Njerëzit dhe Puna në Shqipëri - INSTAT

More documents

Recommendations

Info

Një pamje e përgjithshme e ndryshimeve rajonaleekonomik, dikush mund t’ia vishte krizën epamohueshme që ka përjetuar punësimi,këtyre ndryshimeve dhe ngjarjeve pasuesedramatike deri në fund të viteve 90 në Shqipëri.Humbja e rreth 400 mije vendeve të punës,dyfishimi i atyre që kërkonin punë, migrimi ijashtëm që shkaktoi edhe një ulje të numrit tëpopullsisë së meshkujve në moshë pune,janë padyshim pasoja të asaj çka ndodhur.Megjithkëtë, gjendja e përshkruar ngaregjistrimi i vitit 1989 ishte shume fallco dhenë ndonjë rast i paarritshëm për një kohë tëgjatë, siç edhe është provuar nga lindja e njëshifre të papunësisë jo më të mohueshme, siedhe nga një strukturë ekonomike thuajseplotësisht autarkike, kryesisht e bazuar nëbujqësi.Modernizimi i vendit dhe ekonomisë së tij,kishin nevojë për një përmbysje të tillë, dhekrizat e jetuara ishin ndoshta tëpashmangshme. Problemi i vërtetë është seky proces ka zgjatur për më shumë se 10 vjetdhe se gjendja e pëshkruar nga regjistrimi ivitit 2001 dhe studimi i MSJ 2002, është largnga kapërcimi i tranzicionit në një ekonomimoderne të regut të lirë. Për të ardhmen, mundtë parashikojmë, një largim të mëtejshëm ngabujqësia me të paktën 250 mijë puntorëpërballë modernizimit të këtij sektori dhebraktisjes së tokave jo produktive. A do të jetënë gjendje vendi dhe ekonomia e tij në rritje tëpërballën me këtë lëvizje që do t’i shtohetnumrit të rëndësishëm të atyre puntorëve (mëshumë se 150 mijë në zonat urbane) që ishinnë kërkim të punës pasi e kishin humbur tëparën, ndoshta për shkak të mbylljes sëfabrikave shtetërore apo dështimit tëpërpjekjeve ekonomike të investitorëve vendase të huaj në vitet 90? Kërkesa për punë duhettë jetë në gjendje të thithë më shumë se 66mijë kërkuesve të punës së parë dhe për tëofruar punësim të qëndrueshëm për rreth 140mijë persona që punojnë përkohësisht, nëmënyrë sezonale, apo rastësore në sektorëte inustrisë apo shërbimeve.Sfida mund të duket e pakapërcyeshme dheështë e lehtë të parashikosh kriza ndoshtamë të rënda e të mëtejshme do t’i vihenpërballë tregut të punës në Shqipëri.Megjithatë, gjendja tregon gjithashtu edhemundësi interesante për një zhvillimekonomik të shpejtë. Ato janë të lidhurakryesisht me potencialin shumë të madh tëpopullsisë së re të këtij vendi sa i takonformimit të një fuqie puntore fleksibël, e cilafalë gjithashtu edhe nivelit mjaft të mirë të nivelitarsimor, është në gjendje të përshtatet mendryshimet e nevojshme të sjtruturësekonomike dhe mënyrës së punës. Sfidakryesore do të jetë të arrijë ta përdorë këtëpotencial dhe prezantimit të inisiativave (psh,favorizimi dhe financimi i ngrtijes sëndërmarrjeve të reja në degët e frontit), mëshumë se në përpjekjet për të plotësuarkërkesën shumë të madhe të pakënaqur përpunë ërmes zgjidhjeve tradicionale (psh,përmes rritjes së numrit të shërbimit civil):Suksesi i këtyre inisiativave duhet të sjellëeventualisht një cikël virtuoz, i cili mund tëthithte edhe një pjesë të burimit më tradicionaltë punës që tani është jo aktiv.48 REGJISTRIMI I POPULLSISË DHE BANESAVE 2001
