Njerëzit dhe Puna në Shqipëri - INSTAT

Një pamje e përgjithshme e ndryshimeve rajonalerelaksuar të papunësisë dhe si rrjedhojë edhee përkufizimit të relaksuar të fuqisë punëtore.Personat e papunë të dekurajuar u vlerësuantë ishin rreth 63 mijë (25 mijë meshkuj dhe 38mijë femra) ose 4.5% të fuqisë punëtore (3.2meshkuj, 6.0 femra). Prania e tyre ishte më emadhe në numër në zonat urbane. Ato zinin9.3% të forcave të punës ndërsa në zonatjashtë Tiranës 5.4%. Personat më tëdekurajuar, pa arsimin e duhur janë tëpapunët (8.4%), por kjo gjendje është epranishme me 1.5% edhe mes personave menjë diplomë universitare. Kur kryhet analizasipas fuqisë puntore (Graph 3.1), kuptojmëse papunësia e dekurajuar ishte e përhapurmes të rinjve të të dy gjinive dhe mes femravetë moshës mesatare, të cilat ndoshta do tëdonin të ri hynin në tregun e punës pasdetyrimeve familjare, por e shikonin tëpamundur të gjenin një punë për shkak tëkualifikimit të ulët, apo edhe gjendjes sëpërgjithshme në tregun lokal të punës.Grafiku 3.1 - Koefiçienti i papunësisë të dekurajuar sipasseksit dhe grupmoshës: Shqipëria, 200214.012.010.08.06.04.02.00.015-19 25-29 35-39 45-49 55-59 65+MeshkujFemraBurimi: Llogaritje në bazë të të dhënave të LSMS 20025. Komponentët e papunësisëdhe sjelljaDyshimi për numrin e madh të personave tëdekurajuar mes femrave në Shqipëri dhe zonate tjera urbane, vjen gjithashtu nga kuota eulët e atyre që kërkojnë punë për herë të parënë pjesën që u takon femrave të papuna mesi) atyre që kërkojnë një punë të re pasi e kanëhumbur të parën dheii) ndoshta të rinjtë që hyjnë në tregun e punësduke kërkuar për punën e tyre të parë (Tabela3.10). Në kryeqytet dhe qytete të tjera,papunësia femërore duket se vjen kryesishtnga humbja e punës së parë, që sigurishtndodhi për shkak të mbylljes së shumëndërmarrjeve shtetëtore dhe zvogëlimi ipersonelit të administratës shtetërore dheshërbime.Në zonat rurale, si meshkujt edhe femrat qëkërkojnë punë për herë të parë, janë rreth 30%të totalit të personave të papunë, të cilët, janëtë paktë në numër (rreth 15% të fuqisëpuntore). Siç edhe ndodh shpesh, në bujqësidhe veçanërisht atë pjesë të shpërndarë nëzonat rurale të Shqipërisë, vështirë se e gjenpapunësinë mes personave që janë tëangazhuar në këto punë në mënyrëpermanente cilido qoftë angazhimi i tyre. Tërinjtë, në të kundërt, të cilët nuk janë ende tëangazhuar në aktivitetet e fermës, kërkojnë,apo më mirë ëndërrojnë për një punë tjetër,duke e përcaktuar kështu veten si kërkues përherë të parë.Por kur pyetet për gjendjen e tyre ekonomike– siç edhe bëri SMSJ – një pjesë prej tyre,sidomos femrat, shfaqen si të punësuara nëbujqësi.Përmes SMSJ së 2002, bëhet e mundur tëdimës cilat janë rrugët që janë përdorur për tëkërkuar punë (Grafiku 3.2). Kërkimi për punëme miqtë e të afërmit, mbizotëron si zonat urbanetë Tiranës dhe në fshatra, duke ndriçuarlidhjet e punës bazuar kryesisht mbiprezantimet personale. Zyrat e Punës janë tëbesueshme vetëm në zonat urbane ndryshenga kryeqyteti, ku ky besim është i vogël.36 REGJISTRIMI I POPULLSISË DHE BANESAVE 2001