Kushtet e Jetesës dhe Pabarazia në Shqipëri - INSTAT

k a p i t u l l i t r epërbën 21,5 për qind të gjithë arsyeve përmosndjekjen e shkollës. Një arsye tjetër merëndësi, që jepet për mosndjekjen e shkollës,është ‘martesa’ (te 6,1 për qind). Kjo ështëedhe më e theksuar mes femrave (9,4 përqind) në zonat rurale (6,6 për qind). Nuk kashumë dallime ndërmjet kategorive tëndryshme, kur është puna për mundësinë epërballimit të shpenzimeve për shkollë.Njerëzit që nuk e kanë ndjekur shkollën dheqë e shohin shkollën si shumë të shtrenjtëjanë afër 3,9 për qind. Luhatja e shkollimit përtipin fshat-qytet nuk është shumë e lartë. Kurarsyetimet e dhëna vështrohen sipas tipit tëshkollimit, del e qartë se dallimi kryesor vjenprej punësimit në punë bujqësore dhe në llojetë tjera punësh, që prekin më shumë njerëznë arsimin tetëvjeçar e të mesëm. Edhemartesa është me rëndësi për nivelin eshkollës së mesme dhe universitetin, esidomos për femrat. Ky fakt mund të jetë njënga treguesit që përcakton shkallën lartë tëlargimit të femrave nga universiteti.Tabela 3.2-3 jep arsyet për largimin ngashkolla në vitin e kaluar përpara vitit 2002. Ngatë dhënat në këtë tabelë del e qartë se shumicae njerëzve shprehen që kanë pasur arsye tëndryshme të tjera, përse e kanë braktisurshkollën. Një gjë del fare e qartë dhe kjo ështëpuna në bashkësinë fshatare. Përqindja enjerëzve që braktisin shkollën për shkak tëpunës është e lartë, te 15,9 për qind nëbashkësinë rurale. Arsyeja e dytë për ngaparaqitja e rëndësisë është gjendja e keqe emjedisve shkollore në fshatra. Kur norma ebraktisjes së shkollës analizohet sipas gjinive,përqindja e femrave që e lënë shkollën përshkak të martesës është më e lartë nëkrahasim me meshkujt (që është pothuaj 0),duke e mbështetur dëshminë, se martesamund të jetë një shpjegim për largimin ngashkolla të studenteve femra. Kur njerëzitpyeteshin nëse kishin ndërmend tëktheheshin në shkollë, përqindja e atyre qënuk kishin ndërmend të ktheheshin ishteshumë e lartë, te rreth 87,2 për qind.3.3 Krahasimi ndërmjet arsimitpublik e privatPo ashtu si me sistemin shëndetësor,shqiptarët vazhdojnë të përdorin mjedisetpublike, me 98,4 për qind që ndjekin arsiminpublik. Vetëm 1,6 për qind e tyre shkojnë nëshkolla private. Prej këtyre 0,7 për qindshkojnë në shkolla private fetare dhe 0,9 përqind në jofetare. Ashtu siç mund të pritej,shkollat private frekuentohen më tepër ngabanorët e zonave urbane (Tabela 3.3-1). Poashtu, e njëjta gjë ndodh dhe me Tiranën, ecila ka pjesën më të madhe të sistemit privatkrahasuar me pjesët e tjera të vendit. Përshkak se sistemi publik është pa pagesë,është e kuptueshme që do të kishte pakshkolla private në zonat më të pasura të vendit,siç është Tirana. Kjo pasqyrohet gjithashtunëse të dhënat paraqiten veçan për popullsinëe varfër dhe jo të varfër. Kështu, tabela 3.3-2 etregon qartë se njësoj si për sisteminshëndetësor, arsimi pasqyron të njëjtin modellidhur me varfërinë. Të varfrit nuk mund tapërballojnë shkollimin privat, rrjedhimisht 3,1për qind e tyre shkojnë në shkollat privatejofetare. Përqindja e nxënësve në shkollatpublike, që kanë kujdestari private ende ështëmjaft e ulët, te rreth 8 për qind.Tabela 3.3-1. Ndjekja e shkollave publike e private sipas rajonevekryesore të venditRajonetNdjekja e shkollave publike dhe privatePublike Private-fetare Private jo fetareJugperëndimi 26.85 17.39 12.91Qendra 25.42 47.83 12.9Verilindja 34.69 17.39 6.45Tirana 13.04 17.39 67.74Gjithsej 100 100 100Tabela 3.3-2. Ndjekja e shkollës në shkollat publike e private sipasnivelit të varfërisëVija e varfërisëNdjekja në shkollat publike e privatePublike Private fetare Private jofetare GjithsejJo të varfër 72.2 80.6 96.8 72.5Të varfër 27.8 19.4 3.1 27.5Gjithsej 100 100 100 100kushtet e jetesës dhe pabarazia në shqipëri 37