego współpracowników do wytężonej pracy badawczej. Prowadzonoprace doświadczalne z zakresu uprawy i aklimatyzacji roślin leczniczych, prace anatomicznofarmakognostycznei fitochemiczne. Łódzki ośrodek farmakognostyczny w każdym z wymienionychkierunków, mógł poszczycić się znaczącymi osiągnięciami, przy czym szczególnie imponujący byłdorobek Profesora.Wśród prac agrotechnicznych, interesujące wyniki uzyskał w badaniach nad aklimatyzacją rącznikapospolitego (Ricinus communis) i aminka egipskiego (Ammi visnaga). Prowadził prace nad uprawą kilkugatunków doględy (Grindelia), pochodzących z Ameryki Północnej. Pod Jego kierunkiem przebadano wsumie 20 gatunków roślin, dostarczających surowców lekospisowych i pozalekospisowych, w tym kilkapochodzących ze znacznie cieplejszych stref klimatycznych.KRONIKARZ 395

Profesor Muszyński był znanym badaczem alkaloidów widłaka. Z ziela widłaka wrońca (Lycopodiumselago) otrzymał mieszaninę alkaloidów, którą nazwał selaginą i prowadził prace nad możliwościąwykorzystania jej w lecznictwie. Następnie zajmował się opracowaniem metod produkcji rutyny z zielagryki. Na początku lat pięćdziesiątych, związek ten wszedł do lecznictwa i długo był dostępny w polskichaptekach. Prowadził też badania nad surowcami tropinowymi krajowymi i zagranicznymi, podejmowałpróby hodowli sporyszu metodą sztucznego zakażenia żyta oraz szukał wydajnych krajowych surowcówgarbnikowych. W 1949 roku zainteresował się biostymulatorami, występującymi w zielu aloesudrzewiastego (Aloe arborescensi). Prowadzone przez Niego prace nad aloesem umożliwiły przemysłowąprodukcję preparatu o nazwie „Biostymina”. Powszechnie uważa się Profesora za wybitnego popularyzatorazielarstwa i ziołolecznictwa w Polsce oraz współtwórcę krajowego przemysłu zielarskiego.Profesor Muszyński jest autorem 342 publikacji naukowych i popularnonaukowych. Większość z nichto prace doświadczalne, doniesienia naukowe, podręczniki i skrypty z zakresu farmakognozji, botanikioraz zielarstwa i ziołolecznictwa. Jest wśród nich też wiele opracowań dotyczących farmacji stosowanej,bromatologii, toksykologii, historii farmacji oraz problematyki społeczno-aptekarskiej.W swojej pracy zawodowej dużo czasu poświęcał również dydaktyce i kształceniu młodych kadr.Ze szkoły prof. Muszyńskiego wyszło kilku samodzielnych pracowników tej specjalności, którzy objęlistanowiska kierownicze w uczelniach medycznych i instytutach resortowych w różnych częściach kraju.Wspominany jest jako wspaniały wykładowca i pedagog, człowiek o „renesansowym umyśle i wielkimsercu”.Profesor Jan Muszyński brał udział w pracach wielu komisji, komitetów, rad oraz towarzystwnaukowych i innych. W okresie wileńskim był członkiem: Komisji Fizjograficznej Polskiej AkademiiUmiejętności, Komisji Specyfikowej Farmaceutycznej Międzynarodowej Federacji Farmaceutycznej,Komisji Międzynarodowej Produkcji Roślin Leczniczych i Przemysłowych, Polskiego KomitetuZielarskiego, Komisji Specyfikowej Ministerstwa Opieki Społecznej, Komisji Farmaceutycznej NaczelnejPierwsza Rada Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Łódzkiego (1946 )(siedzą od lewej: prof. Jan Muszyński, prof. Zofia Jerzmanowska, prof. Adam Czartkowski, stoją od lewej: mgrWanda Ostrowska, z-ca prof. Czesław Dybowski, prof. Eugeniusz Michalski, prof. Władysław Karaffa-Korbut,prof. Stanisław Kiełbasiński, dr Robert Rembieliński, prof. Feliks Modrzejewski)396 KRONIKARZ

Rady Zdrowia, Sekcji Roślin Leczniczych Związku Zakładów Doświadczalnych Rzeczpospolitej Polskiej,Komisji Farmakognostycznej Farmakopei Polskiej i Państwowej Komisji Badania Specyfików. Byłczłonkiem: Polskiego Powszechnego Towarzystwa Farmaceutycznego i przewodniczącym OddziałuWileńskiego tego towarzystwa, Polskiego Towarzystwa Botanicznego (od chwili jego powstaniaw 1923 r.), Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie, Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego, TowarzystwaPrzyrodników im. Kopernika, Towarzystwa Popierania Produkcji Roślin Leczniczych w Warszawie,Towarzystwa Chemii Biologicznej w Paryżu, Towarzystwa Naukowego Wileńskiego. Pełnił funkcjęprezesa Wileńskiego Oddziału Towarzystwa Obrony Przeciwgazowej Ligi Obrony Powietrznej Polskii przewodniczącego Wileńskiego Towarzystwa Ogrodniczego. Został wyróżniony godnością członkahonorowego Warszawskiego i Wileńskiego Towarzystwa Farmaceutycznego oraz Związku ZawodowegoFarmaceutów Rzeczypospolitej Polskiej.W czasie pobytu w Łodzi pełnił funkcję przewodniczącego Zespołu Farmaceutycznego Rady NaukowejMinisterstwa Oświaty (1946-1952), rzeczoznawcy naukowego Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej dlaPracowników Nauki (1953-1957) oraz był członkiem Komitetu Nauk Medycznych Polskiej AkademiiProfesor ze studentami podczas zajęć w Miejskim Ogrodzie Botanicznym w Łodzi (1951)KRONIKARZ 397

Nauk (1955-1957), Rady Naukowej Instytutu Leków (1953-1957), Rady Naukowej Instytutu NaukowegoLeczniczych Surowców Roślinnych w Poznaniu (1947-1957), Komisji Leku przy Radzie NaukowejMinisterstwa Zdrowia (1951-1957). W latach 1948-1954 brał udział w pracach Komisji FarmakopeiPolskiej III i przewodniczył Podkomisji Redakcyjnej. Pełnił też funkcję doradcy naukowego ZarząduPrzemysłu Zielarskiego.Prof. Jan Muszyński miał ogromne zasługi w powstaniu i rozwoju Polskiego TowarzystwaFarmaceutycznego (PTFarm). Był współzałożycielem i pierwszym prezesem tego towarzystwa(1947-1950), twórcą Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego (1947) i członkiemjego zarządu (1954-1955). W 1956 roku nadano mu godność członka honorowego Polskiego TowarzystwaFarmaceutycznego. Ponadto uczestniczył w pracach Oddziału Łódzkiego Towarzystwa Przyrodnikówim. Mikołaja Kopernika, Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Botanicznego i ŁódzkiegoTowarzystwa Naukowego. Do końca życia był członkiem Krajowego i Międzynarodowego TowarzystwaEsperantystów.Interesował się wszystkimi problemami polskiej farmacji, w tym także sprawami zawodu aptekarskiegoi młodzieży farmaceutycznej. Zarówno w Dorpacie, jak i w Wilnie oraz Łodzi był emocjonalnie związanyze stowarzyszeniem studenckim o charakterze społeczno-patriotycznym, działającym początkowo podnazwą „Lechicja”, a następnie „Lechja”.W 1910 roku „Lechici” wyróżnili Profesora swoim członkostwemhonorowym.Za działalność naukową, dydaktyczną i społeczną otrzymał też wiele najwyższych odznaczeń i nagródpaństwowych, m. in. Krzyż Niepodległości (1930), Krzyż Oficerski (1948) i Komandorski (1954) OrderuOdrodzenia Polski, Medal X-lecia Polski Ludowej (1955), Krzyż Polonia Restituta.Prof. Jan Muszyński był uczonym o szerokich zainteresowaniach humanistycznych, które realizowałpoprzez propagowanie języka esperanto, zgłębianie historii farmacji oraz twórczość poetycką.Prof. Jan Muszyński w swoim gabinecie - Łódź (ok. 1950)398 KRONIKARZ

Zmarł 28 kwietnia 1957 roku w Łodzi i został pochowany na cmentarzu w łódzkiej dzielnicyRadogoszcz.Osiągnięcia i zasługi Profesora zostały docenione przez łódzkie środowisko farmaceutyczne. NazwanoJego imieniem aptekę i ulicę prowadzącą do gmachu Wydziału Farmaceutycznego i Biblioteki GłównejAM/UM. Na terenie gmachu znajduje się popiersie Profesora, ufundowane w roku 1970 przez Jegouczniów. Oddział Łódzki Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego uroczyście obchodzi kolejne rocznicezwiązane z życiem i działalnością Profesora.Popiersie prof. Jana Muszyńskiego w patio gmachu Wydziału Farmaceutycznego AM/UMA r c h i w u m Pracowni Historii Farmacji i Muzeum w Katedrze Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznegow Łodzi. Teczka personalna prof. dr Jana Muszyńskiego: Daniela Kaszczyk-Grodzicka: Jan Kazimierz Muszyński(1884-1957) i jego pozycja w polskich naukach farmaceutycznych. Annales Academiae Medicae Lodzensis 1984 T. 23 supl. 24ss. 89 portr. il.; Taż: Profesor dr Jan Kazimierz Muszyński – w 110-lecie urodzin. Łódź 1994 ss.28 portr.; Katarzyna Hanisz:Łódzka szkoła farmakognozji Jana Muszyńskiego. W: Rola nauczycieli łódzkich w tworzeniu dziedzictwa kulturowego Łodzi/ pod red. Sławomira Gali. Łódź 1998 s. 515-522: Wacław Jaroniewski, Daniela Kaszczyk-Grodzicka, Jerzy Sykulski:Pięćdziesięciolecie Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego w Łodzi 1947-1997. Łódź 1997 s. 32-33; Wacław Jaroniewski:Osiągnięcia członków Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Botanicznego w zielarstwie i ziołolecznictwie. W: 50 latPolskiego Towarzystwa Botanicznego na ziemi łódzkiej / pod red. Krystyny Czyżewskiej i Janusza Hereźniaka. Łódź 1996 s.90-92; Stanisław Kohlmünzer: Badania nad lekiem naturalnym. W: Dzieje nauk farmaceutycznych w Polsce 1918-1978 / podred. Zofii Jerzmanowskiej i Barbary Kuźnickiej. Warszawa 1986 s. 253-269; Andrzej Kurnatowski: Profesorowie i docenciwydziałów medycznych Uniwersytetu Łódzkiego i Akademii Medycznej w Łodzi 1945-1964. Łódź 2003 s. 180-181 portr.;Henryk Pankiewicz: Prof. dr farm. Jan Muszyński (1884-1957). Archiwum Historii Medycyny 1974 R. 37 nr 3 s. 375-377portr.; Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne / pod red. Jerzego Szewczyńskiego i Hanny Platy. Warszawa 2007 s. 69-70portr.; Robert Rembieliński: Jan Muszyński 1884-1957. Warszawa 1960 ss. 28 portr.; Halina Strzelecka: Lek naturalny.W: Dzieje nauk farmaceutycznych w Polsce 1918-1978 op.cit. s. 55-70; Maria Wolbiś: Myśl naukowa profesora dra Jana K.Muszyńskiego i jej kontynuacja. Materiały jubileuszowej sesji naukowo-historycznej – Profesor dr Jan Kazimierz Muszyńskiw 110-lecie urodzin. Łódź 1994 Rkps.KRONIKARZ 399

Jan Muszyński (grudzień 1945)Polskie AtenyW wielkiej Łodzi tak jak grzybyWyrastają wciąż wszechniceŁódź przekształca się w stolicęChociaż trochę tak „na niby”.W akademie zamienionoWszystkie kina, szereg dworówProfesorskie pełni gronoRolę „kinooratorów”.Biega student wiecznie głodnyNa wykłady dosyć liczneGdzie znajduje lokal chłodnySale mało akustyczne.Dla młodzieży wszyscy mająMiłe słówka i wskazówkiLecz niestety mało dbająAby miała i stołówki.Znali takie powiedzenieStarożytni myśliciele:„Zdrowa dusza w zdrowym ciele”Więc uważaj na jedzenia.Niech strawa nie będzie tłusta,Przesycona purynamiWięc wskazana jest kapustaI kartofle z buraczkami.Jeśli będzie chleb spleśniałyTo nie taka wielka winaJest to bowiem lek wspaniałyModna dziś... penicylina.Że idziemy dziś z postępemMamy radio i antenyWznieśmy okrzyk jednym tempemVivat Łódź – polskie Ateny.Daniela K a s z c z y k -Grodzicka: Profesor dr Jan Kazimierz Muszyński – w 110-lecie urodzin. Łódź 1994 s. 17-18.400 KRONIKARZ

Prof. dr hab. Tadeusz MosiniakMgr Andrzej StempelPŁK DR FARM. WIESŁAW ZDZISŁAW ŚWITEK(1937 - 2007)W pogodne popołudnie 31 października 2007 roku na Cmentarzu Wojskowym pod wezwaniemśw. Jerzego w Łodzi, liczne grono uczestników pożegnało zmarłego tydzień wcześniej płk. dr.n. farm. Wiesława Świtka.Urodził się 8 lutego 1937 roku w m. Stanisławka, pow. puławski, woj. lubelskie, w rodziniezamożnych rolników Józefa i Anieli z Daczyńskich, jako trzecie dziecko, po bracie i siostrze.KRONIKARZ 401

Szkołę podstawową ukończył w Wawolnicy, a świadectwo dojrzałości uzyskał w LiceumOgólnokształcącym im. Stefana Żeromskiego w Nałęczowie.W listopadzie 1957roku został powołany do spełnienia obowiązku zasadniczej służbywojskowej, w toku której złożył egzamin wstępny na Wydział Farmaceutyczny AkademiiMedycznej w Łodzi. Studia rozpoczął w 1958 roku jako podchorąży właśnie utworzonejWojskowej Akademii Medycznej.Przed ukończeniem studiów, w 1962 roku zawarł związek małżeński z Haliną Markowską,z którą ma dwóch synów: Sławomira (ur. 1964) i Krzysztofa (ur. 1971). Po uzyskaniu dyplomumagistra farmacji o kierunku analityka medyczna z dniem 22 stycznia 1964 roku i mianowaniuna stopień podporucznika odbył staż podyplomowy w wymiarze łącznym 12 miesięcy w apteceSzpitala Klinicznego WAM i Centralnej Składnicy Sanitarnej w Celestynowie. Wyznaczonyzostał w marcu 1965 roku na stanowisko st. asystenta Zakładu Wojskowo-Medycznego WAM(później, po zmianie nazwy – Zakładu Farmacji Wojskowej), którego kierownikiem był ppłk drfarm. Tadeusz Mosiniak, a następnie w wyniku kolejnych zmian organizacyjnych w Uczelnizajmował stanowisko st. asystenta personelu naukowo-dydaktycznego, którym pozostał domarca 1978 roku.Mimo uzyskania na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Łodzi w dniu 22lutego 1974 roku doktoratu na podstawie pracy: „Wpływ dawek sterylizujących promieniowaniagamma na leki”, której promotorem był prof. Feliks Modrzejewski, został mianowany adiunktemdopiero 10 marca 1978 roku.Od tej chwili aż do 8 kwietnia 1990 roku był adiunktem personelu naukowo-dydaktycznegoInstytutu Organizacji Ochrony Zdrowia Wojsk WAM oraz zespołu pracowników naukowodydaktycznych.Równolegle mianowany został na kolejne stopnie wojskowe do stopniapodpułkownika.W tym czasie dwukrotnie pełnił służbę w Siłach Pokojowych ONZ: od czerwca do lipca 1979roku jako kierownik laboratorium klinicznego Szpitala UNEF w Egipcie oraz od kwietnia dogrudnia 1982 roku jako kierownik laboratorium UNDOF w Syrii.W dniu 9 kwietnia 1990 roku został wyznaczony na stanowisko dyrektora Biblioteki GłównejWAM, którą to funkcję pełnił do 20 sierpnia 1996 roku, pozostając jednocześnie od lutego 1994roku adiunktem zespołu pracowników naukowo-dydaktycznych.W okresie kierowania przez niego Biblioteką główną podjęto prace nad komputeryzacjąBiblioteki, umożliwiającą dostęp do ogólnoświatowej literatury medycznej w systemie „Medline”oraz ewidencjonującą dorobek naukowy Uczelni w systemie „Expertus”, a także rozpoczętowdrażanie komputerowego systemu „Horizon”. Na tym stanowisku służbowym dr Świtek zostałmianowany pułkownikiem (1990).Jeszcze raz przełożeni wykorzystali Jego doświadczenie kierując go w ramach PolskiegoKontyngentu Wojskowego Sił Pokojowych ONZ w Libanie (UNIFIL) na stanowisko szefazaopatrzenia medycznego Kwatery Głównej. Przebywał tam od marca 1995 roku do kwietnia1996 roku.Płk dr Wiesław Świtek był człowiekiem bardzo ambitnym i pracowitym. Jego dorobeknaukowy obejmuje 30 prac opublikowanych w czasopismach krajowych i zagranicznych z zakresufarmacji stosowanej, których problematyka obejmuje zagadnienia trwałości postaci leków,metod sterylizacji oraz kinetyki uwalniania substancji czynnych z matryc polimerowych. Był ichautorem bądź współautorem. Posiadał specjalizacje II 0 z farmacji aptecznej (1974), organizacjizaopatrzenia medycznego wojsk (1976), analityki medycznej (1978). Nie stronił od uczestnictwaw doraźnych kursach z zakresu diagnostyki laboratoryjnej chorób tropikalnych i pasożytniczychw Instytucie Medycyny Morskiej WAM w Gdyni (1982), a także z zakresu podstaw użytkowaniamikrokomputerów IBM (1992). Posiadał udokumentowaną znajomość języka angielskiegow drugim stopniu (zaawansowanym) oraz języka niemieckiego w trzecim stopni (biegłym).402 KRONIKARZ

W kręgu jego zainteresowań była turystyka, był przewodnikiem wycieczek krajowych i zagranicznych.Po powrocie z ostatniego pobytu za granicą, z dniem 20 sierpnia 1996 roku, decyzją MinistraObrony Narodowej został zwolniony z zawodowej służby wojskowej i przeniesiony do rezerwywskutek osiągnięcia ustawowej granicy wieku.W ostatniej opinii służbowej Komendant WAM pisze: „... Pan płk dr n. farm. WiesławŚwitek jest oficerem wysoce zdyscyplinowanym, bardzo pracowitym, o dużych zdolnościachorganizacyjnych. Cechują go wysokie umiejętności zawodowe, rozległa wiedza specjalistycznai ogólna. Jest bardzo cenionym pracownikiem nauki. Cieszy się w swoim środowisku dużymautorytetem oraz szacunkiem i zaufaniem”.Z tą chwilą, rozpatrując nowy rozdział swojego pracowitego życia, dr Świtek postanowiłwykorzystać posiadaną wiedzę i podjąć pracę w farmacji aptecznej. Będąc absolwentem w zakresieanalityki medycznej, wobec braku praktycznego doświadczenia w pracy aptecznej, uzyskałprawo wykonywania zawodu aptekarza po odbyciu nakazanego przez Okręgową Izbę Lekarskąsześciomiesięcznego stażu na pełnym etacie, po czym rzucił się w wir pracy, tym razem cywilnej.Rozpoczął ją w wymiarze połowy etatu w aptece „Vitamina” w Zgierzu (1997-1998), późniejpracował już wyłącznie na pełnym etacie – był zastępcą kierownika w hurtowni leków „Rutfram”w Łodzi (1998-1999), pracownikiem i kierownikiem aptek w spółkach „Salix” i „Zdrowie”w Łodzi, Aleksandrowie Łódzkim i Brzezinach (1999-2004), kierownikiem „Apteki z Renomą”w Łodzi (2004-2005) oraz aptek w Bielawie i Popowie k/Głowna (2005-2007). Ostatnio, jużkrótko, był pracownikiem apteki w spółce „Nasza Apteka” w Łodzi (2007).Za swoją działalność naukową i służbową był wyróżniany m. in. Złotym Krzyżem Zasługi,Złotymi, Srebrnymi i Brązowymi Medalami „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” oraz „ZaZasługi dla Obronności Kraju”, a także Odznaką Honorową „Za Wzorową Pracę w SłużbieZdrowia”. Posiadał medal „W Służbie Pokoju”, trzykrotnie nadany przez Sekretarza GeneralnegoOrganizacji Narodów Zjednoczonych.Po półrocznej walce uległ bezlitosnej chorobie i odszedł przedwcześnie 24 października2007 roku.Cześć Jego Pamięci!KRONIKARZ 403

TABLICE PAMIĘCIMgr Andrzej KempaMgr Marta ZawadzkaTABLICE I NAPISY PAMIĄTKOWEPOŚWIĘCONE INSTYTUCJOM I PRACOWNIKOM SŁUŻBY ZDROWIAW przygotowanej do druku książce Tablice pamięci. Łódzkie inskrypcje pamiątkowe znalazły miejsceopisy 801 tablic pamiątkowych, umieszczonych na zewnętrznych lub wewnętrznych ścianach budynkówużyteczności publicznej, na placach i skwerach oraz w parkach. Tablice te świadczą o pamięci pokoleń,o przeszłości miasta i kraju, o dokonaniach uczonych, artystów, pisarzy i społeczników, przypominająwspółczesnym o zrywach powstańczych, bohaterów walk o niepodległość, coraz bardziej odległe leczwciąż pamiętane świadectwa martyrologii polskiej i żydowskiej społeczności miasta oraz ponure czasyzwalczania inicjatyw niepodległościowych przez reżim komunistyczny. Książka rejestruje też opisy tabliczniszczonych przez nazistów oraz tych, usuwanych ostatnio i miejmy nadzieję, przechowywanych jakodokument historyczny. Często tablice padają ofiarą zwykłego ludzkiego barbarzyństwa, są niszczone lubkradzione. Wspólnie ze współautorką książki, Martą Zawadzką, postanowiliśmy utrwalić na papierzetreści wspomnianych 801 tablic i napisów pamiątkowych, nie bacząc na rodzaj tworzywa służącegodo wykonania tablic (marmur, piaskowiec, brąz, żeliwo, mosiądz, utwardzona żywica itp.). Fragmentdotyczący tablic umieszczonych na zewnątrz budynków ukazał się w „Kronice Miasta Łodzi” (2007, nr1, s. 165-191; nr 3, s. 93-127 pt. Na początku jest słowo. (Tablice pamięci).404 KRONIKARZ

