(Rok XI) - Luty 2009 - UrzÄ d Dzielnicy Bielany

6Nasze Bielany nr 2/2009ZDROWIEUdar mózguPrzewodniczący Komisji Zdrowia i Pomocy Społecznej lek. med. Wojciech Borkowski przypominaLek. med. Wojciech BorkowskiJest to nagłe ogniskowe lub uogólnionezaburzenie czynności mózguwywołane uszkodzeniemnaczyniowym, trwające dłużejniż 24 godziny. Dochodzi do niego zchwilą przerwania dopływu krwi domózgu w następstwie zablokowanialub pęknięcia tętnicy mózgowej.Następuje zaburzenie tych czynności,które są kontrolowane przez uszkodzonączęść mózgu np. niedowładykończyn, zaburzenia mowy.Mózg należy do bardzo delikatnychnarządów, od niego uzależnionesą wszystkie czynności wykonywaneprzez człowieka.Prawdopodobieństwo wystąpieniaudaru mózgu znacząco zwiększasię przy występowaniu czynnikówryzyka:• nadciśnienia tętniczego• cukrzycy• hipercholesterolemii• migotania przedsionków• choroby niedokrwiennej serca• palenia papierosówWśród innych czynników ryzykaudaru mózgu wymienić możemyrównież:– brak aktywności fizycznej22stycznia 2009 r. w GaleriiPorczyńskich w Warszawieodbyła się uroczystaGala wręczenia prestiżowych nagródw Międzynarodowym Konkursie„EuroCertyfikat 2008”. Wśród laureatówznalazło się kilkadziesiątfirm z różnych branż, instytucje orazplacówki medyczne z całej Polski. Znieskrywaną przyjemnością informujemy,że spośród nadesłanychzgłoszeń, pozytywnąopinię Panelu Ekspertówuzyskał m.in. SamodzielnyPublicznyZespół Zakładów LecznictwaOtwartego WarszawaŻoliborz kierowanyprzez MałgorzatęZaławę-Dąbrowską.EuroCertyfikat jesteuropejskim wyróżnieniem,potwierdzającymwysoki standard zarządzaniafirmą lub instytucją,spełnianie surowychnorm jakościowych orazprzestrzeganie w biznesienorm etycznych.Głównym organizatoremkonkursu jest PolskieStowarzyszenie Doradczei Konsultingowe,– nadużywanie alkoholu– otyłość– nieprawidłowe nawyki dietetyczne.Większość tych czynników odpowiadateż za inne choroby, w tymchoroby serca (choroba wieńcowa,zawał). Zwalczając je zmniejsza sięwięc nie tylko ryzyko udaru mózgu,ale też innych poważnych chorób.Najlepiej nie mieć z tymi czynnikamiryzyka nigdy do czynienia – a więcnie palić, uprawiać sport, zdrowosię odżywiać, nie dopuścić do nadwagi,leczyć istniejące już choroby(nadciśnienie tętnicze, cukrzyca) itp.Lecząc prawidłowo nadciśnienie tętniczekrwi można zmniejszyć ryzykoudaru aż o 40%.Wszystkie wymienione czynnikinależą do tak zwanych modyfikowalnychczynników ryzyka, czylitakich, na które mamy duży wpływi których działanie możemy zmniejszyć,a nawet zlikwidować. Niestetyistnieją też czynniki ryzyka, na którenie mamy wpływu. Starzenie się,płeć męska (mężczyźni są bardziejzagrożeni udarem), czynniki genetyczne(większe ryzyko, jeśli rodzicelub rodzeństwo mieli udar mózgu),przebyty udar lub zawał serca należądo tzw. niemodyfikowalnych czynnikówryzyka. Osoby z tych grupryzyka powinny szczególnie dbaćo prawidłowe ciśnienie i wartościcholesterolu, stosować odpowiedniąilość ruchu, rzucić palenie papierosówi spożywać alkohol co najwyżejw umiarkowanych ilościach.Potocznie udar mózgu określasię mianem „wylewu”. Nie jest to jednakprecyzyjne określenie. W ponad80% przypadków udar wywołany jestniedokrwieniem, czyli zamknięciemnaczynia tętniczego, które doprowadzakrew do danej części mózgu.Do zamknięcia tętnicy może doprowadzićzakrzep powstały w miejscuniedrożności lub materiał zatorowy,który przemieścił się do naczyniamózgowego. Do powstawania zatorówmózgowych przyczyniają się wszczególności choroby serca: wadyzastawek, zawał serca, migotanieprzedsionków.Innym źródłem zatorów są zmianymiażdżycowe w tętnicach, któreulegają fragmentacji i przemieszczeniusię do tętnic mózgowych. Doudaru niedokrwiennego może takżedochodzić w sytuacji gwałtownegoi uogólnionego spadku przepływukrwi przez naczynia, który to wpołączeniu ze zwężeniem tętnic mózgowychpowoduje niedostatecznezaopatrzenie mózgu w krew.Udar krwotoczny mózgu jestz reguły groźniejszy od udaru niedokrwiennego,spowodowany jestprzedostaniem się krwi poza naczyniemózgowe. W konsekwencji doprowadzado niszczenia tkanki przezwynaczynioną krew. Najczęściej dochodzido niego wskutek pęknięciadrobnych tętnic mózgowych w przebiegunadciśnienia tętniczego, miażdżycylub pęknięcia tętniaka. Wyciekającaz uszkodzonego naczyniakrew uciska mózg i prowadzi do jegoJesteśmy pod dobrą opiekąNagroda dla SPZZLO Warszawa-Żoliborzprzy współpracy z EuroFirma Media,Polskim Centrum Certyfikacji iPolską Grupą Doradczą. Przyznananagroda stanowi potwierdzenie stosowaniasystemów zarządzania