Fronda21-22

Tacyta. Siejący przerażenie wśród Rzymianfuror Teutonicus, furor berserkicus...„Wodan, id est furor (jak pisat Adam Bremeński),podobny pod tym względemDionizosowi - bogu przyrody dzikiej,nieokietznanej, wyzwalającemu (Lycjos),swobodnemu (Sabadios), w którym wymiarosobowy człowieka zanika, zanurzasię w zwierzęcej niepamięci, nocy podświadomości(Nyktelios), o którymR. Girard pisał: „natura tego boga zaczynasię i kończy na samej przemocy (...)byl bogiem upojenia i furii morderczej"(R. Girard, Sacrum i przemoc).Jako Dziki Łowca Odyn wiedzie swoichupiornych wojów (einherjar) do wojennychzapasów, mających trwać aż doskończenia tego świata (Ragnarók).W orszaku Odyna walczyli nie tylko„wszyscy polegli w bitwach, wszyscy ekstatycy,których dusze wyszły z ciał i niepowróciły" (kronika Crusiusa wymieniatakże „wszystkie dzieci nieochrzczone").W swoim mniemaniu stawali w nimi członkowie bractw Mannerbund „przemienieni"w dzikie bestie (rarulfar, ulfserkar,ulfhedhnar, berserkar) i zwykli wojownicyidący do boju z jego imieniem naustach. Dla nich wszak wojna była instytucjąreligijną, ćwiczeniem przed StarciemOstatecznym, swoistymi eliminacjamido drużyny wybrańców Odyna. Motyw„Wilden Heer" czy „Wiitende Heer",prowadzonego przez Dzikiego Łowcęw kapeluszu o szerokim rondzie (niem.Breithut, analogicznie skand. Sidhdttr), łączysię z całym kompleksem wierzeńo duszach gonionych przez burzę, z wrzaskiem,wyciem i szumem przelatującychprzez niebo, czy płanetnikach toczącychpowietrzne walki między sobą lub ze złymiduchami (im również, jak zauważyłMoszyński, przypisywano niekiedy noszeniekapeluszy o szerokich kresach).W tym kontekście dziwi twierdzenie,że wilkołaki „stanowiły zawsze przeciwnikówOdyna". Gdyby Pan Marcin Bąkzechciał ujawnić źródła, które pozwoliłymu na formułowanie tak kategorycznychsądów, byłbym nad wyraz zobowiązany.Zresztą ustalanie, kto był czyim przeciwnikiemi kto był tym złym, a kto dobrym,bywa bardzo zwodnicze, brak byłobowiem w wielu przypadkach wartościowaniatego typu, to przyszło wrazz chrześcijaństwem (charakterystycznabyła identyfikacja indywidualna, społeczna,plemienna lub etniczna). A propospewnych twierdzeń Pana Tadeusz Olszańskiego:w niemal czystej formie motywDzikiego Wojska występuje m.in.w folklorze Wielkopolski, gdzie trudnobyłoby dostrzec pozostałości celtyckieczy wpływy romantycznej poezji niemieckiej(sięgającej wg Pana Olszańskiego poobce wzorce). Trzeba przyjąć, iż są to autentycznerelikty dawnych wierzeń, którebyły źródłem także dla autora Króla Olch.Nie przeczę, mogły one zachować obraznieco zubożony, ale były żywe i auten-ZIMA-2000449