Staða fiskeldis á Íslandi, framtíðaráform og stefnumótun ...

Landssamband fiskeldisstöðva2.2 LaxKlak og seiðaeldiÁ árunum 1984 - 87 voru flutt inn til landsinsnorsk laxahrogn og árið 1990 hófust kynbætur áeldislaxi hjá Stofnfiski. Stofninn hefur fengiðheitið „Saga-stofninn“ og er hann afkomandiþriggja norskra laxastofna. Í dag er eingöngunotaður norskættaður lax í matfiskeldi á Íslandi.Stofnfiskur er eina fyrirtækið sem selur laxahrognhér á landi úr kynbættum eldislaxi. Íslandsbleikjaer stærsti framleiðandi á laxaseiðum. Margar minniseiðaeldistöðvar safna villtum laxi til hrognatökuog er seiðum sleppt til fiskræktar og hafbeitar ífjölmörgum ám.Mynd 2.4.2008.Framleiðsla á eldislaxi á árunum 2000 tilMatfiskeldiFramleiðsla í laxeldi náði hámarki tæpum 7.000tonnum árið 2006 en þá voru í rekstri tvær stórarsjókvíaeldisstöðvar á Austfjörðum. Eftir að starfsemiþeirra var hætt hefur framleiðslan minnkaðmikið og var tæp 300 tonn árið 2008 (mynd 2.4).Matfiskeldi á laxi er nú stundað í strandeldisstöðSilfurstjörnunnar og kvíaeldisstöðinni Rifós enbáðar eru staðsettar í Öxarfirði. Lítið eldi er í sjókvíumí Mjóafirði á vegum fyrirtækisins Tó ogeinnig er laxi slátrað í kynbótastöðvum Stofnfisksá Reykjanesi. Á vorin eru sett út í sjókvíar um 100g seiði og tekur 24-30 mánuði að ala þau ímarkaðsstærð. Eldisferlið er því rúm fjögur ár fráklaki. Í strandeldisstöð Silfurstjörnunnar eru 50 gseiði alin áfram allt árið, við um 10°C og tekur 14-18 mánuði að ná þeim upp í markaðsstærð, 4 kg(mynd 2.5).Slátrun, vinnsla og markaðssetningAðstaða er til slátrunar og pökkunar á ferskum laxihjá Silfurstjörnunni og Rifósi. Á árinu 2008 var laxúr matfiskeldi aðallega seldur á innanlandsmarkaðien einnig lítilsháttar magn flutt út enda framleiðslalítil. Á vegum Stofnfisks eru flutt út augnhrognmeð flugi til Chíle og annarra landa. Síðustu tvö árhafa verið flutt út laxaseiði á vegum Íslandsbleikjuog þau flutt í brunnbát til Norður-Noregs. Einnigeru töluverð verðmæti í sölu seiða í ár og vötn enþað tilheyrir fiskrækt og hafbeit. Í laxeldi námuframeiðsluverðmætin um 490 milljónum króna árið2008 að mestu útflutningur á hrognum og seiðum.Rannsókna- og þróunarstarfR&Þ verkefni styrkt úr opinberum sjóðum eruinnan heilbrigðismála. Þar er um að ræða rannsóknirá nýrnaveiki, kýlaveikibróður og vetrarsárim.a. hjá laxi (viðauki 2). Á vegum Stofnfisks errekið kynbótarverkefni fyrir lax en það var áðurstyrkt af ríkissjóði.FramtíðarsýnEftir mikla lægð í framleiðslu á laxi er gert ráðfyrir töluverðri aukningu á næstu árum og að framleiðslanverði um 1.000 tonn árið 2010 og fari yfir2.000 tonn fljótlega eftir 2012. Þá er gert ráð fyrirframleiðsluaukningu hjá fiskeldisstöðvum sem ídag stunda laxeldi. Vonir eru bundnar við að útflutningurá laxaseiðum á næstu árum en sámarkaður er erfiður og ótryggur. Áætlað er að útflutningurgeti numið 1-2 milljónum laxaseiða áári. Talið er að framleiðslugeta á laxaseiðum í núverandistöðvum geti verið um 5-10 milljónir laxaseiðaárlega. Hægt er að auka útflutninginn verulegaá tiltölulega stuttum tíma en framleiðsluáformmunu ráðast af eftirspurn á hverjum tíma. Aukináform í framleiðslu laxaseiða geta dregið úr framleiðsluá bleikju. Útflutningur laxahrogna munáfram vera tiltölulega mikill eða yfir 50 milljónirhrogna á ári.2.3 ÞorskurKlak og seiðaeldiSöfnun á klakþorski fyrir kynbótaverkefni IceCodhófst árið 2003 og skipulagðar kynbætur hófustárið 2006. Klak og framleiðsla seiða er nú stundaðMynd 2.5. Einfölduð mynd af eldisferli á laxi.7