Fronda21-22

Przepraszam za ten zdecydowanie przydługi passus. Na swoje usprawiedliwieniemogę przyznać jedynie, że krakowski poeta i redaktor „brulionu",a osobiście - przyjaciel autora Ćwiczeń..., powiedział w swoim tekście chybawszystko, co da się powiedzieć w kwestii przewodniego tematu książki Michalskiego,a ja nie potrafiłbym uczynić tego odeń lepiej. Jak to możliwe? JakKoehler na dwóch niewielkich kolumnach zdołał zmieścić tak wiele? Sądzę, iżstało się tak dlatego po prostu, że wcale tak wiele nie można o owej bezstronnościpowiedzieć. Wydawcy tego zbioru esejów całkiem wyczerpujące omówienietreści zmieścili na... tylnej stronie okładki, w dwóch zaledwie akapitach!Wydaje mi się bowiem, że owa tytułowa bezstronność to wcale nie - jakchciałby Koehler - „poważne wyzwanie, adresowane nie tylko do przeciwników,w tym naszym duchowym sporze tworzącym przestrzeń publicznej dysputy,ale także w stronę intelektualnych sojuszników". Otóż nie jest to żadnapropozycja, ale jedynie... perskie oko. A więc ta bezstronność to tylko pretekst?Tak sądzę. O czym więc chce nam w istocie opowiedzieć Michalski?Gdzie ta wojna?Otwierający książkę szkic Nowe rozważania o wojnie domowej traktuje o Bernanosiei Simone Weil, których mimo że wyrośli z wzajemnie wrogich tradycjirodzinnych, kulturowych i politycznych, zbliżyło do siebie doświadczenieokrucieństwa własnych towarzyszy broni (w przypadku Weil - walczącejw szeregach anarchistycznych bojownikówz organizacji POUM) czy sojuszników ideowych(w przypadku autora Pamiętnika wiejskiegoproboszcza - jednego z pierwszych piór narodowo-rojalistycznejprawicy francuskiej spodznaku Action Francaise) podczas hiszpańskiejwojny domowej lat 30-tych. Z ich historii Michalskiwyprowadza dalsze rozważania - będąc bowiem najbardziej dosłownieprzykładem sytuacji wyboru sojusznika wojennego, który to wybór podejmującintelektualiści powinni mimo zaangażowania zachowywać ów dystansbezstronności - jest ta historia zarazem jedynym między zaprezentowanymiw Ćwiczeniach... przypadkiem spełnienia postulowanego przez autora ideału.„W momencie, kiedy trwa już wojna domowa, należy myśleć o praktycz-ZIMA-2000