O bezdomności bez lęku - Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia ...

potrzeby domów okresowego pobytu dla osób zwalnianychz zakładów penitencjarnych.Takich placówek w tym czasie nie było. MinisterstwoSprawiedliwości już w 1970r. zwróciło się dowojewódzkich zespołów ds. pomocy postpenitencjarnejprzy prezesach sądów wojewódzkich o wytypowanieodpowiednich obiektów. Jako sekretarz wojewódzkiegozespołu we Wrocławiu podjąłem starania,aby budynek położony w Świdnicy a uprzednioużytkowany przez OPW (Ośrodek Pracy Więźniów),mógł być przekazany na dom czasowego zakwaterowania.Niestety, przedstawiciele Rady przy ministrzesprawiedliwości odmawiając uzasadnili, że pobytw takim domu mógłby być traktowany jako dalszeprzedłużenie kary dla osób zwolnionych z zakładówpenitencjarnych, zaś Ministerstwo Zdrowia i OpiekiSpołecznej, ma pilniejsze potrzeby i nie mogą się zajmowaćsprawami marginalnymi. Również nie zgodzilisię na prowadzenie takiego domu przedstawicielePolskiego Komitetu Pomocy Społecznej orazPolskiego Czerwonego Krzyża. Ostatecznie budynekwraz z meblami i pościelą kompletnie przygotowanydo zakwaterowania około 100 osób, został przekazanywładzom terenowym. 4„Nikt nie chciał takiego zakładu dla bezdomnychprowadzić i nie było osoby, która by takim domemkierowała i tam zamieszkała. Na udział osób duchowych,a nawet Kościoła nie wyrażano zgody.” 5Tak więc starania sędziego wojewódzkiego WładysławaKupca człowieka mądrego, szlachetnego i dobrego,spotkały się z obojętnością i wykrętami władz i organizacji,chociaż „artykuł 34 kodeksu karnego wykonawczego,obowiązujący od stycznia 1970r., zobowiązujeorgana władzy terenowej i zainteresowane organizacjespołeczne do zapewnienia w razie potrzeby czasowegozakwaterowania osób bezdomnych opuszczających zakładypenitencjarne.” 6Drugą podobną próbą – podjętą prawdopodobniena przełomie lat 1960/1970 był projekt zorganizowaniapomocy dla bezdomnych opuszczających zakładykarne, a nie mających dokąd się udać i przynajmniejchwilowo niezdolnych do włączenia się w życiespołeczeństwa, zainicjowany przez docenta ZbigniewaBożyczko. Był on pracownikiem Wydziału Prawana Uniwersytecie Wrocławskim i wykładowcą na katedrzekryminalistyki. Napisał też doskonałą książkępt. ,,Przestępstwo i życie.”„Jako docent kryminalistyki, który napisał pracęnaukową o technice złodziejstwa. Musiał krążyćpo zakładach karnych, rozmawiać z więźniami,wyciągać od nich tajemnicę kunsztu złodziejskiego.Podczas tej pracy zapoznał się, a nawet zaprzyjaźniłz wieloma więźniami i starał się, im pomagać po wyjściuz więzienia.” 7„Zbigniew Bożyczko pragnął, aby jeden z podwrocławskichPGR-ów zamienić na ośrodek dla więźniówopuszczających zakłady karne, nie mającychgdzie się podziać; aby tam mogli mieszkać, coś sobiezarobić pracując w gospodarstwie rolnym, ubraćsię należycie i potem pójść w świat do jakiejś pracy.Ze swoim pomysłem chodził do różnych dygnitarzy.Jednak wyśmiano go i nazwano jego słuszny pomysł– utopią.” 8„Przekonywał, że nie chodzi tutaj o rentownośćowego PGR-u, że trzeba liczyć się z trudnościamipersonalnymi i dyscyplinarnymi, ale że podjęcie takiejinicjatywy będzie miało ogromną wartość moralnąi społeczną. Wyśmiano go jednak, nazwano utopistąi – wszystko się skończyło. Tłumaczył mi (już poroku 1972 – przyp.mój), choć sam należał do partii,że nie warto zwracać się do różnych szyszek w sprawachludzi biednych, gdyż oni wygłaszają tylko piękneslogany na mównicach, ale myślą o karierze, o wygodachi rozrywkach.” 9„Wydawało się więc, że w systemie komunistycznymnie ma mowy o pomocy bezdomnym, tym bardziejże samo słowo ‘’bezdomni’’ zostało obojętnecenzurą. Władze komunistyczne zatajały przed opiniąspołeczną fakt istnienia bezdomnych.” 10Wyjątkowo w pracach naukowych można byłospotkać kilka słów o problemie bezdomnych. Takąwzmiankę o bezdomnych spotkałem w „ArchiwumKryminologii” t. VI w artykule Prof. Stanisława Batawiiz r. 1974.Prof. Stanisław Batawia wysunął słuszny postulatpomocy dla bezdomnych alkoholików, którzy poszpitalnym leczeniu przeciwalkoholowym nie majądokąd się udać.„Stanisław Batawia postuluje utworzenie zakładówopiekuńczych dla zdegradowanych alkoholików,którzy odbyli leczenie w szpitalach odwykowych.Dochodzi mianowicie do następujących wniosków.Kategoria alkoholików z objawami znacznejdegradacji społecznej, zwykle ludzi samotnych, niejednokrotniefaktycznie samotnych i bezdomnychnie mających żadnego oparcia w rodzinie, niezdolnychwłaściwie do systematycznej pracy w zwykłychzakładach pracy, wymaga koniecznie pomocy w postaciumieszczenia ich po przebytym leczeniu w domachprzejściowej opieki (hostele), w których moglibyprzebywać przez dłuższy czas.(...) W stosunku dostarszych alkoholiczek, przebywających często jużtylko w środowisku osób z marginesu społecznegoi będących w znacznym odsetku prostytutkami, nie-14