Staða fiskeldis á Íslandi, framtíðaráform og stefnumótun ...

Landssamband fiskeldisstöðvaáframeldis í Ísafjarðardjúpi voru stundaðar árin2001-2008. Þau voru síðan alin í strandeldisstöðHáafells og fóru síðustu seiðin í sjókvíar árið 2009.Nú hefur verið ákveðið að nýta eingöngu seiði úraleldi á næstu árum.Mynd 2.6. Staðsetning klak-, seiða- og sjókvíaeldisstöðvasem framleiða eldisþorsk á Íslandi.Mynd 2.7. Einfölduð mynd af eldisferli þorsks í aleldi ogáframeldi hér á landi.Mynd 2.8. Slátrað magn af þorski úr áframeldi og aleldiá árunum 2000 til 2008.á vegum IceCod í Höfnum á Reykjanesi og lítilsháttarframleiðsla er einnig hjá Hafrannsóknastofnuná Stað við Grindavík (mynd 2.6). Með þvíað ljósastýra undaneldisfiski eru framleiddir 2hópar á hverju ári. Úr seiðaeldisstöðvum fara 5 gseiði til strandeldisstöðvar Háafells í Ísafjarðardjúpiþar sem þau eru alin upp í 100-150 g þyngd(mynd 2.7). Hluti seiðanna er alinn hjá IceCod íHöfnum allt frá klaki þar til þau fara í sjókvíar.Tilraunir með föngun þorskseiða (0+ árg.) tilMatfiskeldiTvær meginleiðir eru í þorskeldi: Annars vegarföngun og eldi á villtum þorski (áframeldi) og hinsvegar framleiðsla á eldisþorski, frá klaki ímarkaðsstærð (aleldi) (mynd 2.7). Framleiðsla áeldisþorski hefur verið um 1.500 tonn á síðustuþremur árum (mynd 2.8). Árið 2008 nam framleiðslaúr aleldi um 500 tonnum og um 1.000tonnum úr áframeldi. Nú stunda 9 fyrirtæki þorskeldiog eru flest þeirra staðsett á Vestfjörðum.Áframeldi er stundað af 8 fyrirtækjum og er HraðfrystihúsiðGunnvör í Álftafirði og Álfsfell íSkutulsfirði umfangsmest. Þessi fyrirtæki stundaeinnig aleldi á þorski ásamt HB Granda í Berufirði.Í aleldi eru yfirleitt sett í sjókvíar rúmlega 100 gseiði og tekur eldið um 30 mánuði að ná þeim uppí markaðsstærð (mynd 2.7). Það tekur því umfjögur ár alls að ala þorsk frá klaki í markaðsstærð.Í áframeldi er yfirleitt fangaður 1,5-2 kg þorskur aðmestu um vorið og honum er síðan slátrað aðstærstum hluta næsta vetur eftir 6-10 mánaða eldien þá hefur fiskurinn náð að tvöfalda þyngd sína.Slátrun, vinnsla og salaEldisþorskur hefur farið til pökkunar og vinnsluhjá fiskvinnslufyrirtækjum allt í kringum landið enmegnið af framleiðslunni hefur þó farið til Hraðfrystihússins-Gunnvöruá Hnífsdal. Á árinu 2008fór stærsti hluti eldisþorsks í hefðbundna flakavinnslu,hnakkastykkið flutt út ferskt en aðrirhlutar flaksins frystir. Í Utanríkisverslun HagstofuÍslands er eldisþorskur ekki aðgreindur frá villtumþorski nema að litlu leyti. Ef miðað er við meðalverðá villtum þorski þá er áætlað að framleiðsluverðmætinséu tæpar 500 milljónir króna árið2008.Rannsókna- og þróunarstarfNú eru starfandi 15 R&Þ verkefni í þorskeldi (tafla2.2). Mikilvægasta verkefnið við þróun þorskeldiser kynbótaverkefni IceCod en AVS sjóðurinn hefurstyrkt það á síðustu árum. Allt frá árinu 2002hefur sjávarútvegsráðherra haft til sérstakrar ráðstöfunaraflaheimildir sem nema árlega 500 lestumaf óslægðum fiski til tilrauna með áframeldi áþorski. Þessari heimild hefur verið framlengdtvisvar og gildir nú til fiskveiðiársins 2014/2015.Kynþroski hefur verið mikið vandamál í þorskeldien á því sviði eru tvö rannsóknaverkefni í gangi. Í8