Kushtet e Jetesës dhe Pabarazia në Shqipëri - INSTAT
Kushtet e Jetesës dhe Pabarazia në Shqipëri - INSTAT Kushtet e Jetesës dhe Pabarazia në Shqipëri - INSTAT
Kushtet e Banimit dhe Pabaraziatë rrjedhshëm brenda banesës, krahasuarme vetëm 33,9 për qind në rajonin verilindor.33,2 për qind e familjeve në Shqipërinëverilindore nuk kanë fare ujë të rrjedhshëmbrenda banesave.Energjia elektrike dhe ngrohja1990. Kështu, 99,9 për qind e shqiptarëve nukkanë asnjë lloj ngrohjeje qendrore. Shumicae popullsisë shqiptare, rreth 58,1 për qind etyre, ende përdorin drutë për ngrohje, kursegazi vjen në vend të dytë për ngrohjen me afër25,4 për qind, dhe elektriciteti i treti me rreth13,5 për qind.Ashtu si është përmendur më sipër, furnizimime energji elektrike në Shqipëri ka qenë ipërgjithshëm tashmë që prej disadhjetëvjeçarësh. Mirëpo problemet e furnizimitkanë nisur që në vitet 1980, kur vendi nukmund të përballonte më as nevojat e asaj kohepër energji elektrike dhe mungesat eenergjisë ishin bërë pjesë e jetës sëshqiptarëve. Analizat tregojnë se gjendja nukështë përmirësuar aspak e madje ështëkeqësuar. Në radhë të parë kjo vjen si pasojëe shtimit të kërkesës për konsumin eenergjisë brenda familjeve. Përnirësimi ikushteve të jetesës gjatë viteve 1990 do tëthoshte se shqiptarët kishin më shumë pajisjeme energji elektrike në shtëpi, krahasuar metë kaluarën. Përveç kësaj, liberalizimi i tregutsolli një shtim në rritje të bizneseve të vogla etë mesme, që e kanë rritur kërkesën përenergji elektrike mjaft shpejt. Ndërsa kërkesaështë shtuar, burimet për ta përballuar nukjanë shtuar. Madje edhe ato ekzistuese nukjanë administruar mirë gjatë kësaj periudhe.Kjo gjendje e ka bërë furnizimin me energjielektrike si një nga problemet më të mprehtae më të ngutshme, me të cilin po përballetshoqëria shqiptare në ditët e sotme.Kështu, 85,7 për qind e familjeve kanë ndonjëlloj ndërprerjeje të energjisë elektrike. Kurse71,5 për qind e tyre kanë ndërprerje tëpërditshme të energjisë. Ndërprerja mesatareditore e furnizmit me energji ka qenë rreth 8orë në ditë. E njëjta gjendje del, kurshqyrtohen të dhënat për ngrohjen. Ngrohjaqendrore pothuajse nuk ekziston në Shqipëri.Kështu ka qenë para vitit 1990 dhe vazhdon tëjetë edhe sot. Gjendja e ngrohjes, mesa duket,nuk është përmirësuar në vend edhe pas vititKur analizohet niveli i varfërisë, del e qartëse popullsia e varfër zgjedh burimet më tëlira e që gjenden më lehtë për ngrohjen.Kështu, 75,1 për qind e popullsisë së varfërpërdor drutë për ngrohje, krahasuar me 54,1për qind të popullsisë jo të varfër. Përqindjae familjeve jo të varfra që përdorin ose energjielektrike, ose gaz, është më e lartë deri te43,06 për qind, krahasuar me familjet e varfrate rreth 21,3 për qind. E njëjta gjendje ndeshetkur vështrohet krahasimi fshat-qytet. 81,3 përqind e familjeve fshatare përdorin drutë siburimin kryesor për ngrohjen. Ndërsa nëzonat urbane burimi kryesor për ngrohjenështë gazi (39,3 për qind) dhe energjiaelektrike (25,4 për qind).4.3 Vërejtje përmbyllëseNga studimi dhe analizat e mësipërmearrijmë në konkluzionin se pabaraziashoqërore, niveli i varfërisë dhe pamundësiapër të siguruar shërbimet bazë të jetesës janëprobleme shumë serioze për Shqipërinë nëvitin 2002. Përqindja e madhe e migrimit tëbrendshëm dhe e urbanizimit e kanëpërqendruar popullsinë në zonë bregdetaree në veçanti në Tiranë. Kjo lëvizje i ka shtuarpabarazitë brenda vendit dhe ndërmjetgrupeve të ndryshme të popullsisë. Gjatëviteve 1990 ka një shpërthim të ndërtimeveme rreth 25 për qind të të gjitha ndërtesavetë ngritura gjatë kësaj periudhe. Megjithatëgjendja e tanishme tregon se ka mungesastrehimi në vend, të cilat nuk arrijnë tëplotësojnë të gjitha nevojat e popullsisë.Mbipopullimi është një fenomen i44 REGJISTRIMI I POPULLSISË DHE I BANESAVE 2001
