Fronda21-22

smutek wyczuwalny jest w największych węgierskich dziełach literackich, jakiepowstały w ciągu ostatnich czterech stuleci - w renesansowych poezjachBalinta Balassiego, klasycystycznych dramatach Józsefa Katony czy romantycznychwierszach Mihalya Vórósmartyego. W hymnie Ferenca Kólcseya,śpiewanym na niemal każdej uroczystości patriotycznej, znajduje się prośba,by Bóg dal Węgrom, chociażby „jeden rok szczęścia". Najwybitniejszy symbolistawęgierski Endre Ady pisał, że nad jego krajem unosi się wciąż „węgierskismęt".Jest znamienne, że kiedy Jan Paweł II przybył po raz pierwszy na Węgryw 1991 roku, to w pierwszych słowach powitania na lotnisku Ferihegy, przywołałsłowa poety Józsefa Eótvósa z 1836 roku, że „niebo daje każdemu krajowijakiś skarb" i że skarbem Węgrów jest „święty smutek".Popatrz, ta gruda z ziemi Węgrów,Jałowa, wywłaszczona. Po coOdurzasz znów zapewnieniami?Co warte: wino, krwi ofiaraI człowiek, gdy począł się Węgrem?Endre Ady (Odwieczny Kajan)W XVI wieku węgierski wódz i poeta Miklós Zrinyi pisał, że jego naród znalazłsię między „niemieckim kłamstwem" a „turecką trucizną". W podobnymduchu wypowiadał się prymas Pazmany w liście do stanów węgierskich: „Jesteśmytu między dwoma potężnymi cesarzami, tak jak palec tkwiący międzydrzwiami a futryną, trzeba nam ginąć zarówno z rąk wroga, jak i z rąkobrońcy". Co ciekawe, w XVII stuleciu Węgrzy wszczynali więcej powstańprzeciw uciskowi ze strony Habsburgów niż ze strony Ottomanów.ZIMA-2000 37