Fronda21-22

Trudno się oprzeć wrażeniu, że negacja polskich tradycji liberalnych niejest wymierzona przeciw liberalizmowi. Piętnując polską kulturę za to, że niedorasta do świata liberalnych wartości, Skarżyński jednocześnie wskazujedrogę liberalnemu postępowi. Ostrze krytyki jest skierowane przeciw antyliberalnejreakcji. Atak na domniemanych wrogów liberalnego postępu masprzyjać nie tylko jego obecnemu rozwojowi, ale również oczyszczeniu postępowejtradycji. Budowa reakcyjnej antytradycji wskazuje przeciwników liberalnejtradycji.Świadkowie narodzinNegatywny ton referatu profesora Skarżyńskiego odznacza się na tle innychwystąpień konferencji. Pozostali uczestnicy posługiwali się bardziej umiarkowanąretoryką i prezentowali bardziej wyważone poglądy. Budowa pozytywnejtradycji polskiego liberalizmu zastąpiła postępowy pesymizm.Nie znaczy to, że wszyscy uczestnicy konferencji byli entuzjastami „odkrywaniazagubionej tradycji". Część z nich miała poważne wątpliwości codo tego, czy polski liberalizm w ogóle istniał. Tak przynajmniejwynika z treści referatów. Niemniej, udział w konferencjio nazwie Tradycje liberalne w Polsce oznaczał milczącą akceptacjędla zajmowania się polskim liberalizmem w wymiarzehistorycznym. Gdyby tytułowi towarzyszył znakzapytania albo jakiś siejący wątpliwości podtytuł, pozostawiającypole do dyskusji, treść niektórych referatów możnaby odczytać w innym kontekście. Tytuł w trybie oznajmiającymbył proklamacją nie pozostawiającą cienia wątpliwości.Zapewne uczestnicy konferencji sceptycznie spoglądający na tradycje polskiegoliberalizmu, skłaniający się do uznania ich nieistnienia, obruszą się natakie dictum, czyniące ich milczącymi wspólnikami powołania do życia polskiegoliberalizmu ostatnich dwóch stuleci. Warto jednak zwrócić uwagę nato, że w pracach poświęconych polskiemu liberalizmowi napisanych po 1993roku autorzy nie muszą już tłumaczyć czytelnikowi, że coś takiego jak liberalizmpolski w ogóle istniało. I nic w tym dziwnego - skoro w konferencjitraktującej o polskim liberalizmie wzięli udział czołowi specjaliści, to niemogli mówić o czymś co nie istniało. Wydaje się logiczne, że gdyby nie ist-206FRONDA 21/22