kapitullikatërzakonshëm, ku denduria (shkalla) arrin 1,9veta për dhomë në të gjithë vendin. Njerëzitqë banojnë në rajonet më të pasura jetojnënë kushte strehimi më të mira, sidomos nëTiranë. Gjendja higjieno-sanitare është erëndë. 1/3 e familjeve i kanë WC jashtështëpisë. Pabarazia ndërmjet rajoneve dhefshat-qytet është e madhe. Kjo bëhet edukshme duke pasur parasysh Tiranën qëka vetëm 1,5 për qind të banesave me WCjashtë pa tubacione, krahasuar me 45,1 përqind në verilindje të vendit dhe 27 për qindnë rajonin qendror.Varfëria sipas të ardhurave tregon se 1/4 eshqiptarëve jetojnë nën nivelin e varfërisë. Kjosituatë është e lidhur me infrastrukturën fiziketë shërbimeve jetike bazë si uji, energjiaelektrike, shërbimi shëndetësor dhe arsimor.Shqiptarët janë të deprivuar nga këto shërbimebazë, që kanë ardhur gjithmonë duke u thelluar.Zona të gjera të vendit vuajnë nga mungesatë mëdha të furnizimit me ujë, duke qenë mëpak se gjysma e familjeve me ujë tërrjedhshëm, kurse pjesa tjetër e familjeve kanëmesatarisht 6 orë në ditë furnizim me ujë. Ashtusi pritej, janë familjet më të varfra që vuajnëmë shumë.Gjendja e furnzimit me energji elektrike ështëkeqësuar që nga viti 1990, me 85,7 për qindtë familjeve që vuajnë nga ndonjë formë endërprerjes së energjisë. Mungesa ditoremesatare e furnizimit me energji elektrikeështë rreth 8 orë në ditë. Ngrohja mbetet njëproblem i vazhdueshëm në Shqipëri me 99,9për qind të popullsisë që ende nuk kanëngrohje qëndrore, kurse më shumë se gjysmavazhdojnë të përdorin drutë si burim kryesortë sigurimit të ngrohjes.kushtet e jetesës dhe pabarazia në shqipëri 45
- Page 1: KUSHTET E JETESËS DHEPABARAZIA NË
- Page 4 and 5: 1 PËRSHKRIMI I VARFËRISË NË SHQ
- Page 6 and 7: Figura 1.3.1-1: Ndryshimet në Për
- Page 8 and 9: Përshkrimi i Varfërisë në Shqip
- Page 10 and 11: Përshkrimi i Varfërisë në Shqip
- Page 12 and 13: Përshkrimi i Varfërisë në Shqip
- Page 14 and 15: Përshkrimi i Varfërisë në Shqip
- Page 16 and 17: Përshkrimi i Varfërisë në Shqip
- Page 18 and 19: Përshkrimi i Varfërisë në Shqip
- Page 20 and 21: Varfëria dhe Pabarazitë në Shën
- Page 22 and 23: Varfëria dhe Pabarazitë në Shën
- Page 24 and 25: Varfëria dhe Pabarazitë në Shën
- Page 26 and 27: Varfëria dhe Pabarazitë në Shën
- Page 28 and 29: Varfëria dhe Pabarazitë në Shën
- Page 30 and 31: Varfëria dhe Pabarazitë në Shën
- Page 32 and 33: Varfëria dhe Pabarazitë në Shën
- Page 34 and 35: Varfëria dhe Pabarazitë në Arsim
- Page 36 and 37: Varfëria dhe Pabarazitë në Arsim
- Page 38 and 39: Varfëria dhe Pabarazitë në Arsim
- Page 40 and 41: Varfëria dhe Pabarazitë në Arsim
- Page 42 and 43: Kushtet e Banimit dhe Pabaraziaqind
- Page 46 and 47: Kushtet e Banimit dhe Pabarazia46 R
- Page 48 and 49: Keefe et al. 1971. Area Handbook fo
- Page 50: CIP Katalogimi në botim BK Tiranë
<strong>Kushtet</strong> e Banimit <strong>dhe</strong> <strong>Pabarazia</strong>të rrjedhshëm brenda banesës, krahasuarme vetëm 33,9 për qind <strong>në</strong> rajonin verilindor.33,2 për qind e familjeve <strong>në</strong> <strong>Shqipëri</strong><strong>në</strong>verilindore nuk ka<strong>në</strong> fare ujë të rrjedhshëmbrenda banesave.Energjia elektrike <strong>dhe</strong> ngrohja1990. Kështu, 99,9 për qind e shqiptarëve nukka<strong>në</strong> asnjë lloj ngrohjeje qendrore. Shumicae popullsisë shqiptare, rreth 58,1 për qind etyre, ende përdorin drutë për ngrohje, kursegazi vjen <strong>në</strong> vend të dytë për ngrohjen me afër25,4 për qind, <strong>dhe</strong> elektriciteti i treti me rreth13,5 për qind.Ashtu si është përmendur më sipër, furnizimime energji elektrike <strong>në</strong> <strong>Shqipëri</strong> ka qe<strong>në</strong> ipërgjithshëm tashmë që prej disadhjetëvjeçarësh. Mirëpo