Njerëzit dhe Puna në Shqipëri - INSTAT
Njerëzit dhe Puna në Shqipëri - INSTAT
Njerëzit dhe Puna në Shqipëri - INSTAT
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
kapitullikatërGjetjet kryesore· Distanca e konsiderueshme ndërmjetkurbave të pu<strong>në</strong>simit <strong>dhe</strong> të meshkujve aktivë,dëshmon vështirësi<strong>në</strong> për meshkujt emoshës së re <strong>në</strong> hyrjen me sukses <strong>në</strong> tregune pu<strong>në</strong>s.· Forma e kurbave të femrave tregonvështirësi<strong>në</strong> që kishin ato <strong>në</strong> gjetjen aporuajtjen e një vendi pune <strong>në</strong> kohën eregjistrimit të vitit 2001.më shpesh mes meshkujve që nuk ja<strong>në</strong>martuar asnjëherë), ndërsa e kundërta ndodhme femrat asnjëherë të martuara deri <strong>në</strong>moshë të vjetër (më pak angazhime <strong>në</strong> familje<strong>dhe</strong> me fëmijët e ruaj<strong>në</strong> nevojën e tyre të fortëpër të fituar jetësën përmes pu<strong>në</strong>s); femrataktualisht të martuara vuaj<strong>në</strong> shifra të lartapapu<strong>në</strong>sie, sidomos <strong>në</strong> zonat urbane.· Roli qendror i personit të referencës <strong>në</strong>familje ndriçohet nga niveli i tij/i saj i ulët ipapu<strong>në</strong>sisë· “Hyrjet e reja” <strong>në</strong> tregun e pu<strong>në</strong>s ndodhinderi <strong>në</strong> moshën 30 vjeç, si për meshkujt e<strong>dhe</strong>për femrat: pas kësaj moshe, boshllëku mes“pajisjes me pu<strong>në</strong>” <strong>dhe</strong> “kërkesës për pu<strong>në</strong>”është thuajse ekskluzivisht falë kërkuesve tënjë pune të re.· Rënia e ma<strong>dhe</strong> e pu<strong>në</strong>simit ka ndodhur ngavitit 1989 <strong>në</strong> 2001: meshkujt <strong>në</strong> moshën mëtë ma<strong>dhe</strong> (40-49; më shumë se 50) <strong>dhe</strong>femrat me shumë se 50 ruajtën vlerat emëparshme të pu<strong>në</strong>simit, ndërsa <strong>në</strong> nivelin emoshës më të re, (15-19) pu<strong>në</strong>simi imeshkujve është rritur kudo, ndërsa ai ifemrave vetëm <strong>në</strong> kontekstin urban.· Rreth 70-80% e meshkujve të fuqisëpu<strong>në</strong>tore të moshës 20-24 vjeç kërkonin pu<strong>në</strong><strong>në</strong> zonat urbane, ndërsa papu<strong>në</strong>sia tekfemrat ishte rreth 40-60.· Mosha më e vogël e meshkujve që hyj<strong>në</strong> <strong>në</strong>tregun e pu<strong>në</strong>s është 17.8 vjeç, ndërsa ajo emoshës së mesme <strong>dhe</strong> modale ështënominalisht 15. Mesatarja e meshkujve për tëdalë nga tregu i pu<strong>në</strong>s është 59.6 vjeç, ndërsaajo mesatare <strong>dhe</strong> modale <strong>në</strong> daljen nga kytreg është respektivisht 59.2 <strong>dhe</strong> 59.5;mesatarja e kohëzgjatjes së pranisë <strong>në</strong> tregune pu<strong>në</strong>s mund të vlerësohet <strong>në</strong> 41.8 vjet.· Meshkujt që nuk ja<strong>në</strong> martuar asnjëherëpërjetoj<strong>në</strong> vlera më të larta papu<strong>në</strong>sie (personatë papërshtatshëm për pu<strong>në</strong> gjenden· Mesatarja e numrit të a<strong>në</strong>tarëve të familjesështë 4.2: rreth 33% ja<strong>në</strong> <strong>në</strong>n 15 vjeç; moshae pu<strong>në</strong>s 15-64 është e pranishme <strong>në</strong> rreth60% <strong>dhe</strong> a<strong>në</strong>tarët e moshuar ja<strong>në</strong> 4-8%· Shkalla e pjesëmarrjes së fuqisë pu<strong>në</strong>torenuk duket të preket shumë nga numri ifëmijëve, por shifra bruto e pu<strong>në</strong>simit ështëmë e lartë për femrat pa fëmijë.· Personat pa diplomë hasin vështirësiserioze <strong>në</strong> gjetjen e një pu<strong>në</strong>; 60% të femrave<strong>dhe</strong> meshkujve të pu<strong>në</strong>suarpa diplomë oseme diploma deri të nivelit të ulët sekondarka<strong>në</strong> një pu<strong>në</strong> të përhershme, ndërsa kjokuotë është gati 70% për ata me diplomë tënivelit të lartë sekondar <strong>dhe</strong> 85% për meshkujtme një gradë universitare.· Personat e pu<strong>në</strong>suar me nivel të ulëtarsimimi ja<strong>në</strong> kryesisht të pu<strong>në</strong>suar <strong>në</strong>sektorin bujqësor, ndërsa pu<strong>në</strong>torët me njëgradë universitare punoj<strong>në</strong> <strong>në</strong> sektorin eshërbimeve. Një e treta e meshkujve padiplomë <strong>dhe</strong> një e katërta e femrave padiplomë punoj<strong>në</strong> <strong>në</strong> sektorin e shërbimeve(psh, pastrues rrugësh, roje, shërbyes, etj.).Pu<strong>në</strong>torët me një gradë universitare, ja<strong>në</strong>gjerësisht të pranishëm <strong>në</strong> degët kryesore tëindustrisë, <strong>në</strong> shërbimet e arsimit, <strong>në</strong>administratën publike, <strong>në</strong> shëndetësi <strong>dhe</strong> <strong>në</strong>pu<strong>në</strong>t sociale· Duke krahasuar shifrat e pjesëmarrjes sënjerëzit <strong>dhe</strong> puna <strong>në</strong> shqipëri 87