Njerëzit dhe Puna në Shqipëri - INSTAT

Një pamje e përgjithshme e ndryshimeve rajonaleekonomik, dikush mund t’ia vishte krizën epamohueshme që ka përjetuar punësimi,këtyre ndryshimeve dhe ngjarjeve pasuesedramatike deri në fund të viteve 90 në Shqipëri.Humbja e rreth 400 mije vendeve të punës,dyfishimi i atyre që kërkonin punë, migrimi ijashtëm që shkaktoi edhe një ulje të numrit tëpopullsisë së meshkujve në moshë pune,janë padyshim pasoja të asaj çka ndodhur.Megjithkëtë, gjendja e përshkruar ngaregjistrimi i vitit 1989 ishte shume fallco dhenë ndonjë rast i paarritshëm për një kohë tëgjatë, siç edhe është provuar nga lindja e njëshifre të papunësisë jo më të mohueshme, siedhe nga një strukturë ekonomike thuajseplotësisht autarkike, kryesisht e bazuar nëbujqësi.Modernizimi i vendit dhe ekonomisë së tij,kishin nevojë për një përmbysje të tillë, dhekrizat e jetuara ishin ndoshta tëpashmangshme. Problemi i vërtetë është seky proces ka zgjatur për më shumë se 10 vjetdhe se gjendja e pëshkruar nga regjistrimi ivitit 2001 dhe studimi i MSJ 2002, është largnga kapërcimi i tranzicionit në një ekonomimoderne të regut të lirë. Për të ardhmen, mundtë parashikojmë, një largim të mëtejshëm ngabujqësia me të paktën 250 mijë puntorëpërballë modernizimit të këtij sektori dhebraktisjes së tokave jo produktive. A do të jetënë gjendje vendi dhe ekonomia e tij në rritje tëpërballën me këtë lëvizje që do t’i shtohetnumrit të rëndësishëm të atyre puntorëve (mëshumë se 150 mijë në zonat urbane) që ishinnë kërkim të punës pasi e kishin humbur tëparën, ndoshta për shkak të mbylljes sëfabrikave shtetërore apo dështimit tëpërpjekjeve ekonomike të investitorëve vendase të huaj në vitet 90? Kërkesa për punë duhettë jetë në gjendje të thithë më shumë se 66mijë kërkuesve të punës së parë dhe për tëofruar punësim të qëndrueshëm për rreth 140mijë persona që punojnë përkohësisht, nëmënyrë sezonale, apo rastësore në sektorëte inustrisë apo shërbimeve.Sfida mund të duket e pakapërcyeshme dheështë e lehtë të parashikosh kriza ndoshtamë të rënda e të mëtejshme do t’i vihenpërballë tregut të punës në Shqipëri.Megjithatë, gjendja tregon gjithashtu edhemundësi interesante për një zhvillimekonomik të shpejtë. Ato janë të lidhurakryesisht me potencialin shumë të madh tëpopullsisë së re të këtij vendi sa i takonformimit të një fuqie puntore fleksibël, e cilafalë gjithashtu edhe nivelit mjaft të mirë të nivelitarsimor, është në gjendje të përshtatet mendryshimet e nevojshme të sjtruturësekonomike dhe mënyrës së punës. Sfidakryesore do të jetë të arrijë ta përdorë këtëpotencial dhe prezantimit të inisiativave (psh,favorizimi dhe financimi i ngrtijes sëndërmarrjeve të reja në degët e frontit), mëshumë se në përpjekjet për të plotësuarkërkesën shumë të madhe të pakënaqur përpunë ërmes zgjidhjeve tradicionale (psh,përmes rritjes së numrit të shërbimit civil):Suksesi i këtyre inisiativave duhet të sjellëeventualisht një cikël virtuoz, i cili mund tëthithte edhe një pjesë të burimit më tradicionaltë punës që tani është jo aktiv.48 REGJISTRIMI I POPULLSISË DHE BANESAVE 2001