Fronda21-22

Okraska jednocześnie twierdzi, że anirzeźba Szukalskiego, ani on sam nie mielinic wspólnego z faszyzmem. Nie jestto, niestety, twierdzenie do końca prawdziwe.Obiektywne opracowania nt.twórczości Szukalskiego nie przemilczająbowiem faktu, że na emigracji mial onopinię nacjonalisty, rasisty, a nawet faszysty.Jest również powszechnie wiadome,że to właśnie zwolennicy Stacha z WartySzukalskiego w czasie okupacji dokonalibrutalnego pogromu Żydów inspirowanegoprzez hitlerowców. Nie wspominamo działalności Szukalskiego w skrajnieneopogańskiej „Zadrudze". Natomiast jegorzeźba Re-Mussolini, która formą nawiązujedo założycieli Rzymu i wodzawłoskich faszystów, nie pozostawia aniśladu wątpliwości co do faszystowskichfascynacji Stacha z Warty Szukalskiego -także na tle artystycznym.Jarosław HebelWarszawaOdpowiedź autoraWszystko byłoby ładnie i pięknie, gdybyzechciał się Pan trzymać faktów. Wbrewtemu, co próbuje mi Pan imputować, nietwierdziłem w artykule Anty-Hitlerjugend,że „ani rzeźba Szukalskiego, ani on samnie mieli nic wspólnego z faszyzmem".Pisałem w owym artykule (co każdy Czytelnik„Frondy" może sobie sprawdzić),że „żaden z poważnych krytyków nietwierdzi, że styl rzeźbiarstwa Szukalskiegomiał coś wspólnego ze stylem faszystowskim"(podkreślenie R.O.).Jak nietrudno zauważyć, nie pisałemzatem w ogóle o samym Szukalskim czy0 jego poglądach. Nie pisałem - bo mnieone przy pisaniu tegoż artykułu w ogólenie interesowały. A dlaczego nie interesowały?Dlatego, że w numerze siódmympisma „Nigdy Więcej!" pan Hebel napisał:„Środowisko to [redakcja pisma „Trygław"]w bezkarny sposób propaguje zło,wprost czerpie z faszystowskiej symboliki1 w związku z tym na mocy art. 13 KonstytucjiRP jego działalność powinna zostać prawniezakazana. Wystarczy przejrzeć pierwszynumer pisma, żeby zobaczyć reprodukcjęrzeźby Piłsudskiego autorstwa zadrużaninaStanisława Szukalskiego - zdecydowanieutrzymaną w stylu sztuki faszyzującej(...)" (podkreślenie R.O.). Wynika z tegocytatu jednoznacznie, że pan Hebel wzywado delegalizacji pisma tylko dlatego, żezamieszcza ono reprodukcję rzeźby, którejstyl pan Hebel uznaje za faszystowski. Towłaśnie było w moim artykule istotne: żeantyfaszyści potrafią domagać się tego, cow życie wprowadzali hitlerowcy, odmawiającróżnym artystom prawa do twórczości(a popularyzatorom tych dzieł -prawa do ich propagowania) tylko dlatego,że uznali ich dzieła za „zdegenerowane".Pan Hebel nie pisał we wspomnianymartykule o poglądach Szukalskiego,dlatego i ja nie odczuwałem potrzeby zawracaniasobie nimi głowy. Istotne było446 FRONDA 2 1/22