Fronda21-22

Jak śmierć leśna śpi na wznak pod jagodą, pod wilczą,I jak rosa bez oczu swymi łzami się nęka,I jak drzewo pod ziemią w nagły żal się rozklęka!W balladzie Leśmiana powodem skargi dębu jest nierówność międzyprzyrodą a człowiekiem mogącym liczyć na zbawienie duszy i ciała. Adresatemskargi jest Bóg, który w finale utworu brata się z dębem, wzruszony jegopieśnią. W tomie Rymkiewicza jest inaczej: również człowiek - jak „zdziczałejeżyny", a w wierszu Leśmiana muchomory - pije „z tej milczącejprzepaści z wiekowej głębiny". „Istnienia czerń głęboka" jednoczy cały ożywionyi nieożywiony świat, formując wielki kondukt żałobny. „I wcale niewie skąd ma wiedzieć próżnia/ Ślimak czy człowiek - nawet nie rozróżnia".Aby oddać totalność śmierci, Rymkiewicz zrównuje prawa przyrody z najstraszniejszyminarzędziami terroru, jakie wymyślił człowiek: „Czarne ślimakikrety głodne jeże/ Zaraz do gazu zima stąd zabierze". Nicość, którejsztandarami są dęby, maszeruje równym krokiem wielkich armii: „Słyszę jakstąpa śmiertelne stąpanie".Tak sugestywne świadectwo bliskości i wszechmocy śmierci nie byłobymożliwe bez zacieśnienia poetyckiej przestrzeni do „powiatu kretów, wiewióreki ślimaków" - do ogrodu, w którym słychać łomot pociągu, „tego szóstaszesnaście". Poeta wie, że upływ czasu dostrzega się najpierw w rzeczachswojskich, istniejących tuż obok. Dlatego rytualnie zaprasza czytelnika dowłasnego świata („Stań tu przy mnie o tu na ganku") i wzmacnia aurę swojskościsporą dawką zdrowego humoru. Sceneria najbliższej okolicy pomagazobaczyć nicość w istnieniu kota chodzącego pod jabłonką i odnieść ją dowłasnego życia. Rymkiewicz od wielu już lat spisuje ten sam poemat o nicości,którego tworzywem były dotąd głównie aluzje literackie. Choć nie brakujeich również w nowym tomie poety, to jednak konkret ogrodu w Milanówkuczyni jego dyskurs bardziej wiarygodnym. Pozwala nieomal dotknąćnicości.ZIMA2000371