Fronda21-22

Metafizyka kupy gnojuJarosław Marek Rymkiewicz nie uważa się za pisarza metafizycznego i trudnosię temu dziwić. Z perspektywy, którą przyjął, wolno mu twierdzić, że„wiecie [ludzie] tyle, ile wiedzą koty, jeże, żaby, sosny, trawa, a reszta jestwaszym trochę dziecinnym, a trochę bezczelnym złudzeniem" („Arcana"1999, nr 5). Zapewne ma rację Krzysztof Dybciak, kiedy zauważa: „Wiemyjednak więcej, gdyż Bóg wcielił się w człowieka, a nie w jeża lub sosnę.Gatunek ludzki wie dzięki Chrystusowi, Jego sakramentom i Kościołowi coświęcej niż reszta istnienia" („POSTygodnik" 2000, nr 8). Mimo to wierszeRymkiewicza w jakiś osobliwy sposób odsyłają do metafizyki. Dlaczego? Jestw nich coś z obrazów Pietera Bruegla, na których groteskowe ludzkie postacikrzątają się wokół starych, zdezelowanych sprzętów i podupadłych domostw,noszą wodę w wiadrach, odśnieżają, wymieniają koła w wozie, schylenipod niemym, pochmurnym niebem, a jednak mieści się w tychdoczesnych zatrudnieniach wielki ładunek metafizyki. Ludzie zatrzymani napłótnie z całą swoją mizerią są jednocześnie śmiertelni i wieczni, mali i wielcy.Zza żelaznej kurtyny nieba patrzy na nich niewidoczne na obrazie okoOpatrzności.„Nawet liście nawet liście są bezdomne/ Tylko niebo ponad furtką jestogromne" - pisze Rymkiewicz, którego wiersze, jak obrazy holenderskiegomistrza, eksponują najczęściej pejzaż jesienny i zimowy, choć pojawia sięw nich również wiosna, kiedy „światło bije od sosen dębów i wisienek/ Zapłotem na rowerze przejeżdża pan Zenek", a Bóg - po leśmianowsku - przenikaogrodową florę. „Bóg jest tu gdzieś w pobliżu ale trochę głuchy" - czytamyw wierszu o kompoście, nad którym krążą muchy. Utwór ten kończypoeta nie całkiem chrześcijańskim wyznaniem wiary w wielkie, regenerującesię bez końca panistnienie, w którym: „Lecą kwiaty z czeremchy w nieznaneotchłanie/ I jest mi wszystko jedno co się ze mną stanie". Miał rację372FRONDA 21/22