o najwyższym,europejskim standardzie,wysokiej jakość świadczonych przezinstytucję usług oraz profesjonalizmuw podejściu do klienta – pacjenta.Do tego wyróżnienia swoją pracąoraz zaangażowaniem przyczyniłasię cała załoga SPZZLO Warszawa-Żoliborz.Jest to również kolejne potwierdzeniei najlepszy przykład doskonalezarządzanego, kompetentnego zakładu,który stawiając na pierwszymmiejscu wysoki standard obsługi,sprawia, że każda wizyta pacjentajest nie tylko przyjemna, ale przedewszystkim owocna.Nina FronczakLaureaci konkursuFot. Arch. SPZZLOobrzęku. Objawy wylewukrwi do mózgu sąpodobne do tych, którewystępują przy udarzeniedokrwiennym, zwyklejednak występujesilny ból głowy. Udarkrwotoczny podobniejak niedokrwienny,wymaga leczenia specjalistycznego.Bywają też stanyokreślane mianemprzemijających ataków niedokrwiennychmózgu (TIA). Występujące objawypodobne jak w udarze mózgu(np. zamazana mowa, niedowładkończyny górnej) trwają od kilkuminut do kilkunastu godzin, poczym całkowicie ustępują. Jest tosygnał ostrzegawczy dla pacjenta.Jeżeli zastosowane zostanie odpowiednieleczenie, możemy uniknąćudaru.Objawy udaru zależą od umiejscowieniauszkodzenia mózgu orazjego rozległości. Najczęstszym objawemudaru mózgu jest nagłewystąpienie:• niedowładu lub porażenia mięśnitwarzy, ręki i/lub nogi, najczęściejpo jednej stronie ciała• „znieczulenia” twarzy, ręki i/lub nogi, najczęściej po jednej stronieciała• zaburzeń mowy, z trudnościamiw zrozumieniu słów oraz wwypowiadaniu się• zaburzeń widzenia w jednymlub obu oczach• zaburzeń chodzenia z utratąrównowagi i zawrotami głowy• silnego bólu głowy bez znanejprzyczyny.Udar mózgu jest stanem naglącym.Gdy pojawią się objawy, niemożna ich bagatelizować. Nie wolnoczekać na samoistne ustąpienie!Szybkie rozpoznanie to szansa naskuteczniejsze leczenie. Nawet, jeśliobjawy ustąpią samoistnie, należyzgłosić się jak najszybciej do lekarza.Pacjent, który doznał udaru zawszewymaga natychmiastowej pomocylekarskiej, najlepiej w specjalistycznymoddziale udarowym.W leczeniu tej choroby bardzoistotną rolę odgrywa organizacjasystemu opieki medycznej. Chorzypowinni być leczeni w tzw. oddziałachudarowych. Ideą oddziału udarowegoczy działającego na terenieszpitala zespołu udarowego - jestwielospecjalistyczna opieka nadchorym z udarem. Liczne badaniakliniczne wykazały, że leczeniechorych przez wyspecjalizowanezespoły istotnie skraca czas pobytupacjenta w szpitalu oraz zwiększaliczbę chorych wypisywanych dodomu w stanie ogólnym dobrym,mogących prowadzić samodzielnytryb życia.Leczenie udaru mózgu nie powinnosię ograniczać jedynie doostrej fazy choroby, bardzo istotnąrolę odgrywa profilaktyka. Zadaniemprowadzonej profilaktyki jestuświadomienie społeczeństwu roliczynników ryzyka w występowaniuchorób naczyniowych. W krajachuprzemysłowionych prowadzenietakiej akcji uświadamiającej przyczyniłosię do zmiany stylu życiaspołeczeństwa :• zaniechania palenia papierosów,• zmniejszenia spożycia alkoholu,• zwiększenia aktywności fizycznej,• stosowania właściwej diety zograniczeniem spożycia pokarmówzawierających tłuszcze.Wykazano również, że bezpośredniwpływ na zmniejszenie ryzykawystąpienia udaru ma:• skuteczne leczenie nadciśnieniatętniczego i cukrzycy• stosowanie leczenia przeciwzakrzepowegopacjentom po zawalemięśnia serca z objawami migotaniaprzedsionków oraz swoistymi czynnikamiryzyka,• leczenie hipercholesterolemiiu osób po zawale mięśnia sercowego.Nie mamy niestety leku, któryratowałby w sposób zdecydowanyuszkodzenie mózgu powstałe w wynikuniedokrwienia czy też wylewukrwi. Jednak właściwe postępowanieogólnomedyczne oraz wczesna rehabilitacjaprzynosi dobre rezultaty.Największa poprawa u pacjentówpo przebytym udarze następuje wciągu pierwszych kilku tygodni -około sześciu miesięcy. Po tym czasieponad połowa chorych jest w staniesamodzielnie funkcjonować. Wudarach powstających na tle niedokrwieniarehabilitacje rozpoczyna sięjuż po kilku dniach od wystąpieniaudaru. W przypadku udarów krwotocznychproces ten opóźnia się okilka tygodni.Prawidłowa rehabilitacja powinnapolegać na:• usprawnieniu ruchowym pacjenta(nauka chodzenia)• terapii mowy• odpowiednim przystosowaniumieszkania chorego do jegopotrzeb.Po przebytym udarze nawrotywystępują dość często. W ciąguroku około 10% chorych doznajepowtórnego udaru, a w ciągu 5 latnawet 40% chorych. Ponownemuwystąpieniu udaru można jednakskutecznie zapobiegać, stosując sięściśle do zaleceń lekarza.PAMIĘTAJMY: CZAS ODGRY-WA KLUCZOWĄ ROLĘ W LECZE-NIU UDARU MÓZGU !!Fot. Wikipedia