O bezdomności bez lęku - Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia ...

od współpacjentów. Uważamy więc, że przyjmowaniebezdomnych do istniejących już programów terapeutycznychbyłoby dobrym pomysłem.PODEJśCIE INDYWIDUALNEKonieczne jest oczywiście zindywidualizowanieleczenia bezdomnych w obrębie tego samego programu.Dostrzegamy m.in. potrzebę zwiększenia ilościspotkań indywidualnych z terapeutą, zwłaszcza gdypojawiają się trudności dotyczące udziału pacjentaw grupach. Nasi pacjenci bardzo cenią sobie ten rodzajpracy. W początkowym etapie leczenia terapeutajest często jedyną bliską im osobą.PRACOWAć NAD BEZDOMNOśCIąWiemy, że terapia uzależnienia nie wystarczy. Koniecznawydaje się intensywna praca nad problemembezdomności. I dopiero wówczas pomocna może sięokazać grupa jednorodna, w której odbywałaby sięważna praca nad kolejnym problemem „noszonymw sobie”. Potrzebne jest jednak założenie, że problemalkoholowy jest pierwotny.BEZDOMNOść TRUDNIEJSZANIż ALKOHOLIZMSłyszymy często od naszych pacjentów, że bezdomnośćjest dla nich czymś zdecydowanie gorszymniż alkoholizm, a rozpoznawanie i nazwanie jejjest niezwykle zagrażające. Tu mechanizmy obronnedziałają silniej niż w uzależnieniu od alkoholu,bo bezdomność obciążona jest znacznie większymwstydem. Stosunek do własnej bezdomności zmieniasię w trakcie leczenia i ma wyraźne fazy - podobnedo tych, jakie towarzyszą radzeniu sobie ze świadomościąuzależnienia. Tyle, że tutaj ostatecznymetapem zdrowienia byłoby realistyczne dążenie dozmiany sytuacji.WYCHODZENIE Z BEZDOMNOśCIKolejnym ważnym oddziaływaniem terapeutycznymjest motywowanie i wspieranie w dążeniu dowyjścia z bezdomności - zamiast pomocy w „konserwowaniu”tego stanu. Trzeźwiejący bezdomni alkoholicymówią, że bezdomność zaczyna być do przyjęcia,jeżeli nie jest na całe życie. Odrywanie się odośrodków powinno być celem realizowanym stopniowoi z przygotowaniem. Zbyt szybka i pochopnapróba usamodzielnienia kończy się niepowodzeniem.W efekcie - odbiera nadzieję temu, kto zaryzykowałoraz innym, którzy te kroki bacznie obserwują.Pacjenci podkreślają ważność motywowania ichdo uzyskiwania samodzielności zarówno przez personelośrodków, w których przebywają, jak i przez terapeutów,którzy ich leczą.NORMY POMAGAJąCYCHNasi pacjenci mówią też o ogromnym znaczeniuzgodności głoszonych przez opiekunów norm z tym,jak faktycznie postępują. Gdy jest inaczej, w ich głowachpojawia się chaos i zwątpienie w sens jakiejkolwiekpracy nad sobą. Na koniec jeszcze kilka moichspostrzeżeń na temat wspólnych cech osób, któreukończyły u nas program ambulatoryjny: - trafilido nas z ośrodków (a nie wprost z ulicy), zazwyczajnie byli „recydywistami bezdomności”, a ich bezdomnośćtrwała stosunkowo krótko. Była w nich stałaniezgoda na „takie życie” (picie, bezdomność...),mieli jakieś, często dość mgliste cele (praca, nauka,rodzina...), pozostały w nich niezniszczone do końcapodstawowe normy (przede wszystkim potrzeba „byciaw porządku”).* * *Nie można skutecznie leczyć alkoholizmu bezdomnychnie rozumiejąc problemu bezdomności. Cowiem o bezdomności? Chyba jednak niewiele. Że jestsamotnością, pustką, poczuciem bezradności i zagrożeniaze strony otaczającego świata, brakiem nadzieioraz wszechogarniającym wstydem. Co wiedząo tym ludzie, którzy mają mieszkania, pracę, rodziny,przyjaciół? Myślę, że zrozumienie sytuacji i emocjonalnegostanu osoby bezdomnej wymaga od nas sporejdawki pokory.Autorka jest psychologiem klinicznym, specjalistąterapii uzależnień.Sława MajewiczBezdomność trudniejsza niż alkoholizmPrzedruk z Pisma „Terapia Uzależnieniai Współuzależnienia” 5/2001www.terapia.rubikon.pl20