Wojciech J. Cynarski W kierunku antropologii integralnej ...

This copy is for personal use only - distribution prohibited - This copy is for personal use only - distribution prohibitedjańskim‟. Jak wykazuje A. L. Zachariasz, nie ma sprzeczności między humanizmema teizmem lub teocentryzmem [Zachariasz 2000, s. 187-194]. „O zasadności rozumieniahumanizmu nie decyduje bowiem jego uzasadnienie metafizyczne, ale samo rozumieniepojęcia człowieczeństwa jako pewnej wartości, która znajduje swój wyraz i realizacjęw stosunku człowieka do człowieczeństwa, własnego jestestwa i człowieczeństwa innychludzi. Z humanizmem mamy do czynienia w sytuacji dążenia do wszechstronnego rozwojuczłowieka w jego człowieczeństwie, a więc w eruditio et institutio in bonas artes” [Zachariasz2000, s. 192]. Takie ujęcie „humanizmu‟ zgodne jest z postulatem sformułowania „antropologiipsychofizycznego postępu‟ [Cynarski 2000 d].W jakim zaś kierunku ewoluuje antropologia kultury? B. Olszewska-Dyoniziak stwierdza,że zacierają się granice między dyscyplinami naukowymi a współczesną antropologię cechujeinterdyscyplinarność, imperializm tematyczny i interpretacyjność. „Zawsze jednak czerpaćbędzie ze znakomitych tradycji rozwoju własnej dyscypliny, a właściwa jej unikalnie szerokaperspektywa w badaniach nad człowiekiem w coraz większym stopniu staje się atrakcyjnymwzorem dla innych dyscyplin humanistycznych” [Olszewska-Dyoniziak 1996, s. 214].Semiotyka i hermeneutyka w antropologiiJuż G. Vico (1668-1744) wyróżniał: język religijnych rytuałów, język symboliki bohaterskiej(militarnej) i język artykułowany [Vico 1998]. Problem językowych determinant w antropologiikulturowej i filozoficznej podejmuje m. in. W. Burszta. Zwraca on uwagę, że determinantyjęzykowe zniekształcają treść tłumaczeń wobec braku dosłownych odpowiedników. Zwłaszczaniedeskryptywna tradycja przekazu (np. w dalekowschodnich sztukach walki), odmiennościkulturowe i w zakresie mentalności wpływają na problemy hermeneutyczne. Kulturowahermeneutyka ma za zadanie – jak podaje Burszta – „wyrazić znaczenia zawarte w jednymsystemie wyrażania za pomocą wyrażania się przynależnego do systemu drugiego” [Burszta 1992,s. 155-156]. Burszta zwraca uwagę, że „badacz powinien identyfikować się właśnie z „innymi‟,jakby zapominając kim jest w istocie on sam” [Burszta 1992, s. 27]. Identyfikacja ta jest łatwiejszai bardziej wiarygodna przy własnym aktywnym uczestnictwie w specyficznym procesiekulturowym. Burszta analizuje zagadnienie relatywizmu kulturowo-epistemologicznego. Otóż, jaktwierdzą konfiguracjoniści, różne kultury stanowią zespoły „wzorów” – funkcjonujące całości.Składowymi relatywizmu kulturowego są m. in. relatywizm pojęciowy i relatywizm językowy –„Jeśli różnią się języki, różnią się – tym samym – schematy pojęciowe” [Cynarski 2000 b, za:Burszta 1992, s. 55-61]. Język istnieje we współzależności z wizją rzeczywistości: „słowoprzemienia rzeczywistość i nadaje jej nowy wymiar”, przy czym trudno rozstrzygnąć, „w jakimstopniu różnice językowe zmieniają wizję świata, w jakim zaś odmienne wizje świata prowadządo powstawania różnic językowych” [Życiński 1983, s. 51-60].Analiza tekstu dotyczyć musi tutaj także „tekstu języka symbolicznego‟, a więc treścizawartych w sferze mitu, archetypu i innych znaczących kulturowo wyobrażeń. Symboliczneznaczenia zakodowane są w wielu gestach praktykowanych form walki (rytualizacja) i w ekspresjiruchu ciała. Już tylko układy ruchowe, interpretacja technik i poetyka nazw kierująbadacza owych tradycji do historii i legend, ku właściwym danej kulturze skojarzeniomi powiązaniom symboli.Antropologia integralnaPotrzeba szerokiego, całościowego rozpoznania problemu człowieka powoduje pojawieniesię postulatów stworzenia „antropologii kompleksowej‟ [Morin 1998, s. V], ale funkcjonująrównolegle koncepcje przeciwstawne, bazujące na redukcjonistycznej biosocjologii i biofilozofii[Meyer 1998].Autor używa pojęcia „antropologii integralnej‟ za Janem Pawłem II [Jan Paweł II 1994,s. 46], który określa tak filozoficzną antropologię człowieka wzbogaconą o wymiarduchowego doświadczenia Boga (na drodze wiary, nadziei i miłości). W przypadku sztuk128Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska ®, Poland