Fronda21-22

Serbowie, którzy od XIV do XIX wieku znajdowali się pod jarzmem otomańskimi po pięciuset latach krwawej niewoli musieli znów przypomnieć sobieo swoim istnieniu i na nowo odnaleźć własną tożsamość. Kiossew samzresztą zaznacza, że jego rozważania nie dotyczą wielkich narodów Zachodu,które nie miały tego typu problemów z własną Identitdt.W kontekście wywodów bułgarskiego uczonego interesująca byłaby odpowiedźna pytanie, czy teza o samowykorzenieniu może odnosić się takżedo Polaków? Otóż wydaje się, że tak. Pod warunkiem jednak, że nie będziemyrzutować jej na naród, lecz na kulturę,a właściwie określonąsubkulturę wewnątrz narodu. Chodzi mianowicie o część intelektualistów,których charakterystykę bez większych problemów odnajdziemy wnakreślonym przez Kiossewa portrecie.Co ciekawe, owa inteligencja, która tak chętnie przedstawia się jako forpocztaZachodu w naszym kraju, w rzeczywistości stanowi przeżytek naszejprzynależności do azjatyckiej sfery wpływów. Wspomniana wyżej warstwanie wykształciła się bowiem w żadnym społeczeństwie zachodnim, lecz powstaław krajach podbitych przez wschodnie satrapie: Rosję i Turcję. Jest tosamokreująca się elita narodu, nie ponosząca jednak za nic odpowiedzialności.Pełna wiedzy i ambicji, lecz nie mogąca realizować się we władzy, marzyo zdobyciu „rządu dusz". Podejmuje więc gorączkowe działania, nie licząc sięz realiami i kosztami, jakie przyjdzie za to płacić społeczeństwu. ZdaniemPawła Hertza, „inteligencja, która tyle mówi o Europie, w istocie nas azjatyzuje,rozsnuwając złudzenia w sytuacji, gdy nie ma żadnej szansy, aby to, copowstaje w cieniutkiej warstwie «na górze», mogło być przeniesione do bardzoobszernego «dołu»". Zamiast w Eurazji pewnego dnia obudzimy się więcbyć może w Azjopie...ZOFIA KASPRZAK