k a p i t u l l i t r eAneksi 3.1Fuqia puntore, punësimi dhepapunësia në rrethet shqiptareKjo mund ta bëjë kërkimin e një rrethi mëspecifik më të vështirë për lexuesin.Megjithatë, pozicionimi në masën përkatësetë rretheve të Shqipërisë është më i thjeshtë,dhe me këtë qëllim ne përfshimë në listë edhemesataren e vendit.Në faqet në vijim ne do të pasqyrojmë grafikëtë komentuar shkurt, mbi disa viarabla tëshqyrtuar në Kapitullin III. Këtu ata janëllogaritur në shkallë rrethi. Duke ndjekur themetodën e pëdorur në kapitullin që krahasonteTiranën urbane me zona të tjera urbane erurale, analiza e këtushme konsideron më sëshumti vendodhjen e rretheve të ndryshme nëvend pa prezantuar një alokacion strikt tëgrupeve gjeografike apo dallim të qartë tëzonave urbane/rurale për secilin rreth.Për qëllime statistikore dhe komunikimi, nepreferojmë t’i paraqesim grafikët jo sipasrendit alfabetik, por duke ndjekur rënien evariablit të prezantuar (apo më i rëndësishmi).Lexuesi, mund të gjejë gjithashtu edhe disatë dhëna mbi fuqinë puntore në shkallë rrethi,apo edhe në nivel komune/bashkie, në disaharta të veçanta të Atlasit. Këto janë komentuarpjesërisht në tekst.Në lidhje me strukturën e brendshme tëpopullsisë në moshë pune, zvogëlimi indjeshëm i të rinjve për çdo puntor tëmundshëm të rritur në shkallë vendi,reflektohet në nivel rrethi. Rënia është e lartë(të paktën 1.0) për shumicën e rretheve tëjugut, më pak domethënëse për veriun evendit (edhe më pak se 0.3 në Kukes dheHas). Në regjistrimin e 2001, vlerat e rrethevejanë më të larta se ato kombëtare nëGrafiku 3A.1 - Struktura e brendshme dhe kohorti i të ardhurave e popullsisë në moshëpune, sipas rretheve: 1989 dhe 2001Struktura e brendshme 1989 2001DelvinePermetKolonjeGjirokasterKucoveTepeleneBeratLushnjeElbasanPeqinTropojeLibrazhdHas0.0 1.0 2.0 3.0Pop 15-64 vjeçKohorti i të ardhurave 1989 2001DelvineDevollMalesi e MadheGjirokasterTiraneShkoderPermetFierPogradecTepeleneKurbinBeratSkraparBulqizeMirditeDiberPukeGramshHas0.0 2.0 4.0 6.0 8.0Pop. 15-19/Pop. 60-64 vjeçnjerëzit dhe puna në shqipëri 49
Page 1 and 2: NJERËZIT DHE PUNANË SHQIPËRIKrah
Page 3 and 4: falenderimeNxjerrja e kësaj serie
Page 6 and 7: LISTA E TABELAVETabela 3.1: Populls
Page 8 and 9: Figura 4.5 : Shkalla e punësimit s
Page 10 and 11: 10 REGJISTRIMI I POPULLSISË DHE BA
Page 12 and 13: Hyrjemanaxhimin e duhur dhe përdor
Page 14: 14 REGJISTRIMI I POPULLSISË DHE BA
Page 17 and 18: k a p i t u l l i dyBurime të tjer
Page 19 and 20: k a p i t u l l i dySMSJ të 2002 k
Page 21 and 22: k a p i t u l l i dyAneksi 1.1Konce
Page 23 and 24: k a p i t u l l i dyqë në të nj
Page 25 and 26: k a p i t u l l i dyKOHËZGJATJA E
Page 27 and 28: k a p i t u l l i3Një pamje e për
Page 29 and 30: k a p i t u l l i t r eTabela 3.1 -
Page 32 and 33: Një pamje e përgjithshme e ndrysh
Page 58 and 59: Faktorët demografikë dhe social-e
Page 90 and 91: Komente përmbyllëse dhe propozime
Page 96 and 97: Raporti i punësimit periferik i qe
Page 98 and 99:
Tiranë: INSTATINSTAT (2003). Migri
show all

Njerëzit dhe Puna në Shqipëri - INSTAT

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?