Njerëzit dhe Puna në Shqipëri - INSTAT

k a p i t u l l i t r eTabela 3.1 - Popullsia në moshë, sipas gjinisë dhe definicionit: 1989 dhe 2001Definicioni i Grup moshes në viteRegjistrimi 1989 Regjistrimi 2001Meshkuj Femra Gjithsej Meshkuj Femra GjithsejNë mijë15-64 1,017 946 1,963 961 978 1,93915-59 për meshkuj, 15-54 për femra 979 855 1,833 903 864 1,767% ndaj popullsisë sipas gjinisë15-64 62.1 61.2 61.7 62.8 63.6 63.215-59 për meshkuj, 15-54 për femra 59.7 55.3 57.6 59 56.1 57.6Burimi: përpunimi i të dhënave të regjistrimeve 1989 dhe 2001.0-14-vjeç përbën 29.3% të popullsisë sëpërgjithshme, ndërsa popullsia 15-29-vjeçpërbën 24.1%). Krahasimet sipas rezidencaveurbane/rurale tregojnë se popullsia që jetonnë zonat urbane është më e vjetër se ajo qëjeton në zonat rurale. Kështu, popullsia 15 vjeçe lart është 73.6% e popullsisë urbane, ndërsanë zonat rurale % respektive është 68.6%.Popullsia më e madhe është më shumë epërqendruar në qytetet e urbanizuara dheindustrualizuara, si edhe në qytetet meemigracion më të lartë (shiko hartat 6 dhe 7në Atlas). Kështu, në qytete si Korça, Tirana,Delvina, Gjirokastra dhe Kucova popullsia 0-14 vjeç përbën 22.3-25.1% të numrit tëpërgjithshëm të popullsisë, ndërsa popullsiae grup moshës nga 15-29 vjeç përbën 20.4-22.4%. Por që prej 1960 Shqipëria ka kaluargjithashtu përmes një fertiliteti konstantzvogëlues nga rreth 7 në 2 fëmijë për grua nëmoshë mesatare, kështu trashëgimtarët eporsalindur janë më pak të dendur se ata paratyre, dhe ndërkohë ka filluar procesi i plakjes.Nëse shohim shpërndarjen e moshës sëpopullsisë shqiptare (Figura 3.3 dheregjistrimi i vitit të 2001 INSTAT, Rezultatetkryesore. etj,fq.30) kuptojmë potencialin ekonsiderueshëm të fuqisë puntore ku vendimund të mbështetet në vitet e ardhshme.Numri i të rinjve që do të kalojnë nga një kufimoshor më i ulët 15 vjeç dhe/ose për të hyrënë tregun e punës në një moshë pak më tërritur. Raporti i vitit 1998 i UNFPA-së e quankëtë fenomen, që është i përbashkët përshumë vende në zhvillim, si një “bonusdemografik për15-20 vitet e ardhshme”.Problemi është si ta përdorim gjithë këyëpotencial që të përfitojmë nga ekonomitë etyre shpesh të pasigurta.Popullsia nga 15-64 vjeç ishte rreth 1.9 milionsipas regjistrmit të 2001, dmth. 63.2% e numrittë përgjithshëm të popullsisë. Kjo kuotë ishtemë e lartë në zonat urbane dhe veçanërishtnë kryeqytet, ku 2/3 e popullsisë ishin nëmoshë pune. (Tabela 3.2). Mbi prania e fuqisëpuntore në moshë të re në lëvizjet e drejturanga qendrat urbane [Galanxhi et al., 2003]shpjegojnë ndryshimet urbane/rurale.Megjithatë, krahasimi me të dhënat eregjitrimit të 1989 tregon se ndikimi ipopullsisë nga 15-64 u zvogëlua në zonat urbane,dhe veçanërisht qytetin e TiranësTabela 3.2 - Popullsia në moshë pune (15-64 vjeç) sipa gjinisëdhe vendbanimit:1989 dhe 2001Gjinia/Zona Regjistrimi 1989 Regjistrimi 2001MeshkujTirana urbane 68.8 66.3Të tjera urbane 65.3 64.3Rurale 59.9 61.3Vendi 62.1 62.8FemraTirana urbane 69.4 67.7Të tjera urbane 65.2 65.7Rurale 58.4 61.6Vendi 61.2 63.6Gjithsej(përqindja e grupit ndaj popullsisë përkatëse)Tirana urbane 69.1 67Të tjera urbane 65.2 65Rurale 59.2 61.5Vendi 61.7 63.2Burimi: përpunimi i të dhënave të regjistrimeve 1989 dhe 2001.njerëzit dhe puna në shqipëri 29