Kushtet e Jetesës dhe Pabarazia në Shqipëri - INSTAT
Kushtet e Jetesës dhe Pabarazia në Shqipëri - INSTAT Kushtet e Jetesës dhe Pabarazia në Shqipëri - INSTAT
Kushtet e Banimit dhe Pabaraziaqind (sipas Regjistrimit 40,3 për qind); me70-99 metra katrorë është 10,2 për qind (8,7për qind të Regjistrimit). Gjendja higjienikesanitarenë banesa është e rëndë. Vetëm 63,9për qind të të gjitha banesave i kanë WCbrenda ndërtesës. Kurse 35,9 për qind e tyrei kanë WC jashtë shtëpisë.Dallimet fshat - qytet dhe dallimet rajonalenë strehimFamiljet më të varfra jetojnë në banesa më tëvogla me 18,5 për qind të popullsisë së varfërqë jeton në banesa me më pak se 40 m 2 ,krahasuar me 11,7 për qind të popullsisë jotë varfër, që jeton në të njëjtën sipërfaqebanimi. Nga ana tjetër, vetëm 8,5 për qind e tëvarfërve jetojnë në kushte strehimi me mëshumë se 100 m 2 , kurse 18 për qind e jo tëvarfërve jetojnë në hapësirë të njëjtë.Është interesante të vihet në dukje, senjerëzit e rajoneve që janë më të pasura, siTirana, jetojnë në banesa që janë me kushtemë të mira sesa në zonat e tjera. Kështu,29,8 për qind e njerëzve që banojnë në Tiranëjetojnë në banesa, të cilat quhen me kushteshumë të mira, krahasuar me vetëm 5,4 përqind të njerëzve në Verilindje, që jetojnë nëkushte të ngjashme. E kundërta është evërtetë për rajonet e tjera, ku kushtet ebanesave janë të papërshtatshme përbanim. Kështu, 23,2 për qind e popullsisëFigure 4.1-1. Shpërndarja e familjeve sipas nivelit të varfërisëdhe hapësirës së banimitmë shumë se100metra katrorë70 - 99metra katrorë40 - 69metra katrorëmë pak se 40metra katrorëTë varfraJo të varfra0 5 10 15 20 25 30 35 40 45në %në rajonin më të varfër verilindor jetojnë nëbanesa me kushte të papërshtatshme,krahasur me vetëm 8,3 për qind në Tiranëdhe 9,2 për qind në rajonin qendror.Pabarazia në standardin e jetesëspasqyrohet edhe në kushtet e jetesës brendazonave rurale e urbane. Kështu, 90,4 për qinde zonave urbane i kanë WC brenda shtëpisë,krahasuar me vetëm 41,6 për qind në zonatrurale. 44,3 për qind e shtëpive në zonatrurale kanë një WC jashtë pa tubacione,krahasuar me vetëm 2,8 për qind në zonaturbane. Gjendja është pak a shumë e njëjtë,kur bëhen krahasime sipas rajoneve.Kështu, në Tiranë, njësoj si në zonat urbane,93,7 për qind e banesave kanë WC brenda,krahasuar me vetëm 46,9 për qind të rajonitverilindor më të varfër. Në Tiranë vetëm 1,5për qind e banesave kanë WC përjashta patubacione, krahasuar me 45,1 për qind nërajonin verilindor dhe me 27 për qind nërajonin qendror.4.2 Ekzistenca e shërbimet bazëdhe sigurimi i tyre në familjeAnaliza e të dhënave për mundësinë esigurimit të shërbimeve të ndryshmembështet dëshminë, se ndërsa varfëria, ematur sipas të ardhurave është e lartë nëShqipëri, gjendja e varfërisë sipas mundësisëtë sigurimit të shërbimeve është edhe më elartë. Infrastruktura e shërbimeve të veçanta,si furnizimi me ujë dhe energji elektrike, e poashtu higjiena e ngrohja janë në gjendjekritike. Përveçse nuk janë në gjendje tëpërballojnë nevojat sipas të ardhurave, njëpjesë e madhe e shqiptarëve gjithashtu nuk ikanë shërbimet bazë, ndërsa kjo e shtonthellimin e pabarazive në vend.Ndërkohë që disa pjesë të vendit, si zonat urbanee në veçanti Tirana, kanë treguar shenja42 REGJISTRIMI I POPULLSISË DHE I BANESAVE 2001
