Fronda21-22

8 Tegoż, Walki na Węgrzech, w: Dzieła, tom 6, Warszawa 1963, s. 198; tegoż, Debata..., wyd.cyt.,s. 391-393.9 Tegoż, Panslawizm demokratyczny, wyd.cyt., s. 315.10 Tegoż, Walki..., wyd.cyt., s. 195. Paradoksem jest, że dziś właśnie mniejszości etniczne są najbardziejrewolucyjne - poczynając od Basków, a kończąc na Afroamerykanach.11 Tamże, s. 204.12 Tegoż, Panslawizm demokratyczny, wyd.cyt., s. 316.13 Tamże, s. 316.14 Roman Rosdolski, Friedrich Engels und das Problem der „geschichtlosen Volker", Berlin 1979.15 List Marksa do Engelsa z 30.07.1862, w: Marx-Engels-Werke, Bd. XXX, S. 259; cyt. za: R Johnson,Historia Żydów, Kraków 1993, s. 373.16 K. Marks, O kwestii żydowskiej, w: Dzieła, tom 1, Warszawa 1962, s. 396-397.17 Tegoż, The Russian Loan, „New York Daily Tribune", 4.01.1856, cyt. za: R Johnson, Historia Żydów,Kraków 1993, s. 378.18 List Marksa do Engelsa z 10.05.1861, w: Marx-Engels-Werke, Bd. XXX, S. 165; cyt. za: R Johnson,Historia Żydów, Kraków 1993, s. 373.19 K. Marks, Rządy brytyjskie w Indiach, w: Dzieła, tom 9, Warszawa 1965, s. 148.1 tu Marks się pomylił,gdyż - jak wykazali brytyjscy badacze Alice i Daniel Thorner (Ziemia i praca w Indii, Warszawa1966) - panowanie kolonialne w rzeczywistości przyniosło dezindustrializację Indii.20 F. Engels, Panslawizm demokratyczny, wyd.cyt., s. 320.21 List Engelsa do Marksa z 23.05.1851, w: Dzieła, tom 27, Warszawa 1989, s. 421-424.22 List Engelsa z Londynu do Karola Kautskiego w Zurychu z 27.02.1882, w: Dzieła, tom 35,s. 307.23 F. Engels, Panslawizm demokratyczny, wyd.cyt., s. 329.24 Tom 1, rozdział 14.25 K. Marks, przemówienie wygłoszone na wiecu polskim w Londynie 22 stycznia 1867 roku, w:Dzieła, tom 16, Warszawa 1968, s. 224. Można by stówa Marksa porównać z Himmlerem, mówiącymw 1942 roku , że „mamy do czynienia z konfliktem między Europą a Azją"; zdaniemHimmlera Rosja to forpoczta Azji - za Rosją stoją hordy Azjatów, których bolszewicy szkolilii uzbroili, zamierzając rzucić ich na Europę.26 K. Marks i F. Engels, Manifest partii komunistycznej, wyd.cyt., s. 533.27 F. Engels, Panslawizm demokratyczny, wyd.cyt., s. 313.28 K. Marks: Rządy brytyjskie w Indiach, w: Dzieła, tom 9, Warszawa 1965, s. 149.ZIMA 2000 281