Fronda21-22

Nic więc dziwnego, że kiedy Guicheney spotyka w Łodzi potomków polskichŻydów, którzy niegdyś wyjechali do Argentyny, widzi ich „zatrwożonych porażającą,namacalną niemal atmosferą przemocy, morderczej i świętokradczej, panoszącąsię bez przeszkód w tym miejscu i w tym mieście".Powyższy opis nie pozostawia wątpliwości, że tym, co najbardziej w Polscerzuca się w oczy przybyszowi z zagranicy, jest oszalały antysemityzm. Odpowiedzialnizań są ludzie kultury, którzy rozpowszechniają go w polskim społeczeństwie.Swego czasu Bożena Umińska na łamach „Res Publiki Nowej" (nr 7-8/1999) zdemaskowała jako siewcę antysemityzmu Stefana Żeromskiego,wskazując na wątki nienawistne Żydom w jego Przedwiośniu. Zauważyła też, żew literaturze polskiej znaleźć można o wiele więcej przykładów antysemityzmu.Co gorsza, utwory o wymowie antysemickiej nie są dziś marginalizowane, leczz aprobatą nagłaśniane. Rok bieżący stanowił pod tym względem bezprzykładnytriumf antysemityzmu. Przypomnijmy, że sejm polski ogłosił rok 2000 RokiemReymontowskim, zaś uhonorowany Oscarem Andrzej Wajda wprowadził dorozpowszechniania kinowego odnowioną po blisko ćwierć wieku wersję filmuZiemia obiecana. Tymczasem - na co żydowscy krytycy filmu zwracali uwagę jużw latach 70-tych, kiedy był on nominowany do Oscara - Ziemia obiecana jestutworem antysemickim.Czyż można się dziwić reakcji Guicheney'a i owej garstki ludzi „zatrwożonychporażającą, namacalną niemal atmosferą przemocy, morderczej i świętokradczej,panoszącą się bez przeszkód", skoro antysemityzm znajduje przyzwolenie nie tylkowśród głuchoniemych lumpów, lecz również w polskim Sejmie, a nawetw amerykańskiej Akademii Filmowej? Jakże mały i bezradny czuje się nagle człowiekw zetknięciu z miażdżącą potęgą machiny zorganizowanego antysemityzmu.Na usta ciśnie się pytanie: czy można coś zrobić, by film Wajdy był wyświetlanynie w kinach i telewizji, ale tam, gdzie jest jego miejsce - w projektowanymprzez księży Musiała i Czajkowskiego Muzeum Polskiego Antysemityzmu? Couczynić, by powieść Reymonta znalazła się w owym muzeum jako eksponat, obokMein Kampf, Przedwiośnia, Nie-boskiej komedii, Pana Tadeusza czy Biblii Tysiąclecia, zamiastbyć duchową strawą dla polskich dzieci? Być może Stowarzyszenie przeciwkoAntysemityzmowi i Ksenofobii „Otwarta Rzeczpospolita", które zwróciło siędo premiera Buzka z apelem o zakazanie rozpowszechniania wydawnictw o treściantysemickiej, powinno skupić się na działaniach zmierzających do wycofaniafilmu z publicznej dystrybucji, a powieści Reymonta z księgarni i bibliotek.ZIMA-2000291