Njerëzit dhe Puna në Shqipëri - INSTAT

Një pamje e përgjithshme e ndryshimeve rajonalepërqindja është më e lartë se në ato rurale,veçanërisht në qytetin e Tiranës, ku rreth 2/3 epopullsisë është në moshë pune. Megjithatë,krahasimi me regjistrimin e vitit 1989 tregonse popullsia nga 15-64 vjeç ka rënë në zonaturbane, ndërsa në shkallë vendi pati një rritjetë lehtë.· Koeficienti i vartësisë së përgjithshmedemografike ka rënë krahasuar me atë tëregjistrimit të vitit 1989: Në 2001, kishte 0.58persona jo në moshë pune për një person nëmoshë pune, ndërsa në 1989 kishte 0.63. Kykoeficient është 0.49 në qytetin e Tiranës dhe0.63 në zonat rurale, po lla ndryshimepërkatëse sipas rretheve.· Struktura e brendshme moshore e popullsisënë moshë pune (15-39vj / 40-64vj) tregon senë shkallë vendi, koeficineti është 1.5 personatë rinj në moshë pune përçdo puntor tëmunshëm të rritur dhe se ai është më i lartënë zonat rurale (1.8) se në ato urbane (1.3),duke treguar kështu një rritje të shpejtë tëprocesit të plakjes së fuqisë puntore nëkrahasim me regjistrimin e vitit 1989.· Të adhurit në grupin e popullsisë në moshëpune (15-19vj / 60-64vj) tregojnë se në 1989Shqipëria kishte 4 persona të grup moshës15-19 për një person të grup moshës 60-64dhe në 2001 ky koeficient pësoi rënie.· Në vitin 1989, 75% e popullsisë 15 vjeç e lartishte aktive, ndërsa në vitin 2001 e njëjta kuotëështë 62.1 dhe masa e femrave jo aktive ishtedyfishuar (50.3 vs. 25.0 në 1989).· Mes viteve 1989 dhe 2001, personat qëkërkonin pune u dyfishuan në numër dhe nëpërqindje të fuqisë punëtore.· Në Shqipëri, gjysma e fuqisë punëtore (530mijë puntorë) mbetet e angazhuar në bujqësiqë ka gjithashtu një rënie të krahasuar meregjistrimin e vitit 1989. Kjo rënie ka prekurmë shumë puntoret femra se ata meshkuj.Rënia më e madhe ka prekur fuqinë puntorenë industri, ndërsa shërbimet mbizotërojnënë kontekstin urban.· Në zonat rurale, rreth 90% të të punësuarvejanë “të vetë punësuar” apo “puntorëkontribues familjarë”, ndërsa në zonat urbane,veçanërisht në qytetin e Tiranës, shumëdeklaruan se ishin punëdhënës. 66% epuntprëve deklaruan se kishin një punë tëpërhershme; vetëm në kontekstin rural, kuotae punëve sezonale arrin ¼ e fuqisë puntore.Punësohen 60% të puntorëve në mënyrë tëpërhershme dhe 30% në mënyrë sezonale.· Në zonat rurale, rreth 48.9% (70% përmeshkujt dhe 76% për femrat që punojnë)kryesisht punojnë në një fermë që është edheshtëpia e tyre, ndërsa në zonat urbanepuntorët punojnë jashtë shtëpisë në godinafikse. Vetëm pak më shumë se 1.5 e tëpunësuarve, punojnë me kohë të plotë (54%për meshkujt dhe 50% për femrat), Por nëqytetin e Tiranës kemi shifra më të larta,sidomos për puntoret femra (69.5%). Nëpjesën tjetër të vendit, të punësuarit eklasifikonin punën e tyre si të pjesshme porme kohë të gjatë.· Më pak se gjysma e (48 percent) popullsisë15 vjeç e lart ishte deklaruar si e punësuar nëregjistrimin e vitit 2001. Në zonat rurale kjoshifër është më e lartë (51%) se në qytetin eTiranës (46 përqind) dhe në zonat e tjera urbane(43%). Ai është rreth 60% për meshkujtthuajse kudo, ndërsa për femrat vlera bruto epunësimit është ndërmjet 30 dhe 40% mevlerat më të ulta në zonat urbane ndryshe ngaTirana.· Sipas të dhënave të studimit të MSJ 2002,vetëm 5% e numrit të përgjithshëm të tëpunësuarve kanë një punë të dytë, ku përqindjaështë më e lartë për meshkujt (7%). Këta janëzakonisht kryetarët e familjeve me 40-44 vjeçdhe të vetëpunësuarit apo puntorët epapaguar familjarë (78%) dhe janë angazhuarnë aktivitetet e bujqësisë.56 REGJISTRIMI I POPULLSISË DHE BANESAVE 2001