Siedemnastowieczny poeta i moralista Wacław Potocki (1625-1696) pisał: „Próżna ufność w marmurze,próżna i w żelezie, to trwa do skonu świata, co na papier wlezie”. Ta maksyma sprawdza się szczególniew odniesieniu do zniszczeń dokonanych przez nazistów, bo wprawdzie tablice zostały zniszczone lubprzetopione na armaty w zakładach zbrojeniowych, treść przetrwała i nie uległa zapomnieniu.Podczas gromadzenia materiałów do książki zarejestrowaliśmy 58 tablic lub napisów wyrytychna pomnikach znajdujących się na terenie szpitali i innych placówek służby zdrowia, w budynkachnależących do niedawna do Akademii Medycznej a obecnie do Uniwersytetu Medycznego. Czasem sąto tablice pamięci ofiar II wojny światowej, wśród których nie brakło lekarzy. Takie tablice znajdują sięw kościołach i w salach Urzędu Miasta Łodzi. Pełna treść tablic znajdować się będzie w przygotowywanejksiążce, o której wspomniałem na początku tego szkicu. Tutaj autorzy ograniczają się do uwzględnieniajedynie napisów dotyczących instytucji, nazwisk lekarzy, farmaceutów, sanitariuszek poległych w powstaniuwarszawskim. Dzięki transformacji ustrojowej można było ujawnić nazwiska oficerów lekarzyzamordowanych w Katyniu, a proch ziemi katyńskiej wmurować w ściany budowli.Na zasadzie wyjątku uwzględniliśmy obszerny tekst napisu widniejącego tuż przy wejściu doWojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. M. Pirogowa przy ul. Wólczańskiej 191/195, bo nie jestto klasyczna w rozumieniu tego słowa tablica pamiątkowa, tylko obszerny tekst dotyczący osoby i zasługtego wybitnego rosyjskiego chirurga.Czasem w treści tablic znajdują się pomyłki, których można było uniknąć. Autorzy starali się uzupełnićwiedzę o osobach wymienionych na tablicach na podstawie dostępnych im źródeł. Uwagi odautorskiewyróżniono mniejszą czcionką.Dla wygody czytelnika tablice uszeregowano w dwóch działach, z których jeden dotyczy tablicumieszczonych na zewnętrznych murach budowli, zaś drugi zawiera tablice znajdujące się wewnątrzbudynków.Opis poszczególnych pozycji zawiera: 1) adres obiektu w układzie alfabetycznym, 2) tekst napisuz podziałem na wiersze, wyróżnione mniejszą czcionką uwagi dotyczące autora projektu, wykonawcylub fundatora, daty odsłonięcia (jeśli informacje te udało się uściślić na podstawie prasy codziennej).Wśród uwag znajdują się też dodatkowe informacje biograficzne, jeśli ich nie zawierał tekst widniejącyna tablicy.Celem tej publikacji jest przybliżenie pracownikom i studentom Uniwersytetu Medycznego chlubnychtradycji łódzkiej służby zdrowia i wybitnych uczonych, którzy swoją codzienną pracą dydaktyczną i naukowązasłużyli sobie na pamięć potomnych i dobre wspomnienie.TABLICE ZEWNĘTRZNEALEKSANDROWSKA 159, Specjalistyczny Psychiatryczny Zespół Opieki Zdrowotnej. Szpital im.Józefa Babińskiego1. Pawilon III / im. prof. dr med. Antoniego Mikulskiego / 1872-1925 / trzeciego dyrektora szpitalaw latach 1914-1923, / późniejszego kierownika / Kliniki Psychiatrycznej w Wilnie / pioniera psychologiiklinicznej2. Pawilon IV / im. prof. dr med. Jana Mazurkiewicza / 1871-1947 / pierwszego dyrektora szpitalaw latach 1902-1907, / w późniejszych latach 1912-1947 kierownika / Kliniki Psychiatrycznej UniwersytetuWarszawskiego, / znakomitego psychiatry i neurologa, / twórcy polskiej szkoły psychiatrycznej3. Pawilon IX / im. prof. dr med. / Eugeniusza Wilczkowskiego / 1895-1957 / pierwszego kierownikaKatedry / i Kliniki Psychiatrii w Łodzi, / specjalisty krajowego, / prezesa Polskiego Towarzystwa /Psychiatrycznego.4. Pawilon X / im. doc. dr med. / Danuty Laskowskiej / ordynatora szpitala w latach: / 1953-1970.Danuta Laskowska (20 VII 1924-11 V 1970).5. Płk prof. dr hab. med. / Zdzisław Rydzyński / 07. 03. 1925 – 02. 01. 1996 / twórca powojennejpsychiatrii wojskowej / pierwszy kierownik Katedry i Kliniki Psychiatrycznej / Wojskowej AkademiiMedycznej (1967) / naczelny psychiatra Wojska Polskiego (1964-1991) / pracownik Szpitala im.Babińskiego (1950-1991) / W dowód pamięci / uczniowie i współpracownicy / Łódź 11 październik2002KRONIKARZ 405

HALLERA Józefa plac 1, Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 5 Uniwersytetu Medycznego.6. Gen. dyw. / prof. dr med. / Bolesław / Szarecki / 1874-1960Napis na cokole, na którym umieszczono popiersie gen. Szareckiego, wykonane według projektu artystyrzeźbiarza Mirosława Smroczewskiego. Popiersie znajdujące się na dziedzińcu szpitala, odsłonięto 14 V 1988r.7. Pamięci Profesorów i Pracowników / Wojskowej Akademii Medycznej / Łódź 22 czerwca 2002roku.Tablica umieszczona na cokole popiersia B. Szareckiego.8. 70 lat / Wyższego / Wojskowego / Szkolnictwa / Medycznego / 1922-1992Nad tekstem order Virtuti Militari.9. Kawalerom / Orderu / Virtuti / Militari / Aleksandrowicz Jan ur. 1906 / Bazała Leon 1904 / BerezaMichał 1903 / Dworak Zbigniew 1917 / Głód Zdzisław 1911 / Hornowski Sergiusz 1914 / Huczko Tadeusz1909 / Iwankiewicz Stanisław 1920 / Iwanowski Lech 1917 / Jankiewicz Józef 1910 / Jankowski Tadeusz1914 / Kaczanowski Gotfryd 1905 / Kaczkowski Antoni 1911 / Kaczyński Jerzy 1916 / Kafliński Wacław1904 / Kłosowski Józef 1913 / Kujawski Zygmunt 1916 / Malczewski Szczepan 1906 / Maraszek Jan1899 / Mockałło Cyryl 1898 / Natkański Marian 1912 / Niewodowski Witold 1911 / Paczkowski Alfred1909 / Pasieczny Tadeusz 1905 / Ropek Mieczysław 1910 / Rott Wiesław 1914 / Rymkiewicz Zygmunt1913 / Sadowski Cyprian 1902 / Sosabowski Stanisław 1917 / Walasek Józef 1914 / Warachowski Andrzej1920 / Wierzbicki Ludwik 1900 / Zabroń Wilhelm 1915 / Zydorowicz Feliks ur. 1908Nad tekstem order Virtuti Militari.406 KRONIKARZ

KRONIKARZ 407

KNIAZIEWICZA Karola 1/5, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. dr W. Biegańskiego.10. W hołdzie /doktorowi medycyny / Aleksandrowi Margolisowi / wybitnemu lekarzowi / w latach1918-1939 ordynatorowi / i dyrektorowi Szpitala Zakaźnego, / działaczowi społecznemu, zasłużonemu/ łodzianinowi, zamordowanemu / przez hitlerowców w grudniu 1939 r. / Łódź, listopad 1999 r.Tablicę odsłonięto 18 XI 1999 r. Aleksander Margolis (21 II 1887-20 XII 1939), lekarz, działaczspołeczny.KOPCIŃSKIEGO Stefana 54, Gimnazjum nr 2811. Wybitnemu działaczowi oświatowemu / i społecznemu / Stefanowi Kopcińskiemu / (1878-1934) /organizatorowi powszechnego obowiązku / szkolnego w Łodzi w latach 1919/1922 / Łodzianie / Łódź,listopad 1999Stefan Kopciński (3 III 1878-10 VI 1934), lekarz, pedagog, działacz społeczny.ŁOMŻYŃSKA 17/19, budynek mieszkalny12. W domu tym / za czasów okupacji / hitlerowskiej / mieścił się / „szpital dla Polaków” / który broniłnie tylko / zdrowia i życia / ale i wolności rodakówTablicę odsłonięto w 1981 r. z inicjatywy łódzkiej „Solidarności”. Szpital chirurgiczno-ginekologicznopołożniczydla Polaków przy ul. Łomżyńskiej został otwarty 1 VI 1942 r.MILIONOWA 14, III Szpital Miejski im. dr. Karola Jonschera. Pawilon B13. W tym budynku sto lat temu / dnia 1. IX. 1884 r. / rozpoczął swą działalność / pierwszy w Łodziszpital / dla robotników / Zakładu K. Scheiblera / obecnie im. Obrońców Pokoju / „Uniontex” / Łódźwrzesień 1984 r. / Załoga Przedsiębiorstwa / i pracownicy Szpitala im. JonscheraMONIUSZKI Stanisława 7/914. W tym domu / pracowała w latach / 1949-1961 / profesor dr med. / Jadwiga / Szustrowa / ofiarnyi zasłużony / lekarz-społecznik / która swe życie poświęciła / walce z gruźlicą / na terenie miasta Łodzi/ Społeczny Komitet Walki / z Gruźlicą Miasta Łodzi / Łódź w maju 1962Nad tekstem medalion z podobizną J. Szustrowej. Tablicę odsłonięto 18 V 1963 r.408 KRONIKARZ

PIŁSUDSKIEGO Józefa 71, Ośrodek Pediatryczny im. Janusza Korczaka, dawny Szpital AnnyMarii15. Szpital Anny-Maryi dla dzieci / zbudowali w 1903-1904 r. / JE. Rzeczywisty Radca Stanu EdwardHerbst / i Małżonka Jego Matylda z domu Scheibler. / Budowniczy: Paweł Riebensahm / Robotybudowlane: Nestler i Ferrenbach / Ogrzewanie i wentylacja: J. Arkuszewski.16. Szpital ten wznieśli i oddali w darze obywatelom / miasta Łodzi dla uczczenia pamięci jedynejprzed- / wcześnie zgasłej córeczki / Anny-Maryi Charitas Herbst / Rodzice. / „Żyj w ludzkiej pamięci,jak żyjesz w sercach naszych”Obydwie tablice wmurowane w zewnętrzną ścianę pawilonu I. Szpital ten, oddany do użytku w 1905 r.,był w owym czasie jednym z najnowocześniejszych wielooddziałowych szpitali pediatrycznych na terenie zaborurosyjskiego. Jest to zarazem najstarsza w Łodzi tablica upamiętniająca budowę szpitala i imię jego patronki AnnyMarii Herbst.PIOTRKOWSKA 7817. Profesor zwyczajny, doktor nauk medycznych Wincenty Tomaszewicz, działacz społeczny, polityk,lekarz, naukowiec, współzałożyciel Stronnictwa Demokratycznego, wieloletni kierownik Katedry i IIIKliniki Chirurgii Akademii Medycznej w Łodzi. W 30-lecie Stronnictwa Demokratycznego. Miejskaorganizacja Stronnictwa DemokratycznegoTablicę odsłonięto 10 III 1968 r. Zniknęła z budynku w niewyjaśnionych okolicznościach.KRONIKARZ 409

PODGÓRNA 2/14, Dom Pomocy Społecznej im. J. Szustrowej18. Dom ten otrzymuje imię / prof. dr med. Jadwigi Szustrowej / 1890-1961 / wybitnego lekarzaspołecznika/ Społeczny Komitet Walki / z Gruźlicą m. Łodzi / Redakcja „Dziennika Łódzkiego” / maj1972 r.POMORSKA 91, Apteka „Pod Niedźwiadkiem”19. W tej aptece / w latach 1945-1947 / działała wytwórnia / materiałów wybuchowych / Sił Zbrojnych/ Polski Podziemnej / Związek Żołnierzy / Podziemnych Sił Zbrojnych / 1944-1956Nad tekstem orzełek wojskowy. Tablicę odsłonięto pod koniec maja 1998 r. Inf.: „Dziennik Łódzki” 1998nr 129, s. 8.RZGOWSKA 281, na głazie20. Pomnik-Szpital / Centrum Zdrowia Matki-Polki / wznoszony z inicjatywy / przewodniczącego/ Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego / dla uczczenia / trudu, poświęcenia i bohaterstwa / matekpolskich / – fundowany przez Polaków z kraju i zagranicy / Marzec 1983 r.WIĘCKOWSKIEGO Stanisława 121. Płk dr med. Stanisław / Więckowski / działacz społeczny / polityk, pedagog / w 1937-39 założycieli prezes / Stronnictwa Demokratycznego / w Łodzi / w 1940-42 prezes konspiracyjnego / ZarząduGłównego SD / w Warszawie / zginął w Oświęcimiu 31. XII. 1942 / Społeczeństwo / miasta Łodzi /kwiecień 1964Nad tekstem medalion z podobizną Stanisława Więckowskiego. Tablicę, wykonaną według projektuAntoniego Biłasa, odsłonięto 19 IV 1964 z okazji obchodów 25-lecia SD. S. Więckowski (12 VI 1882-31 XII1942), lekarz okulista.410 KRONIKARZ

WOLNOŚCI plac 222. Salus aegroti suprema lex / W roku 1828 w dobie / kształtowania się / Łodzi przemysłowej / założono/ pierwszą / aptekę / W X lecie uspołecznienia aptek / Zarząd Aptek m. Łodzi / Łódź, w styczniu 1961r.Nad tekstem logo farmaceutów. Łaciński napis oznacza: Dobro chorego najwyższym prawem.Aptekę tę otworzył mgr farm. Karol Ketschen na podstawie koncesji wydanej przez Komisję WojewództwaMazowieckiego.WÓLCZAŃSKA 37, budynek mieszkalny23. W tej aptece pracowała / farmaceutka bohaterska harcerka / Maria Jasińska / zamordowana przezhitlerowskich / ludobójców w dniu 20 kwietnia 1943 r. / za niesienie pomocy jeńcom wojennym /farmaceuci harcerzeNad tekstem logo farmaceutów, pod tekstem krzyż harcerski. Inf.: „Gazeta Wyborcza Łódź” 2006 nr 299,s. 16. Maria Eugenia Jasińska (29 XI 1906-20 IV 1943), pomocnik aptekarski.WYCIECZKOWA 86, Centrum Leczenia Chorób Płuc dla Dzieci24. W sanatorium / przeciwgruźliczym / dla dzieci / w Łagiewnikach / pracowała w latach 1945-1965/ prof. dr med. / Anna Margolisowa / wybitny lekarz naukowiec, / współtwórca / ftizjopediatrii polskiej, /nauczyciel i wychowawca / wielu lekarzy, / organizator / i dyrektor sanatorium, / założyciel / sanatoryjnejszkoły / dla chorych dzieciPod nazwiskiem łódka z liśćmi dębu. A. Margolisowa (*17 VIII 1892)KRONIKARZ 411

ZGIERSKA 147, Muzeum Tradycji Niepodległościowych. Oddział Martyrologii i Walki25. Pamięci / prof. dr med. Haliny Szwarc / harcerki łódzkiej / oficera wywiadu Armii Krajowej ps.„Jacek II” / uczestniczki akcji „N” dywersji i sabotażu na terenie Niemiec / więźniarki gestapo i ofiaryrepresji w PRL / ofiarnego lekarza i społecznika / wybitnej uczonej / odznaczonej Orderem Virtuti Militari,Krzyżem Walecznych / Krzyżem Komandorskim z gwiazdą Orderu Polonia Restituta / całym życiempełniącej służbę Bogu i Polsce / zmarłej 28 maja 2002 roku / Żyje w naszych sercach i pamięci / rodzina/ żołnierze Szarych Szeregów AK Okręgu Łódzkiego / seniorzy harcerstwa łódzkiego / wychowankigimnazjum H. Miklaszewskiej / Łódź 2003W lewym górnym rogu znak Polski Walczącej, w prawym – krzyż harcerski.26. Pamięci / dr med. Aleksandra Margolisa / ur. w 1887 roku w Suwałkach / ordynatora i dyrektoraszpitala zakaźnego w Łodzi w latach 1918-1939 / uczonego, znanego działacza społecznego / radnegomiasta Łodzi z ramienia Bundu / więźnia obozu hitlerowskiego przy ul. Liściastej / zamordowanegoi pogrzebanego w lasach podłódzkich / w grudniu 1939 roku / rodzina / Wojewódzki Komitet OchronyPamięci Walk i MęczeństwaTablicę odsłonięto 4 I 2004 r. Inf.: „Dziennik Łódzki – Wiadomości Dnia” 2004 nr 3, s. 8; „Gazeta WyborczaŁódź” 2004 nr 4, s. 2.412 KRONIKARZ

TABLICE WEWNĘTRZNEKOPCIŃSKIEGO Stefana 5/11, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 15 im. S. Kopcińskiego.27. Doktor / Stefan / Kopciński / 1878-1934 / działacz społeczny i oświatowy / wielki przyjacielmłodzieży / patron Zespołu Szkół Budowlanych nr. 2 / w Łodzi / W stuletnią rocznicę urodzin / Łódź1978W lewym górnym rogu podobizna S. Kopcińskiego.KOPCIŃSKIEGO Stefana 22/24, Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 1 im. N. BarlickiegoUniwersytetu Medycznego28. Norbertowi / Barlickiemu / ur. 6. VI. 1880 / zm. 27. IX. 1941 / trybunowi idei / socjalistycznej/ nieugiętemu / szermierzowi / w walce o wolność / człowieka / bojownikowi / Polski i jej ludu / Dlaupamiętnienia / wielkości w czynach / i bohaterstwa śmierci / w Oświęcimiu / tablicę tę fundują / i w dniuponownego / otwarcia szpitala / nadają mu nazwę / Szpital imienia / Norberta / Barlickiego / TymczasowaRada i Zarząd / Ubezpieczalni Społecznej / w ŁodziTablicę odsłonięto 27 VIII 1945 r.29. Prof. dr. med. / Wincentemu / Tomaszewiczowi / 5. IV. 1896 r. – 16. VI. 1965 r. / inicjatorowibudowy szpitala / i jego wieloletniemu, wybitnemu / dyrektorowi w 50-tą rocznicę / istnienia Szpitala /Klinicznego nr 1 / Łódź, 1980 r.30. Dr. n. med. / Jerzemu / Kasznickiemu / 3. I. 1934 r. – 10. VII. 1979 r. / wieloletniemu zasłużonemu/ dyrektorowi szpitala / W 50-tą rocznicę istnienia / Szpitala Klinicznego nr 1 / Łódź 1980 r.31. W hołdzie pamięci lekarzy oficerów / Szpitala im. Prezydenta RP prof. dra / I. Mościckiego – jeńcówobozów / w Kozielsku i Starobielsku / zamordowanych przez NKWD / w Katyniu i innych miejscach /zagłady w ZSRR wiosną 1940 r. / Alterman Dawid l. 54 ginekolog / Bojakowski Klemens l. 56 internista/ Gawroński Franciszek l. 49 ginekolog – ordynator Oddziału / Dawidowicz Maksymilian l. 48 internista– kierownik pracowni / Chmielewski Kazimierz l. 45 chirurg / Janik Alfred l. 45 ortopeda – ordynatorOddziału / Lipiński Włodzimierz St. l. 42 internista / Keilson Stefan l. 50 rentgenolog – kierownikpracow. / Karbowicz Bronisław l. 40 okulista / Łapa Wincenty l. 43 internista / Moszczyński Antoni l. 32analityk / Oziębło Zygmunt l. 36 chirurg / Ściesiński Kazimierz l. 45 anatomopat. – doc. dr med. kier.zak. / Świeciński Bernard Józef l. 37 internista / Schild Stanisław l. 41 internista / Welfe MieczysławWł. l. 41 rentgenolog – kierownik zakładu / Tabęcki Romuald l. 49 ginekolog / Cześć / ich / pamięci /Pracownicy / PSK nr 1 / 17 IX 1990 r.W lewym górnym rogu tablicy orzełek wojskowy. Pośrodku dolnej części tablicy order Virtuti Militari.Inf.: „Głos Poranny” 1990 nr 193, s. 4. Na tablicy błąd: Maksymilian Dawidowicz (ur. 14 IX 1894) nie zginąłw Katyniu, lecz zmarł wskutek wypadku samochodowego (17 IX 1942) w szpitalu w Khanaghiri w Iraku (zob.Jan Bohdan Gliński, Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar Drugiej Wojny Światowej. Wrocław 1997,s. 66).KRONIKARZ 413

32. Ziemia / katyńska33. Prof. dr med. / Marianowi Stefanowskiemu / założycielowi / I Kliniki Chirurgicznej / w 50-tąrocznicę jej powstania / Łódź, 19. 04. 1996 r. UczniowieZ lewej strony tekstu podobizna M. Stefanowskiego. M. Stefanowski (31 I 1897-6 II 1979).34. Oddział Kliniczny / Anestezjologii i Intensywnej Terapii / im. Prof. Stanisława PokrzywnickiegoZ lewej strony napisu w medalionie podobizna S. A. Pokrzywnickiego. W otoku napis: Stanisław AleksanderPokrzywnicki pionier współczesnej anestezjologii polskiej. Tablicę odsłonięto 3 IX 2003 r. S. A. Pokrzywnicki(7 V 1909-20 XI 1993).414 KRONIKARZ

KOŚCIELNY plac 1, kościół p. w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny35. Stanisława Leszczyńska / ur. 8. maja 1896 r. – zm. 11. marca 1974 r. / położna / wierna Chrystusowi,/ bezgranicznie ufała Jego Matce, / całym sercem kochała dzieci, / zawsze broniła ich życia.Pod tablicą portret S. Leszczyńskiej.36. Stanisława / Leszczyńska / 1896-1974 / położna / matka więźniarek / oświęcimskich / w tej kaplicy/ została / ochrzczona / W 90 rocznicę urodzin / WspółparafianieTablicę, znajdującą się w krypcie nad grobem S. Leszczyńskiej, odsłonięto 8 V 1986 r. Inf.: „WiadomościDiecezjalne Łódzkie” 1987 nr 4, s. 84-91.MAZOWIECKA 6/8, Uniwersytet Medyczny. Instytut Fizjologii i Biochemii37. Bronisław / Filipowicz / 1904-1988 / biochemik / profesor i doktor honoris causa / AkademiiMedycznej w Łodzi / członek honorowy / Polskiego Towarzystwa Biochemicznego / kierownik KatedryChemii Ogólnej / i Fizjologicznej / W stulecie urodzin / uczniowie i przyjacieleZ boku podobizna B. Filipowicza, wykonana według projektu Marii Tomczak. Wykonawcą tablicy byłafirma Brąz-Art., Łódź. Tablicę odsłonięto 5 XI 2004 r. Inf.: „Annales Universitatis Medicae Lodzensis” 2004vol. 45, nr 4, s. 6. B. Filipowicz (19 VII 1904-16 VIII 1988).MILIONOWA 14, III Szpital Miejski im. dr. K. Jonschera38. Pamięci patrona / dra med. Karola Jonschera / 14. II. 1850 – 14. V. 1907 / wybitnego lekarzai społecznika / współzałożyciela / Towarzystwa Lekarskiego Łódzkiego / oraz szeregu szpitali i przychodni/ dla świata pracy w Łodzi / Pracownicy szpitala im. K. Jonschera / w 100-lecie jego istnienia / wrzesień1884 – wrzesień 1984KRONIKARZ 415

MUSZYŃSKIEGO Jana 1, Uniwersytet Medyczny. Wydział Farmaceutyczny39. Profesor / Adam Czartkowski / w latach 1945-1957 / dziekan i współorganizator / wydziału, inicjatorbudowy / gmachu farmacji, zasłużony / humanista, krzewiciel wiedzy / przyrodniczej, wychowawca,/ przyjaciel młodzieży / Pracownicy i wychowankowie Wydziału / Farmaceutycznego A. M. w Łodzi1970 r.Nad tekstem podobizna A. Czartkowskiego. A. Czartkowski (17 VII 1881-29 V 1998).40. Profesor doktor / Jan Kazimierz Muszyński / w latach 1923-1939 założyciel OddziałuFarmaceutycznego / i kierownik Katedry Farmakognozji Uniwersytetu / Stefana Batorego w Wilnie /w latach 1945-1957 organizator Wydziału Farmaceutycznego / i pierwszy jego dziekan oraz kierownikKatedry / Farmakognozji w Łodzi / niestrudzony wychowawca młodzieży, krzewiciel wiedzy /farmaceutycznej i pionier ziołolecznictwa w Polsce / Pracowite i twórcze życie poświęcił farmacji /Pamięci Jego zasług pomnik ten wznieśli farmaceuci / w 1970 rokuNapis wyryty na cokole, na którym umieszczono odlew popiersia J. Muszyńskiego, ufundowany przezStowarzyszenie Absolwentów Wydziału Farmaceutycznego AM w Łodzi z okazji 25-lecia Wydziału, któreobchodzono 10 IX 1970 r. w czasie trwania IX Naukowego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego.J. K. Muszyński (3 VII 1884-28 IV 1957).41. 1903 1981 / Tadeusz Lipiec / dr h. c. Akademii Medycznej w Łodzi / profesor chemii nieorganiczneji / analitycznej / uczony, wybitny pedagog / współtwórca wydziału i gmachu / farmacji A. M. w Łodzi /koledzy i uczniowie 1982Pomiędzy datami podobizna T. Lipca. T. Lipiec (15 VII 1903-27 VIII 1981).NARUTOWICZA Gabriela 60, Uniwersytet Medyczny. Wydział Lekarski42. Profesor / Tadeusz Wasilewski / 1906-1974 / współzałożyciel i dziekan / Wydziału Lekarskiego, /wieloletni kierownik Zakładu / Anatomii Prawidłowej, / humanista, wychowawca / wielu pokoleń lekarzy/ Vives semper in memoria nostra!Nad tekstem podobizna T. Wasilewskiego. T. Wasilewski (2 I 1906-4 IV 1974).416 KRONIKARZ

