Kushtet e Jetesës dhe Pabarazia në Shqipëri - INSTAT

k a p i t u l l i t r errokim dallimet sipas rretheve. Të dhënat eMMSJ-së na mundësojnë të shohim rajonetmë të gjera, duke u mbështetur në katërshtresa të mëdha kryesore, për të cilat janëmbledhur të dhëna: verilindja, qendra,jugperëndimi dhe Tirana. Rezultatet që dalinjanë me interes. Nga figura 3.1-2 del një modeli qartë me Tiranën, zonën më urbane të vendit,që ka normën më të ulët të analfabetizmit me2,3 për qind. Pjesa më e madhe e rajoneve tëtjera janë të ngjashme, me një përjashtim tëlehtë për Verilindjen, që ka një normë më tëlartë analfabetizmi me rreth 5,4 për qind.Nuk është përkim i rastit, që kjo zonë ështëgjithashtu më e varfra e vendit, pasi raportindërmjet arsimit dhe varfërisë është ipërcaktuar. Tirana ka gjithashtu normën mëtë lartë të regjistrimit shkollor për shkollën emesme, krahasuar me rajonet e tjera me 81,5për qind. Ky dallim sipas rajoneve del i qartëedhe kur analizohen të dhënat e regjistrimit tëpopullsisë sipas rajoneve për arsimin emesëm. Kështu, verilindja kundrejtjugperëndimit e ka shkallëzimin për arrijet nëshkollën e mesme të dukshëm për rrethet siDibra, Bulqiza, Hasi, Kukësi. Librazhdi dheDevolli, që kanë numrin më të ulët tëdiplomimit nga shkolla e mesme për 100banorë, krahasuar me rrethet më të zhvilluaratë jugperëndimit të Durrësit, Tiranës, Fierit,Vlorës dhe Kuçovës. Kur të dhënat analizohensipas nivelit të varfërisë, ashtu si mund tëpritej, analfabetizmi është më i lartë ndërmjetpopullsisë së varfër me rreth 6,5 për qind,ndërsa norma është vetëm 4,0 për qind përpopullsinë jo të varfër.3.2 Mundësia për ta pasur dhefrekuentimi në arsimNë shumicën e ekonomive në tranzicion, kutregu i krahut të punës nuk është iqëndrueshëm, shifra e punësimit tëpërkohshëm dhe stinor është relativisht elartë. Ky tip punësimi kërkon punëtorë që tëjenë në dispozicion kur paraqitet punë. Njënga rrugët për t’i plotësuar kërkesat për këtëlloj punësimi në disa vende të EuropësLindore ka qenë punësimi i njerëzve nëmoshën shkollore. Në disa shoqëri të tjerakjo ka dalë e detyrueshme prej niveleve të lartatë varfërisë. Nëse popullsia në moshënshkollore përfshihet në këtë tip punësimi, sipasojë do të preket ndjekja e shkollës.Shqipëria i ka të gjitha parakushtet për tëpasur punësim në moshën shkollore, sepseka nivel të lartë varfërie dhe tregu i krahut tëpunës nuk është aspak i qëndrueshëm.Në rrethana të tilla del si diçka e papritur, qëpërqindja e njerëzve, të cilët nuk ndjekinshkollën, është mjaft e ulët, me rreth 1,94 përqind. Nga ata që nuk e ndjekin shkollën kamë shumë meshkuj sesa femra, por dallimiështë i vogël, me normën e largimit tëmeshkujve prej 2,15 për qind dhe të femraveme 1,72 për qind.Një befasi tjetër shfaqet, kur analizohendallimet fshat-qytet për normat e largimit ngashkolla. Përqindja e njerëzve që nuk e ndjekinshkollën është më lartë mes popullsisëurbane, duke pasur zonat urbane normën eTabela 3.2-1. Norma e braktisjes së shkollës sipas nivelit të arsimitNiveli i arsimitNorma e braktisjes sipas gjinisëdhe nivelit të arsimitMeshkujFemraShkolla tetëvjeçare 2.02 1.75Shkolla e mesme (bashkë me profes.) 2.84 1.59Universiteti 0 1.49Gjithsej 2.08 1.72kushtet e jetesës dhe pabarazia në shqipëri 35