kapitullikatërpërmirësimi në infrastrukturën e shërbimevetë veçanta, hendeku i pabarazisë kundrejtpjesës tjetër të vendit është zgjeruar. Kjopabarazi pasqyrohet gjithashtu mes grupevetë ndryshme të popullsisë, duke qenë përsëritë varfrit që e vuajnë më shumë.Furnizimi me ujëFurnizimi me ujë kurdoherë ka qenë problemnë Shqipëri, por gjendja është edhe më erëndë në kohën e sotme. Kjo vjen jo thjesht sipasojë e shtimit të kërkesës për konsumin eujit, por edhe si pasojë e mungesës së gjatëtë investimeve në infrastrukturën e furnizimitme ujë gjatë periudhës komuniste e deri nëditët e sotme. Vetëm 53,1 për qind epopullsisë shqiptare ka ujë të rrjedhshëmbrenda banesës dhe rreth 16 për qind kanëujë të rrjedhshëm jashtë shtëpive. Përqindjae popullsisë që nuk ka ujë të rrjedhshëmjashtë banesës është ende shumë e lartë,deri në 30 për qind.Kjo mungesë investimesh dhe administrimi ikeq i burimeve ekzistuese kanë krijuar njëgjendje të tillë, në të cilën shumë zona të venditvuajnë nga mungesa e madhe për ujë. Vetëm47,3 për qind e popullsisë ka ujë tëvazhdueshëm gjatë ditës. Pjesa tjetër epopullsisë ka mesatarsisht vetëm 6 orë ujënë ditë. Si gjithnjë janë familjet e varfra qëvuajnë më shumë nga mungesa einfrastrukturës dhe e burimeve për të siguruarshërbime të veçanta. Madje edhe kur shihetvetëm furnizimi me ujë, del e njëjta tablo. Kurkrahasohen familjet e varfra me familjet jo tëvarfra, bëhet e qartë se shumica e popullsisëjo të varfër jeton në shtëpi me ujë tërrjedhshëm brenda banesës (57,7 për qind etyre), krahasuar me vetëm 33,9 për qind tëpopullsisë së varfër. Përqindja e popullsisësë varfër që nuk ka fare ujë të rrjedhshëmështë shumë e lartë, me afër 41,9 për qind.Kur analizohen aspektet e tjera të varfërisë,del fare e qartë se ndarja fshat-qytet pasqyronndarjen sipas varfërisë në vend, duke nxjerrënë pah zonat rurale më pak të pasura sesazonat urbane. Një gjendje e ngjashme duketkur analizat bëhen për ndarjen fshat-qytetlidhur me furnizimin me ujë. Kështu, në zonatrurale përqindja e popullsisë me ujë tërrjedhshëm brenda shtëpisë është vetëm 23,6për qind, krahasuar me deri 88,4 për qind nëzonat urbane. Ajo që ka më shumëdomethënie është se në zonat rurale ështëshumë e lartë përqindja e shtëpive që nukkanë furnizim me ujë, duke arritur në 52 përqind. E njëjta pamje mund të paraqitet, kurvështrohet krahasimi sipas rajoneve. Kështu,92,3 për qind e shtëpive të Tiranës kanë ujëFigure 4.2-1.Tipi i furnizimit me ujë dhe niveli i varfërisëShpërndarja në përqindje e familjeve sipas vijëssë varfërisë dhe tipit të furnizimit me ujëBurime të tjeratë furnizimit meujëUjë i rrjedhshëmjashtë baneseUjë i rrjedhshëmbrenda banesësTë varfraJo të varfra0 10 20 30 40 50 60në %Figure 4.2-2. Tipi i furnizimit me ujë për zonat rurale dhe urbaneShpërndarja në përqindje e familjeve sipas ndarjes fshat-qytet dhetipit të furnizimit me ujëBurime të tjera tëfurnizimit me ujëUjë i rrjedhshëmjashtë baneseUjë i rrjedhshëmbrenda banesësFshatQytet0 10 20 30 40 50 60në %kushtet e jetesës dhe pabarazia në shqipëri 43
