Staða fiskeldis á Íslandi, framtíðaráform og stefnumótun ...

Landssamband fiskeldisstöðva3. Rannsókna- og þróunarstarf 2010-20133.1 Sameiginleg viðfangsefniEfla þarf þjónustumælingarÁ Íslandi eru fáir fisksjúkdómar en dæmi eru þóum að einstakir sjúkdómar eins og nýrnaveiki hafivaldið miklu tjóni bæði í lax- og bleikjueldi. Geramá ráð fyrir að umfang og tjón af völdum fisksjúkdómaaukist með auknum umsvifum í fiskeldi ánæstu árum. Í nágrannalöndum okkar eru til staðarskæðir veirusjúkdómar eins og t.d. blóðþorri(ISAv), brisdrep (IPN) og brisveiki (PD). Hingaðtil hafa þessir sjúkdómar ekki greinst á Íslandi.Efla þarf aðstöðu og tækjabúnað til vöktunar áþessum sjúkdómum og auka þjónustugreiningar ásýnum úr klakfiski m.a. vegna útflutnings á laxahrognum.SjúkdómaeftirlitMikilvægt er að á Íslandi sé öflugt sjúkdómaeftirlitog tryggt að sýkt hrogn eða eldisfiskur sé ekkifluttur á milli eldisstöðva. Í ám og vötnum hér álandi er að finna sýkta laxfiska m.a. af nýrnaveiki.Það er því mikilvægt að aðgreina vel fiskeldi ogeldi á villtum seiðum sem sleppt er í fiskrækt eðahafbeit. Í sumum tilvikum er eldisfiskur og villturfiskur alinn í sömu fiskeldisstöð sem eykur stórlegalíkur á að smit berist í eldisfisk. Setja þarf íreglugerð að óheimilt verði að ala eldisfisk ogvilltan fisk í sömu fiskeldisstöð á landi. Draga þarfúr flutningi á eldisfiski á milli óskildra eldisstöðvaog stefnt skal að því að flytja eingöngu hrogn íseiðaeldisstöðvar.Aðstaða til sjúkdómarannsóknaAðstaða til fiskeldisrannsókna er að mörgu leytigóð á Íslandi. Rannsóknaaðstaða í körum á landier hjá Hafrannsóknastofnunin á Stað í Grindavíkog Hólaskóla á Sauðakróki. Á vegum Matís er aðstaðatil fiskeldisrannsókna í kvíum í Álftafirði.Það sem á vantar er sérhæfð aðstaða til sjúkdómarannsóknaog sýkingatilrauna. Unnið hefur veriðað því að koma slíkri aðstöðu upp í Sjávarútvegssetrinuí Sandgerði en ekki fengist nægilegt fjármagntil framkvæmdanna. Þessi aðstaða nýtist tilsjúkdómarannsókna hjá öllum fiskeldistegundum áÍslandi en einnig til að kanna sjúkdómaþol fjölskyldnaí kynbótaverkefnum fyrir bleikju, lax ogþorsk. Á undanförnum árum hefur sjúkdómaþolfengið aukið vægi í kynbótaverkefnum til að dragaúr tjónum af völdum fisksjúkdóma.Grunnupplýsingar fyrir markaðssetninguFyrir markaðssetningu á eldisfiski er mikilvægt aðMynd 3.1. Tilraunastöð Háskóla Íslands í meinafræðumað Keldum.geta sýnt fram á heilnæmi afurðarinnar. Reglulegaeru tekin sýni af villtum fiski við Ísland til að mælaheilnæmi en þessar mælingar þarf einnig að gerafyrir eldisfisk og mæla blý, kvikasilfur, kadmíumog þrávirk lífræn efni. Annað verkefni sem nýtistöllum eldistegundum er samantekt á jákvæðumupplýsingum sem safnað er saman á einn stað oggerðar aðgengilegar fyrir aðila sem vinna að sölu áeldisfiski og einnig kaupendum erlendis á vörinni.Hér er um að ræða upplýsingar um umhverfismál,dýravernd, heilnæmi, efnainnihald og aðrar upplýsingar.3.2 BleikjaKynbætur, klakfiskur og hrognaframleiðslaÁ undanförnum árum hefur verið unnið að því meðkynbótum að auka vöxt og seinka kynþroska hjábleikju. Mælt er með því að umfang kynbóta verðiaukið og einnig verði kynbætt fyrir auknu sjúkdómaþoliog seltuþoli. Til að auka samvinnu og aðtryggja betur að unnið verði að markmiðumgreinarinnar í kynbótum á bleikju er mikilvægt aðLandssamband fiskeldisstöðva hafa fulltrúa í stjórnkynbótaverkefnisins. Hólaskóli, Landssambandfiskeldisstöðva og sjávarútvegs- og landbúnaðar-Tafla 3.1. Mikilvæg sameiginleg viðfangsefni fyriríslenskt fiskeldi (viðauki 3). Efla þarf aðstöðu og tækjabúnað til vöktunar áveirusjúkdómum Byggja upp aðstöðu til sjúkdómarannsókna Setja þarf í reglugerð að óheimilt verði að alaeldisfisk og villtan fisk í sömu fiskeldisstöð álandi Mæla reglulega heilnæmi eldisfisks eins og gert erfyrir villtan fisk Safna saman á einn stað jákvæðum upplýsingumum fiskeldi vegna markaðssetningar13