OKÓLNA 185, kościół p. w. św. Antoniego Padewskiego i św. Jana Chrzciciela43. W rocznicę / polskiego sierpnia / 1980 / Krzyż trwa, / choć / zmienia się świat / Jan Paweł II /NSZZ „Solidarność” / Służba Zdrowia / w Łagiewnikach / 15 sierpnia 1981PABIANICKA 62, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika44. Prof. dr hab. med. / Andrzejowi Żebrowskiemu / twórcy Oddziału Kardiologii / wieloletniemuOrdynatorowi / Oddziału Chorób Wewnętrznych / uczniowie i pracownicy / Łódź, 16. 05. 2007 rokuInf.: „Dziennik Łódzki – Wiadomości Dnia” 2007 nr 114, s. 7. Andrzej Marek Żebrowski (13 V 1941-15IX 2002)PIOTRKOWSKA 104, Urząd Miasta Łodzi45. Wierni ojczyźnie padli w walce z na- / -jeźdźcą lub zginęli jako ofiary bes- / -tialskiego terroruokupacyjnego, / w latach 1939-1945 następujący / pracownicy zarządu miejskiego: [wśród 217 nazwiskna tablicy znajdują się 14 nazwisk lekarzy: dr Dynkiewicz Henryk [ur. 1898], dr Kunig Edmund [ur.1892], dr Kiełmyć [właściwie Kiełmuć] Józef [ur. 1886], dr Krajewski Cz[esław] [ur. 1910], dr FrenkielBronisław [ur. 22 XII 1887-1943], dr From Beniamin [1894-1942], dr Fryczkowski Kazimierz [ur. 14 VI1908], dr Orłowski Mieczysław [ur. 1888], dr Margolis Aleksander, [ur. 1888], dr Margoński Edmund[4 lub 16 XI 1883], dr Ochnicz Czerniewska Zofia [ur. 1891], dr Reiterowski [właściwie Rejterowski]Hieronim [ur. 1890], dr Szmerłowski J[ózef] [ur. 1896- około 1943], dr Zausner Naum [ur. 1897], drTenenbaum Adam-Szymon [vel Abram Sycha, ur. 1910] // Zarząd Miejski w Łodzi / Łódź dnia 1 września1947 roku.Tablicę, wykonaną według projektu Ludwika Grabowskiego, odsłonięto 7 IX 1947 r. Inf.: Miejsca pamięcinarodowej w Łodzi, s. 100-101. Daty i poprawną pisownię niektórych nazwisk uwzględniono na podstawiedostępnych źródeł biograficznych. Wszędzie usunięto kropki po skrócie dr46. W hołdzie / pracownikom Zarządu Miejskiego / i Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi / oficeromrezerwy Wojska Polskiego / więźniom sowieckich obozów / w Kozielsku i Starobielsku / zamordowanymprzez NKWD / w Katyniu i Charkowie / w 1940 roku / [wśród dziewięciu nazwisk:] ppor. StanisławStańczak lekarz / Wojewoda Łódzki / Prezydent Miasta Łodzi / Rodzina Katyńska / w Łodzi / Łódź. / 17września 2001 r.Nad tekstem krzyż Virtuti Militari. Inf.: „Gazeta Łódzka” 2001 nr 220, s. 4.KRONIKARZ 417

PIOTRKOWSKA 265, kościół p. w. św. Stanisława Kostki, bazylika archikatedralna47. Boże błogosław / wolnej zjednoczonej / Polsce [wśród wielu tabliczek z nazwami związków,stowarzyszeń i instytucji, m.in.:] Stow. Lekarzy Pol. | Tow. Lekarskie / Stow. Felczerów / W pierwsząrocznicę uwolnienia Polski / od wrogich najeźdźców / 11 listopada 1919 / ŁodzianiePIOTRKOWSKA 279-283, kościół ewangelicko-augsburski p. w. św. Mateusza48. Ś. p. / dr. med. / Adolf Tochterman *3. VI. 1866 – †31. I. 1950 / założyciel i prezes / OrganizacjiPolaków Ewangelików / zasłużony pierwszy kurator / polskiej parafii ewangelickiej w Łodzi / naczelnylekarz szpitala ewangelickiego / Domu Miłosierdzia w Łodzi / Dla uczczenia pamięci – / parafie ewang.-augsb. w Łodzi49. Większej miłości nikt nie ma nad tę – / jak gdy kto życie swoje / kładzie za przyjaciół swoich/ św. Jana 15, 13 / Pamięci ewangelików / Polaków okręgu łódzkiego / którzy polegli za ojczyznę / w IIwojnie światowej [wśród 66 nazwisk wymienionych na tablicy nazwisk są:] Oskar Lange dr med. /Małgorzata Serini / sanitariuszka AK poległa w powstaniu warszawskim // i wielu bezimiennych / Cześćich pamięci / W 50 rocznicę wybuchu wojny parafia ewangelicko-augsburska św. Mateusza.POLSKIEJ ORGANIZACJI WOJSKOWEJ 3/5, Uniwersytet Łódzki. Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny50. Pamięci Profesorów / byłego Łódzkiego Oddziału / Wolnej Wszechnicy Polskiej – / ofiarokupacji hitlerowskiej [m.in. lekarze:] dr Goldszmidt Henryk (Janusz Korczak) (1879-1942) / prof. drŁawrynowicz Aleksander (1889-1944) / płk dr Więckowski Stanisław (1882-1942)418 KRONIKARZ

POMORSKA 251, Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 6. Instytut Stomatologii UniwersytetuMedycznego51. Prof. dr hab. med. / Włodzimierz Kajetan / Józefowicz / 15. IV. 1932 – 24. VIII. 1993 / OrganizatorInstytutu Stomatologii A. M. w Łodzi / i jego pierwszy dyrektor w latach 1971-1978 / prodziekanWydziału Lekarskiego A. M. w Łodzi / d/s stomatologii w latach 1981-1986./ kierownik Zakładu ProtetykiInstytutu / Stomatologii A. M. w Łodzi w latach 1985-1993 / prezes Zarządu Głównego Polskiego /Towarzystwa Stomatologicznego w latach 1985-1993 / Prezydent Europejskiego Towarzystwa / ProtetykiStomatologicznej w latach 1991-1992 / inicjator budowy Instytutu Stomatologii / w Centrum Kliniczno-Dydaktycznym A. M. w ŁodziW lewym górnym rogu podobizna W. Józefowicza.52. Sala imienia / prof. zw. dr med. / Alfreda Meissnera / 1883-1952 / organizatora WydziałuStomatologicznego / przy Uniwersytecie Łódzkim / dziekana Wydziału Stomatologii UŁ / w latach1945-1947 / założyciela pierwszej w Polsce Kliniki / Chirurgii Stomatologicznej UŁ i AM w ŁodziPośrodku tablicy podobizna prof. A. Meissnera.PRZYBYSZEWSKIEGO Stanisława 10, Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna53. Pamięci / dr. Jerzego Zańskiego / lekarza, wielkiego społecznika / i przyjaciela ludzi, / dyrektoraMiejskiej Stacji / Sanitarno Epidemiologicznej / w latach 1952-1971 / Łódź 2000 r.Jerzy Zański (2 III 1909-1971)SIENKIEWICZA Henryka 38, kościół p. w. Podwyższenia Świętego Krzyża54. Wierny Bogu i ojczyźnie / wybitny lekarz i pedagog / Antoni Blichowski / 18 V 1914 – 21XI 1995 / Wzorowa kobieta i wierna żona / Maria z Jaworskich Blichowska / Tablica ta jest wyrazemwdzięczności / za ich ofiarną miłość do tej świątyniKRONIKARZ 419

STERLINGA Seweryna 1/3, Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 3 im. Seweryna Sterlinga55. W tym gmachu 100 lat temu otwarto Szpital / Żydowski ufundowany przez małż. L. J. Poznańskich/ w którym dr Seweryn Sterling stworzył łódzką / szkołę ftyzjatryczną. Od 1947 roku szpital / jest siedzibąklinik Akademii Medycznej – obecnie / Kliniki Kardiologii i Kliniki Kardiochirurgii / Instytutu KardiologiiAM / Pracownicy Szpitala / grudzień 1990WOLNOŚCI plac 15, kościół p.w. Zesłania Ducha Świętego56. Ś. P. / Tadeusz Stanielewicz / oficer rezerwowy Polskich Sił Zbrojnych / farmaceuta / czterokrotnieochotniczo walczył za ojczyznę / wielka wojna – I korpus polski 1917-1918 / wojna ukraińska 1918-1919/ wojna bolszewicka 1920 / II wojna światowa 1939 / Przeżył lat 49 / Poległ w Katyniu wiosną 1940rokuNad tekstem krzyż z orzełkiem wojskowym, orzełek i odznaka PSZ.WÓLCZAŃSKA 191/195, Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa57. 1810 Mikołaj Pirogow 1889 / rosyjski chirurg anatom, profesor Akademii Medyko-Chirurgicznejw Petersburg / gu, od 1841 r. członek Petersburskiej Akademii Nauk. Twórca anatomiczno-doświad/ czalnego kierunku w chirurgii. Opracował wiele nowych metod operacyjnych / zwłaszcza wchirurgii kostno-stawowej. Na podstawie osobistego doświadczenia w / wojnie kaukazkiej [!] 1847 r.i krymskiej1854 r. opracował nowoczesne wytyczne dla chi / rurgii polowej. Pierwszy zastosował eterw warunkach polowych. Wprowadził opa / trunki gipsowe do unieruchamiania złamań postrzałowychi zranień wojennychŻELIGOWSKIEGO Lucjana 7/9, Muzeum Wojskowej Akademii Medycznej58. Królowej Korony Polskiej / w hołdzie / Wojskowa Służba Sanitarna / 1831-1945 ratując / życie/ ginęliNad tekstem odznaka absolwentów Wojskowej Szkoły Sanitarnej. Kopia tablicy pamiątkowej zawieszonej w1980 r. w kościele p.w. św. Anny w Warszawie. Dar doktora Jana Aleksandrowicza (27 VI 1906-13 VII 2001).420 KRONIKARZ

UCHWAŁY SENATUMgr Teresa IljinWYKAZ UCHWAŁ SENATUUNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W ŁODZI(1 X 2006 - 30 IX 2007)Nr 402 (26 X 2006)Nr 403 (26 X 2006)Nr 404 (26 X 2006)Nr 405 (26 X 2006)Nr 406 (26 X 2006)Nr 408 (23 XI 2006)Nr 409 (23 XI 2006)Nr 410 (23 XI 2006)Nr 411 (23 XI 2006)Nr 412 (23 XI 2006)Nr 413 (23 XI 2006)Nr 414 (23 XI 2006)Nr 415 (19 XII 2006)Nr 416 (19 XII 2006)Nr 417 (19 XII 2006)Nr 418 (19 XII 2006)- w sprawie zmian organizacyjnych i wprowadzenia odnośnych zmian wzałączniku nr 4 do Statutuw sprawie zmiany w Statucie Samodzielnego Publicznego ZakładuOpieki Zdrowotnej Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego Nr 4 im. MariiKonopnickiej Uniwersytetu Medycznego w Łodziw sprawie wprowadzenia do struktury organizacyjnej SP ZOZ USK nr1 im. Norberta Barlickiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi KlinikiDermatologii Ogólnej, Estetycznej i Dermatochirurgii II KatedryDermatologii- w sprawie zmian organizacyjnych i wprowadzenia odnośnych zmian wzałączniku nr 4 do Statutu- w sprawie Regulaminu Nagród Rektora za osiągnięcia w pracy zawodowejdla pracowników nie będących nauczycielami w UniwersytecieMedycznym w Łodzi- w sprawie zmian w treści Statutu UM- w sprawie zmian w treści Statutu UM- w sprawie zmian w treści Statutu UM- w sprawie zmian organizacyjnych i wprowadzenia odnośnych zmian wzałączniku nr 4 do Statutu- w sprawie zmian organizacyjnych i wprowadzenia odnośnych zmian wzałączniku nr 4 do Statutu- w sprawie zmian organizacyjnych i wprowadzenia odnośnych zmian wzałączniku nr 4 do Statutu- w sprawie zmiany w Statucie Samodzielnego Publicznego Zakładu OpiekiZdrowotnej Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego Nr 6 Instytutu StomatologiiUniwersytetu Medycznego w Łodzi- w sprawie zmian organizacyjnych i wprowadzenia odnośnych zmian wzałączniku nr 4 do Statutu- w sprawie zmian organizacyjnych i wprowadzenia odnośnych zmian wzałączniku nr 4 do Statutu- w sprawie zmian organizacyjnych i wprowadzenia odnośnych zmian w załącznikunr 4 do Statutu- w sprawie nadania imienia audytoriumKRONIKARZ 421

Nr 419 (19 XII 2006)Nr 420 (19 XII 2006)Nr 421 (19 XII 2006)Nr 422 (19 XII 2006)- w sprawie zatrudniania nauczycieli akademickich oraz doktorantów wklinikach szpitali klinicznych- w sprawie korekty planu rzeczowo-finansowego uczelni- w sprawie nadania tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Medycznegow Łodzi- w sprawie nadania tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Medycznegow Łodzi* * *Nr 424 (25 I 2007)Nr 427 (25 I 2007)Nr 428 (25 I 2007)Nr 436 (25 I 2007)Nr 438 (22 II 2007)Nr 439 (22 II 2007)Nr 440 (22 II 2007)Nr 441 (22 II 2007)Nr 442 (22 II 2007)Nr 443 (22 II 2007)Nr 444 (22 II 2007)Nr 445 (22 II 2007)Nr 451 (15 III 2007)Nr 452 z załącznikami(15 III 2007)Nr 455 z załącznikami(26 IV 2007)Nr 456 z załącznikami(26 IV 2007)Nr 457 (26 IV 2007)Nr 458 (26 IV 2007)- w sprawie wprowadzenia studiów na kierunku: techniki dentystyczne naWydziale Lekarsko-Dentystycznym- w sprawie zmian w treści Statutu UM- w sprawie przyjęcia : „Karty oceny działalności adiunkta w UniwersytecieMedycznym w Łodzi”, „Karty oceny działalności asystenta, wykładowcy,st. wykładowcy, instruktora, lektora, nauczyciela przedmiotu w UniwersytecieMedycznym w Łodzi”, „Ankiety Ewaluacyjnej w UniwersytecieMedycznym w Łodzi”.- w sprawie „Regulaminu przyznawania medali i odznaczeń UniwersytetuMedycznego w Łodzi”- w sprawie wprowadzenia stacjonarnych i niestacjonarnych studiówpierwszego stopnia na Wydziale Nauk o Zdrowiu- w sprawie utworzenia kierunku studiów na Wydziale Nauk o Zdrowiu- w sprawie zmian organizacyjnych wprowadzenia odnośnych zmian wzałączniku nr 4 Statutu UM- w sprawie zmian treści Statutu- w sprawie wprowadzenia odnośnych zmian w załączniku nr 7 Statutu UM- w sprawie zmian w treści Statutu UM- w sprawie w sprawie zatwierdzenia regulaminu pracy Senackiej Komisjids. Statutowych i Organizacyjnych- w sprawie zmian organizacyjnych i wprowadzenia odnośnych zmian wzałączniku nr 4 do Statutu- w sprawie trybu przeprowadzenia anonimowej ankiety ewaluacyjnej dlastudentów Uniwersytetu Medycznego w Łodzi- w sprawie odpłatności studentów za zajęcia dydaktyczne- w sprawie zmian w Regulaminie Stacjonarnych Studiów Doktoranckich- w sprawie uchwalenia Regulaminu Niestacjonarnych StudiówDoktoranckich- w sprawie uchwalenia zasad pobierania i warunków zwalniania z opłat zaNiestacjonarne Studia Doktoranckie- w sprawie prowadzenia studiów doktoranckich na UniwersytecieMedycznym w Łodzi422 KRONIKARZ

Nr 460 (26 IV 2007)Nr 461 (26 IV 2007)Nr 462 (26 IV 2007)Nr 463 (26 IV 2007)Nr 464 (26 IV 2007)Nr 465 (26 IV 2007)Nr 466 (26 IV 2007)Nr 467 z załącznikiem(26 IV 2007)Nr 470 (26 IV 2007)Nr 471 (26 IV 2007)- w sprawie zmian w treści Statutu- w sprawie zmian organizacyjnych i wprowadzenia odnośnych zmian wzałączniku nr 4 do Statutu- w sprawie zmian organizacyjnych i wprowadzenia odnośnych zmian wzałączniku nr 4 do Statutu- w sprawie zmian organizacyjnych i wprowadzenia odnośnych zmian wzałączniku nr 4 do Statutu- w sprawie zmian organizacyjnych i wprowadzenia odnośnych zmian wzałączniku nr 4 do Statutu- w sprawie uruchomienia studiów anglojęzycznych na WydzialeFizjoterapii- w sprawie ustalenia rocznego wymiaru zajęć dydaktycznych oraz rodzajówzajęć dydaktycznych wchodzących w jego skład na rok akademicki2007/2008- w sprawie uchwalenia Regulaminu Senackiej Komisji ds. Badań naZwierzętach Uniwersytetu Medycznego w Łodzi- w sprawie zmiany nazwy ulicy Spornej przy której mieści sięUniwersytecki Szpital Kliniczny nr 4 im. Marii Konopnickiej- w sprawie powołania Senackiej Komisji ds. Studiów DoktoranckichKRONIKARZ 423

ZARZĄDZENIA REKTORAMgr Anna SkomorowskaSPIS ZARZĄDZEŃ REKTORAUNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W ŁODZI(1 X 2006 - 30 IX 2007)Nr 32 (9 X 2006) - dotyczy rozliczenia kosztów projektów badawczych finansowanychprzez UE w VI Programie Ramowym;Nr 33 (10 X 2006) - dotyczy zasad przydziału i rodzajów środków ochrony indywidualnejoraz odzieży i obuwia roboczego;Nr 36 (19 X 2006) - dotyczy planu zakupów/wydatków na rok 2007;Nr 37 (30 X 2006) - dotyczy zmiany w Regulaminie Organizacyjnym AdministracjiUM;Nr 38 (31 X 2006) - dotyczy zwolnienia pracowników UM z opłat za obowiązkoweszkolenia z zakresu ochrony radiologicznej;Nr 40 (31 X 2006) - dotyczy zmiany w Regulaminie Organizacyjnym AdministracjiUM;Nr 40A-I (6 XI 2006) - dotyczy zmian w składzie Rady Społecznej SPZOZ USK nr 1, 2,3, 4, 5, 6 oraz SPZOZ CSK;Nr 41 (9 XI 2006) - dotyczy zmiany zarządzenia nr 26/2005 w sprawie regulaminuustalania wysokości przyznawania i wypłacania świadczeńpomocy materialnej dla studentów UM;Nr 41A (15 XI 2006) - dotyczy zmiany w składzie Rady Społecznej SPZOZ USK nr 5;Nr 43 (1 XII 2006) - dotyczy zmian w Regulaminie Organizacyjnym AdministracjiUM;Nr 45 (19 XII 2006) - dotyczy Elektronicznej Legitymacji Studenckiej (ELS);* * *Nr 1 (2 I 2007)Nr 2 (8 I 2007)Nr 4 (29 I 2007)Nr 4A (31 I 2007)Nr 5 (1 II 2007)- dotyczy zmian w Regulaminie Organizacyjnym Administracji;- dotyczy wprowadzenia rejestracji umów zawieranych przez UMz innymi podmiotami;- dotyczy określenia lokalizacji jednostek UM;- dotyczy zmiany terminu zakończenia likwidacji ZarząduInwestycji UM;- dotyczy zmian w Regulaminie Organizacyjnym AdministracjiUM;424 KRONIKARZ

Nr 6 (6 II 2007) - zmieniające zarządzenie nr 26/2005 w sprawie regulaminuustalania wysokości, przyznawania i wypłacania świadczeńpomocy materialnej dla studentów UM;Nr 7 (9 II 2007) - w sprawie zmiany treści zarządzenia nr 2/2007;Nr 15 (9 III 2007) - w sprawie wprowadzenia centralnej księgi dyplomów;Nr 18 (2 IV 2007) - w sprawie zmian w Regulaminie Zakładowego Funduszu ŚwiadczeńSocjalnych;Nr 19 (5 IV 2007) - dotyczy wprowadzenia niestacjonarnych studiów doktoranckich;Nr 20 (26 IV 2007) - w sprawie diet i innych należności z tytułu podróży służbowychna terenie kraju;Nr 21 (26 IV 2007) - w sprawie opłat za niestacjonarne studia doktoranckie dla osóbnie będących pracownikami UM;Nr 23 (30 V 2007) - dotyczy odpłatności za studia cudzoziemców odbywającychstudia w UM;Nr 24 (20 VI 2007) - dotyczy zmiany w Regulaminie Organizacyjnym Administracji;Nr 26 (26 VI 2007) - zmieniające zarządzenie nr 33/2006 w sprawie zasad przydziałui rodzaju środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwiaroboczego;Nr 28 (2 VII 2007) - dotyczy wprowadzenia Regulaminu Premiowania dla pracownikównie będących nauczycielami akademickimi;Nr 29 (2 VII 2007) - dotyczy wprowadzenia Regulaminu Systemu Biblioteczno-InformacyjnegoUM;Nr 30 (2 VII 2007) - dotyczy zmian w Regulaminie Organizacyjnym Administracji;Nr 31 (27 VII 2007) - w sprawie opłat za zakwaterowanie w Domach Studenckich UMstudentów Oddziału Studiów w Języku Angielskim;Nr 32 (11 IX 2007) - w sprawie regulaminu ustalania wysokości, przyznawania i wypłacaniaświadczeń pomocy materialnej dla studentów UM;Nr 33 (12 IX .2007) - dotyczy opłat za niestacjonarne studia doktoranckie;Nr 34 (12 IX 2007) - w sprawie stypendiów doktoranckich dla doktorantów stacjonarnychstudiów doktoranckich;Nr 35 (12 IX 2007) - dotyczy wprowadzenia Regulaminu ustalania wysokościprzyznawania i wypłacania pomocy materialnej dla doktorantówUM;Nr 36 (17 IX 2007) - w sprawie wysokości świadczeń pomocy materialnej dladoktorantów UM;Nr 38 (24 IX 2007) - w sprawie korzystania z Domów Studenckich UM;Nr 39 (24 IX 2007) - w sprawie ustalenia okresu, na jaki przyznawane są stypendiastudentom.KRONIKARZ 425

KALENDARIUM REKTORSKIEMgr Teresa IljinWIZYTY, SPOTKANIA, ROZMOWY JM REKTORAPROF. DR. HAB. ANDRZEJA LEWIŃSKIEGO(1 X 2006 - 30 IX 2007)2 X 2006 - Inauguracja roku akademickiego 2006/2007 Uniwersytetu Medycznegow Łodzi, Teatr Wielki.4 X 2006 - Posiedzenie Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych,Warszawa.- Msza św. w Akademickim Kościele Św. Anny, Warszawa.5 X 2006 - Spotkanie z Ministrem Zdrowia Z. Religą, Rektorat AM w Warszawie.- Centralna Inauguracja Roku Akademickiego 2006/2007 Uczelni Medycznych,Warszawa.6 X 2006 - II edycja Kursu Doskonalenia Pedagogiczno-Dydaktycznego dla nowozatrudnionychpracowników dydaktycznych, pl. Hallera 1.7 X 2006 - Inauguracja Roku Akademickiego 2006/2007 w Wyższym Seminarium Duchownym,Punkcie Konsultacyjnym w Łodzi Uniwersytetu Kardynała StefanaWyszyńskiego i Instytucie Teologicznym, Łódź.9 X 2006 - Miejska Inauguracja Roku Akademickiego 2006/2007, spotkanie władzMiasta z łódzkim środowiskiem naukowym.- Wykład pt. ”Endokrynologia molekularna - zastosowanie w diagnostycechorób gruczołu tarczowego”, Muzeum Historii Miasta Łodzi.10-14 X 2006 - Udział Rektora w Podyplomowym Kursie Endokrynologii Klinicznej EuropejskiegoTowarzystwa Endokrynologicznego w Koszycach (wykład).18 X 2006 - Uroczystość 50 rocznicy Węgierskiego Października 1956 r. pod patronatemArcybiskupa Wł. Ziółka i Prezydenta J. Kropiwnickiego, nadanie MedaliHonorowych, Łódź.- Wykład na Uniwersytecie III Wieku, Łódź.- Uroczyste posiedzenie Senatu Uniwersytetu Łódzkiego i nadanie RobertowiS. Kaplanowi tytułu doktora honoris causa UŁ w Łodzi.19 X 2006 - Spotkanie z władzami Piotrkowa Trybunalskiego w sprawie rozwoju współpracyz naszą Uczelnią,20 X 2006 - Otwarcie I Konferencji Naukowo-Szkoleniowej „Postępy w profilaktyce,diagnostyce i terapii nadciśnienia tętniczego u dzieci i młodzieży”, UrządMiasta Łodzi.- Udział w uroczystości wręczenia nagród Marszałka Województwa Łódzkiegow VII edycji konkursu na najlepsze rozprawy doktorskie, prace magisterskiei dyplomowe, Rezydencja Księży Młyn, Łódź.- Otwarcie „Medykaliów”.426 KRONIKARZ

