Kushtet e Jetesës dhe Pabarazia në Shqipëri - INSTAT

k a p i t u l l i dy2.3 Përdorimi i sistemitshëndetësor dhe pabarazitëPolitika e Shqipërisë për reformimin e sistemitshëndetësor nuk drejtohet vetëm ngambizotërimi i sistemit shëndetësor publik, poredhe nga krijimi i sistemit shëndetësor privat.Është e vështirë të mbahet barazpeshimindërmjet këtyre dy anëve në një ekonomi nëtranzicion, në të cilën njerëzit nuk mund t’ipërballojnë nevojat bazë dhe kur një e katërtae popullsisë shqiptare jeton nën niveline varfërisë.Ndryshe nga ajo që besohet përgjithësisht,shumica e shqiptarëve ende përdorinshërbimet brenda sektorit publik. Kur njerëzitkanë qenë të sëmurë nga ndonjë sëmundjekronike ose e befasishme, shumica e tyre,rreth 76,8 për qind kanë shkuar në ambulancatpublike. Është interesante të vihet në dukjese vetëm 7,5 për qind e popullsisë që kanënevojë për vizitë mjekësore shkojnë te një mjekprivat, ndërsa 13,8 për qind shkojnë te njëinfermiere dhe vetëm 1,9 për qind e tësëmurëve i drejtohen mjekësisë alternative.Shpërndarja e vizitave te personeli mjekësornuk ka ndryshime për sëmundjet kronike osetë befasishme, nëse analizohen veç e veç.Kështu, për të dy tipet e sëmundjeve njerëzitende shkojnë në ambulancat publike, me 74për qind prej tyre për sëmundjet e befasishmedhe 77,4 për qind për sëmundjet kronike. Kanjë dallim të vogël, kur njerëzit vuajnë ngasëmundjet e befasishme. Përqindja e atyreqë shkojnë te një infermiere është e lartë përsëmundjet e befasishme (18,7 për qind), siçmund të pritej kur një njeri ka marrë të ftohtëose grip. Tabela 2.3-2 paraqet numrin mesatartë vizitave të bëra te një qëndër mjekësore përqendrat jashtëspitalore sipas nivelit tëvarfërisë, të matur sipas nivelit të konsumit.Duket se përdorimi i kujdesit shëndetësorështë i ngjashëm si për grupet më të pasura,edhe për më të varfrat të popullsisë, që kanëtë njëjtën normë përdorimi të qendrave tëTabela 2.3-1. Përqindja e shpërndarjes së vizitave te personeli mjekësorkur dikush është i sëmurëAmbulancëpublikekujdesit, qofshin private ose publike. Numrimesatar i vizitave te një klinikë publikeambulatore është 1,6 për më të varfrit 20 përqind të popullsisë, krahasur me 1,4 herë për20 për qind të më të pasurve. Studiues tëndryshëm kanë konstatuar se njerëzit më tëvarfër të një popullsise kanë prirje që tëshkojnë më shumë në sektorin publik sesatë pasurit. Zakonisht është e vështirë tëprovohet kjo, pasi të dhënat janë kompleksedhe nuk ka ndonjë rregull të përgjithshëm përta shpjeguar këtë prirje. Ndërsa kjo prirjeqëndron për vizitat në ambulancat publike, ekundërta është e vërtetë kur analizohen vizitatte mjekët private, ndërkohë të varfrit bëjnë mëshumë vizita në qendrat mjekësore privatesesa të pasurit. Pavarësisht nga kufijtë e nivelittë të ardhurave, njerëzit kanë paguar vizitat teinfermieret, personeli paramjekësor e mamitëmë shumë sesa për gjithë personelin tjetërmjekësor. Numri mesatar i vizitave të gjithëpopullsisë në katër javët e fundit është rreth4,6. Kjo ndoshta ndodh sepse infermieret,personeli paramjekësor dhe mamitë ështëmë e lehtë të gjenden sesa mjekët, duke qenënjë mundësi më e lirë, e ndoshta, njëtrashëgimi nga e kaluara, kur kjo kategoripersoneli ishte pika e parë e kontaktit.Mjekprivat Infermiere Alternative GjithsejSëmurë nga sëmundjekronike ose e befasishme 76.8 7.5 13.8 1.9 100Me sëmundje kronike 77.4 8.5 11.4 2.6 100Me sëmundje tëbefasishme 74 5.7 18.7 1.6 100Tabela 2.3-2. Numri mesatar I vizitave në qendrat e kujdesitmjekësor në 4 javët e kaluaraNumri mesatar I vizitave në qendrat shëndetësore gjatë 4 javëve tëfunditShërbimet ambulatorepublike Mjek privat Infermiere AlternativeMë të varfrit 20% 1.6 1.7 4.5 1.7Më të pasurit 20% 1.4 1.3 4.9 2.5Gjithsej 1.5 1.4 4.6 1.7kushtet e jetesës dhe pabarazia në shqipëri 27