Fronda21-22

Tymczasem latem br. na internetowej liście dyskusyjnej „Frondy"(www.fronda.pl/lista) pojawiło się kilka - obawiam się - charakterystycznychgłosów. Jeden z czytelników pisze: „Co stało się z kontrrewolucją konserwatywną(czy też katolicką) w kulturze, o której głośno było kilka lat temu?Czy nie macie wrażenia, że burza ucichła? (...) Myślę, żew środowiskach konserwatywnych za dużą wagę przykłada się do polityki,a za małą do konkretów kultury." Wtóruje mu inny surfer: „Polityzacja środowiskkonserwatywnych jest obecnie bardzo widoczna. Jak długo możnajeździć na tym koniu? Nie wiem. jednak jest to zabójcze, bo oczywista dziśkompromitacja klasy politycznej wiąże się z kompromitacją uzależnionej odniej kultury. I o tym twórcy powinni pamiętać." By przekonać się o słusznościtych obserwacji, wystarczy sięgnąć po nowy tom esejów Michalskiego -Ćwiczenia z bezstronności.Bezstronność jako pretekstW jedynym chyba jak dotąd obszerniejszym omówieniu tej książki KrzysztofKoehler pisał na łamach „Nowego Państwa" (2000, nr 41): „Bezstronnośćjest w Ćwiczeniach... jakimś rodzajem utopii: programem szlachetnym, ale zaledwieprogramem (...) obserwujemy więc właściwie dzieje klęsk i niepowodzeń,historie niedoskonałości ludzkiego umysłu, któryw drodze do bezstronności wcześniej czy później rezygnowałi oddawał pole teoriom, ideom, ideologiom (...)Widzimy więc historię ucieczki od bezstronności w objęcia«bezstronności żywego trupa», «bezstronności ideologicznegopotępienia istnienia*, bezstronności ideologiii teorii mających zapewnić naukowe (czyli z założeniabezstronne) kryteria, wreszcie - bezstronności «postmodernistycznych literaturoznawców»,którzy nie dając sobie intelektualnie rady z wyzwaniem odwagi,jakie nieodłącznie wiąże się z bezstronnością, uciekają się do «dezinterpretacji*(...) Bezstronność jawi się Michalskiemu jako ciężar,odpowiedzialność, której nie jest w stanie unieść nikt z bohaterów jegoksiążki: ani Emil Cioran, ani Ezra Pound, ani Hannah Arendt, ani Rene Chateaubriand,ani pseudofilozofowie Oświecenia, ani sprzeciwiający się im romantycy,ani też cała rzesza współczesnych myślicieli."FRONDA 21/22