- Page 1: KUSHTET E JETESËS DHEPABARAZIA NË
- Page 4 and 5: 1 PËRSHKRIMI I VARFËRISË NË SHQ
- Page 6 and 7: Figura 1.3.1-1: Ndryshimet në Për
- Page 8 and 9: Përshkrimi i Varfërisë në Shqip
- Page 10 and 11: Përshkrimi i Varfërisë në Shqip
- Page 12 and 13: Përshkrimi i Varfërisë në Shqip
- Page 14 and 15: Përshkrimi i Varfërisë në Shqip
- Page 16 and 17: Përshkrimi i Varfërisë në Shqip
- Page 18 and 19: Përshkrimi i Varfërisë në Shqip
- Page 20 and 21: Varfëria dhe Pabarazitë në Shën
- Page 22 and 23: Varfëria dhe Pabarazitë në Shën
- Page 24 and 25: Varfëria dhe Pabarazitë në Shën
- Page 26 and 27: Varfëria dhe Pabarazitë në Shën
- Page 28 and 29: Varfëria dhe Pabarazitë në Shën
- Page 30 and 31: Varfëria dhe Pabarazitë në Shën
- Page 32 and 33: Varfëria dhe Pabarazitë në Shën
- Page 34 and 35: Varfëria dhe Pabarazitë në Arsim
- Page 36 and 37: Varfëria dhe Pabarazitë në Arsim
- Page 38 and 39: Varfëria dhe Pabarazitë në Arsim
- Page 40 and 41: Varfëria dhe Pabarazitë në Arsim
- Page 44 and 45: Kushtet e Banimit dhe Pabaraziatë
- Page 46 and 47: Kushtet e Banimit dhe Pabarazia46 R
- Page 48 and 49: Keefe et al. 1971. Area Handbook fo
- Page 50: CIP Katalogimi në botim BK Tiranë
<strong>Kushtet</strong> e Banimit <strong>dhe</strong> <strong>Pabarazia</strong>qind (sipas Regjistrimit 40,3 për qind); me70-99 metra katrorë është 10,2 për qind (8,7për qind të Regjistrimit). Gjendja higjienikesanitare<strong>në</strong> banesa është e rëndë. Vetëm 63,9për qind të të gjitha banesave i ka<strong>në</strong> WCbrenda ndërtesës. Kurse 35,9 për qind e tyrei ka<strong>në</strong> WC jashtë shtëpisë.Dallimet fshat - qytet <strong>dhe</strong> dallimet rajonale<strong>në</strong> strehimFamiljet më të varfra jetoj<strong>në</strong> <strong>në</strong> banesa më tëvogla me 18,5 për qind të popullsisë së varfërqë jeton <strong>në</strong> banesa me më pak se 40 m 2 ,krahasuar me 11,7 për qind të popullsisë jotë varfër, që jeton <strong>në</strong> të njëjtën sipërfaqebanimi. Nga ana tjetër, vetëm 8,5 për qind e tëvarfërve jetoj<strong>në</strong> <strong>në</strong> kushte strehimi me mëshumë se 100 m 2 , kurse 18 për qind e jo tëvarfërve jetoj<strong>në</strong> <strong>në</strong> hapësirë të njëjtë.