21 X 2006 - Otwarcie Konferencji „Postępy w kardiologii”, wygłoszenie wykładu pt.„Tarczyca a serce – punkt widzenia endokrynologa”, Filharmonia Łódzka.22 X 2006 - Otwarcie V Konferencji pt. „Współczesne problemy neurologii”, FilharmoniaŁódzka.23 X 2006 - Przyjęcie nagrody Ministra Zdrowia, Ministerstwo Zdrowia, Warszawa.24 X 2006 - Udział w obchodach 80 rocznicy urodzin prof. Kazimierza Trznadla i prof.Andrzeja Słowińskiego.- Rada Wydziału Wojskowo-Lekarskiego, Łódź.30 X 2006 - Uroczyste wręczenie Nagród Gospodarczych Wojewody Łódzkiego 2006 r.,Politechnika Łódzka.3 XI 2006 - IV Ogólnopolska Konferencja „Perspektywy Rozwoju Rehabilitacji wPolsce” pod patronatem Ministra Zdrowia, Pabianice.- Spotkanie w sprawie organizacji seminarium, przewidzianego na wiosnę2007 r., z udziałem naukowców łódzkich i z Tel Awiwu, Urząd MiastaŁodzi.6 XI 2006 - Wizyta w Ministerstwie Zdrowia oraz w Ministerstwie Nauki i SzkolnictwaWyższego, Warszawa.7 XI 2006 - Spotkanie Premierem RP Jarosławem Kaczyńskim, UniwersytetWarszawski.8 XI 2006 - Collegium Medicum UJ w Krakowie.10 XI 2006 - Otwarcie (po remoncie) Kliniki Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej wSzpitalu im. Mikołaja Kopernika, Łódź.11 XI 2006 - Wojewódzkie Obchody Narodowego Święta Niepodległości, BazylikaArchikatedralna, Łódź.13 XI 2006 - Zebranie Zarządu Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa MedycynyNuklearnej, Łódź.20 XI 2006 - 70 rocznica działalności Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, MuzeumHistorii Miasta Łodzi.24-25 XI 2006 - Konferencja endokrynologiczno-diabetologiczna im. W. Grota, Łódź.Zebranie 15-osobowej grupy specjalistów w celu pozyskania dla Łodzipozytronowej emisyjnej tomografii, Rektorat UM.27 XI 2006 - Konferencja Rektorów Łódzkich Uczelni, Rektorat Politechniki Łódzkiej.28 XI 2006 - Przewodniczenie Komisji egzaminacyjnej do przeprowadzenia egzaminuspecjalizacyjnego z endokrynologii, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki.29 XI 2006 - Rada Naukowa I Katedry Kardiologii i Kardiochirurgii, USK nr 3.30 XI-1 XII 2006 - Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych, CollegiumMedicum UJ, Kraków.6 XII 2006 - Uroczyste posiedzenie Senatu Uniwersytetu Łódzkiego, Pałac Biedermana.KRONIKARZ 427

8 XII 2006 - Konferencja endokrynologiczna, Kielce.11 XII 2006 - Wizyta u Marszałka Stanisława Olasa i Stanisława Witaszczyka, Urząd Marszałkowskiw Łodzi.- Rada ds. Szkolnictwa Wyższego i Nauki przy Prezydencie Miasta Łodzi,Urząd Miasta Łodzi.18 XII 2006 - Uroczyste posiedzenie Senatu UM, poświęcone nadaniu prof. Edwardowi F.Plow i prof. Karelowi Lewitowi tytułu doktora honoris causa UniwersytetuMedycznego w Łodzi.19 XII 2006 - Spotkanie opłatkowe w Urzędzie Miasta Łodzi.20 XII 2006 - Spotkanie wigilijne łódzkich radnych, parlamentarzystów, przedstawicieliwładz wojewódzkich z udziałem Arcybiskupa Wł. Ziółka, Rada Miejska.* * *5 I 2007 - Zgromadzenie Wspólników Łódzkiego Regionalnego Parku Naukowo–Technologicznego, Urząd Miasta Łodzi, ul. Piotrkowska 1047 I 2007 - Koncert Noworoczny, Kościół Środowisk Twórczych, ul. M. Skłodowskiej-Curie 22.8 I 2007 - Koncert Noworoczny zorganizowany przez Towarzystwo Naukowe,Filharmonia Łódzka9 I 2007 - Spotkanie Noworoczne zorganizowane przez Wojewodę Łódzkiego HelenęPietraszkiewicz, Teatr Nowy, ul. Więckowskiego 15.10–12 I 2007 - Posiedzenie Prezydium Konferencji Rektorów Akademickich SzkółPolskich, Warszawa.15 I 2007 - Rada ds. Szkolnictwa Wyższego i Nauki przy Prezydencie Miasta Łodzi,Urząd Miasta Łodzi, ul. Piotrkowska 10417 I 2007 - Spotkanie z Poseł RP Elżbietą Jankowską, Rektorat UM18 I 2007 - Spotkanie z Honorowym Konsulem Tadeuszem Kaczorem, Rektorat UM19 I 2007 - Uroczystość rozdania dyplomów absolwentom Wydziału Lekarskiego iWydziału Lekarsko-Dentystycznego, Teatr Wielki22 I 2007 - Otwarcie auli w Zamiejscowym Ośrodku Dydaktycznym w PiotrkowieTrybunalskim, odsłonięcie tablicy pamiątkowej ku czci dr Mariana Wygrzywalskiego23 I 2007 - Jubileusz 80-lecia prof. dr hab. Stanisława Barcikowskiego, Rada WydziałuWojskowo-Lekarskiego, Pl. Hallera 1- Otwarcie Kliniki Ortopedii (po remoncie) w USK nr 2.25 I 2007 - Posiedzenie Senatu UM, Pl. Hallera 1.1 II 2007 - Spotkanie z Sekretarzem Rady ds. Szkolnictwa Wyższego i Nauki przy PrezydencieMiasta Łodzi dr Elżbietą Strumiłło-Dyba.2 II 2007 - Uroczystość wręczenia dyplomów absolwentom Wydziału Pielęgniarstwai Położnictwa, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki, ul. Rzgowska281/289.428 KRONIKARZ

6 II 2007 - Występ Chóru UM pod dyrekcją prof. Anny Domańskiej.10 II 2007 - Wizyta Arcybiskupa Władysława Ziółka w USK nr 5.21 II 2007 - Spotkanie z Ministrem Sprawiedliwości Zbigniewem Ziobro, zorganizowaneprzez Ministra Zdrowia Zbigniewa Religę, Sala Kolumnowa MZ.22 II 2007 - Posiedzenie Senatu UM, Pl. Hallera 1.22-24 II 2007 - Wspólna Konferencja KRASP i Fundacji Edukacyjnej Perspektywy,Politechnika Łódzka.23 II 2007 - Rada Naukowa ICZMP, ul. Rzgowska 281/28928 II 2007 - Wizyta w Ministerstwie Zdrowia, Warszawa.2 III 2007 - Otwarcie III edycji Kursu Doskonalenia Pedagogiczno-Dydaktycznego dlaPracowników Dydaktycznych, USK nr 5, Pl. Hallera 1.- Rada Naukowa ICZMP, ul. Rzgowska 281/289.- Otwarcie II Konferencji Kosmetologicznej pt.: „Rola kosmetologii wewspółczesnej medycynie”, gmach Wydziału Farmaceutycznego.3 III 2007 - IV Wojewódzkie Sympozjum Szkoleniowe Lekarzy Podstawowej OpiekiZdrowotnej, Lekarzy Rodzinnych, Internistów oraz Pediatrów, CentrumSzkoleniowo-Konferencyjne, ul. Kopcińskiego 16/18.5-8 III 2007 - Wizyta w Uniwersytecie Medycznym, w Winnicach (Ukraina).12 III 2007 - Posiedzenie Rady ds. Szkolnictwa Wyższego i Nauki przy Prezydencie MiastaŁodzi, Urząd Miasta Łodzi, ul. Piotrkowska 104.14 III 2007 - Kapituła IV edycji Nagrody Gospodarczej Wojewody Łódzkiego, ŁódzkiUrząd Wojewódzki, ul. Piotrowska 104.15 III 2007 - Posiedzenie Senatu UM, pl. Hallera 1.22-25 III 2007 - Konferencja Endokrynologiczna, Wisła.26 III 2007 - Rada ds. Szkolnictwa Wyższego i Nauki przy Prezydencie Miasta Łodzi, ul.Targowa 61/63.28 III 2007 - Przyjęcie grupy osób z Malezji, upoważnionych do podpisania umowyw sprawie studiów anglojęzycznych w UM, Rektorat UM.30 III 2007 - Honorowy Patronat III Międzynarodowego Sympozjum Szklistkowo-Siatkówkowego,Teatr Wielki.31 III 2007 - Zjazd Okręgowej Izby Lekarskiej, Sieradz.4 IV 2007 - Przyjęcie Dowódcy Garnizonu Łódź płk Wojciecha Sikory.5 IV 2007 - Uroczystość nadania prof. dr hab. Tadeuszowi Tołłoczce tytułu doktorahonoris causa naszej Uczelni, Pałac Poznańskiego.15 IV 2007 - V Międzyuczelniane Regaty Wioślarskie Ulicy Piotrkowskiej o PucharPrzechodni Prezydenta Miasta Łodzi.KRONIKARZ 429

17 IV 2007 - Spotkanie w Okręgowej Izbie Lekarskiej, Łódź.18-24 IV 2007 - 7 Festiwal Nauki, Techniki i Sztuki, Łódź.- Uroczysty koncert z okazji otwarcia Festiwalu, Filharmonia Łódzka.19 IV 2007 - Obchody „Rok Biskupa Michała Klepacza”, Wyższe Seminarium Duchowne,Łódź.20 IV 2007 - Posiedzenie Kapituły IV edycji Nagrody Gospodarczej Wojewody Łódzkiego,Urząd Wojewódzki.21 IV 2007 - Odpust Parafialny w Kościele Garnizonowym p.w. św. Jerzego.23 IV 2007 - Spotkanie u Wiceministra Obrony Narodowej Jacka Kotasa.26 IV 2007 - Posiedzenie Senatu UM, Pl. Hallera 1.3 V 2007 - Obchody Święta Narodowego 3 Maja, Koncert z okazji 216 RocznicyUch-walenia Konstytucji Trzeciego Maja, Teatr Wielki.8 V 2007 - 62 rocznica zakończenia II wojny światowej, złożenie wiązanek kwiatów napłycie Grobu Nieznanego Żołnierza, organizator – Marszałek WojewództwaŁódzkiego.9-13 V 2007 - Zjazd Endokrynologiczny14 V 2007 - Rada Naukowa ICZMP, ul. Rzgowska 281/289.- Zebranie Komisji Rekrutacyjnej na Studia Doktoranckie, Rektorat UM.15 V 2007 - Zebranie przedstawicieli łódzkich uczelni w sprawie grantów Urzędu MiastaŁodzi, Rektorat UM.16 V 2007 - Msza św. w Kaplicy Szpitala im. M. Kopernika, w intencji prof. dr hab.Andrzeja Żebrowskiego.- Odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej prof. dr hab. AndrzejowiŻebrowskiemu. WSS im. M. Kopernika, Łódź.- Otwarcie VII Międzynarodowego Sympozjum Proktologicznego,Filharmonia Łódzka.18 V 2007 - Uroczystość nadania prof. Josephine Arendt tytułu doktora honoris causanaszej Uczelni, Pałac Poznańskiego.21 V 2007 - Wizyta w Rektoracie UM Davida Paige, John Hopkins Hospital, Baltimore,Maryland w celu nawiązania współpracy z naszą Uczelnią.- Rada ds. Szkolnictwa Wyższego i Nauki przy Prezydencie Miasta Łodzi, ul.Piotrkowska 104.22 V 2007 - Posiedzenie Rady Wydziału Wojskowo-Lekarskiego, Pl. Hallera 1.23 V 2007 - Otwarcie po remoncie Kliniki Kardiologii Interwencyjnej, Kardiodiabetologiii Rehabilitacji Kardiologicznej w USK nr 2.430 KRONIKARZ

24 V 2007 - Posiedzenie Senatu UM, Pl. Hallera 1.- Otwarcie XXIX Zjazdu Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, HonorowyPatronat, Filharmonia Łódzka.25 V 2007 - Wizyta u Wicemarszałek Elżbiety Hibner, ul. Piłsudskiego 8.- Juwenalia, ul. Matejki.28 V 2007 - Konferencja Rektorów Łódzkich Uczelni, Rektorat Politechniki Łódzkiej.31 V-2 VI 2007 - Konferencja Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych, Jeleniewok/Suwałk.4 VI 2007 - Otwarcie Oddziału Medycyny Ratunkowej dla Dzieci, USK nr 4.5 VI 2007 - Przyjęcie na zaproszenie Arcybiskupa Władysława Ziółka Jego EminencjiKardynała Javiera Barragána - Przewodniczącego Papieskiej Rady ds. OpiekiDuszpasterskiej Pracowników Służby Zdrowia, ICZMP, ul. Rzgowska281/289.6 VI 2007 - Spotkanie z dyrektorami szpitali klinicznych, Rektorat UM.7 VI 2007 - Uroczystość Jubileuszowa Konferencji Rektorów Akademickich SzkółPolskich, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.10 VI 2007 - Uczestnictwo w procesji eucharystycznej z Kościoła Matki Boskiej Zwycięskiejdo Archikatedry Łódzkiej.11 V 2007 - Udział w Komisji Kadrowej, powołanej w ICZMP, ul. Rzgowska 281/289.12 VI 2007 - Przyjęcie Rekrutera ze Stanów Zjednoczonych.14 VI 2007 - Uroczystość nadania prof. dr hab. Markowi Pawlikowskiemu i prof. PeterowiFedorowi Freyberghowi tytułu doktora honoris causa naszej Uczelni,Pałac Poznańskiego.16 VI 2007 - Zjazd Absolwentów Wydziału Lekarskiego, Stomatologii i Wydziału Farmaceutycznego,odnowienie dyplomu po 50 latach, Pałac Poznańskiego18 VI 2007 - Rada Szkolnictwa Wyższego i Nauki przy Prezydencie Miasta Łodzi,ul. Piotrkowska 10420 VI 2007 - Honorowy Patronat nad VIII Konferencją Naukowo-Szkoleniową „Alergia,astma i immunologia kliniczna” , Teatr Wielki.21 VI 2007 - Honorowy Patronat nad XVII Zjazdem Polskiego Towarzystwa Patologów,Pałac Poznańskiego.- Posiedzenie Senatu UM, Pl. Hallera 1.22 VI 2007 - Przyjęcie delegacji z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Rektorat UM.- Otwarcie II Ogólnopolskiego Sympozjum „Zaawansowane Techniki Operacyjnew Ginekologii - Hysterektomia”, ICZMP, ul. Rzgowska 281/289.3 VII 2007 - Konferencja „Opieka zdrowotna w siłach zbrojnych”, zorganizowana zinicjatywy Poseł RP Elżbiety Radziszewskiej, gmach Sejmu RP.KRONIKARZ 431

5 VII 2007 - Podpisanie porozumienia o współpracy w realizacji programu studiówpodyplomowych na kierunku „Bezpieczeństwo Wewnętrzne” z KomendantemWojewódzkim Policji w Łodzi, Rektorat UM.9 VII 2007 - Uroczystość wręczenia absolwentom studiów anglojęzycznych dyplomów,Aula im. prof. Aleksandra Pruszczyńskiego UM.10 VII 2007 - Posiedzenie Komisji ds. Organizacyjnych i Legislacyjnych KRASP, siedzibaFundacji Rektorów Polskich, Warszawa.11 VII 2007 - Spotkanie z Ministrem Zdrowia Zbigniewem Religą i przedstawicielamiNFZ, Urząd Marszałkowski.16 VII 2007 - Posiedzenie Uczelnianej Komisji Rekrutacyjnej, Rektorat UM.- Spotkanie z dyrektorami szpitali klinicznych w sprawie akcji strajkowejlekarzy, Rektorat UM.30 VII 2007 - Wizyta w Ministerstwie Zdrowia, Warszawa.7-8 IX 2007 - Posiedzenie Prezydium KRASP, Wrocław.17 IX 2007 - Obchody 68. rocznicy napaści ZSRR na Polskę i Dzień Sybiraka, ŁódzkiUrząd Wojewódzki, ul. Piotrkowska 104.18 IX 2007 - Spotkanie poświęcone podsumowaniu konsultacji społecznych „UszczegółowienieRegionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiegow latach 2007-2013”, Zarząd Województwa Łódzkiego, Al. Piłsudskiego 8.19 IX 2007 - Posiedzenie Uczelnianej Komisji Rekrutacyjnej, Rektorat UM.20 IX 2007 - Posiedzenie Senatu UM.21 IX 2007 - Uroczystość przekazania obowiązków Dowódcy 15. Sieradzkiej BrygadyWsparcia Dowodzenia, Sieradz.24 IX 2007 - Otwarcie XIII Zjazdu Polskiego Towarzystwa Biofizycznego, gmachWydziału Zarządzania UŁ, ul. Stefana Banacha.27 IX 2007 - Spotkanie z delegacją College of Medicine w Tajwanie w celu podpisaniaumowy w sprawie współpracy naukowo-badawczej oraz wymiany studentówna rotacje kliniczne i letnie praktyki pielęgniarskie.- Uroczyste otwarcie VI Międzynarodowego Kongresu Polskiego TowarzystwaRehabilitacyjnego, Teatr Wielki.432 KRONIKARZ

PRO MEMORIAMałgorzata StrzelczykZMARLI W ROKU 2007Prof. dr hab. med. Jerzy Rożniecki (3 IX 1929 – 25 I 2007) wieloletni kierownik KlinikiPneumonologii i Alergologii AM, były prorektor ds. Nauczania i Wychowania AM, prodziekanWydziału Lekarskiego AM, dyrektor Instytutu Medycyny Wewnętrznej AM, konsultant regionalnyw dziedzinie pulmonologii województwa łódzkiego.Mjr dypl. Jan Krupczyński (15 XII 1930 - 16 II 2007) były szef Służby ŻywnościowejWAMDr n. med. Wojciech Sierociński (23 I 1941 – 22 II 2007) starszy wykładowca w Zakła-dzieAnatomii Prawidłowej i Klinicznej Katedry Anatomii AM.Dr n. farm. Krystyna Maruszyńska (17 III 1928 – 5 III 2007) adiunkt Zakładu ChemiiAnalitycznej Instytutu Podstawowych Nauk Chemicznych AM.Dr n. med. Wanda Ziemnowicz-Głowacka (18 III 1921 – 5 III 2007) starszy wykładowca wZakładzie Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej i Przyzębia AM.Płk. dr n. med. Jan Dryniak (28 V 1936 – 17 III 2007) adiunkt Instytutu Chirurgii WAM.Ppłk Jan Stefan Brzeziński (9 IV 1930 – 7 IV 2007) wykładowca Katedry Taktyki WAM.Płk. dr n. med. Jerzy Wesołowski (4 V 1913 – 21 IV 2007) adiunkt Kliniki Chorób WewnętrznychWAM.Dr n. przyr. Urszula Ruta (10 IV 1944 –27 IV 2007) kierownik Pracowni Biochemii Klini-kiPulmonologii AM.Dr n. med. Jacek Mackiewicz (30 XII 1924 – 9 VIII 2007) adiunkt Kliniki Neurologii AM.Ppłk dr n. med. Wiesław Wyszomirski (2 I 1938 – 21 VIII 2007) kierownik Izby PrzyjęćSzpitala Klinicznego WAM.Płk. dr. hab. med. Eugeniusz Grzelak (18 I 1923 – 22 VIII 2007) adiunkt Kliniki ChirurgiiUrazowej i Ortopedii WAM.Genowefa Sobczyńska (26 V 1949 – 19 IX 2007) pracownik gospodarczy w BiblioteceGłównej UM.Prof. dr hab. med. Jan Dobek (6 III 1918 – 21 IX 2007) dyrektor Instytutu Radiologii, kierownikZakładu Diagnostyki Rentgenowskiej Instytutu Radiologii AM.Dr n. med. Wiesława Kinast (3 IV 1930 – 30 IX 2007) adiunkt Zakładu Radiologii AM.Lek. med. Janina Skwierczyńska (5 V 1921 – 1 X 2007) wieloletni adiunkt Kliniki OkulistycznejWAM.Dr n. med. Hanna Chylińska-Pawelic (24 IX 1931 – 7 X 2007) adiunkt Kliniki PediatriiWAM.Płk dr n. farm. Wiesław Świtek (8 II 1937- 24 X 2007) dyrektor Biblioteki Głównej WAM.Dr n. med. Bogusław Wojciechowski (13 IV 1954 – 26 X 2007) adiunkt Zakładu Anes-tezjologiiAM.Teodozja Okołowicz (25 III 1925 – 29 X 2007) zastępca kwestora AM.KRONIKARZ 433

PpłkJan Stefan Brzeziński(9 IV 1930 – 7 IV 2007)Dr n. med.Hanna Chylińska-Pawelic(24 IX 1931 – 7 X 2007)Prof. dr hab. med.Jan Dobek(6 III 1918 – 21 IX 2007)Płk. dr n. med.Jan Dryniak(28 V 1936 – 17 III 2007)Płk. dr. hab. med.Eugeniusz Grzelak(18 I 1923 – 22 VIII 2007)Dr n. med.Wiesława Kinast(3 IV 1930 – 30 IX 2007)Dr n. med.Jacek Mackiewicz(30 XII 1924 – 9 VIII 2007)Dr n. farm.Krystyna Maruszyńska(17 III 1928 – 5 III 2007)Teodozja Okołowicz(25 III 1925 – 29 X 2007)434 KRONIKARZ

Prof. dr hab. med.Jerzy Rożniecki(3 IX 1929 – 25 I 2007)Dr n. przyr.Urszula Ruta(10 IV 1944 –27 IV 2007)Dr n. med.Wojciech Sierociński(23 I 1941 – 22 II 2007)Lek. med.Janina Skwierczyńska(5 V 1921 – 1 X 2007)Genowefa Sobczyńska(26 V 1949 – 19 IX 2007)Płk dr n. farm.Wiesław Świtek(8 II 1937- 24 X 2007)Płk. dr n. med.Jerzy Wesołowski(4 V 1913 – 21 IV 2007)Dr n. med.Bogusław Wojciechowski(13 IV 1954 – 26 X 2007)Ppłk dr n. med.Wiesław Wyszomirski(2 I 1938 – 21 VIII 2007)Dr n. med.WandaZiemnowicz-Głowacka(18 III 1921 – 5 III 2007)KRONIKARZ 435

