Njerëzit dhe Puna në Shqipëri - INSTAT

Faktorët demografikë dhe social-ekonomikë, që ndikojnë pjesëmarrjene fuqisë punëtore, punësimin dhe papunësinëAneksi 4.1Veçantia e vlerave nëgrupmoshën specifikeKëto vlera të raportuara nga Grafiku 4.1tregojnë të paktën dy pika veçantie, të cilatkërkojnë një analizë të mëtejshme dheshpjegime të mundshme.E para shfaqet nga mosha 19 në 20 vjeç dheprek vlerat e punësimit me një rënie tëmenjëhershme (Tabela 4A.1.). Është mjaft eqartë në kurbën e grupit të meshkujve, portë shpjegojë dot këto shifra të larta. Ushtarët erekrutuar ishin vetëm 2,700 në moshën 19vjeç dhe 1,850 në moshën 20 vjeç. Edhe “dalja”nga gjendja e studentit është veçanërisht erëndësishme në atë moshë (rreth 500, si përmeshkujt edhe për femrat), e cila sidoqoftëduhet të rrisë numrin e atyre që kërkojnë punëpër herë të parë, jo të atyre që kërkojnë njëpunë të re.Në fakt, ne duhet të hetojmë mbi arsyet emundshme të shkallës së lartë të punësimitnga grup moshën 15-19 vjeç, arsye që duketse zhduken nga mosha 20 vjeç e lart. Procesii hyrjes së re në punë aktualisht fillon gatirregullisht që në këtë moshë, por shumë largnga procesi paralel i hyrjes në tregun e punësTabela 4A.1 - Ndryshimet e vlerave specifike të një grup moshe nga 18 në 22 vjeç, sipas gjinisë dhe situatës:Shqipëria, 2001 (ndryshimet në % të dala nga popullsia përkatëse sipas gjinisë)MeshkujFemraMosha (vite)Kërkojnë punëpër herë të parëTëpunësuarKërkojnëpunë të reKërkojnë punëpër herë të parëTëpunësuarKërkojnëpunë të reNga 18 në 19 -0.5 1.2 -0.1 0.6 4 0Nga 19 në 20 -0.2 -32.8 37.2 -0.6 -9.4 9.5Nga 20 në 21 -0.5 3.7 1.3 -0.6 0.3 1.6Nga 21në 22 -0.2 3 1.1 -0.4 0 2.6Burimi: përpunimi i të dhënave të regjistrimit të vitit 2001.është gjithashtu e pranishme edhe në atë tëfemrave. Vlera e pjesëmarrjes së fuqisëpunëtore nuk ndjek këtë rrugë: veçanërishtpër meshkujt, ajo ngjitet ashtu siç pritet nëkëtë moshë hyrëse në tregun e punës.Megjithëse të dhënat ndërseksionale nukmund të lexohen në një perspektivë grupi,duhet të pyesim se çfarë ndodh mes moshave19 dhe 20 vjeç për të justifikuar “pushimin” erreth 9 mijë meshkujve të punësuar dhe rreth3 mijë femrave të punësuara, të cilat në mënyrëtë vazhdueshme janë mes atyre që kërkojnëpunë të re, ndërsa ata që kërkojnë punë përherë të parë bien lehtë në numër. Ndërhyrjapër meshkujt, e shërbimit të detyrueshëmushtarak (që në Shqipëri zgjat 12 muaj dhezakonisht ndodh në moshën 18 vjeç) nuk arrinqë fillon shumë më herët.Karakteristikat e personave të punësuar që upërkasin grup moshave 15-19 dhe 20-24 janëkrahasuar në tabelën 4A.2, duke treguarndryshimet e rëndësishme në modeletpërkatëse.“Rëniet” më të mëdha janë raportuar mesrezidentëve në zonat rurale, që punojnë nëbujqësi, si punëtorët për llogari të tyre dhe nëpunë të pjesshme më orë të gjata (15-34 orënë javë). Këto karakteristika janë më tëdallueshme për femrat të cilat, gjatë kalimitnga mosha 15-19 dhe 20-24 vjeç, humbinaktivitetin e punës që është sezonal në fermënqë është edhe shtëpia e tyre. Duke krahasuarndryshimet mes këtyre dy grupmoshave sa i84 REGJISTRIMI I POPULLSISË DHE BANESAVE 2001