Është interesante të vihet <strong>në</strong> dukje, senjerëzit e rajoneve që ja<strong>në</strong> më të pasura, siTirana, jetoj<strong>në</strong> <strong>në</strong> banesa që ja<strong>në</strong> me kushtemë të mira sesa <strong>në</strong> zonat e tjera. Kështu,29,8 për qind e njerëzve që banoj<strong>në</strong> <strong>në</strong> Tira<strong>në</strong>jetoj<strong>në</strong> <strong>në</strong> banesa, të cilat quhen me kushteshumë të mira, krahasuar me vetëm 5,4 përqind të njerëzve <strong>në</strong> Verilindje, që jetoj<strong>në</strong> <strong>në</strong>kushte të ngjashme. E kundërta është evërtetë për rajonet e tjera, ku kushtet ebanesave ja<strong>në</strong> të papërshtatshme përbanim. Kështu, 23,2 për qind e popullsisëFigure 4.1-1. Shpërndarja e familjeve sipas nivelit të varfërisë<strong>dhe</strong> hapësirës së banimitmë shumë se100metra katrorë70 - 99metra katrorë40 - 69metra katrorëmë pak se 40metra katrorëTë varfraJo të varfra0 5 10 15 20 25 30 35 40 45<strong>në</strong> %<strong>në</strong> rajonin më të varfër verilindor jetoj<strong>në</strong> <strong>në</strong>banesa me kushte të papërshtatshme,krahasur me vetëm 8,3 për qind <strong>në</strong> Tira<strong>në</strong><strong>dhe</strong> 9,2 për qind <strong>në</strong> rajonin qendror.<strong>Pabarazia</strong> <strong>në</strong> standardin e jetesëspasqyrohet e<strong>dhe</strong> <strong>në</strong> kushtet e jetesës brendazonave rurale e urbane. Kështu, 90,4 për qinde zonave urbane i ka<strong>në</strong> WC brenda shtëpisë,krahasuar me vetëm 41,6 për qind <strong>në</strong> zonatrurale. 44,3 për qind e shtëpive <strong>në</strong> zonatrurale ka<strong>në</strong> një WC jashtë pa tubacione,krahasuar me vetëm 2,8 për qind <strong>në</strong> zonaturbane. Gjendja është pak a shumë e njëjtë,kur bëhen krahasime sipas rajoneve.Kështu, <strong>në</strong> Tira<strong>në</strong>, njësoj si <strong>në</strong> zonat urbane,93,7 për qind e banesave ka<strong>në</strong> WC brenda,krahasuar me vetëm 46,9 për qind të rajonitverilindor më të varfër. Në Tira<strong>në</strong> vetëm 1,5për qind e banesave ka<strong>në</strong> WC përjashta patubacione, krahasuar me 45,1 për qind <strong>në</strong>rajonin verilindor <strong>dhe</strong> me 27 për qind <strong>në</strong>rajonin qendror.4.2 Ekzistenca e shërbimet bazë<strong>dhe</strong> sigurimi i tyre <strong>në</strong> familjeAnaliza e të dhënave për mundësi<strong>në</strong> esigurimit të shërbimeve të ndryshmembështet dëshmi<strong>në</strong>, se ndërsa varfëria, ematur sipas të ardhurave është e lartë <strong>në</strong><strong>Shqipëri</strong>, gjendja e varfërisë sipas mundësisëtë sigurimit të shërbimeve është e<strong>dhe</strong> më elartë. Infrastruktura e shërbimeve të veçanta,si furnizimi me ujë <strong>dhe</strong> energji elektrike, e poashtu higjiena e ngrohja ja<strong>në</strong> <strong>në</strong> gjendjekritike. Përveçse nuk ja<strong>në</strong> <strong>në</strong> gjendje tëpërballoj<strong>në</strong> nevojat sipas të ardhurave, njëpjesë e ma<strong>dhe</strong> e shqiptarëve gjithashtu nuk ika<strong>në</strong> shërbimet bazë, ndërsa kjo e shtonthellimin e pabarazive <strong>në</strong> vend.Ndërkohë që disa pjesë të vendit, si zonat urbanee <strong>në</strong> veçanti Tirana, ka<strong>në</strong> treguar shenja42 REGJISTRIMI I POPULLSISË DHE I BANESAVE 2001