SUMMARYMgr Anna Wiśniewska„KRONIKARZ” SUMMARY OF THE CONTENTSThe second issue (No.10) of the fifth annual volume of the ”Kronikarz” for the academicyear 2006/2007 has been honoured with the introduction by Prof. Jan B ł a s z c z y k , MD, PhD,Dean of the Faculty of Military Medicine at the Medical University of Łódź.The regular parts of the informative semestral bulletin involve, among others, graduatesincluding those of the Division of Studies in English Language at the Faculty of Military Medicine(Prof. Jan Wilczyński, MD, PhD), catalogues of doctoral and habilitation dissertations (NarcyzaMiłkowska, MA), ceremonies of awarding PhD and habilitation degrees to the University staff(Dr Andrzej Fijałek), conferences, symposia and scientific meetings (Dr Maria Jakubowska),reports (Dr Włodzimierz Berner, MD, PhD, Kamila Gworys, Prof. Jerzy Supady, MD,PhD), scientific and research activity (Joanna Włodarczyk-Kit, MA), significant events atour University, i.e. Opening of the Memory Hall of the Medical Academy of Łódź (Dr JacekDanowski, Md, PhD), personal affairs, Doctor Honoris Causa degrees of the Medical Academyconferred on Professor Antoni Prusiński, MD, PhD (Prof. Marek Zawirski, MD, PhD) and onProfessor Leszek Woźniak, MD, PhD (Prof. Jan Berner, MD, PhD), jubilees of Professors ofthe Medical University of Łódź: Professor Barbara Dębiec, MD, PhD (Prof. Jerzy Stańczyk,MD, PhD); Professor Tadeusz Mosiniak, MD, PhD (Colonel Prof. Andrzej Baczyński, MD,PhD); and Professor Władysław Z. Traczyk, MD, PhD (Dr Barbara Dziedzic). Prof. BożydarLatkowski, MD, PhD has written about his own metamorphosis and Dr Janina Wielka, MD,PhD about her adventure in acupuncture and reflexotherapy. Pro Memoria Section has beendevoted to Professor Krystyna Badzian-Kobos, MD, PhD; Professor Antoni Kotełłko, MD,PhD; Professor Jan Muszyński, MD, PhD and Colonel Wiesław Świtek, MPharm, PhD. Thenames and photos of the Medical Academy, Military Medical Academy and Medical Universitystaff who died in 2006 have been presented. Also, the Senate Resolutions, Rector’s Directivesand Calendarium have been desribed.The articles on the adults’ education (Prof. Daria Orszulak-Michalak, MPharm, PhD);activity of the Medical University of Łódź Teaching Centre Branch in Piotrków Trybunalski(Agnieszka Szcześniak, MA, Joanna Sadura, Monika Bujak, MA); students’ achievementsin singing - University Choir – (Ewelina Bigos, MD), and sports (Lech Słomiński, MA); theuniversity libraries (the library of the Medical Academy – Jadwiga Piotrowska, MA; MilitaryMedical Academy – Krystyna Breker, MA; Medical University – Dr Ryszard Żmuda, MA,PhD); Department of Publishing and Printing (Lechosław Trzciński, MA) and memory plaques(Andrzej Kempa, MA, Marta Zawadzka, MA) have been also included.436 KRONIKARZ

contentsJan Błaszczyk: Introduction...................................................................................................................................................5Ryszard Żmuda: Tenth Annual Volume of the ’’Kronikarz”...........................................................................................................6Didactic activity ............................................................................................................................................................................8Daria O r s z u l a k -Michalak: Educational Pathways for Adults – Postgraduate Studies “Polish Pharmacy” ....................8The Medical University of Łódź Teaching Centre Branch in Piotrków Trybunalski .................................................................11Agnieszka S z c z e ś n i a k : Ceremony of Opening the Lecture Theatre Named after Dr Marian Wygrzywalski .................11Joanna S a d u r a : IX Educational Fair for Recent Secondary-School Graduates “STUDENTS 2007” ..............................22Monika Bujak: VII Work Fair “Career Day in Piotrków 2007” ........................................................................................24Achievements of the University Students ....................................................................................................................................27Ewelina B i g o s : Silver Medals for the Medical University Choir ......................................................................................27Lech Słomiński: Sports Achievements of the University Students .......................................................................................32Outdoor Event Organised by the Promotion Bureau of the Medical University .......................................................................35The P r o m o t i o n Bureau of the Medical University: Health Days at the Medical University of Łódź“Healthy Trends” .................................................................................................................................................................35Graduates of the Medical University of Łódź (2006/2007) ........................................................................................................41Jan W i l c z y ń s k i : Diplomas of the Graduates of the Division of Studies in the English Language atthe Faculty of Military Medicine ..........................................................................................................................................41Karolina P i ą t k o w s k a : Diplomas of the Graduates of the Faculty of Pharmacy ............................................................54Lucyna Kmiotek: Diplomas of the Graduates of the Faculty of Pharmacy (Divisions of Laboratory Medicine and Cosmetology)....................... .......................................................................................................................................................................67Rafał Bator: Diplomas of the Graduates of the Faculty of Medicine and the Faculty of Dental Medicine .........................80Jurek Olszewski: Diplomas of the Graduates of the Faculty of Physiotherapy ... ...............................................................98Barbara Anna Siewruk: Diplomas of the Graduates of the Faculty of Nursing and Midwifery..........................................114Habilitation and Doctoral Theses ............................................................................................................................................132Andrzej F i j a ł e k : Habilitation and Doctoral Diplomas ..................................................................................................132Narcyza Miłkowska: Catalogue of Dissertations of the Medical University of Łódź (1 October 2006 -30 September2007)..............................................................................................................................................................146Conferences, Symposia and Scientific Meetings .......................................................................................................................158Maria J a k u b o w s k a : Conferences Organised in the Academic Year 2006/2007 ............................................................158Włodzimierz Berner: The Jubilee XX Congress of the Polish Society for the History of Medicine and Pharmacy...........164Włodzimierz Berner: The XXI Congress of the Polish Society for the History of Medicine and Pharmacy .....................167Kamila Gworys: Report on the VI International Congress of the Polish Rehabilitation Society ......................................173Maria Jakubowska: Volunteering in the Hospice Care of Łódź ........................................................................................182Jerzy Supady: Report on the International Conference “Polish Physicians in Siberia since the 18 th to the 20 th Century”financed by the City of Łódź Office .....................................................................................................................................185Scientific and Research Activity ................................................................................................................................................188Joanna W ł o d a r c z y k -Kit: Awards, Grants, Scholarships, Publications, Scientific Cooperation ...................................188Chronicle of the University .......................................................................................................................................................195Jacek Danowski: Opening of the Memory Hall of the Medical Academy of Łódź ............................................................195Photos ......................................................................................................................................................................................201Medical University Libraries ....................................................................................................................................................209Jadwiga P i o t r o w s k a : The Main Library of the Medical Academy of Łódź (1950 – 2002) ...........................................209Krystyna Breker: The Main Library of the Div. Gen. Bolesław Szarecki Military Medical Academy of Łódź(1958-2002) ........................................................................................................................................................................228Ryszard Żmuda: The Main Library of the Medical University of Łódź (2002 – 2007) .....................................................241Department of Publishing and Printing ...................................................................................................................................275Lechosław Trzciński: Department of Publishing and Printing at the Medical University of Łódź...............................275Personal Affairs ........................................................................................................................................................................279Małgorzata S e p s k a : Distinctions, Nominations and Retirements.....................................................................................279Doctors Honoris Causa of the Medical University of Łódź ....................................................................................................280Jan B e r n e r : Professor Leszek Włodzimierz Woźniak, MD, PhD from the Medical Academy of Łódź.............................280Marek Z a w i r s k i : Professor Antoni Prusiński, MD, PhD from the Medical Academy of Łódź .....................................288Jubilees of Łódź Medical University Professors ......................................................................................................................292Jerzy S t a ń c z y k : Jubilee of the 85 th Birthday Anniversary of Professor Barbara Dębiec, MD, PhD ............................292Andrzej Buczyński: Jubilee of the 80 th Birthday Anniversary of Colonel Prof. Tadeusz Mosiniak, MD, PhD .................301Barbara Dziedzic: Jubilee of the 80 th Birthday Anniversary of Prof. Władysław Zygmunt Traczyk, MD, PhD ...............308University Teachers about Themselves ....................................................................................................................................349Jan Bożydar L a t k o w s k i : My Metamorphosis..................................................................................................................349Janina Wielka: Acupuncture and Reflexotherapy ...............................................................................................................373Biographies – Profiles - Reminiscences.....................................................................................................................................377Magdalena W o c h n a -Sobańska, Joanna Szczepańska: Prof. Krystyna Badzian-Kobos, MD, PhD (1921-2000) s.377; MarcinMożdżan: Prof. Antoni Kotełko, MPharm, PhD (1921-1982) s. 387; Katarzyna Hanisz: Prof. Jan Muszyński, MPharm, PhDKRONIKARZ 437

(1884-1957) s. 392; Tadeusz Mosiniak, Andrzej Stempel: Colonel Wiesław Świtek, MPharm, PhD (1937-2007)..........401Memorial Plagues .....................................................................................................................................................................404Andrzej K e m p a, Marta Zawadzka: Commemorative Plaques and Inscriptions Devoted to Health ServiceInstitutions and Staff............................................................................................................................................................404Senate Resolutions ....................................................................................................................................................................421Teresa I l j i n : List of the Senate Resolutions (1 October 2006 - 30 September 2007) .......................................................421Rector’s Directives ....................................................................................................................................................................424Anna S k o m o r o w s k a : List of the Rector’s Magnificus Directives (1 October 2006 – 30 September 2007)...................424Rector’s Calendarium................................................................................................................................................................426Teresa I l j i n : Visits – Meetings - Talks of Rector Magnificus ...........................................................................................426Pro memoria .............................................................................................................................................................................433Małgorzata S t r z e l c z y k : University Employees Who Died in 2007 ..............................................................................433Summary ...................................................................................................................................................................436Anna W i ś n i e w s k a : Summary of the „Kronikarz” contents...........................................................................................436Contents ....................................................................................................................................................................................437Indexes ......................................................................................................................................................................................439Agnieszka G w o ź d z i ń s k a : Index of persons and geographical names ..........................................................................439438 KRONIKARZ

SKOROWIDZELic. Agnieszka GwoździńskaINDEKS OSOBOWY I NAZW GEOGRAFICZNYCHWstępKronikarz – semestralny biuletyn informacyjny Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, jestopracowany zarówno w tradycyjnej wersji papierowej wydrukowanej przez firmę „Oprawa” jaki nowoczesnej, elektronicznej na płycie kompaktowej wytłoczonej przez „Avernet”. Od 2007roku został również udostępniony on-line w sieci internet z serwera Biblioteki Głównej naszejUczelni (www.bg.umed.lodz.pl).Pragnąc podnieść wartość informacyjną czasopisma opracowano dwa skorowidze: indeksosobowy i nazw geograficznych. Pierwszy zawiera w układzie alfabetycznym nazwiska osóbwymienionych na łamach czasopisma w tym: autorów, promotorów, recenzentów, redaktorów, adrugi indeks nazwy miejscowości, krajów i innych nazw geograficznych ułatwiając Czytelnikomkorzystanie z zare-jestrowanych materiałów prezentujących wszechstronną działalnośćutworzonego w 2002 roku Uni-wersytetu Medycznego w Łodzi oraz zarys dziejów łódzkichuczelni medycznych (cywilnej – AM i wojskowej WAM).Wersja elektroniczna Kronikarza jest dostępna w pliku pdf. Do jego otworzenia należywykorzystać program Adobe Acrobat Reader, który jest dołączony do płyty CD-ROM, a takżeWykaz skrótówal. – alejaAM – Akademia Medycznaarcybp – arcybiskupAZS – Akademicki Związek Sportowybp – biskupbryg. – brygadyc. d. – ciąg dalszyCK-D – Centrum Kliniczno-Dydaktycznecz. – częśćdoc. - docentdr – doktords. – do sprawdyw. – dywizjied. – editorfarm. – farmacjigen. – generałgodz. – godzinahab. – habilitowanyil. – ilustracjeim. – imieniainż. – inżynierISBN – International Standard Book NumberISSN – International Standard Serial NumberJM – Jego Magnificencjak. – kołokard. – kardynałKBN – Komitet Badań Naukowychkol. – kolegaks. – ksiądzlek. – lekarzlic. – licencjatm. – miastoKRONIKARZ 439

med. – medycynymgr – magisterm. in. – między innymimjr – majorn. nauk, nadnacz. – naczelnynp. – na przykładnr – numern/w – niżej wymienionyoprac. – opracowałp. – piętroPAN – Polska Akademia Naukpl. – placpłk – pułkownikpol. – polskiepopr. – poprawionepor. – porucznikppłk – podpułkownikportr. – portretpoz. – pozycjaprof. – profesorprom. – promotorpt. – pod tytułemR. – rocznik, rokrec. – recenzentred. – redaktorrz. – rzekas. – stronicasupl. – suplementsygn. – sygnaturaT. – tomtel. – telefontyt. – tytułul. – ulicaUM – Uniwersytet Medycznyuzup. – uzupełnienieWAM – Wojskowa Akademia Medycznawyd. – wydaniez. – zeszytzw. - zwyczajnyIndeks osobowyAdamczewski Tomasz 152Adamski Zygmunt, rec. 154Adrianowska Natalia 320 , il. 320Ajschylos 127Albertyni A. von 281Albrecht Jan, rec. 146, rec. 150Aleksandrowicz Jan 406, 420Aleksandrowicz Usyjewicz Michaił 313Altenberger Krystyna 229Alterman Dawid 413Alwasiak Janusz 282Anders Władysław 185Andres Janusz, rec. 157Andrysik Zdzisława 313Andrzejak Stanisław 188Andrzejczak Mirosława 221, 236, 237, 248, 249, 258,il. 221, 236, 248, 258Andrzejewska Anna 221, 246- 249, 255, 379, il. 221,246-248, 255, 379Andrzejewska Ewa 363Antczak Adam 134, 190, il. 80, 138, 140, prom. 148,rec. 148, 150Antonowicz U. 347Antonowicz-Kościukowicz Izabela 235, 236, 237, 249,265 il. 235, 236, 248Araszkiewicz Aleksander, rec. 147Arendt Josephine 430Arkuszewski Piotr 189, prom. 151, rec. 150Asłanowicz K. 319 , il. 319Asorga R. 354 , il. 354Aszkiełoniec Lilijanna 221, 249, 248, 266, il. 221,248, 266Bacciarelli Zofia 217, 227Bach Jan Sebastian 165Baczyński Andrzej 436Badylak Piotr 93, il. 93Badzian-Kobos Krystyna 4, 377- 382, 393, 436, 438,port. 377, 386, il. 379, 381- 383Baj Zbigniew 134, 138, 190, il. 307Balcerczak Ewa 189Balcerowska Anna 275 , il. 275Balcerowski Arkadiusz 148, 202, il. 140, 202Balcewicz J. 319 , il. 319Bald Adam, rec. 155Bałczewska Ewa 382 , il. 382Banach Czesław 83Banach Maciej 189Banaszak Anna 102, port. 113Banaszek Grażyna 176Banaszek Katarzyna 189Bańkowska Jadwga 234 -237, 248, 249, il. 233,235-237, 248Bańkowski Edward, rec. 146Baranowska Bogusława , rec. 147Barański Rajmund 315Barcikowski Stanisław 428, il. 305Bardach Janusz 373Barionuevo C. 354 , il. 354Barlicki Norbert 413Barnard Christian 365, 367 , il. 367440 KRONIKARZ

Barragán Javier Lozano, kard. 201, 431, il. 201Barszcz Zbigniew 146Bartel Hieronim 231, 336, il. 307, 336, prom. 148,149Bartkowiak Danuta 234, 236, 239, il. 236, 239Bartkowiak Jacek 2, 189, 245, 282, il. 245, rec., 146,156Bartnikowski Bogdan 312Bartosz Grzegorz, rec. 149, 152Bartosz Krzysztof 152Bartoszko-Tyczkowska Anna 156Barylski Marcin 157Bator Rafał 3, 80, 437, port. 78Bazała Leon 406Bąbol-Pokora Katarzyna 148Bądyra-Kowalik Małgorzata 153Bąkowicz Roman 151Bąk-Romaniszyn Leokadia 188Beck Józef 314 , 340, 345, il. 314Beda Karolina 76, il. 76Bednarek Andrzej 189, 190Bednarek Izabela 77, port.77Bednarek-Gejo Anna 156Beethoven Ludwig van 28Benoit J. 346Bentham Jeremy 365Berent Jarosław 190, prom. 148, 149Bereza Michał 406Bereznowski Zdzisław, rec. 151Berlińska Katarzyna 29, il. 27-31, 207, 208Berlińska Maria 29, il. 27-31, 207, 208Bernaciak Elżbieta 153Berner Jan 3, 6, 196, 201, 362, 376, 280, 282, 284, 436,437, port. 280, il. 197- 199, 201, 284, 286, 287Berner Włodzimierz 3, 164, 165, 167, 168, 436, 437,port. 172Białas Antoni 410Białas Maciej 245 , il. 245Białkowska K. 356 , il. 356Biegańska-Płonka Maria 164, 156, 167Bielecka Małgorzata Magdalena 206 , il. 206Bielecki Bartosz, rec. 146Bielecki Bolesław 275, 278 , il. 275, 278Bielińska Marzena 102, 110, il. 110, port. 113Biernat Danuta 221 , il. 221Biesaga Robert Krzysztof 150Bigos Ewelina 3, 6, 27, 29, 436, 437, il. 27-31, 207,208, port. 27Bladowska Katarzyna 32Blichowska Maria 419Blichowski Antoni 419Błaszczyk Ewa 29, il. 27-31, 207, 208Błaszczyk Jan 3, 5, 33, 34, 41, 134, 190, 250, 436, 437,il. 34, 41, 53, 54, 65, 115, 122, 132, 140, 145, 306,307, port. 5, prom. 152, 154, rec. 152, 153Błaszczyk-Kostanecka Maria, rec. 151Błaszczyński Marian 11Błaszkowska Joanna 189Błeńska Maria 281Błędzka Kamila 155Błoński Jerzy Z. 188Bochyński Ireneusz, ks., 19, il. 12-14, 19Bodalski Jerzy, prom. 149Bodini Giancarlo 175Bogucki Andrzej, prom. 157Bogulska Mariola 235, 236, il. 235, 236Bojakowski Klemens 413Bolesław Chrobry 165Bołtacz-Rzepkowska Elżbieta 133, 150Bończyk Jerzy 240Borkiewicz Dorota 206 , il. 206Borkowska Alina 279, rec. 156Borowczyk Danuta 279Borowiec Izabela 240Borowska Elżbieta 131,118, port. 131Bortnik Józef 33, 189Brahms Johann 283Breker Krystyna 2, 3, 6, 228, 233- 237, 248, 249, 436,437, il. 233, 235-237, 248, port. 228, red. 240Breyer Stanisław 84Bręborowicz Grzegorz, rec. 146Brocka Ewa 153Brocki Marian, il. 139, 141, rec. 148, 152, 156, prom.154Broda Monika 153Brola Waldemar 175Broniarczyk-Dyła Grażyna 2, 245 , il. 245Broszkiewicz Marzenna 37, 190Bruc Bogumiła 248, 249, 261 , il. 248, 261Bruchajzer Elżbieta 189Brykalski Dariusz 363, il. 12, 13, 14, 80, 115, 305,363Brzezińska Elżbieta 56, 58, 190, 277, 279, il. 56,57, 63, 74Brzezińska Zofia 314, 345, il. 314Brzezińska-Błaszczyk Ewa 202 , il. 144, 202Brzezińska-Wcisło Lidia, rec. 151Brzeziński Jan Stefan 190, 433, 434, il. 80, 85 , port.434Brzeziński Piotr 189Brzeziński Tadeusz 186Buczyłko Krzysztof 356 , il. 356, prom. 157Buczyński Andrzej 3, 301, 437, il. 307, port. 301, prom.153, rec. 152, 153, 154, 157Budkowska Halina 157Buijs R. M. 348Bujak Monika 3, 6, 24, 436, 437, il. 24Bujasz Grzegorz, rec. 155Bujwid Lech 375, 376Buzek Jerzy 376Byszewski Tomasz 310Bzdęga Wojciech 153Cannon D. 343, 347, 348Carnegie Dale 128Cebula Barbara 188KRONIKARZ 441

Chałubiński Robert 268 , il. 268Chimiak Władysław 229Chlebna-Sokół Danuta 191Chłosta Paweł 218Chmielecka-Konieczna Bożenna 2, 221, 248, 249, il.221, 248Chmielecki Adam 33, 189Chmielewski Henryk 6, 277, il. 140, 141, 305, prom.152, rec.149, 151, 153Chmielewski Kazimierz 413Chojnacki Jan, 11, prom. 153, 154, rec. 154Chojnowska Aleksandra 221 , il. 221Chojnowska-Jezierska Julita 279, prom. 153Chojnowski Krzysztof 188, 190, rec. 147Choromańska L. 340Chruścicki Antoni 294Chrzanowski Jan 281, 283Chudek Jerzy, rec. 148Churchill Winston 61Chyla Maria 234-237, 239, 240, il. 235-237, 239, red.240Chylińska-Pawelic Hanna 433, 434 , port. 434Chyła Kazimierz 84Ciałkowska-Rysz Aleksandra 183, 282Cichińska Aleksandra, il. 27-31, 207, 208Cichocka Danuta 379 , il. 379Cichocki Piotr 249, 268 , il. 268Ciebiada-Adamiec Anna 152Ciechocki Piotr 248 , il. 248Ciechowicz Jadwiga 190Cieciura Aleksanda 196, 201 , il. 197, 201Cieciura Leszek 231, 336 , il. 336Cierniak Alicja 217, 218, 227Cierniewski Czesław, prom. 155, 156Ciesielska Karolina 102, port. 113Ciesielska Michalina 387Cieszkowski Jerzy 217Cieślak Dorota 153sCisińska Anna 167Ciuraszkiewicz Katarzyna 152Colby John 358Corbally N. 347Couture R., red. 347Croce Anna Maria 175Cuello A. C., red. 347Cukras Zbigniew 156Cwer Jolanta 221, 247, 248, il. 221, 247, 248Cygankiewicz Iwona 133, 146Cynkier Przemysław 157Cypryk Katarzyna, rec. 148, 150, 151,Cyrkowicz Andrzej 317, 321, 341, 342, 346, il. 317Cywiński Zdzisław 227Czajkowski Janusz, rec. 152Czarnecka Elżbieta 2, 189, 245, 277, il. 245, rec. 152Czarnecka Karolina, il. 27-31, 207, 208Czarnik Tomasz 156Czartkowski Adam 396, 416, il. 396Czech Julita 176Czerniak Maciej Paweł 36, 37Czernicki Jan 175, 178, 180, il. 178, 180, rec. 152Czerwiakowski Rafał 167Czerwiński Paweł 221 , il. 221Czerwionka-Szaflarska Mieczysława, rec. 146, 147Czeszyńska Beata, rec. 153Czubalski Franciszek 313-317, il. 316, 317Czupryna Krzysztof 176Czupryniak Leszek 189Czyż Małgorzata 189, 279Czyżewska Krystyna, red. 399Czyżewski I. 356 , il. 356Daczyńska Aniela 401Dadlez Michał, rec. 156Danowska-Klonowska Dominika 148Danowski Jacek 3, 195, 336, 436, 437 , il. 336, 197,199, port. 195Dargiel Agnieszka 176Dawidowicz Maksymilian 413Dąbrowska Katarzyna 153Dąbrowska Maria 84Dedecjus Marek 189Dega Wiktor 375Denkowski Marcin 189Denys Andrzej 190, il. 307, prom. 153, rec. 153, 154Dębiec Barbara 3, 6, 292, 294-296, 299, 300, 436, 437,il. 295, 300, 307, port. 292, 299, red. 379Dębiec Katarzyna Anna 293Dębiec Maria Małgorzata 293Dębiec Stanisława 292Dębiec Stefan Jan 293Dębiec Tadeusz 292, 293Dębiec Zofia 292Dębowska Izabela 237, 239Dębska Jolanta 379 , il. 379Długołęcka Magdalena 33Długosz Anna, rec. 155Dmitrowicz Julian 217, 220, 227, 242 , il. 214, 221,242Dobek Jan 434 , port. 434Dobek-Śmiech Joanna 189Dobija Teresa 33Dobosz Tadeusz, rec. 148, 149Dolecki Kazimierz 325, 342Domagalska Małgorzata 176Domagała Joanna 29, il. 27-31, 207, 208Domańska Anna 27, 29, 189, 279, 429, il. 27-31, 207,208Domino Agata 150Domińska Kazimiera 221 , il. 221Domiński Piotr 29, il. 27-31, 207, 208Domosławski Zbigniew 168Domżał Teofan 291Dong Sem 283Doniec Zbigniew, rec. 148Donovan B. T. 314, 317, 340, 341, 344, 345Dójczyński Marian, il. 307Drabarek S. 342Dreszerowa Zofia 217, 227442 KRONIKARZ

