Njerëzit dhe Puna në Shqipëri - INSTAT

k a p i t u l l ipesëEdhe njëherë, shqetësimet specifike dhendërhyrjet duhen rezervuar për ata të rinj qëplanifikohen të ndjekin programme punësimiemigrator. Në këtë kontekst duhen nënshkruarmarrëveshje me vendet pritëse tëemigrantëve.5. Shqetësimet dhe shpresatpër të ardhmenAnaliza e perspektivës së brezave hodhi dritëmbi krizën e thellë të përjetuar nga gjeneratate reja shqiptare për sa i takon punësimi dheaktivitetit të tyre ekonomik.Siç edhe e vumë re në Kapitullin III, popullsianë moshë pune do të rritet. Kjo do të ndodhëgjatë dhjetë viteve të ardhshme për shkak tëhyrjes së grupeve relativisht massive, lindurnë 1980, dhe mbetjes së grupeve të mëdhatë lindura pas Luftës së Dytë Botërore. Procesii plakjes do të ndodhë si për popullsinë nëpërgjithësi ashtu edhe për atë në moshë pune.Politikat e mirëqënies do të marrin nëkonsideratë problemet e qëndrueshmërisësë skemave të pensionit ndërsa qëndrimi ibrezave të vjetër në në vendet e lakmueshmetë punës do të pengojë përfshirjen e brezavetë rinj në to.dhe se bujqësia duhet të largojë nga sektori isaj të paktën 250 mijë punëtorë, e kuptojmëse duhet ngritur një treg i ri pune, që të jetë iaftë të krijojë 500-700 mijë vende pune, dmth.gati të dyfishojë kërkesën aktuale për punë.Kjo sfida mund të duket e pakapërcyeshmedhe ajo mund të jetë e tillë vërtet nëse i lihetvetëm forcave tëe tregut të lirë. Gjithashtuduhet të konsiderojme dhe faktin se forca e ree punës e gatshme për të hyrë në tregun epunës po përkeqëson cilësisinë e vet si ngapikëpamja e eksperiencës së punës ashtuedhe të nivelit arsimor. Joshja e investitorëvetë huaj për ta transferuar inisiativën e tyreekonomike në Shqipëri mund të qëndrojë nëfaktin e kostos së ulët të fuqisë punëtore mundte dekurajohet nga cilësia e papërshtashmee fuqisë punëtore dhe mungesa einfrastrukturës në vend.Sidoqoftë, gjendja nuk mund të zgjasë edhepër shumë kohë dhe nevojiten të ndërmerrenndryshime të rëndësishme në tregun epunës. Kjo kërkon një monitorim tëkujdesshëm të gjendjes edhe nga pikëpamjastatistikore. Kryerja e përvitshme e vrojtimit tëfuqisë punëtore, është e domosdoshëme përndjekjen e ndryshimeve dhe menaxhimin epolitikave të përshtatshme të punësimit.“Bonusi demografik” që krijoi tranzicionin emenjëhershëm në moshë pune të një brezipërbërë nga shumë persona rrezikon të tëshumfishojë problemet e tyre të punësimit,në vend që ta inkurajonin ekonominë shqiptaredrejt modernizimit dhe zhvillimit të saj. Vetëminisiativat shumë dimensionale në degët intensivetë punës, mund t’i lehtësojnë këtoprobleme.Sidoqoftë, këto probleme nuk rrjedhin vetëmnga proceset demografike. Kur marrim nëkonsideratë se tregu i punës në Shqipëri duhettë punësojë rreth 300 mijë punëtorë dhendoshta edhe 100 mijë punëtorë potencialënjerëzit dhe puna në shqipëri 93