Fronda21-22

wateli, o tyle w chrześcijaństwie rolę tą pełni Boże objawienie i prawo naturalne.Konflikt na płaszczyźnie zasad między chrześcijaństwem a demokracjąjest wobec tego nieusuwalny. Można go rozwiązać jedynie na płaszczyźniefaktów, jeśli decyzje większości zgodne będą z prawem naturalnym. Tej ryzykownejgry podjęła się chadecja. Wydaje się jednak, że nie wzięła ona dostateczniepod uwagę faktu, iż o ile w dawnych systemach ustrojowych walka toczyłasię o władzę, o tyle w demokracji stawką zmagań są same prawa. Takdoszło do detronizacji prawa naturalnego na rzecz prawa stanowionego.Od samego początku istnienia chadecji towarzyszyły jej przestrogi papieży.Leon XIII w encyklice Graves de communi ostrzegał, by nie nadawać pojęciu„chrześcijańska demokracja" znaczenia ustrojowo-politycznego, lecz bytraktować ją raczej jako charytatywną akcję społeczną. Pius XII z kolei obawiałsię, by to, co względne, czyli historyczna forma ustrojowa, nie wzięłogóry nad tym, co absolutne, czyli nad królowaniem społecznym Chrystusa.Ta druga przestroga okazała się niepokojąco prorocza. Nastąpiło to, o czymostatnio odważył się głośno powiedzieć nawet socjalistyczny szef dyplomacjifrancuskiej Hubert Vedrine - demokracja stała się religią.Poza demokracją nie ma zbawieniaWspółczesna demokracja w wydaniu liberalnym coraz bardziej przypominasystem religijny. Już u zarania nowoczesności tendencje takie uwidaczniałysię w sferze rytualnej i symbolicznej. Po rewolucji francuskiej paryski kościółpod wezwaniem św. Genowefy zamieniono na Panteon, w którym chowanobożyszcza nowego systemu - Marata, Woltera czy Rousseau - zaś na głównymołtarzu katedry Notre Dame zajęła miejsce stołeczna prostytutka przebranaza Boginię Rozumu. Budowniczowie stolicy Stanów Zjednoczonych,wychodząc z założenia, że układ przestrzeni architektonicznej odpowiadaćmusi hierarchii spraw ostatecznych, zaprojektowali centrum Waszyngtonuna kształt krzyża (tak jak budowniczowie miast średniowiecznej Europy),lecz głównymi obiektami na tym planie nie były (w odróżnieniu od grodówchristianitas) kościoły chrześcijańskie, lecz „świątynie demokracji": „rzymski"Kapitol, „greckie" mauzoleum Abrahama Lincolna czy „egipski" monumentJerzego Waszyngtona. O ile w średniowiecznym mieście żadna budowla niemogła przewyższać katedralnej wieży, co miało oznaczać prymat Bożego ob-ZIMA-2000 187