Drewczyński Andrzej 317, 341, 342, 345, 346, l. 317Drobik-Wąsiewicz Katarzyna 148Drobnik Leon, rec. 156Drozdowska Agata 147Drożdż Jarosław 189, 279, prom. 147, 149, rec. 148,150Drugacz Jan, rec. 151Drużbicki Mariusz 176Drygas Wojciech, prom. 156, rec. 156Dryniak Jan 433, 434 , port. 434Drzewoski Józef 188, 363 , il. 363, prom. 150Dubrowin Danuta 234, 239 , il. 239Dudek Dariusz, rec. 152Dudek Jacek 2, 37, il. 14Dudkiewicz Marek 240Dudkiewicz Zbigniew, prom. 153, 154, 157, rec. 154Dudko Anna Ewa 150Dunin Włostowic Piotr 16Durko Tomasz 277, 279, 361, il. 361Duszewski Michał 148Dutkiewicz Eugeniusz 282Dutkiewicz Marek 164Dworak Zbigniew 406Dworniak Daniela, prom. 153, rec. 149, 152-154Dybowski Czesław 396 , il. 396Dylewicz Piotr, rec. 156Dylewski Benedykt 227Dynkiewicz Henryk 417Dyszkiewicz Wojciech, rec. 154Działyński Tytus 165Dziankowska-Bartkowiak Bożena 133, 151, 188Dziedzic Barbara 3, 247, 308, 319, 321, 436, 437, il.319, port. 308Dziki Adam, 98, il. 41, 42, 53, 80, 98, 100, 104, 105,106, 111, 112, 132, 190, prom. 152, rec. 147, 149,152, 157Dzikiewicz Władysław 308, 309Dziugan Iwona 233, 237, 239, 246, 248, 249, il. 233,246, 248Dzwonnik Z. 356, il. 356Edelman Marek 6Effel J. 352Euler Ulf von 326 , il. 326, red. 339, 340, 346Fabianowska-Majewska Krystyna 189Fabiańska Iwona 221 , il. 221Falana Mieszko 29, il. 27-31, 207, 208Felchner Andrzej 164, 165, 167, 168, port. 172, rec.156Ferenc Tomasz 277, il. 141, prom. 154, 157Fichna Jakub 189Figiel Łukasz 320 , il. 320Fijałek Andrzej 3, 132, 436, 437, port. 132Fijałkowski Wojciech 310, 350Fijuth Jacek 279, prom. 149Filip Hanna 206 , il. 206Filipczyńska Bożena 282Filipiak Krzysztof J., rec. 157Filipiak Michał 62, il. 62Filipowicz Bronisław 415Filipowicz Sylwia 234, 239 , il. 239Fisiak Włodzimierz 42, 182Florkowski Antoni, prom. 152-154, rec. 147, 152, 157Fotyga Paulina 221, 228, 249, 258, il. 221, 228, 258Frach Andrzej 147Franck Cezar 165Frańczuk Bogusław, rec. 149, 150Frątczak Urszula 176Frenkiel Bronisław 417Freybergh Peter Fedor 431From Beniamin 417Fronczek Magdalena 176, 177Fryczkowski Kazimierz 417Frycz-Modrzewski Andrzej 16Frydrych Barbara 189Frydrysiak Krystyna 155Funkowicz Marzena 147Furmanowa Mirosława, rec. 155Gabryelewicz Antoni, rec. 153, 154Gabryś Edward 11, 12, 17, il. 12, 14Gaca Michał, rec. 156Gach Katarzyna 189Gadzinowski Janusz, prom. 153Gajda Ewa 189Gajda Zdzisław 165Gajdowicz 319 , il. 319Gajos Agata 157Gajowczyk Anna 314 , il. 314Gala Sławomir , red. 399Galoch Aneta Magdalena 155Gałaszek Michał 156Gałązka Agnieszka 37Gałązka Grażyna 188Gałuszka Mieczysław 190Ganong W. F. 320Garasińska Ewa 77, port.77Garbacz B. 356 , il. 356Garlicki Aleksander, rec. 150Garlińska Anna, il. 27-31, 207, 208Garnuszewski Zbigniew 375, 376Garnys Ryszard 33Garus-Pakowska Anna 29, il. 27-31, 207, 208Garwacka-Jodzis Iwona 176Gaszyńska Ewelina 151, 189Gaszyński Wojciech 190, prom. 155, 156, rec. 157Gawlik Oliwia 33Gawłowska Aleksandra 153Gawor Zenon, rec. 152Gawroński Franciszek 413Gądecki Stanisław 165Gądek Andrzej 217Gąsińska Halina 234Gąsiorowska Anita 189Gąsiorowski Dariusz 148Gerkowicz Marek, rec. 148Gesing Adam , il. 137KRONIKARZ 443

Giedroyć Jerzy 386Gierek Tatiana, rec. 146Giermaziak Wojciech 54, 56, il. 56, 57, 65Glinka Ryszard 78, 190, il. 54, 98, 100, 132Glińska Jolanta 189Gliński Jan Bohdan 413Gładysz Andrzej, rec. 146Głąbiński Andrzej 190, prom. 147Głowacka Anna 189Głowacka Iwona 188Głowacki Albin 186Głowacki Wacław 221 , il. 221Głód Zdzisław 406Głuszek Stanisław, prom. 152Głuś Bronisław 231, 232, 233, 239, il. 239, port. 232Gmitrowicz Agnieszka, prom. 150Goch Jan Henryk, rec. 147, 153, 157Godlewski Andrzej 336, 337, il. 336, 337Godlewski Bartosz 153Godycki-Ćwirko Maciej 362-364 , il. 364Golański Jacek 133, 151Goldman Anna 309-312Goldman Halina 310Goldman Irena 310Goldszmidt Henryk 418Goławski Adam 151Gołąb Bogusław 339, 320, 340Gołębiewska Wojciech, rec. 151Gołębiowska Maria, prom. 153Gorąca Anna 319, 321, 323, 344, 347, 348, il. 319,prom. 149Gorący Arkadiusz 29, il. 27-31, 207, 208Gorzechowska Maria 217Gos Z. 356 , il. 356Goś Roman, il. 142, prom. 152, 154Goursat George 283Góral Aleksandra 84, 97, port. 97Górecka Urszula 107, il. 101, port. 113Górnicki B., red. 379Górska Magdalena 148Górska-Ciebiada Małgorzata 189Górski Henryk 231, 232, 235, 238, il. 232, 235, red.240Górski Paweł 188Grabińska Barbara 218, 221, 227, 246, 248, il. 221,246, 248Grabowska Anna 279Grabowski Ludwik 417Grabowski Tadeusz 248, 249, 260, il. 248, 260Gracies Jean-Michel 176, 177Graczyk Krzysztof 240Grala Barbara 2, 248, 249, 267, 274, il. 248, 267Grałek Mirosława, prom. 147, rec. 148Greger Janusz 361, il. 305Grelet M. 354 , il. 354Grochulska Jadwiga 275, 278, il. 275, 278Grochulska Karolina 275, 278 , il. 275, 278Groszkowski Stefan 326, 391, il. 326Grotowska-Leder Jolanta 176Grot-Rowecki Stefan 16Grott Józef Wacław 160Grubski Maciej 42Grudzień Jacek 22Gruszczyński Wojciech , prom. 152, rec. 150, 152,153Gryczyńska Danuta 188, 356 , il. 356, prom. 148Gryczyński Maciej 361Gryz K. 346Grzegorczyk Izabela 155Grzelak Eugeniusz 433, 434 , port. 434Grzelewska-Rzymowska Iwona 189, prom. 149Grzelewski Tomasz 148Grzesiak-Janas Grażyna 279, prom. 150, 151Grzesik Mirosław 234, 237 , il. 237Grzeszczak Władysław, rec. 146Grzyb Beata 147Grzybowski Andrzej 279, rec. 149Grzybowski Roman 153Gudej Jan, rec. 155Gulbransson Olaf 283Guryn Roman 390 , il. 390Guzek Jan Wojciech 317-322, 328, 337 , il. 317, 337,339, 341, 345, 346Gwiazda Witold 42Gworys Kamila 3, 436, 437, port. 172Gwoździńska Agnieszka 2, 7, 275, 278, 439, il. 275,278, 439, portr. 439Gwoździński Krzysztof, rec. 152Habigier Jan 234Hadław-Durska Kinga 152Hagner Wojciech, rec. 154, 157Hajduk Robert 152Hajdukiewicz G. 343Hajman Urszula 33, 189Halick Wiktor 315Haller Józef 406Hałatek Jan Kanty 29, il. 27-31, 207, 208Hanclik Marcin 189Hanisz Daniela 399Hanisz Katarzyna 4, 392, 438, port. 392Harasiuk Agnieszka 153, 188Harland Wiesław 234, 239 , il. 239Harris George W. 314, 316Hassman-Poznańska Elżbieta, rec. 146, 148Henry J. L., red. 347Herbst Anna Maria Charitas 409Herbst Edward 409Hereźniak Janusz, red. 399Herman Eufemiusz 289, 326 , il. 326Herman Zbigniew, rec. 152Hermanowski Tomasz, rec. 156Hese Robert, rec. 152, 154Hibner Elżbieta 431Hipokrates 84, 127Hirszfeld Ludwik 358Holly Romuald 188, prom. 156444 KRONIKARZ

Hornowski Sergiusz 406Huber Juliusz 176Hubicki Zbigniew, rec. 155Huczko Tadeusz 406Hurynowicz J. 340, 345Iljin Teresa 4, 29, 421, 426, 438, il. 143 , port. 421Imbras Janina 234Imieliński K., red. 339Indisow Longin 240Irribaren M. 354 , il. 354Iwankiewicz Stanisław 406Iwanowski Lech 406Izydorczyk Sławomir 2Izydorczyk-Grzybowska Olga 188Jabłoński Henryk 357Jacewicz Renata 190Jaczewski Zbigniew 310Jahnz-Różyk Karina, rec. 150Jajte Jolanta 189, 190Jakubowska B. 341, 345Jakubowska Maria 3, 158, 182, 246, 248, 249, 255, 436,437, il. 181, 246, 248, 255Jakubowska-Naziembło Barbara 319, 341, 343, 345,347Jakubowski Artur 153Jamroziak Krzysztof 188Jan Paweł II, papież 417Jan z Ludziska 165Janas Anna 188, 189Janecki Tomasz 189Janicki Marcin 151Janik Alfred 413Janion Marianna, prom. 152Jankiewicz Józef 406Jankowska Elżbieta 217, 218, 227, 428Jankowska Renata, rec. 149Jankowska-Kucharska A. 356 , il. 356Jankowski Tadeusz 406Janowska Elżbieta 189Januszkiewicz-Caulier Joanna 147Januszko Leonard 180, il. 180Jańczuk Zbigniew, rec. 150Jarczyński Jan 33, 189Jarmundowicz Włodzimierz, rec. 153Jaroniewski Wacław 399Jarosławska Danuta 177Jaruzelski Wojciech 357Jarzębiński J. 346Jasińska Magdalena Ewa 155Jasińska Maria 411Jasińska Maria Eugenia 411Jaszczewski G., red. 371Jaszewski Ryszard 189Jaworska Maria 419Jegier Anna 134 ,188 ,190, il. 132, 140, prom. 156Jegier Małgorzata 149Jegliński Tadeusz 310Jensen John 283Jerczyńska Hanna 156Jerzmanowska Zofia 396 , il. 396, red. 399Jerzmanowski Antoni 326 , il. 326Jesionek-Kupnicka Dorota 189Jeśman Czesław 164, 165, 167, 168, port. 172, rec.156Jeśman Joanna 167Jezierski Zdzisław 164, 165,Jeziorski Arkadiusz 189, 279Jezus Chrystus 415Jędrzejczak Dorota 121, il. 121Jędrzejczak Wiesław Wiktor, rec. 151Jędrzejewski Kazimierz 80, 134, 190, 202, 250, il. 54,67, 80, 88, 90, 91, 94, 95, 122, 132, 202, 204Jonecko Antoni, rec. 156Jonscher Karol 415Jordan Henryk 299Joss Andrzej 250Jośko Jadwiga, rec. 153Józefowicz Włodzimierz Kajetan 419Jóźwiak Zbigniew 2, 248, 249, 260, il. 248, 260Judkiewicz Luba 183Juncewicz Michał Józef 150Jurasz S. 341Jurek Marek 12, 15, 17, 18, il. 12, 14, 15, 18Jurewicz Anna 188Jurkiewicz Dariusz, rec. 146Jurowski Piotr 133, 151, 188Jutel Marek, rec. 147, 148Kabza B. 356 , il. 356Kacała Zofia 118, 131, port. 131Kacprzak E. 343, 347Kaczanowski Gotfryd 406Kaczkowski Antoni 84, 406Kaczmarek Aneta 97, port. 97Kaczmarek Elżbieta 234, 236, 237, 239, 240, il. 236,237, 239Kaczmarek Ewa 32Kaczmarek Krzysztof 234, 239 , il. 239Kaczmarek Leszek, rec. 146Kaczmarek Piotr 240Kaczor Tadeusz 428Kaczorowski Ryszard, rec. 151Kaczyński Jarosław 427Kaczyński Jerzy 406Kafliński Wacław 406Kajdos Zdzisław 2, 37, il. 39Kalewski Andrzej, rec. 153, 154, 157Kalinka Jarosław 188Kalkowski Jan 176Kałużny Józef , rec. 152Kamer Barbara, rec. 149Kamerys Juliusz 153Kamiński Michał 156Kamocka Małgorzata 189Kamrowska Anna Katarzyna 152Kaniecka Magdalena 33KRONIKARZ 445

Kaniowski Wojciech 367 , il. 367Kański Marek 231Kaplan Robert S. 426Kapłoniak K. 364 , il. 364Kapusta Jolanta 237Karaban Halina 279Karaffa-Korbut Władysław 396 , il. 396Karasek Michał 2, 6, 188, 216, 244, 245, 250, 279, 320,339, il. 7, 245, port. 216, 244, rec. 147Karbowicz Bronisław 413Karbownik-Lewińska Małgorzata 2, 188, 245 , il. 31,245, 207, rec. 146Karcz S. 340Karczewicz Danuta, rec. 147, 152Karczmarz Dariusz 29, il. 27-31, 207, 208Kardasz Andrzej, il. 31, 207Karkowski Bogumił, red. 227Karłowicz Ewa 29, il. 27-31, 207, 208Karmańska Aleksandra 155Karnafel Waldemar, rec. 148Karolczak Leszek 237Karolewski Borys Łukasz 150Karowicz-Bilińska Agata 188, prom. 149Kasperska-Grams Beata 221, 246, 248, 252, 253, il.221, 246, 248, port. 253Kasprzak Jarosław D. 188, prom. 147, 150Kaszczyk-Grodzicka Daniela 399, 400Kasznicki Jerzy 413Kaszuba Andrzej, prom. 154, rec. 151Katarzyński Władysław 83Kawalec Grażyna 234, 235, 237, il. 235, 237Kawałek Maria 218Kayzer Wojciech 248, 249, 260, il. 248, 260Kaźmierczak Magdalena 248, 252, 253, il. 248, 253Kądziela W. 340Kądzielawa Danuta, rec. 147Keilson Stefan 413Kempa Andrzej 4, 6, 217 , 218, 227, 404, 436, 438, il.214, port. 404Kerc Maria 217Ketschen Karol 411Kęcik Tadeusz, rec. 152Kędzierski Robert 153Kędziora Józef 231Kędziora-Kornatowska Kornelia, rec. 154Kielmanowicz Krystyna 379 , il. 379Kiełbasiński Stanisław 396, 388, il. 396Kiełpiński Artur 153Kierszniewska-Stępień Dorota 147Kilanowicz Anna 189Kiljański Marek 149Kinart Cezary, rec. 155Kinas Paulina 33Kinast Wiesława 433, 434 , port. 434Kiwerski Jerzy E. 175, 176, 178, il. 178Klajnert Jerzy 42Kleinrok Janusz, rec. 150Klem Jerzy 275, 277 , il. 277Klepacz Michał, bp 430Klichowicz Lidia 363Klimek Andrzej 317 , il. 317Klimek Leszek 133Klisiewicz Anna, rec. 147Klukowski Krzysztof, rec. 156, 157Kłosowski Józef 406Kłoszewska Iwona 190, 279, rec. 157, prom. 147Kmieciak Łukasz 175Kmieć Małgorzata 67, 73, il. 73Kmiotek Lucyna 3, 67, 437, port. 67Kniaziewicz Karola 408Kobos Józef 189, 190, 206, 277, 279, 382, 383, il. 54,116, 113, 119, 206, 382Kobos Katarzyna 382 , il. 381, 382Kobos Marian 382 , il. 382Kochanowska Barbara 82, il. 82Kociołek Krystyna 275 , il. 275Kococik Zbigniew 17, 19, il. 19Kocur Józef, il. 141, prom. 154, 157, rec. 154Koella W. P., red. 347Kohlmünzer Stanisław 399Kokoszko Edward 312Kokot Franciszek , rec. 152Kołodziej Karolina 118, 131, 347, port. 131Kołodziej Krzysztof 176Kołodziejczak Danuta 221 , il. 221Kołodziejczak Piotr 249, 260 , il. 260Kołodziejczyk-Wojtczak Dominika 156Kołodziejska Izabella 153Kołodziejska Justyna 188Kołodziejski Paweł Jan 325, 337 , il. 337Kołodziejski Piotr 260, il. 260Kołomecki Krzysztof, rec. 152Komender Jadwiga, rec. 150Komorowski Jan 134, 190, 206, 279, il. 80, 116, 119,130, 138, 206Konarski Stanisław 16Konarzewska A. 347Konarzewska Magdalena 149Konieczna-Chmielecka Bożenna 261 , il. 261Konopka Elżbieta 221, 248, il. 221, 248Konopka Stanisław 219Konopka Wiesław 176Konturek Stanisław, rec. 146Kopciński Stefan 408, 413Kopeć Aleksandra 29, il. 27-31, 207, 208Koperski Bolesław, il. 214, 215Kopociński Krzysztof 164Korczak Janusz 293, 418Korczak-Kozakiewicz Ewa 279Kordek Radzisław 183, 189, 277, 286, rec. 148, 150Kordon C., red. 346Kornaszewska Jadwiga 234, 239 , il. 239Korościk Wiktor 364 , il. 364Korszyński Tadeusz 310Korycka Anna 188Kosiek Katarzyna 362, 363Kosielska Marta 28, 29, il. 27-31, 207, 208446 KRONIKARZ

Kosiński Sławomir 321, 347Kosoń Piotr 189Kostka Barbara 190, 279, il. 57, 67, 74, 75, rec. 156Kostka Tomasz 190, il. 45, 98, 100, prom. 156, 157,rec. 156Kośmider Beata 189Kotarbiński Tadeusz 280Kotas Jacek 430Kotelnicki Mariusz 33Kotełko Antoni 4, 326, 387-391 ,436, 438, il. 326, 389,390, port. 387Kotełko Edmund 387Kotełko Michalina 387Kotwica Zbigniew 337 , il. 337Kowalczyk Edward 133, 152Kowalewicz Kamila 191Kowalik Marian 230, 231, 235-237, il. 235, 236,port. 230Kowalik Sylwester, rec. 146Kowalska Grażyna 154Kowalska Maria 133 ,279Kowalska Teresa 234Kowalska-Koprek Urszula 279Kowalski Jan 188, prom. 153, 157Kowalski Marek 190, rec. 148Kozak Józef 188Kozakiewicz Marcin 189Kozakiewicz Witold 2, 227, 245-251 , port. 245-251Kozera Anna 234Kozińska Nina 29, il. 27-31, 207, 208Kozioł-Montewka Maria, rec. 155Kozubski Wojciech 188, 291Kozuń Agnieszka 189Kozuschk Waldemar 168Krajewska Aleksandra 29, il. 27-31, 207, 208Krajewska Urszula 189Krajewski Czesław 417Krajka Kazimierz, rec. 153Kralisz Urszula, prom. 156Krasomski Grzegorz 12, 190, il. 12, 14Krasuski Marek 175, 176Kraszewski Józef Ignacy 83Kraśniewski Andrzej 10Krawczyk Zofia , rec. 152, 154Krenc Zbigniew 190Kroczyńska-Bednarek Jadwiga 189Kropiwnicki Jerzy 182, 183, 185, 426, il. 174Kruk Barbara 314 , il. 314Kruk-Jeromin Julia, prom. 148, 151Krupczyński Jan 433Krupińska-Stachera Barbara 217, 218, 227, 221, 248,265, il. 221, 248, 265Krupka-Matuszczyk Irena , rec. 146Krygowska-Wajs Anna, rec. 157Krymarys Barbara 234-237, 239, il. 235-237, 239Kryński Andrzej 367 , il. 367Krzakowski Maciej, rec. 148Krzemińska-Pakuła Maria 6, rec. 146Krzemiński Zbigniew 279, rec. 149, 151Krzewińska Lucja 234-237, 248, 254, il. 235- 237,248, 254Krzywańska-Karolewska Marta Krystyna 151Krzyżanowski Grzegorz 93, il. 93Księżopolska-Orłowska Krystyna, rec. 149Kubaj Tadeusz 314 , il. 314Kubańska Elżbieta 189Kubiak Aneta, il. 27-31, 207, 208Kubiak Hanna, rec. 148Kubiak Mikołaj 196, 200, il. 197, 199Kubiak Robert 189Kubica Jacek, rec. 149Kubicka Anna 248 , il. 248Kubicki Jan 321, 340, 346, 347Kubizon Waldemar 234, 236, 239, il. 236, 239Kucińska Julitta 234Kuczborski Maciej 279Kuczyński Antoni 185, 186Kuczyński Leonard 389, 391Kufelnicki Aleksander , prom. 155Kujawa Jolanta 109, 173, 181, 190, il. 98, 100, 101,111, 112, 180, prom. 153, rec. 156Kujawa Jolanta 179, il. 179Kujawski Zygmunt 406Kula Katarzyna 29, il. 27-31, 207, 208Kula Krzysztof 190, 337 , il. 337Kulamowicz-Bukowska Jadwiga 234Kulesza Ireneusz, ks. 282Kulesza Justyna, port. 113Kulig Andrzej 231Kulus Marek, rec. 157Kuna Piotr, il. 142, prom. 147, prom. 150, rec. 156Kunert Joanna Beata 151Kunert-Radek Jolanta , prom. 147Kunig Edmund 417Kupczyk Maciej 147Kupis Agnieszka 227, 248, 249, 254, il. 248, 254Kuracki Szymon 66, port. 66Kurczewska Urszula 279Kurnatowska Anna 189, prom. 150, 151Kurnatowska Ilona 189Kurnatowski Andrzej 2, 227, 287, 336 , il. 336, 399Kurnatowski Marek 189Kurnatowski Piotr 189, prom. 147, rec. 152Kurpesa Małgorzata, rec. 149Kurzdym Ewa 275, 278, il. 275, 278Kusińska Renata 189Kusowska Joanna 189Kuszak Anna 206 , il. 206Kuszewski Krzysztof 191Kuśmierek Jacek 188Kutwin Daniela 221 , il. 221Kuydowicz Jan, prom. 149, 150Kuzański Wojciech 188, 189Kuzara Bożena 185Kuzdak Krzysztof, prom. 149Kuźma Łukasz 155, 188Kuźmiński Maciej 189Kuźnicka Barbara, red. 399KRONIKARZ 447

