Yüklə - Azərbaycan Tarixi Portalı

Milli silahlı qüvvələrin yaradılmasında və bolşevik - erməni təcavüzünün qarşısının alınmasında Azərbaycanakömək etməyə hazır olan yeganə dövlət Osmanlı imperiyası idi.2. Hadisələrin qısa xronologiyası1917-ci ilFevral - Rusiya imperatoru istefa verdi.9 mart - Zaqafqaziyanı idarə etmək üçün Tiflisdə Xüsusi İdarə Komitəsi yaradıldı.17 mart - Bakıda Müvəqqəti hökumətin yerli hakimiyyət orqanı - İctimai Təşkilatların İcra Komitəsi təşkiledildi.27 mart - Müsəlman Milli Şurasının Müvəqqəti İcraiyyə Komitəsi seçildi.Aprel - Qafqaz müsəlmanlarının qurultayında Azərbaycanın səfərbərlik imkanlarını müəyyənləşdirmək üçünmüsəlman əhalinin siyahıya alınması məqsədi ilə büro yaradıldı.May - Petroqradda general-mayor L.T.Tiqranyan, podpolkovniklər İ.T.Tiqranyan və N.A.Məlik-Parsacanyantərəfindən Erməni Komitəsi nəzdində erməni hərbi komissiyası yaradıldı. Rusiya Müvəqqəti hökumətinin sədri vəhərbi nazir A.EKerenskinin qətnaməsi: "Erməni atıcı taborlarının alaylara çevrilməsi və onlardan diviziyaların təşkiledilməsinin yubadılmamasını təsdiq edirəm". Rusiya ordusunda mövcud olmuş gürcü və erməni milli hərbi hissələriQafqazda cəmləşdirilməyə başlandı.Ġyul - polkovnik Süleyman bəy ƏfəndiyevYelizavetpolda hərbi kurs təşkil etdi.4 avqust - Petroqradda general-mayorA.Baqratuni və L.Tiqranyan Rusiya hərbinazirinin köməkçisi B.Savinkova Ermənikorpusunun yaradılması layihəsini təqdim etdilər.Erməni hərbi komissarı vəzifəsi Müvəqqətihökumət tərəfindən təsdiqlədi, A.Baqratuninikomissar seçdilər- A.Baqratuni, L.Tiqranyan,N.Məlik-Parsacanyan, M.Ter-Poqosyan,İ.Axverdyan, Bozoyan və s. – dən ibarət HərbiŞura yaradıldı. Məqsəd cəbbələrdə səpələnmişsilahlı erməniləri siyahıya alıb (120 min nəfər),onlardan ən azı 40 min nəfərini Qafqazda yerləşdirmək idi.22 oktyabr -Bakı Sovetinə keçirilən seçkilər "Müsavat" partiyasının böyük nüfuza malik olmasını sübut etdi.25 oktyabr - Petroqradda çevriliş nəticəsində Müvəqqəti hökumət devrildi, bolşeviklər Rusiyadahakimiyyətə gəldi.26 oktyabr - "Müsavat" partiyasının I qurultayının açılışı oldu.Oktyabr - Tatar süvari alayı Yelizavetpola gəldi.Noyabr - Rusiya Müəssislər Məclisinə keçirilən seçkilər "Müsavat" partiyasının böyük nüfuza malikolmasını sübut etdi.5 noyabr - Yelizavetpolda Müsəlman Milli Şurası tərəfindən Qafqaz müsəlman hərbçilərinin 1 qurultayıkeçirildi.8 noyabr - II Ümumrusiya Sovetlər qurultayı Sülh haqqında Dekret qəbul etdi və çar hökumətinin Antantaölkələri ilə imzaladığı gizli müqavilələr dərc edildi. Çar hökumətinin heç bir planında Ermənistan adlı dövlətyaratmaq üçün tədbirlər nəzərdə tutulmamışdı. Ermənilər siyasi istiqaməti dəyişərək bolşevik qüvvələri iləbirləşməyə meylli oldular.8-11 noyabr - Tiflisdə Zaqafqaziya idarə komissiyaları, milli, məhəlli qurumlar, bələdiyyələr, fəhlə vəhəmkarlar ittifaqları, kəndli birlikləri, siyasi partiyalar, ordu nümayəndələri, baş komandan və Xüsusi komitəüzvlərinin iştirakı ilə müşavirə keçirildi. Oktyabr hadisələri çevriliş adlandırıldı və Müəssislər Məclisi çağırılanadəkZaqafqaziya Komissarlığı adlı qurum yaradılacağı bildirildi.12 noyabr - bolşeviklər əsgər komitələrinin gücündən istifadə edərək özlərinə sadiq hərbi hissələr yaratmaqməqsədi ilə çar ordusunun hərbi hissə komandirlərini dəyişdirməyə başladılar.13 noyabr - Bakı Fəhlə və Əsgər deputatları sovetinin hərbi bölməsinin noyabrın 13-də keçirilən genişiclasında Qırmızı qvardiyanın yaradılması barəsində qətnamə qəbul edildi.17 noyabr - Lenin və Stalinin imzası ilə Şərqin və Rusiyanın müsəlman zəhmətkeşlərinə müraciət edildi.21 noyabr - Rusiya Qafqaz Cəbhəsinin komandanı general Prijevalski Türk qoşunları Qafqaz Cəbhəsininkomandanı Fəriq Vehib paşanın sülh bağlamaq təklifi haqqında ZK iclasında məlumat verdi.1 dekabr - Erməni Milli Deleqasiyası adlı qurumun prezidenti Poqos Nübar Fransa parlamentinin Senadeputatı Alber Tomasa məktubunda göstərirdi: "Ermənilərə öz doğma torpaqlarını müdafiə etmək üçün rusordusunun müxtəlif cəbhələrə səpələnmiş 150 000 erməni əsgərini Qafqazda toplamaq lazımdır. Kerenski hökuməti14