Fronda21-22

„Tragiczną misją Węgier był przelew krwi za resztę Europy" - pisał filozofGyula Kornis i dodawał: „Gdyby Węgrzy własnym ciałem nie obronili Europyprzed zalewem islamu, Saraceni byliby opanowali Europę, osłabionąszerzącą się podówczas reformacją". A wtedy - według znanego wyrażeniaThomasa Babingtona Macaulay'a - „Koran byłby nauczany w Oxfordzie dodnia dzisiejszego".Węgrzy nie tylko bronilichrześcijaństwa, lecz równieżstarali się praktykowaćje w życiu codziennym.Z dynastii Arpadów,która rządziła krajemprzez trzy wieki, wywodziłasię, w porównaniuz innymi dworami w Europie,największa liczbaświętych, m.in. św. Stefan,św. Emeryk, św. Władysław,Św. Kinga, św. Elżbieta czy Św. Małgorzata. Z kolejnej panującej dynastii- Andegawenów - pochodziła natomiast królowa Polski św. Jadwiga. Tona Węgrzech w XIII wieku powstał Zakon Braci św. Pawła Pierwszego Pustelnika,znanych szerzej jako paulini. W stuleciu następnym król Karol Robertzałożył z kolei zakon rycerski św. Jerzego.Gotyk przywędrował z Francji na Węgry wcześniej niż do Niemiec, bo jużw roku 1210, za pośrednictwem cystersów. W 1367 roku w Pecs powstałtrzeci - po praskim i krakowskim - uniwersytet w Europie Środkowej. Swój„złoty wiek" przeżywały Węgry w XV stuleciu, zwłaszcza za panowania królaMacieja Korwina, który był wielkim mecenasem sztuk - założył uniwersytetw Pozsony (Bratysława), zapraszał na swój dwór najwybitniejszych artystówwłoskich, a o jego smaku świadczy fakt, że do pałacu w Budzie ściągnąłobraz Madonny Leonarda da Vinci.Po upadku Węgier misję buforu, na którym zatrzymywały się najazdy tatarskiei tureckie, wzięła na siebie Rzeczpospolita. Tymczasem z wież kościelnychw Budzie rozlegał się głos muezina, nawołujący mahometan domodłów.28FRONDA 21/22