Kuźnicki Krzysztof 221 , il. 221Kuźniecew Mikołaj 392Kwaśniewska Jolanta 189, prom. 147, rec. 150Kwaśniewski Aleksander 164Kwiatkowska Genowefa 221, 248, il. 221, 248Kwiatkowski Krzysztof, 82, il. 82Kwolek Andrzej 175, 176, 178 , il. 178Lachowicz Jerzy 154Lachowicz-Ochędalska Agnieszka 190, rec. 147Lange Oskar 418Laskowska Danuta 405Laskowska Izabela 234, 237 , il. 237Laskowski Józef 281Lasota Aneta 149Lasota Wanda, il. 305Latawiec Piotr 227Latkowski Bożydar 3, 6, 349, 351, 357, 354, 356, 363,364, 367, 369-372, 436, il. 197, 199, 349, 351, 354,356, 363, 364, 367, 370, 371, port. 349, rec. 157Lebiedowska Maria 177, 180, il. 180Lech-Marańda Ewa 188Ledzion Sławomir 189Lee Ching - Yi 203 , il. 203Leksowski Krzysztof, rec. 154Lennert K. 281 , 282Leńko Jan 231Lepak Marcin 152Lessen Monika 221, 246-248, 258, il. 221, 246, 247,248, 258Leszczyłowski Bazyli 165Leszczyńska Renata 248, 249, 256, il. 248, 256Leszczyńska Stanisława 415Leśnik H. 317, 321, 341- 343, 345, 346, il. 317Levi J. 354 , il. 354Lewandowski Krzysztof 133, 146Lewgowd Wiesława 189Lewiński Andrzej 4, 6, 11, 16, 29, 41, 80, 83, 93, 114,117, 120, 128, 132, 182, 185, 195,196, 200-203, 206,244, 277, 284, 307, 426, il. 11, 12, 15, 31, 41, 42, 53,80, 83, 85-88, 90-95, 115-117, 122-126, 132, 136,137, 140-145, 174, 195, 197, 199-204, 206-208, 306,307, port. 244, prom. 147, rec. 146, 153, 156Lewit Karel 428Leżańska Wiesława, rec. 154Libera Magdalena 29, il. 27-31, 207, 208Libera Urszula 147Liberski Paweł Piotr 132, 134, 188-190, 243, 244, 250,277, 282, il. 132, 136, 137, 145, port. 244, il. 136,137, 145, prom. 147Limon Janusz, rec. 146Liniecki Julian 6, 224, 243 , port. 243Liniecki Julian, il. 305Linke Anna 188Lipiec Ewa 147Lipiec Piotr 147, 327 , il. 327Lipiec Tadeusz 416Lipińska Stanisława 319, 321, 343, 344, 347, 348, il.319 Lipiński Cezary 154Lipiński Włodzimierz St. 413Lipko Brunon 229Lipkowski A. W. 342Litwin Tadeusz 325Liu Che-Wei 41, 43, 51, 53, il. 51, 53Loba Jerzy 189, prom. 148, 157, rec. 146, 147, 148Lorenc Anna Katarzyna 155Losy Jacek, rec. 147Lukas Witold, red. 370Lutowiecki Jerzy 281, 283Lutz Waldemar, rec. 149Łakoma Balbina 217Łapa Wincenty 413Łasiński Wiesław 240Łaszek Marta 29, il. 27-31, 207, 208Ławrynowicz Aleksander 418Łęski Michał 189Łojkowska Ewa, rec. 155Łoza Bartosz, rec. 157Łucarz Wojciech 149Łuczak Jacek 282Łuczak Mirosław , rec. 153Łuczyńska Dorota 121, il. 121Łuczyńska Maria 319, 321, 343, 346, 347, il. 319Łuczyński Henryk 234, 236, 239, il. 236, 239Łukasiewicz Grażyna 2, 6, 217, 221, 243, 246-248, 251, il. 197, 221, 243, 246-248, 250, 251Łukasiewicz Paulina 29, il. 27-31, 207, 208Łukaszyk Andrzej, rec. 146, 149Łukomski Marek 361Machlański Piotr 185Maciejek Zdzisław, rec. 152Maciejewska Alina 147Mack Andreas 177Mackiewicz Jacek 433, 434 , port. 434Mackiewicz Tomasz 149Macura Anna, rec. 147Majak Eugenia 234Majchrzak-Mikuła Joanna 167Majchrzyk Zdzisław, rec. 154Majeranowski Stanisław 277Majewska I. 319 , il. 319Majewska Magdalena 32Majewski Stanisław, rec. 150Majewski T. 342Majkowski J. 339Majowski Jarosław 154Makarewicz Roman, rec. 149Makowczyńska Joanna 188Makowska A. 319 , il. 319Makowska Iwona 147Malawska Barbara, rec. 155Malczewski Szczepan 406Malinowska Alicja 2, 248, 249, 261, il. 248, 261Malinowski Andrzej, rec. 151Malinowski Piotr 149448 KRONIKARZ

Malraux Andre 42Małachowski Stanisław 16Małafiej Eugeniusz 279, prom. 152, rec. 153, 156Małecka Elżbieta 279Małecka-Panas Ewa, prom. 147, 156, rec. 147Małecki Maciej, rec. 157Małolepsza Ewa 183Małyszko Jacek S., rec. 148Mamcarz Artur, rec. 150Maniecka-Bryła Irena 133Manitius Jacek, rec. 152Maraszek Jan 406Marcinkowska-Bachlińska Monika 156Marcinkowski Jerzy, rec. 149Marciszewska Elżbieta 10Marczewski Krzysztof 367 , il. 367, rec. 147Margolis Aleksander 408, 422, 417Margolisowa Anna 411Margoński Edmund 417Maria, NMP 415Markert Ryszard , prom. 148Markowska Halina 402Markowski Radosław Tadeusz 151Markucki St. 356 , il. 356Marmurowska-Michałowska Halina, rec. 147, 149Maruszyńska Krystyna 433, 434 , port. 434Masłowski Michał 29, il. 27-31, 207, 208Matusiak Leszek 17, 22, il. 14, 22Matusiak Magdalena 32Matusiak Marek 231, 232, 237, 239, 240, il. 237, port.232Matusiak Paulina 32Matusiak Ryszard 235, 236, 237, il. 235, 236Matyjaszczyk Michał 80, 89, 245 , il. 89, 245Matysiak Mariola 188Mazanowska-Gajdowicz J. 347, 348Mazaraka-Dziewanowska Agnieszka 309Mazurek Henryk, rec. 149Mazurkiewicz Jan 405, 406Mazurkiewicz Maria, rec. 149Meissner Alfred 419Meissner Roman 164, 168, 186, port. 172, red. 166Mellon Andrew W. 223, 239, 243, 255Meltzer B. 347Michalak Jacek 191Michalak T. 341, 346Michalski Eugeniusz 396 , il. 396Michałowska Brygitta 234Michałus Izabela 188Mickiewicz Adam 165Midro Alina, rec. 154Mielczarek Marzena 176Mielicki Wojciech 189Mieroszewicz Wojciech 310, 312Mieszko I 165Miękoś Eugeniusz, prom. 153Miętkiewska Teresa 234Mikiciuk-Olasik Elżbieta 189, 190, prom. 155Mikołajczyk Renata 188Mikołajewska H. 391Mikucki Jerzy, il. 198Mikulski Antoni 405, 406Mikulski Wilhelm 288Milczarek Anna 67, 72, il. 72Milewicz Andrzej, rec. 146Millo Witold 213, 270Miłaszewicz Iwona 279Miłkowska Narcyza 3, 146, 218, 221, 227, 248, 249,263, 436, 437, il. 221, 248, 263, port. 146Mirecka Mariola 189Mirosława Anna 227Mirowski Marek 134, 189, 190, il. 74, 138, 140, rec.146Misiak Grzegorz 149Misiura Konrad, rec. 155Misiura Włodzimierz J. 316Miszczak Zbigniew 2Miśkiewicz Marta 185Mituś Jerzy, rec. 146Mleczko Roman 84Młodecki Henryk 391Młynarski Wojciech 188, 189, 279Mockałło Cyryl 406Modrzejewski Feliks 396 , il. 396, prom. 402Modrzewska Hanna, il. 214Mokrowiecka Anna 147Molenda Maria 221 , il. 221Monika Bujak 22, il. 22Mordaka Robert 154Morka Jacek 149Mosiniak Tadeusz 3, 4, 6, 301-304, 307, 401, 402,436-438, il. 305-307 , port. 301, 401, rec. 153Moszczyński Antoni 413Mościcki Ignacy 413Motylewski Sławomir 33Możdżan Marcin 4, 387, 438, port. 387Muchowiecka Maria 51Mumenthaler M. 291Muszyński Jan Kazimierz 4, 227, 392-396, 398-400,416, 436, 438, il. 393, 394, 396-398, port. 392Myśliwiec Michał, rec. 151Nachajski Michał J. 188Nagórska Izabela 227Napieralski Andrzej 188, 189Napiontek Marek, rec. 148Narbutt Joanna 188Narębski J. 345Nasiadek Marzenna 189Naszydłowska Edyta 156Natkański Marian 406Nazar Krystyna, rec. 154Naziembło Barbara 319, 321, 327, 337 , il. 319, 327,337Niczyporuk Wiaczesław, rec. 151Niechaj A. 339Niechajem A. 339Niedbała Paulina 249KRONIKARZ 449

Niedziałkowska Taida 374Niedzielko Magdalena 66, port. 66Niedzielski Jerzy 188, 189, prom. 153Niedźwiedzki Tomasz 157Niekra Maria 151Niemczewska Barbara 237, 239, il. 237Niemiec Jerzy 229, 230, 231 , port. 230Niewiadomska-Jarosik Katarzyna 189Niewiarowska Jolanta 134, 190, il. 119, 138Niewidoczny Maciej 149Niewodowski Witold 406Niewolniczy Aleksander 291Niezgodziński Tadeusz, rec. 150Nightingale Florence 119Nocuń Marek 156Norska-Borówka Irena 176Norwid Cyprian Kamil 165Noszczyk Wojciech, rec. 146Nowak Dariusz 132, 190, 202, 250, 277, 324, 325,327, il. 132, 202, 324, 327, 140, 145, prom. 148,rec. 149, 157Nowak Magdalena 177Nowak Szymon Michał 154Nowak Tomasz 155Nowakowska Dorota 133, 146, 189Nowakowska Izabela 2, 217, 221, 245, 247-249 , 266,il. 221, 245, 247, 248, 266Nowakowska M. 346Nowicki Michał J. 189, prom. 147-149, rec. 147Nowotny Janusz 176Obertyńska Beata 186Ochędalski Tomasz 133, 188Ochnicz Czerniewska Zofia 417Ochocki Justyn 189, 201, 279, il. 197, 200, 201, rec.155Ochocki Zbigniew 189Ochotny Romuald rec. 146Ogińska-Bulik Nina, rec. 148Okołowicz Teodozja 433, 434 , port. 434Okoński Piotr 189Olas Stanisław 428Olas-Janaszkiewicz Elżbieta 152Olek Eleonora 89Oleksy Małgorzata 29, il. 27-31, 207, 208Oleszczuk Jan, rec. 146Olędzka Regina , rec. 155Oliskiewicz Włodzimierz 317, 321, 341, 342, 346, il.317, red. 346Olkusz J. 356 , il. 356Olszewski Adam 188, 189Olszewski Jurek 3, 98, 101, 109, 134, 176, 181, 190,372, 437, il. 54, 67, 101, 104-106, 111, 112, 132,180, port. 98, prom. 157Olszewski Sławomir 157Olszewski Wacław 227Olszowska Olga, rec. 155Olszycki Marek 189Omulecka Aleksandra 189Omulecki Wojciech 279, prom. 148, rec. 147Onisk Zbigniew 240Opioła Monika 2, 248, 249, 252, 253, il. 248, port.253Opuchlik Anna 154Orłowska –Majdak Monika 319, 321, 323, 337, 343,346, 347, 348, il. 319, 337Orłowski Czesław 189Orłowski Mieczysław 417Orszulak-Michalak Daria 3, 6, 8, 9, 11, 12, 28, 54, 56,67, 190, 436, 437, il. 11, 12, 15, 41, 54, 56, 59, 60,64, 65, 67, 69, 70, 71, 80, 85, 132, 145, 205, port.8, prom. 155Osiecka Regina 189Ostojski Piotr 33Ostrowska Wanda 396 , il. 396Ostrowska-Buchalik Halina 279Ostrowski Artur 11, 17Ostrowski Tomasz 246, 248, il. 246, 248Otlewski Jacek, rec. 155Otto Jerzy 374Otto Maciej, rec. 149Otto-Buczkowska Ewa, rec. 149Otulska H. 356 , il. 356Oziębło Zygmunt 413Ożarski Krzysztof 234Paciorkiewicz Miron 227Paczkowski Alfred 406Paige David 430Pająk Marek, 155Pająk Stanisława 221 , il. 221Pająk Wawrzyniec 229Pajewski Krzysztof 367 , il. 367Pajszczyk-Kieszkiewicz Teresa, il. 197, red. 227Pakalska Ewa 363Pakuła Robert 154Palatyński Antoni 279Pałaszewski M. 364 , il. 364Pałczyński Cezary 279, rec. 147, 150Pan Pai-Liang 43Panas-Małecka Ewa 189Pankiewicz Henryk 391, 399Papierz Wielisław 190, 80, il. 54, 80, 85-87, 90, 92,94, 95, 115, 122, 132, 204, rec. 148, 149, 151Paradowska Elżbieta, red. 287Parka Magdalena 109, il. 101Parnowski Patrycjusz 29, il. 27-31, 207, 208Parol Katarzyna 118, 131, port. 131Partyka Wiesława 374Pasieczny Tadeusz 406Pasternak Kamila 29, il. 27-31, 207, 208Pastwa Elżbieta 133, 146Pasz-Walczak Grażyna 189Paśnik Jarosław 191Pawelska-Zubrzycka Maria 319, 321, 327, 337, il.319, 327, 337Pawełczyk Tomasz 149450 KRONIKARZ

Pawlak Łukasz Ryszard 151Pawlak Zofia 182-184, 282 il. 184Pawlicka Agnieszka 154Pawlicka Halina 189, 190, il. 80, 85, 142, prom. 150,151Pawlicki Lucjan 134, 190, il. 98, 100, 138Pawlikowski Marek 6, 196, 361, 431, il. 197Pawlikowski Tadeusz 318, 339Pawłowska Zofia 279, prom. 156Pawłowski Maciej 188, 189Pawłowski W. 319 , il. 319Pazia-Redłowska Elżbieta 234, 236 , il. 236Pecyna Halina 149Pelletier G., red. 347Pełka-Pelińska Urszula 217, 227Pepiński Witold , rec. 148, 149Perczyńska-Partyka Wiesława, rec. 148Pernow B., red. 339, 340, 345Pertyński Tomasz 282, rec. 155Petrusewicz Jacek, rec. 155Pędziwiatr Maria 227, 248, 249, 267, il. 248, 267Piątczak Ewelina 189Piątkowska Karolina 3, 54, 61, 437, il. 142, port. 54,61Piątkowski Paweł 110Piątowska Danuta, prom. 151Piechota Jolanta 221, 246, 248, 249, 260, il. 221, 246,248, 260Piekarski Jacek, rec. 155Piekarski Janusz, rec. 146, 150Pielesiek Anna 37Pieńkowska Krystyna 227Pierzchała Władysław, rec. 147Piestrzeniewicz Mariola 189Pietraszkiewicz Helena 182, 428Pietrzak Bożenna 234Pietrzyk Mariola 275, 278, il. 275, 278Pikała Bogusław 42Pikoń Krzysztof, red. nacz. 287Pilc Halina 239 , il. 239Pilc-Boroń Halina 234Pilichowski J. 346Pińkowski Dominik 157Pionkowski Janusz, rec. 152Piontek W. 282Piotrowicz Ryszard, rec. 146Piotrowska Jadwiga 3, 6, 209, 217, 221, 225, 227, 242,356, 436, 437, il. 197, 199, 214, 221, 225, 242, 356,port. 209Piotrowski Andrzej, prom. 157, rec. 155Piotrowski Jerzy K. 224Piotrowski Wojciech 154Pirogow Mikołaj 420Plata Hanna, red. 399Plewińska Halina 363 , il. 363Plow Edward F. 428Pluciński Dariusz Stanisław 151Pluta Agnieszka 147, 188Płachcińska Anna 133, 188Płońska Edyta, rec.147Płuciennik Elżbieta 189Płużańska Anna 282, prom. 148Pobudkowski A. 340Podgórska-Klawe Zofia 168Podleska Iwona 275 , il. 275Pokorska Janina 314 , il. 314Pokrzywnicki Stanisław Aleksander 414Pokuszyńska Kalina 189Polis Lech 2, 245 , il. 245, rec. 153Poloński Lech, rec. 146Pomorski Lech 190, rec. 146Pop Teresa 176Popiński Michał 152Popowicz Bożena 149, 188Porębska Janina 314 , il. 314Portas Lesław 156Potargowicz Elżbieta 321, 347Potemski Piotr 189Poteraj Danuta, il. 199Potocki Wacław 405Powell D. 343, 347Poziomska-Piątkowska Elżbieta, prom. 152, 154Poznańska J. 420Poznański L. 420Prasoł Magdalena 167Prączko Katarzyna, 156Prochowski Maciej 121, il. 121Prus Bolesław 117Prusiński Antoni 3, 6, 288-291, 336, 372, 375, 436,437, il. 289-291, 336, port. 288Pruszczyński Aleksander 281, 283, 318Przasnyska Maria 317 , il. 317Przekop Franciszek 314, 345, il. 314Przewieś Urszula 221, 246-249, 254, il. 221, 246,248, 254Przybyła Monika 152Przygoński Aleksander 189Przysada Grzegorz 176Ptasińska-Wnuk Dorota 147Pura Lidia 218, 246, 248, il. 246, 248Pypeć Jacek 189, 379 , il. 379Pyza Elżbieta, rec. 155Quandt Richard E. 243, 255, 347, il. 243Rabe-Jabłońska Jolanta, prom. 146, 147, 149Raczkowski Jan W. 176Raczyńska Krystyna, rec. 148Radek Andrzej 277, prom. 153, rec. 156Radomska Anna 114, 128, il. 128Radzimiński Aleksander 350, 351, 355Radziszewska Elżbieta 11, 17, 15, 22, 431, il. 12, 14,15, 22Radziszewska Wanda 314 , il. 314Rafalski Henryk 326 , il. 326Rajczak Feliks 83Rakowski Andrzej 227KRONIKARZ 451

Rau Katarzyna 84, 97, port. 97Redlich Franciszek 293, 294, il. 293Regoli D., red. 347Reguła Jarosław, rec. 152Reid Walter 388Reiterowski Hieronim 417Religa Zbigniew 173, 426, 429, 432Remak Robert 164Rembieliński Robert 396, 399, il. 396Repetowski Marcin 157Respondek-Liberska Maria 188Ribak Joseph 47Riebensahm Paweł 409Rieske Piotr 146, 188, prom. 150Rijssel Theo van 281, 283Ritz Lude 388Robak Ewa 188, prom. 150Robak Tadeusz 188, 190, 224, 243 , port. 243, prom.147Robowski Józef 243 , il. 243Rodowicz Maryla 175Romanowicz Maciej, prom. 150, 151Ronikier Aleksander 180, il. 180Ropek Mieczysław 406Rosiak Halina 82, 185, 235-237, il. 82, 235, 236Rosiak Janina, red. 240Rosiak W. 356 , il. 356Roszkowski I., red. 339Rott Wiesław 406Rożniecki Jacek 291, 326, 333, 335, 433, 435, port.326, 335, 435Różalski Marek 189Różniecki Jerzy 334, 335, il. 335Rubacha G. 343, 344, 347, 348Rudnicka Bogusława 190Rudnicki Stanisław 180, il. 180Ruszkowska-Majzel Joanna 188Ruta Urszula 433, 435 , port. 435Rüther E., red. 347Rutkowska Justyna 29, il. 27-31, 207, 208Rutkowski Bolesław 374Rybiński Kazimierz 326 , il. 326Rydzewska Grażyna, rec. 147Rydzyński Konrad 185Rydzyński Zdzisław 405, 406Ryglewska-Cho Aneta 154Ryglewski Bartłomiej 93, il. 93Rylski Aleksander 310Rymkiewicz Zygmunt 406Ryrzewska Grażyna, rec. 156Rysz Jacek 133, 152, 188Rzadkowolska Magdalena 218Rzepecka Joanna 32Rzeszutek Katarzyna 188Sadowska Jolanta 165, 167, 279, prom. 156Sadowski Bogdan 314, 340, 341, 344, 345, il. 314Sadowski Cyprian 406Sadura Joanna 3, 6, 22, 436, 437, il. 22, 24Sagan Ryszard 310Sagan Stanisław 310Salagierski Marek 189Salwa-Żurawska Wiesława, rec. 148, 157Sałata Joanna 29, il. 27-31, 207, 208Sanak Marek, rec. 156Santorek-Strumiłło Edyta 154Sapota Andrzej 189, prom. 155Saryusz-Wolska Hanna 189Sawyer C. H. 314, 341, 345, 346Sawyer Charles 314Scheibler K. 408Scheibler Matylda 409Schild Stanisław 413Schmid Franz 370Schulz H., red. 347Schumann Robert 283Selmaj Krzysztof 188, 290Semczuk Andrzej , rec. 155Seneczko Franciszek, prom. 154Sepska Małgorzata 3, 279, 437, il. 199, port. 279Serafin-Król Małgorzata 176Serafińska Elżbieta 234Serini Małgorzata 418Seweryn-Sobola Marianna 51Seweryński Michał 270, il. 286Sędkowska Helena 234Shaw Honorata, rec. 151Sichulski Kazimierz 283Sidorowicz Iwona 37Sienkiewicz Juliusz 33Sieradzka Aleksandra 77, port.77Sieradzki Bogdan 28, il. 13Sierociński Wojciech 433, 435 , port. 435Siewruk Barbara Anna, s. 3, 114, 206, 437, port. 114,206Sikora Wojciech 429Sitarska Iwona 184 il. 184Sitkiewicz Anna 183Siwicki Ryszard 310Skalska Barbara 248, 249, 268, il. 248, 268Skalski Marek 240Skibska Beata 149Skłodowska Irena 212, 217, 221, il. 212, 221Skomorowska Anna 4, 428, 424 , port. 424Skonieczko Romana 236, 237, il. 236Skowron-Kobos Jolanta 382 , il. 382Skóra J. 319 , il. 319Skrabanek P. 343, 347Skrętkowicz Jadwiga 189, rec. 155Skrzypkowska Adela 293Skwierczyńska Janina 433, 435 , port. 435Słomiński Lech 2, 3, 6, 33, 34, 93, il. 34, 65, 93, 189,436, 437, portr. 32Słowacki Juliusz 165Słowińska-Klencka Dorota, prom. 149Słowiński Andrzej 427Smejda Irena 218, 221 , il. 214, 221452 KRONIKARZ