problemet e furnizimitka<strong>në</strong> nisur që <strong>në</strong> vitet 1980, kur vendi nukmund të përballonte më as nevojat e asaj kohepër energji elektrike <strong>dhe</strong> mungesat eenergjisë ishin bërë pjesë e jetës sëshqiptarëve. Analizat tregoj<strong>në</strong> se gjendja nukështë përmirësuar aspak e madje ështëkeqësuar. Në radhë të parë kjo vjen si pasojëe shtimit të kërkesës për konsumin eenergjisë brenda familjeve. Përnirësimi ikushteve të jetesës gjatë viteve 1990 do tëthoshte se shqiptarët kishin më shumë pajisjeme energji elektrike <strong>në</strong> shtëpi, krahasuar metë kaluarën. Përveç kësaj, liberalizimi i tregutsolli një shtim <strong>në</strong> rritje të bizneseve të vogla etë mesme, që e ka<strong>në</strong> rritur kërkesën përenergji elektrike mjaft shpejt. Ndërsa kërkesaështë shtuar, burimet për ta përballuar nukja<strong>në</strong> shtuar. Madje e<strong>dhe</strong> ato ekzistuese nukja<strong>në</strong> administruar mirë gjatë kësaj periu<strong>dhe</strong>.Kjo gjendje e ka bërë furnizimin me energjielektrike si një nga problemet më të mprehtae më të ngutshme, me të cilin po përballetshoqëria shqiptare <strong>në</strong> ditët e sotme.Kështu, 85,7 për qind e familjeve ka<strong>në</strong> ndonjëlloj ndërprerjeje të energjisë elektrike. Kurse71,5 për qind e tyre ka<strong>në</strong> ndërprerje tëpërditshme të energjisë. Ndërprerja mesatareditore e furnizmit me energji ka qe<strong>në</strong> rreth 8orë <strong>në</strong> ditë. E njëjta gjendje del, kurshqyrtohen të dhënat për ngrohjen. Ngrohjaqendrore pothuajse nuk ekziston <strong>në</strong> <strong>Shqipëri</strong>.Kështu ka qe<strong>në</strong> para vitit 1990 <strong>dhe</strong> vazhdon tëjetë e<strong>dhe</strong> sot. Gjendja e ngrohjes, mesa duket,nuk është përmirësuar <strong>në</strong> vend e<strong>dhe</strong> pas vititKur analizohet niveli i varfërisë, del e qartëse popullsia e varfër zgjedh burimet më tëlira e që gjenden më lehtë për ngrohjen.Kështu, 75,1 për qind e popullsisë së varfërpërdor drutë për ngrohje, krahasuar me 54,1për qind të popullsisë jo të varfër. Përqindjae familjeve jo të varfra që përdorin ose energjielektrike, ose gaz, është më e lartë deri te43,06 për qind, krahasuar me familjet e varfrate rreth 21,3 për qind. E njëjta gjendje ndeshetkur vështrohet krahasimi fshat-qytet. 81,3 përqind e familjeve fshatare përdorin drutë siburimin kryesor për ngrohjen. Ndërsa <strong>në</strong>zonat urbane burimi kryesor për ngrohje<strong>në</strong>shtë gazi (39,3 për qind) <strong>dhe</strong> energjiaelektrike (25,4 për qind).4.3 Vërejtje përmbyllëseNga studimi <strong>dhe</strong> analizat e mësipërmearrijmë <strong>në</strong> konkluzionin se pabaraziashoqërore, niveli i varfërisë <strong>dhe</strong> pamundësiapër të siguruar shërbimet bazë të jetesës ja<strong>në</strong>probleme shumë serioze për <strong>Shqipëri</strong><strong>në</strong> <strong>në</strong>vitin 2002. Përqindja e ma<strong>dhe</strong> e migrimit tëbrendshëm <strong>dhe</strong> e urbanizimit e ka<strong>në</strong>përqendruar popullsi<strong>në</strong> <strong>në</strong> zo<strong>në</strong> bregdetaree <strong>në</strong> veçanti <strong>në</strong> Tira<strong>në</strong>. Kjo lëvizje i ka shtuarpabarazitë brenda vendit <strong>dhe</strong> ndërmjetgrupeve të ndryshme të popullsisë. Gjatëviteve 1990 ka një shpërthim të ndërtimeveme rreth 25 për qind të të gjitha ndërtesavetë ngritura gjatë kësaj periu<strong>dhe</strong>. Megjithatëgjendja e tanishme tregon se ka mungesastrehimi <strong>në</strong> vend, të cilat nuk arrij<strong>në</strong> tëplotësoj<strong>në</strong> të gjitha nevojat e popullsisë.Mbipopullimi është një fenomen i44 REGJISTRIMI I POPULLSISË DHE I BANESAVE 2001