Kushtet e Jetesës dhe Pabarazia në Shqipëri - INSTAT

k a p i t u l l i1Përshkrimi i Varfërisënë Shqipëri1.1 Përcaktimi i varfërisë:përkufizimi dhe metodologjiaVarfëria është një dukuri komplekse, qëpërfshin dimensione të ndryshme tëdeprivimit, ndër të cilat pamjaftueshmëria emallrave dhe e shërbimeve është vetëm njëraanë e shfaqjes. Varfëria është uri. Të jesh ivarfër do të thotë të mos kesh strehë, të jesh isëmurë dhe të mos kesh mundësi të vizitoheshte mjeku; do të thotë të jesh i papunë dhe tëmos kesh një të ardhme të sigurtë; varfëri dotë thotë të jesh analfabet, të mos keshmundësi për kushte shëndetësore dhe të tëmungojnë shumë shërbime e mjete për jetëne përditshme. Është e vështirë të japësh njëpërkufizim përfundimtar për varfërinë, sepseajo ndryshon nga një periudhë në tjetrën dhenga një vend në tjetrin. Përveç kësaj, varfëriamund të matet dhe vlerësohet në mënyra tëndryshme.Ky punim mbështetet në të dhënat e vrojtimit“Mbikëqyrja dhe Matja e Standardit të Jetesës”(MMSJ), që është kryer në Shqipëri në vitin2002, si dhe nga Regjistrimi i popullsisë sëShqipërisë, të vitit 2001. Nga këto vrojtime janëmbledhur të dhëna për të gjitha dimensionete varfërisë, që nga të ardhurat dhe konsumi,deri te punësimi e shpërnguljet, nga niveliarsimor dhe gjendja shëndetësore epopullsisë deri te masat e nevojshme për këtoshërbime, që nga strehimi dhe cilësia ebanesave e deri te prania e pajisjeve bazë përpopullsinë. MMSJ-ja është një mjet i fuqishëmpër grumbullimin e të dhënave me përmbajtjeshumëdimesionale. Prandaj edhe ne kemindjekur një mënyrë shumëdimesionale përnocionin e varfërisë e të pabarazisë. Do tëhetojmë pabarazitë në nivelin e jetesës sëshqiptarëve jo thjesht në aspektin ekonomik,por edhe gjendjen e shërbimeve të ndryshme,si shëndetësi dhe arsim, gjendjen e strehimit,dhe sesi të gjitha këto ndikojnë mbi nivelin evarfërisë e të gjendjes së shëndetit tëpopullsisë.Lidhur me përcaktimin e konceptit se “kushështë i varfër” në Shqipëri, janë shfrytëzuarstudimet e kryera nga Banka Botërore siraporti: “Shqipëria: Varfëria gjatë Rritjes”(2003) si dhe punimet e INSTAT-it dhe anketimii MMSJ 2002. Në këtë punim janë parashtruardisa nivele të ndryshme të varfërisë dhe nekemi pranuar këtu nivelin “e varfërisë sëpërgjithshme”, të llogaritur mbi bazën e nivelittë konsumit për frymë. Një individ është i varfër,nëse niveli për frymë i konsumit të tij/saj përfrymë në shtëpi është nën nivelin e varfërisë.Përveç kësaj matjeje të varfërisë e tëkushtet e jetesës dhe pabarazia në shqipëri 7