Smolarczyk Katarzyna 156Smolarski Józef 221 , il. 221Smoleń Ewa 147Smoleńska Ewa 188Smoleński Olgierd, rec. 149Smolewska Elżbieta 190Smolewski Piotr 188, 279Smroczewski Mirosław 406Sobczak Zdzisław 321, 343Sobczyk A. 319 , il. 319Sobczyk Olga 32Sobczyńska Genowefa 221, 433, 435, il. 221, port.435Socha Piotr 33Socha Stanisław ks. 19, il. 12, 13, 14, 19Sokołowski Jerzy, prom. 151, rec. 150, 151Sondka Waldemar ks. 28Sonnenberg Emanuel 167Sosabowski Stanisław 406Sosnowski Marek, rec. 153Soszka B. 342Soszyński Mirosław, rec. 156Spaczyński Marek, rec. 150Spaleniak Sebastian 33Spies Harold 315Split Wojciech 279, prom. 151Sporny Stanisław, rec. 150, 154Spólnik Łucja 234Springer-Nodzak Maria , rec. 151Spych Michał 149Sroczyńskiego Kazimierza 294Stalewski Tadeusz 10Stalińska Lila 29, il. 27-31, 207, 208Stalińska Liliana 154Stanielewicz Tadeusz 420Stankiewicz Andrzej, rec. 154Stańczak Andrzej 189, rec. 155Stańczak Józef 183, 282Stańczak Marcin 37Stańczak Stanisław 417Stańczyk Jerzy 3, 11, 15, 19, 114, 117, 120, 127, 128,134, 188-190, 206, 250, 292, 300, 436, il. 11, 15, 19,80, 116, 120, 122-130, 132, 206, 300, port. 292Starek Andrzej, rec. 155Starosta Katarzyna 29, il. 27-31, 207, 208Starowicz Zbigniew Lew, rec. 153Stasiak Jolanta 2, 221, 246-249, 267 , il. 221, 246-248,267Stasiak Marta 156Stasikowska Olga 148, 188Stasio Wojciech 32, 33, 189Stasiołek Mariusz 188Stawiak M. 356 , il. 356Stefanowski Marian 281, 283, 414Stefańczyk Ludomir 189, 190Steffen Jan, rec. 146Stelmach Iwona 279, prom. 148, rec. 147, 150Stelmach Włodzimierz, prom. 152, 154Stelmachowski Andrzej 185Stempczyńska Joanna 279Stempel Andrzej 4, 231, 236, 239, 240, 401, 438, 230,il. 236, 239, port. 230, 401, red. 240Stengert Piotr 183, 282Stengert Tomasz 175Stera-Gryczyńska Danuta 279Sterling Seweryn 420Stetkiewicz Jan, rec. 148Stępień Henryk 333, 334, 365, port. 333, il. 286, 334,rec. 146, 155Stokłosa Jolanta 184 il. 184Stopa Janina, rec. 150Stopczyk Kazimierz 234, 235 , il. 235Strucińska Dorota 234Strumiłło Anna 2, 221, 245, 247-251, il. 197, 221, 245,247, 248, port. 251Strumiłło-Dyba Elżbieta 321, 323, 342, 343, 346,347, 428Strzelczyk Małgorzata 4, 221, 248, 249, 256, 433, 438,il. 221, 248, 256, port. 433Strzelecka Halina 399Studencki Eugeniusz 282Studniarek Michał 282Studzian Kazimierz 189Studzińska-Pasieka Kinga 188Sudoł Małgorzata 151Sudowski Paweł 185Suliborski Stanisław 382 , il. 382Sułkowski Łukasz 41Sułkowski Józef 42Sułkowski Łukasz 48, il. 48Sułkowski Wiesław, rec. 157Sułowicz Władysław, rec. 152Sumorok A. 347Supady Jerzy 3, 6, 165, 167, 168, 185-187, 189, 217,277, 436 , 437, il. 197, 199, port. 172, 185, prom.156Surkont Grzegorz 189Surmacki Piotr 189Sykulski Jerzy 399Synder Marek 179, il. 179Synder Marek , prom. 148, 149, rec. 149, 150Syrenicz Anhelli, rec. 147, 149Sysa Józef 318Sysa-Jędrzejowska Anna 188, 189, rec. 154Szadowska Anna 282Szafranowska Bolesława 280Szajna Mirosława 217, 227Szaliński Marian 234Szamburska Jolanta 184 il. 184Szarecki Bolesław 406, 407Szatko Franciszek, rec. 156Szczecińska Izabela 249Szczeklik Andrzej 283, rec. 146Szczepańska Beata 167Szczepańska Joanna 4, 377, 438 , port. 377Szczerba Anita 149Szcześniak Agnieszka 3, 6, 11, 22, 24, 436, 437, port.KRONIKARZ 453

11, 22, 24Szczęsny Dariusz 110Szczylik Cezary, rec. 152Szczypkowski Andrzej 234Szelenberger W. 346Szeligowski Mirosław 189Szemraj Janusz 133, 188, 277Szepietowski Jacek, rec. 150Szerla Małgorzata, 157Szeszenia-Dąbrowska Neonila, rec. 153Szewczyk Eligia M., prom. 155Szewczyński Jerzy, red. 399Szkaradkiewicz Andrzej, rec. 152Szklarek Magdalena 148Szkudlarek Urszula 319, 321, 347, 348, il. 319Szkudliński Jacek 279Szłyk Edward, rec. 155Szmerłowski Józef 417Szmidt Mirosław 277, rec. 147Szmigielska-Kapłon Anna 188Szmurło Jan 217, 218, 225, 227 , il. 225Szmurło-Tarnowska Maria 227Szopa Andrzej 176Szostak Ryszard 314 , il. 314Szostak Wiktor, rec. 153Szostek Mieczysław, rec. 152Szpringer-Nodzak Maria, red. 379Szpunar Piotr 176Szram Stefan 190Szreder Elżbieta 218Sztaudynger Jan 27Sztaudynger Stefania 387Sztiller Robert 310Szulkowska Karolina 176, 177Szuławska Agata 189Szustrowa Jadwiga 408, 410Szutowski Mirosław, rec. 155Szwarc Halina 412Szwarcbach Urszula 32, 189, port. 32Szwarocki Paweł 33Szwed Ryszard 367 , il. 367Szydłowska-Pazera Katarzyna 148Szymańska Halina 234, 235, 236, il. 235, 236Szymańska Jadwiga 54, 56, il. 42, 54, 56, 59, 60,67, 189, 190, 235-237, il. 63, 64, 67, 69-71, 80,98, 100, 132, 134, 205, 235, 236Szymański Paweł Bartosz 155, 188Szymczak Marta 252, 253, port. 253Szyszkowski Adam 84, 93, 96, il. 93, 96Ścierwicka Jadwiga 2, 221 , il. 221, 246-249, 252Ściesiński Kazimierz 413Ślaski Krzysztof 379 , il. 379Śliwiński Marian 215 , il. 215Śliwiński Zbigniew 176, prom. 149, 150Śliwka Anna 118, 131, port. 131Śmiech-Słomkowska Grażyna 2, 245 , il. 140, 245,151, rec. 151Świątkowska Maria 188Świeciński Bernard Józef 413Świetliczko Irena 376Świętochowski Aleksander 118Świętosławski Wiesław 183Świstek Józef 221, 246 , il. 221, 246Świstek Stefania 221 , il. 221Świtek Józef 401Świtek Aniela 401Świtek Halina 402Świtek Krzysztof 402Świtek Sławomir 402Świtek Wiesław 4, 230, 231, 235-237, 239, 401-403,433, 435, 436, 438, port. 230, 401, 435Tabęcki Romuald 413Tadeusiewicz Hanna, red. 227Talar Jan, rec. 153Talar-Wojnarowska Renata 189Tarpiłowska Magdalena 177Tchórzewski Henryk, rec. 147Tederko Piotr 176Tenenbaum Adam Szymon 417Teng Victor Tsu-Lin 203 , il. 202Tkacz Bogumił 240Tkaczewski Władysław 231Tochterman Adolf 418Toczyski Tadeusz 317, 318, 341, 345, il. 317Tokarski Zbigniew 121, il. 121Tołłoczko Tadeusz 429Tomas Tadeusz 317, 321, 341, 342, 343, 345, 346, il.317Tomaszewicz Wincenty 409, 413, il. 209Tomaszewski Roman 367 , il. 367Tomczak Joanna 150Tomczak Maria 415Topolski Feliks 283Toporowska-Kowalska Ewa 133, 146, 188Torzecka Wiesława 6, 195, 196, 200, 201, il. 195, 197,201Torzecki Zygmunt 340Traczyk Władysław Zygmunt 3, 6, 308-348, 436,437,il. 308, 309, 313, 314, 316, 317, 319-334, 336, port.306, 308, 310, 324, 330Traczyk Krystyna 331, il. 331Traczyk Zdzisława 330, il. 330Trafiałek Elżbieta, rec. 156Trajdos-Maślakiewicz Ewa 189Tranda T. 347Trojnar Janina 363, 364 , il. 364Trusz-Gluza Maria, rec. 146Trykowski Jan , rec. 150, 151, 153Trzaska Tadeusz, rec. 156Trzcińska Krystyna 218 , 221, 248, il. 214, 221, 248Trzciński Lechosław 2, 3, 6, 275-277, 436, 437, il. 197,199, 200, 276, 275, port. 275,Trzebski A. 320, 339Trznadel Kazimierz 427454 KRONIKARZ

Turgieniew Iwan 363Turski Andrzej 337 , il. 337Tworek Wiesława 379 , il. 379Tylman Donat 356Tyndorf Marta 84, 96, port. 96Urbaniak Jolanta 376Urbaniak Krystyna 221 , il. 221Urbańska-Ryś Halina 183Urzędowska Anna 16, il.16Venulet Franciszek 318Wachowicz Barbara, rec. 151, 156Walasek Józef 406Walawski J., red. 325, 339Walczak Agata 188Walczak Kazimierz 221 , il. 221Walczewska Anna 319, 321, il. 319Walczewski Krzysztof 230, 231, 232, 235-238, 240,il. 235-237, port. 230, 232Walczyński Krzysztof 190, il. 57, 67Walden-Gałuszko Krystyna de 182Walewska Krystyna 129, il. 129Walkowiak Bogdan, rec. 149Wallner Grzegorz, rec. 152Wałęska-Siempińska Maria 165, 167Warachowski Andrzej 406Warchoł Iwona 237Warda Kazimierz, prom. 227Warzecha Dorota 150, 176Wasilewski Bohdan 370Wasilewski Tadeusz 416Waszczykowska Elżbieta 2, 245 , il. 245, rec. 154Waszyński Edmund 168Watała Cezary 188, 189, prom. 156Wawrzyniak Marzena 114, 118, 127, 131, il. 127, port.131Wągrowska-Danilewicz Małgorzta, prom. 148Wąsowska-Królikowska Krystyna, prom. 147Wcisło Bożena 221, 249, 165, il. 221Wdowczyk Mirosław 2, il. 81Wdowiak Leszek, rec. 152, 154Wejman Irena 190Wejman-Sowińska Aleksandra, red. 274Welfe Mieczysław Wł. 413Welk-Piela Beata 189Wendorff Janusz, rec. 148, 157Wenikajtis Bożena 239 , il. 239Weremczuk-Jeżyna Izabella 189Wert Aleksander, il. 197Werulik B. 343, 346Wesołowski Jerzy 433, 435 , port. 435Westfal Beata 150Weżgowiec Paweł 37Wędzisz Anna, prom. 155Whitmoyer D. I. 345, 346Wiankowski Henryk 282Wiatr Krystyna 319, 337, il. 319, 337Wieczorek Ewa 2, 221, 227, 245-249, 261, il. 214,215, 221, 245-248, 261Wieczorkowska-Tobis Katarzyna, rec. 156Wielemborek-Musiał Katarzyna 156Wielka Janina 3, 6, 373, 436, 437, port. 373Wierzbicka Maria, rec. 151Wierzbicki Ludwik 406Wierzbicki Ryszard 189Wierzuchowski Mieczysław 318Więcek-Palmowska Małgorzata 218, 221, 227, 248,249, 256, il. 221, 247, 248, 256Więckowski Stanisław 37, 410, 418Wiktorowska Bogumiła 221, 248, 249, 265, il. 221,248Wiktorowski Krzysztof 249, 263 , il. 263Wilczak-Szadkowska H. 346Wilczkowski Eugeniusz 405, 406Wilczok Tadeusz, rec. 146Wilczyk Jan il. 53Wilczyńska Olena 148Wilczyński G. 356 , il. 356Wilczyński Jacek, prom. 155Wilczyński Jan 3, 41, 46, 190, 203, 436, 437, il. 41,44, 46, 48, il. 203Wilczyński Michał 148Wilkin Urszula 221 , il. 221Willighagen R. G. H. 281Wilmańska D. 323, 343, 346Winczewska Antonina 235-237, il. 235, 236Winiarek Tomasz 176Winiarska Anastazja 234, 236, 239, il. 236, 239Wiszniewski Marcin 148Wiśniewska Anna 4, 436, 438, port. 436Wiśniewska Marta 29, il. 27-31, 207, 208Wiśniewski Wiktor 292Witaszczyk Stanisław 428Witkowska Alicja 176Witkowski Krzysztof 248 , il. 248Witmoer D. I. 314Włodarczyk Magdalena 189Włodarczyk-Kit Joanna 3, 188, 436, 437, port. 188Włodzimierska B. 343, 347Wnukewicz Jan, rec. 151Wochna-Sobańska Magdalena 2, 4, 134, 190, 245, 377,379, 382, 438, il. 80, 138, 245, 379, 382, port. 377,prom. 151, rec. 151Wojciechowska Aleksandra 175Wojciechowska Anna 176Wojciechowska H. 319 , il. 319Wojciechowski Bogusław 433, 433, 435 , port. 435Wojdyła Lech 175Wojewoda-Morawska Emilia Barbara 155Wojtacki Janusz 152Wojtkiewicz-Rok Wanda 165, 167Wolanin Jerzy 367 , il. 367Wolbiś Maria 399 , il. 57Wolniak Wojciech, il. 27-31, 207, 208Wolski Wiesław 221, 248, 249, 254, il. 221, 248, 254Wołowiec Dariusz, rec. 147KRONIKARZ 455

Wołujczyk Roman 248 , il. 248Wosik Hanna 84, 96, port. 96Woskowicz Marcin H. 188Woszczak Marek 150Woźniacka Anna 189, rec. 150Woźniak Anna 281Woźniak Józef 280Woźniak Krystyna 150Woźniak Leszek 3, 6, 183, 195, 196, 200, 201, 227,280, 281-286, 336, 349, 366, 390, 391, 436, 437, il.195, 197, 199, 200, 201, 281, 283, 286, 287, 336,port. 280, 285Woźniak Lucyna 190, il. 98, 101, 111, 112, 119Woźniak Maria 281Woźniak Piotr 12, 376, il. 12Woźniczka Magdalena, 155Wójcik Zbigniew 185, 186Wójtowicz Katarzyna 177Wranicz Jerzy Krzysztof 133, 146Wrężel Barbara 282Wroński Jan Wojciech 157Wróbel Włodzimierz 150Wrzesińska Magdalena 154Wygrzywalski Marian 3, 11, 17-20, 21, 428, 437,il. 20Wysocka Zenona 221 , il. 221Wysokińska Halina 189Wysokińska Halina, prom. 155Wyszogrodzki Piotr 227Wyszomirski Wiesław 433, 435 , port. 435Wytrążek Marcin 176Zabadeusz Andrzej 221 , il. 221Zabielski Stanisław, rec. 154Zaborowski Andrzej 326 , il. 326Zaborowski Piotr, rec. 153Zabroń Wilhelm 406Zadumińska Gabryela 364 , il. 364Zagłoba Aleksandra 176Zając Ewa 337, il. 337Zając Marta 32Zajączkowska-Pilarska Teresa 234Zakrzewska Anna 146Zalewska-Janowska Anna 133, 202 , il. 202Zalewski P. 356 , il. 356Zaniewicz Dorota 157Zański Jerzy 419Zapała Joanna 77, port.77Zarzycka Halina 314 , il. 314Zasadzińska Grażyna 148Zasiadczyk Aleksandra 37Zasłonka Janusz 189Zauder Urszula 248, 249, 261, il. 248, 261Zausner Naum 417Zavodnik Ilya B. 177Zawadzka Marta 4, 6, 404, 436, 438, port. 404Zawadzki Tadeusz 373Zawilska Jolanta B., prom. 155Zawirski Marek 3, 288, 436, 437, port. 288Zawlik-Wójcik Izabela 189Zbierzchowska Anna 10Zboińska Joanna 150Zbrzeźny K. 356 , il. 356Zdyblowa Anna 217Zdziechowska Ewa 29, il. 27-31, 207, 208Zeman Krzysztof 190, 231, 250, il. 41, 53, 80, 132, rec.149, 152, 153, 157Zgoda Krystyna 154Zieliniak Andrzej 29, il. 27-31, 207, 208Zielińska Elżbieta 279Zieliński Andrzej 189, rec. 148, 149Zieliński Krzysztof , prom. 152Ziemba Radosław, il. 306, 307Ziemniak Piotr 152Ziemnowicz-Głowacka Wanda 433, 435 , port. 435Zientek Krystyna 234, 235, 236, 239, il. 235, 236,239Zięba Andrzej, rec. 154Zini Carlo 354, 355 , il. 354, 355Ziobro Zbigniew 429Ziółek Władysław, arcybp 182, 426, 428, 429, 431Ziółkowski Marcin 29, il. 27-31, 207, 208Znojek Wojciech 154Zozulińska Dorota , rec. 150Zubrzycka Anna 32Zwierzchowski Henryk, rec. 148Zwolińska Danuta, rec. 146Zydorowicz Feliks 406Zyner Elżbieta Urszula 189, 279Żebrowski Andrzej 417, 430Żebrowski Michał 37Żęcin Agnieszka 189Żmuda Ryszard 2, 3, 6, 7, 195, 196, 200, 201, 217, 221,225, 227, 241, 243, 245-250, 284, 333, 335, 436, 437,il. 7, 195, 197, 200, 201, 221, 225, 243, 245-248, 250,335, port. 6, 241, red. 194, 269, red. nacz. 2Żołędziejewska Marta 29, il. 27-31, 207, 208Żołyński Krystian, 314, il. 141, 314, prom. 154, 157, rec.149, 153, 154, 157Żuber Elżbieta 314Żurawska-Kliś Monika 150Żurek Elżbieta 189Żurek Konrad 248, 249, 258, il. 248, 258Żylicz Alicja 188Żylińska Ludmiła 189456 KRONIKARZ

Indeks nazw geograficznychA leksandrów Łódzki 387, 403Anglia 362Antiqua 193Arabia Saudyjska 193Argentyna 193, 194Ateny 400Australia 193Austria 193, 164, 362Baden-Baden 369Baltimore 193, 430Banja Koviljaca 102, 193Barcelona 191Bazylea 388Belfort 29Belgia 193, 293, 362Bełchatów 158Berlin 388Bethesda 177, 219Będzin 284Biała Podlaska 392Białoruś 193, 164, 177, 376Białystok 344, 368Bielawa 403Bierutowice 313Bieszczady 28Błaszki 380Bordeaux 352, 354Bratysława 294Brazylia 193, 354Brodnica 157Bruksela 10Brześć 164, 165Brzeziny 403Brzeźno Jezioro 312Budapeszt 343Bug, rz. 164, 165Bukowina Tatrzańska 331Bułgaria 331Bydgoszcz 153, 368Celestynów 402Charków 417Chile 193, 354Chiny 43, 193, 374, 376Chlewiska 161Chorwacja 193Créteil 177Czarnogóra 102, 193Czechosłowacja 327Czechy 191, 193Częstochowa 150, 284, 288, 289, 367Dallas 193Dania 193Detroit 294Dorpad 392, 394, 398Egipt 193, 282, 402Elche 191Erlangen 191Estonia 193,392Europa 6, 8, 9, 10, 43, 48, 51, 175, 287, 289, 291, 331,363, 365Filadelfia 43Finlandia 191, 193Francja 29, 177, 191, 193, 194, 352Frankfurt n. Menem 397, 388Freiburg 388Gdańsk 227, 282, 342Gdynia 402Genewa 282Getynga 193Gliwice 374Głowno 403Gorlice 21Grecja 193Greisswald 388Grodno 193Hannower 191Hanoi 375Helsinki 297Hiszpania 191, 193, 362Holandia 191, 193, 283, 362, 326Houston 193Indie 193, 342Inowrocław 350Irak 413Irlandia 193Ismailla 282Izrael 193Jabłonna 325, 326, 340Japonia 193Jeleniowo 431Kanada 43, 193, 315, 332Kapsztad 296, 365Karpacz 374Katowice 165, 342, 368Katyń 405, 413, 417, 420Kaukaz 394Kazimierz Dolny 159Kenia 51, 53, 193Khanaghira 413Kielce 165, 293, 428Kołatek 333Korea Północna 193, 376Koszyce 426KRONIKARZ 457

Kozielsk 413, 417Kórnik 165Kraków 21, 23, 165, 184, 317, 349, 427, 431Krym 420Kuopio 191Leiden 281, 283, 326, 340Leningrad 302, 313Leszno 284Leuren 293Liban 193, 237, 402Licheń 368Lipno 368Litwa 102Londyn 19, 294, 297, 313, 316, 317, 327Los Angeles 313, 314Lublin 162, 342, 367, 368, 401Lyon 191Łańskie Jezioro 312Łódź 1-11, 17, 23, 24, 27, 28, 32, 33, 35, 37, 41, 42, 44,46, 47, 51, 54, 56, 61, 62, 67, 76, 78, 80, 82, 83, 98,101, 103, 110, 114, 117, 120, 121, 127, 128, 132, 133,134, 135, 146, 152, 154, 155, 164, 156, 158-163, 165,167, 168, 173-175, 177, 181-187, 191, 195, 196, 200,208-212, 217, 223, 224, 226-229, 231, 233, 239-241,243-245, 250, 261, 263, 269-271, 274, 275, 280-289,291-295, 297-299, 301-307, 313, 317, 318, 320,326-330, 332-340, 342, 343, 349-351, 355, 361, 363,367, 368, 373-381, 383-392, 395-404, 405, 406, 408-413, 415-419, 421-424, 426-433, 436, 437; - region17, 35, 37, 191; - województwo 156Macedonia 193Malta 193Manchester 362Maryland 430Mazury 312Mątwy 350Meksyk 354Men, rz. 388Międzyzdroje 240Mongolia 375Montreal 340Moskwa 297, 313, 365, 378Münster 193Murcia 191, 193Nałęczów 402Nancy 191New Delhi 297Niemcy 164, 177, 191, 193, 292, 310, 378, 388;Niemiecka Republika Demokratyczna 327Nigeria 43Nijmegen 191, 193Norwegia 193Nowa Szkocja 193Nowy Jork 193, 223, 255, 297, 339, 340, 347NRD zob. NiemcyOlsztyn 368Opole 23Oregon 315Ostrów Tumski 165Oświęcim 410, 413Oul 191Oxford 348Ozorków 350Pabianice 427Pakistan 53Parma 352, 355Paryż 193, 297, 309, 331, 346, 397Parzęczew 350Pekin 375, 376Petersburg 393, 420Piastów 312Pieczyska 331Piotrkowskie – woj. 388Piotrków Trybunalski 3, 6, 11, 16, 17, 19, 20, 21, 22,24, 164, 165, 167, 368, 426, 428, 437; województwo388Piotrogród 392Polańczyk 28, 31, 207Polska 6, 21, 32, 47, 51, 156, 164, 165, 167, 175, 176,182, 185, 240, 241, 282, 285, 287, 289, 290, 291, 296,298, 325, 327, 328, 331, 339, 340, 347, 349, 354, 364,374, 376, 378, 379, 380, 389-391, 394, 396-399, 410,412, 414,416, 418, 427, 432, 437Pomorze 311, 312Popów 403Portugalia 193Poznań 23, 164, 165, 166, 168, 186, 217, 219, 238, 269,286, 302, 367, 368Praga 191, 282, 294, 297, 378Pruszków 293Puławy 401Puszcza Mariańska 387Rembertów 302Republika Południowej Afryki 194Rosja 164, 185, 193, 394Rumunia 193, 378Rydzyna 160Rzeszów 156Sajgon 375San Francisco 317Sassara 352Serbia 102, 193Sheffield 363Sieradz 149, 429, 432; - województwo 388Singapur 193, 376Skierniewice 387Słok 158Słowacja 193, 194Słupsk 333Sopot 28, 30, 340458 KRONIKARZ

Stanisławka 401Stany Zjednoczone Ameryki Północnej 43, 53, 164, 177,193, 194, 243, 395, 431Starobielsk 413, 417Staw Jezioro 333, 338Stockholm 342Suchumi 394Suwałki 412, 431Syberia 185, 186Syria 193, 402Szczecin 33, 240Szczyrk 161Sztokholm 297, 326Szwajcaria 193Szwecja 193, 194Śląsk 288; - Górny 165Świeradów Zdrój 375Tajlandia 193Tajwan 43, 51, 53, 193, 203, 432Tarnopol 21Teksas 193Tokyo 341Toruń 340, 341, 342, 368Tunezja 193Turcja 193Ukraina 193, 194, 376Ulm 193Ułan Bator 375Uppsala 297Ursus 312Ustka 312U s t r o n i e M o r s k i e 312Uzbekistan 194Valladolid 191Walewice 163Warszawa 21, 33, 159, 162, 176, 185, 186, 217, 218,227, 229, 233, 240, 269, 273, 280, 281, 284, 286, 287,294, 296, 298, 308-313, 315-318, 325, 329, 330, 333,339-342, 343, 345, 356, 357, 367-369, 373, 387, 394,395, 397, 399, 410, 420, 426-429, 432Warta, rz. 164Wawolnica 402Wenezuela 354Węgry 164, 193, 327Wielka Brytania 43, 191, 193, 194, 224Wietnam 375Wileńszczyzna 288Wilno 217, 393, 416, 394, 397, 398Winnipeg 315Wisła 429Włochy 193, 352, 354, 362Włocławek 390; województwo 388Wolbrom 349Wólka Nosowska 392Wrocław 23, 33, 165, 168, 240, 302, 341, 367, 413,432Würzburg 193Zakopane 161, 368Zgierz 350, 403Związek Socjalistycznych Republik Ra-dzieckich 313,413Zürich 281Żyrardów 309KRONIKARZ 459